cáo pī chéng luàn nà zhēn shì guō jiā yí jì dìng liáo dōng
曹丕乘亂納甄氏 郭嘉遺計定遼東
què shuō cáo pī jiàn èr fù rén tí kū, bá jiàn yù zhǎn zhī. hū jiàn hóng guāng mǎn mù, suì àn jiàn ér wèn yuē: rǔ hé rén yě? yī fù rén gào yuē: qiè nǎi yuán jiāng jūn zhī qī liú shì yě. pī yuē: cǐ nǚ hé rén? liú shì yuē: cǐ cì nán yuán xī zhī qī zhēn shì yě. yīn xī chū zhèn yōu zhōu, zhēn shì bù kěn yuǎn xíng, gù liú yú cǐ. pī tuō cǐ nǚ jìn qián, jiàn pī fà gòu miàn. pī yǐ shān xiù shì qí miàn ér guān zhī, jiàn zhēn shì yù jī huā mào, yǒu qīng guó zhī sè. suì duì liú shì yuē: wú nǎi cáo chéng xiàng zhī zǐ yě. yuàn bǎo rǔ jiā. rǔ wù yōu lǜ. suì àn jiàn zuò yú táng shàng.
卻說曹丕見二婦人啼哭,拔劍欲斬之。忽見紅光滿目,遂按劍而問曰:「汝何人也?」一婦人告曰:「妾乃袁將軍之妻劉氏也。」丕曰:「此女何人?」劉氏曰:「此次男袁熙之妻甄氏也。因熙出鎮幽州,甄氏不肯遠行,故留於此。」丕拖此女近前,見披髮垢面。丕以衫袖拭其面而觀之,見甄氏玉肌花貌,有傾國之色。遂對劉氏曰:「吾乃曹丞相之子也。願保汝家。汝勿憂慮。」遂按劍坐於堂上。
què shuō cáo cāo tǒng lǐng zhòng jiāng rù jì zhōu chéng, jiāng rù chéng mén, xǔ yōu zòng mǎ jìn qián, yǐ biān zhǐ chéng mén ér hū cāo yuē: ā mán, rǔ bù dé wǒ, ān dé rù cǐ mén? cāo dà xiào. zhòng jiāng wén yán, jù huái bù píng. cāo zhì shào fǔ mén xià, wèn yuē: shuí céng rù cǐ mén lái? shǒu jiāng duì yuē: shì zǐ zài nèi. cāo huàn chū zé zhī. liú shì chū bài yuē: fēi shì zǐ bù néng bǎo quán qiè jiā, yuàn xiàn zhēn shì wèi shì zǐ zhí jī zhǒu. cāo jiào huàn chū zhēn shì bài yú qián. cāo shì zhī yuē: zhēn wú ér fù yě? suì lìng cáo pī nà zhī.
卻說曹操統領眾將入冀州城,將入城門,許攸縱馬近前,以鞭指城門而呼操曰:「阿瞞,汝不得我,安得入此門?」操大笑。眾將聞言,俱懷不平。操至紹府門下,問曰:「誰曾入此門來?」守將對曰:「世子在內。」操喚出責之。劉氏出拜曰:「非世子不能保全妾家,願獻甄氏為世子執箕帚。」操教喚出甄氏拜於前。操視之曰:「真吾兒婦也?」遂令曹丕納之。
cāo jì dìng jì zhōu, qīn wǎng yuán shào mù xià shè jì, zài bài ér kū shén āi, gù wèi zhòng guān yuē: xī rì wú yǔ běn chū gòng qǐ bīng shí, běn chū wèn wú yuē: ruò shì bù jí, fāng miàn hé suǒ kě jù? wú wèn zhī yuē: zú xià yì yù ruò hé? běn chū yuē: wú nán jù hé, běi zǔ yàn dài, jiān shā mò zhī zhòng, nán xiàng yǐ zhēng tiān xià, shù kě yǐ jì hū? wú dá yuē: wú rèn tiān xià zhī zhì lì, yǐ dào yù zhī, wú suǒ bù kě. cǐ yán rú zuó, ér jīn běn chū yǐ sàng, wú bù néng bù wèi liú tì yě! zhòng jiē tàn xī. cāo yǐ jīn bó liáng mǐ cì shào qī liú shì. nǎi xià lìng yuē: hé běi jū mín zāo bīng gé zhī nán, jǐn miǎn jīn nián zū fù. yī miàn xiě biǎo shēn cháo cāo zì lǐng jì zhōu mù.
操既定冀州,親往袁紹墓下設祭,再拜而哭甚哀,顧謂眾官曰:「昔日吾與本初共起兵時,本初問吾曰:『若事不輯,方面何所可據?』吾問之曰:『足下意欲若何?』本初曰:『吾南據河,北阻燕代,兼沙漠之眾,南向以爭天下,庶可以濟乎?』吾答曰:『吾任天下之智力,以道御之,無所不可。』此言如昨,而今本初已喪,吾不能不為流涕也!」眾皆嘆息。操以金帛糧米賜紹妻劉氏。乃下令曰:「河北居民遭兵革之難,盡免今年租賦。」一面寫表申朝;操自領冀州牧。
yī rì, xǔ chǔ zǒu mǎ rù dōng mén, zhèng yíng xǔ yōu, yōu huàn chǔ yuē: rǔ děng wú wǒ, ān néng chū rù cǐ mén hū? chǔ nù yuē: wú děng qiān shēng wàn sǐ, shēn mào xuè zhàn, duó dé chéng chí, rǔ ān gǎn kuā kǒu! yōu mà yuē: rǔ děng jiē pǐ fū ěr, hé zú dào zāi! chǔ dà nù, bá jiàn shā yōu, tí tóu lái jiàn cáo cāo, shuō xǔ yōu rú cǐ wú lǐ, mǒu shā zhī yǐ. cāo yuē: zi yuǎn yǔ wú jiù jiāo, gù xiāng xì ěr, hé gù shā zhī! shēn zé xǔ chǔ, lìng hòu zàng xǔ yōu. nǎi lìng rén biàn fǎng jì zhōu xián shì. jì mín yuē: qí dū wèi cuī yǎn, zì jì guī, qīng hé dōng wǔ chéng rén yě. shù céng xiàn jì yú yuán shào, shào bù cóng, yīn cǐ tuō jí zài jiā. cāo jí zhào yǎn wèi běn zhōu bié jià cóng shì, ér wèi yuē: zuó àn běn zhōu hù jí, gòng jì sān shí wàn zhòng, kě wèi dà zhōu. yǎn yuē: jīn tiān xià fēn bēng, jiǔ zhōu fú liè, èr yuán xiōng dì xiāng zhēng, jì mín bào gǔ yuán yě, chéng xiàng bù jí cún wèn fēng sú, jiù qí tú tàn, ér xiān jì xiào hù jí, qǐ běn zhōu shì nǚ suǒ wàng yú míng gōng zāi? cāo wén yán, gǎi róng xiè zhī, dài wèi shàng bīn.
