strong jìn xiè xuán strong
晋 谢玄
xiè xuán, zì yòu dù. shǎo yǐng wù, wèi shū fù ān suǒ qì zhòng. jí zhǎng, yǒu jīng guó cái lüè, lǚ pì bù qǐ. hòu yǔ wáng xún jù bèi huán wēn pì wèi yuàn, bìng lǐ zhòng zhī. fú jiān qiáng shèng, biān jìng shù bèi qīn kòu, cháo tíng qiú wén wǔ liáng jiàng kě yǐ zhèn yù běi fāng zhě, ān nǎi yǐ xuán yìng jǔ. zhōng shū láng xī chāo suī sù yǔ xuán bù shàn, wén ér tàn zhī yuē:" ān wéi zhòng jǔ qīn, míng yě. xuán bì bù fù jǔ, cái yě." shí xián yǐ wéi bù rán, chāo yuē:" wú cháng yǔ xuán gòng zài huán gōng fǔ, jiàn qí shǐ cái, suī lǚ jī jiān yì dé qí rèn, suǒ yǐ zhī zhī." yú shì zhào hái, bài jiàn wǔ jiàng jūn yǎn zhōu cì shǐ lǐng guǎng líng xiāng jiān jiāng běi zhū jūn shì. shí fú jiān qiǎn jūn wéi xiāng yáng, chē qí jiāng jūn huán chōng yù zhī. zhào xuán fā sān zhōu rén dīng, qiǎn péng chéng nèi shǐ hé qiān yóu jūn huái sì, yǐ wéi xíng yuán. xiāng yáng jì méi, jiān jiāng péng chāo gōng lóng xiāng jiāng jūn dài yú péng chéng. xuán lǜ dōng guǎn tài shǒu gāo héng hòu jūn jiāng jūn hé qiān cì yú sì kǒu, yù qiǎn jiān shǐ bào, lìng zhī jiù zhì qí dào wú yóu. xiǎo jiàng tián hóng qǐng xíng, nǎi méi shuǐ qián xíng, jiāng qù chéng, wèi zéi suǒ huò. zéi hòu lù hóng, shǐ yún" nán jūn yǐ bài". hóng wěi xǔ zhī, jì ér gào chéng zhōng yuē:" nán jūn chuí zhì, wǒ dān xíng lái bào, wèi zéi suǒ de, miǎn zhī!" suì yù hài. shí péng chāo zhì zī zhòng yú liú chéng, xuán nǎi yáng shēng qiǎn qiān děng xiàng liú chéng. chāo wén zhī, hái bǎo zī zhòng. qiān chí jìn, jiě péng chéng wéi. jí fú jiān zì lǜ bīng cì yú xiàng chéng, zhòng hào bǎi wàn, ér liáng zhōu zhī shī shǐ dá xián yáng, shǔ hàn shùn liú, yōu bìng xì zhì. xiān qiǎn fú róng mù róng wěi zhāng háo fú fāng děng zhì yǐng kǒu, liáng chéng wáng xiān děng tún luò jiàn. zhào yǐ xuán wèi qián fēng, dū du xú yǎn qīng sān zhōu yáng zhōu zhī jìn líng yōu zhōu zhī yān guó zhū jūn shì, yǔ shū fù zhēng lǔ jiāng jūn shí cóng dì fǔ guó jiāng jūn yǎn xī zhōng láng jiàng huán yī lóng xiāng jiāng jūn tán yuán jiàn wēi jiāng jūn dài xī yáng wǔ jiàng jūn táo yǐn děng jù zhī, zhòng fán bā wàn. xuán xiān qiǎn guǎng líng xiāng liú láo zhī wǔ qiān rén zhí zhǐ luò jiàn, jí zhǎn liáng chéng jí chéng dì yún, bù qí bēng kuì, zhēng fù huái shuǐ. láo zhī zòng bīng zhuī zhī, shēng qín jiān wěi jiāng liáng tuó wáng xiǎn liáng tì, mù róng qū dī děng, shōu qí jūn shí. jiān jìn tún shòu yáng, liè zhèn lín féi shuǐ, xuán jūn bù dé dù. xuán shǐ wèi fú róng yuē:" jūn yuǎn shè wú jìng ér lín shuǐ wèi zhèn, shì bù yù sù zhàn. zhū jūn shāo què, lìng jiàng shì dé zhōu xuán, pū yǔ zhū jūn huǎn pèi ér guān zhī, bù yì lè hū!" jiān zhòng jiē yuē:" yí zǔ féi shuǐ, mò lìng dé shàng. wǒ zhòng bǐ guǎ, shì bì wàn quán." jiān yuē:" dàn què jūn, lìng dé guò, ér wǒ yǐ tiě qí shù shí wàn xiàng shuǐ, bī ér shā zhī." róng yì yǐ wéi rán, suì huī shǐ què zhèn, zhòng yīn luàn bù néng zhǐ. yú shì xuán yǔ yǎn yī děng yǐ jīng ruì bā qiān shè dù féi shuǐ. shí jūn jù zhāng háo, xiǎo tuì. xuán yǎn réng jìn, jué zhàn