cài fū rén yì xiàn jīng zhōu zhū gé liàng huǒ shāo xīn yě
蔡夫人議獻荊州 諸葛亮火燒新野
què shuō xuán dé wèn kǒng míng qiú jù cáo bīng zhī jì. kǒng míng yuē: xīn yě xiǎo xiàn, bù kě jiǔ jū, jìn wén liú jǐng shēng bìng zài wēi dǔ, kě chéng cǐ jī huì, qǔ bǐ jīng zhōu wèi ān shēn zhī dì, shù kě jù cáo cāo yě. xuán dé yuē: gōng yán shén shàn dàn bèi shòu jǐng shēng zhī ēn, ān rěn tú zhī! kǒng míng yuē: jīn ruò bù qǔ, hòu huǐ hé jí! xuán dé yuē: wú níng sǐ, bù rěn zuò fù yì zhī shì. kǒng míng yuē: qiě zài zuò shāng yì.
卻說玄德問孔明求拒曹兵之計。孔明曰:「新野小縣,不可久居,近聞劉景升病在危篤,可乘此機會,取彼荊州為安身之地,庶可拒曹操也。」玄德曰:「公言甚善;但備受景升之恩,安忍圖之!」孔明曰:「今若不取,後悔何及!」玄德曰:「吾寧死,不忍作負義之事。」孔明曰:「且再作商議。」
què shuō xià hóu dūn bài huí xǔ chāng, zì fù jiàn cáo cāo, fú dì qǐng sǐ. cāo shì zhī. dūn yuē: dūn zāo zhū gé liàng guǐ jì, yòng huǒ gōng pò wǒ jūn. cāo yuē: rǔ zì yòu yòng bīng, qǐ bù zhī xiá chù xū fáng huǒ gōng? dūn yuē: lǐ diǎn yú jìn céng yán jí cǐ, huǐ zhī bù jí! cāo nǎi shǎng èr rén. dūn yuē: liú bèi rú cǐ chāng kuáng, zhēn fù xīn zhī huàn yě, bù kě bù jí chú. cāo yuē: wú suǒ lǜ zhě, liú bèi sūn quán ěr yú jiē bù zú jiè yì, jīn dāng chéng cǐ shí sǎo píng jiāng nán. biàn chuán lìng qǐ dà bīng wǔ shí wàn, lìng cáo rén cáo hóng wèi dì yī duì, zhāng liáo zhāng hé wèi dì èr duì. xià hóu yuān xià hóu dūn wèi dì sān duì, yú jìn lǐ diǎn wèi dì sì duì, cāo zì lǐng zhū jiāng wèi dì wǔ duì: měi duì gè yǐn bīng shí wàn. yòu lìng xǔ chǔ wèi zhé chōng jiāng jūn, yǐn bīng sān qiān wèi xiān fēng. xuǎn dìng jiàn ān shí sān nián qiū qī yuè bǐng wǔ rì chū shī.
卻說夏侯惇敗回許昌,自縛見曹操,伏地請死。操釋之。惇曰:「惇遭諸葛亮詭計,用火攻破我軍。」操曰:「汝自幼用兵,豈不知狹處須防火攻?」惇曰:「李典、于禁曾言及此,悔之不及!」操乃賞二人。惇曰:「劉備如此猖狂,真腹心之患也,不可不急除。」操曰:「吾所慮者,劉備、孫權耳;余皆不足介意,今當乘此時掃平江南。」便傳令起大兵五十萬,令曹仁、曹洪為第一隊,張遼、張郃為第二隊。夏侯淵、夏侯惇為第三隊,于禁、李典為第四隊,操自領諸將為第五隊:每隊各引兵十萬。又令許褚為折衝將軍,引兵三千為先鋒。選定建安十三年秋七月丙午日出師。
tài zhōng dài fū kǒng róng jiàn yuē: liú bèi, liú biǎo jiē hàn shì zōng qīn, bù kě qīng fá sūn quán hǔ jù liù jùn, qiě yǒu dà jiāng zhī xiǎn, yì bù yì qǔ, jīn chéng xiàng xìng cǐ wú yì zhī shī, kǒng shī tiān xià zhī wàng. cāo nù yuē: liú bèi liú biǎo sūn quán jiē nì mìng zhī chén, qǐ róng bù tǎo! suì chì tuì kǒng róng, xià lìng: rú yǒu zài jiàn zhě, bì zhǎn. kǒng róng chū fǔ, yǎng tiān tàn yuē: yǐ zhì bù rén fá zhì rén, ān dé bù bài hū! shí yù shǐ dài fū xī lǜ jiā kè wén cǐ yán, bào zhī xī lǜ, lǜ cháng bèi kǒng róng wǔ màn, xīn zhèng hèn zhī, nǎi yǐ cǐ yán rù gào cáo cāo, qiě yuē: róng píng rì měi měi xiá wǔ chéng xiàng, yòu yǔ mí héng xiāng shàn, héng zàn róng yuē zhòng ní bù sǐ, róng zàn héng yuē yán huí fù shēng. xiàng zhě mí héng zhī rǔ chéng xiàng, nǎi róng shǐ zhī yě. cāo dà nù, suì mìng tíng wèi bǔ zhuō kǒng róng. róng yǒu èr zi, nián shàng shǎo, shí fāng zài jiā, duì zuò yì qí. zuǒ yòu jí bào yuē: zūn jūn bèi tíng wèi zhí qù, jiāng zhǎn yǐ! èr gōng zǐ hé bù jí bì? èr zǐ yuē: pò cháo zhī xià, ān yǒu wán luǎn hū? yán wèi yǐ, tíng wèi yòu zhì, jǐn shōu róng jiā xiǎo bìng èr zi, jiē zhǎn zhī, hào lìng róng shī yú shì. jīng zhào zhī xí fú shī ér kū. cāo wén zhī, dà nù, yù shā zhī. xún yù yuē: yù wén zhī xí cháng jiàn róng yuē: gōng gāng zhí tài guò, nǎi qǔ huò zhī dào, jīn róng sǐ ér lái kū, nǎi yì rén yě, bù kě shā. cāo nǎi zhǐ, xí shōu róng fù zǐ shī shǒu, jiē zàng zhī. hòu rén yǒu shī zàn kǒng róng yuē: kǒng róng jū běi hǎi, háo qì guàn zhǎng hóng: zuò shàng kè zhǎng mǎn, zūn zhōng jiǔ bù kōng wén zhāng jīng shì sú, tán xiào wǔ wáng gōng. shǐ bǐ bāo zhōng zhí, cún guān jì tài zhōng. cáo cāo jì shā kǒng róng, chuán lìng wǔ duì jūn mǎ cì dì qǐ xíng, zhǐ liú xún yù děng shǒu xǔ chāng.
