jiàn xìng xià zhì sì.
建興下帙四。
qǐ jiàn yán yuán nián wǔ yuè shí liù rì yǐ sì, jǐn liù yuè èr rì gēng shēn.
起建炎元年五月十六日乙巳,盡六月二日庚申。
shí liù rì yǐ sì jīng dōng zhuǎn yùn pàn guān lǘ qiū shēng zé shòu pú zhōu tuán liàn fù shǐ fēng zhōu ān zhì.
十六日乙巳京東轉運判官閭邱升責授濮州團練副使封州安置。
zhì yuē: shì dài fū suǒ yán zhě míng fēn cháo tíng suǒ shì zhě jì gāng tǎng yú rǎo rǎng wèi dìng zhī jiān jí wèi zhuān zhé zì biàn zhī jì guó yú hé yǒu yì zé kě zhī ěr chū wú tā zhǎng zhuān xǐ zì yòng bǐ yǐ rén cái zhī fá bì zhī yí lù zhī quán suǒ jì xìng shī yǐ shí fù yuán ér chóu chú sì gù yǎn jiǎn bù qián dǎi wú mù fǔ zhī kāi shǒu lì yuán mén zhī lìng fú wēi zài sì xíng zhǐ sì qíng fán jīn tái hé zhī suǒ chén jiē xī dào tú zhī qīn jiàn qí juān jué zhì tóu bì yào huāng shàng jiān xún shěng zhī xīn wú fù shēng quán zhī cì.
制曰:士大夫所嚴者名分朝廷所恃者紀綱儻於擾攘未定之間即為專輒自便之計國於何有意則可知爾初無他長專喜自用比以人材之乏畀之一路之權所冀興師以時赴援而躊躇四顧偃蹇不前逮吾幕府之開首戾轅門之令福威在巳行止肆情凡今台劾之所陳皆昔道塗之親見其鐫爵秩投畀要荒尚堅循省之心無負生全之賜。
xiǎn mó gé zhí xué shì zhī dōng píng fǔ lú yì luò zhí gōng guān.
顯謨閣直學士知東平府盧益落職宮觀。
zhì yuē: zhèn wéi guó jiā yǒu tiān xià jǐ èr bǎi nián suǒ shì yǐ ān cún zhě xì zhōng wài shì dài fū xiāng yǔ wéi chí zhī lì yī dàn shì chū cāng zú shè jì diàn wēi ér sì fāng fān chén fù yuán zhě wú jǐ zhèn shén shāng zhī jù guān mǒu chū wú tā zhǎng zǎo fú xiǎn shì guāng bèi lèi cháo zhī juàn jìn dēng cháng bó zhī zhī zài rén chén yǒu jiàn wēi zhì mìng zhī zhōng zài fāng miàn yǒu zhèn lǚ qín wáng zhī yì ér dīng níng mí gù hān yǐn zì rú dǎi yǔ jiàn zuò zhī chū qiǎo zuò móu shēn zhī jì jìn chén rú cǐ wèi shū yuǎn hé qí juān yán gé zhī zī wǎng shí zhēn cí zhī lù zī.
制曰:朕惟國家有天下幾二百年所恃以安存者系中外士大夫相與維持之力一旦事出倉卒社稷阽危而四方藩臣赴援者無幾朕甚傷之具官某初無他長早服顯仕光被累朝之眷進登常伯之知在人臣有見危致命之忠在方面有振旅勤王之義而丁甯靡顧酣飲自如逮予踐阼之初巧作謀身之計近臣如此謂疏遠何其鐫延閤之資往食真祠之祿茲。
wèi kuān diǎn wú zhòng hòu qiān.
為寬典無重後愆。
jīn rén xiàn hé zhōng fǔ zhī jūn fǔ shì hǎo zhòng lián bèi shā.
金人陷河中府知軍府事郝仲連被殺。
shí qī rì bǐng wǔ tiān zhāng gé dài zhì zhī tóng zhōu táng zhòng shàng shū.
十七日丙午天章閣待制知同州唐重上書。
chén yú jīn yuè shí qī rì gōng pěng chū yī rì huáng dì dēng bǎo wèi shè shū wàng què xuān dú rén rén gǎn kǎi liú tì dāng guó bù duō jiān zhī jì hū wén zhào yīn yǐ dìng shén qì zōng miào shè jì bù quē jì sì sì hǎi shēng líng bù wàng jiù dài chéng qiān wàn shì zhī xìng lèi rì zhī sòng chóu yì cí zhǐ qí zhōng yǒu yún: shào zǔ zōng chuí chuàng zhī jī huái fù xiōng bō qiān zhī nán zú zhāng yún: cì hou liǎng gōng zhī fù zhōng tú wàn shì zhī ān qí yán āi tòng shēn qiè qì xuè míng xīn tuī yuán dé yì ér shī zhī wéi kǒng fèng zhào bù qín bù mǐn yǐ gū xīn zhèng fèi shén xiāo cháo bài bà cháng píng gěi sàn xiàn wài yìn qì é wài bō fàng dào sēng hái sú zhě gěi jù shāng jiǎ fù fàn zhě miǎn shuì rú cǐ děng shì yú cháo zhèng fēi dà ān wēi yě. yú guó tǐ fēi dà lì hài yě. yú rén qíng fēi dà xiū qī yě. bì xià zhì zhào zhī yì yù shào zǔ zōng chuí chuàng zhī jī bì sī suǒ yǐ xìng fù zhī cè jì huái fù xiōng bō qiān zhī nán bì sī suǒ yǐ jiù nán zhī fāng cǐ nǎi dà ān wēi yě. dà lì hài yě. dà xiū qī yě. chéng tiān xià dà jì yě. rán zǔ zōng chuí yù zhī jī yǐ jīng shī wèi gēn běn