yīn qì, mǔ yuē jiǎn dí, yǒu sōng shì zhī nǚ, wèi dì kù cì fēi. sān rén xíng yù, jiàn xuán niǎo duò qí luǎn, jiǎn dí qǔ tūn zhī, yīn yùn shēng qì. qì zhǎng ér zuǒ yǔ zhì shuǐ yǒu gōng. dì shùn nǎi mìng qì yuē: bǎi xìng bù qīn, wǔ pǐn bù xùn, rǔ wèi sī tú ér jìng fū wǔ jiào, wǔ jiào zài kuān. fēng yú shāng, cì xìng zi shì. qì xìng yú táng yú dà yǔ zhī jì, gōng yè zhe yú bǎi xìng, bǎi xìng yǐ píng.
殷契,母曰簡狄,有娀氏之女,為帝嚳次妃。三人行浴,見玄鳥墮其卵,簡狄取吞之,因孕生契。契長而佐禹治水有功。帝舜乃命契曰:「百姓不親,五品不訓,汝為司徒而敬敷五教,五教在寬。」封於商,賜姓子氏。契興於唐、虞、大禹之際,功業著於百姓,百姓以平。
qì zú, zi zhāo míng lì. zhāo míng zú, zi xiāng tǔ lì. xiāng tǔ zú, zi chāng ruò lì. chāng ruò zú, zi cáo yǔ lì. cáo yǔ zú, zi míng lì. míng zú, zi zhèn lì. zhèn zú, zi wēi lì. wēi zú, zi bào dīng lì. bào dīng zú, zi bào yǐ lì. bào yǐ zú, zi bào bǐng lì. bào bǐng zú, zi zhǔ rén lì. zhǔ rén zú, zi zhǔ guǐ lì. zhǔ guǐ zú, zi tiān yǐ lì, shì wèi chéng tāng.
契卒,子昭明立。昭明卒,子相土立。相土卒,子昌若立。昌若卒,子曹圉立。曹圉卒,子冥立。冥卒,子振立。振卒,子微立。微卒,子報丁立。報丁卒,子報乙立。報乙卒,子報丙立。報丙卒,子主壬立。主壬卒,子主癸立。主癸卒,子天乙立,是為成湯。
chéng tāng, zì qì zhì tāng bā qiān. tāng shǐ jū bó, cóng xiān wáng jū, zuò dì gào.
成湯,自契至湯八遷。湯始居亳,從先王居,作帝誥。
tāng zhēng zhū hóu. gé bó bù sì, tāng shǐ fá zhī. tāng yuē: yǔ yǒu yán: rén shì shuǐ jiàn xíng, shì mín zhī zhì bù. yī yǐn yuē: míng zāi! yán néng tīng, dào nǎi jìn. jūn guó zǐ mín, wèi shàn zhě jiē zài wáng guān. miǎn zāi, miǎn zāi! tāng yuē: rǔ bù néng jìng mìng, yǔ dà fá jí zhī, wú yǒu yōu shè. zuò tāng zhēng.
湯征諸侯。葛伯不祀,湯始伐之。湯曰:「予有言:人視水見形,視民知治不。」伊尹曰:「明哉!言能聽,道乃進。君國子民,為善者皆在王官。勉哉,勉哉!」湯曰:「汝不能敬命,予大罰殛之,無有攸赦。」作湯征。
yī yǐn míng ā héng. ā héng yù jiān tāng ér wú yóu, nǎi wèi yǒu shēn shì yìng chén, fù dǐng zǔ, yǐ zī wèi shuō tāng, zhì yú wáng dào. huò yuē, yī yǐn chù shì, tāng shǐ rén pìn yíng zhī, wǔ fǎn rán hòu kěn wǎng cóng tāng, yán sù wáng jí jiǔ zhǔ zhī shì. tāng jǔ rèn yǐ guó zhèng. yī yǐn qù tāng shì xià. jì chǒu yǒu xià, fù guī yú bó. rù zì běi mén, yù nǚ jiū nǚ fáng, zuò nǚ jiū nǚ fáng.