féi shuǐ nán. jiān zhōng liú shǐ, lín zhèn zhǎn róng. jiān zhòng bēn kuì, zì xiāng dǎo jí tóu shuǐ sǐ zhě bù kě shèng jì, féi shuǐ wèi zhī bù liú. yú zhòng qì jiǎ xiāo dùn, wén fēng shēng hè lì, jiē yǐ wéi wáng shī yǐ zhì, cǎo xíng lù sù, zhòng yǐ jī dòng, sǐ zhě shí qī bā. zhào qiǎn diàn zhōng jiàng jūn wèi láo, jìn hào qián jiāng jūn, gù cí bù shòu. cì qián bǎi wàn, cǎi qiān pǐ. jì ér ān zòu fú jiān sàng bài, yí chéng qí xìn huì, yǐ xuán wèi qián fēng dū du, lǜ guàn jūn jiāng jūn huán shí qián jìng zào wō yǐng, jīng lüè jiù dū. xuán fù lǜ zhòng cì yú péng chéng, qiǎn cān jūn liú xí gōng jiān yǎn zhōu cì shǐ zhāng chóng yú juàn chéng, zǒu zhī, shǐ liú láo zhī shǒu juàn chéng. yǎn zhōu jì píng, xuán huàn shuǐ dào xiǎn sè, liáng yùn jiān nán, yòng dū hù wén rén shì móu, yàn lǚ liáng shuǐ, shù zhà, lì qī dài wèi pài, yōng èr àn zhī liú, yǐ lì yùn cáo. zì cǐ gōng sī lì biàn. yòu jìn fá qīng zhōu, gù wèi zhī qīng zhōu pài. qiǎn huái líng tài shǒu gāo sù yǐ sān qiān rén xiàng guǎng gù, jiàng jiān qīng zhōu cì shǐ fú liáng. yòu jìn fá jì zhōu, qiǎn lóng xiāng jiāng jūn liú láo zhī jù què áo, jì yáng tài shǒu guō mǎn jù wèi tái, fèn wǔ jiàng jūn yán xióng dù hé lì yíng. jiān zi pī qiǎn jiàng sāng jù tún lí yáng. xuán mìng liú xí yè xí jù, zǒu zhī. pī huáng jù yù jiàng, xuán xǔ zhī. pī gào jī, xuán kuì pī mǐ èr qiān hú. yòu qiǎn jìn líng tài shǒu téng tián zhī dù hé shǒu lí yáng, sān wèi jiē jiàng. yǐ yǎn qīng sī yù píng, jiā xuán dū du xú yǎn qīng sī jì yōu bìng qī zhōu jūn shì, zú yú guān.
谢玄,字幼度。少颖悟,为叔父安所器重。及长,有经国才略,屡辟不起。后与王珣俱被桓温辟为掾,并礼重之。苻坚强盛,边境数被侵寇,朝廷求文武良将可以镇御北方者,安乃以玄应举。中书郎郗超虽素与玄不善,闻而叹之曰:“安违众举亲,明也。玄必不负举,才也。”时咸以为不然,超曰:“吾尝与玄共在桓公府,见其使才,虽履屐间亦得其任,所以知之。”于是召还,拜建武将军、兖州刺史、领广陵相、监江北诸军事。时苻坚遣军围襄阳,车骑将军桓冲御之。诏玄发三州人丁,遣彭城内史何谦游军淮、泗,以为形援。襄阳既没,坚将彭超攻龙骧将军戴于彭城。玄率东莞太守高衡、后军将军何谦次于泗口,欲遣间使报,令知救至其道无由。小将田泓请行,乃没水潜行,将趣城,为贼所获。贼厚赂泓,使云“南军已败”。泓伪许之,既而告城中曰:“南军垂至,我单行来报,为贼所得,勉之!”遂遇害。时彭超置辎重于留城,玄乃扬声遣谦等向留城。超闻之,还保辎重。谦驰进,解彭城围。及苻坚自率兵次于项城,众号百万,而凉州之师始达咸阳,蜀、汉顺流,幽、并系至。先遣苻融、慕容暐、张蚝、符方等至颍口,梁成、王先等屯洛涧。诏以玄为前锋,都督徐兖青三州、扬州之晋陵、幽州之燕国诸军事,与叔父征虏将军石、从弟辅国将军琰、西中郎将桓伊、龙骧将军檀元、建威将军戴熙、扬武将军陶隐等拒之,众凡八万。玄先遣广陵相刘牢之五千人直指洛涧,即斩梁成及成弟云,步骑崩溃,争赴淮水。牢之纵兵追之,生禽坚伪将梁佗、王显、梁悌,慕容屈氐等,收其军实。坚进屯寿阳,列阵临淝水,玄军不得渡。玄使谓苻融曰:“君远涉吾境而临水为阵,是不欲速战。诸君稍却,令将士得周旋,仆与诸君缓辔而观之,不亦乐乎!”坚众皆曰:“宜阻淝水,莫令得上。我众彼寡,势必万全。”坚曰:“但却军,令得过,而我以铁骑数十万向水,逼而杀之。”融亦以为然,遂麾使却阵,众因乱不能止。于是玄与琰、伊等以精锐八千涉渡淝水。石军拒张蚝,小退。玄、琰仍进,决战淝水南。坚中流矢,临阵斩融。坚众奔溃,自相蹈藉投水死者不可胜计,淝水为之不流。余众弃甲宵遁,闻风声鹤唳,皆以为王师已至,草行露宿,重以饥冻,死者十七八。诏遣殿中将军慰劳,进号前将军,固辞不受。赐钱百万,彩千匹。既而安奏苻坚丧败,宜乘其衅会,以玄为前锋都督,率冠军将军桓石虔径造涡颍,经略旧都。玄复率众次于彭城,遣参军刘袭攻坚兖州刺史张崇于鄄城,走之,使刘牢之守鄄城。兖州既平,玄患水道险涩,粮运艰难,用督护闻人奭谋,堰吕梁水,树栅,立七埭为派,拥二岸之流,以利运漕。自此公私利便。又进伐青州,故谓之青州派。遣淮陵太守高素以三千人向广固,降坚青州刺史苻良。又进伐冀州,遣龙骧将军刘牢之据碻磝,济阳太守郭满据渭台,奋武将军颜雄渡河立营。坚子丕遣将桑据屯黎阳。玄命刘袭夜袭据,走之。丕惶遽欲降,玄许之。丕告饥,玄馈丕米二千斛。又遣晋陵太守滕恬之渡河守黎阳,三魏皆降。以兖、青、司、豫平,加玄都督徐、兖、青、司、冀、幽、并七州军事,卒于官。
sūn zǐ yuē:" zé rén ér rèn zhī." xuán zhī shǐ cái, gè dāng qí rèn. yòu yuē:" duó qí suǒ ài zé tīng." xuán xiàng liú chéng ér jiě péng chéng zhī wéi. yòu yuē:" luàn ér qǔ zhī." xuán yīn fú jiān zhèn luàn ér jué zhàn pò zhī shì yě.