yǐ liǎng hé wèi gǔ gōng jīn rén zài fàn gǎi zuò zhì jīng què zé gēn běn yáo zhǎng qū liǎng hé zé gǔ gōng bìng yǐ. suǒ yǐ wèi xìng fù zhī cè zhě hé rú yě. bì xià yǐ tài shàng huáng wèi fù yǐ sì jūn huáng dì wèi xiōng jīn rén yī jǔ ér yāo liǎng gōng dāng bèi fà yīng guān ér wǎng jiù zhī yǐ. wèi jiù nán zhī fāng zhě hé rú yě. zì gǔ yí dí zhī qīn shān cǐ sì zì zhōng guó xià tiān zhī huò wèi yǒu rú cǐ zhī kù rán qí tūn shì zhī yù shàng wèi yàn yě. qí píng líng zhī shì shàng wèi yǐ yě. qián rì zhì kòu zhī yīn bì xià cháng tōng zhī zhī hū! jīn rì yù kòu zhī shù bì xià yì shú jì zhī hū! jì bù zhī sì ér. yòu bù zhī bǐ zhě bì dài jì bù néng qiáng ér. yòu bù néng ruò zhě bì wēi bì xià dù bǐ sì zhī shí zé zhī suǒ yǐ zì zhì yǐ. cài qiáng ruò zhī lǐ zé dé suǒ yǐ cháng shèng yǐ. cǐ tiān xià zhī dà jì yě. bì xià suǒ yǐ yǔ shān cǐ zì dà jì tiān xià zhě gù yǐ sù dìng fēi chén suǒ de ér nǐ yì yě. rán yǐ jīn rì zhī wù yǒu sì ér qí lì shén bó dà huàn yǒu wǔ ér qí huò bù kě shèng yán chén wèi bì xià jǔ qí lüè ér shì chén zhī dìng dū guān zhōng jù shān hé bǎi èr zhī shì yǐ zhí gēn běn zhī dì suǒ yǐ dù guā fēn zhī jiàn yě. jiàn mù dà fān zhòng zōng zi wéi chéng zhī jì yǐ gù pán shí zhī jī suǒ yǐ jiù wǎ jiě zhī shī yě. tōng xià guó zhī hǎo ér shǒu fǔ jiù jiāng suǒ yǐ jiǎng hǎo xī mín yě. lì qīng táng zhī hòu ér fēng yǐ gù dì suǒ yǐ xìng miè jì jué yě. cǐ sì zhě qiān wàn shì zhī dà lì yě. suī qiān wàn yán ér mò jiū, qǐ fēi jīn rì zhī jí wù hū!.. ruò fú dà huàn yǒu wǔ ér jiù huàn yì bù kě huǎn fǎ lìng zī zhāng ér lì yuán wèi jiān yù jiù cǐ zhě mò xiān yú shǒu zǔ zōng chéng xiàn shí cháo gāng wěi mǐ ér bù zhèn gù shì dài fū xiāng xí ér dàn mán yù jiù cǐ zhě mò xiān yú dēng yòng zhōng zhí jūn gǎn bài huài ér bù jǔ gù bīng jiāng xiāng shān ér bēn kuì yù jiù cǐ zhě mò xiān yú dà zhèng xíng shǎng guó yòng jié yǐ. ér lì yuán. yòu shī yù jiù cǐ zhě mò xiān yú xuǎn jiāng.
臣於今月十七日恭捧初一日皇帝登寶位赦書望闕宣讀人人感慨流涕當國步多艱之際忽聞詔音以定神器宗廟社稷不缺祭祀四海生靈不忘舊戴誠千萬世之幸累日祗誦紬繹詞旨其中有云:紹祖宗垂創之基懷父兄播遷之難卒章云:伺候兩宮之復終圖萬世之安其言哀痛深切泣血銘心推原德意而施之惟恐奉詔不勤不敏以辜新政廢神霄朝拜罷常平給散限外印契額外撥放道僧還俗者給據商賈負販者免稅如此等事於朝政非大安危也。於國體非大利害也。於人情非大休戚也。陛下制詔之意欲紹祖宗垂創之基必思所以興復之策既懷父兄播遷之難必思所以救難之方此乃大安危也。大利害也。大休戚也。誠天下大計也。然祖宗垂裕之基以京師為根本以兩河為股肱金人再犯(改作至)京闕則根本搖長驅兩河則股肱病矣。所以為興復之策者何如也。陛下以太上皇為父以嗣君皇帝為兄金人一舉而邀兩宮當被髮纓冠而往救之矣。為救難之方者何如也。自古夷狄之侵(刪此四字)中國(下添之禍)未有如此之酷然其吞噬之欲尚未厭也。其憑陵之勢尚未已也。前日致寇之因陛下嘗通知之乎!今日禦寇之術陛下亦熟計之乎!既不知巳而。又不知彼者必殆既不能強而。又不能弱者必危陛下度彼巳之實則知所以自治矣。蔡強弱之理則得所以常勝矣。此天下之大計也。陛下所以與(刪此字)大計天下者固以素定非臣所得而擬議也。然以今日之務有四而其利甚博大患有五而其禍不可勝言臣為陛下舉其略而試陳之定都關中據山河百二之勢以植根本之地所以杜瓜分之漸也。建牧大藩重宗子維城之計以固磐石之基所以救瓦解之失也。通夏國之好而守撫舊疆所以講好息民也。立青唐之後而封以故地所以興滅繼絕也。此四者千萬世之大利也。雖千萬言而莫究,豈非今日之急務乎!。。若夫大患有五而救患亦不可緩法令滋彰而吏緣為奸欲救此者莫先於守祖宗成憲時朝綱委靡而不振故士大夫相習而誕謾欲救此者莫先於登用忠直軍敢敗壞而不舉故兵將相煽而奔潰欲救此者莫先於大正刑賞國用竭矣。而利源。又失欲救此者莫先於選將。
