shàng fāng gǔ sī mǎ shòu kùn wǔ zhàng yuán zhū gé ráng xīng
上方谷司馬受困 五丈原諸葛禳星
què shuō sī mǎ yì bèi zhāng yì liào huà yī zhèn shā bài, pǐ mǎ dān qiāng, wàng mì lín jiān ér zǒu. zhāng yì shōu zhù hòu jūn, liào huà dāng xiān zhuī gǎn. kàn kàn gǎn shàng, yì zháo huāng, rào shù ér zhuǎn. huà yī dāo kǎn qù, zhèng kǎn zài shù shàng jí bá chū dāo shí, yì yǐ zǒu chū lín wài. liào huà suí hòu gǎn chū, què bù zhī qù xiàng, dàn jiàn shù lín zhī dōng, là xià jīn kuī yī gè. liào huà qǔ kuī shāo zài mǎ shàng, yī zhí wàng dōng zhuī gǎn. yuán lái sī mǎ yì bǎ jīn kuī qì yú lín dōng, què fǎn xiàng xī zǒu qù le. liào huà zhuī le yī chéng, bù jiàn zōng jī, bēn chū gǔ kǒu, yù jiàn jiāng wéi, tóng huí zhài jiàn kǒng míng. zhāng yí zǎo qū mù niú liú mǎ dào zhài, jiāo gē yǐ bì, huò liáng wàn yú shí. liào huà xiàn shàng jīn kuī, lù wèi tóu gōng. wèi yán xīn zhōng bù yuè, kǒu chū yuàn yán. kǒng míng zhǐ zuò bù zhī.
卻說司馬懿被張翼、廖化一陣殺敗,匹馬單槍,望密林間而走。張翼收住後軍,廖化當先追趕。看看趕上,懿着慌,繞樹而轉。化一刀砍去,正砍在樹上;及拔出刀時,懿已走出林外。廖化隨後趕出,卻不知去向,但見樹林之東,落下金盔一個。廖化取盔捎在馬上,一直望東追趕。原來司馬懿把金盔棄於林東,卻反向西走去了。廖化追了一程,不見蹤跡,奔出谷口,遇見姜維,同回寨見孔明。張嶷早驅木牛流馬到寨,交割已畢,獲糧萬餘石。廖化獻上金盔,錄為頭功。魏延心中不悅,口出怨言。孔明只做不知。
qiě shuō sī mǎ yì táo huí zhài zhōng, xīn shén nǎo mèn. hū shǐ mìng jī zhào zhì, yán dōng wú sān lù rù kòu, cháo tíng zhèng yì mìng jiāng dǐ dí, lìng yì děng jiān shǒu wù zhàn. yì shòu mìng yǐ bì, shēn gōu gāo lěi, jiān shǒu bù chū.
且說司馬懿逃回寨中,心甚惱悶。忽使命齎詔至,言東吳三路入寇,朝廷正議命將抵敵,令懿等堅守勿戰。懿受命已畢,深溝高壘,堅守不出。
què shuō cáo ruì wén sūn quán fēn bīng sān lù ér lái, yì qǐ bīng sān lù yíng zhī: lìng liú shào yǐn bīng jiù jiāng xià, tián yù yǐn bīng jiù xiāng yáng, ruì zì yǔ mǎn chǒng lǜ dà jūn jiù hé féi. mǎn chǒng xiān yǐn yī jūn zhì cháo hú kǒu, wàng jiàn dōng àn zhàn chuán wú shù, jīng qí zhěng sù. chǒng rù jūn zhōng zòu wèi zhǔ yuē: wú rén bì qīng wǒ yuǎn lái, wèi zēng tí bèi jīn yè kě chéng xū jié qí shuǐ zhài, bì děi quán shèng. wèi zhǔ yuē: rǔ yán zhèng hé zhèn yì. jí lìng xiāo jiāng zhāng qiú lǐng wǔ qiān bīng, gè dài huǒ jù, cóng hú kǒu gōng zhī mǎn chǒng yǐn bīng wǔ qiān, cóng dōng àn gōng zhī. shì yè èr gēng shí fēn, zhāng qiú mǎn chǒng gè yǐn jūn qiāo qiāo wàng hú kǒu jìn fā jiāng jìn shuǐ zhài, yī qí nà hǎn shā rù. wú bīng huāng luàn, bù zhàn ér zǒu bèi wèi jūn sì xià jǔ huǒ, shāo huǐ zhàn chuán liáng cǎo qì jù bù jì qí shù. zhū gé jǐn lǜ bài bīng táo zǒu miǎn kǒu. wèi bīng dà shèng ér huí.
卻說曹睿聞孫權分兵三路而來,亦起兵三路迎之:令劉劭引兵救江夏,田豫引兵救襄陽,睿自與滿寵率大軍救合淝。滿寵先引一軍至巢湖口,望見東岸戰船無數,旌旗整肅。寵入軍中奏魏主曰:「吳人必輕我遠來,未曾提備;今夜可乘虛劫其水寨,必得全勝。」魏主曰:「汝言正合朕意。」即令驍將張球領五千兵,各帶火具,從湖口攻之;滿寵引兵五千,從東岸攻之。是夜二更時分,張球、滿寵各引軍悄悄望湖口進發;將近水寨,一齊吶喊殺入。吳兵慌亂,不戰而走;被魏軍四下舉火,燒毀戰船、糧草、器具不計其數。諸葛瑾率敗兵逃走沔口。魏兵大勝而回。
cì rì, shào jūn bào zhī lù xùn. xùn jí zhū jiāng yì yuē: wú dāng zuò biǎo shēn zòu zhǔ shàng, qǐng chè xīn chéng zhī wéi, yǐ bīng duàn wèi jūn guī lù, wú lǜ zhòng gōng qí qián: bǐ shǒu wěi bù dí, yī gǔ kě pò yě. zhòng fú qí yán. lù xùn jí jù biǎo, qiǎn yī xiǎo xiào mì dì jī wǎng xīn chéng. xiǎo xiào lǐng mìng, jī zhe biǎo wén, xíng zhì dù kǒu, bù qī bèi wèi jūn fú lù de zhuō zhù, jiě fù jūn zhōng jiàn wèi zhǔ cáo ruì. ruì sōu chū lù xùn biǎo wén, lǎn bì, tàn yuē: dōng wú lù xùn zhēn miào suàn yě! suì mìng jiāng wú zú jiān xià, lìng liú shào jǐn fáng sūn quán hòu bīng. què shuō zhū gé jǐn dà bài yī zhèn, yòu zhí shǔ tiān, rén mǎ duō shēng jí bìng nǎi xiū shū yī fēng, lìng rén zhuǎn dá lù xùn, yì yù chè bīng hái guó. xùn kàn shū bì, wèi lái rén yuē: bài shàng jiāng jūn: wú zì yǒu zhǔ yì. shǐ zhě huí bào zhū gé jǐn. jǐn wèn: lù jiāng jūn zuò hé jǔ dòng? shǐ zhě yuē: dàn jiàn lù jiāng jūn cuī dū zhòng rén yú yíng wài zhǒng dòu shū, zì yǔ zhū jiāng zài yuán mén shè xì. jǐn dà jīng, qīn zì wǎng lù xùn yíng zhōng, yǔ xùn xiāng jiàn, wèn yuē: jīn cáo ruì qīn lái, bīng shì shén shèng, dū du hé yǐ yù zhī? xùn yuē: wú qián qiǎn rén fèng biǎo yú zhǔ shàng, bù liào wèi dí rén suǒ huò. jī móu jì xiè, bǐ bì zhī bèi yǔ zhàn wú yì, bù rú qiě tuì. yǐ chāi rén fèng biǎo yuē zhǔ shàng huǎn huǎn tuì bīng yǐ. jǐn yuē: dū du jì yǒu cǐ yì, jí yí sù tuì, hé yòu chí yán? xùn yuē: wú jūn yù tuì, dāng xú xú ér dòng. jīn ruò biàn tuì, wèi rén bì chéng shì zhuī gǎn: cǐ qǔ bài zhī dào yě. zú xià yí xiān dū chuán zhī zhà wèi jù dí zhī yì, wú xī yǐ rén mǎ xiàng xiāng yáng ér jìn, wèi yí dí zhī jì, rán hòu xú xú tuì guī jiāng dōng, wèi bīng zì bù gǎn jìn ěr. jǐn yī qí jì, cí xùn guī běn yíng, zhěng dùn chuán zhī, yù bèi qǐ xíng. lù xùn zhěng sù bù wǔ, zhāng yáng shēng shì, wàng xiāng yáng jìn fā.
次日,哨軍報知陸遜。遜集諸將議曰:「吾當作表申奏主上,請撤新城之圍,以兵斷魏軍歸路,吾率眾攻其前:彼首尾不敵,一鼓可破也。」眾服其言。陸遜即具表,遣一小校密地齎往新城。小校領命,齎着表文,行至渡口,不期被魏軍伏路的捉住,解赴軍中見魏主曹睿。睿搜出陸遜表文,覽畢,嘆曰:「東吳陸遜真妙算也!」遂命將吳卒監下,令劉劭謹防孫權後兵。卻說諸葛瑾大敗一陣,又值暑天,人馬多生疾病;乃修書一封,令人轉達陸遜,議欲撤兵還國。遜看書畢,謂來人曰:「拜上將軍:吾自有主意。」使者回報諸葛瑾。瑾問:「陸將軍作何舉動?」使者曰:「但見陸將軍催督眾人於營外種豆菽,自與諸將在轅門射戲。」瑾大驚,親自往陸遜營中,與遜相見,問曰:「今曹睿親來,兵勢甚盛,都督何以御之?」遜曰:「吾前遣人奉表於主上,不料為敵人所獲。機謀既泄,彼必知備;與戰無益,不如且退。已差人奉表約主上緩緩退兵矣。」瑾曰:「都督既有此意,即宜速退,何又遲延?」遜曰:「吾軍欲退,當徐徐而動。今若便退,魏人必乘勢追趕:此取敗之道也。足下宜先督船隻詐為拒敵之意,吾悉以人馬向襄陽而進,為疑敵之計,然後徐徐退歸江東,魏兵自不敢近耳。」瑾依其計,辭遜歸本營,整頓船隻,預備起行。陸遜整肅部伍,張揚聲勢,望襄陽進發。
zǎo yǒu xì zuò bào zhī wèi zhǔ, shuō wú bīng yǐ dòng, xū yòng dī fáng. wèi jiāng wén zhī, jiē yào chū zhàn. wèi zhǔ sù zhī lù xùn zhī cái, yù zhòng jiāng yuē: lù xùn yǒu móu, mò fēi yòng yòu dí zhī jì? bù kě qīng jìn. zhòng jiāng nǎi zhǐ. shù rì hòu, shào zú bào lái: dōng wú sān lù bīng mǎ jiē tuì yǐ. wèi zhǔ wèi xìn, zài lìng rén tàn zhī, huí bào guǒ rán jǐn tuì. wèi zhǔ yuē: lù xùn yòng bīng, bù yà sūn wú. dōng nán wèi kě píng yě. yīn chì zhū jiāng, gè shǒu xiǎn yào, zì yǐn dà jūn tún hé féi, yǐ cì qí biàn.
早有細作報知魏主,說吳兵已動,須用提防。魏將聞之,皆要出戰。魏主素知陸遜之才,諭眾將曰:「陸遜有謀,莫非用誘敵之計?不可輕進。」眾將乃止。數日後,哨卒報來:「東吳三路兵馬皆退矣。」魏主未信,再令人探之,回報果然盡退。魏主曰:「陸遜用兵,不亞孫、吳。東南未可平也。」因敕諸將,各守險要,自引大軍屯合淝,以伺其變。
què shuō kǒng míng zài qí shān, yù wèi jiǔ zhù zhī jì, nǎi lìng shǔ bīng yǔ wèi mín xiāng zá zhǒng tián: jūn yī fēn, mín èr fēn, bìng bù qīn fàn, wèi mín jiē ān xīn lè yè. sī mǎ shī rù gào qí fù yuē: shǔ bīng jié qù wǒ xǔ duō liáng mǐ, jīn yòu lìng shǔ bīng yǔ wǒ mín xiāng zá tún tián yú wèi bīn, yǐ wèi jiǔ jì: shì cǐ zhēn wèi guó jiā dà huàn. fù qīn hé bù yǔ kǒng míng yuē qī dà zhàn yī chǎng, yǐ jué cí xióng? yì yuē: wú fèng zhǐ jiān shǒu, bù kě qīng dòng. zhèng yì jiān, hū bào wèi yán jiāng zhe yuán shuài qián rì suǒ shī jīn kuī, qián lái mà zhàn. zhòng jiāng fèn nù, jù yù chū zhàn. yì xiào yuē: shèng rén yún: xiǎo bù rěn zé luàn dà móu. dàn jiān shǒu wèi shàng. zhū jiāng yī lìng bù chū. wèi yán rǔ mà liáng jiǔ fāng huí. kǒng míng jiàn sī mǎ yì bù kěn chū zhàn, nǎi mì lìng mǎ dài zào chéng mù shān, yíng zhōng jué xià shēn qiàn, duō jī gān chái yǐn huǒ zhī wù zhōu wéi shān shàng, duō yòng chái cǎo xū dā wō pù, nèi wài jiē fú dì léi. zhì bèi tíng dāng, kǒng míng fù ěr zhǔ zhī yuē: kě jiāng hú lú gǔ hòu lù sāi duàn, àn fú bīng yú gǔ zhōng. ruò sī mǎ yì zhuī dào, rèn tā rù gǔ, biàn jiāng dì léi gān chái yī qí fàng qǐ huǒ lái. yòu lìng jūn shì zhòu jǔ qī xīng hào dài yú gǔ kǒu, yè shè qī zhǎn míng dēng yú shān shàng, yǐ wèi àn hào. mǎ dài shòu jì yǐn bīng ér qù. kǒng míng yòu huàn wèi yán fēn fù yuē: rǔ kě yǐn wǔ bǎi bīng qù wèi zhài tǎo zhàn, wù yào yòu sī mǎ yì chū zhàn. bù kě qǔ shèng, zhǐ kě zhà bài. yì bì zhuī gǎn, rǔ què wàng qī xīng qí chù ér rù ruò shì yè jiān, zé wàng qī zhǎn dēng chù