strong bīng xīn hái dú bào è jì wǎng jiào shī strong
冰心還獨抱 惡計枉教施
dú sǒng gāo zhī nài suì hán, bù jiào fēng dié làng cuī cán.
獨聳高枝耐歲寒,不教蜂蝶浪摧殘。
fēng shuāng kǔ wò rú bīng zhì, yān wù nán qīn bù gǎi gān.
風霜苦涴如冰質,煙霧難侵不改肝。
lì sè yíng yíng lǚ piàn yù, qīng xiāng rǎn rǎn xiè zhān tán.
麗色瑩瑩縷片玉,清香冉冉屑旃壇。
xiān zī qǐ zuò rén jiān wán, zhōng xiàng luó fú dì yī pán.
仙姿豈作人間玩,終向羅浮第一磐。
wǔ lún zhī zhōng, fù zǐ xiōng dì dōu shì tiān shēng de fū fù gū xí jūn chén péng yǒu dōu shì hòu lái rén hé de. hé de yì lí. dàn jūn chén bù hé, kě yǐ yǐn zài lín xià, péng yǒu bù hé, kě yǐ jiān kǒu zì quán zhǐ yǒu gū xí fū qī rú hé lí dé? kuàng fū qī zhī jiān yī shí fǎn mù, hái yě xiǎng yī shí ēn ài dào le gū xí, xū bú shì zì jǐ dù lǐ shēng de! huò zhě zì jiā zhì bù là bù xiào ér, fǎn dào tā bù xíng quàn jiàn ér zi zì bù zuò jiā, fǎn dào tā bù kěn bāng fú hái yǒu zhóu lǐ xiāng xíng, xián pín zhòng fù gū shū zēng è, hù qīn yuǎn shū bì qiè tiǎo dòu, piān tīng xìn chán. qǐ chū bù guò xiān háo de kǒng xì, dào hòu yǒu le chéng xīn, rèn nǐ bǎi bān chéng shùn, zhǐ shì bù zhòng yì, yǐ dà líng xiǎo, zhè biàn shì xí fù de kǔ le. zài nà xí fù, yě yǒu bù hǎo de: huò shì yǐ fù xiōng de shì, zuò zhàng fū de jiāo yě yǒu jié lián zhóu lǐ bì pú, gù yì kàng jù pó pó yě yǒu kuī tā yīn shì, xié zhì gōng pó bèi dì yǐn shí, bù gù gōng gū dāng miàn dǐ chù, bù xī tǐ miàn. zhè biàn shì pó pó kǒu wán, xí fù ěr wán, nòng dé lián ér zi yě bù dé yǒu xiào shùn de míng. zhēn shì rén jiā bù yuàn yǒu de shì, què yě shì cháng yǒu de shì. dào níng kě yī sǐ, jì bù shī shēn, yòu néng quán xiào, zhè biàn gèn gǔ nán shì.
五倫之中,父子、兄弟都是天生的;夫婦、姑媳、君臣、朋友都是後來人合的。合的易離。但君臣不合,可以隱在林下,朋友不合,可以緘口自全;只有姑媳、夫妻如何離得?況夫妻之間一時反目,還也想一時恩愛;到了姑媳,須不是自己肚裡生的!或者自家制不落不肖兒,反道他不行勸諫;兒子自不做家,反道他不肯幫扶;還有妯娌相形,嫌貧重富;姑叔憎惡,護親遠疏;婢妾挑逗,偏聽信讒。起初不過纖毫的孔隙,到後有了成心,任你百般承順,只是不中意,以大凌小,這便是媳婦的苦了。在那媳婦,也有不好的:或是倚父兄的勢,作丈夫的嬌;也有結連妯娌婢僕,故意抗拒婆婆;也有窺他陰事,挾制公婆;背地飲食,不顧公姑;當面牴觸,不惜體面。這便是婆婆口頑,媳婦耳頑,弄得連兒子也不得有孝順的名。真是「人家不願有的事,卻也是常有的事」。倒寧可一死,既不失身,又能全孝,這便亘古難事。
zhè shì chū zài chí zhōu guì chí xiàn. yī gè nǚ zǐ xìng táng míng guì méi, yuán shì gè rú jiā nǚ zǐ. fù qīn shì gè lǎo jiào shū, cháng xiàng zài wài chù gè xiāng guǎn. zì xiǎo ér jiào tā dú xiē shén xiào jīng, kàn xiē liè nǚ chuán, zhè guì méi yě shén lǐng yì. bù liào dào shí èr suì, mǔ qīn bìng sǐ le. tā fù qīn sī liang: píng rì tā zài jiā, mǔ zǐ zuò bàn jīn rì liú tā jiā zhōng, zài jiā gū qī. ruò zài lín jiā lái qù, kǒng méi yǒu hǎo yàng xué, yě bù chéng tǐ miàn ruò wǒ zài jiā, xū chù bù dé guǎn yī shí yào jiū hé xiē lín shě zǐ dì jiù xué, rú jīn yǒu sì wǔ liǎng guǎn, pián rén shàng yāng rén, huò chū jiàn guǎn qián tú dé, rú hé jí zú kě yǒu? ruò méi le guǎn, bù wéi yī shēn méi rén gōng gěi, méi le zhè jǐ liǎng shù xiū, lián nǚ ér yě jiāng shén yǎng tā? zhǐ chù jiāng lái yǔ rén, wǒ sī wén rén jiā, jué wú yǔ rén zuò bì qiè zhī lǐ sòng yǔ rén zuò nǚ ér, shuí kěn péi fàn yǎng tā, hòu lái yòu péi jià sòng? zhǐ hǎo sòng yǔ rén zuò xí fù bà! duì méi pó shuō le.
這事出在池州貴池縣。一個女子姓唐名貴梅,原是個儒家女子。父親是個老教書,常向在外處個鄉館。自小兒叫他讀些什《孝經》,看些《烈女傳》,這貴梅也甚領意。不料到十二歲,母親病死了。她父親思量: 「平日她在家,母子作伴;今日留她家中,在家孤棲。若在鄰家來去,恐沒有好樣學,也不成體面;若我在家,須處不得館;一時要糾合些鄰舍子弟就學,如今有四五兩館,便人上央人,或出薦館錢圖得,如何急卒可有?若沒了館,不唯一身沒人供給,沒了這幾兩束脩,連女兒也將什養她?只處將來與人,我斯文人家,決無與人做婢妾之理;送與人作女兒,誰肯賠飯養她,後來又賠嫁送?只好送與人做媳婦罷!」對媒婆說了。
xún le jǐ rì, xún dé gè kāi xiē kè diàn de zhū guǎ fù jiā. yǒu gè ér zi jiào zuò zhū yán, nián jì shí sì suì. táng xué jiū kàn de zhè xiǎo guān qīng xiù, yòu jí yú yào bǎ nǚ ér jià chū, yě bù lùn mén fēng, yě bù xì dǎ tīng nà guǎ guī zuò rén hé rú, zhǐ shōu tā liǎng gè shǒu hé ér, jiāng lái sòng tā guò mén. zài jiā fēn fù dào: wǒ zhǐ wèi wú jí nài hé, jiāng nǎi xiǎo xiǎo nián jì yǔ rén zuò xí fù. nǎi shì guāi jué de, qiè yào tīng pó pó jiào xùn, bú yào rě tā nǎo. shǐ wǒ yě de fàng xīn.
尋了幾日,尋得個開歇客店的朱寡婦家。有個兒子叫做朱顏,年紀十四歲。唐學究看得這小官清秀,又急於要把女兒(嫁出),也不論門風,也不細打聽那寡歸做人何如,只收她兩個手盒兒,將來送她過門。在家吩咐道:「我只為無極奈何,將妳小小年紀與人作媳婦。妳是乖覺的,切要聽婆婆教訓,不要惹她惱。使我也得放心。」
sòng dào tā jiā, yòu xiàng zhū guǎ fù dào: xiǎo nǚ shì méi niáng nǚ ér, bù céng xùn jiào, nián jì yòu xiǎo, qiān wàn qīn mǔ bǎ zuò nǚ ér kàn dài. bú yào shuō lǎo fū gǎn dài, lián lǎo qī jiǔ quán zhī xià yě de fàng xīn. sòng le, zì qù chù guǎn qù le.
送到她家,又向朱寡婦道:「小女是沒娘女兒,不曾訓教,年紀又小,千萬親母把做女兒看待。不要說老夫感戴,連老妻九泉之下也得放心。」送了,自去處館去了。
zhǐ shì zhè guǎ fù yǒu xiē qiàn chù, xiān qián diàn zhōng shì zhàng fū zhī chēng, tā biàn duǒ zài lǐ miàn, zhǐ guǎn xiē chá fàn, bìng bù jiàn rén. bù qī nà zhàng fū dé le ruò bìng, bù néng guǎn shì, ér zi yòu xiǎo, tā zhǐ de chū lái chéng zhí, hái shí xiū pà chǐ. dào hòu biān zhàng fū sǐ le, yào xiē diàn, shě bù dé zhè gǔ shēng yì ràng rén, jiā zhōng yòu méi shén guò huó, zhǐ de chéng tóu lù liǎn, chū lái jiàn kè. cǐ shí yǐ sān shí mó yàng. yǒu nà lǎo chéng kè rén, dào shì guǎ fù, yě bì xiē xián yí. dào nèi xiē shào nián qīng báo de, bù miǎn bǎ yán yǔ gōu dā tā, zuò chū fēng yuè tài dù huǎng tā. zhà tīng dé yǔ zhà jiàn shí, yě yǒu gè chēn guài de yì sī. jiàn jiàn xí shú, yě biàn kē yá liāo zuǐ. rén jiàn tā huó dòng, yī fā lái yǐn rě tā. tā shì shào nián qíng xìng, shuǐ xìng fù rén, rú hé àn nà dé dìng? cháng yǒu yī fù xù tā kǔ chǔ:
只是這寡婦有些欠處,先前店中是丈夫支撐,她便躲在裡面,只管些茶飯,並不見人。不期那丈夫得了弱病,不能管事,兒子又小,她只得出來承值,還識羞怕恥。到後邊丈夫死了,要歇店,捨不得這股生意讓人,家中又沒什過活,只得呈頭露臉,出來見客。此時已三十模樣。有那老成客人,道是寡婦,也避些嫌疑。到那些少年輕薄的,不免把言語勾搭她,做出風月態度晃她。乍聽得與乍見時,也有個嗔怪的意思。漸漸習熟,也便磕牙撩嘴。人見她活動,一發來引惹她。她是少年情性,水性婦人,如何按捺得定?嘗有一賦敘她苦楚:
xū jiē shāng zāi! rén jiē huān rán yú jù shǒu, qí wǒ dú lí fū kuí guāi. yì qiǎn quǎn zhī yī shǐ, shǐ jiāo qī zhī mí xiè. yín dēng xiào chuī, luó yī xiū jiě. chèn xiá jiá xī fú róng shuāng hóng, rǎn chūn shān xī liǔ zhī chū dài. xù yǔ gōu láng lián, jiāo chī dé láng ài. zuì chūn fēng yǔ qiū yuè, hé yōu cháng yǔ chóu zhài. nǎi jìng shuāng kōng, zhé wǒ yàn háng. bēi shì bō zhī nán huí, qiān suì wéi ér tòng shāng. kōng fáng yì hé jì? yí gū duì xiāng qì. jiǎo zhěn zhǎng xī shuí tóng yù? jǐn qīn bān ér lèi hén shī. rén yǔ mèng ér hū lái, xuán yǔ jué ér jù shī. juàn bǐ dōng jiā lín, hé jǐ jiāo hé bīn, yī zhāo bà zhēng shù, bēi jiǔ hái xiāng qīn zài yuè lǜ chuāng nǚ, liáng rén yuǎn fú jiǎ. zuó dé jì lái shū, xiāng féng zài chóng wǔ! bǐ yǒu lí xī zhōng xiāng qì hé, wǒ xiāng shī xī píng shuí zhòng dǔ? qiū fēng sà sà, liú huáng yǐng yáo. shì yī rén zhī qù lái, jìng xíng yǐng zhī shuí zhāo? zhū yán jiè wèn wèi shuí hóng? yún sàn wū shān huán yù sōng. liáo luò dǎ chuāng fēng yǔ yè, yě yīng chóu tīng wǔ gēng zhōng.