伊尹名阿衡。阿衡欲奸湯而無由,乃為有莘氏媵臣,負鼎俎,以滋味說湯,致於王道。或曰,伊尹處士,湯使人聘迎之,五反然後肯往從湯,言素王及九主之事。湯舉任以國政。伊尹去湯適夏。既丑有夏,復歸於亳。入自北門,遇女鳩、女房,作女鳩女房。
tāng chū, jiàn yě zhāng wǎng sì miàn, zhù yuē: zì tiān xià sì fāng jiē rù wú wǎng. tāng yuē: xī, jǐn zhī yǐ! nǎi qù qí sān miàn, zhù yuē: yù zuǒ, zuǒ. yù yòu, yòu. bù yòng mìng, nǎi rù wú wǎng. zhū hóu wén zhī, yuē: tāng dé zhì yǐ, jí qín shòu.
湯出,見野張網四面,祝曰:「自天下四方皆入吾網。」湯曰:「嘻,盡之矣!」乃去其三面,祝曰:「欲左,左。欲右,右。不用命,乃入吾網。」諸侯聞之,曰:「湯德至矣,及禽獸。」
dāng shì shí, xià jié wèi nüè zhèng yín huāng, ér zhū hóu kūn wú shì wèi luàn. tāng nǎi xìng shī lǜ zhū hóu, yī yǐn cóng tāng, tāng zì bǎ yuè yǐ fá kūn wú, suì fá jié. tāng yuē: gé nǚ zhòng shù, lái, nǚ xī tīng zhèn yán. fěi tái xiǎo zi gǎn xíng jǔ luàn, yǒu xià duō zuì, yǔ wéi wén nǚ zhòng yán, xià shì yǒu zuì. yǔ wèi shàng dì, bù gǎn bù zhèng. jīn xià duō zuì, tiān mìng jí zhī. jīn nǚ yǒu zhòng, nǚ yuē: wǒ jūn bù xù wǒ zhòng, shě wǒ sè shì ér gē zhèng. nǚ qí yuē: yǒu zuì, qí nài hé? xià wáng lǜ zhǐ zhòng lì, lǜ duó xià guó. zhòng yǒu lǜ dài bù hé, yuē: shì rì hé shí sàng? yǔ yǔ nǚ jiē wáng! xià dé ruò zī, jīn zhèn bì wǎng. ěr shàng jí yǔ yī rén zhì tiān zhī fá, yǔ qí dà lǐ nǚ. nǚ wú bù xìn, zhèn bù shí yán. nǚ bù cóng shì yán, yǔ zé tǎng lù nǚ, wú yǒu yōu shè. yǐ gào lìng shī, zuò tāng shì. yú shì tāng yuē: wú shén wǔ, hào yuē wǔ wáng.
當是時,夏桀為虐政淫荒,而諸侯昆吾氏為亂。湯乃興師率諸侯,伊尹從湯,湯自把鉞以伐昆吾,遂伐桀。湯曰:「格女眾庶,來,女悉聽朕言。匪台小子敢行舉亂,有夏多罪,予維聞女眾言,夏氏有罪。予畏上帝,不敢不正。今夏多罪,天命殛之。今女有眾,女曰:『我君不恤我眾,舍我嗇事而割政』。女其曰:『有罪,其奈何』?夏王率止眾力,率奪夏國。眾有率怠不和,曰:『是日何時喪?予與女皆亡』!夏德若茲,今朕必往。爾尚及予一人致天之罰,予其大理女。女毋不信,朕不食言。女不從誓言,予則帑僇女,無有攸赦。」以告令師,作湯誓。於是湯曰:「吾甚武」,號曰武王。
jié bài yú yǒu sōng zhī xū, jié bēn yú míng tiáo, xià shī bài jī. tāng suì fá sān zōng, fú jué bǎo yù, yì bó zhòng bó zuò diǎn bǎo. tāng jì shèng xià, yù qiān qí shè, bù kě, zuò xià shè. yī yǐn bào. yú shì zhū hóu bì fú, tāng nǎi jiàn tiān zǐ wèi, píng dìng hǎi nèi.