孙子曰:“择人而任之。”玄之使才,各当其任。又曰:“夺其所爱则听。”玄向留城而解彭城之围。又曰:“乱而取之。”玄因符坚阵乱而决战破之是也。
strong yàn mù róng kè strong
燕 慕容恪
mù róng kè, zì yuán gōng, huàng zhī zǐ yě. chén shēn yǒu dà dù. nián shí wǔ, shēn cháng bā chǐ qī cùn, róng mào kuí jié, xióng yì yán zhòng, měi suǒ yán jí, zhé jīng lún shì wù, huàng shǐ qì yān, nǎi shòu zhī yǐ bīng. shù cóng huàng zhēng fá, lín jī duō qí cè. shǐ zhèn liáo dōng, shén yǒu wēi huì, gāo gōu lí dàn zhī, bù gǎn wéi kòu. huàng jiāng zhōng, wèi juàn yuē:" jīn zhōng yuán wèi yī, fāng jiàn dà shì, kè zhì yǒng jù jì, rǔ qí wěi zhī." jí juàn sì wèi, mí jiā qīn rèn. lèi zhàn yǒu dà gōng, fēng tài yuán wáng. juàn qǐn jí, yǐn kè yǔ mù róng píng shǔ yǐ hòu shì. jí huàng zhī shì, zǒng shè cháo quán. chū, jiàn yè wén juàn sǐ yuē:" zhōng yuán kě tú yǐ." huán wēn yuē:" mù róng kè shàng cún, suǒ yōu fāng wèi dà ěr." mù róng gēn zhī jiù zhū yě, nèi wài wēi jù. kè róng zhǐ rú cháng, shén sè zì ruò, chū rù wǎng huán, yī rén bù cóng. huò yǒu jiàn zhī zhě, kè yuē:" rén qíng huái jù, qiě dāng zì ān yǐ jìng zhī. wú fù bù ān, zé zhòng hé zhān yǎng zāi!" yú shì rén xīn shāo dìng. kè xū jīn dài wù, zī xún shàn dào, liàng cái chù rèn, shǐ rén bù yú wèi. suī zhí quán zhèng shì, bì zī zhī yú píng. bà cháo guī dì, zé jìn xīn sè yǎng, shǒu bù shì juàn. kè zhī wéi luò yáng yě, qín zhōng dà zhèn, fú jiān qīn jiāng yǐ bèi tóng guān, jūn huí nǎi dìng. kè wèi jiāng bù shàng wēi yán, zhuān yǐ ēn xìn yù wù, wù yú dà lüè, bù yǐ xiǎo lìng láo zhòng. jūn shì yǒu fàn fǎ, mì zòng shě zhī, bǔ zhǎn zéi shǒu yǐ lìng jūn. yíng nèi bù zhěng shì kě fàn, ér fáng yù shén yán, zhōng wú sàng bài. lín zhōng, wěi qīn lín wèn yǐ hòu shì, kè yuē:" chén wén bào ēn mò dà jiàn shì, bǎn zhù yóu kě, ér kuàng guó zhī yì fān hū! wú wáng wén wǔ jiān cái, guǎn xiāo zhī yà, bì xià ruò rèn zhī yǐ zhèng, guó qí shǎo ān. bù rán, chén kǒng èr kòu bì yǒu kuī zhī jì." yán zhōng ér sǐ.
慕容恪,字元恭,皝之子也。沉深有大度。年十五,身长八尺七寸,容貌魁杰,雄毅严重,每所言及,辄经纶世务,皝始器焉,乃授之以兵。数从皝征伐,临机多奇策。使镇辽东,甚有威惠,高句丽惮之,不敢为寇。皝将终,谓隽曰:“今中原未一,方建大事,恪智勇俱济,汝其委之。”及隽嗣位,弥加亲任。累战有大功,封太原王。隽寝疾,引恪与慕容评属以后事。及皝之世,总摄朝权。初,建邺闻隽死曰:“中原可图矣。”桓温曰:“慕容恪尚存,所忧方为大耳。”慕容根之就诛也,内外危惧。恪容止如常,神色自若,出入往还,一人步从。或有谏之者,恪曰:“人情怀惧,且当自安以靖之。吾复不安,则众何瞻仰哉!”于是人心稍定。恪虚襟待物,谘询善道,量才处任,使人不逾位。虽执权政事,必谘之于评。罢朝归第,则尽心色养,手不释卷。恪之围洛阳也,秦中大震,苻坚亲将以备潼关,军回乃定。恪为将不尚威严,专以恩信御物,务于大略,不以小令劳众。军士有犯法,密纵舍之,捕斩贼首以令军。营内不整似可犯,而防御甚严,终无丧败。临终,暐亲临问以后事,恪曰:“臣闻报恩莫大荐士,板筑犹可,而况国之懿藩乎!吴王文武兼才,管、萧之亚,陛下若任之以政,国其少安。不然,臣恐二寇必有窥之计。”言终而死。
sūn zǐ yuē:" fǔ zhōu zé guó bì qiáng." kè zài zhōng yuán, huán wēn yǐ wèi suǒ yōu fāng dà. yòu yuē:" zú wèi qīn fù ér fá zhī, zé bù fú." kè zhī wèi jiāng, zhuān yǐ ēn xìn ér bù shàng wēi yán shì yě.