吁嗟傷哉!人皆歡然於聚首,綦我獨罹夫睽乖。憶繾綣之伊始,矢膠漆之糜懈。銀燈笑吹,羅衣羞解。襯霞頰兮芙蓉雙紅,染春山兮柳枝初黛。絮語勾郎憐,嬌痴得郎愛。醉春風與秋月,何憂腸與愁債。乃竟霜空,折我雁行。悲逝波之難迴,搴繐幃而痛傷。空房亦何寂?遺孤對相泣。角枕長兮誰同御?錦衾斑而淚痕濕。人與夢而忽來,旋與覺而俱失。睠彼東家鄰,荷戟交河濱,一朝罷征戍,杯酒還相親;再閱綠窗女,良人遠服賈。昨得寄來書,相逢在重午!彼有離兮終相契合,我相失兮憑誰重睹?秋風颯颯,流黃影搖。似伊人之去來,竟形影之誰招?朱顏借問為誰紅?雲散巫山鬟欲松。寥落打窗風雨夜,也應愁聽五更鐘。
xiǎng nà guǎ fù yuàn huā chóu yuè, yè yǔ hóng hūn, hǎo nán xiāo qiǎn! yù dài jià rén, pà rén xiào huà, ér nǚ fū qī, jiā shì hǎo guò, zěn bù shǒu guǎ? dài yào shǒu guǎ, tiān zhǎng dì jiǔ, zěn shēng áo dé? rì jiān sī liang, bù miǎn zài líng qián sù chóu shuō kǔ, tòng kǔ yī chǎng yè jiān sī liang qǐ, yě bì jìng dǎo zhěn chuí chuáng, yǎo yá qiè chǐ, fān lái fù qù, tàn qì liú lèi.
想那寡婦怨花愁月,夜雨黌昏,好難消遣!欲待嫁人,怕人笑話,兒女夫妻,家事好過,怎不守寡?待要守寡,天長地久,怎生熬得?日間思量,不免在靈前訴愁說苦,痛苦一場;夜間思量起,也必竟搗枕捶床,咬牙切齒,翻來覆去,嘆氣流淚。
hū rán shì tā yuán còu: yǒu gè kè rén xìng wāng míng yáng hào hán yǔ, shì huī zhōu fǔ shè xiàn rén, jiā shì zuì hòu. cháng jīng shāng guì chí dì fāng, jī nián zài zhū jiā xiē. què bù céng yǔ guǎ fù xiāng jiàn. zhè fān xiāng jiàn, jiàn tā shēng de jì chǔ kě ài, biàn yě dòng xīn, mǎi le xiē huā fěn xī kù děng wù sòng tā. yǐ zài qián biān kè lóu shàng zhù xià, gù yì xián rén cáo zá yí zài xiāng lóu shàng, yǔ guǎ fù lóu xiāng jìn. gù yì chàng xiē sī qíng de gē qǔ, xī tú dòng tā. bù liào zhū guǎ fù jiàn tā shì gè yǒu qián de, nián jì cái jìn sān shí, yě xiàng gè fēng yuè de, yě yǒu tā xīn. méi lái yǎn qù, bù zhǐ yī rì.
忽然是她緣湊:有個客人姓汪名洋號涵宇,是徽州府歙縣人,家事最厚。常經商貴池地方,積年在朱家歇。卻不曾與寡婦相見。這番相見,見她生得濟楚可愛,便也動心,買了些花粉、膝褲等物送她。已在前邊客樓上住下,故意嫌人嘈雜、移在廂樓上,與寡婦樓相近。故意唱些私情的歌曲,希圖動她。不料朱寡婦見他是個有錢的,年紀才近三十,也象個風月的,也有他心。眉來眼去,不只一日。
yī rì, guǎ fù dú zuò zài lóu xià, suǒ zhe zì jǐ yī shuāng xié zǐ. nà wāng hán yǔ suō jiàn, biàn yī bù kuà jìn lái, xiàng nà fù féi nuò yī shēng dào: qīn niáng! chá biàn tǎo wǎn chī.
一日,寡婦獨坐在樓下,鎖着自己一雙鞋子。那汪涵宇睃見,便一步跨進來,向那婦肥喏一聲道:「親娘!茶便討碗吃。」
nà guǎ fù biàn xiào yín yín dào chá bú shì zhè lǐ tǎo de.
那寡婦便笑吟吟道「茶不是這裡討的。」
hán yǔ xiào dào: zhèng yào zài zhái shàng tǎo. suí jí zǎn shàng qián jiāng xié zǐ cuō le yī zhī, dào: shì shén me duàn zi? dài wǒ ná yī kuài lái xiāng sòng.
涵宇笑道:「正要在宅上討。」隨即趲上前將鞋子撮了一隻,道:「是什麼緞子?待我拿一塊來相送。」
guǎ fù dào: qián rì yǐ shōu duō lǐ, zěn zài yào cháo fèng sòng?
寡婦道:「前日已收多禮,怎再要朝奉送?」
hán yǔ dào: qīn niáng gāo qíng, hèn bù dé bǎ shēn zǐ dōu sòng zài zhè lǐ. bǎ shǒu zhǐ lái liàng yī liàng. dào: zhēn sān cùn sān fēn! yòu zài shǒu shàng diān yī diān dào: zhēn hǎo! zài shǒu zhǎng shàng qìn.
涵宇道:「親娘高情,恨不得把身子都送在這裡。」把手指來量一量。道:「真三寸三分!」又在手上掂一掂道:「真好!」在手掌上撳。
guǎ fù pà yǒu rén lái, wài guān bù yǎ, jiù pī shǒu lái qiǎng. hán yǔ zǎo yǐ cáng rù xiù zhōng, dào: zhè shì nǎi yǔ wǒ de biǎo jì, zěn yòu lái qiǎng? bǎ yī gè zhū guǎ fù yòu xiū yòu nǎo. nà wāng hán yǔ yǐ zì zǒu chū qù le. zǒu dào lóu shàng, bǎ zhè xié fān fù kàn le yī huì, dào: hǎo zhēn xiàn! hǎo yàng shì! biàn suí kǒu cháo chū gè zhù yún fēi dào:
寡婦怕有人來,外觀不雅,就劈手來搶。涵宇早已藏入袖中,道:「這是妳與我的表記,怎又來搶?」把一個朱寡婦又羞又惱。那汪涵宇已自走出去了。走到樓上,把這鞋翻覆看了一會,道:「好針線!好樣式!」便隨口嘲出個《駐雲飛》道:
jīn jiǎn xié jiāng, jiǎn chū chūn luó sān cùn zhǎng. yàn sè jiāng rén huǎng, qiǎo shǒu lìng rén shǎng. hé rì dé chéng shuāng, yuān yāng liǎng liǎng? xíng yǔ xíng yún duì yù qīng bō shàng. zhān rě jīn lián bàn lǐ xiāng.
金剪攜將,剪出春羅三寸長。艷色將人晃,巧手令人賞。 何日得成雙,鴛鴦兩兩?行雨行雲對浴清波上。沾惹金蓮瓣里香。
bǎ zhè qū qīng qīng zài gé lóu chàng.
把這曲輕輕在隔樓唱。
nà fù rén shàng lóu tīng jiàn, dào: xiù sǐ zhè mán zi! què yě zì yǐ shuì bù chéng mèng. dào le wǔ gēng, zhèng dài hé yǎn, zhǐ tīng wāng hán yǔ yǎn jiāng qǐ lái, dào: diē huài le! fū huài le! què shì tā zuò mèng lái diào zhè fù rén, bèi tā tuī le yī diē, yǎn qǐ lái. liǎng xià zhēn shì mián sī mèng xiǎng.
那婦人上樓聽見,道:「嗅死這蠻子!」卻也自已睡不成夢。到了五更,正待合眼,只聽汪涵宇魘將起來,道:「跌壞了!趺壞了!」卻是他做夢來調這婦人,被她推了一跌,魘起來。兩下真是眠思夢想。
děng bù dé tiān míng, nà wāng hán yǔ dào duàn pù nèi mǎi le yī fāng mì sè péng duàn, yī fāng bái guāng juàn, yòu shì xiē hǎo juàn xiàn, yòng zhǐ bāo le. hái xiàng bǎo lóng shàng xún le liǎng lì xuě bái gǔn yuán qī bā lí zhòng de zhū zi, èr lì bìng bāo le, zhuāng rù xiù zhōng, chéng rén kōng zǒu rù zhōng táng. zhǐ jiàn guǎ fù dāi zuò zài nà biān, hū jiàn wāng hán yǔ zǒu dào miàn qián, chī le yī jīng. wāng hán yǔ biàn jiāng duàn juàn ná chū lái dào: zuó rì suǒ xǔ, jīn rì tè lái sòng shàng.
等不得天明,那汪涵宇到緞鋪內買了一方蜜色彭緞,一方白光絹,又是些好絹線,用紙包了。還向寶籠上尋了兩粒雪白滾圓、七八厘重的珠子,二粒並包了,裝入袖中,乘人空走入中堂。只見寡婦呆坐在那邊,忽見汪涵宇走到面前,吃了一驚。汪涵宇便將緞絹拿出來道:「昨日所許,今日特來送上。」
guǎ fù gù yì yǎn yě bù kàn, shǒu yě bù qǐ, dào: zhè duàn bù gǎn lǐng, bù láo fèi xīn!
寡婦故意眼也不看,手也不起,道:「這斷不敢領,不勞費心!」
wāng hán yǔ biàn xì zhe liǎn dào: qīn niáng, zhè shì wǒ tè yì mǎi lái de. qīn niáng bù shōu, jiào wǒ jiāng yǔ hé rén? jiāng lǐ sòng rén, shū wú è yì.
汪涵宇便戲着臉道:「親娘,這是我特意買來的。親娘不收,叫我將與何人?將禮送人,殊無惡意。」
guǎ fù dào: zhè duàn juàn jué shì bù shōu de! zhǐ hái wǒ zuó rì xié zǐ, shěng chāi le duì.
寡婦道:「這緞、絹決是不收的!只還我昨日鞋子,省拆了對。」
wāng hán yǔ dào: chéng duì bù nán, hái shì bù hái le. bǎ duàn juàn diū zài fù rén shēn shàng.
汪涵宇道:「成對不難,還是不還了。」把緞絹丟在婦人身上。
fù rén cǐ shí xīn huǒ yǐ dòng, biàn jiāng lái suō zài xiù zhōng, dào: bù hái wǒ? wǒ zhe xiǎo mèi zài liáng shàng pá guò lái tōu!
婦人此時心火已動,便將來縮在袖中,道:「不還我?我着小妹在樑上爬過來偷!」
wāng hán yǔ dào: chéng jiào, chéng jiào. yě bù guǎn fù rén shì yǒu xīn shuō de, méi xīn shuō de, tā dōu rèn dìng zhēn le. zài fáng zhōng zǐ xì yī kàn, tā suī zài xiāng lóu shàng zuò fáng, hòu lái yòu jiè tā yī jiān duī huò, zhè lóu què yǔ fù rén de fáng tóng liáng hé zhù sān jiān shēng. zhè jiān zài zuǒ shǒu, jià liáng shàng shì kōng de, kě yǐ pá dé.