太中大夫孔融諫曰:「劉備,劉表皆漢室宗親,不可輕伐;孫權虎踞六郡,且有大江之險,亦不易取,今丞相興此無義之師,恐失天下之望。」操怒曰:「劉備、劉表、孫權皆逆命之臣,豈容不討!」遂叱退孔融,下令:「如有再諫者,必斬。」孔融出府,仰天嘆曰:「以至不仁伐至仁,安得不敗乎!」時御史大夫郗慮家客聞此言,報知郗慮,慮常被孔融侮慢,心正恨之,乃以此言入告曹操,且曰:「融平日每每狎侮丞相,又與禰衡相善,衡贊融曰『仲尼不死,融贊衡曰顏回復生』。向者禰衡之辱丞相,乃融使之也。」操大怒,遂命廷尉捕捉孔融。融有二子,年尚少,時方在家,對坐弈棋。左右急報曰:「尊君被廷尉執去,將斬矣!二公子何不急避?」二子曰:「破巢之下,安有完卵乎?」言未已,廷尉又至,盡收融家小並二子,皆斬之,號令融屍於市。京兆脂習伏屍而哭。操聞之,大怒,欲殺之。荀彧曰:「彧聞脂習常諫融曰:公剛直太過,乃取禍之道,今融死而來哭,乃義人也,不可殺。」操乃止,習收融父子屍首,皆葬之。後人有詩讚孔融曰:孔融居北海,豪氣貫長虹:坐上客長滿,樽中酒不空;文章驚世俗,談笑侮王公。史筆褒忠直,存官紀「太中」。曹操既殺孔融,傳令五隊軍馬次第起行,只留荀彧等守許昌。
què shuō jīng zhōu liú biǎo bìng zhòng, shǐ rén qǐng xuán dé lái tuō gū. xuán dé yǐn guān zhāng zhì jīng zhōu jiàn liú biǎo. biǎo yuē: wǒ bìng yǐ rù gāo huāng, bù jiǔ biàn sǐ yǐ, tè tuō gū yú xián dì. wǒ zi wú cái, kǒng bù néng chéng fù yè, wǒ sǐ zhī hòu, xián dì kě zì lǐng jīng zhōu. xuán dé qì bài yuē: bèi dāng jié lì yǐ fǔ xián zhí, ān gǎn yǒu tā yì hū! zhèng shuō jiān, rén bào cáo cāo zì tǒng dà bīng zhì. xuán dé jí cí liú biǎo, xīng yè huí xīn yě. liú biǎo bìng zhōng wén cǐ xìn, chī jīng bù xiǎo, shāng yì xiě yí zhǔ, lìng xuán dé fǔ zuǒ zhǎng zi liú qí wèi jīng zhōu zhī zhǔ. cài fū rén wén zhī dà nù, guān shàng nèi mén shǐ cài mào zhāng yǔn èr rén bǎ zhù wài mén. shí liú qí zài jiāng xià, zhī fù bìng wēi, lái zhì jīng zhōu tàn bìng, fāng dào wài mén, cài mào dāng zhù yuē: gōng zǐ fèng fù mìng zhèn shǒu jiāng xià, qí rèn zhì zhòng jīn shàn lí zhí shǒu, tǎng dōng wú bīng zhì, rú zhī nài hé? ruò rù jiàn zhǔ gōng, zhǔ gōng bì shēng chēn nù, bìng jiāng zhuǎn zēng, fēi xiào yě. yí sù huí. liú qí lì yú mén wài, dà kū yī chǎng, shàng mǎ réng huí jiāng xià. liú biǎo bìng shì wēi dǔ, wàng liú qí bù lái zhì bā yuè wù shēn rì, dà jiào shù shēng ér sǐ. hòu rén yǒu shī tàn liú biǎo yuē: xī wén yuán shì jū hé shuò, yòu jiàn liú jūn bà hàn yáng. zǒng wèi pìn chén zhì jiā lěi, kě lián bù jiǔ jǐn xiāo wáng!