ér zǒu. zhǐ yào yǐn de sī mǎ yì rù hú lú gǔ nèi, wú zì yǒu qín zhī zhī jì. wèi yán shòu jì, yǐn bīng ér qù. kǒng míng yòu huàn gāo xiáng fēn fù yuē: rǔ jiāng mù niú liú mǎ huò èr sān shí wèi yī qún, huò sì wǔ shí wèi yī qún, gè zhuāng mǐ liáng, yú shān lù wǎng lái xíng zǒu. rú wèi bīng qiǎng qù, biàn shì rǔ zhī gōng. gāo xiáng lǐng jì, qū jià mù niú liú mǎ qù le. kǒng míng jiāng qí shān bīng yī yī diào qù, zhǐ tuī tún tián fēn fù: rú bié bīng lái zhàn, zhǐ xǔ zhà bài ruò sī mǎ yì zì lái, fāng bìng lì zhǐ gōng wèi nán, duàn qí guī lù. kǒng míng fēn bō yǐ bì, zì yǐn yī jūn jìn shàng fāng gǔ xià yíng.
卻說孔明在祁山,欲為久駐之計,乃令蜀兵與魏民相雜種田:軍一分,民二分,並不侵犯,魏民皆安心樂業。司馬師入告其父曰:「蜀兵劫去我許多糧米,今又令蜀兵與我民相雜屯田於渭濱,以為久計:似此真為國家大患。父親何不與孔明約期大戰一場,以決雌雄?」懿曰:「吾奉旨堅守,不可輕動。」正議間,忽報魏延將着元帥前日所失金盔,前來罵戰。眾將忿怒,俱欲出戰。懿笑曰:「聖人云:小不忍則亂大謀。但堅守為上。」諸將依令不出。魏延辱罵良久方回。孔明見司馬懿不肯出戰,乃密令馬岱造成木柵,營中掘下深塹,多積乾柴引火之物;周圍山上,多用柴草虛搭窩鋪,內外皆伏地雷。置備停當,孔明附耳囑之曰:「可將葫蘆谷後路塞斷,暗伏兵於谷中。若司馬懿追到,任他入谷,便將地雷乾柴一齊放起火來。」又令軍士晝舉七星號帶於谷口,夜設七盞明燈於山上,以為暗號。馬岱受計引兵而去。孔明又喚魏延分付曰:「汝可引五百兵去魏寨討戰,務要誘司馬懿出戰。不可取勝,只可詐敗。懿必追趕,汝卻望七星旗處而入;若是夜間,則望七盞燈處而走。只要引得司馬懿入葫蘆谷內,吾自有擒之之計。」魏延受計,引兵而去。孔明又喚高翔分付曰:「汝將木牛流馬或二三十為一群,或四五十為一群,各裝米糧,於山路往來行走。如魏兵搶去,便是汝之功。」高翔領計,驅駕木牛流馬去了。孔明將祁山兵一一調去,只推屯田;分付:「如別兵來戰,只許詐敗;若司馬懿自來,方併力只攻渭南,斷其歸路。」孔明分撥已畢,自引一軍近上方谷下營。
qiě shuō xià hóu huì xià hóu hé èr rén rù zhài gào sī mǎ yì yuē: jīn shǔ bīng sì sàn jié yíng, gè chù tún tián, yǐ wèi jiǔ jì ruò bù chèn cǐ shí chú zhī, zòng lìng ān jū rì jiǔ, shēn gēn gù dì, nán yǐ yáo dòng. yì yuē: cǐ bì yòu shì kǒng míng zhī jì. èr rén yuē: dū du ruò rú cǐ yí lǜ, kòu dí hé shí dé miè? wǒ xiōng dì èr rén, dāng fèn lì jué yī sǐ zhàn, yǐ bào guó ēn. yì yuē: jì rú cǐ, rǔ èr rén kě fēn tóu chū zhàn. suì lìng xià hóu huì xià hóu hé gè yǐn wǔ qiān bīng qù qì. yì zuò dài huí yīn.
且說夏侯惠、夏侯和二人入寨告司馬懿曰:「今蜀兵四散結營,各處屯田,以為久計;若不趁此時除之,縱令安居日久,深根固蒂,難以搖動。」懿曰:「此必又是孔明之計。」二人曰:「都督若如此疑慮,寇敵何時得滅?我兄弟二人,當奮力決一死戰,以報國恩。」懿曰:「既如此,汝二人可分頭出戰。」遂令夏侯惠、夏侯和各引五千兵去訖。懿坐待回音。
què shuō xià hóu huì xià hóu hé èr rén fēn bīng liǎng lù, zhèng xíng zhī jiān, hū jiàn shǔ bīng qū mù niú liú mǎ ér lái. èr rén yī qí shā jiāng guò qù, shǔ bīng dà bài bēn zǒu, mù niú liú mǎ jǐn bèi wèi bīng qiǎng huò, jiè sòng sī mǎ yì yíng zhōng. cì rì yòu jié lǔ dé rén mǎ bǎi yú. yì jiě fù dà zhài. yì jiāng jiě dào shǔ bīng, jié shěn xū shí. shǔ bīng gào yuē: kǒng míng zhǐ liào dū du jiān shǒu bù chū, jǐn mìng wǒ děng sì sàn tún tián, yǐ wèi jiǔ jì. bù xiǎng què bèi qín huò. yì jí jiāng shǔ bīng jǐn jiē fàng huí. xià hóu hé yuē: hé bù shā zhī? yì yuē: liàng cǐ xiǎo zú, shā zhī wú yì. fàng guī běn zhài, lìng shuō wèi jiāng kuān hòu rén cí, shì bǐ zhàn xīn: cǐ lǚ méng qǔ jīng zhōu zhī jì yě. suì chuán lìng jīn hòu fán yǒu qín dào shǔ bīng, jù dāng shàn qiǎn zhī. réng zhòng shǎng yǒu gōng jiāng lì. zhū jiāng jiē tīng lìng ér qù.
