yán xìng xià zhì shí.
炎興下帙十。
qǐ jiàn yán yuán nián qī yuè sì rì rén chén, jǐn qí rì.
起建炎元年七月四日壬辰,盡其日。
fù pāng jiàn yán tōng wèn lù jiù xiào yún: jiàn yán shí zhèng jì zhōu wàng fù pāng jiè tài cháng shǎo qīng fèng shǐ èr lǔ jūn qián tōng wèn èr shèng qǐ jū zhù lǔ gǎi zuò shuài yuē: jiàn yán yuán nián huáng dì chē jià dào nán jīng jí bǎo wèi pāng chà chū zì xī jīng yǒng ān líng tóu jiǎn shì líng qǐn huí guī zhì nán jīng chū tóu cān jiàn lǐ chéng xiàng gāng shǒu yǐ shǐ shì xiāng wèn shì shí fēn hé dōng hé běi hé běi shǐ mìng yì tōng xì jǐ chà xià zhōu wàng hé dōng lù shǐ mìng nán tōng bèi chāi rén wǎng wǎng duō qǐ cí miǎn wèi yǒu rén chéng dāng cǐ xíng pāng jí qǐng yuàn xíng dé zhǐ huī fù dōu táng jiàn zǎi zhí shāng yì shǐ shì lǐ chéng xiàng zòu zhī hé dōng fèng shǐ chén yǔ fù pāng yán yī yán ér hé jí dé zhǐ chà pāng hé dōng lù fèng shǐ guó xiāng yuán shuài dāng rì shòu gào cì rì xiè. yòu cì rì yì dōu táng cí zǎi zhí qǔ bǐng shǐ zhǐ. yòu shāng yì jūn qián hé yīng dá shì yí jiān lǜ bǐ rén yǒu wèi xiǎo dá jūn qián shì lǐ hé xū qǔ fù zǎi zhí qǐng jiào huáng qián shàn dá yún: jīn rì shǐ shì xì tōng wèn zhī chū lǔ gǎi zuò dí qíng wèi cè fèng mìng chū jiāng zhě dāng zì yǒu suǒ chù jiān yīng yú jūn qián shì yí nán yǐ yù xíng liào dù kuàng cháo tíng rèn rén bù rèn shì fèng shǐ qǐng yī miàn zì jì dù cái jué bù dāng gèng wèn cháo tíng pāng jí shí jiāo lǐng guó shū jí lǐ wù cí guī guó xìn suǒ yī miàn biàn bàn xíng dāng rì dé zhǐ huī xiàn cì rì chū mén jí qǐ lí nán jīng qián qù jīng dōng cuò zhì yī xíng lǐ wù děng shì qī yuè jǐn jiān fāng dào gǒng xiàn biàn chāi rén.
傅雱建炎通問錄(舊校云:建炎時政記周望傅雱借太常少卿奉使二虜軍前通問二聖起居注虜改作帥)曰:建炎元年皇帝車駕到南京即寶位雱差出自西京永安陵頭檢視陵寢回歸至南京出頭參見李丞相綱首以使事相問是時分河東河北河北使命易通系己差下周望河東路使命難通被差人往往多乞辭免未有人承當此行雱即請願行得指揮赴都堂見宰執商議使事李丞相奏知河東奉使臣與傅雱言一言而合即得旨差雱河東路奉使國相元帥當日授告次日謝。又次日詣都堂辭宰執取稟使旨。又商議軍前合應答事宜兼慮鄙人有未曉達軍前事理合須取覆宰執請教黃潛善答云:今日使事系通問之初虜(改作敵)情未測奉命出疆者當自有所處兼應於軍前事宜難以預行料度況朝廷任人不任事奉使請一面自計度裁決不當更問朝廷雱即時交領國書及禮物辭歸國信所一面便辦行當日得指揮限次日出門即起離南京前去京東措置一行禮物等事七月盡間方到鞏縣便差人。
jī dà sòng tōng wèn suǒ dié qù dà jīn guó hé yáng fǔ tóu xià qǐ jì huì chà jiè chuán zhī dù hé méng hé yáng zhī fǔ zhāng jù shì láng huí dié chēng wèi shì guó hào bù tóng nán yǐ guò hé jí shí bèi lù shēn cháo tíng wài yī miàn zài yí hé yáng chēng xì shì yú guì cháo tōng wèn shì lǐ jí sù bù gǎn zhù zhì yù qǐ zǎo xī gōng wén huí shì zài méng hé yáng fǔ huí dié chēng shì guó hào bù tóng wèi gǎn shàn biàn fàng lìng rén shǐ dù hé yǐ shēn qǔ shàng pàn zhǐ huī hòu dé zhǐ huī bié xíng guān bào qián qù zhì dì jiǔ rì fāng dé hé yáng guān bào chēng jīn lái yǐ dé shàng pàn zhǐ huī xǔ lìng nán shǐ dù hé réng dǎ jiǎn rén cóng fāng dé bǎi dù zì hé yáng fǔ zhì yún: zhōng jì yī qiān bā bǎi lǐ lái wǎng huí shān cǐ zì gòng jiǔ rì dé shàng jiàn guān bào huí jiē bàn shǐ fù liǎng rén jù zhì zhèng shǐ shì wáng bǐng yí xué shì fù shǐ shì qì dān xiāo tài wèi zhèng shǐ wáng bǐng yí xiān wèn yún: guì cháo jīn lái chà fèng shǐ shì láng qù jiàn guó xiāng yuán shuài bù zhī lǐ huì shén gōng shì pāng dá yuē: cǐ xíng bié wú gōng shì zhǐ wèi jīn shèng huáng dì fāng jí wèi chà pāng yú guì cháo tōng wèn. yòu wèn jì shì jīn shèng huáng dì yǐ jí wèi zuó lái suǒ lì dà chǔ què rú hé ān pái pāng dá yǐ zhāng tài zǎi yǐ jùn wáng fēng zhī rú pāng jīn rì zhī xíng jùn wáng yì jiē yù yì lǔ gǎi zuò jīn shǐ. yòu wèn cǐ shì dà chǔ yù rú cǐ shì guì cháo yì lìng qí rú cǐ pāng dá yǐ tiān xià sì fāng ōu gē yù sòng jì jǐn jiē guī yú jīn shèng huáng dì zhāng tài zǎi yù wèi zì ān zhī jì yì zhǐ de rú cǐ lǔ gǎi zuò jīn shǐ. yòu yán cǐ duàn shì shàng pàn rén dāng shí yì céng yù liào tā rì dà chǔ bì xū rú cǐ rán ér jīn lái fèng shǐ shì láng jì shì qù jiàn guó xiāng yuán shuài shí què rú hé shuō pāng yuē: jì dào guì cháo fèng shǐ qǐ gǎn zhà wěi měi shì bì yǐ shí qíng qù xiāng gào lǔ gǎi zuò jīn shǐ tàn fú chēng fèng shǐ cǐ xíng guó xiāng yuán shuài bì xū dà xǐ wèi shì guó xiāng yuán shuài sù xǐ zhōng yì zhī rén dào yún: zhōng fǔ mén wài guó xiāng qiǎn zhōng shū shè rén chū mén xiāng yíng guǎn bàn dà lǐ qīng zhāo wén guǎn xué shì lǐ dòng xiāng jiàn wèn lái shí bù zhī guì cháo yǒu shèn gōng dié pāng dá yǐ shǐ rén yuǎn lái tōng wèn jīn shèng huáng dì lìng zài sān qǐ jū guó xiāng yuán shuài zì yǒu tōng wèn guó shū yún: láng jūn lái rì jiù xíng fǔ zhǔn bèi xiāng jiàn tuō guǎn bàn guān jiè tái zhuō gòng sān shí yǐ liǎng zhuō zài cháo tíng lǐ wù èr shí bā zhuō zài shǐ rén sī dí lǐ wù shì shí cháo tíng lǐ wù yì shǎo zhǐ yǒu jǐn shí pǐ dài mào jiā shì sān jiàn shǐ rén sī dí lǐ wù yú dōng jīng xuán xíng shōu mǎi dǎ zào huā xié gòng zuò wǔ bǎi pǐ duàn bìng zài jiāng chá qī qì zhǐ bǐ děng lián cháo tíng lǐ wù bìng zuò sān shí tái zhuō guǎn bàn lǐ dòng jiàn zhī yì rú jiē shǎng chēng zhà jīng cán pò zhī hòu bù yì cuò zhì lǐ wù děng rú cǐ dāng rì dá dá guó xiàn yáng hēi shuǐ guó xiàn mǎ liǎng guó rén shǐ tóng shí zài shuài fǔ qián cì hou yǐn jiàn rù fǔ jiàn qiú zhǎng gǎi zuò jīn shuài sān rén jiē xí dì zhòng zhān diē zuò dì yī rén shì zuǒ jiān jūn wù shì gǎi zuò wū shě láng jūn quán yuán shuài shí dì èr rén yòu jiān jūn yú dǔ gǎi zuò yī dōu dì sān rén shì shí jiù xiào zuò shí lì ài xiāng guó jiē zhòng zhān zài diàn zhōng jiān zuò qiú zhǎng gǎi zuò jīn shuài èr rén jiē róng fú yī rén xiǎo mào zhǎi shān shǐ rén dāng zhōng yī shǎo lì rán hòu guì xī dǎ huà xū yú gāo qìng yì chuán zhǐ huī chēng láng jūn chuán zūn zhǐ fèng shǐ yuǎn lái bù yì.