卻說荊州劉表病重,使人請玄德來託孤。玄德引關、張至荊州見劉表。表曰:「我病已入膏肓,不久便死矣,特託孤於賢弟。我子無才,恐不能承父業,我死之後,賢弟可自領荊州。」玄德泣拜曰:「備當竭力以輔賢侄,安敢有他意乎!」正說間,人報曹操自統大兵至。玄德急辭劉表,星夜回新野。劉表病中聞此信,吃驚不小,商議寫遺囑,令玄德輔佐長子劉琦為荊州之主。蔡夫人聞之大怒,關上內門;使蔡瑁、張允二人把住外門。時劉琦在江夏,知父病危,來至荊州探病,方到外門,蔡瑁當住曰:「公子奉父命鎮守江夏,其任至重;今擅離職守,倘東吳兵至,如之奈何?若入見主公,主公必生嗔怒,病將轉增,非孝也。宜速回。」劉琦立於門外,大哭一場,上馬仍回江夏。劉表病勢危篤,望劉琦不來;至八月戊申日,大叫數聲而死。後人有詩嘆劉表曰:「昔聞袁氏居河朔,又見劉君霸漢陽。總為牝晨致家累,可憐不久盡銷亡!」
liú biǎo jì sǐ, cài fū rén yǔ cài mào zhāng yǔn shāng yì, jiǎ xiě yí zhǔ, lìng cì zǐ liú cóng wèi jīng zhōu zhī zhǔ, rán hòu jǔ āi bào sàng. shí liú cóng nián fāng shí sì suì, pō cōng míng, nǎi jù zhòng yán yuē: wú fù qì shì, wú xiōng xiàn zài jiāng xià, gèng yǒu shū fù xuán dé zài xīn yě. rǔ děng lì wǒ wèi zhǔ. tǎng xiōng yǔ shū xìng bīng wèn zuì, rú hé jiě shì? zhòng guān wèi jí duì, mù guān lǐ guī dá yuē: gōng zǐ zhī yán shén shàn. jīn kě jí fā āi shū zhì jiāng xià, qǐng dà gōng zǐ wèi jīng zhōu zhī zhǔ, jiù mìng xuán dé yī tóng lǐ shì: běi kě yǐ dí cáo cāo, nán kě yǐ jù sūn quán. cǐ wàn quán zhī cè yě. cài mào chì yuē: rǔ hé rén, gǎn luàn yán yǐ nì zhǔ gōng yí mìng! lǐ guī dà mà yuē: rǔ nèi wài péng móu, jiǎ chēng yí mìng, fèi zhǎng lì yòu, yǎn jiàn jīng xiāng jiǔ jùn, sòng yú cài shì zhī shǒu! gù zhǔ yǒu líng, bì dāng jí rǔ! cài mào dà nù, hè lìng zuǒ yòu tuī chū zhǎn zhī. lǐ guī zhì sǐ dà mà bù jué. yú shì cài mào suì lì liú cóng wèi zhǔ. cài shì zōng zú, fēn lǐng jīng zhōu zhī bīng mìng zhì zhōng dèng yì bié jià liú xiān shǒu jīng zhōu cài fū rén zì yǔ liú cóng qián fù xiāng yáng zhù zā, yǐ fáng liú qí liú bèi. jiù zàng liú biǎo zhī jiù yú xiāng yáng chéng dōng hàn yáng zhī yuán, jìng bù fù gào liú qí yǔ xuán dé.
劉表既死,蔡夫人與蔡瑁、張允商議,假寫遺囑,令次子劉琮為荊州之主,然後舉哀報喪。時劉琮年方十四歲,頗聰明,乃聚眾言曰:「吾父棄世,吾兄現在江夏,更有叔父玄德在新野。汝等立我為主。倘兄與叔興兵問罪,如何解釋?」眾官未及對,幕官李珪答曰:「公子之言甚善。今可急發哀書至江夏,請大公子為荊州之主,就命玄德一同理事:北可以敵曹操,南可以拒孫權。此萬全之策也。」蔡瑁叱曰:「汝何人,敢亂言以逆主公遺命!」李珪大罵曰:「汝內外朋謀,假稱遺命,廢長立幼,眼見荊襄九郡,送於蔡氏之手!故主有靈,必當殛汝!」蔡瑁大怒,喝令左右推出斬之。李珪「至死大罵不絕。於是蔡瑁遂立劉琮為主。蔡氏宗族,分領荊州之兵;命治中鄧義、別駕劉先守荊州;蔡夫人自與劉琮前赴襄陽駐紥,以防劉琦、劉備。就葬劉表之柩於襄陽城東漢陽之原,竟不訃告劉琦與玄德。
liú cóng zhì xiāng yáng, fāng cái xiē mǎ, hū bào cáo cāo yǐn dà jūn jìng wàng xiāng yáng ér lái. cóng dà jīng, suì qǐng kuǎi yuè cài mào děng shāng yì. dōng cáo yuàn fù xùn jìn yán yuē: bù tè cáo cāo bīng lái wèi kě yōu jīn dà gōng zǐ zài jiāng xià, xuán dé zài xīn yě, wǒ jiē wèi wǎng bào sàng, ruò bǐ xìng bīng wèn zuì, jīng xiāng wēi yǐ. xùn yǒu yī jì, kě shǐ jīng xiāng zhī mín, ān rú tài shān, yòu kě bǎo quán zhǔ gōng míng jué. cóng yuē: jì jiāng ān chū? xùn yuē: bù rú jiāng jīng xiāng jiǔ jùn, xiàn yǔ cáo cāo, cāo bì zhòng dài zhǔ gōng yě. cóng chì yuē: shì hé yán yě! gū shòu xiān jūn zhī jī yè, zuò shàng wèi wěn, qǐ kě biàn qì zhī tā rén? kuǎi yuè yuē: fù gōng tì zhī yán shì yě. fū nì shùn yǒu dà tǐ, qiáng ruò yǒu dìng shì. jīn cáo cāo nán zhēng běi tǎo, yǐ cháo tíng wèi míng, zhǔ gōng jù zhī, qí míng bù shùn. qiě zhǔ gōng xīn lì, wài huàn wèi níng, nèi yōu jiāng zuò. jīng xiāng zhī mín, wén cáo bīng zhì, wèi zhàn ér dǎn xiān hán, ān néng yǔ zhī dí zāi? cóng yuē: zhū gōng shàn yán, fēi wǒ bù cóng dàn yǐ xiān jūn zhī yè, yī dàn qì yǔ tā rén, kǒng yí xiào yú tiān xià ěr.