桀敗於有娀之虛,桀奔於鳴條,夏師敗績。湯遂伐三嵕,俘厥寶玉,義伯、仲伯作典寶。湯既勝夏,欲遷其社,不可,作夏社。伊尹報。於是諸侯畢服,湯乃踐天子位,平定海內。
tāng guī zhì yú tài juǎn táo, zhōng lěi zuò gào. jì chù xià mìng, hái bó, zuò tāng gào: wéi sān yuè, wáng zì zhì yú dōng jiāo. gào zhū hóu qún hòu: wú bù yǒu gōng yú mín, qín lì nǎi shì. yǔ nǎi dà fá jí nǚ, wú yǔ yuàn. yuē: gǔ yǔ gāo yáo jiǔ láo yú wài, qí yǒu gōng hū mín, mín nǎi yǒu ān. dōng wèi jiāng, běi wèi jì, xī wèi hé, nán wèi huái, sì dú yǐ xiū, wàn mín nǎi yǒu jū. hòu jì jiàng bō, nóng zhí bǎi gǔ. sān gōng xián yǒu gōng yú mín, gù hòu yǒu lì. xī chī yóu yǔ qí dài fū zuò luàn bǎi xìng, dì nǎi fú yǔ, yǒu zhuàng. xiān wáng yán bù kě bù miǎn. yuē: bù dào, wú zhī zài guó, nǚ wú wǒ yuàn. yǐ lìng zhū hóu. yī yǐn zuò xián yǒu yī dé, jiù dān zuò míng jū.
湯歸至於泰卷陶,中壘作誥。既絀夏命,還亳,作湯誥:「維三月,王自至於東郊。告諸侯群後:『毋不有功於民,勤力乃事。予乃大罰殛女,毋予怨。』曰:『古禹、皋陶久勞於外,其有功乎民,民乃有安。東為江,北為濟,西為河,南為淮,四瀆已修,萬民乃有居。后稷降播,農殖百穀。三公咸有功於民,故後有立。昔蚩尤與其大夫作亂百姓,帝乃弗予,有狀。先王言不可不勉。』曰:『不道,毋之在國,女毋我怨。』」以令諸侯。伊尹作咸有一德,咎單作明居。
tāng nǎi gǎi zhēng shuò, yì fú sè, shàng bái, cháo huì yǐ zhòu.
湯乃改正朔,易服色,上白,朝會以晝。
tāng bēng, tài zǐ tài dīng wèi lì ér zú, yú shì nǎi lì tài dīng zhī dì wài bǐng, shì wèi dì wài bǐng. dì wài bǐng jí wèi sān nián, bēng, lì wài bǐng zhī dì zhōng rén, shì wèi dì zhōng rén. dì zhōng rén jí wèi sì nián, bēng, yī yǐn nǎi lì tài dīng zhī zǐ tài jiǎ. tài jiǎ, chéng tāng shì zhǎng sūn yě, shì wèi dì tài jiǎ. dì tài jiǎ yuán nián, yī yǐn zuò yī xùn, zuò sì mìng, zuò cú hòu.
湯崩,太子太丁未立而卒,於是乃立太丁之弟外丙,是為帝外丙。帝外丙即位三年,崩,立外丙之弟中壬,是為帝中壬。帝中壬即位四年,崩,伊尹乃立太丁之子太甲。太甲,成湯適長孫也,是為帝太甲。帝太甲元年,伊尹作伊訓,作肆命,作徂後。
dì tài jiǎ jì lì sān nián, bù míng, bào nüè, bù zūn tāng fǎ, luàn dé, yú shì yī yǐn fàng zhī yú tóng gōng. sān nián, yī yǐn shè xíng zhèng dāng guó, yǐ cháo zhū hóu.
帝太甲既立三年,不明,暴虐,不遵湯法,亂德,於是伊尹放之於桐宮。三年,伊尹攝行政當國,以朝諸侯。
dì tài jiǎ jū tóng gōng sān nián, huǐ guò zì zé, fǎn shàn, yú shì yī yǐn nǎi yíng dì tài jiǎ ér shòu zhī zhèng. dì tài jiǎ xiū dé, zhū hóu xián guī yīn, bǎi xìng yǐ níng. yī yǐn jiā zhī, nǎi zuò tài jiǎ xùn sān piān, bāo dì tài jiǎ, chēng tài zōng.
帝太甲居桐宮三年,悔過自責,反善,於是伊尹乃迎帝太甲而授之政。帝太甲修德,諸侯咸歸殷,百姓以寧。伊尹嘉之,乃作太甲訓三篇,褒帝太甲,稱太宗。
tài zōng bēng, zi wò dīng lì. dì wò dīng zhī shí, yī yǐn zú. jì zàng yī yǐn yú bó, jiù dān suì xùn yī yǐn shì, zuò wò dīng.