cáo zhī chén mín xīn lí yǐ. ér diào fā fāng xìng yù jiù cǐ zhě mò xiān yú zé xún liáng zhī lì cǐ wǔ zhě fēi tiān xià zhī tōng huàn hū! jīn rì zhī wù yǒu sì ér qí lì shén bó dà huàn yǒu wǔ ér qí huò bù kě shèng yán jiē zhào zhǐ zhī suǒ jí chén yú bù rěn jiān mò yǐ gǒu róng gǎn jié yú ér wàng yǒu chén yān tiān xià zhī dà jì yì bù xuán zhǒng ér tóu jī zhī huì jiān bù róng fà bì xià dú duàn ér zǎo tú zhī yǐ qǐ zhōng xìng zhī yùn ér chéng zài zào zhī gōng zé zǔ zōng chuí chuàng zhī jī yú cǐ kě shào ér liǎng gōng bō qiān zhī nán yú cǐ kě fù yǐ. cǐ chéng tiān xià zhī dà jì yě. chén nǎng dāo jiàn shěng lǚ chén zhì kòu zhī yīn zuò shì chì zhú chéng fá shǒu tǔ lèi shàng yù róng zhī lüè yán jiē yǒu zhèng qǐng zhě wén bì xià yǐ dà yuán shuài zhī jié kān dìng guó nán chén cháng jù zhā zi chén shù sān cè qǐ yí guān zhōng yǐ fú zhòng wàng chén qū qū zhī yú sì chén qí gěng gài yǐ. zī zhě gōng chéng zhào zhǐ xǔ chén shù xiáng jù lì hài chén shù yǔ yán dǐ jié yì bù jiā zuì yǐ cǐ jiàn bì xià chéng yǒu tīng yán zhī yì shǒu kāi qiú yán zhī lù yǒu jūn rú cǐ qí rěn fù zhī chén zhuàng yú xùn guó bù shí jì huì gǎn sì wēi yán yǐ sāi míng zhào jìn tuì cún wáng zhī jǐ chén yú cǐ bo yān bì xià bù yǐ chén yú bù xiào xǔ fù xíng zài dé zhǔ cùn dì yǐ pī lù gān dǎn, shù jǐ huò bǔ yú jīng lún zhī wàn yī chén zhī yuàn yě. chén fēi zì wèi móu yě. shí wèi tiān xià guó jiā jì yě. wéi bì xià cái zhī.
漕之臣民心離矣。而調發方興欲救此者莫先於擇循良之吏此五者非天下之通患乎!今日之務有四而其利甚博大患有五而其禍不可勝言皆詔旨之所及臣愚不忍緘默以苟容敢竭愚而妄有陳焉天下之大計議不旋踵而投機之會間不容髮陛下獨斷而早圖之以起中興之運而成再造之功則祖宗垂創之基於此可紹而兩宮播遷之難於此可復矣。此誠天下之大計也。臣曩叨諫省屢陳致寇之因坐是斥逐承乏守土累上御戎之略言皆有證頃者聞陛下以大元帥之節戡定國難臣嘗具劄子陳述三策乞移關中以符眾望臣區區之愚巳陳其梗概矣。茲者恭承詔旨許臣庶詳具利害陳述語言詆訐亦不加罪以此見陛下誠有聽言之意首開求言之路有君如此其忍負之臣戇愚徇國不識忌諱敢肆危言以塞明詔進退存亡之幾臣於此卜焉陛下不以臣愚不肖許赴行在得主寸地以披露肝膽,庶幾或補於經綸之萬一臣之願也。臣非自為謀也。實為天下國家計也。惟陛下裁之。
èr shí yī rì gēng xū zī zhèng diàn xué shì wáng xiāng zhào yě bìng luò zhí zé shòu dà zhōng dài fū mì shū shǎo jiān fēn sī jū zhù.
二十一日庚戌資政殿學士王襄趙野並落職責授大中大夫秘書少監分司居住。
chén liáo shàng yán yī dàn lǔ gǎi zuò jīn rén zài kòu gǎi zuò zhì wéi shū yè zì nán yáng yǐn bīng zhí qū jīng chéng jīng zhōng tǐng rán hú zhí rú shēn mào shǐ shí jié lì qián jìn suī bài bèi zhí qí zhì kě mǐn wéi wáng xiāng zhào yě gù wàng pái huái dào lù dùn bīng kuàng rì chí jiǔ wú fù nán zhī yì xiāng zǒng xī dào fǎn zì luò yáng yǐn bīng qū dèng zhōu què xíng nán dào yě zǒng běi dào fǎn zì dà míng yǐn bīng qū guǎng jì dān zhōu nán jīng què xíng dōng dào. yòu xiāng qǐ bīng zhī rì jīn rén sì bī luò yáng jì bù néng zhí qū jīng chéng yǐ jiù jūn fù zhī jí. yòu bù kěn zhù jūn luò yáng yǐ bì yī fāng zhī mín qí lǐng bīng ér nán yě. luò yáng sì xiàn. yòu dèng zhōu qūn xún yù bài fù huí qí kuì sàn bèi hài shén guǎng jí wén bì xià sì yǒu shén qì jí shōu shí pí léi xuán wèi yíng luán zhī jì zhì yú zhào yě qí zuì yóu zhe suǒ zhì zòng bīng dà lüè zhì guǎng jì jūn xī wèi bīng yōng jìn jí dān zhōu jiē bèi cán pò. yòu zhì nán jīng měi rì qiǎn bīng zú jì jié mín cái fēng shēng sì chū cāng jì zhōu yě jiē suǒ wèi dào bǎi xìng sù yè zhuì lì wéi kǒng yě jūn zhī lái fán yě suǒ guò mín jū wéi cún qiáng bì ér sì bǎi xìng yuàn hèn jiē yú bì shàng tí yún: zhào xiàng gōng cán pò qù chù zài zài biàn mǎn fū shè zǒng guǎn běn yǐ yù dào ér yě jū qí wèi fǎn yǐ wèi dào cǐ bù kě shè yǐ chéng jiè lái zhě fèng shèng zhǐ wáng xiāng zhào yě bìng zé shòu dà zhōng dài fū mì shū shǎo jiān xiāng fēn sī běi jīng xiāng yáng fǔ jū zhù yě fēn sī xī jīng qīng zhōu jū zhù.