汪涵宇道:「承教,承教。」也不管婦人是有心說的,沒心說的,他都認定真了。在房中仔細一看,他雖在廂樓上做房,後來又借他一間堆貨,這樓卻與婦人的房同梁合柱三間生。這間在左首,架樑上是空的,可以爬得。
tā děng bù dé dào wǎn, qián dào zhè fáng zhōng. tīng fù rén shàng le lóu, ér zi dú wǎn shū, fù rén zuò zhēn zhǐ. jiāng jí qǐ gēng, ér zi cái shuì, yā tóu xiǎo mèi yě shuì le. fù rén yě chuī le dēng shàng chuáng, bàn shǎng bù jiàn dòng jìng.
他等不得到晚,潛到這房中。聽婦人上了樓,兒子讀晚書,婦人做針指。將及起更,兒子才睡,丫頭小妹也睡了。婦人也吹了燈上床,半晌不見動靜。
tā biàn qīng qīng dì pá dào liáng shàng. shēn zi yòu pàng, ái le yī huì, hún shēn dōu shì huī chén. zhèng dài liū xià, què shì xiǎo mèi qǐ lái jiě shǒu, yòu suō zhù le. yòu tíng bàn kè, yī jiǎo chuài zài xiāng shàng, cái zhuǎn shēn lóu bǎn shàng, shēn zi zhòng, bǎ lóu bǎn zhèn le yī zhèn.
他便輕輕地爬到樑上。身子又胖,捱了一會,渾身都是灰塵。正待溜下,卻是小妹起來解手,又縮住了。又停半刻,一腳踹在廂上,才轉身樓板上,身子重,把樓板振了一振。
zhǐ tīng dé nà ér zi zài shuì zhōng jīng xǐng dào: shì shén me dòng?
只聽得那兒子在睡中驚醒道:「是什麼動?」
fù rén yǐ xīn zhào, dào: méi shén dòng, xiǎng shì māo tiào. wāng hán yǔ zhǐ de bǎ shēn zi dūn zài hēi chù, zài bù gǎn xiǎng.
婦人已心照,道:「沒什動,想是貓跳。」汪涵宇只得把身子蹲在黑處,再不敢響。
tīng tā ér zi shì yǒu hān shēng, yòu nuó liǎng bù, yuē mō dào chuáng biān, nà ér zi yòu xǐng dào: qià sì yǒu rén zǒu.
聽她兒子似有鼾聲,又挪兩步,約摸到床邊,那兒子又醒道:「恰似有人走。」
fù rén dào: yè jiān fáng zhōng yǒu shén rén zǒu?
婦人道:「夜間房中有什人走?」
ér zǐ dào: pà shì zéi.
兒子道:「怕是賊。」
fù rén dào: méi zhè děng shì. nà ér zi biàn jiào xiǎo mèi diǎn dēng. wāng hán yǔ tīng dé, qīng shǒu qīng jiǎo suō huí. bǐ jí jiào dé xiǎo mèi mèng zhōng xǐng qǐ lái, bō huǒ diǎn dēng, wāng hán yǔ jǐ pá guò qù le. fù rén qǐ lái, jiǎ yì xún zhào dào: wǒ liào wū xīn lǐ yuán hé yǒu zéi? zhè děng zhe shén jiàn guǐ! ruò wǒ yě sì nǐ zhè děng dà jīng xiǎo guài, kě bù lián lín lǐ yě jīng dòng? nǐ xún zhè zéi lái! ér zi bèi mà dé bù zuò shēng, yī jiù chuī dēng shuì le.
婦人道:「沒這等事。」那兒子便叫小妹點燈。汪涵宇聽得,輕手輕腳縮回。比及叫得小妹夢中醒起來,撥火點燈,汪涵宇己爬過去了。婦人起來,假意尋照道:「我料屋心裡原何有賊?這等着神見鬼!若我也似你這等大驚小怪,可不連鄰里也驚動?你尋這賊來!」兒子被罵得不做聲,依舊吹燈睡了。
fù rén yòu dào: ān nǐ zài shēn biān, qiān qiān sǒng sǒng, jiǎo rén kùn tóu. míng rì nǐ zì dōng biān lóu shǎng qù shuì, wǒ zhe xiǎo mèi péi nǐ. wǒ dú zì qīng jìng xiē. cǐ shí wāng hán yǔ zài jiān bì tīng dé, shì suī bù chéng, xiǎo dé fù rén yǐ yǒu xīn le. zhǐ shì jiāng dào shǒu yòu bèi jīng sàn, hǎo shēng bù kuài huó.
婦人又道:「安你在身邊,拪拪聳聳,攪人睏頭。明日你自東邊樓上去睡,我着小妹陪你。我獨自清淨些。」此時汪涵宇在間壁聽得,事雖不成,曉得婦人已有心了。只是將到手又被驚散,好生不快活。
ái dào tiān míng, shèn shì kǔ mèn. zǒu chū qù xiǎng dào: zhè fù rén píng rì hǎo xiǎo pián yí, jīn wǎn xū xún shén sòng tā, yǔ tā gè tián tóu ér. qù huàn le yī liǎng jīn zi, zǒu dào yī gè yín diàn qù, yào dǎ liǎng gè qián bàn zhòng de jiè zhǐ ér qī qián yī zhī yù lán tóu gǔ zhé zān zǐ. jiā le yàng jīn, zài nà xiāng kàn dǎ.
捱到天明,甚是苦悶。走出去想到:「這婦人平日好小便宜,今晚須尋什送她,與她個甜頭兒。」去換了一兩金子,走到一個銀店去,要打兩個錢半重的戒指兒、七錢一枝玉蘭頭古折簪子。夾了樣金,在那廂看打。
bù liào yè jiān bù shuì dé, dǎ le yī gè dǔn. yín jiàng kàn le, yòu shì yì xiāng rén biàn nòng shǒu jiǎo, kōng xīn zān zǐ, zú zú guàn le yī qián mì tuó sēng. dǎ wán, lián huí cán yī chēng, dào: zhǔn zhǔn de, bù quē yī lí. wāng hán yǔ kàn le zān, shèn shì huān xǐ. jiē guò děng le lái yī chēng, duō le sān lí. wāng hán yǔ biàn yí xīn, dào: shì yàng bù hǎo, lìng dǎ zuò hé huā tóu bà.
不料夜間不睡得,打了一個盹。銀匠看了,又是異鄉人便弄手腳,空心簪子,足足灌了一錢密陀僧。打完,連回殘一稱,道:「准準的,不缺一厘。」汪涵宇看了簪,甚是歡喜。接過戥了來一稱,多了三厘。汪涵宇便疑心,道:「式樣不好,另打做荷花頭罷。」
yín jiàng dào: chéng gōng bù huǐ zhè yàng jí shí de!
銀匠道:「成工不毀這樣極時的!」
wāng hán yǔ dìng yào dǎ guò: wǒ zì zhào gōng qián.
汪涵宇定要打過:「我自召工錢。」
jiàng rén dào: yào dǎ míng rì lái. wāng hán yǔ pà míng rì biàn chū mén bù rèn huò, jiù zài tā diàn zhōng jiā zuò liǎng duàn. zhǐ jiàn mì tuó sēng dōu sàn jiāng chū lái. wāng hán yǔ biàn bào tiào, yào sòng guān.
匠人道:「要打明日來。」汪涵宇怕明日便出門不認貨,就在他店中夾做兩段。只見密陀僧都散將出來。汪涵宇便豹跳,要送官。
jiàng rén dào: shì hàn yào.
匠人道:「是焊藥。」
wāng hán yǔ dào: nán dào hàn yào zhuāng zài dù lǐ de? shuō bù lǐ guò. zǒu liǎng gè lín shě lái, zuò hǎo zuò dǎi rèn péi, xiān chě dào jiǔ diàn chī sān zhōng péi lǐ, děng tā yī miàn shè chù yín zi. wāng hán yǔ yīn méi le wǎn jiān chū shǒu huò, mèn mèn bù yuè. yīn děng yín zi jiǔ zuò, zhè liǎng gè lín shě zì jiā yào chī, bǎ tā guàn shàng jǐ zhōng, yǐ shì mǐng dǐng.
汪涵宇道:「難道焊藥裝在肚裡的?說不理過。」走兩個鄰舍來,做好做歹認賠,先扯到酒店吃三盅賠禮,等他一面設處銀子。汪涵宇因沒了晚間出手貨,悶悶不悅。因等銀子久坐,這兩個鄰舍自家要吃,把他灌上幾盅,已是酩酊。
zhè biān zhū guǎ fù jué zǎo qǐ lái, lìng pù le ér zi chuáng, xiǎo mèi pù yě yí le. dào wǎn, fēn fù ér zi jiù zài nà biān dú shū, zì zài fáng zhōng bǎ chuáng shōu shí dé jié jìng, bèi xūn xiāng le, zhǐ bù tīng wāng cháo fèng lái, xié zuò dēng qián, xīn lǐ hǎo bù rè! xū yú qǐ gēng, xǐ de ér zi yā huán shuì le, hái bù jiàn dào, zhǐ de hé yī shuì le.
這邊朱寡婦絕早起來,另鋪了兒子床,小妹鋪也移了。到晚,吩咐兒子就在那邊讀書,自在房中把床收拾得潔淨,被薰香了,只不聽汪朝奉來,斜坐燈前,心裡好不熱!須臾起更,喜得兒子丫鬟睡了,還不見到,只得和衣睡了。
zhí dào èr gēng, tīng dé dǎ mén, shì wāng cháo fèng lái. fù rén jiào xiǎo sī ā xǐ kāi mén. qǐ lái mō dé mén kāi, zhuàng le tā yī gè píng kǒu mù xiāng, tǔ le mǎn shēn. chuǎng dào chuáng zhōng yě bù néng shàng chuáng, dào zài dì shàng. dào de sì gēng xǐng lái, què shuì zài tǔ de huì shàng, shēn zi dòng dàn bù dé, mǎn shēn jiǔ chòu nán wén, rú hé hǎo qù?
直到二更,聽得打門,是汪朝奉來。婦人叫小廝阿喜開門。起來摸得門開,撞了他一個「瓶口木香」,吐了滿身。闖到床中也不能上床,倒在地上。到得四更醒來,卻睡在吐的穢上,身子動彈不得,滿身酒臭難聞,如何好去?
nà zhū guǎ fù zài chuáng shàng yǎn yě bù hé, nǎ dé rén lái? yá chǐ yǎo dé hé hé xiǎng. tiān míng xiǎo sī shuō qǐ, nà guǎ fù yòu nǎo yòu xiào, nǎo de shì tān bēi wù shì, xiào de shì méi fú xiāo shòu.
那朱寡婦在床上眼也不合,哪得人來?牙齒咬得齕齕響。天明小廝說起,那寡婦又惱又笑,惱的是貪杯誤事,笑的是沒福消受。
nà bì wāng hán yǔ ào nǎo wú jí, tuō bìng jiǔ wò chuáng jiāng xī, shuì le bàn rì. pà zuì jiǔ, yī dī bù chī. wǎn jiān huàn le yī shēn qí zhěng yī shang, xiù le yī dìng shí liǎng zhòng bái yín, zhèng zǒu guò duī huò lóu, zhǐ tīng dé fáng mén luàn qiāo xiǎng, què shì kè huǒ nèi xún tā wǎng chāng jiā qù. zhǐ de fù huí lái shuì zài chuáng shàng, zuò mèng zhōng jīng xǐng bān dào: duō xiè! shēn zi bù kuài, yǐ zǎo shuì le. zài sān tuī cí, zhǐ bù kāi.