太宗崩,子沃丁立。帝沃丁之時,伊尹卒。既葬伊尹於亳,咎單遂訓伊尹事,作沃丁。
wò dīng bēng, dì tài gēng lì, shì wèi dì tài gēng. dì tài gēng bēng, zi dì xiǎo jiǎ lì. dì xiǎo jiǎ bēng, dì yōng jǐ lì, shì wèi dì yōng jǐ. yīn dào shuāi, zhū hóu huò bù zhì.
沃丁崩,弟太庚立,是為帝太庚。帝太庚崩,子帝小甲立。帝小甲崩,弟雍己立,是為帝雍己。殷道衰,諸侯或不至。
dì yōng jǐ bēng, dì tài wù lì, shì wèi dì tài wù. dì tài wù lì yī zhì wèi xiāng. bó yǒu xiáng sāng gǔ gòng shēng yú cháo, yī mù dà gǒng. dì tài wù jù, wèn yī zhì. yī zhì yuē: chén wén yāo bù shèng dé, dì zhī zhèng qí yǒu què yǔ? dì qí xiū dé. tài wù cóng zhī, ér xiáng sāng kū sǐ ér qù. yī zhì zàn yán yú wū xián. wū xián zhì wáng jiā yǒu chéng, zuò xián ài, zuò tài wù. dì tài wù zàn yī zhì yú miào, yán fú chén, yī zhì ràng, zuò yuán mìng. yīn fù xìng, zhū hóu guī zhī, gù chēng zhōng zōng.
帝雍己崩,弟太戊立,是為帝太戊。帝太戊立伊陟為相。亳有祥桑谷共生於朝,一暮大拱。帝太戊懼,問伊陟。伊陟曰:「臣聞妖不勝德,帝之政其有闕與?帝其修德。」太戊從之,而祥桑枯死而去。伊陟贊言於巫咸。巫咸治王家有成,作咸艾,作太戊。帝太戊贊伊陟於廟,言弗臣,伊陟讓,作原命。殷復興,諸侯歸之,故稱中宗。
zhōng zōng bēng, zi dì zhōng dīng lì. dì zhōng dīng qiān yú áo. hé dǎn jiǎ jū xiāng. zǔ yǐ qiān yú xíng. dì zhōng dīng bēng, dì wài rén lì, shì wèi dì wài rén. zhòng dīng shū què bù jù. dì wài rén bēng, dì hé dǎn jiǎ lì, shì wèi dì hé dǎn jiǎ. hé dǎn jiǎ shí, yīn fù shuāi.
中宗崩,子帝中丁立。帝中丁遷於隞。河亶甲居相。祖乙遷於邢。帝中丁崩,弟外壬立,是為帝外壬。仲丁書闕不具。帝外壬崩,弟河亶甲立,是為帝河亶甲。河亶甲時,殷復衰。
hé dǎn jiǎ bēng, zi dì zǔ yǐ lì. dì zǔ yǐ lì, yīn fù xìng. wū xián rèn zhí.
河亶甲崩,子帝祖乙立。帝祖乙立,殷復興。巫賢任職。
zǔ yǐ bēng, zi dì zǔ xīn lì. dì zǔ xīn bēng, dì wò jiǎ lì, shì wèi dì wò jiǎ. dì wò jiǎ bēng, lì wò jiǎ xiōng zǔ xīn zhī zǐ zǔ dīng, shì wèi dì zǔ dīng. dì zǔ dīng bēng, lì dì wò jiǎ zhī zǐ nán gēng, shì wèi dì nán gēng. dì nán gēng bēng, lì dì zǔ dīng zhī zǐ yáng jiǎ, shì wèi dì yáng jiǎ. dì yáng jiǎ zhī shí, yīn shuāi.
祖乙崩,子帝祖辛立。帝祖辛崩,弟沃甲立,是為帝沃甲。帝沃甲崩,立沃甲兄祖辛之子祖丁,是為帝祖丁。帝祖丁崩,立弟沃甲之子南庚,是為帝南庚。帝南庚崩,立帝祖丁之子陽甲,是為帝陽甲。帝陽甲之時,殷衰。
zì zhōng dīng yǐ lái, fèi shì ér gèng lì zhū dì zǐ, dì zǐ huò zhēng xiāng dài lì, bǐ jiǔ shì luàn, yú shì zhū hóu mò cháo.