臣寮上言一旦虜(改作金)人再寇(改作至)唯叔夜自南陽引兵直趨京城精忠挺然胡直孺身冒矢石竭力前進雖敗被執其志可憫惟王襄趙野顧望徘徊道路頓兵曠日持久無赴難之意襄總西道反自洛陽引兵趨鄧州卻行南道野總北道反自大名引兵趨廣濟單州南京卻行東道。又襄起兵之日金人巳逼洛陽既不能直趨京城以救君父之急。又不肯駐軍洛陽以庇一方之民其領兵而南也。洛陽巳陷。又鄧州逡巡遇敗復回其潰散被害甚廣及聞陛下嗣有神器即收拾疲羸旋為迎鑾之計至於趙野其罪尤著所至縱兵大略至廣濟軍悉為兵擁進及單州皆被殘破。又至南京每日遣兵卒計劫民財風聲四出滄濟州野皆所未到百姓夙夜惴慄惟恐野軍之來凡野所過民居唯存牆壁而巳百姓怨恨皆於壁上題云:趙相公殘破去處在在遍滿夫設總管本以御盜而野居其位反以為盜此不可赦以懲戒來者奉聖旨王襄趙野並責授大中大夫秘書少監襄分司北京襄陽府居住野分司西京清州居住。
zhì yuē: wàng shēn xùn guó zhě chén zǐ zhī zhōng shǎng miǎn fá tōu zhě cháo tíng zhī bǐng shěn zài jiān wēi zhī jì yóu xiān zōng hé zhī gōng jù guān mǒu zǎo bèi juàn zhī yǔ.
制曰:忘身徇國者臣子之忠賞勉罰偷者朝廷之柄矧在艱危之際尤先綜核之公具官某早被眷知與。
wén jī zhèng zuó shǔ yì yí gǎi zuò dōu jī zhī rǎo dà fēn fāng miàn zhī quán bǐ gè zhuān zhēng mí cóng zhōng fù liè zhū tún zhī zú chéng jiāng nèi píng yú jīng shī shù zhí fēng chén jí qū jiāo diān, qǐ yǒu liǎng jūn zhī zài yě céng wú yī qí zhī rù guān gù qǔ yū tú yǐ wèi dùn jì jì wú yǐ shàng shū guó nán fù bù néng liú bì jū mín gōng zòng piān bì sì wèi zéi hài dǎi zhèn zuǎn chéng zhī shǐ wù zhāo hán dài zhī rén rú rǔ děng lún zhì ér bù wèn rán rén yán jiàn zhì gōng lùn mí róng qí fēn wù yú bié dōu yòng shǎo shēn yú bāng xiàn yǐ chéng bù kè yǐ jǐng wú liáng shàng shēn xún shěng zhī sī wú zhòng huǐ yóu zhī jī.
聞機政昨屬裔夷(改作都畿)之擾大分方面之權俾各專征靡從中覆列諸屯之卒乘將內屏於京師庶值風塵即趨郊甸,豈有兩君之在野曾無一騎之入關故取迂途以為遁計既無以上紓國難復不能留庇居民公縱偏裨肆為賊害逮朕纂承之始務昭含貸之仁如汝等倫置而不問然人言薦至公論靡容其分務於別都用少伸於邦憲以懲不恪以警無良尚深循省之思無重悔尤之積。
lǐ xiào zhōng xiàn xiāng yáng fǔ ān fǔ shǐ huáng shū áo qì chéng zǒu luò zhí jiàng liǎng guān yǔ jiān dāng chà yí.
李孝忠陷襄陽府安撫使黃叔敖棄城走落職降兩官與監當差遺。
lǐ xiào zhōng zhě jīng shī bǎi sī jiàn ér yě. dū chéng xiàn lǐ xiào zhōng suí zhòng bēn cuàn chū wàn shèng mén dé tuō zǒu jīng xī yán lù jù zhòng yǒu yì xiōng dì shí rén ér xìng lǐ zhě jiē lì míng lián xiào zì xiào zhōng wèi shǒu. yòu yǒu xiào yì xiào chéng xiào xìn fán bā rén dì jiǔ rén nǎi zhāng shì yě. yǐ zhòng kòu xiāng yáng fǔ jīng xī ān fǔ shǐ huáng shū áo qì chéng zǒu xiào zhōng zì nán mén rù chéng sì fén jié lǔ zǐ nǚ qū yōng jīng zhuàng wèi jūn suì jù qí chéng ér bù qù yì zhě qǐng zuì shū áo qì chéng zhī zuì gù yǒu shì mìng zhì yuē: zhèn wéi guó jiā fēn fāng miàn zhī quán yú píng rì lín shuài chén zhī xuǎn fù qiān lǐ bīng mín zhī jì yán liè chéng jié zhì zhī wēi yì wéi shì chū yú fēi cháng zé dāng xiào sǐ ér bù qù shěn xiāng yáng dōu huì zhī yù shí hàn jìn yòng bīng zhī jiāo fāng lǔ gǎi zuò dí fāng píng líng shì wèi píng bì, qǐ yǒu huáng chí zhī nèi wǔ jù juān chéng shǒu yǐ chū bēn zuò shǐ mào ní jiē wèi yú ròu jī qí zhì huò ān suǒ táo zhū niàn gèng zhào zào zhī ēn gū zhì wéi qīng zhī diǎn xuē duó míng chǒng chì zhī rǒng guān wǎng sī mín yuān tòng zì chéng ài.