劉琮至襄陽,方才歇馬,忽報曹操引大軍徑望襄陽而來。琮大驚,遂請蒯越、蔡瑁等商議。東曹掾傅巽進言曰:「不特曹操兵來為可憂;今大公子在江夏,玄德在新野,我皆未往報喪,若彼興兵問罪,荊襄危矣。巽有一計,可使荊襄之民,安如泰山,又可保全主公名爵。」琮曰:「計將安出?」巽曰:「不如將荊襄九郡,獻與曹操,操必重待主公也。」琮叱曰:「是何言也!孤受先君之基業,坐尚未穩,豈可便棄之他人?」蒯越曰:「傅公悌之言是也。夫逆順有大體,強弱有定勢。今曹操南征北討,以朝廷為名,主公拒之,其名不順。且主公新立,外患未寧,內憂將作。荊襄之民,聞曹兵至,未戰而膽先寒,安能與之敵哉?」琮曰:「諸公善言,非我不從;但以先君之業,一旦棄與他人,恐貽笑於天下耳。」
yán wèi yǐ, yī rén áng rán ér jìn yuē: fù gōng tì kuǎi yì dù zhī yán shén shàn, hé bù cóng zhī? zhòng shì zhī, nǎi shān yáng gāo píng rén, xìng wáng, míng càn, zì zhòng xuān. càn róng mào shòu ruò, shēn cái duǎn xiǎo yòu shí wǎng jiàn zhōng láng cài yōng, shí yōng gāo péng mǎn zuò, wén càn zhì, dào lǚ yíng zhī. bīn kè jiē jīng yuē: cài zhōng láng hé dú jìng cǐ xiǎo zi yé? yōng yuē: cǐ zi yǒu yì cái, wú bù rú yě. càn bó wén qiáng jì, rén jiē bù jí: cháng guān dào páng bēi wén yī guò, biàn néng jì sòng guān rén yì qí, qí jú luàn, càn fù wèi bǎi chū, bù chà yī zi. yòu shàn suàn shù. qí wén cí miào jué yī shí. nián shí qī, pì wèi huáng mén shì láng, bù jiù. hòu yīn bì luàn zhì jīng xiāng, liú biǎo yǐ wèi shàng bīn. dāng rì wèi liú cóng yuē: jiāng jūn zì liào bǐ cáo gōng hé rú? cóng yuē: bù rú yě. càn yuē: cáo gōng bīng qiáng jiāng yǒng, zú zhì duō móu qín lǚ bù yú xià pī, cuī yuán shào yú guān dù, zhú liú bèi yú lǒng yòu, pò wū huán yú bái láng: xiāo chú dàng dìng zhě, bù kě shèng jì. jīn yǐ dà jūn nán xià jīng xiāng, shì nán dǐ dí. fù kuǎi èr jūn zhī móu, nǎi zhǎng cè yě. jiāng jūn bù kě chí yí, zhì shēng hòu huǐ. cóng yuē: xiān shēng jiàn jiào jí shì. dàn xū bǐng gào mǔ qīn zhī dào. zhǐ jiàn cài fū rén cóng píng hòu zhuǎn chū, wèi cóng yuē: jì shì zhòng xuān gōng tì yì dù sān rén suǒ jiàn xiāng tóng, hé bì gào wǒ. yú shì liú cóng yì jué, biàn xiě jiàng shū, lìng sòng zhōng qián dì wǎng cáo cāo jūn qián tóu xiàn. sòng zhōng lǐng mìng, zhí zhì wǎn chéng, jiē zhe cáo cāo, xiàn shàng jiàng shū. cāo dà xǐ, zhòng shǎng sòng zhōng, fēn fù jiào liú cóng chū chéng yíng jiē, biàn zhe tā yǒng wèi jīng zhōu zhī zhǔ.
言未已,一人昂然而進曰:「傅公悌、蒯異度之言甚善,何不從之?」眾視之,乃山陽高平人,姓王,名粲,字仲宣。粲容貌瘦弱,身材短小;幼時往見中郎蔡邕,時邕高朋滿座,聞粲至,倒履迎之。賓客皆驚曰:「蔡中郎何獨敬此小子耶?」邕曰:「此子有異才,吾不如也。」粲博聞強記,人皆不及:嘗觀道旁碑文一過,便能記誦;觀人弈棋,棋局亂,粲復為擺出,不差一子。又善算術。其文詞妙絕一時。年十七,闢為黃門侍郎,不就。後因避亂至荊襄,劉表以為上賓。當日謂劉琮曰:「將軍自料比曹公何如?」琮曰:「不如也。」粲曰:「曹公兵強將勇,足智多謀;擒呂布於下邳,摧袁紹於官渡,逐劉備於隴右,破烏桓於白狼:梟除盪定者,不可勝計。今以大軍南下荊襄,勢難抵敵。傅、蒯二君之謀,乃長策也。將軍不可遲疑,致生後悔。」琮曰:「先生見教極是。但須稟告母親知道。」只見蔡夫人從屏後轉出,謂琮曰:「既是仲宣、公悌、異度三人所見相同,何必告我。」於是劉琮意決,便寫降書,令宋忠潛地往曹操軍前投獻。宋忠領命,直至宛城,接着曹操,獻上降書。操大喜,重賞宋忠,分付教劉琮出城迎接,便着他永為荊州之主。
sòng zhōng bài cí cáo cāo, qǔ lù huí jīng xiāng. jiāng yù dù jiāng, hū jiàn yī zhī rén mǎ dào lái, shì zhī, nǎi guān yún zhǎng yě. sòng zhōng huí bì bù dié, bèi yún zhǎng huàn zhù, xì wèn jīng zhōu zhī shì. zhōng chū shí yǐn huì hòu bèi yún zhǎng pán wèn bù guò, zhǐ de jiāng qián hòu shì qíng, shí gào. yún zhǎng dà jīng, suí zhuō sòng zhōng zhì xīn yě jiàn xuán dé, bèi yán qí shì. xuán dé wén zhī dà kū. zhāng fēi yuē: shì yǐ rú cǐ, kě xiān zhǎn sòng zhōng, suí qǐ bīng dù jiāng, duó le xiāng yáng, shā le cài shì liú cóng, rán hòu yǔ cáo cāo jiāo zhàn. xuán dé yuē: nǐ qiě jiān kǒu. wǒ zì yǒu zhēn zhuó. nǎi chì sòng zhōng yuē: nǐ zhī zhòng rén zuò shì, hé bù zǎo lái bào wǒ? jīn suī zhǎn rǔ, wú yì yú shì. kě sù qù. zhōng bài xiè, bào tóu shǔ cuàn ér qù. xuán dé zhèng yōu mèn jiān, hū bào gōng zǐ liú qí chà yī jí dào lái. xuán dé gǎn yī jí xī rì xiāng jiù zhī ēn, jiàng jiē yíng zhī, zài sān chēng xiè. jí yuē: dà gōng zǐ zài jiāng xià, wén jīng zhōu yǐ gù, cài fū rén yǔ cài mào děng shāng yì, bù lái bào sàng, jìng lì liú cóng wèi zhǔ. gōng zǐ chāi rén wǎng xiāng yáng tàn tīng, huí shuō shì shí kǒng shǐ jūn bù zhī, tè chà mǒu jī āi shū chéng bào, bìng qiú shǐ jūn jǐn qǐ huī xià jīng bīng, tóng wǎng xiāng yáng wèn zuì. xuán dé kàn shū bì, wèi yī jí yuē: jī bó zhǐ zhī liú cóng jiàn lì, gèng bù zhī liú cóng yǐ jiāng jīng xiāng jiǔ jùn xiàn yǔ cáo cāo yǐ! jí dà jīng yuē: shǐ jūn cóng hé zhī zhī? xuán dé jù yán ná huò sòng zhōng zhī shì. jí yuē: ruò rú cǐ, shǐ jūn bù rú yǐ diào sàng wèi míng, qián fù xiāng yáng, yòu liú cóng chū yíng, jiù biàn qín xià, zhū qí dǎng lèi, zé jīng zhōu shǔ shǐ jūn yǐ. kǒng míng yuē: jī bó zhī yán shì yě. zhǔ gōng kě cóng zhī. xuán dé chuí lèi yuē: wú xiōng lín wēi tuō gū yú wǒ, jīn ruò zhí qí zi ér duó qí dì, yì rì sǐ yú jiǔ quán zhī xià, hé miàn mù fù jiàn wú xiōng hū? kǒng míng yuē: rú bù xíng cǐ shì, jīn cáo bīng yǐ zhì wǎn chéng, hé yǐ jù dí? xuán dé yuē: bù rú zǒu fán chéng yǐ bì zhī.