自中丁以來,廢適而更立諸弟子,弟子或爭相代立,比九世亂,於是諸侯莫朝。
dì yáng jiǎ bēng, dì pán gēng lì, shì wèi dì pán gēng. dì pán gēng zhī shí, yīn yǐ dōu hé běi, pán gēng dù hé nán, fù jū chéng tāng zhī gù jū, nǎi wǔ qiān, wú dìng chù. yīn mín zī xū jiē yuàn, bù yù xǐ. pán gēng nǎi gào yù zhū hóu dà chén yuē: xī gāo hòu chéng tāng yǔ ěr zhī xiān zǔ jù dìng tiān xià, fǎ zé kě xiū. shě ér fú miǎn, hé yǐ chéng dé! nǎi suì shè hé nán, zhì bó, xíng tāng zhī zhèng, rán hòu bǎi xìng yóu níng, yīn dào fù xìng. zhū hóu lái cháo, yǐ qí zūn chéng tāng zhī dé yě.
帝陽甲崩,弟盤庚立,是為帝盤庚。帝盤庚之時,殷已都河北,盤庚渡河南,復居成湯之故居,乃五遷,無定處。殷民咨胥皆怨,不欲徙。盤庚乃告諭諸侯大臣曰:「昔高后成湯與爾之先祖俱定天下,法則可修。舍而弗勉,何以成德!」乃遂涉河南,治亳,行湯之政,然後百姓由寧,殷道復興。諸侯來朝,以其遵成湯之德也。
dì pán gēng bēng, dì xiǎo xīn lì, shì wèi dì xiǎo xīn. dì xiǎo xīn lì, yīn fù shuāi. bǎi xìng sī pán gēng, nǎi zuò pán gēng sān piān. dì xiǎo xīn bēng, dì xiǎo yǐ lì, shì wèi dì xiǎo yǐ.
帝盤庚崩,弟小辛立,是為帝小辛。帝小辛立,殷復衰。百姓思盤庚,乃作盤庚三篇。帝小辛崩,弟小乙立,是為帝小乙。
dì xiǎo yǐ bēng, zi dì wǔ dīng lì. dì wǔ dīng jí wèi, sī fù xìng yīn, ér wèi dé qí zuǒ. sān nián bù yán, zhèng shì jué dìng yú zhǒng zǎi, yǐ guān guó fēng. wǔ dīng yè mèng dé shèng rén, míng yuē shuō. yǐ mèng suǒ jiàn shì qún chén bǎi lì, jiē fēi yě. yú shì nǎi shǐ bǎi gōng yíng qiú zhī yě, dé shuō yú fù xiǎn zhōng. shì shí shuō wèi xū mí, zhú yú fù xiǎn. jiàn yú wǔ dīng, wǔ dīng yuē shì yě. dé ér yǔ zhī yǔ, guǒ shèng rén, jǔ yǐ wèi xiāng, yīn guó dà zhì. gù suì yǐ fù xiǎn xìng zhī, hào yuē fù shuō.
帝小乙崩,子帝武丁立。帝武丁即位,思復興殷,而未得其佐。三年不言,政事決定於冢宰,以觀國風。武丁夜夢得聖人,名曰說。以夢所見視群臣百吏,皆非也。於是乃使百工營求之野,得說於傅險中。是時說為胥靡,築於傅險。見於武丁,武丁曰是也。得而與之語,果聖人,舉以為相,殷國大治。故遂以傅險姓之,號曰傅說。
dì wǔ dīng jì chéng tāng, míng rì, yǒu fēi zhì dēng dǐng ěr ér xǔ, wǔ dīng jù. zǔ jǐ yuē: wáng wù yōu, xiān xiū zhèng shì. zǔ jǐ nǎi xùn wáng yuē: wéi tiān jiān xià diǎn jué yì, jiàng nián yǒu yǒng yǒu bù yǒng, fēi tiān yāo mín, zhōng jué qí mìng. mín yǒu bù ruò dé, bù tīng zuì, tiān jì fù mìng zhèng jué dé, nǎi yuē qí nài hé. míng hū! wáng sì jìng mín, wǎng fēi tiān jì, cháng sì wú lǐ yú qì dào. wǔ dīng xiū zhèng xíng dé, tiān xià xián huān, yīn dào fù xìng.