一日,許褚走馬入東門,正迎許攸,攸喚褚曰:「汝等無我,安能出入此門乎?」褚怒曰:「吾等千生萬死,身冒血戰,奪得城池,汝安敢誇口!」攸罵曰:「汝等皆匹夫耳,何足道哉!」褚大怒,拔劍殺攸,提頭來見曹操,說「許攸如此無禮,某殺之矣。」操曰:「子遠與吾舊交,故相戲耳,何故殺之!」深責許褚,令厚葬許攸。乃令人遍訪冀州賢士。冀民曰:「騎都尉崔琰,字季珪,清河東武城人也。數曾獻計於袁紹,紹不從,因此託疾在家。」操即召琰為本州別駕從事,而謂曰:「昨按本州戶籍,共計三十萬眾,可謂大州。」琰曰:「今天下分崩,九州幅裂,二袁兄弟相爭,冀民暴骨原野,丞相不急存問風俗,救其塗炭,而先計校戶籍,豈本州士女所望於明公哉?」操聞言,改容謝之,待為上賓。
cāo yǐ dìng jì zhōu, shǐ rén tàn yuán tán xiāo xī. shí tán yǐn bīng jié lüè gān líng ān píng bó hǎi hé jiān děng chù, wén yuán shàng bài zǒu zhōng shān, nǎi tǒng jūn gōng zhī. shàng wú xīn zhàn dòu, jìng bēn yōu zhōu tóu yuán xī. tán jǐn jiàng qí zhòng, yù fù tú jì zhōu. cāo shǐ rén zhào zhī, tán bù zhì. cāo dà nù, chí shū jué qí hūn, zì tǒng dà jūn zhēng zhī, zhí dǐ píng yuán. tán wén cāo zì tǒng jūn lái, qiǎn rén qiú jiù yú liú biǎo. biǎo qǐng xuán dé shāng yì. xuán dé yuē: jīn cāo yǐ pò jì zhōu, bīng shì zhèng shèng, yuán shì xiōng dì bù jiǔ bì wèi cāo qín, jiù zhī wú yì kuàng cāo cháng yǒu kuī jīng xiāng zhī yì, wǒ zhǐ yǎng bīng zì shǒu, wèi kě wàng dòng. biǎo yuē: rán zé hé yǐ xiè zhī? xuán dé yuē: kě zuò shū yǔ yuán shì xiōng dì, yǐ hé jiě wèi míng, wǎn cí xiè zhī. biǎo rán qí yán, xiān qiǎn rén yǐ shū yí tán. shū lüè yuē: jūn zǐ wéi nán, bù shì chóu guó. rì qián wén jūn qū xī jiàng cáo, zé shì wàng xiān rén zhī chóu, qì shǒu zú zhī yì, ér yí tóng méng zhī chǐ yǐ. ruò jì zhōu bù dì, dāng jiàng xīn xiāng cóng. dài shì dìng zhī hòu, shǐ tiān xià píng qí qū zhí, bù yì gāo yì yé? yòu yǔ yuán shàng shū yuē: qīng zhōu tiān xìng qiào jí, mí yú qū zhí. jūn dāng xiān chú cáo cāo, yǐ zú xiān gōng zhī hèn. shì dìng zhī hòu, nǎi jì qū zhí, bù yì shàn hū? ruò mí ér bù fǎn, zé shì hán lú dōng guō zì kùn yú qián, ér yí tián fù zhī huò yě. tán dé biǎo shū, zhī biǎo wú fā bīng zhī yì, yòu zì liào bù néng dí cāo, suì qì píng yuán, zǒu bǎo nán pí.
操已定冀州,使人探袁譚消息。時譚引兵劫掠甘陵、安平、渤海、河間等處,聞袁尚敗走中山,乃統軍攻之。尚無心戰鬥,徑奔幽州投袁熙。譚盡降其眾,欲復圖冀州。操使人召之,譚不至。操大怒,馳書絕其婚,自統大軍征之,直抵平原。譚聞操自統軍來,遣人求救於劉表。表請玄德商議。玄德曰:「今操已破冀州,兵勢正盛,袁氏兄弟不久必為操擒,救之無益;況操常有窺荊襄之意,我只養兵自守,未可妄動。」表曰:「然則何以謝之?」玄德曰:「可作書與袁氏兄弟,以和解為名,婉詞謝之。」表然其言,先遣人以書遺譚。書略曰:「君子違難,不適仇國。日前聞君屈膝降曹,則是忘先人之仇,棄手足之誼,而遺同盟之恥矣。若冀州不弟,當降心相從。待事定之後,使天下平其曲直,不亦高義耶?」又與袁尚書曰:「青州天性峭急,迷於曲直。君當先除曹操,以卒先公之恨。事定之後,乃計曲直,不亦善乎?若迷而不返,則是韓盧、東郭自困於前,而遺田父之獲也。」譚得表書,知表無發兵之意,又自料不能敵操,遂棄平原,走保南皮。
cáo cāo zhuī zhì nán pí, shí tiān qì hán sù, hé dào jǐn dòng, liáng chuán bù néng xíng dòng. cāo lìng běn chù bǎi xìng qiāo bīng zhuāi chuán, bǎi xìng wén lìng ér táo. cāo dà nù, yù bǔ zhǎn zhī. bǎi xìng wén dé, nǎi qīn wǎng yíng zhōng tóu shǒu. cāo yuē: ruò bù shā rǔ děng, zé wú hào lìng bù xíng ruò shā rǔ děng, wú yòu bù rěn: rǔ děng kuài wǎng shān zhōng cáng bì, xiū bèi wǒ jūn shì qín huò. bǎi xìng jiē chuí lèi ér qù.