孙子曰:“辅周则国必强。”恪在中原,桓温以谓所忧方大。又曰:“卒未亲附而罚之,则不服。”恪之为将,专以恩信而不尚威严是也。
strong qín wáng měng strong
秦 王猛
wáng měng, ān jǐng lüè, běi hǎi jù rén, jiā yú wèi jùn. shǎo pín jiàn. yǐ yù běn wèi yè. cháng huò běn yú luò yáng, yǒu yī rén guì mǎi qí běn, ér yún wú zhí, zì yán:" jiā qù cǐ wú yuǎn, kě suí wǒ qǔ zhí." měng lì qí guì ér cóng zhī, xíng bù jué yuǎn, hū zhì shēn shān, jiàn yī lǎo fù, xū fà hào rán, jù hú chuáng ér zuò, zuǒ yòu shí xǔ rén, yǒu yī rén yǐn měng jìn bài zhī. lǎo fù yuē:" wáng gōng hé yuán bài!" nǎi shí bèi cháng běn zhí, qiǎn rén sòng zhī. měng jì chū, gù shì, nǎi sōng gāo shān yě. měng bó xué hǎo bīng shū, qì dù xióng yuǎn. yǐn huà shān, huái zuǒ shì zhī zhì, hòu fēng yún ér hòu dòng. huán wēn rù guān, měng bèi hè yì zhī, yī miàn tán dāng shì zhī shì, mén shī ér yán, páng ruò wú rén. wēn chá ér yì zhī. wēn zhī jiāng hái, cì měng chē mǎ, qǐng yǔ jù nán. měng hái shān zī shī, shī yuē:" qīng yǔ huán wēn qǐ bìng shì zāi! zài cǐ kě fù guì, hé wéi yuǎn hū!" měng nǎi zhǐ. fú jiān jiāng yǒu dà zhì, wén měng míng, qiǎn lǚ pó lóu zhāo zhī. yī jiàn biàn ruò píng shēng, yǔ jí fèi xìng dà shì, yì fú tóng qì, ruò xuán dé zhī yù kǒng míng yě. suì zhōng wǔ qiān, quán qīng nèi wài. hòu lǜ zhū jūn tǎo mù róng wěi, jūn jìn yán míng, shī wú sī fàn. měng zhī wèi zhì yè, jié dào gōng xíng, jí měng zhì, yuǎn jìn tiē rán, yàn rén ān zhī. jì liú zhèn jì zhōu, qiǎn měng yú liù zhōu zhī nèi tīng yǐ pián yí cóng shì, jiǎn zhào yīng juàn, yǐ bǔ guān dōng shǒu zǎi, shòu qì, yán tái chú zhèng. é rù wèi chéng xiàng, shāo jiā dū du zhōng wài zhū jūn shì. měng biǎo ràng jiǔ zhī. jiān yuē:" qīng xī chī pán bù yī, zhèn lóng qián ruò guàn. zhèn qí qīng yú zàn jiàn, nǐ qīng yú wò lóng, qīng yì yì zhèn yú yī yán, huí kǎo pán zhī yǎ zhì, qǐ bù jīng qì shén jiāo, qiān zǎi zhī huì! suī fù yán rù mèng, jiāng gōng wù zhào, jīn gǔ yī shí, yì bù shū yě. zhèn qiě yù cóng róng yú shàng, wàng qīng láo xīn yú xià, hóng jì zhī wù, fēi qīng ér shuí!" suì bù xǔ. měng nǎi shòu mìng. jūn guó nèi wài wàn jī zhī wù, shì wú jù xì, mò bù guī zhī. měng zǎi zhèng gōng píng, liú fàng shī sù, bá yōu zhì, xiǎn xián cái, wài xiū bīng gé, nèi chóng rú xué, quàn kè nóng sāng, jiào yǐ lián chǐ, wú zuì ér bù xíng, wú cái ér bù rèn, shù jī xián xī, bǎi kuí shí xù. yú shì bīng qiáng guó fù, chuí jí shēng píng, měng zhī lì yě. jiān cóng róng cháng wèi měng yuē:" qīng sù yè fěi xiè, yōu qín wàn jī, ruò wén wáng dé tài gōng, wú jiāng yōu yóu yǐ zú suì." měng yuē:" bù tú bì xià zhī chén zhī guò, chén hé zú yǐ nǐ gǔ rén!" jiān yuē:" yǐ wú guān zhī, tài gōng qǐ néng guò yě!" cháng chì qí tài zǐ hóng cháng lè gōng pī děng yuē:" rǔ shì wáng gōng, rú shì wǒ yě." qí jiàn zhòng rú cǐ. xìng gāng míng qīng sù, yú shàn è yóu fēn. wēi shí yī cān zhī huì, yá zì zhī fèn, mí bù bào yān, shí lùn pō yǐ cǐ shǎo zhī. qǐn jí, jiān qīn lín shěng bìng, wèn yǐ hòu shì. měng yuē:" jìn suī pì chǔ wú yuè, nǎi zhēng shuò xiāng chéng. qīn rén shàn lín, guó zhī bǎo yě. chén méi zhī hòu, yuàn bù yǐ jìn wèi tú. xiān bēi qiāng lǔ, wǒ zhī chóu dí, zhōng wéi rén huàn, yí jiàn chú zhī, yǐ biàn shè jì." yán zhōng ér sǐ.