卻說夏侯惠、夏侯和二人分兵兩路,正行之間,忽見蜀兵驅木牛流馬而來。二人一齊殺將過去,蜀兵大敗奔走,木牛流馬盡被魏兵搶獲,解送司馬懿營中。次日又劫擄得人馬百餘。亦解赴大寨。懿將解到蜀兵,詰審虛實。蜀兵告曰:「孔明只料都督堅守不出,盡命我等四散屯田,以為久計。不想卻被擒獲。」懿即將蜀兵盡皆放回。夏侯和曰:「何不殺之?」懿曰:「量此小卒,殺之無益。放歸本寨,令說魏將寬厚仁慈,釋彼戰心:此呂蒙取荊州之計也。「遂傳令今後凡有擒到蜀兵,俱當善遣之。仍重賞有功將吏。諸將皆聽令而去。
què shuō kǒng míng lìng gāo xiáng yáng zuò yùn liáng, qū jià mù niú liú mǎ, wǎng lái yú shàng fāng gǔ nèi xià hóu huì děng bù shí jié shā, bàn yuè zhī jiān, lián shèng shù zhèn. sī mǎ yì jiàn shǔ bīng lǚ bài, xīn zhōng huān xǐ. yī rì, yòu qín dào shǔ bīng shù shí rén. yì huàn zhì zhàng xià wèn yuē: kǒng míng jīn zài hé chù? zhòng gào yuē: zhū gé chéng xiàng bù zài qí shān, zài shàng fāng gǔ xī shí lǐ xià yíng ān zhù. jīn měi rì yùn liáng tún yú shàng fāng gǔ. yì bèi xì wèn le, jí jiāng zhòng rén fàng qù nǎi huàn zhū jiāng fēn fù yuē: kǒng míng jīn bù zài qí shān, zài shàng fāng gǔ ān yíng. rǔ děng yú míng rì, kě yī qí bìng lì gōng qǔ qí shān dà zhài. wú zì yǐn bīng lái jiē yīng. zhòng jiāng lǐng mìng, gè gè zhǔn bèi chū zhàn. sī mǎ shī yuē: fù qīn hé gù fǎn yù gōng qí hòu? yì yuē: qí shān nǎi shǔ rén zhī gēn běn, ruò jiàn wǒ bīng gōng zhī, gè yíng bì jǐn lái jiù wǒ què qǔ shàng fāng gǔ shāo qí liáng cǎo, shǐ bǐ shǒu wěi bù jiē: bì dà bài yě. sī mǎ shī bài fú. yì jí fā bīng qǐ xíng, lìng zhāng hǔ lè chēn gè yǐn wǔ qiān bīng, zài hòu jiù yīng. qiě shuō kǒng míng zhèng zài shān shàng, wàng jiàn wèi bīng huò sān wǔ qiān yī xíng, huò yī èr qiān yī xíng, duì wǔ fēn fēn, qián hòu gù pàn, liào bì lái qǔ qí shān dà zhài, nǎi mì chuán lìng zhòng jiāng: ruò sī mǎ yì zì lái, rǔ děng biàn wǎng jié wèi zhài, duó le wèi nán. zhòng jiāng gè gè tīng lìng. què shuō wèi bīng jiē bēn qí shān zhài lái, shǔ bīng sì xià yī qí nà hǎn bēn zǒu, xū zuò jiù yīng zhī shì. sī mǎ yì jiàn shǔ bīng dōu qù jiù qí shān zhài, biàn yǐn èr zi bìng zhōng jūn hù wèi rén mǎ, shā bēn shàng fāng gǔ lái. wèi yán zài gǔ kǒu, zhǐ pàn sī mǎ yì dào lái hū jiàn yī zhī wèi bīng shā dào, yán zòng mǎ xiàng qián shì zhī, zhèng shì sī mǎ yì. yán dà hē yuē: sī mǎ yì xiū zǒu! wǔ dāo xiāng yíng. yì tǐng qiāng jiē zhàn. bù shàng sān hé, yán bō huí mǎ biàn zǒu, yì suí hòu gǎn lái. yán zhǐ wàng qī xīng qí chù ér zǒu. yì jiàn wèi yán zhǐ yī rén, jūn mǎ yòu shǎo, fàng xīn zhuī zhī lìng sī mǎ shī zài zuǒ, sī mǎ zhāo zài yòu, yì zì jū zhōng, yī qí gōng shā jiāng lái. wèi yán yǐn wǔ bǎi bīng jiē tuì rù gǔ zhōng qù. yì zhuī dào gǔ kǒu, xiān lìng rén rù gǔ zhōng shào tàn. huí bào gǔ nèi bìng wú fú bīng, shān shàng jiē shì cǎo fáng. yì yuē: cǐ bì shì jī liáng zhī suǒ yě. suì dà qū shì mǎ, jǐn rù gǔ zhōng. yì hū jiàn cǎo fáng shàng jǐn shì gān chái, qián miàn wèi yán yǐ bù jiàn le. yì xīn yí, wèi èr zǐ yuē: tǎng yǒu bīng jié duàn gǔ kǒu, rú zhī nài hé? yán wèi yǐ, zhǐ tīng dé hǎn shēng dà zhèn, shān shàng yī qí diū xià huǒ bǎ lái, shāo duàn gǔ kǒu. wèi bīng bēn táo wú lù. shān shàng huǒ jiàn shè xià, dì léi yī qí tū chū, cǎo fáng nèi gān chái dōu zhe, guā guā zá zá, huǒ shì chōng tiān. sī mǎ yì jīng dé shǒu zú wú cuò, nǎi xià mǎ bào èr zi dà kū yuē: wǒ fù zǐ sān rén jiē sǐ yú cǐ chù yǐ! zhèng kū zhī jiān, hū rán kuáng fēng dà zuò, hēi qì màn kōng, yī shēng pī lì xiǎng chù, zhòu yǔ qīng pén. mǎn gǔ zhī huǒ, jǐn jiē jiāo miè: dì léi bù zhèn, huǒ qì wú gōng. sī mǎ yì dà xǐ yuē: bù jiù cǐ shí shā chū, gèng dài hé shí! jí yǐn bīng fèn lì chōng shā. zhāng hǔ lè chēn yì gè yǐn bīng shā lái jiē yīng. mǎ dài jūn shǎo, bù gǎn zhuī gǎn. sī mǎ yì fù zǐ yǔ zhāng hǔ lè chēn hé bīng yī chù, tóng guī wèi nán dà zhài, bù xiǎng zhài shān yǐ bèi shǔ bīng duó le. guō huái sūn lǐ zhèng zài fú qiáo shàng yǔ shǔ bīng jiē zhàn. sī mǎ yì děng yǐn bīng shā dào, shǔ bīng tuì qù. yì shāo duàn fú qiáo, jù zhù běi àn.