齎大宋通問所牒去大金國河陽府投下乞計會差借船隻渡河蒙河陽知府張巨侍郎回牒稱為是國號不同難以過河即時備錄申朝廷外一面再移河陽稱系是於貴朝通問事理急速不敢住滯欲乞早希公文回示再蒙河陽府回牒稱是國號不同未敢擅便放令人使渡河已申取上畔指揮候得指揮別行關報前去至第九日方得河陽關報稱今來已得上畔指揮許令南使渡河仍打減人從方得擺渡自河陽府至云:中計一千八百里來往回(刪此字)共九日得上件關報回接伴使副兩人俱至正使是王秉彝學士副使是契丹蕭太尉正使王秉彝先問云:貴朝今來差奉使侍郎去見國相元帥不知理會甚公事雱答曰:此行別無公事只為今聖皇帝方即位差雱於貴朝通問。又問既是今聖皇帝已即位昨來所立大楚卻如何安排雱答以張太宰以郡王封之如雱今日之行郡王亦皆預議虜(改作金)使。又問此是大楚欲如此是貴朝抑令其如此雱答以天下四方謳歌獄訟既盡皆歸於今聖皇帝張太宰欲為自安之計亦只得如此虜(改作金)使。又言此段事上畔人當時亦曾預料他日大楚必須如此然而今來奉使侍郎既是去見國相元帥時卻如何說雱曰:既到貴朝奉使豈敢詐偽每事必以實情去相告虜(改作金)使嘆服稱奉使此行國相元帥必須大喜為是國相元帥素喜忠義之人到云:中府門外國相遣中書舍人出門相迎館伴大理卿昭文館學士李侗相見問來時不知貴朝有甚公牒雱答以使人遠來通問今聖皇帝令再三起居國相元帥自有通問國書云:郎君來日就行府準備相見托館伴關借抬卓共三十以兩卓載朝廷禮物二十八卓載使人私覿禮物是時朝廷禮物亦少只有錦十匹玳瑁家事三件使人私覿禮物於東京旋行收買打造花纈共作五百匹段並在薑茶漆器紙筆等連朝廷禮物並作三十抬卓館伴李侗見之亦如嗟賞稱乍經殘破之後不意措置禮物等如此當日韃靼國獻羊黑水國獻馬兩國人使同時在帥府前伺候引見入府見酋長(改作金帥)三人皆席地重氈跌坐第一人是左監軍兀室(改作烏舍)郎君權元帥識第二人右監軍余睹(改作伊都)第三人是時(舊校作時立愛)相國皆重氈在殿中間坐酋長(改作金帥)二人皆戎服一人小帽窄衫使人當中揖少立然後跪膝打話須臾高慶裔傳指揮稱郎君傳尊旨奉使遠來不易。
bù zhī jīn rì fèng shǐ chà lái lǐ huì shén gōng shì pāng dá yǐ jīn shèng huáng dì fāng jí wèi chāi shǐ rén yú guì cháo tōng wèn lí guó zhōng rì huáng dì lìng zài sān qǐ jū láng jūn yuán shuài cāng zú chāi shǐ rén tōng wèn bǎi shì cǎo chuàng lǐ yì quán wèi zhōu xuán láng jūn chuán zūn zhǐ běn guó yǔ guì cháo běn lái wú shén shēn yuàn zhǐ yuán qián hòu yǔ yán shī xìn pāng dá yǐ cǐ shì jiē xiān cháo suǒ shī. yòu yán qù nián huáng zǐ láng jūn bīng zhì chéng xià nán cháo běn wú bèi yì pò nǐ quán bù zhī wǒ cǐ duàn ēn yì jí xǔ gē sān zhèn. yòu yún: zǔ zōng zhī dì chǐ cùn bù kě yǔ rén yǔ yán rú cǐ qí xìn ān zài pāng dá yǐ cǐ yì shì qián cháo suǒ shī. yòu yún: sān zhèn zhī dì hé zú jì jiào. ruò bù shī xìn zhū shì yì yǒu shāng liáng. yòu yún: shǐ rén jīn rì zhī lái fāng wèi tōng wèn rú hé cái tōng wèn biàn lái qǔ èr shèng jí dá yǐ jīn shèng huáng dì jí wèi zhī hòu quán quán yú fù xiōng zhī qíng shí bù néng wàng suǒ yǐ chāi rén wǎng tōng wèn jí kěn dǎo láng jūn cǐ shì láng jūn yǐ wèi shì shú gǎn yǐ wèi fēi láng jūn yǐ wèi fēi shú gǎn yǐ wèi shì quán zài láng jūn jīn niàn zhōu xuán cǐ duàn qí dǎo zhī qíng jí yún: shǐ rén. qiě guī guǎn zhōng bié tīng zhǐ huī chà dà lǐ qīng zhāo wén guǎn xué shì lǐ dòng guǎn bàn lǐ dòng xìng zhòng xiāng jiàn mò zuò suī jiǔ zhōng bù fā yán fù shǐ xià mǎ shāo yuǎn bù miǎn fā yán kòu zhī lǐ dòng gù xì zuǒ yòu qián hòu bié wú rén zài cè jí fā yán yún: tiān xià zhī lǐ shèng shuāi qiáng ruò zhī shì gǔ jīn suǒ tóng zhī rú hàn wǔ zhī shèng hèn bù tūn jǐn yí dí gǎi zuò xiōng nú yē lǜ dé guāng zhī qiáng hèn bù xí juǎn zhōng yuán rán ér hàn wǔ hé cháng shā jǐn yí dí gǎi zuò tūn jǐn xiōng nú yē lǜ dé guāng hé cháng bìng jǐn dé shān cǐ zì zhōng guó nán běi yì yí, qǐ kě hùn bìng cǐ shì hú dào shān cǐ sì zì zì gǔ hé cháng yǒu cǐ lǐ yé. yòu yún: shèng shuāi gù zì yǒu shí qiáng ruò yì shì yǒu shù zhōu xuán rú zhuǎn lún fǎn fù rú yǐn jù tiān xià hé cháng yǒu cháng qiáng zhī shì xián