王猛,安景略,北海剧人,家于魏郡。少贫贱。以鬻畚为业。尝货畚于洛阳,有一人贵买其畚,而云无直,自言:“家去此无远,可随我取直。”猛利其贵而从之,行不觉远,忽至深山,见一老父,须发皓然,踞胡床而坐,左右十许人,有一人引猛进拜之。老父曰:“王公何缘拜!”乃十倍偿畚直,遣人送之。猛既出,顾视,乃嵩高山也。猛博学好兵书,气度雄远。隐华山,怀佐世之志,候风云而后动。桓温入关,猛被褐诣之,一面谈当世之事,扪虱而言,旁若无人。温察而异之。温之将还,赐猛车马,请与俱南。猛还山谘师,师曰:“卿与桓温岂并世哉!在此可富贵,何为远乎!”猛乃止。苻坚将有大志,闻猛名,遣吕婆楼招之。一见便若平生,语及废兴大事,异符同契,若玄德之遇孔明也。岁中五迁,权倾内外。后率诸军讨慕容暐,军禁严明,师无私犯。猛之未至邺,劫盗公行,及猛至,远近帖然,燕人安之。既留镇冀州,遣猛于六州之内听以便宜从事,简召英隽,以补关东守宰,授讫,言台除正。俄入为丞相,稍加都督中外诸军事。猛表让久之。坚曰:“卿昔螭蟠布衣,朕龙潜弱冠。朕奇卿于暂见,拟卿于卧龙,卿亦异朕于一言,回考槃之雅志,岂不精契神交,千载之会!虽傅岩入梦,姜公悟兆,今古一时,亦不殊也。朕且欲从容于上,望卿劳心于下,弘济之务,非卿而谁!”遂不许。猛乃受命。军国内外万机之务,事无巨细,莫不归之。猛宰政公平,流放尸素,拔幽滞,显贤才,外修兵革,内崇儒学,劝课农桑,教以廉耻,无罪而不刑,无才而不任,庶绩咸熙,百揆时序。于是兵强国富,垂及升平,猛之力也。坚从容常谓猛曰:“卿夙夜匪懈,忧勤万机,若文王得太公,吾将优游以卒岁。”猛曰:“不图陛下知臣之过,臣何足以拟古人!”坚曰:“以吾观之,太公岂能过也!”尝敕其太子宏、长乐公丕等曰:“汝事王公,如事我也。”其见重如此。性刚明清肃,于善恶尤分。微时一餐之惠,睚眦之忿,靡不报焉,时论颇以此少之。寝疾,坚亲临省病,问以后事。猛曰:“晋虽僻处吴越,乃正朔相承。亲仁善邻,国之宝也。臣没之后,愿不以晋为图。鲜卑、羌虏,我之仇敌,终为人患,宜渐除之,以便社稷。”言终而死。
sūn zǐ yuē:" zhī bǐ zhī jǐ." měng jiàn fú jiān bù yǐ jìn wèi tú shì yě.
孙子曰:“知彼知己。”猛谏苻坚不以晋为图是也。
strong sòng tán dào jì strong
宋 檀道济
tán dào jì, gāo píng jīn xiāng rén yě. sòng wǔ dì běi fá, dào jì wèi qián fēng, suǒ zhì wàng fēng xiáng fú. jìng jìn luò yáng, yì zhě wèi suǒ huò fú qiú yīng xī lù yǐ wéi jīng guān. dào jì yuē:" fá zuì diào rén, zhèng zài jīn rì." jiē shì ér qiǎn zhī. yú shì zhōng yuán gǎn yuè, guī zhě shén zhòng. wén dì jí wèi, shǐ dào jì yǔ zhōng lǐng jūn liú yàn zhī qián qū xī fá. shàng wèn cè yú dào jì, duì yuē:" chén xī yǔ xiè huì tóng cóng běi zhēng, rù guān shí cè, huì yǒu qí jiǔ, cái lüè míng liàn, dài nán yǔ dí. rán wèi cháng gū jūn jué shèng, róng shì kǒng fēi qí zhǎng. chén xī huì zhì, huì xī chén yǒng. jīn fèng wáng mìng wài tǎo, bì wèi zhèn ér qín." shí huì běn wèi dào jì yǔ xú xiàn zhī tóng zhū, hū wén lái shàng, suì bù zhàn zì kuì. shì píng, qiān zhēng nán dà jiàng jūn. yuán jiā bā nián, liú yàn zhī qīn wèi, yǐ píng hé nán, fù shī zhī. dào jì dū du zhēng tǎo zhū jūn shì, běi lüè dì, zhuǎn zhàn zhì jì shàng. wèi jūn shèng, suì kè huá tái. dào jì shí yǔ wèi jūn sān shí yú zhàn, duō jié. jūn zhì lì chéng, yǐ zī yùn jié nǎi hái. shí rén jiàng wèi zhě jù shuō liáng shí yǐ qìng, yú shì shì zú yōu jù, mò yǒu dòu zhì. dào jì yè chàng chóu liáng shā, yǐ suǒ yú shǎo