帝武丁祭成湯,明日,有飛雉登鼎耳而呴,武丁懼。祖己曰:「王勿憂,先修政事。」祖己乃訓王曰:「唯天監下典厥義,降年有永有不永,非天夭民,中絕其命。民有不若德,不聽罪,天既附命正厥德,乃曰其奈何。鳴呼!王嗣敬民,罔非天繼,常祀毋禮於棄道。」武丁修政行德,天下咸驩,殷道復興。
dì wǔ dīng bēng, zi dì zǔ gēng lì. zǔ jǐ jiā wǔ dīng zhī yǐ xiáng zhì wèi dé, lì qí miào wèi gāo zōng, suì zuò gāo zōng róng rì jí xùn.
帝武丁崩,子帝祖庚立。祖己嘉武丁之以祥雉為德,立其廟為高宗,遂作高宗肜日及訓。
dì zǔ gēng bēng, dì zǔ jiǎ lì, shì wèi dì jiǎ. dì jiǎ yín luàn, yīn fù shuāi.
帝祖庚崩,弟祖甲立,是為帝甲。帝甲淫亂,殷復衰。
dì jiǎ bēng, zi dì lǐn xīn lì. dì lǐn xīn bēng, dì gēng dīng lì, shì wèi dì gēng dīng. dì gēng dīng bēng, zi dì wǔ yǐ lì. yīn fù qù bó, xǐ hé běi.
帝甲崩,子帝廩辛立。帝廩辛崩,弟庚丁立,是為帝庚丁。帝庚丁崩,子帝武乙立。殷復去亳,徙河北。
dì wǔ yǐ wú dào, wèi ǒu rén, wèi zhī tiān shén. yǔ zhī bó, lìng rén wèi xíng. tiān shén bù shèng, nǎi lù rǔ zhī. wèi gé náng, shèng xuè, áng ér shè zhī, mìng yuē shè tiān. wǔ yǐ liè yú hé wèi zhī xián, bào léi, wǔ yǐ zhèn sǐ. zi dì tài dīng lì. dì tài dīng bēng, zi dì yǐ lì. dì yǐ lì, yīn yì shuāi.
帝武乙無道,為偶人,謂之天神。與之博,令人為行。天神不勝,乃僇辱之。為革囊,盛血,昂而射之,命曰「射天」。武乙獵於河渭之閒,暴雷,武乙震死。子帝太丁立。帝太丁崩,子帝乙立。帝乙立,殷益衰。
dì yǐ zhǎng zǐ yuē wēi zǐ qǐ, qǐ mǔ jiàn, bù dé sì. shǎo zǐ xīn, xīn mǔ zhèng hòu, xīn wèi sì. dì yǐ bēng, zi xīn lì, shì wèi dì xīn, tiān xià wèi zhī zhòu.
帝乙長子曰微子啟,啟母賤,不得嗣。少子辛,辛母正後,辛為嗣。帝乙崩,子辛立,是為帝辛,天下謂之紂。
dì zhòu zī biàn jié jí, wén jiàn shén mǐn cái lì guò rén, shǒu gé měng shòu zhī zú yǐ jù jiàn, yán zú yǐ shì fēi jīn rén chén yǐ néng, gāo tiān xià yǐ shēng, yǐ wèi jiē chū jǐ zhī xià. hǎo jiǔ yín lè, bì yú fù rén. ài dá jǐ, dá jǐ zhī yán shì cóng. yú shì shǐ shī juān zuò xīn yín shēng, běi lǐ zhī wǔ, mǐ mǐ zhī lè. hòu fù shuì yǐ shí lù tái zhī qián, ér yíng jù qiáo zhī sù. yì shōu gǒu mǎ qí wù, chōng rèn gōng shì. yì guǎng shā qiū yuàn tái, duō qǔ yě shòu fēi niǎo zhì qí zhōng. màn yú guǐ shén. dà jù lè xì yú shā qiū, yǐ jiǔ wèi chí, xiàn ròu wèi lín, shǐ nán nǚ luǒ xiāng zhú qí jiān, wèi zhǎng yè zhī yǐn.