卻說孔明令高翔佯作運糧,驅駕木牛流馬,往來於上方谷內;夏侯惠等不時截殺,半月之間,連勝數陣。司馬懿見蜀兵屢敗,心中歡喜。一日,又擒到蜀兵數十人。懿喚至帳下問曰:「孔明今在何處?」眾告曰:「諸葛丞相不在祁山,在上方谷西十里下營安住。今每日運糧屯於上方谷。」懿備細問了,即將眾人放去;乃喚諸將分付曰:「孔明今不在祁山,在上方谷安營。汝等於明日,可一齊併力攻取祁山大寨。吾自引兵來接應。」眾將領命,各各準備出戰。司馬師曰:「父親何故反欲攻其後?」懿曰:「祁山乃蜀人之根本,若見我兵攻之,各營必盡來救;我卻取上方谷燒其糧草,使彼首尾不接:必大敗也。」司馬師拜服。懿即發兵起行,令張虎、樂綝各引五千兵,在後救應。且說孔明正在山上,望見魏兵或三五千一行,或一二千一行,隊伍紛紛,前後顧盼,料必來取祁山大寨,乃密傳令眾將:「若司馬懿自來,汝等便往劫魏寨,奪了渭南。」眾將各各聽令。卻說魏兵皆奔祁山寨來,蜀兵四下一齊吶喊奔走,虛作救應之勢。司馬懿見蜀兵都去救祁山寨,便引二子並中軍護衛人馬,殺奔上方谷來。魏延在谷口,只盼司馬懿到來;忽見一枝魏兵殺到,延縱馬向前視之,正是司馬懿。延大喝曰:「司馬懿休走!」舞刀相迎。懿挺槍接戰。不上三合,延撥回馬便走,懿隨後趕來。延只望七星旗處而走。懿見魏延只一人,軍馬又少,放心追之;令司馬師在左,司馬昭在右,懿自居中,一齊攻殺將來。魏延引五百兵皆退入谷中去。懿追到谷口,先令人入谷中哨探。回報谷內並無伏兵,山上皆是草房。懿曰:「此必是積糧之所也。」遂大驅士馬,盡入谷中。懿忽見草房上儘是乾柴,前面魏延已不見了。懿心疑,謂二子曰:「倘有兵截斷谷口,如之奈何?」言未已,只聽得喊聲大震,山上一齊丟下火把來,燒斷谷口。魏兵奔逃無路。山上火箭射下,地雷一齊突出,草房內乾柴都着,刮刮雜雜,火勢沖天。司馬懿驚得手足無措,乃下馬抱二子大哭曰:「我父子三人皆死於此處矣!」正哭之間,忽然狂風大作,黑氣漫空,一聲霹靂響處,驟雨傾盆。滿谷之火,盡皆澆滅:地雷不震,火器無功。司馬懿大喜曰:「不就此時殺出,更待何時!」即引兵奮力衝殺。張虎、樂綝亦各引兵殺來接應。馬岱軍少,不敢追趕。司馬懿父子與張虎、樂綝合兵一處,同歸渭南大寨,不想寨柵已被蜀兵奪了。郭淮、孫禮正在浮橋上與蜀兵接戰。司馬懿等引兵殺到,蜀兵退去。懿燒斷浮橋,據住北岸。
qiě shuō wèi bīng zài qí shān gōng dǎ shǔ zhài, tīng zhī sī mǎ yì dà bài, shī le wèi nán yíng zhài, jūn xīn huāng luàn jí tuì shí, sì miàn shǔ bīng chōng shā jiāng lái, wèi bīng dà bài, shí shāng bā jiǔ, sǐ zhě wú shù, yú zhòng bēn guò wèi běi táo shēng. kǒng míng zài shān shàng jiàn wèi yán yòu sī mǎ yì rù gǔ, yī shà shí huǒ guāng dà qǐ, xīn zhōng shén xǐ, yǐ wèi sī mǎ yì cǐ fān bì sǐ. bù qī tiān jiàng dà yǔ, huǒ bù néng zhe, shào mǎ bào shuō sī mǎ yì fù zǐ jù táo qù le. kǒng míng tàn yuē: móu shì zài rén, chéng shì zài tiān. bù kě qiáng yě! hòu rén yǒu shī tàn yuē: gǔ kǒu fēng kuáng liè yàn piāo, hé qī zhòu yǔ jiàng qīng xiāo. wǔ hòu miào jì rú néng jiù, ān dé shān hé shǔ jìn cháo!
且說魏兵在祁山攻打蜀寨,聽知司馬懿大敗,失了渭南營寨,軍心慌亂;急退時,四面蜀兵衝殺將來,魏兵大敗,十傷八九,死者無數,餘眾奔過渭北逃生。孔明在山上見魏延誘司馬懿入谷,一霎時火光大起,心中甚喜,以為司馬懿此番必死。不期天降大雨,火不能着,哨馬報說司馬懿父子俱逃去了。孔明嘆曰:「謀事在人,成事在天。不可強也!」後人有詩嘆曰:「谷口風狂烈焰飄,何期驟雨降青霄。武侯妙計如能就,安得山河屬晉朝!」
què shuō sī mǎ yì zài wèi běi zhài nèi chuán lìng yuē: wèi nán zhài shān, jīn yǐ shī le. zhū jiāng rú zài yán chū zhàn zhě zhǎn. zhòng jiāng tīng lìng, jù shǒu bù chū. guō huái rù gào yuē: jìn rì kǒng míng yǐn bīng xún shào, bì jiāng zé dì ān yíng. yì yuē: kǒng míng ruò chū wǔ gōng, yī shān ér dōng, wǒ děng jiē wēi yǐ ruò chū wèi nán, xī zhǐ wǔ zhàng yuán, fāng wú shì yě. lìng rén tàn zhī, huí bào guǒ tún wǔ zhàng yuán. sī mǎ yì yǐ shǒu jiā é yuē: dà wèi huáng dì zhī hóng fú yě! suì lìng zhū jiāng: jiān shǒu wù chū, bǐ jiǔ bì zì biàn.