宋忠拜辭曹操,取路回荊襄。將欲渡江,忽見一枝人馬到來,視之,乃關雲長也。宋忠迴避不迭,被雲長喚住,細問荊州之事。忠初時隱諱;後被雲長盤問不過,只得將前後事情,——實告。雲長大驚,隨捉宋忠至新野見玄德,備言其事。玄德聞之大哭。張飛曰:「事已如此,可先斬宋忠,隨起兵渡江,奪了襄陽,殺了蔡氏、劉琮,然後與曹操交戰。」玄德曰:「你且緘口。我自有斟酌。」乃叱宋忠曰:「你知眾人作事,何不早來報我?今雖斬汝,無益於事。可速去。」忠拜謝,抱頭鼠竄而去。玄德正憂悶間,忽報公子劉琦差伊籍到來。玄德感伊籍昔日相救之恩,降階迎之,再三稱謝。籍曰:「大公子在江夏,聞荊州已故,蔡夫人與蔡瑁等商議,不來報喪,竟立劉琮為主。公子差人往襄陽探聽,回說是實;恐使君不知,特差某齎哀書呈報,並求使君盡起麾下精兵,同往襄陽問罪。」玄德看書畢,謂伊籍曰:「機伯只知劉琮僭立,更不知劉琮已將荊襄九郡獻與曹操矣!」籍大驚曰:「使君從何知之?」玄德具言拿獲宋忠之事。籍曰:「若如此,使君不如以弔喪為名,前赴襄陽,誘劉琮出迎,就便擒下,誅其黨類,則荊州屬使君矣。」孔明曰:「機伯之言是也。主公可從之。」玄德垂淚曰:「吾兄臨危託孤於我,今若執其子而奪其地,異日死於九泉之下,何面目復見吾兄乎?」孔明曰:「如不行此事,今曹兵已至宛城,何以拒敵?」玄德曰:「不如走樊城以避之。」
zhèng shāng yì jiān, tàn mǎ fēi bào cáo bīng yǐ dào bó wàng le. xuán dé huāng máng fā fù yī jí huí jiāng xià zhěng dùn jūn mǎ, yī miàn yǔ kǒng míng shāng yì jù dí zhī jì. kǒng míng yuē: zhǔ gōng qiě kuān xīn. qián fān yī bǎ huǒ, shāo le xià hóu dūn dà bàn rén mǎ jīn fān cáo jūn yòu lái, bì jiào tā zhōng zhè tiáo jì. wǒ děng zài xīn yě zhù bù dé le, bù rú zǎo dào fán chéng qù. biàn chāi rén sì mén zhāng bǎng, xiǎo yù jū mín: wú wèn lǎo yòu nán nǚ, yuàn cóng zhě, jí yú jīn rì jiē gēn wǒ wǎng fán chéng zàn bì, bù kě zì wù. chà sūn gān wǎng hé biān diào bō chuán zhī, jiù jì bǎi xìng chà mí zhú hù sòng gè guān jiā juàn dào fán chéng. yī miàn jù zhū jiāng tīng lìng, xiān jiào yún zhǎng: yǐn yī qiān jūn qù bái hé shàng liú tóu mái fú. gè dài bù dài, duō zhuāng shā tǔ, è zhù bái hé zhī shuǐ, zhì lái rì sān gēng hòu, zhǐ tīng xià liú tóu rén hǎn mǎ sī, jí qǔ qǐ bù dài, fàng shuǐ yān zhī, què shùn shuǐ shā jiāng xià lái jiē yīng. yòu huàn zhāng fēi: yǐn yī qiān jūn qù bó líng dù kǒu mái fú. cǐ chù shuǐ shì zuì màn, cáo jūn bèi yān, bì cóng cǐ táo nán, kě biàn chéng shì shā lái jiē yīng. yòu huàn zhào yún: yǐn jūn sān qiān, fēn wèi sì duì, zì lǐng yī duì fú yú dōng mén wài, qí sān duì fēn fú xī nán běi sān mén, què xiān yú chéng nèi rén jiā wū shàng, duō cáng liú huáng yàn xiāo yǐn huǒ zhī wù. cáo jūn rù chéng, bì ān xiē mín fáng. lái rì huáng hūn hòu, bì yǒu dà fēng dàn kàn fēng qǐ, biàn lìng xī nán běi sān mén fú jūn jǐn jiāng huǒ jiàn shè rù chéng qù dài chéng zhōng huǒ shì dà zuò, què yú chéng wài nà hǎn zhù wēi, zhǐ liú dōng mén fàng tā chū zǒu. rǔ què yú dōng mén wài cóng hòu jī zhī. tiān míng huì hé guān zhāng èr jiāng, shōu jūn huí fán chéng. zài lìng mí fāng liú fēng: èr rén dài èr qiān jūn. yī bàn hóng qí, yī bàn qīng qí, qù xīn yě chéng wài sān shí lǐ què wěi pō qián tún zhù. yī jiàn cáo jūn dào, hóng qí jūn zǒu zài zuǒ, qīng qí jūn zǒu zài yòu. tā xīn yí bì bù gǎn zhuī. rǔ èr rén què qù fēn tóu mái fú. zhǐ wàng chéng zhōng huǒ qǐ, biàn kě zhuī shā bài bīng, rán hòu què lái bái hé shàng liú tóu jiē yīng. kǒng míng fēn bō yǐ dìng, nǎi yǔ xuán dé dēng gāo liào wàng, zhǐ hòu jié yīn. què shuō cáo rén cáo hóng yǐn jūn shí wàn wèi qián duì, qián miàn yǐ yǒu xǔ chǔ yǐn sān qiān tiě jiǎ jūn kāi lù, hào hào dàng dàng, shā bēn xīn yě lái. shì rì wǔ pái shí fēn, lái dào què wěi pō, wàng jiàn pō qián yī cù rén mǎ, jǐn dǎ qīng hóng qí hào, xǔ chǔ cuī jūn xiàng qián. liú fēng mí fāng fēn wèi sì duì, qīng hóng qí gè guī zuǒ yòu. xǔ chǔ lēi mǎ, jiào qiě xiū jìn: qián miàn bì yǒu fú bīng. wǒ bīng zhī zài cǐ chù zhù xià. xǔ chǔ yī qí mǎ fēi bào qián duì cáo rén. cáo rén yuē: cǐ shì yí bīng, bì wú mái fú. kě sù jìn bīng. wǒ dāng cuī jūn jì zhì. xǔ chǔ fù huí pō qián, tí bīng shā rù. zhì lín xià zhuī xún shí, bù jiàn yī rén. shí rì yǐ zhuì xī. xǔ chǔ fāng yù qián jìn, zhǐ tīng dé shān shàng dà chuī dà léi. tái tóu kàn shí, zhǐ jiàn shān dǐng shàng yī cù qí, qí cóng zhōng liǎng bǎ sǎn gài: zuǒ xuán dé, yòu kǒng míng, èr rén duì zuò yǐn jiǔ. xǔ chǔ dà nù, yǐn jūn xún lù shàng shān. shān shàng léi mù pào shí dǎ jiāng xià lái, bù néng qián jìn. yòu wén shān hòu hǎn shēng dà zhèn. yù xún lù sī shā, tiān sè yǐ wǎn. cáo rén lǐng bīng dào, jiào qiě duó xīn yě chéng xiē mǎ. jūn shì zhì chéng xià shí, zhǐ jiàn sì mén dà kāi. cáo bīng tū rù, bìng wú zǔ dāng, chéng zhōng yì bù jiàn yī rén, jìng shì yī zuò kōng chéng le. cáo hóng yuē: cǐ shì shì gū jì qióng, gù jǐn dài bǎi xìng táo cuàn qù le. wǒ jūn quán qiě zài chéng ān xiē, lái rì píng míng jìn bīng. cǐ shí gè jūn zǒu fá, dōu yǐ jī è, jiē qù duó fáng zào fàn. cáo rén cáo hóng jiù zài yá nèi ān xiē. chū gēng yǐ hòu, kuáng fēng dà zuò. shǒu mén jūn shì fēi bào huǒ qǐ. cáo rén yuē: cǐ bì jūn shì zào fàn bù xiǎo xīn, yí lòu zhī huǒ, bù kě zì jīng. shuō yóu wèi liǎo, jiē lián jǐ cì fēi bào, xī nán běi sān mén jiē huǒ qǐ. cáo rén jí lìng zhòng jiāng shàng mǎ shí, mǎn xiàn huǒ qǐ, shàng xià tōng hóng. shì yè zhī huǒ, gèng shèng qián rì bó wàng shāo tún zhī huǒ. hòu rén yǒu shī tàn yuē: jiān xióng cáo cāo shǒu zhōng yuán, jiǔ yuè nán zhēng dào hàn chuān. fēng bó nù lín xīn yě xiàn, zhù róng fēi xià yàn mó tiān. cáo rén yǐn zhòng jiāng tū yān mào huǒ, xún lù bēn zǒu, wén shuō dōng mén wú huǒ, jí jí bēn chū dōng mén. jūn shì zì xiāng jiàn tà, sǐ zhě wú shù. cáo rén děng fāng cái tuō dé huǒ è, bèi hòu yī shēng hǎn qǐ, zhào yún yǐn jūn gǎn lái hùn zhàn, bài jūn gè táo xìng mìng, shuí kěn huí shēn sī shā. zhèng bēn zǒu jiān, mí fāng yǐn yī jūn zhì, yòu chōng shā yī zhèn. cáo rén dà bài, duó lù ér zǒu, liú fēng yòu yǐn yī jūn jié shā yī zhèn. dào sì gēng shí fēn, rén kùn mǎ fá, jūn shì dà bàn jiāo tóu làn é bēn zhì bái hé biān, xǐ de hé shuǐ bù shèn shēn, rén mǎ dū xià hé chī shuǐ: rén xiāng xuān rǎng, mǎ jǐn sī míng.