rén jūn zǐ zuǒ shì yīn shí shí xiāo zhǎng zhī lǐ yù shì dá qín zòng zhī quán yú cǐ néng biàn shǒu gǎi jié jí yú shèng shuāi qiáng ruò zhī zhōng cháng shǐ shēng líng bù zhuì tú tàn miǎn de cǐ yī duàn shā lù zhè gè yīn guǒ zuì wèi dà shì qí tā bù zú dào yě.. yòu yún: zì gǔ shèng xián jǔ shì wèi yǒu bù guān hū! shí. ruò shí yǒu kě wèi rén lè wèi yòng jí xià shǒu wèi zhī bù wéi shì yì yǒu jì yì bù tú fèi xīn lì. ruò shí wèi kě wèi rén bù wèi yòng zhī qí bù kě wèi ér wèi zhī qǐ wéi wǎng fèi xīn wù shì yì nán jì hé suǒ bǔ zāi! hé rú guān shí huì tōng liú qǔ cǐ shì lì shǎo qí tā rì shè shī dòng zuó jiàn guì cháo jìn shàng gōng qīng shì quán wèi yǒu néng jiàn shì zhě yǐ cǐ móu mó miào táng, qǐ bù wù shì hū! zhī rú zuó lái lǔ gǎi zuò wǒ bīng dào jīng zài shān cǐ zì chéng shǒu wèi pò guó xiāng yì céng fán nǎo. ruò shǒu yù shāo gù gèng tíng dài de shù rì bì xū bié yǒu shāng yì jí liǎng yuán shuài lín chéng dòng yì qīn suí yuán shuài zài chéng xià lǔ gǎi zuò wǒ bīng zhǐ wǔ qī rén dēng chéng chéng shàng jí jǔ jūn jiē sǎn bīng shì rú cǐ rén bù wèi yòng, qǐ kě bù yù zhī hū! cǐ duàn shì jí jiàn guì cháo gōng qīng shū lüè quán bù céng jiǎng jiū yì bù yì bù jué wù shāo yǔ cǐ lǐ bì xū liú cǐ duàn shì lì shǎo dài tā rì wèi yòng tú rán wǎng fèi xīn lì, qǐ bù wù shì hū! liáng jiǔ. yòu yán dòng yàn rén zhù zài jiǔ zhōu zhī dì měi niàn xiān shì xiàn yú lǔ dì gǎi zuò qì dān zuó lái.
不知今日奉使差來理會甚公事雱答以今聖皇帝方即位差使人於貴朝通問離國中日皇帝令再三起居郎君元帥倉卒差使人通問百事草創禮意全未周旋郎君傳尊旨本國與貴朝本來無甚深怨只緣前後語言失信雱答以此事皆先朝所失。又言去年皇子郎君兵至城下南朝本無備易破你全不知我此段恩義及許割三鎮。又云:祖宗之地尺寸不可與人語言如此其信安在雱答以此亦是前朝所失。又云:三鎮之地何足計較。若不失信諸事亦有商量。又云:使人今日之來方為通問如何才通問便來取二聖即答以今聖皇帝即位之後惓惓於父兄之情實不能忘所以差人往通問及懇禱郎君此事郎君以為是孰敢以為非郎君以為非孰敢以為是全在郎君矜念周旋此段祈禱之情即云:使人。且歸館中別聽指揮差大理卿昭文館學士李侗館伴李侗性重相見默坐雖久終不發言副使下馬稍遠不免發言叩之李侗顧盻左右前後別無人在側即發言云:天下之理盛衰強弱之勢古今所同只如漢武之盛恨不吞盡夷狄(改作匈奴)耶律德光之強恨不席捲中原然而漢武何嘗殺盡夷狄(改作吞盡匈奴)耶律德光何嘗並盡得(刪此字)中國南北異宜,豈可混並此是胡道(刪此四字)自古何嘗有此理耶。又云:盛衰固自有時強弱亦是有數周旋如轉輪反覆如引鋸天下何嘗有常強之勢賢人君子佐世因時識消長之理遇事達擒縱之權於此能變守改節即於盛衰強弱之中常使生靈不墜塗炭免得此一段殺戮這個因果最為大事其他不足道也。。又云:自古聖賢舉事未有不觀乎!時。若時有可為人樂為用即下手為之不惟事亦有濟亦不徒費心力。若時未可為人不為用知其不可為而為之豈惟枉費心務事亦難濟何所補哉!何如觀時會通留取此事力少俟他日設施侗昨見貴朝近上公卿似全未有能見事者以此謀謨廟堂,豈不誤事乎!只如昨來虜(改作我)兵到京在(刪此字)城守未破國相亦曾煩惱。若守御稍固更停待得數日必須別有商議及兩元帥臨城侗亦親隨元帥在城下虜(改作我)兵只五七人登城城上即舉軍皆散兵勢如此人不為用,豈可不預知乎!此段事即見貴朝公卿疏略全不曾講究亦步亦不覺悟稍語此理必須留此段事力少待他日為用徒然枉費心力,豈不誤事乎!良久。又言侗燕人住在九州之地每念先世陷於虜地(改作契丹)昨來。
jiàn guì cháo chū dé yān shān jǔ zú xiāng qìng jiāng wèi zì cǐ fù wèi zhōng huá rén wù. qiě dǔ hàn yì guān zhī shèng bù wèi zài yǒu cǐ duàn shì bù zhī zì cǐ hé rì zài dé wèi zhōng huá rén wù. yòu gù zuǒ yòu qián hòu bié wú rén jí yún: gèng shǎo sān liǎng rì jiān xún shǎo guǒ zǐ guò qù yè jiān shù dé shǎo kuǎn qǔ yī rì wǎn rù guǎn duì zuò liáng jiǔ. yòu guò guǒ zǐ lái jiē yóu miàn jiān guǒ jí yān shān fǔ zǎo lì bìng yǒu xī guā shù shí pán xuán shāo xiāng diǎn chá yán zhī shuō huà zài sān kěn kòu zhī yuē: shǐ rén