那壁汪涵宇懊惱無及,託病酒臥床將息,睡了半日。怕醉酒,一滴不吃。晚間換了一身齊整衣裳,袖了一錠十兩重白銀,正走過堆貨樓,只聽得房門亂敲響,卻是客伙內尋他往娼家去。只得復回來睡在床上,做夢中驚醒般道:「多謝!身子不快,已早睡了。」再三推辭,只不開。
nà rén qù le, zhé shēn qǐ lái zài dào gé lóu, qīng qīng pá jiāng guò qù, qiāo qiāo mō dào chuáng qián. fù rén jiǎ zuò shuì zháo, zhí dào wāng hán yǔ yǐ tuō le yī fú, zuān rù bèi lái, qīng qīng dào: shén rén? hǎo dà dǎn! wāng hán yǔ yě bù huí dá, yī bǎ lǒu zhù. zhèng shì:
那人去了,折身起來再到閣樓,輕輕爬將過去,悄悄摸到床前。婦人假作睡着,直到汪涵宇已脫了衣服,鑽入被來,輕輕道:「什人?好大膽!」汪涵宇也不回答,一把摟住。正是:
fú dié chuān huā, yuān yāng yù shuǐ. qīng gōu yù bì, ruǎn wēn wēn nuǎn yìng xīn pí, huǎn jiē zhū chún, qīng yù yù xiāng liú fèi fǔ. yī gè zhòng kāi ròu shí diàn, láng quǎn kàng zhǔ gù kěn lìng qīng huí. yī gè zhà rù jǐn xiāng cóng, dé zhàn gāo zhī zì rán zì cǎi. jiù zī wèi jīn zhāo zài jiē, yī rú jiǔ hàn gān lín, xīn xiāng sī yī bǐ dōu gōu, hǎo sì gān chái liè huǒ, zhǐ shì kě xī tān què piàn shí yún yǔ yì, huài jiào shù zài zhú sōng xīn.
蚨蝶穿花,鴛鴦浴水。輕勾玉臂,軟溫溫暖映心脾,緩接朱唇,清鬱郁香流肺腑。一個重開肉食店,狼(犭亢)主顧肯令輕回。一個乍入錦香叢,得占高枝自然恣采。舊滋味今朝再接,一如久旱甘霖,新相思一筆都勾,好似乾柴烈火,只是可惜貪卻片時雲雨意,壞教數載竹松心。
fù rén hái pà ér zi zhī jué, bù gǎn chàng yì. dào tiān míng, yī jiù pá le guò qù.
婦人還怕兒子知覺,不敢暢意。到天明,依舊爬了過去。
shì cǐ yè qù míng lái, sān yuè yǒu yú. zhū guǎ fù dé tā yī shì yě bù xià bǎi liǎng. dào lín qù shí, yě bǎi bān liú liàn, sǎ lèi ér bié, yuē qù sān sì gè yuè biàn lái. shuí zhī wāng hán yǔ huí qù, bù dī fáng hùn jiā qù shōu shí tā xíng náng, jiàn le zhè zhī nǚ xié, dào tā zài wài piáo, jiāng lái kǎn dé fěn suì, dà nào jǐ chǎng, bù xǔ chū mén.
似此夜去明來,三月有餘。朱寡婦得他衣飾也不下百兩。到臨去時,也百般留戀,灑淚而別,約去三四個月便來。誰知汪涵宇回去,不提防諢家去收拾他行囊,見了這隻女鞋,道他在外闝,將來砍得粉碎,大鬧幾場,不許出門。
zhū guǎ fù shǒu le bàn nián. zì gǔ dào: níng kě méi le yǒu, bù kě yǒu le méi. chī le zhè yě shí, pò le zhè xiū liǎn, biàn yě rěn nài bú zhù. yòu xún le jǐ gè duǎn zhǔ gù, lín shě yǐ zì zhī jué.
朱寡婦守了半年。自古道:「寧可沒了有,不可有了沒。」吃了這野食,破了這羞臉,便也忍耐不住。又尋了幾個短主顧,鄰舍已自知覺。
nà táng xué jiū bù zhī, bǎ gè nǚ ér sòng rù zhè wò chuò rén jiā. jìn mén, lián tā méi niáng de nǚ ér, yě zhe shí ài xī tā, guǎn tā yī shí, dǎ bàn yī zhī huā yì bān. wài biān dōu dào: zhū guǎ fù yǒu jiē jiǎo de le. nà táng guì méi xìng gé wēn róu jǔ zhǐ duān yǎ bǎi shuō bǎi suí jí qí xiào shùn, zhū guǎ fù zěn bù xǐ tā? hòu biān yě jiàn guǎ fù yǒu xiē jiǎo tā shǒu wāi, zhǐ zuò bù xiǎo, zhǐ zuò bù jiàn. guǎ fù qíng zhī lǐ kuī, yòu lái shōu luó tā, shǐ bù yán yǔ, bìng bù bǎ cū zhòng yòng shǐ tā. wū hòu yǒu yī kuài kòng dì, yǒu yī zhū gǔ méi bìng gè sè huā, rèn tā zài lǐ jiāo zhí xián wán. dào le shí liù suì, liǎng xià dū yǐ zhǎng chéng. cǐ shí táng xué jiū yǐ mò, zì jiē le jǐ gè qīn juàn yǔ tā hé jǐn. zhēn hǎo yī duì shào nián fū qī:
那唐學究不知,把個女兒送入這齷齪人家。進門,憐她沒娘的女兒,也着實愛惜她,管她衣食,打扮一枝花一般。外邊都道:「朱寡婦有接腳的了。」那唐貴梅性格溫柔、舉止端雅、百說百隨、極其孝順,朱寡婦怎不喜她?後邊也見寡婦有些腳塌手歪,只做不曉,只做不見。寡婦情知理虧,又來收羅她,使不言語,並不把粗重用使她。屋後有一塊空地,有一株古梅並各色花,任她在里澆植、閒玩。到了十六歲,兩下都已長成。此時唐學究已歿,自接了幾個親眷與她合卺。真好一對少年夫妻:
lǜ bìn yāo ráo nǚ, zhū yán jùn yì láng.
綠鬢妖嬈女,朱顏俊逸郎。
chí jiān shuāng hàn dàn, bō fàn liǎng yuān yāng.
池間雙菡萏, 波泛兩鴛鴦。
liǎng gè zuò qīn zhī hòu, chóu móu ēn ài, suǒ bù bì yán.
兩個做親之後,綢繆恩愛,所不必言。
zhǐ shì liǎng sān nián qián, zhū guǎ fù yīn ér zi ài yǎn, dǎ fā tā zài shū guǎn zhōng xiē sù, jiā zhōng shì duō bù zhī. dào rú jīn, yīn zuò qīn zài jiā, yòu zhí guǎ fù jiàn ér zi xí fù zuò qīn nào rè, xīn lǐ yě rè, shí shí zuò bǎ yāo ráo tài dù, yǔ kè rén kē yá liāo zuǐ, shèn shì bù kān. yòu dào zì jǐ dú shū rén jiā, mǔ qīn chū tóu lòu miàn zuò xiē jiā, yě bù yǎ.
只是兩三年前,朱寡婦因兒子礙眼,打發他在書館中歇宿,家中事多不知。到如今,因做親在家,又值寡婦見兒子媳婦做親鬧熱,心裡也熱,時時做把妖嬈態度,與客人磕牙撩嘴,甚是不堪。又道自己讀書人家,母親出頭露面做歇家,也不雅。
yī rì, duì mǔ qīn dào: wǒ xiǎng wǒ kuī mǔ qīn zhī chēng, jiā shì yě ráo yù le. dàn zuò zhè kè diàn, fú shi yě shén xīn kǔ, bù ruò xiē le, jiào ā xǐ kāi le bié yàng diàn, shěng de mǔ qīn láo lù.
一日,對母親道:「我想我虧母親支撐,家事也饒裕了。但做這客店,服事也甚辛苦,不若歇了,叫阿喜開了別樣店,省得母親勞碌。」
guǎ fù tīng le, fú rán dào: nǐ zhè ráo yù shì nǎ lǐ lái de? cháng yán dào: bǔ shēng bù rú bǔ shú. zěn shě zhe zhè shēng yì lìng xún? xiǎng shì xí fù pà xīn kǔ, lì zhè zhǔ yì!
寡婦聽了,怫然道:「你這饒裕是哪裡來的?常言道:『捕生不如捕熟。』怎舍着這生意另尋?想是媳婦怕辛苦,立這主意!」
nà ér zi zhǐ shuō shēng bù guān tā shì, jiù xiē le.
那兒子只說聲「不關她事」,就歇了。
zì cǐ, guǎ fù biàn yǔ guì méi zuò jǐn duì tóu, chú zào shàng piān yào guì méi qù zhī chēng zì zuò zài zhōng táng, piān tǎo chá tǎo shuǐ yào guì méi sòng lái jiàn yǒu rén duǒ bì, biàn xíng chì mà.
自此,寡婦便與貴梅做盡對頭,廚灶上偏要貴梅去支撐;自坐在中堂,偏討茶討水要貴梅送來;見有人躲避,便行叱罵。
yī rì, qià hǎo zài táng qián. wāng hán yǔ yīn xiē le jǐ nián, tuō rén jīng yíng, zhàng mù bù qīng, zhǐ de yào lái jié zhàng, yòu zhí tā rú rén sǐ le, méi rén zǔ lán, yòu dào guì chí. guǎ fù jiàn le, mǎn miàn duī xià xiào lái. zhèng zài pān tán, guì méi ná chá chū lái yǔ pó pó. jiàn yǒu rén, biàn dài suō jiǎo.
一日,恰好在堂前。汪涵宇因歇了幾年,托人經營,帳目不清,只得要來結帳,又值他孺人死了,沒人阻攔,又到貴池。寡婦見了,滿面堆下笑來。正在攀談,貴梅拿茶出來與婆婆。見有人,便待縮腳。
nà guǎ fù dào: zhè shì wāng cháo fèng, biàn jiàn hé fáng? zuò shén qiāng? nà wāng hán yǔ tái tóu kàn, zhè fù rén ā:
那寡婦道:「這是汪朝奉,便見何妨?做什腔?」那汪涵宇抬頭看,這婦人呵:
méi wān xīn yuè, bìn wǎn xīn yún. yīng táo kǒu bàn lì dān shā, hú xī chǐ yī xíng bèi yù. zhū yī qiè zhòng, tíng tíng yī zhī yāo yàn zuì chūn fēng táo yè xiào kāi, yíng yíng liǎng diǎn qiū bō chéng yè yuè. zhèng shì:
眉彎新月,鬢綰新雲。櫻桃口半粒丹砂,狐犀齒一行貝玉。銖衣怯重,停停一枝妖艷醉春風;桃靨笑開,盈盈兩點秋波澄夜月。正是:
dāng lú lái zhuō nǚ, jiě pèi yǒu xiāng líng.
當壚來卓女,解珮有湘靈。
nà wāng hán yǔ biàn qǐ lái yī gè shēn yī, tóu shàng zhí xiāng dào jiǎo xià, yī shuāng jiǎo yòu xiǎo yòu zhí, bǐ zhū guǎ fù xiān shí yòu hǎo xiē. suī yǔ zhài fù duì dá, yě méi shén xīn xiǎng. réng jiù bǎ xíng lǐ fā zài jiù fáng, liǎng gè réng xíng jiù fǎ.
那汪涵宇便起來一個深揖,頭上直相到腳下,一雙腳又小又直,比朱寡婦先時又好些。雖與寨婦對答,也沒什心想。仍舊把行李發在舊房,兩個仍行舊法。
bù qī zhè rì ér zi yě huí lái. yè jiān tīng dé mǔ qīn fáng zhōng shì yǒu rén xíng dòng, zǐ xì tīng qù, yòu shì xù xù shuō huà, shèn shì yí huò, cì zǎo wèn xiǎo sī: zuó rì yòu dào shén rén? dào shì huī zhōu wāng cháo fèng. wèn zhù zài nǎ xiāng xià, dào zài xiāng lóu shàng. zhū yán zhǐ zuò wàng tā, jìng shàng lóu. yǐ zǎo fàn shí hòu, hái shuì le cái qǐ. jiù zài lóu shàng xù le hán wēn, chī le bēi chá.