帝紂資辨捷疾,聞見甚敏;材力過人,手格猛獸;知足以距諫,言足以飾非;矜人臣以能,高天下以聲,以為皆出己之下。好酒淫樂,嬖於婦人。愛妲己,妲己之言是從。於是使師涓作新淫聲,北里之舞,靡靡之樂。厚賦稅以實鹿台之錢,而盈鉅橋之粟。益收狗馬奇物,充仞宮室。益廣沙丘苑台,多取野獸蜚鳥置其中。慢於鬼神。大聚樂戲於沙丘,以酒為池,縣肉為林,使男女裸相逐其間,為長夜之飲。
bǎi xìng yuàn wàng ér zhū hóu yǒu pàn zhě, yú shì zhòu nǎi zhòng xíng pì, yǒu páo gé zhī fǎ. yǐ xī bó chāng jiǔ hóu è hóu wèi sān gōng. jiǔ hóu yǒu hǎo nǚ, rù zhī zhòu. jiǔ hóu nǚ bù xǐ yín, zhòu nù, shā zhī, ér hǎi jiǔ hóu. è hóu zhēng zhī jiàng, biàn zhī jí, bìng pú è hóu. xī bó chāng wén zhī, qiè tàn. chóng hóu hǔ zhī zhī, yǐ gào zhòu, zhòu qiú xī bó yǒu lǐ. xī bó zhī chén hóng yāo zhī tú, qiú měi nǚ qí wù shàn mǎ yǐ xiàn zhòu, zhòu nǎi shè xī bó. xī bó chū ér xiàn luò xī zhī dì, yǐ qǐng chú páo gé zhī xíng. zhòu nǎi xǔ zhī, cì gōng shǐ fǔ yuè, shǐ de zhēng fá, wèi xī bó. ér yòng fèi zhōng wèi zhèng. fèi zhōng shàn yú, hǎo lì, yīn rén fú qīn. zhòu yòu yòng è lái. è lái shàn huǐ chán, zhū hóu yǐ cǐ yì shū.
百姓怨望而諸侯有畔者,於是紂乃重刑辟,有炮格之法。以西伯昌、九侯、鄂侯為三公。九侯有好女,入之紂。九侯女不喜淫,紂怒,殺之,而醢九侯。鄂侯爭之彊,辨之疾,並脯鄂侯。西伯昌聞之,竊嘆。崇侯虎知之,以告紂,紂囚西伯羑里。西伯之臣閎夭之徒,求美女奇物善馬以獻紂,紂乃赦西伯。西伯出而獻洛西之地,以請除炮格之刑。紂乃許之,賜弓矢斧鉞,使得征伐,為西伯。而用費中為政。費中善諛,好利,殷人弗親。紂又用惡來。惡來善毀讒,諸侯以此益疏。
xī bó guī, nǎi yīn xiū dé xíng shàn, zhū hóu duō pàn zhòu ér wǎng guī xī bó. xī bó zī dà, zhòu yóu shì shāo shī quán zhòng. wáng zǐ bǐ gàn jiàn, fú tīng. shāng róng xián zhě, bǎi xìng ài zhī, zhòu fèi zhī. jí xī bó fá jī guó, miè zhī, zhòu zhī chén zǔ yī wén zhī ér jiù zhōu, kǒng, bēn gào zhòu yuē: tiān jì qì wǒ yīn mìng, jiǎ rén yuán guī, wú gǎn zhī jí, fēi xiān wáng bù xiāng wǒ hòu rén, wéi wáng yín nüè yòng zì jué, gù tiān qì wǒ, bù yǒu ān shí, bù yú zhī tiān xìng, bù dí lǜ diǎn. jīn wǒ mín wǎng bù yù sàng, yuē tiān hé bù jiàng wēi, dà mìng hú bù zhì? jīn wáng qí nài hé? zhòu yuē: wǒ shēng bù yǒu mìng zài tiān hū! zǔ yī fǎn, yuē: zhòu bù kě jiàn yǐ. xī bó jì zú, zhōu wǔ wáng zhī dōng fá, zhì méng jīn, zhū hóu pàn yīn huì zhōu zhě bā bǎi. zhū hóu jiē yuē: zhòu kě fá yǐ. wǔ wáng yuē: ěr wèi zhī tiān mìng. nǎi fù guī.