yuǎn lái yǎng hé jiàn jiào shén duō bǐ bù zhī suǒ kěn qǐng èr dì huí luán zhī shì guì cháo zhū gōng què yǒu shāng liáng wú guǎn bàn yún: gù zhī cǐ xíng zhǐ wèi cǐ shì qián rì èr gōng bù jiàn láng jūn gāo shēng yún: lái tōng wèn biàn jí èr dì mò shì yào qiǎn bīng lái qǔ yě. qí yì yì yǒu wèi pāng. yòu wèn qí yì wèi hé yún: qí yì wèi chū lái tōng wèn hé xū yì lùn tā shì ěr. ruò shāo bù qū zhé yán bù xiāng tóu yì kǒng bù wú shāng shì suǒ yǐ zhǐ zhǐ huī shǐ rén. qiě guī guǎn zhōng hòu bié tīng zhǐ huī pāng zài kěn yún: bì jìng suǒ kěn èr dì zhī shì guì cháo zhū gōng céng yǒu shāng liáng fǒu guǎn bàn yún: cǐ shì bì xū shēn qù guó zhōng jūn qián kǒng yǔ jué cǐ shì wèi dé guǎn bàn. yòu yún: zuó èr dì guò lái shí tài shàng zì yān shān qù shǎo dì què zì cǐ zhōng qù shǎo dì guò lái cǐ shí yì zhù bàn yuè yú rì jīn jiē guò shān cǐ zì zài shēn lǔ zhōng cǐ sān zì gǎi zuò jí dōng běi chù rán èr tài zǐ zài shí què céng yǒu cǐ shāng yì hòu guì cháo yǒu kěn qǐng shí yù fā tài shàng huí guī jīn èr tài zǐ bù zài yì wú cǐ duàn shuō huà pāng. yòu wèn shǎo dì rú hé guǎn bàn yún: shǎo dì lǔ gǎi zuò guó zhōng yuán bù céng yǒu cǐ duàn shāng yì. yòu yún: wéi shì zuó zài jīng chéng xià shí yīn yǒu yì lùn zuó jīng chéng chū xià fā huí shǎo dì rù chéng èr tài zǐ céng yǔ guó xiāng shāng liáng zì gǔ běi bīng dào nán cháo wèi cháng yǒu pò qí guó xié qí zhǔ ér guī běi zhǐ shì bīng jiāng ér yǐ dé bù zú yě. jīn lái běi bīng dào cǐ jì pò qí chéng shú. ruò lì qí zhǔ kè dà bēi yú liáng sòng jiān shǐ tiān xià hòu shì zhī xíng bīng yǒu míng. qiě bù jué rén hòu yì shǐ nán bīng zì cǐ shù bǎi nián bù gǎn dòng. ruò rú cǐ shī xíng bù wéi bīng qiáng dé yì yǒu yú zhè gè gōng jī dà. ruò zhǐ pò qí guó xié qí zhǔ ér guī zhǐ shì bīng qiáng ér yǐ dé bù zú yě. jiān tā rì. ruò zhào shì zì lì jí biàn gèng wú lì zhǔ yī duàn ēn yì guó xiāng zì suì gǎi zuò dāng rì rán qí shuō fàng huí shǎo dì rù chéng hòu lái yīn yuán bié yǒu yì yì yì lùn. yòu fù shāo biàn suǒ yǐ qí yán bù xié pāng yún: yì lùn yuán hé bù xié guǎn bàn yún: dāng lái gǎi zuò shí běn chà jiān jūn wù shì gǎi zuò wū shě sòng cí miǎn bù céng rù qù suì chà jiān jūn xià zǐ dì jí qí yú jìn shàng láng jūn tóng háng dāng shí cǐ èr shí yú rén yì wàng jiāng cǐ shì zuò yī duàn ēn yì jiān yì bù wú jì wàng guì cháo jìn shàng gōng qīng bù wù qí yì suì zhì qí yì fù biàn què chēng jiā guó shì dà bù kě bù wèi zhǎng lǜ zhī jì zhī rú táng tài zōng gù cháng chén shì kè hán gǎi zuò tū jué jí qí jì shèng yì néng shēng qín kè hán guó jiā shì dà ān kě bù lǜ zāi! èr tài zǐ yì bù yì néng céng lì zhēng qí shì yán bì jìng shì guì cháo qín zhōng chéng suǒ qǐng cún zhào shì zhī shuō shì. ruò tā rì zhào shì zì lì bù wéi wú lì zhǔ yī duàn ēn yì jiān kǒng bīng duān wèi yǐ rán lèi rì shāng yì bù chéng suì cóng wū shě láng jūn zhī yán fù.