不期這日兒子也回來。夜間聽得母親房中似有人行動,仔細聽去,又似絮絮說話,甚是疑惑,次早問小廝:「昨日又到什人?」道是徽州汪朝奉。問住在哪廂下,道在廂樓上。朱顏只做望他,竟上樓。已早飯時候,還睡了才起。就在樓上敘了寒溫,吃了杯茶。
yī yǎn suō qù, tā duī xíng lǐ de lóu yǔ mǔ qīn de lóu zhǐ gé yī bǎn, jiù xià le lóu. yòu dào zì jǐ lóu shàng kàn: yòu shǒu jià liáng shàng bàn biān huī chén yǒu cùn xǔ hòu, bàn biān shì kāi jìng de yì bān, yī fā shì le. yīn shuō fēng shā dà, yào bǎ lóu shàng zuò dǐng gé, mǔ qīn ǎo tā bú zhù. tā bǎ zì jǐ lóu shàng yǔ mǔ qīn lóu shàng, shàng biān dōu màn le tiān huā bǎn, liáng shàng xià kōng chù dōu bǎ bǎn xiāng zhù. bǎ nà mǔ qīn jiāo dé méi hǎo qì chù, zhǐ lái xún guì méi chū qì. guì méi bìng bù yǔ zhàng fū shuō. zhàng fū nǎo shí, dào: mǔ zǐ tiān xìng zhī ēn. ruò zhāng yáng, yě shāng nǎi de tǐ miàn.
一眼睃去,他堆行李的樓與母親的樓只隔一板,就下了樓。又到自己樓上看:右首架樑上半邊灰塵有寸許厚,半邊似揩淨的一般,一發是了。因說風沙大,要把樓上做頂格,母親拗他不住。他把自己樓上與母親樓上,上邊都幔了天花板,樑上下空處都把板鑲住。把那母親焦得沒好氣處,只來尋貴梅出氣。貴梅並不與丈夫說。丈夫惱時,道:「母子天性之恩。若彰揚,也傷妳的體面。」
dàn shì kè huǒ zhōng jiàn wāng hán yǔ dāng rì jiǔ zhàn, yě yǒu yuàn yǔ zhū guǎ fù hǎo de, yǒu méi xiāng gān de, qián rì dù tā, rú jīn xiào tā, gù yì zài zhū yán miàn qián diǎn zhuì, yòu zài wài miàn bō yáng. zhū yán tā zì fù dú shū zhuāng hǎo hàn de, rú hé dé dāng? yòu jiā dú shū xīn kǔ, hài chéng qì qiè. shuì zài lóu shàng, tīng dé mǔ qīn zài xià miàn yǔ kè rén shuō xiào, hǎo shēng bù fèn.
但是客伙中見汪涵宇當日久占,也有願與朱寡婦好的,有沒相干的,前日妒他,如今笑他,故意在朱顏面前點綴,又在外面播揚。朱顏他自負讀書裝好漢的,如何得當?又加讀書辛苦,害成氣怯。睡在樓上,聽得母親在下面與客人說笑,好生不忿。
nà guǎ fù jiàn ér zi zǒu bù qǐ, biàn fàng xīn jiào wāng hán yǔ wā kāi bǎn guò lái. bìng rén méi shuì tóu, piān tīng dé qīng, yī qì yī gè sǐ, dào: bà, bà! wǒ biàn shēng zài shì jiān yě wú yán! kàn kàn yān yān dài jǐn. guì méi yī bù jiě dài, zhè děng fú shì. rì zhú suī yǒu yào ěr, què bù dào qì zhēn yào jiǎ. dào jiāng sǐ xiān yī rì, jiào guì méi dào: wǒ bìng liàng bù néng qǐ, dāng chū zhǐ wàng dú shū xiǎn zǔ róng qī, rú jīn liào bù néng le. zhǐ shì nǎi suī běn fèn duān zhòng, zài zhè lǐ què méi hǎo yàng méi hǎo shì zuò chū lái. yòu wú suǒ chū, yǔ qí rì hòu chū guāi lù chǒu, bù rú dài wǒ sǐ hòu, jìng zì chū shēn. yòu tàn kǒu qì dào: wǒ zài rì shàng bù néng guǎn nǎi men, sǐ hòu hái guǎn dé lái? zhǐ shì yào wèi wǒ zhēng qì, miǎn shǒu sān nián. yán bà, lèi rú yǔ xià.
那寡婦見兒子走不起,便放心叫汪涵宇挖開板過來。病人沒睡頭,偏聽得清,一氣一個死,道:「罷,罷!我便生在世間也無顏!」看看懨懨待盡。貴梅衣不解帶,這等伏事。日逐雖有藥餌,卻不道氣真藥假。到將死先一日,叫貴梅道:「我病諒不能起,當初指望讀書顯祖榮妻,如今料不能了。只是妳雖本分端重,在這裡卻沒好樣、沒好事做出來。又無所出,與其日後出乖露醜,不如待我死後,竟自出身。」又嘆口氣道:「我在日尚不能管妳們,死後還管得來?只是要為我爭氣,勉守三年。」言罷,淚如雨下。
guì méi yě chuí lèi dào: guān rén nǐ zì kuān xīn jiāng xī, hái yǒu hǎo rì. tuō huò bù hǎo, wǒ duàn bù zuò shī jié fù rén.
貴梅也垂淚道:「官人你自寬心將息,還有好日。脫或不好,我斷不做失節婦人。」
zhū yán dào: zhǐ pà shuō biàn róng yì zhèng shuō, mǔ qīn guò lái.
朱顏道:「只怕說便容易……」正說,母親過來。
zhū yán dào: mǔ qīn, hái zi duō fēn bù jì. shì mǔ qīn shēng, wèi mǔ qīn sǐ. zhǐ shì hái ér sǐ hòu, hòu sì wú rén. mǔ qīn zhēng tā zuò shén me? kě bǎ diàn guān le, qīng xián dù rì. guì méi bìng wú ér nǚ, wǒ sǐ jiào tā gǎi jià.
朱顏道:「母親,孩子多分不濟。是母親生,為母親死。只是孩兒死後,後嗣無人。母親掙他做什麼?可把店關了,清閒度日。貴梅並無兒女,我死叫她改嫁。」
yòu duì guì méi dào: wǒ sǐ mǔ qīn wú rén shì fèng. nǎi ruò niàn wǒ ēn qíng, chū jià qù hái zuò mǔ zǐ wǎng lái, bù shí kàn gù, shǐ wǒ jiǔ quán míng mù.
又對貴梅道:「我死母親無人侍奉。妳若念我恩情,出嫁去還作母子往來,不時看顧,使我九泉瞑目。」
nà guǎ fù tīng le, yě dī le jǐ diǎn yǎn lèi dào: hái bù fáng, nǐ hǎo jiāng xī. dào yè, yòu měng tīng dé mǔ qīn fáng zhōng xiào le yī shēng, biàn hèn le jǐ hèn, yī kǒu tán sāi, dēng shí shēn sǐ. kě lián:
那寡婦聽了,也滴了幾點眼淚道:「還不妨,你好將息。」到夜,又猛聽得母親房中笑了一聲,便恨了幾恨,一口痰塞,登時身死。可憐:
yè chuāng xiū sòng kǎi fēng piān, bìng jié gāo huāng tàn bù quán.
夜窗羞誦凱風篇,病結膏肓嘆不痊。
mèng duàn qīng yún mí qù lù, kōng yú hóng xiù qì mín tiān.
夢斷青雲迷去路,空餘紅袖泣旻天。
cǐ shí jǐ kū sǐ le yī gè guì méi. nà guǎ fù yī biān kū, yī biān qù wèn wāng hán yǔ jiè yín zi, mǎi bàn yī qīn guān guǒ, xī tú bàn zhù wāng hán yǔ.
此時幾哭死了一個貴梅。那寡婦一邊哭,一邊去問汪涵宇借銀子,買辦衣衾棺槨,希圖絆住汪涵宇。
nà wāng hán yǔ dé lǒng wàng shǔ, kǎi rán jiè chū sān shí liǎng yǔ tā shǐ yòng. yòu shí shí yòng qián shǎng cì xiǎo sī ā xǐ yā tóu xiǎo mèi. yòu jiào guǎ fù jiè sàng shì míng sè, bǎ zhè xiē kè rén chá bù chéng chá fàn bù chéng fàn. kè rén dōu dào bié diàn qù le, tā jìng zuò le qiáo jiā zhǔ, gōng rán yǔ zhū guǎ fù tóng zuò chī jiǔ.
那汪涵宇得隴望蜀,慨然借出三十兩與她使用。又時時用錢賞賜小廝阿喜、丫頭小妹。又叫寡婦借喪事名色,把這些客人茶不成茶、飯不成飯。客人都到別店去了,他竟做了喬家主,公然與朱寡婦同坐吃酒。
guì méi zì shǒu zhe xiào táng kū kū tí tí, nǎ lǐ lái guǎn tā. zhǐ shì wāng hán yǔ cháng zài xiào táng biān, zhāng dé guì méi mǎn shēn gǎo sù, yuè jué hǎo kàn, hǎo bù chuí xián.
貴梅自守着孝堂哭哭啼啼,哪裡來管她。只是汪涵宇常在孝堂邊,張得貴梅滿身縞素,越覺好看,好不垂涎。
yī rì, chéng zhe zuì duì guǎ fù shuō: wǒ yǒu yī shì qiú zhe nǎi, nǎi bú yào zhe nǎo. wǒ jiā zhōng yǐ méi le niáng zǐ, nǎi rú jīn xí fù yě méi le zhàng fū. ruò kěn zuò chéng wǒ, yǔ wǒ tián fáng, wǒ biàn dǐng zuò nǎi ér zi, yǎng nǎi de lǎo. hé rú?
一日,乘着醉對寡婦說:「我有一事求着妳,妳不要着惱。我家中已沒了娘子,妳如今媳婦也沒了丈夫。若肯作成我,與我填房,我便頂作妳兒子,養妳的老。何如?」
guǎ fù dào: tā xū hái yǒu qīn qī, wǒ xiǎng hǎo jià tā dào yì xiāng?
寡婦道:「她須還有親戚,我想好嫁她到異鄉?」
wāng hán yǔ dào: wǒ biàn zuò gè liǎng tóu dà, qǔ zài zhè biān.
汪涵宇道:「我便做個兩頭大,娶在這邊。」
zhǐ jiàn guǎ fù xiào dào: ruò shì zhè děng, yǒu le tā. xū bú yào wǒ.
只見寡婦笑道:「若是這等,有了她。須不要我。」
wāng hán zì dào: zěn gǎn wàng jiù!
汪涵字道:「怎敢忘舊!」
guǎ fù dào: zhè děng, xiān yào qǐ méi. liǎng gè biàn gǔn dào yī chù yún yǔ. bù tí.
寡婦道:「這等,先要起媒。」兩個便滾到一處雲雨。不題。
cì rì, guǒ rán duì guì méi dào: xí fù, wǒ xiǎng ér zi sǐ le, jiā xià wú rén zhī chēng, nǎi yòu qīng nián, bù kě gū fù nǎi. rú jīn wāng cháo fèng jiā zhōng méi le niáng zǐ, kěn rù zhuì zài zhè lǐ, dào yě shì zhuāng měi shì.
次日,果然對貴梅道:「媳婦,我想兒子死了,家下無人支撐,妳又青年,不可辜負妳。如今汪朝奉家中沒了娘子,肯入贅在這裡,倒也是樁美事。」
guì méi tīng le, bù jué chuí lèi dào: xí fù céng duì nǎi hái ér shuō shì sǐ bù jià, zěn tí qǐ zhè huà?