曹操追至南皮,時天氣寒肅,河道盡凍,糧船不能行動。操令本處百姓敲冰拽船,百姓聞令而逃。操大怒,欲捕斬之。百姓聞得,乃親往營中投首。操曰:「若不殺汝等,則吾號令不行;若殺汝等,吾又不忍:汝等快往山中藏避,休被我軍士擒獲。」百姓皆垂淚而去。
yuán tán yǐn bīng chū chéng, yǔ cáo jūn xiāng dí. liǎng zhèn duì yuán, cāo chū mǎ yǐ biān zhǐ tán ér mà yuē: wú hòu dài rǔ, rǔ hé shēng yì xīn? tán yuē: rǔ fàn wú jìng jiè, duó wú chéng chí, lài wú qī zǐ, fǎn shuō wǒ yǒu yì xīn yé! cāo dà nù, shǐ xú huǎng chū mǎ. tán shǐ péng ān jiē zhàn. liǎng mǎ xiāng jiāo, bù shù hé, huǎng zhǎn péng ān yú mǎ xià. tán jūn bài zǒu, tuì rù nán pí. cāo qiǎn jūn sì miàn wéi zhù. tán zháo huāng, shǐ xīn píng jiàn cāo yuē jiàng. cāo yuē: yuán tán xiǎo zi, fǎn fù wú cháng, wú nán zhǔn xìn. rǔ dì xīn pí, wú yǐ zhòng yòng, rǔ yì liú cǐ kě yě. píng yuē: chéng xiàng chà yǐ. mǒu wén zhǔ guì chén róng, zhǔ yōu chén rǔ. mǒu jiǔ shì yuán shì, qǐ kě bèi zhī! cāo zhī qí bù kě liú, nǎi qiǎn huí. píng huí jiàn tán, yán cāo bù zhǔn tóu xiáng. tán chì yuē: rǔ dì xiàn shì cáo cāo, rǔ huái èr xīn yé? píng wén yán, qì mǎn tián xiōng, hūn jué yú dì. tán lìng fú chū, xū yú ér sǐ. tán yì huǐ zhī. guō tú wèi tán yuē: lái rì jǐn qū bǎi xìng dāng xiān, yǐ jūn jì qí hòu, yǔ cáo cāo jué yī sǐ zhàn. tán cóng qí yán.
袁譚引兵出城,與曹軍相敵。兩陣對圓,操出馬以鞭指譚而罵曰:「吾厚待汝,汝何生異心?」譚曰:「汝犯吾境界,奪吾城池,賴吾妻子,反說我有異心耶!」操大怒,使徐晃出馬。譚使彭安接戰。兩馬相交,不數合,晃斬彭安於馬下。譚軍敗走,退入南皮。操遣軍四面圍住。譚着慌,使辛評見操約降。操曰:「袁譚小子,反覆無常,吾難准信。汝弟辛毗,吾已重用,汝亦留此可也。」評曰:「丞相差矣。某聞主貴臣榮,主憂臣辱。某久事袁氏,豈可背之!」操知其不可留,乃遣回。評回見譚,言操不准投降。譚叱曰:「汝弟現事曹操,汝懷二心耶?」評聞言,氣滿填胸,昏絕於地。譚令扶出,須臾而死。譚亦悔之。郭圖謂譚曰:「來日盡驅百姓當先,以軍繼其後,與曹操決一死戰。」譚從其言。
dāng yè jǐn qū nán pí bǎi xìng, jiē zhí dāo qiāng tīng lìng. cì rì píng míng, dà kāi sì mén, jūn zài hòu, qū bǎi xìng zài qián, hǎn shēng dà jǔ, yī qí yōng chū, zhí dǐ cáo zhài. liǎng jūn hùn zhàn, zì chén zhì wǔ, shèng fù wèi fēn, shā rén biàn dì. cāo jiàn wèi huò quán shèng, qì mǎ shàng shān, qīn zì jī gǔ. jiāng shì jiàn zhī, fèn lì xiàng qián, tán jūn dà bài. bǎi xìng bèi shā zhě wú shù. cáo hóng fèn wēi tū zhèn, zhèng yíng yuán tán, jǔ dāo luàn kǎn, tán jìng bèi cáo hóng shā yú zhèn zhōng, guō tú jiàn zhèn dà luàn, jí chí rù chéng zhōng. lè jìn wàng jiàn, niān gōng dā jiàn, shè xià chéng háo, rén mǎ jù xiàn. cāo yǐn bīng rù nán pí, ān fǔ bǎi xìng. hū yǒu yī biāo jūn lái dào, nǎi yuán xī bù jiāng jiāo chù zhāng nán yě. cāo zì yǐn jūn yíng zhī. èr jiāng dǎo gē xiè jiǎ, tè lái tóu xiáng. cāo fēng wèi liè hóu. yòu hēi shān zéi zhāng yàn, yǐn jūn shí wàn lái jiàng, cāo fēng wèi píng běi jiāng jūn. xià lìng jiāng yuán tán shǒu jí hào lìng, gǎn yǒu kū zhě zhǎn. tóu guà běi mén wài. yī rén bù guān shuāi yī, kū yú tóu xià. zuǒ yòu ná lái jiàn cāo. cāo wèn zhī, nǎi qīng zhōu bié jià wáng xiū yě, yīn jiàn yuán tán bèi zhú, jīn zhī tán sǐ, gù lái kū zhī. cāo yuē: rǔ zhī wú lìng fǒu? xiū yuē: zhī zhī. cāo yuē: rǔ bù pà sǐ yé? xiū yuē: wǒ shēng shòu qí pì mìng, wáng ér bù kū, fēi yì yě. wèi sǐ wàng yì, hé yǐ lì shì hū! ruò dé shōu zàng tán shī, shòu lù wú hèn. cāo yuē: hé běi yì shì, hé qí rú cǐ zhī duō yě! kě xī yuán shì bù néng yòng! ruò néng yòng, zé wú ān gǎn zhèng yǎn qù cǐ dì zāi! suì mìng shōu zàng tán shī, lǐ xiū wèi shàng bīn, yǐ wèi sī jīn zhōng láng jiāng. yīn wèn zhī yuē: jīn yuán shàng yǐ tóu yuán xī, qǔ zhī dāng yòng hé cè? xiū bù dá. cāo yuē: zhōng chén yě. wèn guō jiā, jiā yuē: kě shǐ yuán shì jiàng jiāng jiāo chù zhāng nán děng zì gōng zhī. cāo yòng qí yán, suí chà jiāo chù zhāng nán lǚ kuàng lǚ xiáng mǎ yán zhāng yǐ, gè yǐn běn bù bīng, fēn sān lù jìn gōng yōu zhōu yī miàn shǐ lǐ diǎn lè jìn huì hé zhāng yàn, dǎ bīng zhōu, gōng gāo gàn. qiě shuō yuán shàng yuán xī zhī cáo bīng jiāng zhì, liào nán yíng dí, nǎi qì chéng yǐn bīng, xīng yè bēn liáo xī tóu wū huán qù le. yōu zhōu cì shǐ wū huán chù, jù yōu zhōu zhòng guān, shà xuè wèi méng, gòng yì bèi yuán xiàng cáo zhī shì. wū huán chù xiān yán yuē: wú zhī cáo chéng xiàng dāng shì yīng xióng, jīn wǎng tóu xiáng, yǒu bù zūn lìng zhě zhǎn. yī cì shà xuè, xún zhì bié jià hán háng. háng nǎi zhì jiàn yú dì, dà hū yuē: wú shòu yuán gōng fù zǐ hòu ēn, jīn zhǔ bài wáng, zhì bù néng jiù, yǒng bù néng sǐ, yú yì quē yǐ! ruò běi miàn ér jiàng cāo, wú bù wèi yě! zhòng jiē shī sè. wū huán chù yuē: fū xìng dà shì, dāng lì dà yì. shì zhī jì fǒu, bù dài yī rén. hán háng jì yǒu zhì rú cǐ, tīng qí zì biàn. tuī háng ér chū. wū huán chù nǎi chū chéng yíng jiē sān lù jūn mǎ, jìng lái jiàng cāo. cāo dà xǐ, jiā wèi zhèn běi jiāng jūn.
當夜盡驅南皮百姓,皆執刀槍聽令。次日平明,大開四門,軍在後,驅百姓在前,喊聲大舉,一齊擁出,直抵曹寨。兩軍混戰,自辰至午,勝負未分,殺人遍地。操見未獲全勝,棄馬上山,親自擊鼓。將士見之,奮力向前,譚軍大敗。百姓被殺者無數。曹洪奮威突陣,正迎袁譚,舉刀亂砍,譚竟被曹洪殺於陣中,郭圖見陣大亂,急馳入城中。樂進望見,拈弓搭箭,射下城壕,人馬俱陷。操引兵入南皮,安撫百姓。忽有一彪軍來到,乃袁熙部將焦觸、張南也。操自引軍迎之。二將倒戈卸甲,特來投降。操封為列侯。又黑山賊張燕,引軍十萬來降,操封為平北將軍。下令將袁譚首級號令,敢有哭者斬。頭掛北門外。一人布冠衰衣,哭於頭下。左右拿來見操。操問之,乃青州別駕王修也,因諫袁譚被逐,今知譚死,故來哭之。操曰:「汝知吾令否?」修曰:「知之。」操曰:「汝不怕死耶?」修曰:「我生受其辟命,亡而不哭,非義也。畏死忘義,何以立世乎!若得收葬譚屍,受戮無恨。」操曰:「河北義士,何其如此之多也!可惜袁氏不能用!若能用,則吾安敢正眼覷此地哉!」遂命收葬譚屍,禮修為上賓,以為司金中郎將。因問之曰:「今袁尚已投袁熙,取之當用何策?」修不答。操曰:「忠臣也。」問郭嘉,嘉曰:「可使袁氏降將焦觸、張南等自攻之。」操用其言,隨差焦觸、張南、呂曠、呂翔、馬延、張顗,各引本部兵,分三路進攻幽州;一面使李典、樂進會合張燕,打并州,攻高幹。且說袁尚、袁熙知曹兵將至,料難迎敵,乃棄城引兵,星夜奔遼西投烏桓去了。幽州刺史烏桓觸,聚幽州眾官,歃血為盟,共議背袁向曹之事。烏桓觸先言曰:「吾知曹丞相當世英雄,今往投降,有不遵令者斬。」依次歃血,循至別駕韓珩。珩乃擲劍於地,大呼曰:「吾受袁公父子厚恩,今主敗亡,智不能救,勇不能死,於義缺矣!若北面而降操,吾不為也!」眾皆失色。烏桓觸曰:「夫興大事,當立大義。事之濟否,不待一人。韓珩既有志如此,聽其自便。」推珩而出。烏桓觸乃出城迎接三路軍馬,徑來降操。操大喜,加為鎮北將軍。
hū tàn mǎ lái bào: lè jìn lǐ diǎn zhāng yàn gōng dǎ bīng zhōu, gāo gàn shǒu zhù hú guān kǒu, bù néng xià. cāo zì lè bīng qián wǎng. sān jiāng jiē zhe, shuō gàn jù guān nán jī. cāo jí zhòng jiāng gòng yì pò gàn zhī jì. xún yōu yuē: ruò pò gàn, xū yòng zhà jiàng jì fāng kě. cāo rán zhī. huàn jiàng jiāng lǚ kuàng lǚ xiáng, fù ěr dī yán rú cǐ rú cǐ. lǚ kuàng děng yǐn jūn shù shí, zhí dǐ guān xià, jiào yuē: wú děng yuán xì yuán shì jiù jiāng, bù dé yǐ ér jiàng cáo. cáo