李孝忠者京師百司健兒也。都城陷李孝忠隨眾奔竄出萬勝門得脫走京西沿路聚眾有義兄弟十人而姓李者皆立名連孝字孝忠為首。又有孝義孝成孝信凡八人第九人乃張世也。以眾寇襄陽府京西安撫使黃叔敖棄城走孝忠自南門入城肆焚劫虜子女驅擁經壯為軍遂據其城而不去議者請罪叔敖棄城之罪故有是命制曰:朕惟國家分方面之權於平日遴帥臣之選付千里兵民之寄嚴列城節制之威亦惟事出於非常則當效死而不去矧襄陽都會之域實漢晉用兵之郊方虜(改作敵方)憑陵恃為屏蔽,豈有潢池之內侮遽捐城守以出奔坐使旄倪皆為魚肉跡其致禍安所逃誅念更肇造之恩姑置惟輕之典削奪名寵斥之冗官往思民冤痛自懲艾。
wēng yàn guó yǐ fù liǎn bèi zuì.
翁彥國以賦斂被罪。
wēng yàn guó bào fù héng liǎn zhì luàn dōng nán qí dǎng wú fǎng wèi qí fù xīn zhù nüè dé zhuǎn yùn pàn guān wù lùn fèi téng ér mò gǎn yán qí rén wú liáo shēng zhì yǒu jī dēng wén gǔ yǐ sù zhě shàng shǐ zhī ér jí bà èr rén. qiě jiàng zhào yǐn jiù yǐ wèi qí mín zǎi xiàng lǐ gāng yǐ yīn dǎng nì yàn guó bì zhī zhì zhì tiē gǎi zhào shū dú zuì fǎng ér bù jí yàn guó zhōng shū shè rén zhū shèng fēi yán shě qú kuí ér zé zhī dǎng chén yú suǒ wèi yù yě., yú shì zú zhèng yàn guó zuì.
翁彥國暴賦橫斂致亂東南其黨吳昉為其腹心助虐得轉運判官物論沸騰而莫敢言其人無聊生至有擊登聞鼓以訴者上始知而亟罷二人。且降詔引咎以慰其民宰相李綱以姻黨昵彥國庇之至至貼改詔書獨罪昉而不及彥國中書舍人朱勝非言舍渠魁而責支黨臣愚所未諭也。,於是卒正彥國罪。
sūn fù zhāng shū yè yáo shòu guān wén diàn dà xué shì.
孫傅張叔夜遙授觀文殿大學士。
lǐ. ruò shuǐ cì zèng guān wén diàn xué shì.
李。若水賜贈觀文殿學士。
chì gù lì bù shì láng lǐ. ruò shuǐ lì shēn xùn guó zhī sǐ bù jù zhōng yì zhī jié wú yǔ bǐ lún dá hū! zhèn wén wèi zhī liú tì kě tè zèng guān wén diàn xué shì yǔ zi sūn ēn zé wǔ rén cì yín juàn wǔ bǎi pǐ liǎng.
敕故吏部侍郎李。若水立身徇國之死不懼忠義之節無與比倫達乎!朕聞為之流涕可特贈觀文殿學士與子孫恩澤五人賜銀絹五百匹兩。
gěng nán zhòng luò guān wén diàn xué shì tí jǔ háng zhōu dòng xiāo gōng.
耿南仲落觀文殿學士提舉杭州洞霄宮。
zhì yuē: bīng jiā zhī suàn suǒ guì fá móu láng miào zhī chén qǐ róng wù guó tǎng huò xìn cháng tán yú zhǐ shàng bù zhī duò xiá lǔ gǎi zuò jiǎo xiá zhī jì zhōng gǒu tōu suì yuè zhī ān xún zhì guó jiā zhī huò rén yán jiàn zhì bāng fǎ hé táo jù guān gěng nán zhòng qǐng wěi zhèng jī shì dāng biān jǐng cháo tíng kě fǒu wéi yǔ jiù xué zhī píng tiān.
制曰:兵家之算所貴伐謀廊廟之臣豈容誤國倘或信常談於紙上不知墮黠虜(改作狡黠)之計中苟偷歲月之安馴致國家之禍人言薦至邦法何逃具官耿南仲頃委政機適當邊警朝廷可否唯予舊學之評天。
xià ān wēi shì ěr lǎo chéng zhī zhòng wèi dāng jué féi shuǐ zhī zhàn nǎi zhuān zhǔ píng liáng zhī méng zuò shǐ zhōng yuán jǐ wèi zuǒ rèn gǎi zuò chéng zī dà biàn zhèn tòng fū èr shèng zhī shòu kǎo xī zhě qún chén zhī yán shuí zhì luàn jiē rǔ wèi róng shǒu gū sūn mì diàn zhī zhì yǐ zhèng jù chén zhī zhū shàng shěng jué gōng mǔ wàng yǔ jiè chén liáo yán nán zhòng zhuān jiǎng hé zhī zuì gù yǒu shì mìng.
下安危恃爾老成之重謂當決淝水之戰乃專主平涼之盟坐使中原幾為左衽(改作成茲大變)朕痛夫二聖之狩考昔者群臣之言誰致亂階汝為戎首姑飧秘殿之秩以正具臣之誅尚省厥躬母忘予戒臣寮言南仲專講和之罪故有是命。
èr shí wǔ rì jiǎ yín shào pǔ luò zhí jīng dū xiǎo jùn.