貴梅聽了,不覺垂淚道:「媳婦曾對妳孩兒說『誓死不嫁』,怎提起這話?」
guǎ fù dào: wǒ ér, wǒ shì guò lái rén, jié shì jí nán shǒu de, hái yī wǒ hǎo. tā yǒu qián shì wǒ wàn bèi.
寡婦道:「我兒,我是過來人,節是極難守的,還依我好。他有錢似我萬倍。」
guì méi dào: rèn tā yǒu qián, hái ér zhǐ shì bù jià!
貴梅道:「任他有錢,孩兒只是不嫁!」
guǎ fù dào: nǎi yè jiān zì qù xiǎng, zài jì yì.
寡婦道:「妳夜間自去想,再計議。」
dào wǎn wāng hán yǔ guò lái, dào: méi rén, yīn shì hé rú?
到晚汪涵宇過來,道:「媒人,姻事何如?」
guǎ fù dào: zuò qiāng lī!
寡婦道:「做腔哩!」
wāng hán yǔ dào: mò guǎn tā zuò qiāng bù zuò qiāng, nǎi zhǐ bù chī cù, tīng wǒ kuò shàng bà.
汪涵宇道:「莫管她做腔不做腔,妳只不吃醋,聽我括上罷。」
guǎ fù dào: zhè děng xiān chōng cái lǐ yī bǎi liǎng yǔ wǒ, tīng nǐ men àn lǐ zuò qīn. bú yào bù lǎo dào, chū le sàng tǎo cái qián.
寡婦道:「這等先充財禮一百兩與我,聽你們暗裡作親。不要不老到,出了喪討材錢。」
wāng hán yǔ dào: liù shí liǎng bà.
汪涵宇道:「六十兩罷。」
guǎ fù bù kěn, guò le tā bā shí liǎng yín zi, fàng tā yí lù.
寡婦不肯,過了他八十兩銀子,放他一路。
zhǐ shì guì méi jiàn le wāng hán yǔ biàn duǒ kāi qù, nǎ lǐ dé jiāo yī yán. wú jí nài hé, yòu qiú zhū guǎ fù.
只是貴梅見了汪涵宇便躲開去,哪裡得交一言。無極奈何,又求朱寡婦。
guǎ fù dào: dài wǒ piàn tā.
寡婦道:「待我騙她。」
yòu duì guì méi dào: xí fù, qián rì shuō de, xiǎng dé hé rú?
又對貴梅道:「媳婦,前日說的,想得何如?」
guì méi dào: yě bù bì xiǎng, shì jué bù kě de!
貴梅道:「也不必想,是決不可的!」
guǎ fù dào: xí fù bù bì guò zhí. wǒ xiǎng zhè wāng mán shì gè ài sè bù ài qián de. bù jià tā, biàn yǔ tā zàn shí xiāng chù, dé tā xiē cái wù, kě yǐ dù rì.
寡婦道:「媳婦不必過執。我想這汪蠻是個愛色不愛錢的。不嫁他,便與他暫時相處,得他些財物,可以度日。」
guì méi dào: sī tōng gǒu hé fēi rén suǒ wèi.
貴梅道:「私通苟合非人所為。」
guǎ fù tīng le biàn nǎo dào: zěn jiù bú shì rén suǒ wèi? xiǎo xiǎo nián jì, zhè yàng wú zhuàng! biàn gǎn qù yào dǎ, dé xiǎo mèi quàn le fāng zhù. guì méi zì qù fáng zhōng kū qì. bù tí.
寡婦聽了便惱道:「怎就不是人所為?小小年紀,這樣無狀!」便趕去要打,得小妹勸了方住。貴梅自去房中哭泣。不題。
guò le liǎng rì, guǎ fù wèi zhè bā shí liǎng yín zi, zhǐ de yòu yǔ tā shuō: wǒ bú shì dìng yào nǎi cóng tā. zhǐ shì qián rì wèi ér zi sǐ, jiè tā yín zi sān shí liǎng, zāo tā bī pò. nǎi ruò yǔ tā hǎo le, tā biàn tí bù qǐ, hái yǒu jī zhù. ruò bù, jiāng shén hái tā?
過了兩日,寡婦為這八十兩銀子,只得又與她說:「我不是定要妳從他。只是前日為兒子死,借他銀子三十兩,遭他逼迫。妳若與他好了,他便提不起,還有齎助。若不,將什還他?」
guì méi dào: tā ruò xiāng bī, xìng yǒu zhù fáng kě yǐ diǎn mài cháng tā. ruò shuō sī tōng, duàn rán bù kě!
貴梅道:「他若相逼,幸有住房可以典賣償他。若說私通,斷然不可!」
guǎ fù tīng le, píng tiào qǐ lái jiāng guì méi yī zhǎng, dào: fàng pì! diǎn le fáng zi, jiào wǒ hé chù ān shēn? nǎi shēn zi zhí qián, wǒ gāi láng jí de me?
寡婦聽了,平跳起來將貴梅一掌,道:「放屁!典了房子,叫我何處安身?妳身子值錢,我該狼藉的麼?」
guì méi yǎn zhe liǎn, zhèng dài líng qián qù kū, yòu bèi yī bǎ tóu fà lǚ qù, dào: nǎi gǎn shù luò wǒ me?
貴梅掩着臉,正待靈前去哭,又被一把頭髮捋去,道:「妳敢數落我麼?」
guì méi lián shēng dào bù, yòu yǐ dǎ le jǐ xià, zǒu jìn fáng qù.
貴梅連聲道「不」,又已打了幾下,走進房去。
xiǎo mèi lái kàn, dào: qīn niáng rú jīn yǐ zài hún shuǐ lǐ, nǎ gè xìn nǎi qīng bái? bù ruò qiě yī le pó pó, shěng xiē mó zhé, xiǎng xiē kuài lè.
小妹來看,道:「親娘如今已在渾水裡,哪個信妳清白?不若且依了婆婆,省些磨折,享些快樂。」
guì méi dào: zhè zuò bù dé!
貴梅道:「這做不得!」
yī lián jǐ rì méi gè kěn yì, wāng hán yǔ cuī guǎ fù zuò zhǔ, guǎ fù dào: jiā zhōng dōu shì píng nǐ de, zhuàng zhe zhǐ guǎn mán zuò. wǒ lái chōng pò, biàn kě zuò jiǔ zhǎng zhī jì. guǒ rán wāng hán yǔ tīng le.
一連幾日沒個肯意,汪涵宇催寡婦作主,寡婦道:「家中都是憑你的,撞着只管蠻做。我來衝破,便可作久長之計。」果然汪涵宇聽了。
yī rì, chéng tā zài hòu yuán xǐ mǎ tǒng, tā chuǎng jìn qù qiáng qù bào tā, bèi tā jiāng shuā zhǒu pō le yī shēn huì wū qù le.
一日,乘她在後園洗馬桶,他闖進去強去抱她,被她將刷帚潑了一身穢污去了。
yī rì, yù xiān cóng guǎ fù fáng zhōng guò qù, duǒ zài tā chuáng xià, yè jiān zhèng yǎn chū lái, bèi tā hǎn jiào yǒu zéi, hán yǔ qī tā gū shēn, hái lái bào tā, bèi tā zhuā dé mǎn liǎn shì xuè. dǐ xià xiǎo sī yòu gǎn qǐ lái yào shàng lóu, guǎ fù lián máng kāi le zì jǐ fáng, děng tā liū zǒu.
一日,預先從寡婦房中過去,躲在她床下,夜間正演出來,被她喊叫「有賊」,涵宇欺她孤身,還來抱她,被她抓得滿臉是血。底下小廝又趕起來要上樓,寡婦連忙開了自己房,等他溜走。
wài biān lín shě jiàn jiàn yǐ xiǎo dé zhū guǎ fù yǒu luò shuǐ tuō rén de yì sī. yī gè wāng hán yǔ nòng dé shāng le liǎn, bàn yuè bù dé chū mén, yě dài bà le. dǎo shì guǎ fù wèi yín zi fēn shàng, dìng yào jiāng zhè xí fù dào tā bù xiào, jiāng lái dǎ mà.
外邊鄰舍漸漸已曉得朱寡婦有落水拖人的意思。一個汪涵宇弄得傷了臉,半月不得出門,也待罷了。倒是寡婦為銀子分上,定要將這媳婦道她不孝,將來打罵。
wāng hán yǔ chèn jī lái zuò hǎo xiāng quàn, niē tā yī bǎ. guì méi xiǎng qǐ shì wèi tā gū xí cān shāng, biàn yī zhǎng dǎ qù. tā yī shǎn, dǎo bǎ guǎ fù liǎn shàng zhǐ jiān shāng le liǎng tiáo. wāng hán yǔ biàn dào: nǎi zhè fù rén zěn me dǎ pó pó? zhè shì wǒ qīn yǎn jiàn de. ruò gào dào guān, nǎi yě chī bù qǐ!
汪涵宇趁機來做好相勸,捏她一把。貴梅想起是為他姑媳參商,便一掌打去。他一閃,倒把寡婦臉上指尖傷了兩條。汪涵宇便道:「妳這婦人怎麼打婆婆?這是我親眼見的。若告到官,妳也吃不起!」
guǎ fù dé le zhè shēng, biàn dào: è nú! nǎi zhè fān yī wǒ bù yī wǒ? ruò bù yī wǒ, gào dào guān qù dǎ nǎi gè sǐ!
寡婦得了這聲,便道:「惡奴!妳這番依我不依我?若不依我,告到官去打妳個死!」
guì méi biàn guì xià dào: guì méi shī wù dé zuì, dàn píng dǎ mà. ruò yào yǔ zhè guāng gùn sī tōng, biàn sǐ bù cóng!
貴梅便跪下道:「貴梅失誤得罪,但憑打罵。若要與這光棍私通,便死不從!」
guǎ fù dào: yǒu zhè yàng qiáng de!
寡婦道:「有這樣強的!」
biàn xiàng mén qián hǎn jiào dào: sì lín bā shè! táng guì méi dǎ pó pó, liè wèi jiù mìng! biàn wǎng xiàn qián zǒu.
便向門前喊叫道:「四鄰八舍!唐貴梅打婆婆,列位救命!」便往縣前走。
wāng hán yǔ duì guì méi dào: cóng le wǒ, wǒ yǔ nǎi quàn lái.
汪涵宇對貴梅道:「從了我,我與妳勸來。」
guì méi dào: guāng gùn! nǐ jiǎo luàn wǒ jiā lǐ, hèn bù dé yǎo nǐ de ròu. wǒ kěn cóng nǐ? wāng hán yǔ zuò quàn de míng sè, yě dào xiàn qián lái.
貴梅道:「光棍!你攪亂我家裡,恨不得咬你的肉。我肯從你?」汪涵宇做勸的名色,也到縣前來。
zhè xiē lín shě dǎ tuán tuán dào: yí dìng pó xí zhēng fēng sī nào le.
這些鄰舍打團團道:「一定婆媳爭風廝鬧了。」
yǒu de dào: xiǎng shì kàn de ā pó dòng huǒ, nào jià.
有的道:「想是看得阿婆動火,鬧嫁。」
qià hǎo xiǎo mèi zǒu dào mén qián lái. hǎo shì de biàn yī bǎ chě zhù dào: guì méi wèi shén dǎ pó pó? xiǎo mèi bǎ tóu yáo yī yáo, zhè rén dào: xiǎng shì nào jià?
恰好小妹走到門前來。好事的便一把扯住道:「貴梅為什打婆婆?」小妹把頭搖一搖,這人道:「想是鬧嫁?」
xiǎo mèi dào: kěn yào jià dào bù nào le.
小妹道:「肯要嫁倒不鬧了。」
zhè rén dào: shì shén rén lái shuō qīn?