cāo wèi rén guǐ jué, bó dài wú děng wú jīn hái fú jiù zhǔ. kě jí kāi guān xiāng nà. gāo gàn wèi xìn, zhǐ jiào èr jiāng zì shàng guān shuō huà. èr jiāng xiè jiǎ qì mǎ ér rù, wèi gàn yuē: cáo jūn xīn dào, kě chéng qí jūn xīn wèi dìng, jīn yè jié zhài. mǒu děng yuàn dāng xiān. yú xǐ cóng qí yán, shì yè jiào èr lǚ dāng xiān, yǐn wàn yú jūn qián qù. jiāng zhì cáo zhài, bèi hòu hǎn shēng dà zhèn, fú bīng sì qǐ. gāo gàn zhī shì zhōng jì, jí huí hú guān chéng, lè jìn lǐ diǎn yǐ duó le guān gāo gàn duó lù zǒu tuō, wǎng tóu dān yú. cāo lǐng bīng jù zhù guān kǒu, shǐ rén zhuī xí gāo gàn. gàn dào dān yú jiè, zhèng yíng běi fān zuǒ xián wáng. gàn xià mǎ bài fú yú dì, yán cáo cāo tūn bìng jiāng tǔ, jīn yù fàn wáng zǐ dì miàn, wàn qǐ jiù yuán, tóng lì kè fù, yǐ bǎo běi fāng. zuǒ xián wáng yuē: wú yǔ cáo cāo wú chóu, qǐ yǒu qīn wǒ tǔ dì? rǔ yù shǐ wǒ jié yuàn yú cáo shì yé! chì tuì gāo gàn. gàn xún sī wú lù, zhǐ de qù tóu liú biǎo. xíng zhì shàng luò, bèi dū wèi wáng yǎn suǒ shā, jiāng tóu jiè sòng cáo cāo. cáo fēng yǎn wèi liè hóu.
忽探馬來報:「樂進、李典、張燕攻打并州,高幹守住壺關口,不能下。」操自勒兵前往。三將接着,說干拒關難擊。操集眾將共議破干之計。荀攸曰:「若破干,須用詐降計方可。」操然之。喚降將呂曠、呂翔,附耳低言如此如此。呂曠等引軍數十,直抵關下,叫曰:「吾等原系袁氏舊將,不得已而降曹。曹操為人詭譎,薄待吾等;吾今還扶舊主。可疾開關相納。」高幹未信,只教二將自上關說話。二將卸甲棄馬而入,謂干曰:「曹軍新到,可乘其軍心未定,今夜劫寨。某等願當先。」於喜從其言,是夜教二呂當先,引萬餘軍前去。將至曹寨,背後喊聲大震,伏兵四起。高幹知是中計,急回壺關城,樂進、李典已奪了關、高幹奪路走脫,往投單于。操領兵拒住關口,使人追襲高幹。干到單于界,正迎北番左賢王。干下馬拜伏於地,言曹操吞併疆土,今欲犯王子地面,萬乞救援,同力克復,以保北方。左賢王曰:「吾與曹操無仇,豈有侵我土地?汝欲使我結怨於曹氏耶!」叱退高幹。干尋思無路,只得去投劉表。行至上洛,被都尉王琰所殺,將頭解送曹操。曹封琰為列侯。
bīng zhōu jì dìng, cāo shāng yì xī jī wū huán. cáo hóng děng yuē: yuán xī yuán shàng bīng bài jiāng wáng, shì qióng lì jǐn, yuǎn tóu shā mò wǒ jīn yǐn bīng xī jī, tǎng liú bèi liú biǎo chéng xū xí xǔ dōu, wǒ jiù yīng bù jí, wèi huò bù qiǎn yǐ: qǐng huí shī wù jìn wèi shàng. guō jiā yuē: zhū gōng suǒ yán cuò yǐ. zhǔ gōng suī wēi zhèn tiān xià, shā mò zhī rén shì qí biān yuǎn, bì bù shè bèi chéng qí wú bèi, zú rán jī zhī, bì kě pò yě. qiě yuán shào yǔ wū huán yǒu ēn, ér shàng yǔ xī xiōng dì yóu cún, bù kě bù chú. liú biǎo zuò tán zhī kè ěr, zì zhī cái bù zú yǐ yù liú bèi, zhòng rèn zhī zé kǒng bù néng zhì, qīng rèn zhī zé bèi bù wèi yòng. suī xū guó yuǎn zhēng, gōng wú yōu yě. cāo yuē: fèng xiào zhī yán jí shì. suì lǜ dà xiǎo sān jūn, chē shù qiān liàng, wàng qián jìn fā. dàn jiàn huáng shā mò mò, kuáng fēng sì qǐ dào lù qí qū, rén mǎ nán xíng. cāo yǒu huí jūn zhī xīn, wèn yú guō jiā. jiā cǐ shí bù fú shuǐ tǔ, wò bìng chē shàng. cāo qì yuē: yīn wǒ yù píng shā mò, shǐ gōng yuǎn shè jiān xīn, yǐ zhì rǎn bìng, wú xīn hé ān! jiā yuē: mǒu gǎn chéng xiàng dà ēn, suī sǐ bù néng bào wàn yī. cāo yuē: wú jiàn běi dì qí qū, yì yù huí jūn, ruò hé? jiā yuē: bīng guì shén sù. jīn qiān lǐ xí rén, zī zhòng duō ér nán yǐ qū lì, bù rú qīng bīng jiān dào yǐ chū, yǎn qí bù bèi. dàn xū dé shí jìng lù zhě wèi yǐn dǎo ěr.