mǐ sàn qí shàng. jí dàn, wèi jūn wèi zī liáng yǒu yú, gù bù fù zhuī, yǐ jiàng zhě wàng zhǎn yǐ xùn. shí dào jì bīng guǎ ruò, jūn zhōng dà jù. dào jì nǎi mìng jūn shì xī jiǎ, shēn bái fú shèng yú, xú chū wài wéi. wèi jūn jù yǒu fú, bù gǎn bī, nǎi guī. dào jì suī bù kè dìng hé nán, quán jūn ér fǎn, xióng míng dà zhèn, wèi shén dàn zhī. dào jì lì gōng qián cháo, wēi míng shén zhòng, zuǒ yòu fù xīn, bìng jīng bǎi zhàn, zhū zǐ yòu yǒu cái qì, cháo tíng yí wèi zhī. shí rén huò mù zhī yuē:" ān zhī fēi sī mǎ zhòng dá yě?" wén dì qǐn jí, péng chéng wáng yì kāng lǜ gōng chē yàn jià, dào jì bù fù kě zhì, zhào dào jì rù cháo, qí qī xiàng shì yuē:" fū gāo shì zhī xūn, dào jiā suǒ jì. jīn wú shì xiāng zhào, huò qí zhì yǐ." dào jì jiàn shōu, fèn nù qì shèng, mù guāng rú jù. é ěr jiān yǐn yǐn yī hú, nǎi tuō zé tóu dì yuē:" nǎi huài rǔ wàn lǐ cháng chéng!" wèi rén wén zhī, jiē yuē:" dào jì yǐ sǐ, wú zǐ bèi bù zú fù dàn." zì shì pín suì nán fá, yǒu yǐn mǎ cháng jiāng zhī zhì. wén dì wèn yīn jǐng rén yuē:" shuí kě jì dào jì?" dá yuē:" dào jì yǐ lèi yǒu zhàn gōng, gù zhì wēi míng yú wèi rèn ěr." dì yuē:" bù rán. xī lǐ guǎng zài cháo, xiōng nú bù gǎn nán wàng, hòu jì zhě fù yǒu jǐ rén?" wèi zhì guā bù, wén dì dēng shí tou chéng wàng, shén yǒu yōu sè, tàn yuē:" ruò dào jì zài qǐ zhì cǐ."
檀道济,高平金乡人也。宋武帝北伐,道济为前锋,所至望风降服。径进洛阳,议者谓所获俘囚应悉戮以为京观。道济曰:“伐罪吊人,正在今日。”皆释而遣之。于是中原感悦,归者甚众。文帝即位,使道济与中领军刘彦之前驱西伐。上问策于道济,对曰:“臣昔与谢晦同从北征,入关十策,晦有其九,才略明练,殆难与敌。然未尝孤军决胜,戎事恐非其长。臣悉晦智,晦悉臣勇。今奉王命外讨,必未阵而禽。”时晦本谓道济与徐羡之同诛,忽闻来上,遂不战自溃。事平,迁征南大将军。元嘉八年,刘彦之侵魏,已平河南,复失之。道济都督征讨诸军事,北略地,转战至济上。魏军盛,遂克滑台。道济时与魏军三十馀战,多捷。军至历城,以资运竭乃还。时人降魏者具说粮食已罄,于是士卒忧惧,莫有斗志。道济夜唱筹量沙,以所馀少米散其上。及旦,魏军谓资粮有余,故不复追,以降者妄斩以徇。时道济兵寡弱,军中大惧。道济乃命军士悉甲,身白服乘舆,徐出外围。魏军惧有伏,不敢逼,乃归。道济虽不克定河南,全军而反,雄名大振,魏甚惮之。道济立功前朝,威名甚重,左右腹心,并经百战,诸子又有才气,朝廷疑畏之。时人或目之曰:“安知非司马仲达也?”文帝寝疾,彭城王义康虑宫车晏驾,道济不复可制,召道济入朝,其妻向氏曰:“夫高世之勋,道家所忌。今无事相召,祸其至矣。”道济见收,愤怒气盛,目光如炬。俄尔间引饮一斛,乃脱帻投地曰:“乃坏汝万里长城!”魏人闻之,皆曰:“道济已死,吴子辈不足复惮。”自是频岁南伐,有饮马长江之志。文帝问殷景仁曰:“谁可继道济?”答曰:“道济以累有战功,故致威名馀未任耳。”帝曰:“不然。昔李广在朝,匈奴不敢南望,后继者复有几人?”魏至瓜步,文帝登石头城望,甚有忧色,叹曰:“若道济在岂至此。”
sūn zǐ yuē:" jiāng jūn kě duó xīn." dào jì wèi huì xī chén yǒng, guǒ bù zhàn ér zì kuì. yòu yuē:" qiáng ruò xíng yě." dào jì chàng chóu liáng shā ér què wèi jūn shì yě.
孙子曰:“将军可夺心。”道济谓晦悉臣勇,果不战而自溃。又曰:“强弱形也。”道济唱筹量沙而却魏军是也。
strong sòng wáng zhèn è strong
宋 王镇恶
wáng zhèn è, běi hǎi jù rén yě. zǔ měng, shì fú jiān, rèn jiān jiàng xiàng. zhèn è yǐ wǔ yuè shēng, jiā rén yǐ sú jì, yù lìng chū jì shū zōng. měng yuē:" cǐ fēi cháng ér, xī mèng cháng jūn è yuè shēng ér xiāng qí, shì ér yì jiāng xìng wú mén yǐ." gù míng wéi zhèn è. pō dú zhū zǐ bīng shū, xǐ lùn jūn guó dà shì, qí shè fēi cháng ér cóng héng shàn guǒ duàn. sòng wǔ dì fá guǎng gù, rén huò jiàn zhī wǔ dì. zhào yǔ yǔ, yì yān, yīn liú sù. dàn wèi zhū zuǒ yuē:" zhèn è, wáng měng sūn, suǒ wèi jiàng mén yǒu jiàng." wǔ dì móu tǎo liú yì, zhèn è yuē:" gōng ruò yǒu shì xī chǔ, qǐng gěi bǎi gě wèi qián qū." jí xī tǎo, zhuǎn zhèn è cān jūn shì, shǐ lǜ lóng xiāng jiāng jūn kuǎi ēn bǎi gě qián fā. zhèn è shòu mìng, biàn zhòu yè jiān xíng, yáng shēng shàng yǎn zhōu, liú yì wèi wèi xìn, bù zhī jiàn xí. zhèn è qù jiāng líng chéng èr shí lǐ, shě chuán bù shàng, kuǎi ēn jūn zài qián, zhèn è cì zhī. gě liú sān rén, duì gě àn shàng lì qí ān gǔ, yǔ suǒ liú rén yuē:" jì wǒ jiāng zhì chéng, biàn cháng gǔ, ruò hòu yǒu dà jūn zhuàng." yòu fēn duì zài hòu, lìng shāo jiāng jīn chuán. zhèn è jìng qián xí chéng, jīn shù jí bǎi xìng jiē yán liú fān shí shàng, yàn rán bù yí. jiāng zhì chéng, féng yì yào jiāng zhū xiǎn zhī, chí qián wèn fān suǒ zài. jūn rén dá yuē:" zài hòu." jí zhì jūn hòu bú jiàn fān, yòu wàng jiàn jiāng jīn chuán jiàn bèi shāo ér gǔ shēng shén shèng, zhī fēi fān shàng, biàn yuè mǎ gào yì, lìng bì chéng mén. zhèn è yì chí jìn, dé rù chéng, biàn yīn fēng fàng huǒ, shāo dài chéng nán mén jí dōng mén, yòu qiǎn rén yǐ zhào jí shè bìng wǔ dì shǒu shū fán sān hán shì yì, yì jiē shāo bù shì. jīn chéng nèi yì wèi xìn dì zì lái. jí duǎn bīng jiē zhàn, zhèn è jūn rén yǔ yì xià jiāng, huò shì fù xiōng zǐ dì zhōng biǎo qīn qīn, qiě dòu qiě yǔ, zhī wǔ dì zài hòu, rén qíng lí xiè. yì cóng dài chéng dōng mén chū bēn niú mù fó sì, zì yì. zhèn è shēn bèi wǔ jiàn, shǒu suǒ zhí shuò, shǒu zhōng pò zhé. jiāng líng píng hòu èr shí rì, dà jūn fāng zhì. wǔ dì běi fá, yǔ zhèn è zī yì, xíng lóng xiāng jiāng jūn, lǐng qián fēng. jiāng fā, qián jiāng jūn liú mù zhī wèi yuē:" xī jìn wén wáng wěi shǔ yú dèng ài, jīn yì wěi qīng yǐ guān zhōng, qīng qí miǎn zhī." zhèn è yuē:" wú děng yīn tuō fēng yún bìng méng chōu zhuó, jīn xián yáng bù kè, shì bù jì jiāng. sān qín ruò dìng ér gōng jiǔ xī bù zhì, yì qīng zhī zé yǐ." zhèn è rù zéi jìng, zhàn wú bù jié, dà jūn cì tóng guān, móu jìn qǔ jì. zhèn è qǐng lǜ shuǐ jūn zì hé rù wèi, zhí zhì wèi qiáo. zhèn è suǒ chéng jiē méng chōng xiǎo jiàn, xíng chuán zhě xī zài jiàn nèi, sù wèi ér jìn, jiàn wài bú jiàn yǒu xíng chuán rén. běi tǔ sù wú zhōu jí, mò bù jīng yǐ wéi shén. zhèn è jì zhì, lìng jiàng shì shí bì, biàn qì chuán dēng àn. wèi shuǐ liú jí, zhū jiàn xī zhú liú qù. zhèn è fǔ shì zú yuē:" cǐ shì cháng ān chéng běi mén wài, qù jiā wàn lǐ, ér fǎng chéng yī liáng, bìng yǐ zhú liú, wéi yí sǐ zhàn, kě lì dà gōng." nǎi shēn xiān shì zú, jí xiàn cháng ān chéng. chéng nèi liù wàn yú hù, zhèn è fǔ wèi chū fù, hào lìng yán sù, yú bà shàng fèng yíng, wǔ dì láo zhī yuē:" chéng wú bà yè zhě, zhēn qīng yě." xiè yuē:" cǐ míng gōng zhī wēi, zhū jiàng zhī lì." dì xiào yuē:" qīng yù xué féng yì xié." dì liú dì èr zi yì zhēn wèi ān xī jiāng jūn. zhèn è yǐ zhēng lǔ jiāng jūn lǐng ān xī sī mǎ, wěi yǐ hàn yù zhī rèn. wáng měng zhī xiāng fú jiān yě, běi rén yǐ fāng zhū gě liàng. rù guān zhī gōng, yòu zhèn è wéi shǒu, shí lùn zhě shēn dàn zhī. shěn tián zǐ yǔ zhèn è zhēng gōng. wǔ dì jiāng guī, liú tián zǐ yǔ zhèn è, sī wèi tián zǐ yuē:" zhōng huì bù dé suì qí luàn zhě, wèi yǒu wèi guàn děng yě. yǔ yuē: měng shòu bù rú qún hú. qīng děng shí yú rén, hé jù zhèn è?" gù èr rén cháng yǒu cāi xīn. shí zhèn è yǔ tián zǐ jù huì fù hóng zhī lěi, tián zǐ qiú píng rén yīn zhǎn zhī. hóng zhī bēn gào yì zhēn, yì zhēn shuài wáng xiū bèi jiǎ dēng héng mén yǐ chá qí biàn. é ér tián zǐ zhì, yán zhèn è fǎn. xiū zhí tián zǐ, yǐ zhuān lù zhǎn yān.