這人道:「是什人來說親?」
xiǎo mèi dào: wāng cháo fèng.
小妹道:「汪朝奉。」
zhè xiē rén biàn dào: gǔ guài! zhè mán zi, nǐ zài tā jiā yǔ lǎo guǎ fù zǒu dòng bà le, zěn yòu kàn xiǎng xiǎo guǎ fù, zhǔ suō pó pó bī tā? wǒ men yào dòng gōng jǔ le.
這些人便道:「古怪!這蠻子,你在她家與老寡婦走動罷了,怎又看想小寡婦,主唆婆婆逼她?我們要動公舉了。」
shuí liào nà biān pó zǐ yǐ zài xiàn qián jiào qū. xiàn lǐ yǐ chū le chāi rén lái ná. zhǐ shì wāng hán yǔ dào xīn jiāo: qǐ qián bō zhì, zhǐ shuō fù rén pà shì, yā tā lái cóng, rú jīn dāng le zhēn. ruò guì méi shuō chū zhēn qíng, rú hé shì hǎo?
誰料那邊婆子已在縣前叫屈。縣裡已出了差人來拿。只是汪涵宇倒心焦:「起前撥置,只說婦人怕事,壓她來從,如今當了真。若貴梅說出真情,如何是好?」
dǎ tīng dé xiàn guān shì gè zhǎng yìn tōng pàn, xìng máo, jí shì hú tú, yòu qiě shǒu zhǎng. xún le tā yī gè guò lóng shū shǒu chén ài quán, shì míng shuǐ shǒu, shuō dào: cǐ fù pō hàn, yāo qiú zhòng chù, ná jìn qù. zhǐ jiàn zhè tōng pàn dào yě míng bái, dào: gào wǔ nì zěn me ná yín zi lái? yí dìng yǒu qián qīn wǎn hòu, piān hù qíng bì. wǒ hái yào gōng shěn, bù shōu!
打聽得縣官是個掌印通判,姓毛,極是糊塗,又且手長。尋了他一個過龍書手陳愛泉,是名水手,說道:「此婦潑悍,要求重處,拿進去。」只見這通判倒也明白,道:「告忤逆怎麼拿銀子來?一定有前親晚後,偏護情弊。我還要公審,不收!」
wāng hán yǔ jí le, yòu tiān yī míng, yòu yǔ shū shǒu sān liǎng, dào: méi shén qíng bì. zhǐ shì fù rén pō hàn, pó pó běn fèn, bù céng jiàn guān. pà yī shí dá yīng bù lái, kuān le tā, tā rì hòu yī fā nán zhì. gù cǐ sòng lái, yào lǎo yé yǔ tā zuò zhǔ.
汪涵宇急了,又添一名,又與書手三兩,道:「沒什情弊。只是婦人潑悍,婆婆本分,不曾見官。怕一時答應不來,寬了她,她日後一發難制。故此送來,要老爺與她做主。」
máo tōng pàn dào: zhè děng luò de shōu de, xiǎo dé le.
毛通判道:「這等落得收的,曉得了。」
xū yú guì méi dào, zhèng shì wǎn táng. yī zuò táng, dài guò qù, xiān jiào zhū guǎ fù.
須臾貴梅到,正是晚堂。一坐堂,帶過去,先叫朱寡婦。
guǎ fù dào: fù rén shǒu guǎ èr shí nián le. yǒu gè ér zi liǎng yuè qián yǐ sǐ, yí xià zhè xí fù táng guì méi bù kěn shǒu zhì, rì zhú yǔ fù rén sī nào. zuó rì jìng bǎ fù rén ōu dǎ, xiàn yǒu shāng hén kě zhèng.
寡婦道:「婦人守寡二十年了。有個兒子兩月前已死,遺下這媳婦唐貴梅不肯守制,日逐與婦人廝鬧。昨日竟把婦人毆打,現有傷痕可證。」
máo tōng pàn tīng le, biàn jiào táng guì méi, bù yóu tā kāi kǒu, dào: nǎi zhè pō fù, zěn fū sǐ liǎng yuè, biàn yào jià? yòu dǎ pó pó, zā qǐ lái!
毛通判聽了,便叫唐貴梅,不由她開口,道:「妳這潑婦,怎夫死兩月,便要嫁?又打婆婆,拶起來!」
guì méi dào: fù rén yuán bù yuàn jià.
貴梅道:「婦人原不願嫁。」
máo tōng pàn yě bù lái tīng, bǎ guì méi zā shàng yī zā. zā le yòu qiāo, qiāo le yòu dǎ èr shí, dào: nǎi zhè yàng bō fù! hái jiào nǎi zuò yī zuò, nài nài xìng. fā le nǚ jiān. qí shí lín shě lái kàn de, dōu wèi tā chēng qū.
毛通判也不來聽,把貴梅拶上一拶。拶了又敲,敲了又打二十,道:「妳這樣撥婦!還叫妳坐一坐,耐耐性。」發了女監。其時鄰舍來看的,都為她稱屈。
zhū guǎ fù zì shì de zhì. yí dào jiā zhōng, yǔ wāng hán yǔ méi xiē jì dǎn, liǎng gè chī jiǔ shuō xiào dào hǎo guān! tì wǒ xià lǎo shí chù zhè yī fān. zhè shí hòu bù zhī zài jiān lǐ zěn me yàng kǔ lī!
朱寡婦自是得志。一到家中,與汪涵宇沒些忌撣,兩個吃酒說笑道「好官!替我下老實處這一番。這時候不知在監里怎麼樣苦哩!」
wāng hán yǔ dào: shēng tiě xià lú yě ruǎn, zhè fān yí dìng yī nǎi le. xiāo tíng yī rì, bǎo tā chū lái. liǎng gè gōng rán xié dēng shàng lóu shuì le.
汪涵宇道:「生鐵下爐也軟,這番一定依妳了。消停一日,保她出來。」兩個公然攜燈上樓睡了。
kě lián guì méi dāng rì xià le nǚ jiān. yì bān yě yǒu zuò tóu, wāng hán yǔ yòu yòng le qián, jiào zhòng rén cuò zhé tā. jiāng lái shuān zài zhù shàng, bìng wú yǐ zhuō yǐ kào, nǎ yǒu pù gài xiē sù? lì shí jìn bù dé liǎng tuǐ téng tòng, yào dì xià zuò shí, yòu huì wū shā rén, zhǐ shì liǎng lèi jiāo liú, yī téng yù sǐ. tīng nà yù lǐ yī gēng gèng zhè děng ái jiāng lái, shāi luó yáo líng qiāo bāng, hǎo bù xī huáng.
可憐貴梅當日下了女監。一般也有座頭,汪涵宇又用了錢,叫眾人挫折她。將來栓在柱上,並無椅桌倚靠,哪有鋪蓋歇宿?立時禁不得兩腿疼痛,要地下坐時,又穢污殺人,只是兩淚交流,一疼欲死。聽那獄裡一更更這等捱將來,篩鑼、搖鈴、敲梆,好不恓惶。
fèi méi zì xiǎng: dāng rì zhàng fū jiào wǒ yǔ tā zhēng qì, mò yào chū guāi lù chǒu. shuí zhī zhǐ wèi shǒu jié fǎn dào chī zā chī dǎ chī jiān. zǎo zhī rú cǐ, zhàng fū sǐ shí, zì yì yǔ tā tóng sǐ, qǐ bù jué liè! qiān sī wàn xiǎng.
費梅自想:「當日丈夫叫我與他爭氣,莫要出乖露醜。誰知只為守節反倒吃拶、吃打、吃監。早知如此,丈夫死時,自縊與他同死,豈不決烈!」千思萬想。
dào de tiān míng, jìn zǐ yòu lái suǒ qián, dào: nǎi zhè fù rén, zhǐ hǎo zài jiā zhōng hěn, dǎ gōng mà pó, zhè lǐ hěn bù chū de. yǒu qián kě jiāng chū lái! zuò tóu, kě jiāng wǒ men jiù lì yǔ tā shuō.
到得天明,禁子又來索錢,道:「妳這婦人,只好在家中狠,打公罵婆,這裡狠不出的。有錢可將出來!座頭,可將我們舊例與他說。」
zuò tóu lái duì guì méi shuō, guì méi dào: wǒ shēn biān shí shì wú qián.
座頭來對貴梅說,貴梅道:「我身邊實是無錢。」
zuò tóu dào: xiǎo dé nǎi wú qián. dàn nǎi píng rì zǎn xià sī fáng cáng zài nǎ biān? huò yǒu qīn juàn kě yǐ nuó jiè, shuō lái, děng jìn zǐ gē yǔ nǎi huàn lái.
座頭道:「曉得妳無錢。但妳平日攢下私房藏在哪邊?或有親眷可以挪借,說來,等禁子哥與妳喚來。」
guì méi dào: kǔ wǒ fù mǔ zǎo wáng, yòu wú xiōng dì qīn qī zài jiā bāng jiā zuò huó, nǎ yǒu sī fáng? jìn zǐ tīng le jiào dào: kàn zhè yàng pō fù, píng rì liào yīng qīn lín nào duàn. shēn biān yǒu qián, liào yě bèi ā pó mǎi chī, méi yǒu shì zhēn de. zhǐ jiào tā chī xiē kǔ bà! chǎo yī zhèn zi qù le. qù de yòu yī zhèn, gù yì lái qīng báo, niē jiǎo niē shǒu, bī dé guì méi diē tiān zhuàng dì, tòng kū hào táo. zhè gàn yòu dào: bù chéng tái jǔ! dà mà ér qù. shuǐ mǐ bù dǎ yá.
貴梅道:「苦我父母早亡,又無兄弟親戚在家幫家作活,哪有私房?」禁子聽了叫道:「看這樣潑婦,平日料應親鄰鬧斷。身邊有錢,料也背阿婆買吃,沒有是真的。只叫她吃些苦罷!」吵一陣子去了。去得又一陣,故意來輕薄,捏腳捏手,逼得貴梅跌天撞地,痛哭號啕。這干又道:「不承抬舉!」大罵而去。水米不打牙。
yī rì, hū jiàn yī gè jìn zǐ ná le liǎng wǎn fàn liǎng yàng cài lái, dào: shì nǎi xìng wāng de qīn juàn sòng lái de. kě jiù jiào tā lái tì nǎi le luò wǒ men. guì méi zhī shì wāng hán yǔ, dào: wǒ méi zhè qīn juàn! jìng bù lái chī. děng le yī huì, jìn zǐ zì ná qù le. yòu ái yī rì, zhǐ jiàn wài biān yǒu piào qǔ fàn fù táng shì, lí le jiān mén.
一日,忽見一個禁子拿了兩碗飯、兩樣菜來,道:「是妳姓汪的親眷送來的。可就叫他來替妳了落我們。」貴梅知是汪涵宇,道:「我沒這親眷!」竟不來吃。等了一會,禁子自拿去了。又捱一日,只見外邊有票取犯婦唐氏,離了監門。
què shì wāng hán yǔ bì jìng yào tā, gù yì yòng qián jiào jìn zǐ líng rǔ tā. hòu lái sòng fàn, yǐ ēn jié tā. yòu jiào lǎo guǎ fù qù dì chéng zǐ, dào: lǎo nián wú rén fèng yǎng, táng shì yǐ jīng zé fá zhī gǎi, kěn qǐ shì fàng yǎng lǎo.
卻是汪涵宇必竟要她,故意用錢叫禁子凌辱她。後來送飯,以恩結她。又叫老寡婦去遞呈子,道:「老年無人奉養,唐氏已經責罰知改,懇乞釋放養老。」
tōng pàn dào: gào yě shì nǎi, yào ráo yě shì nǎi. guān shì nǎi zuò me? hái yào jū qīn lín, qǔ tā gǎi guò jié zhuàng shì fàng. wāng hán yǔ kǒng pà jū qīn lín rě chū shì lái, yòu sòng le yī míng shuǐ shǒu, fāng dé qǔ fàng huí lái.