并州既定,操商議西擊烏桓。曹洪等曰:「袁熙、袁尚兵敗將亡,勢窮力盡,遠投沙漠;我今引兵西擊,倘劉備、劉表乘虛襲許都,我救應不及,為禍不淺矣:請回師勿進為上。」郭嘉曰:「諸公所言錯矣。主公雖威震天下,沙漠之人恃其邊遠,必不設備;乘其無備,卒然擊之,必可破也。且袁紹與烏桓有恩,而尚與熙兄弟猶存,不可不除。劉表坐談之客耳,自知才不足以御劉備,重任之則恐不能制,輕任之則備不為用。雖虛國遠征,公無憂也。」操曰:「奉孝之言極是。」遂率大小三軍,車數千輛,望前進發。但見黃沙漠漠,狂風四起;道路崎嶇,人馬難行。操有回軍之心,問於郭嘉。嘉此時不伏水土,臥病車上。操泣曰:「因我欲平沙漠,使公遠涉艱辛,以至染病,吾心何安!」嘉曰:「某感丞相大恩,雖死不能報萬一。」操曰:「吾見北地崎嶇,意欲回軍,若何?」嘉曰:「兵貴神速。今千里襲人,輜重多而難以趨利,不如輕兵兼道以出,掩其不備。但須得識徑路者為引導耳。」
suì liú guō jiā yú yì zhōu yǎng bìng, qiú xiàng dǎo guān yǐ yǐn lù. rén jiàn yuán shào jiù jiāng tián chóu shēn zhì cǐ jìng, cāo zhào ér wèn zhī. chóu yuē: cǐ dào qiū xià jiān yǒu shuǐ, qiǎn bù tōng chē mǎ, shēn bù zài zhōu jí, zuì nán xíng dòng. bù rú huí jūn, cóng lú lóng kǒu yuè bái tán zhī xiǎn, chū kōng xū zhī dì, qián jìn liǔ chéng, yǎn qí bù bèi: tà dùn kě yī zhàn ér qín yě. cāo cóng qí yán, fēng tián chóu wèi jìng běi jiāng jūn, zuò xiàng dǎo guān, wèi qián qū zhāng liáo wèi cì cāo zì yā hòu: bèi dào qīng qí ér jìn.
遂留郭嘉於易州養病,求嚮導官以引路。人薦袁紹舊將田疇深知此境,操召而問之。疇曰:「此道秋夏間有水,淺不通車馬,深不載舟楫,最難行動。不如回軍,從盧龍口越白檀之險,出空虛之地,前近柳城,掩其不備:蹋頓可一戰而擒也。」操從其言,封田疇為靖北將軍,作嚮導官,為前驅;張遼為次;操自押後:倍道輕騎而進。
tián chóu yǐn zhāng liáo qián zhì bái láng shān, zhèng yù yuán xī yuán shàng huì hé tà dùn děng shù wàn qí qián lái. zhāng liáo fēi bào cáo cāo. cāo zì lēi mǎ dēng gāo wàng zhī, jiàn tà dùn bīng wú duì wǔ, cān chà bù zhěng. cāo wèi zhāng liáo yuē: dí bīng bù zhěng, biàn kě jī zhī. nǎi yǐ huī shòu liáo. liáo yǐn xǔ chǔ yú jìn xú huǎng fēn sì lù xià shān, fèn lì jí gōng, tà dùn dà luàn. liáo pāi mǎ zhǎn tà dùn yú mǎ xià, yú zhòng jiē jiàng. yuán xī yuán shàng yǐn shù qiān qí tóu liáo dōng qù le. cāo shōu jūn rù liǔ chéng, fēng tián chóu wèi liǔ tíng hòu, yǐ shǒu liǔ chéng. chóu tì qì yuē: mǒu fù yì táo cuàn zhī rén ěr, méng hòu ēn quán huó, wèi xìng duō yǐ qǐ kě mài lú lóng zhī zhài yǐ yāo shǎng lù zāi! sǐ bù gǎn shòu hóu jué. cāo yì zhī, nǎi bài chóu wèi yì láng. cāo fǔ wèi dān yú rén děng, shōu de jùn mǎ wàn pǐ, jí rì huí bīng. shí tiān qì hán qiě hàn, èr bǎi lǐ wú shuǐ, jūn yòu fá liáng, shā mǎ wèi shí, záo dì sān sì shí zhàng, fāng dé shuǐ. cāo huí zhì yì zhōu, zhòng shǎng xiān céng jiàn zhě yīn wèi zhòng jiāng yuē: gū qián zhě chéng wēi yuǎn zhēng, jiǎo xìng chéng gōng. suī dé shèng, tiān suǒ yòu yě, bù kě yǐ wèi fǎ. zhū jūn zhī jiàn, nǎi wàn ān zhī jì, shì yǐ xiāng shǎng. hòu wù nán yán.