二十五日甲寅邵溥落職京都小郡。
zhì yuē: chén zǐ shì jūn dāng shǒu xiǎn yí zhī yī jié guó jiā duō nán qǐ róng gù bì zhī liǎng duān jù guān mǒu fú zài jìn tú jiǔ gèng qì shǐ zuó kàng zhāng ér qǐng jìn jì yōu zhào yǐ fǔ cóng wén yǒu chū jiāng zhī xíng nǎi wèi zé dì zhī jì huái xuān rú cǐ wèi ěr chàng rán qí jí jiě yú jìn bān yòng chù lín yú xiǎo jùn zī wèi kuān yòu mǔ fèi shěng xún.
制曰:臣子事君當守險夷之一節國家多難豈容顧避之兩端具官某服在近途久更器使昨抗章而請覲既優詔以俯從聞有出疆之行乃為擇地之計懷諼如此為爾悵然其亟解於近班用黜臨於小郡茲為寬宥母廢省循。
èr shí bā rì dīng sì qiǎn shǐ fǔ yù zhū lù.
二十八日丁巳遣使撫諭諸路。
shàng wèi huáng qián shàn wāng bó yàn yuē: jīn rén sì dú zhōng guó shēng líng tú tàn zhèn bù dé sì ér xùn tiān xià zhī qíng èr shèng běi qù jì xù xuě chǐ sī suǒ yǐ zhuī fèng luán yú zhě bì sī suǒ yǐ ān rén xīn qiú suǒ yǐ ān rén xīn zhě bì qiú gǎi zuò sī suǒ yǐ qù gǎi zuò qiú mín mò bǐ suī xià zhào duō fāng fán jīng cán pò zhōu xiàn yōu jiā xún xù. ruò wèi jǐn yě. kě qiǎn shǐ zhū lù fǔ yù jí zhào chuān shǎn chéng dū jīng zhào fǔ jīng xī xiāng dèng zhōu jīng hú tán zhōu jīng nán fǔ jiāng níng fǔ yáng zhōu yǎng zhú cáo chén jī jù qián liáng shuài shǒu xiū zhì chéng lěi gōng shì guān shě yǐ bèi shí xún shěng guān fēng sú réng lìng wù cóng jiǎn yuē wù zhèng xié wěi yuán sāo rǎo sān xǐng shū mì yuàn fèng yǐ shī xíng.
上謂黃潛善汪伯彥曰:金人肆毒中國生靈塗炭朕不得巳而徇天下之情二聖北去繼序雪恥思所以追奉鑾輿者必思所以安人心求所以安人心者必求(改作思)所以去(改作求)民瘼比雖下詔多方凡經殘破州縣優加循恤。若未盡也。可遣使諸路撫諭及詔川陝成都京兆府京西襄鄧州荊湖潭州荊南府江(甯府)揚州仰逐漕臣積聚錢糧帥守修治城壘宮室官舍以備時巡省觀風俗仍令務從儉約勿政協委員騷擾三省樞密院奉以施行。
jiě zhōu mín shào xìng jù shén jì shān lǚ yǔ jīn rén dà zhàn pò qí jūn.
解州民邵興據神稷山屢與金人大戰破其軍。
shào xìng zì jìn qīng jiě zhōu ān yì rén yě. jìng kāng chū jīn rén fàn gǎi zuò zhì jìn jiàng xìng yīn qǐ bīng wèi dào rén hū wèi shào dà bó jù jiě zhōu shén jì shān lǚ yǔ jīn rén zhàn jīn rén zhí qí dì yì yǐ zhāo zhī xìng bù gù qí dì yǐn qì sǐ zhàn dà pò jīn rén zhī jūn.
邵興字晉卿解州安邑人也。靖康初金人犯(改作至)晉絳興因起兵為盜人呼為邵大伯據解州神稷山屢與金人戰金人執其弟翼以招之興不顧其弟飲泣死戰大破金人之軍。
liù yuè chū yī rì sì wèi shuò zhào zhāng bāng chāng yī yuè liǎng fù dōu táng.
六月初一日巳未朔詔張邦昌一月兩赴都堂。
zhào yuē: zhāng bāng chāng zhī jǐ dá biàn xūn zài shè jì zhèn zūn zhū lùn dào zhī dì chǒng yǐ wáng jué yù yǔ rì yǐn tóng cháo gòng lǐ wàn wù ér lì kěn láo bì yǎ zhì mò duó zhèn yǐ chóng dé bào gōng mǐn láo yǐ shì ér yǎng mín bǎo guó shí lài tú wéi suī sì duàn lái zhāng xuān fù dōu táng zhì shì wèi jí bāo chóng zhī diǎn kǎo zǔ zōng gù shí wéi yuán yòu jiān wén yàn bó yǐ lèi cháo xūn dé lǐ jué qún chén yī yuè liǎng fù dōu táng píng zhāng zhòng shì zuì wèi yì shù jīn bāng chāng sì jiàng zhǐ huī cān jué dà zhèng shǔ wàng yóu zhòng kě yī wén yàn bó yī yuè liǎng fù dōu táng réng bù xiàn shí kè chū shěng jí sù dà zhèng xǔ zǎi zhí tóng jiù dì shāng yì yǐ chēng zhèn yōu jiǎ hé lài zhī yì chū bāng chāng lèi qǐng tuì bù xǔ nǎi jiàng shì zhào.