通判道:「告也是妳,要饒也是妳。官是妳做麼?」還要拘親鄰,取她改過結狀釋放。汪涵宇恐怕拘親鄰惹出事來,又送了一名水手,方得取放回來。
zhǐ jiàn zhè xiē lín shě jiàn tā zā dǎ láng bèi, yě dōu dòng lián dào: nǎi xiǎo nián jì, píng rì tīng dé nǎi jí běn fèn xiào shùn, zěn dǎ pó pó?
只見這些鄰舍見她拶打狼狽,也都動憐道:「妳小年紀,平日聽得妳極本分孝順,怎打婆婆?」
guì méi dào: guì méi yě zhī shì tǐ, zěn gǎn dǎ pó pó.
貴梅道:「貴梅也知事體,怎敢打婆婆。」
zhǐ jiàn yī gè wàng jiān zuǐ, shì zuǒ lín wú wàng dào: zuó rì tā jiā shuō lái, shì yào tā jià wāng mán. bù kěn, gào de.
只見一個旺尖嘴,是左鄰吳旺道:「昨日她家說來,是要她嫁汪蠻。不肯,告的。」
yòu yī gè lǎo lín shě zhāng shàng yì dào: zhè děng, nǎi sǐ yě zhēng liǎng jù, shuō gè míng bái. zěn shòu zhè kǔ!
又一個老鄰舍張尚義道:「這等,妳死也掙兩句,說個明白。怎受這苦!」
guì méi dào: zhè shì wǒ mìng yùn, shuō tā zěn me.
貴梅道:「這是我命運,說他怎麼。」
yī gè duì mén de lǐ zhí yòu dào: tā bù rén, nǎi bù yì. zhè yàng lǎo yín fù, zì yǐ yǎng hàn, yòu yào quān jú xí fù, huǎng gào. wāng mán móu zhàn rén jiā fù nǚ, jiào suō cí sòng, wǒ men míng rì dào dào yé chù tì tā shēn yuān.
一個對門的李直又道:「她不仁,妳不義。這樣老淫婦,自已養漢,又要圈局媳婦,謊告。汪蠻謀占人家婦女,教唆詞訟,我們明日到道爺處替她伸冤。」
guì méi dào: wǒ rú jīn yǐ dé fàng, bà le. bù gǎn láo liè wèi fèi xīn. yī bù bù nuó dào jiā zhōng.
貴梅道:「我如今已得放,罷了。不敢勞列位費心。」一步步挪到家中。
zhū guǎ fù zhèng zài nà biān yǔ wāng hán yǔ jiǎng huà, jiàn le dào: è nú, ruò bú shì wāng cháo fèng quàn, jiān sǐ nǎi! bú shì tā sòng fàn. è sǐ nǎi!
朱寡婦正在那邊與汪涵宇講話,見了道:「惡奴,若不是汪朝奉勸,監死妳!不是他送飯。餓死妳!」
wāng hán yǔ dào: bà, bà, jiāng jiù xiē. guì méi bù gǎn zuò shēng, liǎng lèi wāng wāng dào le fáng lǐ.
汪涵宇道:「罷,罷,將就些。」貴梅不敢作聲,兩淚汪汪到了房裡。
xiǎo mèi jìn lái jiàn le, dào: yé ya! zěn zā zuò zhè yàng zhǒng de, xiǎng shì dǎ huài le. nǎi cóng bù céng chī zhè kǔ, zǎo zhī zhè yàng, biàn yī le tā men bà!
小妹進來見了,道:「爺呀!怎拶做這樣腫的,想是打壞了。妳從不曾吃這苦,早知這樣,便依了他們罷!」
guì méi dào: zhàng fū lín zhōng, wǒ yīng chéng shǒu tā, duàn bù shī jié. zěn pà jīn rì kǔ chǔ, wàng le? zhǐ shì jiē fāng shàng lín shě, wèi wǒ yào gōng jī pó pó, shì wèi wǒ xǐ dé gè bù xiào de míng, què tiān pó pó yī gè shī jié de míng, zěn hǎo? wǒ bù néng rú zhàng fū fēn fù fèng yǎng tā, zěn yòu wū miè tā. shuō le yī fān. yè jiān chuān le jǐ jiàn gǎo sù yī fú, xiě sì jù zài yī dài shàng dào:
貴梅道:「丈夫臨終,我應承守他,斷不失節。怎怕今日苦楚,忘了?只是街坊上鄰舍,為我要攻擊婆婆,是為我洗得個不孝的名,卻添婆婆一個失節的名,怎好?我不能如丈夫吩咐奉養她,怎又污衊她。」說了一番。夜間穿了幾件縞素衣服,寫四句在衣帶上道:
qīn míng bù kě wū, wú shēn bù róng měi.
親名不可污,吾身不容浼。
hán xiào xiàng jiǔ quán, shēn míng liǎng wú kuì.
含笑向九泉,身名兩無愧。
chèn jiā rén shuì, zì yì zài yuán zhōng gǔ méi shù xià, zhèng shì:
趁家人睡,自縊在園中古梅樹下,正是:
jìn jié piān yí xuě, xīn jiān bù yì bīng.
勁節偏宜雪, 心堅不異冰。
xiāng hún méi shù xià, qiān gǔ yǎng yí xīn.
香魂梅樹下, 千古仰遺馨。
cì zǎo, lǎo guǎ fù zhèng yòu lái mà tā bī tā, zhǐ jiàn fáng zhōng qiào rán, dào: zhè è nú xiǎng táo zǒu le. máng zǒu xià lóu kàn shí, qián mén shàng bì, hòu mén bàn kāi. xún qù, guì méi yǐ qì jué zài méi shù xià le, jīng dé hún bù fù tǐ.
次早,老寡婦正又來罵她、逼她,只見房中俏然,道:「這惡奴想逃走了。」忙走下樓看時,前門尚閉,後門半開。尋去,貴梅已氣絕在梅樹下了,驚得魂不附體。
lái jiàn wāng hán yǔ, hán yǔ dào: yǒu shì zài guān, zhǐ shì jù zuì zì jǐn. bù fáng. ná chū wǔ qī liǎng yín zi lái, yǔ guǎ fù mǎi cái. hōng dé chū mén, tā zì máng dào pó zǐ fáng nèi, bǎ píng rì sòng tā de xí juǎn ér qù.
來見汪涵宇,涵宇道:「有事在官,只是懼罪自盡。不妨。」拿出五七兩銀子來,與寡婦買材。哄得出門,他自忙到婆子房內,把平日送她的席捲而去。
pó zǐ huí lái xún wāng hán yǔ shí, yǐ shì qù le. yòu kàn zì jǐ lóu shàng xiāng lóng yòu kōng, zhēn shì rén cái liǎng shī, fàng shēng dà kū. lín shě men jiàn wāng hán yǔ qù de huāng máng, pó zǐ yòu kū, xiǎng shì guì méi zā dǎ huài, sǐ le, nà wú wàng yǔ lǐ zhí qiāo dì gǎn dào shuǐ kǒu, ná zhù wāng hán yǔ. dào: mán zi, nǐ yīn jiān zhì sǐ rén mìng, dài zǒu dào nǎ lǐ qù! jiāng hán yǔ jí le, mǎi qiú, bèi èr gè shēn biān jǐ le yī kōng.
婆子回來尋汪涵宇時,已是去了。又看自己樓上箱籠又空,真是人財兩失,放聲大哭。鄰舍們見汪涵宇去得慌忙,婆子又哭,想是貴梅拶打壞,死了,那吳旺與李直悄地趕到水口,拿住汪涵宇。道:「蠻子,你因奸致死人命,待走到哪裡去!」江涵宇急了,買求,被二個身邊擠了一空。
pó zǐ yòu chī dì fāng fēi shēn. kuī máo tōng pàn huí hù zì jǐ, jìng zhe shōu zàng. yě fèi le jǐ liǎng yín zi, fáng zi yě diǎn yǔ rén. shì cǐ dān yán, guì méi sān rì fāng liàn. yán sè rú shēng, jiàn zhě wú bù tàn xī chēng xiàn.
婆子又吃地方飛申。虧毛通判回護自己,竟着收葬。也費了幾兩銀子,房子也典與人。似此耽延,貴梅三日方殮。顏色如生,見者無不嘆息稱羨。
hòu lái máo tōng pàn wèi tān bà zhí. guì méi yuān yì bù shēn, qī fēng dàn yuè shí jié, cháng xiàn xíng zài gǔ méi shù xià. sì chuān yù shì jī yǒu shī diào zhī. yáng shēng ān tài shǐ wèi tā zuò chuán, mò yuē:
後來毛通判為貪罷職。貴梅冤抑不伸,淒風淡月時節,常現形在古梅樹下。四川喻士積有詩吊之。楊升庵太史為她作傳,末曰:
wū hū! fù shēng bù chén, zāo cǐ hàn gū. shēng yǐ méi wèi míng, sǐ yú méi zhī lín. bīng cāo shuāng qīng, méi hū hé shū? jì xiào qiě liè, hàn qīng yí shū. yǒu sī shī zhí, duō zāi kě xū! nǎi wèi zuò chuán, yǐ fù lù jīn bēi zhī fū.
嗚呼!婦生不辰,遭此悍姑。生以梅為名,死於梅之林。冰操霜清,梅乎何殊?既孝且烈,汗青宜書。有司失職,咄哉可吁!乃為作傳,以附露筋碑之跗。
lǐ zhuō wú yuē:
李卓吾曰:
xiào liè èr zì, yáng tài shǐ tè bǐ yě. fū guì méi zhī sǐ, liè yǐ! yú xiào hé yǔ? gài guì méi tīng yǐ níng sǐ ér bù zì bái zhě, yǐ gū zhī gù yě. bù rán, qǐ qí bù qiè chǐ tòng hèn yú huì zhǔ zhī shāng, ér gù rěn sǐ wèi zhī huì zāi? shū rì xiào liè, fù dāng yǐ! sǐ sān rì ér shī yóu xuán, yán rú shēng, zhòng rén suī zhī ér bù gǎn jǔ. měi rì zhī mù, bái yuè zhào méi, yǐn yǐn rú jiàn, yóu jì yǒu zhī zhī zhě hū? yáng tài shǐ dāng dài míng liú. yǒu lì zhě bǎi jì yù jiè yī yán yǐ wèi zhòng ér bù dé, jīn xiào liè dú néng dé tài shǐ zhī chuán, yǐ zì zhāo míng yú bǎi shì, xiào liè kě yǐ sǐ yǐ! shè biàn dāng qí shí guì chí yǒu xián zhě, guǒ néng kǎi rán bái zhī yú dāng dào, yì bù guò cì é guà biǎn, le yī gù shì ěr yǐ, qí shuí zhī zhòng zhī hū? zì cǐ chuán chū, ér xiào liè zhī xíng, wú zhī qí bù fù zhòng jiàn yú méi yuè zhī xià yě.
「孝烈」二字,楊太史特筆也。夫貴梅之死,烈矣!於孝何與?蓋貴梅聽以寧死而不自白者,以姑之故也。不然,豈其不切齒痛恨於賄囑之商,而故忍死為之諱哉?書日「孝烈」,婦當矣!死三日而屍猶懸,顏如生,眾人雖知而不敢舉。每日之暮,白月照梅,隱隱如見,猶冀有知之者乎?楊太史當代名流。有力者百計欲借一言以為重而不得,今孝烈獨能得太史之傳,以自昭明於百世,孝烈可以死矣!設便當其時貴池有賢者,果能慨然白之於當道,亦不過賜額掛匾,了一故事耳矣,其誰知重之乎?自此傳出,而孝烈之形,吾知其不復重見於梅月之下也。