西伯歸,乃陰修德行善,諸侯多叛紂而往歸西伯。西伯滋大,紂由是稍失權重。王子比干諫,弗聽。商容賢者,百姓愛之,紂廢之。及西伯伐飢國,滅之,紂之臣祖伊聞之而咎周,恐,奔告紂曰:「天既訖我殷命,假人元龜,無敢知吉,非先王不相我後人,維王淫虐用自絕,故天棄我,不有安食,不虞知天性,不迪率典。今我民罔不欲喪,曰『天曷不降威,大命胡不至』?今王其柰何?」紂曰:「我生不有命在天乎!」祖伊反,曰:「紂不可諫矣。」西伯既卒,周武王之東伐,至盟津,諸侯叛殷會周者八百。諸侯皆曰:「紂可伐矣。」武王曰:「爾未知天命。」乃復歸。
zhòu yù yín luàn bù zhǐ. wēi zǐ shù jiàn bù tīng, nǎi yǔ dà shī shǎo shī móu, suì qù. bǐ gàn yuē: wèi rén chén zhě, bù dé bù yǐ sǐ zhēng. nǎi jiàng jiàn zhòu. zhòu nù yuē: wú wén shèng rén xīn yǒu qī qiào. pōu bǐ gàn, guān qí xīn. jī zǐ jù, nǎi xiáng kuáng wèi nú, zhòu yòu qiú zhī. yīn zhī dà shī shǎo shī nǎi chí qí jì lè qì bēn zhōu. zhōu wǔ wáng yú shì suì lǜ zhū hóu fá zhòu. zhòu yì fā bīng jù zhī mù yě. jiǎ zǐ rì, zhòu bīng bài. zhòu zǒu rù, dēng lù tái, yī qí bǎo yù yī, fù huǒ ér sǐ. zhōu wǔ wáng suì zhǎn zhòu tóu, xiàn zhī dà bái qí. shā dá jǐ. shì jī zǐ zhī qiú, fēng bǐ gàn zhī mù, biǎo shāng róng zhī lǘ. fēng zhòu zi wǔ gēng lù fù, yǐ xù yīn sì, lìng xiū xíng pán gēng zhī zhèng. yīn mín dà shuō. yú shì zhōu wǔ wáng wèi tiān zǐ. qí hòu shì biǎn dì hào, hào wèi wáng. ér fēng yīn hòu wèi zhū hóu, shǔ zhōu.
紂愈淫亂不止。微子數諫不聽,乃與大師、少師謀,遂去。比干曰:「為人臣者,不得不以死爭。」乃彊諫紂。紂怒曰:「吾聞聖人心有七竅。」剖比干,觀其心。箕子懼,乃詳狂為奴,紂又囚之。殷之大師、少師乃持其祭樂器奔周。周武王於是遂率諸侯伐紂。紂亦發兵距之牧野。甲子日,紂兵敗。紂走入,登鹿台,衣其寶玉衣,赴火而死。周武王遂斬紂頭,縣之[大]白旗。殺妲己。釋箕子之囚,封比干之墓,表商容之閭。封紂子武庚、祿父,以續殷祀,令修行盤庚之政。殷民大說。於是周武王為天子。其後世貶帝號,號為王。而封殷後為諸侯,屬周。
zhōu wǔ wáng bēng, wǔ gēng yǔ guǎn shū cài shū zuò luàn, chéng wáng mìng zhōu gōng zhū zhī, ér lì wēi zǐ yú sòng, yǐ xù yīn hòu yān.
周武王崩,武庚與管叔、蔡叔作亂,成王命周公誅之,而立微子於宋,以續殷後焉。
tài shǐ gōng yuē: yú yǐ sòng cì qì zhī shì, zì chéng tāng yǐ lái, cǎi yú shū shī. qì wèi zi xìng, qí hòu fēn fēng, yǐ guó wèi xìng, yǒu yīn shì lái shì sòng shì kōng tóng shì zhì shì běi yīn shì mù yí shì. kǒng zǐ yuē, yīn lù chē wèi shàn, ér sè shàng bái.
太史公曰:余以頌次契之事,自成湯以來,采於書詩。契為子姓,其後分封,以國為姓,有殷氏、來氏、宋氏、空桐氏、稚氏、北殷氏、目夷氏。孔子曰,殷路車為善,而色尚白。