詔曰:張邦昌知幾達變勛在社稷朕尊諸論道之地寵以王爵欲與日引同朝共理萬物而瀝懇牢避雅志莫奪朕以崇德報功憫勞以事而養民保國實賴圖維雖巳斷來章宣赴都堂治事未極褒崇之典考祖宗故實惟元祐間文彥博以累朝勛德禮絕群臣一月兩赴都堂平章重事最為異數今邦昌巳降指揮參決大政屬望尤重可依文彥博一月兩赴都堂仍不限時刻出省急速大政許宰執同就第商議以稱朕優假荷賴之意初邦昌累請退不許乃降是詔。
xīn chú shàng shū yòu pú shè jiān zhōng shū shì láng lǐ gāng zhì nán jīng xíng zài.
新除尚書右僕射兼中書侍郎李綱至南京行在。
shì rì lǐ gāng dào nán jīng xíng zài yǒu zhǐ xuān zhào gāng dāng fù nèi diàn qǐ jū yīn zòu yuē: chén wèi dào xíng zài shí lǐ jiān yù shǐ zhōng chéng yán qí fēng shì lùn chén zhāng shū dà yì wèi zhāng bāng chāng wèi jīn rén suǒ xǐ gèng yí zēng zhòng qí lǐ.
是日李綱到南京行在有旨宣召綱當赴內殿起居因奏曰:臣未到行在十裡間御史中丞顏岐封示論臣章疏大意謂張邦昌為金人所喜更宜增重其禮。
chén wèi jīn rén zhī suǒ bù xǐ yí zhì zhī jiān dì bù dāng wèi xiàng rú chén yú chǔn dàn zhī yǒu zhào shì bù zhī yǒu jīn rén gù yí wèi suǒ lùn rán qí zhī lùn chén wèi cái bù zú yǐ rèn zǎi xiàng zé kě wèi wèi jīn rén suǒ è bù dāng wèi xiāng zé bù kě chén yú bù zhī jīn rén yǔ zhào wèi chóu dí qí suǒ xǐ zhě wèi zhào shì yé qí suǒ è zhě wèi zhào shì yé. qiě wèi zhào shì zhī chén ér jīn rén xǐ zhī cǐ bì yǒu yǐ dé qí xīn zhě ér fǎn yòng yǐ wèi xiāng zé zì gǔ mài guó yǐ yǔ rén zhě jiē wèi zhōng chén yǐ. jīn bì xià duàn zì yuān zhōng tè dá yòng chén ér wài tíng zhī lùn rú cǐ chén qǐ gǎn dāng cǐ rèn yuàn qǐ shēn yǐ guī tián lǐ zhì yú bì xià mìng xiāng yú jīn rén suǒ xǐ suǒ è zhī jiān gèng wàng shèng lǜ yǒu yǐ shěn chù shàng xuān yù yuē: qí cháng yǒu cǐ yán zhèn gào zhī yǐ rú zhèn zhī lì kǒng yì fēi jīn rén zhī suǒ xǐ zhě qí wú cí ér tuì cǐ bù zú xù qiǎn yù yào shào chéng zhāng xuān yā fù dōu táng zhì shì jiù xiào yún: zì shì rì zhì cǐ jí běn gōng suǒ zhuàn jiàn yán shí zhèng zhì ér jié qǔ zhě.
臣為金人之所不喜宜置之間地不當為相如臣愚蠢但知有趙氏不知有金人固宜為所論然岐之論臣謂材不足以任宰相則可謂為金人所惡不當為相則不可臣愚不知金人與趙為仇敵其所喜者為趙氏耶其所惡者為趙氏耶。且為趙氏之臣而金人喜之此必有以得其心者而反用以為相則自古賣國以與人者皆為忠臣矣。今陛下斷自淵衷特達用臣而外廷之論如此臣豈敢當此任願乞身以歸田裡至於陛下命相於金人所喜所惡之間更望聖慮有以審處上宣諭曰:岐嘗有此言朕告之以如朕之立恐亦非金人之所喜者岐無辭而退此不足恤遣御藥邵成章宣押赴都堂治事(舊校云:自是日至此即本公所撰建炎時政志而節取者)。
èr rì gēng shēn lǐ gāng jìn zhā zi lùn shí shì.
二日庚申李綱進劄子論十事。
qí yī yì guó shì qí èr yì xún xìng dà lüè wèi chē jià dāng yí dào jīng shī jiàn zōng miào wèi dōu rén zhī xīn dù wèi kě jū zé wèi xún xìng zhī jì yǐ tiān xià xíng shì guān zhī zhǎng ān wèi shàng xiāng yáng cì zhī jiàn kāng. yòu cì zhī yí zhào yǒu sī yù wèi zhī bèi qí sān yì shè lìng dà lüè wèi zǔ zōng dēng jí shè lìng jiē yǒu cháng shì qián rì shè shū yī qiè yǐ zhāng bāng chāng wěi shè shū wèi fǎ rú shè è nì xuǎn rén xún zī zé jiàng zuì fèi guān jǐn fù guān zhí jiē fàn làn bù kě xíng wèi dāng gǎi zhèng yǐ fǎ zǔ zōng qí sì yì jiàn nì dà lüè wèi zhāng bāng chāng wèi guó dà chén bù néng lín nán sǐ jié ér xié jīn rén zhī shì yì xìng jiàn hào shēn chù gōng jìn nán miàn yǐ cháo qí hòu qín wáng zhī shī jí pò bù dé sì nǎi shǐ fèng yíng cháo tíng chóng zhī wèi sān gōng zhēn wáng cān yǔ dà zhèng fēi shì yí zhèng diǎn xíng chuí jiè wàn shì qí wǔ yì wěi mìng dà lüè wèi guó jiā gèng dà biàn gù xiān zhàng jié sǐ yì zhī shì ér fèng zéi gǎi zuò dí zhǐ shòu wěi guān qū xī yú qí tíng zhě bù kě shèng shù xī táng sù zōng píng zéi ér wū wěi mìng zhě yǐ liù děng dìng zuì jīn yí fǎng zhī yǐ lì shì fēng qí liù yì zhàn dà lüè wèi jūn zhèng jiǔ fèi shì qì qiè duò yí yī xīn jì lǜ xìn shǎng bì fá yǐ zuò qí qì qí qī yì shǒu dà lüè wèi zéi gǎi zuò dí qíng jiǎo kuài shì xū fù lái yí yú yán hé jiāng huái cuò zhì kòng yù yǐ è qí chōng qí bā yì běn zhèng dà lüè wèi chóng guān yǐ lái zhèng chū sī mén gāng jì wěn luàn yí yī guī zhī yú zhōng shū zé cháo tíng zūn qí jiǔ yì jiǔ rèn dà lüè wèi jìng kāng jiān jìn tuì dà chén zhòng duō ér tài sù gōng xiào miè zhe yí shěn zé ér jiǔ rèn zhī yǐ zé chéng gōng qí shí yì xiū dé dà lüè wèi shǐ yīng tiān mìng yí yì xiū xiào tì gōng jiǎn zhī dé yǐ gǎn tiān rén zhī xīn zhì zhōng xìng zhī yè dé zhǐ jiē liú tà shàng hòu xiáng guān yǒu dāng shī xíng zhě jiàng chū shì rì jiàng chū yì guó shì xún xìng shè lìng zhàn shǒu wǔ zhā zi yú jiē liú zhōng jiù xiào yún: cǐ yì běn shí zhèng zhì.