卻說司馬懿在渭北寨內傳令曰:「渭南寨柵,今已失了。諸將如再言出戰者斬。」眾將聽令,據守不出。郭淮入告曰:「近日孔明引兵巡哨,必將擇地安營。」懿曰:「孔明若出武功,依山而東,我等皆危矣;若出渭南,西止五丈原,方無事也。」令人探之,回報果屯五丈原。司馬懿以手加額曰:「大魏皇帝之洪福也!」遂令諸將:「堅守勿出,彼久必自變。」
qiě shuō kǒng míng zì yǐn yī jūn tún yú wǔ zhàng yuán, lèi lìng rén nuò zhàn, wèi bīng zhǐ bù chū. kǒng míng nǎi qǔ jīn guó bìng fù rén gǎo sù zhī fú, shèng yú dà hé zhī nèi, xiū shū yī fēng, qiǎn rén sòng zhì wèi zhài. zhū jiāng bù gǎn yǐn bì, yǐn lái shǐ rù jiàn sī mǎ yì. yì duì zhòng qǐ hé shì zhī, nèi yǒu jīn guó fù rén zhī yī, bìng shū yī fēng. yì chāi shì qí shū, lüè yuē: zhòng dá jì wèi dà jiāng, tǒng lǐng zhōng yuán zhī zhòng, bù sī pī jiān zhí ruì, yǐ jué cí xióng, nǎi gān kū shǒu tǔ cháo, jǐn bì dāo jiàn, yǔ fù rén yòu hé yì zāi! jīn qiǎn rén sòng jīn guó sù yī zhì, rú bù chū zhàn, kě zài bài ér shòu zhī. tǎng chǐ xīn wèi mǐn, yóu yǒu nán zǐ xiōng jīn, zǎo yǔ pī huí, yī qī fù dí. sī mǎ yì kàn bì, xīn zhōng dà nù, nǎi yáng xiào yuē: kǒng míng shì wǒ wèi fù rén yé! jí shòu zhī, lìng zhòng dài lái shǐ. yì wèn yuē: kǒng míng qǐn shí jí shì zhī fán jiǎn ruò hé? shǐ zhě yuē: chéng xiàng sù xìng yè mèi, fá èr shí yǐ shàng jiē qīn lǎn yān. suǒ dàn zhī shí, rì bù guò shù shēng. yì gù wèi zhū jiāng yuē: kǒng míng shí shǎo shì fán, qí néng jiǔ hū?
且說孔明自引一軍屯於五丈原,累令人搦戰,魏兵只不出。孔明乃取巾幗並婦人縞素之服,盛於大盒之內,修書一封,遣人送至魏寨。諸將不敢隱蔽,引來使入見司馬懿。懿對眾啟盒視之,內有巾幗婦人之衣,並書一封。懿拆視其書,略曰:「仲達既為大將,統領中原之眾,不思披堅執銳,以決雌雄,乃甘窟守土巢,謹避刀箭,與婦人又何異哉!今遣人送巾幗素衣至,如不出戰,可再拜而受之。倘恥心未泯,猶有男子胸襟,早與批回,依期赴敵。」司馬懿看畢,心中大怒,乃佯笑曰:「孔明視我為婦人耶!」即受之,令重待來使。懿問曰:「孔明寢食及事之煩簡若何?」使者曰:「丞相夙興夜寐,罰二十以上皆親覽焉。所啖之食,日不過數升。」懿顧謂諸將曰:「孔明食少事煩,其能久乎?」
shǐ zhě cí qù, huí dào wǔ zhàng yuán, jiàn le kǒng míng, jù shuō: sī mǎ yì shòu le jīn guó nǚ yī, kàn le shū zhá, bìng bù chēn nù, zhǐ wèn chéng xiàng qǐn shí jí shì zhī fán jiǎn, jué bù tí qǐ jūn lǚ zhī shì. mǒu rú cǐ yīng duì, bǐ yán: shí shǎo shì fán, qǐ néng zhǎng jiǔ? kǒng míng tàn yuē: bǐ shēn zhì wǒ yě! zhǔ bù yáng yóng jiàn yuē: mǒu jiàn chéng xiàng cháng zì xiào bù shū, qiè yǐ wèi bù bì. fū wèi zhì yǒu tǐ, shàng xià bù kě xiāng qīn. pì zhī zhì jiā zhī dào, bì shǐ pū zhí gēng, bì diǎn cuàn, sī yè wú kuàng, suǒ qiú jiē zú, qí jiā zhǔ cóng róng zì zài, gāo zhěn yǐn shí ér yǐ. ruò jiē shēn qīn qí shì, jiāng xíng pí shén kùn, zhōng wú yī chéng. qǐ qí zhì zhī bù rú bì pú zāi? shī wèi jiā zhǔ zhī dào yě. shì gù gǔ rén chēng: zuò ér lùn dào, wèi zhī sān gōng zuò ér xíng zhī, wèi zhī shì dài fū. xī bǐng jí yōu niú chuǎn, ér bù wèn héng dào sǐ rén chén píng bù zhī qián gǔ zhī shù, yuē: zì yǒu zhǔ zhě. jīn chéng xiàng qīn lǐ xì shì, hàn liú zhōng rì qǐ bù láo hū? sī mǎ yì zhī yán, zhēn zhì yán yě. kǒng míng qì yuē: wú fēi bù zhī. dàn shòu xiān dì tuō gū zhī zhòng, wéi kǒng tā rén bù shì wǒ jǐn xīn yě! zhòng jiē chuí lèi. zì cǐ kǒng míng zì jué shén sī bù níng. zhū jiāng yīn cǐ wèi gǎn jìn bīng. què shuō wèi jiāng jiē zhī kǒng míng yǐ jīn guó nǚ yī rǔ sī mǎ yì, yì shòu zhī bù zhàn. zhòng jiāng bù fèn, rù zhàng gào yuē: wǒ děng jiē dà guó míng jiāng, ān rěn shòu shǔ rén rú cǐ zhī rǔ! jí qǐng chū zhàn, yǐ jué cí xióng. yì yuē: wú fēi bù gǎn chū zhàn ér gān xīn shòu rǔ yě. nài tiān zǐ míng zhào, lìng jiān shǒu wù dòng. jīn ruò qīng chū, yǒu wéi jūn mìng yǐ. zhòng jiāng jù fèn nù bù píng. yì yuē: rǔ děng jì yào chū zhàn, dài wǒ zòu zhǔn tiān zǐ, tóng lì fù dí, hé rú? zhòng jiē yǔn nuò. yì nǎi xiě biǎo qiǎn shǐ, zhí zhì hé féi jūn qián, zòu wén wèi zhǔ cáo ruì. ruì chāi biǎo lǎn zhī. biǎo lüè yuē: chén cái báo rèn zhòng, fú méng míng zhǐ, lìng chén jiān shǒu bù zhàn, yǐ dài shǔ rén zhī zì bì nài jīn zhū gé liàng yí chén yǐ jīn guó, dài chén rú fù rén, chǐ rǔ zhì shén! chén jǐn xiān dá shèng cōng: dàn xī jiāng xiào sǐ yī zhàn, yǐ bào cháo tíng zhī ēn, yǐ xuě sān jūn zhī chǐ. chén bù shèng jī qiè zhī zhì!