見貴朝初得燕山舉族相慶將謂自此復為中華人物。且睹漢衣冠之盛不謂再有此段事不知自此何日再得為中華人物。又顧左右前後別無人即云:更少三兩日間尋少果子過去夜間庶得少款曲一日晚入館對坐良久。又過果子來皆油麵煎果及燕山府棗栗並有西瓜數十盤旋燒香點茶延之說話再三懇叩之曰:使人遠來仰荷見教甚多比不知所懇請二帝迴鑾之事貴朝諸公卻有商量無館伴云:固知此行只為此事前日二公不見郎君高聲云:來通問便及二帝莫是要遣兵來取也。其意亦有謂雱。又問其意謂何云:其意謂初來通問合須議論他事爾。若稍不曲折言不相投亦恐不無傷事所以只指揮使人。且歸館中候別聽指揮雱再懇云:畢竟所懇二帝之事貴朝諸公曾有商量否館伴云:此事必須申去國中軍前恐與決此事未得館伴。又云:昨二帝過來時太上自燕山去少帝卻自此中去少帝過來此時亦住半月餘日今皆過(刪此字)在深虜中(此三字改作極東北處)然二太子在時卻曾有此商議候貴朝有懇請時欲發太上回歸今二太子不在亦無此段說話雱。又問少帝如何館伴云:少帝虜(改作國)中元不曾有此段商議。又云:惟是昨在京城下時因有議論昨京城初下發回少帝入城二太子曾與國相商量自古北兵到南朝未嘗有破其國攜其主而歸北只是兵疆而已德不足也。今來北兵到此既破其城孰。若立其主刻大碑於梁宋間使天下後世知行兵有名。且不絕人後裔使南兵自此數百年不敢動。若如此施行不惟兵強德亦有餘這個功績大。若只破其國攜其主而歸只是兵強而已德不足也。兼他日。若趙氏自立即便更無立主一段恩義國相自遂(改作當日)然其說放回少帝入城後來因緣別有異議議論。又復稍變所以其言不諧雱云:議論緣何不諧館伴云:當來(改作時)本差監軍兀室(改作烏舍)送辭免不曾入去遂差監軍下子弟及其餘近上郎君同行當時此二十餘人亦望將此事做一段恩義兼亦不無冀望貴朝近上公卿不悟其意遂至其議復變卻稱家國事大不可不為長慮之計只如唐太宗固嘗臣事可汗(改作突厥)及其既盛亦能生擒可汗國家事大安可不慮哉!二太子亦步亦能曾力爭其事言畢竟是貴朝秦中丞所請存趙氏之說是。若他日趙氏自立不惟無立主一段恩義兼恐兵端未已然累日商議不成遂從烏舍郎君之言復。
biàn qí yì pāng. yòu wèn jì gòng yì shí bù zhī céng wén yǒu jīn shèng huáng dì zài wài wú yún: yuán zhī zhī suǒ yǐ shāng yì yù fā tài shàng huáng dì huí luán yě.. yòu yún: gù zhī cǐ shì suǒ yǐ yì bù liú lǔ rén cǐ èr zì gǎi zuò bīng shǒu jīng chéng chū tuī qì dān xiāo tài wèi shǒu jīng chéng xiāo tài wèi bù céng chéng dāng. yòu tuī liú yàn zōng shǒu jīng chǎng miàn yàn zōng yì bù chéng dāng yuán èr tài zǐ fù jiàn yì yún: tā rì bì bù miǎn zhào shì zài lì rán wù guǎng dì zhě huāng bù rú. qiě shǒu hé wèi jiè dà shì yǒu dà bīng lì bāo bú zhù bì bié yí hòu huàn shì yòng èr tài zǐ zhī shuō zhǐ jiù chéng zhōng bié tuī xián rén shǒu jīng chéng cǐ duàn huà lǔ rén cǐ wǔ zì gǎi zuò guó xiāng yuán shuài jì dé hé běi yǐ bǎo qí yù fāng wù wèi bǎo shǒu zhī jì jiāng zì hé yǐ nán jiē yǐ zhì dù wài yǐ.. yòu yún: jiàn jīn xíng fǔ rì zhú jiàn yì shǒu hé zhī jì yù jiù guó zhōng chà bō jīn rén shí wàn rén qián lái shǒu hé yì bù yòng yàn rén jí qì dān qí yù bǎo shǒu hé běi fáng huàn zhī xīn rú cǐ. yòu yún: huáng hé, qǐ kě shǒu cǐ shì hú dào shān cǐ sì zì jiǎ ráo shǒu dé hé tā rì qì dān zài fù xīn zhōng ān bǎo qí bù shēng biàn yě. guǎn bàn jiù shì dà liáo qí yán dà gài duō zūn liáo guó lèi jiē rú cǐ yì bù gǎn shēn rán qí yán kǒng qí xū dàn pāng. yòu wèn suǒ kěn èr dì zhī shì tā rì yǒu xiāng cóng yì fǒu guǎn bàn yún: jiǎ shǐ yǒu yǔn yì yì qǐ kěn biàn shuō jǐn jiān fāng shì dì yī cì qiǎn èr gōng lái bì wú biàn xiāng xǔ zhī lǐ bì xū zài sān qǔ zhé qí qí yǒu jiù yì zhī yì rán hòu kě yǐ shāng liáng. ruò yù yī kòu biàn yǔn kǒng wú cǐ lǐ rán jì jiù shāng liáng bīng yì biàn kě xiū yě. guǎn bàn. yòu yún: jīn guó zì hǎi yú xiǎo bāng shān cǐ èr zì jué qǐ bìng èr dà guó cǐ shì qǐ rén lì suǒ néng zhì mǒu wèn qián hòu bì yǒu zhèn zhào yǐ yīng shòu mìng zhī fú guǎn bàn yún: bié wú fú chèn zhǐ lì liáo céng zhàn wàng guó zhōng jīn qì wàng shèng yǐ cǐ yīng chèn. yòu guò shù rì hū jiàn guǎn bàn mì lái xiāng bào yún: nán pàn jìn rì fù yǒu rén mǎ guò hé lái wén fù shī lì rán ér nán cháo jì qiǎn shǐ lái yì shì. yòu fā rén mǎ guò hé shì rú hé qiè kǒng yán yǔ shì bù xiāng yīng láng jūn bì xū guān gòng rù guǎn lái yì lùn cǐ shì bù kě bù zhǔn bèi yě. cì rì guǒ jiàn gāo shàng shū rù guǎn lái xiāng jiàn chēng guó xiāng lìng chuán yǔ fèng shǐ guì cháo jì shì chāi rén lái tōng wèn rú hé. yòu què chà jūn mǎ guò hé lái bù zhī suǒ chà jūn mǎ zhī yì shì rú hé. ruò shì qiǎn bīng lái qǔ èr dì fǒu pāng zhǐ dá yǐ bù zhī gāo shàng shū. yòu yún: qiě rú fèng shǐ bù zhī shì zì chuǎi duó kàn rú hé yún: zhǐ kǒng shì hóng jīn xiào jù bì fēi cháo tíng zhī yì gāo shàng shū. yòu yún: yǐ shì sān fān chāi rén guò hé lái jǐn yǒu huáng bǎng dì yī fān tóu lǐng shì zhāng huàn bèi bǎi xìng shā zhī dì èr fān shì mǎ zhōng yì bù céng dé pián yí dì sān fān shì zhāng suǒ yì shī lì zì kuì sàn qù sān fān guò hé rén jiē yǒu huáng bǎng rú hé què shì hóng jīn xiào jù pāng dá yún: bì fēi cháo tíng zhī yì jì yǒu èr dì zài guì cháo. yòu yǐ qiǎn shǐ rén tōng wèn qí qǐng hòu miàn yì jié cì gèng chāi rén lái, qǐ yǒu gèng fā jūn mǎ guò hé zhī lǐ zhǐ kǒng shì dào zéi dào zéi yì néng huáng bǎng bù jiǎ huáng bǎng wú yǐ gǔ lǜ qún zhòng gāo shàng shū yí qí yǒu huáng bǎng zhōng bù rán qí shuō gāo shàng shū jì qù guǎn bàn zài lái lùn cǐ shì qián hòu bìng céng wén lǔ gǎi zuò jīn rén jiàn yì shǒu hé zhī jì.
變其議雱。又問既共議時不知曾聞有今聖皇帝在外無云:緣知之所以商議欲發太上皇帝迴鑾也。。又云:固知此事所以亦不留虜人(此二字改作兵)守京城初推契丹蕭太尉守京城蕭太尉不曾承當。又推劉彥宗守京場面彥宗亦不承當緣二太子復建議云:他日必不免趙氏再立然務廣地者荒不如。且守河為界大事有大兵力包不住必別貽後患是用二太子之說只就城中別推賢人守京城此段話虜人(此五字改作國相元帥)既得河北已飽其欲方務為保守之計將自河以南皆已置度外矣。。又云:見今行府日逐建議守河之計欲就國中差撥金人十萬人前來守河亦不用燕人及契丹其欲保守河北防患之心如此。又云:黃河,豈可守此是胡道(刪此四字)假饒守得河他日契丹在腹心中安保其不生變也。館伴舊事大遼其言大概多尊遼國類皆如此亦不敢深然其言恐其虛誕雱。又問所懇二帝之事他日有相從意否館伴云:假使有允意亦豈肯便說盡兼方是第一次遣二公來必無便相許之理必須再三曲折俟其有就議之意然後可以商量。若欲一叩便允恐無此理然既就商量兵亦便可休也。館伴。又云:金國自海隅小邦(刪此二字)崛起並二大國此事豈人力所能至某問前後必有朕兆以應受命之符館伴云:別無符讖只蠣遼曾占望國中金氣旺盛以此應讖。又過數日忽見館伴密來相報云:南畔近日復有人馬過河來聞復失利然而南朝既遣使來議事。又發人馬過河是如何竊恐言與事不相應郎君必須關共入館來議論此事不可不準備也。次日果見高尚書入館來相見稱國相令傳語奉使貴朝既是差人來通問如何。又卻差軍馬過河來不知所差軍馬之意是如何。若是遣兵來取二帝否雱只答以不知高尚書。又云:且如奉使不知試自揣度看如何云:只恐是紅巾嘯聚必非朝廷之意高尚書。又云:已是三番差人過河來盡有黃榜第一番頭領是張煥被百姓殺之第二番是馬忠亦不曾得便宜第三番是張所亦失利自潰散去三番過河人皆有黃榜如何卻是紅巾嘯聚雱答云:必非朝廷之意既有二帝在貴朝。又已遣使人通問祈請後面亦節次更差人來,豈有更發軍馬過河之理只恐是盜賊盜賊亦能黃榜不假黃榜無以鼓率群眾高尚書疑其有黃榜終不然其說高尚書既去館伴再來論此事前後並曾聞虜(改作金)人見議守河之計。
yì bù yòng dà liáo rén zhí qù guó zhōng qǔ rén lái shǒu hé qí fáng hé zhī yì shén qiè guì cháo rén fā qiǎn rén guò hé lái zhèng fàn qí suǒ jì yě. jì shì qiǎn shǐ yù yǔ rén yì shì. yòu fā rén guò hé qiè kǒng yán yǔ shì jiē bù xiāng yīng qí shì rú hé kě yǐ shāng liáng de jiān shì rén mǎ guò hé bù céng dé pián yí cǐ xiǎo rén bù néng chéng shì tú wèi cǐ fēn fēn hé suǒ bǔ zāi! cǐ duàn shì. yòu shì guì cháo jìn shàng gōng