正商議間,探馬飛報曹兵已到博望了。玄德慌忙發付伊籍回江夏整頓軍馬,一面與孔明商議拒敵之計。孔明曰:「主公且寬心。前番一把火,燒了夏侯惇大半人馬;今番曹軍又來,必教他中這條計。我等在新野住不得了,不如早到樊城去。」便差人四門張榜,曉諭居民:「無問老幼男女,願從者,即於今日皆跟我往樊城暫避,不可自誤。」差孫乾往河邊調撥船隻,救濟百姓;差糜竺護送各官家眷到樊城。一面聚諸將聽令,先教雲長:「引一千軍去白河上流頭埋伏。各帶布袋,多裝沙土,遏住白河之水,至來日三更後,只聽下流頭人喊馬嘶,急取起布袋,放水淹之,卻順水殺將下來接應。」又喚張飛:「引一千軍去博陵渡口埋伏。此處水勢最慢,曹軍被淹,必從此逃難,可便乘勢殺來接應。」又喚趙云:「引軍三千,分為四隊,自領一隊伏於東門外,其三隊分伏西、南、北三門,卻先於城內人家屋上,多藏硫黃焰硝引火之物。曹軍入城,必安歇民房。來日黃昏後,必有大風;但看風起,便令西、南、北三門伏軍盡將火箭射入城去;待城中火勢大作,卻於城外吶喊助威,只留東門放他出走。汝卻於東門外從後擊之。天明會合關、張二將,收軍回樊城。」再令糜芳、劉封:「二人帶二千軍。一半紅旗,一半青旗,去新野城外三十里鵲尾坡前屯住。一見曹軍到,紅旗軍走在左,青旗軍走在右。他心疑必不敢追。汝二人卻去分頭埋伏。只望城中火起,便可追殺敗兵,然後卻來白河上流頭接應。」孔明分撥已定,乃與玄德登高瞭望,只候捷音。卻說曹仁、曹洪引軍十萬為前隊,前面已有許褚引三千鐵甲軍開路,浩浩蕩蕩,殺奔新野來。是日午牌時分,來到鵲尾坡,望見坡前一簇人馬,盡打青、紅旗號,許褚催軍向前。劉封、糜芳分為四隊,青、紅旗各歸左右。許褚勒馬,教且休進:「前面必有伏兵。我兵只在此處住下。」許褚一騎馬飛報前隊曹仁。曹仁曰:「此是疑兵,必無埋伏。可速進兵。我當催軍繼至。」許褚復回坡前,提兵殺入。至林下追尋時,不見一人。時日已墜西。許褚方欲前進,只聽得山上大吹大擂。抬頭看時,只見山頂上一簇旗,旗叢中兩把傘蓋:左玄德,右孔明,二人對坐飲酒。許褚大怒,引軍尋路上山。山上擂木炮石打將下來,不能前進。又聞山後喊聲大震。欲尋路廝殺,天色已晚。曹仁領兵到,教且奪新野城歇馬。軍士至城下時,只見四門大開。曹兵突入,並無阻當,城中亦不見一人,竟是一座空城了。曹洪曰:「此是勢孤計窮,故盡帶百姓逃竄去了。我軍權且在城安歇,來日平明進兵。」此時各軍走乏,都已飢餓,皆去奪房造飯。曹仁、曹洪就在衙內安歇。初更已後,狂風大作。守門軍士飛報火起。曹仁曰:「此必軍士造飯不小心,遺漏之火,不可自驚。」說猶未了,接連幾次飛報,西、南、北三門皆火起。曹仁急令眾將上馬時,滿縣火起,上下通紅。是夜之火,更勝前日博望燒屯之火。後人有詩嘆曰:「奸雄曹操守中原,九月南徵到漢川。風伯怒臨新野縣,祝融飛下焰摩天。」曹仁引眾將突煙冒火,尋路奔走,聞說東門無火,急急奔出東門。軍士自相踐踏,死者無數。曹仁等方才脫得火厄,背後一聲喊起,趙雲引軍趕來混戰,敗軍各逃性命,誰肯回身廝殺。正奔走間,糜芳引一軍至,又衝殺一陣。曹仁大敗,奪路而走,劉封又引一軍截殺一陣。到四更時分,人困馬乏,軍士大半焦頭爛額;奔至白河邊,喜得河水不甚深,人馬都下河吃水:人相喧嚷,馬盡嘶鳴。
què shuō yún zhǎng zài shàng liú yòng bù dài è zhù hé shuǐ, huáng hūn shí fēn, wàng jiàn xīn yě huǒ qǐ zhì sì gēng, hū tīng dé xià liú tóu rén hǎn mǎ sī, jí lìng jūn shì yī qí chè qǐ bù dài, shuǐ shì tāo tiān, wàng xià liú chōng qù, cáo jūn rén mǎ jù nì yú shuǐ zhōng, sǐ zhě jí duō. cáo rén yǐn zhòng jiāng wàng shuǐ shì màn chù duó lù ér zǒu. xíng dào bó líng dù kǒu, zhǐ tīng hǎn shēng dà qǐ, yī jūn lán lù, dāng xiān dà jiāng, nǎi zhāng fēi yě, dà jiào: cáo zéi kuài lái nà mìng! cáo jūn dà jīng. zhèng shì: chéng nèi cái kàn hóng yàn tǔ, shuǐ biān yòu yù hēi fēng lái.
卻說雲長在上流用布袋遏住河水,黃昏時分,望見新野火起;至四更,忽聽得下流頭人喊馬嘶,急令軍士一齊掣起布袋,水勢滔天,望下流衝去,曹軍人馬俱溺於水中,死者極多。曹仁引眾將望水勢慢處奪路而走。行到博陵渡口,只聽喊聲大起,一軍攔路,當先大將,乃張飛也,大叫:「曹賊快來納命!」曹軍大驚。正是:城內才看紅焰吐,水邊又遇黑風來。
wèi zhī cáo rén xìng mìng rú hé, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知曹仁性命如何,且看下文分解。