使者辭去,回到五丈原,見了孔明,具說:「司馬懿受了巾幗女衣,看了書札,並不嗔怒,只問丞相寢食及事之煩簡,絕不提起軍旅之事。某如此應對,彼言:食少事煩,豈能長久?」孔明嘆曰:「彼深知我也!」主簿楊顒諫曰:「某見丞相常自校簿書,竊以為不必。夫為治有體,上下不可相侵。譬之治家之道,必使仆執耕,婢典爨,私業無曠,所求皆足,其家主從容自在,高枕飲食而已。若皆身親其事,將形疲神困,終無一成。豈其智之不如婢僕哉?失為家主之道也。是故古人稱:坐而論道,謂之三公;作而行之,謂之士大夫。昔丙吉憂牛喘,而不問橫道死人;陳平不知錢穀之數,曰:自有主者。今丞相親理細事,汗流終日豈不勞乎?司馬懿之言,真至言也。」孔明泣曰:「吾非不知。但受先帝託孤之重,惟恐他人不似我盡心也!」眾皆垂淚。自此孔明自覺神思不寧。諸將因此未敢進兵。卻說魏將皆知孔明以巾幗女衣辱司馬懿,懿受之不戰。眾將不忿,入帳告曰:「我等皆大國名將,安忍受蜀人如此之辱!即請出戰,以決雌雄。」懿曰:「吾非不敢出戰而甘心受辱也。奈天子明詔,令堅守勿動。今若輕出,有違君命矣。」眾將俱忿怒不平。懿曰:「汝等既要出戰,待我奏准天子,同力赴敵,何如?」眾皆允諾。懿乃寫表遣使,直至合淝軍前,奏聞魏主曹睿。睿拆表覽之。表略曰:「臣才薄任重,伏蒙明旨,令臣堅守不戰,以待蜀人之自敝;奈今諸葛亮遺臣以巾幗,待臣如婦人,恥辱至甚!臣謹先達聖聰:旦夕將效死一戰,以報朝廷之恩,以雪三軍之恥。臣不勝激切之至!」
ruì lǎn qì, nǎi wèi duō guān yuē: sī mǎ yì jiān shǒu bù chū, jīn hé gù yòu shàng biǎo qiú zhàn? wèi wèi xīn pí yuē: sī mǎ yì běn wú zhàn xīn, bì yīn zhū gé liàng chǐ rǔ, zhòng jiāng fèn nù zhī gù, tè shàng cǐ biǎo, yù gèng qǐ míng zhǐ, yǐ è zhū jiāng zhī xīn ěr. ruì rán qí yán, jí lìng xīn pí chí jié zhì wèi běi zhài chuán yù, lìng wù chū zhàn. sī mǎ yì jiē zhào rù zhàng, xīn pí xuān yù yuē: rú zài yǒu gǎn yán chū zhàn zhě, jí yǐ wéi zhǐ lùn. zhòng jiāng zhǐ de fèng zhào. yì àn wèi xīn pí yuē: gōng zhēn zhī wǒ xīn yě! yú shì lìng jūn zhōng chuán shuō: wèi zhǔ mìng xīn pí chí jié, chuán yù sī mǎ yì wù dé chū zhàn. shǔ jiāng wén zhī cǐ shì, bào yǔ kǒng míng. kǒng míng xiào yuē: cǐ nǎi sī mǎ yì ān sān jūn zhī fǎ yě. jiāng wéi yuē: chéng xiàng hé yǐ zhī zhī? kǒng míng yuē: bǐ běn wú zhàn xīn suǒ yǐ qǐng zhàn zhě, yǐ shì wǔ yú zhòng ěr. qǐ bù wén: jiāng zài wài, jūn mìng yǒu suǒ bù shòu. ān yǒu qiān lǐ ér qǐng zhàn zhě hū? cǐ nǎi sī mǎ yì yīn jiāng shì fèn nù, gù jiè cáo ruì zhī yì, yǐ zhì zhòng rén. jīn yòu bō chuán cǐ yán, yù xiè wǒ jūn xīn yě.
睿覽訖,乃謂多官曰:「司馬懿堅守不出,今何故又上表求戰?」衛尉辛毗曰:「司馬懿本無戰心,必因諸葛亮恥辱,眾將忿怒之故,特上此表,欲更乞明旨,以遏諸將之心耳。」睿然其言,即令辛毗持節至渭北寨傳諭,令勿出戰。司馬懿接詔入帳,辛毗宣諭曰:「如再有敢言出戰者,即以違旨論。」眾將只得奉詔。懿暗謂辛毗曰:「公真知我心也!」於是令軍中傳說:魏主命辛毗持節,傳諭司馬懿勿得出戰。蜀將聞知此事,報與孔明。孔明笑曰:「此乃司馬懿安三軍之法也。」姜維曰:「丞相何以知之?」孔明曰:「彼本無戰心;所以請戰者,以示武於眾耳。豈不聞:將在外,君命有所不受。安有千里而請戰者乎?此乃司馬懿因將士忿怒,故借曹睿之意,以制眾人。今又播傳此言,欲懈我軍心也。」
zhèng lùn jiān, hū bào fèi yī dào. kǒng míng qǐng rù wèn zhī, yī yuē: wèi zhǔ cáo ruì wén dōng wú sān lù jìn bīng, nǎi zì yǐn dà jūn zhì hé féi, lìng mǎn chǒng tián yù liú shào fēn bīng sān lù yíng dí. mǎn chǒng shè jì jǐn shāo dōng wú liáng cǎo zhàn jù, wú bīng duō bìng. lù xùn shàng biǎo yú wú wáng, yuē huì qián hòu jiā gōng, bù yì jī biǎo rén zhōng tú bèi wèi bīng suǒ huò, yīn cǐ jī guān xiè lòu, wú bīng wú gōng ér tuì. kǒng míng tīng zhī cǐ xìn, zhǎng tàn yī shēng, bù jué hūn dǎo yú dì zhòng jiāng jí jiù, bàn shǎng fāng sū. kǒng míng tàn yuē: wú xīn hūn luàn, jiù bìng fù fā, kǒng bù néng shēng yǐ!