其一議國是其二議巡幸大略謂車駕當一到京師見宗廟慰都人之心度未可居則為巡幸之計以天下形勢觀之長安為上襄陽次之建康。又次之宜詔有司預為之備其三議赦令大略謂祖宗登極赦令皆有常式前日赦書一切以張邦昌偽赦書為法如赦惡逆選人循資責降罪廢官盡復官職皆泛濫不可行謂當改正以法祖宗其四議僭逆大略謂張邦昌為國大臣不能臨難死節而挾金人之勢易姓建號身處宮禁南面以朝其後勤王之師集迫不得巳乃始奉迎朝廷崇之為三公真王參與大政非是宜正典刑垂戒萬世其五議偽命大略謂國家更大變故鮮仗節死義之士而奉賊(改作敵)旨受偽官屈膝於其廷者不可勝數昔唐肅宗平賊而污偽命者以六等定罪今宜仿之以勵士風其六議戰大略謂軍政久廢士氣怯惰宜一新紀律信賞必罰以作其氣其七議守大略謂賊(改作敵)情狡獪勢須復來宜於沿河江淮措置控御以扼其沖其八議本政大略謂崇觀以來政出私門綱紀紊亂宜一歸之於中書則朝廷尊其九議久任大略謂靖康間進退大臣眾多而太速功效蔑著宜審擇而久任之以責成功其十議修德大略謂始膺天命宜益修孝悌恭儉之德以感天人之心致中興之業得旨皆留榻上候詳觀有當施行者降出是日降出議國是巡幸赦令戰守五劄子餘皆留中(舊校云:此亦本時政志)。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn yī bǎi sì jiào kān jì.
※卷一百四校勘記。
wēi fú zài sì wēi fú wù zuò fú wēi jìn dēng cháng bó zhī zūn zūn wù zuò zhī bù wàng dài jiù dài jiù wù zuò jiù dài tuī yuán dé yì ér shī xíng zhī tuō xíng zì sēng dào hái sú zhě sēng dào wù zuò dào sēng suǒ yǐ wèi jiù nán zhī fāng zhě hé rú yě. tuō suǒ yǐ èr zì ér qí lì shén pǔ pǔ wù zuò bó xià tóng fǎ gōng zī zhāng zhāng wù zuò zhāng jiē zhào zhǐ zhī suǒ wèi jí tuō wèi zì ér jī huì zhī tóu wù zuò tóu jī zhī huì jiē yě suǒ wèi dào jiē yě wù zuò yě jiē suǒ zài biàn mǎn suǒ zài wù zuò zài zài ér mò gǎn yán qí zuì tuō zuì zì qí yī yì guó shì dà lüè wèi zhōng guó zhī yù yí dí néng shǒu ér hòu kě zhàn néng zhàn ér hòu kě hé ér jìng kāng zhī mò jiē shī zhī jīn yù zhàn zé bù zú yù hé zé bù kě mò ruò zì zhì zhuān yǐ shǒu wèi cè qí wú zhèng shì xiū shì qì zhèn rán hòu kě yǐ yì dà jǔ tuō dà lüè zhì cǐ liù shí sì zì dù wèi kě jū yí zuò xún xìng zhī jì yī zuò quán shí zhī yí zuò xún xìng zhī jì zhèng chū duō mén duō wù zuò sī.
威福在巳(威福誤作福威)進登常伯之尊(尊誤作知)不忘戴舊(戴舊誤作舊戴)推原德意而施行之(脫行字)僧道還俗者(僧道誤作道僧)所以為救難之方者何如也。(脫所以二字)而其利甚溥(溥誤作博下同)法公滋張(張誤作彰)皆詔旨之所未及(脫未字)而機會之投(誤作投機之會)皆野所未到(皆野誤作野皆)所在遍滿(所在誤作在在)而莫敢言其罪(脫罪字)其一議國是大略謂中國之御夷狄能守而後可戰能戰而後可和而靖康之末皆失之今欲戰則不足欲和則不可莫若自治專以守為策俟吾政事修士氣振然後可以議大舉(脫大略至此六十四字)度未可居宜作巡幸之計(一作權時之宜作巡幸之計)政出多門(多誤作私)。