田疇引張遼前至白狼山,正遇袁熙、袁尚會合蹋頓等數萬騎前來。張遼飛報曹操。操自勒馬登高望之,見蹋頓兵無隊伍,參差不整。操謂張遼曰:「敵兵不整,便可擊之。」乃以麾授遼。遼引許褚、于禁、徐晃分四路下山,奮力急攻,蹋頓大亂。遼拍馬斬蹋頓於馬下,餘眾皆降。袁熙、袁尚引數千騎投遼東去了。操收軍入柳城,封田疇為柳亭侯,以守柳城。疇涕泣曰:「某負義逃竄之人耳,蒙厚恩全活,為幸多矣;豈可賣盧龍之寨以邀賞祿哉!死不敢受侯爵。」操義之,乃拜疇為議郎。操撫慰單于人等,收得駿馬萬匹,即日回兵。時天氣寒且旱,二百里無水,軍又乏糧,殺馬為食,鑿地三四十丈,方得水。操回至易州,重賞先曾諫者;因謂眾將曰:「孤前者乘危遠征,僥倖成功。雖得勝,天所佑也,不可以為法。諸君之諫,乃萬安之計,是以相賞。後勿難言。」
cāo dào yì zhōu shí, guō jiā yǐ sǐ shù rì, tíng jiù zài gōng xiè. cāo wǎng jì zhī, dà kū yuē: fèng xiào sǐ, nǎi tiān sàng wú yě! huí gù zhòng guān yuē: zhū jūn nián chǐ, jiē gū děng bèi, wéi fèng xiào zuì shǎo, wú yù tuō yǐ hòu shì. bù qī zhōng nián yāo zhé, shǐ wú xīn cháng bēng liè yǐ! jiā zhī zuǒ yòu, jiāng jiā lín sǐ suǒ fēng zhī shū chéng shàng yuē: guō gōng lín wáng, qīn bǐ shū cǐ, zhǔ yuē: chéng xiàng ruò cóng shū zhōng suǒ yán, liáo dōng shì dìng yǐ. cāo chāi shū shì zhī, diǎn tóu jiē tàn. zhū rén jiē bù zhī qí yì. cì rì, xià hóu dūn yǐn zhòng rén bǐng yuē: liáo dōng tài shǒu gōng sūn kāng, jiǔ bù bīn fú. jīn yuán xī yuán shàng yòu wǎng tóu zhī, bì wèi hòu huàn. bù rú chéng qí wèi dòng, sù wǎng zhēng zhī, liáo dōng kě de yě. cāo xiào yuē: bù fán zhū gōng hǔ wēi. shù rì zhī hòu, gōng sūn kāng zì sòng èr yuán zhī shǒu zhì yǐ. zhū jiāng jiē bù kěn xìn. què shuō yuán xī yuán shàng yǐn shù qiān qí bēn liáo dōng. liáo dōng tài shǒu gōng sūn kāng, běn xiāng píng rén, wǔ wēi jiāng jūn gōng sūn dù zhī zǐ yě. dāng rì zhī yuán xī yuán shàng lái tóu, suì jù běn bù shǔ guān shāng yì cǐ shì. gōng sūn gōng yuē: yuán shào zài rì, cháng yǒu tūn liáo dōng zhī xīn jīn yuán xī, yuán shàng bīng bài jiāng wáng, wú chù yī qī, lái cǐ xiāng tóu, shì jiū duó què cháo zhī yì yě. ruò róng nà zhī, hòu bì xiāng tú. bù rú zhuàn rù chéng zhōng shā zhī, xiàn tóu yǔ cáo gōng, cáo gōng bì zhòng dài wǒ. kāng yuē: zhǐ pà cáo cāo yǐn bīng xià liáo dōng, yòu bù rú nà èr yuán shǐ wèi wǒ zhù. gōng yuē: kě shǐ rén tàn tīng. rú cáo bīng lái gōng, zé liú èr yuán rú qí bù dòng, zé shā èr yuán, sòng yǔ cáo gōng. kāng cóng zhī, shǐ rén qù tàn xiāo xī. què shuō yuán xī yuán shàng zhì liáo dōng, èr rén mì yì yuē: liáo dōng jūn bīng shù wàn, zú kě yǔ cáo cāo zhēng héng. jīn zàn tóu zhī, hòu dāng shā gōng sūn kāng ér duó qí dì, yǎng chéng qì lì ér kàng zhōng yuán, kě fù hé běi yě. shāng yì yǐ dìng, nǎi rù jiàn gōng sūn kāng. kāng liú yú guǎn yì, zhǐ tuī yǒu bìng, bù jí xiāng jiàn. bù yī rì, xì zuò huí bào: cáo gōng bīng tún yì zhōu, bìng wú xià liáo dōng zhī yì. gōng sūn kāng dà xǐ, nǎi xiān fú dāo fǔ shǒu yú bì yī zhōng, shǐ èr yuán rù. xiāng jiàn lǐ bì, mìng zuò. shí tiān qì yán hán, shàng jiàn chuáng tà shàng wú yīn rù, wèi kāng yuē: yuàn pù zuò xí. kāng chēn mù yán yuē: rǔ èr rén zhī tóu, jiāng xíng wàn lǐ! hé xí zhī yǒu! shàng dà jīng. kāng chì yuē: zuǒ yòu hé bù xià shǒu! dāo fǔ shǒu yōng chū, jiù zuò xí shàng kǎn xià èr rén zhī tóu, yòng mù xiá shèng zhù, shǐ rén sòng dào yì zhōu, lái jiàn cáo cāo. shí cāo zài yì zhōu, àn bīng bù dòng. xià hóu dūn zhāng liáo rù bǐng yuē: rú bù xià liáo dōng, kě huí xǔ dōu. kǒng liú biǎo shēng xīn. cāo yuē: dài èr yuán shǒu jí zhì, jí biàn huí bīng. zhòng jiē àn xiào. hū bào liáo dōng gōng sūn kāng qiǎn rén sòng yuán xī yuán shàng shǒu jí zhì, zhòng jiē dà jīng. shǐ zhě chéng shàng shū xìn. cāo dà xiào yuē: bù chū fèng xiào zhī liào! zhòng shǎng lái shǐ, fēng gōng sūn kāng wèi xiāng píng hóu zuǒ jiāng jūn. zhòng guān wèn yuē: hé wèi bù chū fèng xiào zhī suǒ liào? cāo suì chū guō jiā shū yǐ shì zhī. shū lüè yuē: jīn wén yuán xī yuán shàng wǎng tóu liáo dōng, míng gōng qiè bù kě jiā bīng. gōng sūn kāng jiǔ wèi yuán shì tūn bìng, èr yuán wǎng tóu bì yí. ruò yǐ bīng jī zhī, bì bìng lì yíng dí, jí bù kě xià ruò huǎn zhī, gōng sūn kāng yuán shì bì zì xiāng tú, qí shì rán yě. zhòng jiē yǒng yuè chēng shàn. cāo yǐn zhòng guān fù shè jì yú guō jiā líng qián. wáng nián sān shí bā suì, cóng zhēng shí yǒu yī nián, duō lì qí xūn. hòu rén yǒu shī zàn yuē: tiān shēng guō fèng xiào, háo jié guān qún yīng: fù nèi cáng jīng shǐ, xiōng zhōng yǐn jiǎ bīng yùn móu rú fàn lǐ, jué cè shì chén píng. kě xī shēn xiān sàng, zhōng yuán liáng dòng qīng. cāo lǐng bīng hái jì zhōu, shǐ rén xiān fú guō jiā líng jiù yú xǔ dū ān zàng.