正論間,忽報費禕到。孔明請入問之,禕曰:「魏主曹睿聞東吳三路進兵,乃自引大軍至合淝,令滿寵、田豫、劉劭分兵三路迎敵。滿寵設計盡燒東吳糧草戰具,吳兵多病。陸遜上表於吳王,約會前後夾攻,不意齎表人中途被魏兵所獲,因此機關泄漏,吳兵無功而退。」孔明聽知此信,長嘆一聲,不覺昏倒於地;眾將急救,半晌方蘇。孔明嘆曰:「吾心昏亂,舊病復發,恐不能生矣!」
shì yè, kǒng míng fú bìng chū zhàng, yǎng guān tiān wén, shí fēn jīng huāng rù zhàng wèi jiāng wéi yuē: wú mìng zài dàn xī yǐ! wéi yuē: chéng xiàng hé chū cǐ yán? kǒng míng yuē: wú jiàn sān tái xīng zhōng, kè xīng bèi míng, zhǔ xīng yōu yǐn, xiāng fǔ liè yào, qí guāng hūn àn: tiān xiàng rú cǐ, wú mìng kě zhī! wéi yuē: tiān xiàng suī zé rú cǐ, chéng xiàng hé bù yòng qí ráng zhī fǎ wǎn huí zhī? kǒng míng yuē: wú sù ān qí ráng zhī fǎ, dàn wèi zhī tiān yì ruò hé. rǔ kě yǐn jiǎ shì sì shí jiǔ rén, gè zhí zào qí, chuān zào yī, huán rào zhàng wài wǒ zì yú zhàng zhōng qí ráng běi dǒu. ruò qī rì nèi zhǔ dēng bù miè, wú shòu kě zēng yī jì rú dēng miè, wú bì sǐ yǐ. xián zá rén děng, xiū jiào fàng rù. fán yī yīng xū yòng zhī wù, zhǐ lìng èr xiǎo tóng bān yùn. jiāng wéi lǐng mìng, zì qù zhǔn bèi.
是夜,孔明扶病出帳,仰觀天文,十分驚慌;入帳謂姜維曰:「吾命在旦夕矣!」維曰:「丞相何出此言?」孔明曰:「吾見三台星中,客星倍明,主星幽隱,相輔列曜,其光昏暗:天象如此,吾命可知!」維曰:「天象雖則如此,丞相何不用祈禳之法挽回之?」孔明曰:「吾素諳祈禳之法,但未知天意若何。汝可引甲士四十九人,各執皂旗,穿皂衣,環繞帳外;我自於帳中祈禳北斗。若七日內主燈不滅,吾壽可增一紀;如燈滅,吾必死矣。閒雜人等,休教放入。凡一應需用之物,只令二小童搬運。」姜維領命,自去準備。
shí zhí bā yuè zhōng qiū, shì yè yín hé gěng gěng, yù lù líng líng, jīng qí bù dòng, diāo dǒu wú shēng. jiāng wéi zài zhàng wài yǐn sì shí jiǔ rén shǒu hù. kǒng míng zì yú zhàng zhōng shè xiāng huā jì wù, dì shàng fèn bù qī zhǎn dà dēng, wài bù sì shí jiǔ zhǎn xiǎo dēng, nèi ān běn mìng dēng yī zhǎn. kǒng míng bài zhù yuē: liàng shēng yú luàn shì, gān lǎo lín quán chéng zhāo liè huáng dì sān gù zhī ēn, tuō gū zhī zhòng, bù gǎn bù jié quǎn mǎ zhī láo, shì tǎo guó zéi. bù yì jiāng xīng yù zhuì, yáng shòu jiāng zhōng. jǐn shū chǐ sù, shàng gào qióng cāng: fú wàng tiān cí, fǔ chuí jiàn tīng, qū yán chén suàn, shǐ de shàng bào jūn ēn, xià jiù mín mìng, kè fù jiù wù, yǒng yán hàn sì. fēi gǎn wàng qí, shí yóu qíng qiē. bài zhù bì, jiù zhàng zhōng fǔ fú dài dàn. cì rì, fú bìng lǐ shì, tù xiě bù zhǐ. rì zé jì yì jūn jī, yè zé bù gāng tà dǒu.
時值八月中秋,是夜銀河耿耿,玉露零零,旌旗不動,刁斗無聲。姜維在帳外引四十九人守護。孔明自於帳中設香花祭物,地上分布七盞大燈,外布四十九盞小燈,內安本命燈一盞。孔明拜祝曰:「亮生於亂世,甘老林泉;承昭烈皇帝三顧之恩,託孤之重,不敢不竭犬馬之勞,誓討國賊。不意將星欲墜,陽壽將終。謹書尺素,上告穹蒼:伏望天慈,俯垂鑒聽,曲延臣算,使得上報君恩,下救民命,克復舊物,永延漢祀。非敢妄祈,實由情切。」拜祝畢,就帳中俯伏待旦。次日,扶病理事,吐血不止。日則計議軍機,夜則步罡踏斗。
què shuō sī mǎ yì zài yíng zhōng jiān shǒu, hū yī yè yǎng guān tiān wén, dà xǐ, wèi xià hóu bà yuē: wú jiàn jiāng xīng shī wèi, kǒng míng bì rán yǒu bìng, bù jiǔ biàn sǐ. nǐ kě yǐn yī qiān jūn qù wǔ zhàng yuán shào tàn. ruò shǔ rén rǎng luàn, bù chū jiē zhàn, kǒng míng bì rán huàn bìng yǐ. wú dāng chéng shì jī zhī. bà yǐn bīng ér qù. kǒng míng zài zhàng zhōng qí ráng yǐ jí liù yè, jiàn zhǔ dēng míng liàng, xīn zhōng shén xǐ. jiāng wéi rù zhàng, zhèng jiàn kǒng míng pī fà zhàng jiàn, tà gāng bù dòu, yā zhèn jiāng xīng. hū tīng dé zhài wài nà hǎn, fāng yù lìng rén chū wèn, wèi yán fēi bù rù gào yuē: wèi bīng zhì yǐ! yán jiǎo bù jí, jìng jiāng zhǔ dēng pū miè. kǒng míng qì jiàn ér tàn yuē! sǐ shēng yǒu mìng, bù kě dé ér ráng yě! wèi yán huáng kǒng, fú dì qǐng zuì jiāng wéi fèn nù, bá jiàn yù shā wèi yán. zhèng shì: wàn shì bù yóu rén zuò zhǔ, yī xīn nán yǔ mìng zhēng héng.
卻說司馬懿在營中堅守,忽一夜仰觀天文,大喜,謂夏侯霸曰:「吾見將星失位,孔明必然有病,不久便死。你可引一千軍去五丈原哨探。若蜀人攘亂,不出接戰,孔明必然患病矣。吾當乘勢擊之。」霸引兵而去。孔明在帳中祈禳已及六夜,見主燈明亮,心中甚喜。姜維入帳,正見孔明披髮仗劍,踏罡步斗,壓鎮將星。忽聽得寨外吶喊,方欲令人出問,魏延飛步入告曰:「魏兵至矣!」延腳步急,竟將主燈撲滅。孔明棄劍而嘆曰!「死生有命,不可得而禳也!」魏延惶恐,伏地請罪;姜維忿怒,拔劍欲殺魏延。正是:萬事不由人做主,一心難與命爭衡。
wèi zhī wèi yán xìng mìng rú hé, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知魏延性命如何,且看下文分解。