qīng lǜ shì bù zhǎng jì yù wèi zhī zì hé ruǎn yǔ yǐng dài kàn hòu dé shí lái zhěng dùn dé rén mǎ kě yòng rán hòu shī shè rú hé dòng bì qīng jǔ rú cǐ hé néng chéng shì jiān dòng cháng wén zì gǔ shàn zhì guó zhī shuō yǒu rú zhì bìng rú zú bìng jí qù qí jìng jìng bìng jí qù qí gǔ rán hòu kě yǐ jì yī tǐ zhī ān quán. ruò zú bìng bù néng qù qí jìng jìng bìng bù néng qù qí gǔ qiè kǒng bìng yǔ yī tǐ bù néng ān quán xī nián dà liáo zhī shī zhèng yuán rú cǐ shēng píng jì jiǔ rén bù xí zhàn yī dàn jīn rén zhī qǐ bù móu zì zhì zhī shù chí dà fú jiè wèi jīn rén xiǎo guó bù zú wèi jīn nián chū bīng bù lì kuì sàn huí guī míng nián chū bīng bù lì kuì sàn huí guī jí sàn mù wū hé zhī zhòng wèi yòng gài dà liáo jiù shǎo shí liáng jūn yǐ shí liáng jūn wèi bù zú mù mín bīng yǐ mín bīng wèi bù zú. yòu mù shì bīng yǐ shì bīng wèi bù zú. yòu mù sēng bīng shì wèi sì jūn rén suī duō yì jiē wū hé bù wèi yòng jí zhì kuì sàn huí guī. yòu jiē sàn wèi dào zéi shí dà liáo bù jīng cán pò zhōu jūn gè zì róu jiàn qí shí jīn rén suǒ pò zhōu jūn shí wú yī chù qí yú jiē kuì jūn zì xíng shāo jié jí róu jiàn zhàn jù jiāng lái guì cháo nòng bīng bù yǐ. qiě fáng kuì sàn jūn mǎ guī lái zì cán pò le zhōu fǔ dāng rì dà liáo yì chén sān bǎi yú zuò zhōu jūn guì cháo shì sì bǎi yú zhōu jūn liǎng guó dì lǐ guǎng xiá yì bù xiāng yuǎn jīn lái guì cháo. ruò jié hé wèi jiè nán pàn zhōu fǔ shén duō shàng yǒu sān bǎi yú zuò chéng néng bǎo quán shì lì yì bù xiǎo, hé xū. yòu fā rén guò lái yǐn rě bǎi duān hé zǎo móu xiū bīng zhī jì yǐ tú zì zhì.
亦不用大遼人直去國中取人來守河其防河之意甚切貴朝人發遣人過河來正犯其所忌也。既是遣使欲與人議事。又發人過河竊恐言與事皆不相應其事如何可以商量得兼是人馬過河不曾得便宜此小人不能成事徒為此紛紛何所補哉!此段事。又是貴朝近上公卿慮事不長既欲未之自合軟語影帶看候得時來整頓得人馬可用然後施設如何動必輕舉如此何能成事兼侗嘗聞自古善治國之說有如治病如足病即去其脛脛病即去其股然後可以冀一體之安全。若足病不能去其脛脛病不能去其股竊恐並與一體不能安全昔年大遼之失正緣如此昇平既久人不習戰一旦金人之起不謀自治之術持大弗戒謂金人小國不足畏今年出兵不利潰散回歸明年出兵不利潰散回歸即散募烏合之眾為用蓋大遼舊少食糧軍以食糧軍為不足募民兵以民兵為不足。又募市兵以市兵為不足。又募僧兵是為四軍人雖多亦皆烏合不為用及至潰散回歸。又皆散為盜賊時大遼不經殘破州軍各自蹂踐其實金人所破州軍十無一處其餘皆潰軍自行燒劫及蹂踐占據將來貴朝弄兵不已。且防潰散軍馬歸來自殘破了州府當日大遼亦晨三百餘座州軍貴朝是四百餘州軍兩國地里廣狹亦不相遠今來貴朝。若截河為界南畔州府甚多尚有三百餘座誠能保全事力亦不小,何須。又發人過來引惹百端合早謀休兵之計以圖自治。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn yī bǎi shí jiào kān jì.
※卷一百十校勘記。
jǐ shēn qǔ shàng pàn zhǐ huī hòu dé zhǐ huī qǔ zì yǎn zhī rú zuó lái lǔ bīng dào jīng qí chéng shǒu wèi pò qí wù zuò zài gèng xū sān liǎng rì jiān xún shǎo guǒ zǐ lái xū wù zuò shǎo lái wù zuò guò qù. yòu sòng guǒ zǐ lái sòng wù zuò guò guó xiāng bái suì rán qí shuō zì zì yǎn yì lùn. yòu fù shāo biàn yì yī zuò qí yīn zhī cǐ shì suǒ yǐ bù liú lǔ rén shǒu jīng chéng yīn wù zuò gù shì dà fú jiè shì wù zuò chí jí sàn mù wū hé zhī zhòng wèi yòng sàn zì yǎn.
己申取上畔指揮候得指揮(取字衍)只如昨來虜兵到京其城守未破(其誤作在)更須三兩日間尋少果子來(須誤作少來誤作過去)。又送果子來(送誤作過)國相白遂然其說(自字衍)議論。又復稍變(議一作其)因知此事所以不留虜人守京城(因誤作固)恃大弗戒(恃誤作持)即散募烏合之眾為用(散字衍)。