操到易州時,郭嘉已死數日,停柩在公廨。操往祭之,大哭曰:「奉孝死,乃天喪吾也!」回顧眾官曰:「諸君年齒,皆孤等輩,惟奉孝最少,吾欲托以後事。不期中年夭折,使吾心腸崩裂矣!」嘉之左右,將嘉臨死所封之書呈上曰:「郭公臨亡,親筆書此,囑曰:丞相若從書中所言,遼東事定矣。」操拆書視之,點頭嗟嘆。諸人皆不知其意。次日,夏侯惇引眾人稟曰:「遼東太守公孫康,久不賓服。今袁熙、袁尚又往投之,必為後患。不如乘其未動,速往征之,遼東可得也。」操笑曰:「不煩諸公虎威。數日之後,公孫康自送二袁之首至矣。」諸將皆不肯信。卻說袁熙、袁尚引數千騎奔遼東。遼東太守公孫康,本襄平人,武威將軍公孫度之子也。當日知袁熙、袁尚來投,遂聚本部屬官商議此事。公孫恭曰:「袁紹在日,常有吞遼東之心;今袁熙,袁尚兵敗將亡,無處依棲,來此相投,是鳩奪鵲巢之意也。若容納之,後必相圖。不如賺入城中殺之,獻頭與曹公,曹公必重待我。」康曰:「只怕曹操引兵下遼東,又不如納二袁使為我助。」恭曰:「可使人探聽。如曹兵來攻,則留二袁;如其不動,則殺二袁,送與曹公。」康從之,使人去探消息。卻說袁熙、袁尚至遼東,二人密議曰:「遼東軍兵數萬,足可與曹操爭衡。今暫投之,後當殺公孫康而奪其地,養成氣力而抗中原,可復河北也。」商議已定,乃入見公孫康。康留於館驛,只推有病,不即相見。不一日,細作回報:「曹公兵屯易州,並無下遼東之意。」公孫康大喜,乃先伏刀斧手於壁衣中,使二袁入。相見禮畢,命坐。時天氣嚴寒,尚見床榻上無裀褥,謂康曰:「願鋪坐席。」康瞋目言曰:「汝二人之頭,將行萬里!何席之有!尚大驚。康叱曰:「左右何不下手!」刀斧手擁出,就坐席上砍下二人之頭,用木匣盛貯,使人送到易州,來見曹操。時操在易州,按兵不動。夏侯惇、張遼入稟曰:「如不下遼東,可回許都。恐劉表生心。」操曰:「待二袁首級至,即便回兵。」眾皆暗笑。忽報遼東公孫康遣人送袁熙、袁尚首級至,眾皆大驚。使者呈上書信。操大笑曰:「不出奉孝之料!」重賞來使,封公孫康為襄平侯、左將軍。眾官問曰:「何為不出奉孝之所料?」操遂出郭嘉書以示之。書略曰:「今聞袁熙、袁尚往投遼東,明公切不可加兵。公孫康久畏袁氏吞併,二袁往投必疑。若以兵擊之,必併力迎敵,急不可下;若緩之,公孫康、袁氏必自相圖,其勢然也。」眾皆踴躍稱善。操引眾官復設祭於郭嘉靈前。亡年三十八歲,從征十有一年,多立奇勳。後人有詩讚曰:「天生郭奉孝,豪傑冠群英:腹內藏經史,胸中隱甲兵;運謀如范蠡,決策似陳平。可惜身先喪,中原梁棟傾。」操領兵還冀州,使人先扶郭嘉靈柩於許都安葬。
chéng yù děng qǐng yuē: běi fāng jì dìng, jīn hái xǔ dōu, kě zǎo jiàn xià jiāng nán zhī cè. cāo xiào yuē: wú yǒu cǐ zhì jiǔ yǐ. zhū jūn suǒ yán, zhèng hé wú yì. shì yè sù yú jì zhōu chéng dōng jiǎo lóu shàng, píng lán yǎng guān tiān wén. shí xún yōu zài cè, cāo zhǐ yuē: nán fāng wàng qì càn rán, kǒng wèi kě tú yě. yōu yuē: yǐ chéng xiàng tiān wēi, hé suǒ bù fú! zhèng kàn jiān, hū jiàn yī dào jīn guāng, cóng dì ér qǐ. yōu yuē: cǐ bì yǒu bǎo yú dì xià. cāo xià lóu lìng rén suí guāng jué zhī. zhèng shì: xīng wén fāng xiàng nán zhōng zhǐ, jīn bǎo xuán cóng běi dì shēng.
程昱等請曰:「北方既定,今還許都,可早建下江南之策。」操笑曰:「吾有此志久矣。諸君所言,正合吾意。」是夜宿於冀州城東角樓上,憑欄仰觀天文。時荀攸在側,操指曰:「南方旺氣燦然,恐未可圖也。」攸曰:「以丞相天威,何所不服!正看間,忽見一道金光,從地而起。攸曰:「此必有寶於地下」。操下樓令人隨光掘之。正是:星文方向南中指,金寶旋從北地生。
bù zhī suǒ de hé wù, qiě tīng xià wén fēn jiě.
不知所得何物,且聽下文分解。