王镇恶,北海剧人也。祖猛,仕苻坚,任兼将相。镇恶以五月生,家人以俗忌,欲令出继疏宗。猛曰:“此非常儿,昔孟尝君恶月生而相齐,是儿亦将兴吾门矣。”故名为镇恶。颇读诸子兵书,喜论军国大事,骑射非常而从横善果断。宋武帝伐广固,人或荐之武帝。召与语,异焉,因留宿。旦谓诸佐曰:“镇恶,王猛孙,所谓将门有将。”武帝谋讨刘毅,镇恶曰:“公若有事西楚,请给百舸为前驱。”及西讨,转镇恶参军事,使率龙骧将军蒯恩百舸前发。镇恶受命,便昼夜兼行,扬声上兖州,刘毅谓为信,不知见袭。镇恶去江陵城二十里,舍船步上,蒯恩军在前,镇恶次之。舸留三人,对舸岸上立旗安鼓,语所留人曰:“计我将至城,便长鼓,若后有大军状。”又分队在后,令烧江津船。镇恶径前袭城,津戍及百姓皆言刘藩实上,晏然不疑。将至城,逢毅要将朱显之,驰前问藩所在。军人答曰:“在后。”及至军后不见藩,又望见江津船舰被烧而鼓声甚盛,知非藩上,便跃马告毅,令闭城门。镇恶亦驰进,得入城,便因风放火,烧大城南门及东门,又遣人以诏及赦并武帝手书凡三函示毅,毅皆烧不视。金城内亦未信帝自来。及短兵接战,镇恶军人与毅下将,或是父兄子弟中表亲亲,且斗且语,知武帝在后,人情离懈。毅从大城东门出奔牛牧佛寺,自缢。镇恶身被五箭,手所执槊,手中破折。江陵平后二十日,大军方至。武帝北伐,与镇恶谘议,行龙骧将军,领前锋。将发,前将军刘穆之谓曰:“昔晋文王委蜀于邓艾,今亦委卿以关中,卿其勉之。”镇恶曰:“吾等因托风云并蒙抽擢,今咸阳不克,誓不济江。三秦若定而公九锡不至,亦卿之责矣。”镇恶入贼境,战无不捷,大军次潼关,谋进取计。镇恶请率水军自河入渭,直至渭桥。镇恶所乘皆蒙冲小舰,行船者悉在舰内,溯渭而进,舰外不见有行船人。北土素无舟楫,莫不惊以为神。镇恶既至,令将士食毕,便弃船登岸。渭水流急,诸舰悉逐流去。镇恶抚士卒曰:“此是长安城北门外,去家万里,而舫乘衣粮,并已逐流,唯宜死战,可立大功。”乃身先士卒,即陷长安城。城内六万馀户,镇恶抚慰初附,号令严肃,于灞上奉迎,武帝劳之曰:“成吾霸业者,贞卿也。”谢曰:“此明公之威,诸将之力。”帝笑曰:“卿欲学冯异邪。”帝留第二子义真为安西将军。镇恶以征虏将军领安西司马,委以捍御之任。王猛之相苻坚也,北人以方诸葛亮。入关之功,又镇恶为首,时论者深惮之。沈田子与镇恶争功。武帝将归,留田子与镇恶,私谓田子曰:“钟会不得遂其乱者,为有卫瓘等也。语曰:猛兽不如群狐。卿等十馀人,何惧镇恶?”故二人常有猜心。时镇恶与田子俱会傅弘之垒,田子求屏人因斩之。弘之奔告义真,义真率王修被甲登横门以察其变。俄而田子至,言镇恶反。修执田子,以专戮斩焉。
sūn zǐ yuē:" bīng yǐ zhà lì." zhèn è yáng shēng liú fān lái shàng ér jué liú yì. yòu yuē:" sǐ dì shì zhī yǐ bù huó." zhèn è qì yī liáng ér lì shì zú shì yě.
孙子曰:“兵以诈立。”镇恶扬声刘藩来上而谲刘毅。又曰:“死地示之以不活。”镇恶弃衣粮而励士卒是也。
strong liáng wéi ruì strong
梁 韦叡
wéi ruì, zì huái wén, jīng zhào dù líng rén yě. zì jié yú liáng wǔ. jí bīng qǐ xí zhì, ruì lǜ jùn rén fá zhú wèi fá, bèi dào lái fù, yǒu zhòng èr qiān, mǎ èr bǎi pǐ. dì jiàn ruì shén yuè, fǔ jǐ yuē:" tā rì jiàn jūn zhī miàn, jīn rì jiàn jūn zhī xīn, wú shì jiù yǐ." dà jūn fā yǐng, móu liú shǒu jiāng, shàng nán qí rén. jiǔ zhī, gù ruì yuē:" qì qí jì ér bù chéng, yān huáng huáng ér gèng suǒ?" jí rì yǐ wéi jiāng xià tài shǒu. tiān jiàn èr nián, qiān yù zhōu cì shǐ, lǐng lì yáng tài shǒu. wèi qiǎn zhòng lái fá, ruì lǜ zhōu bīng jī zǒu zhī. sì nián, qīn wèi, zhào ruì dū du zhòng jūn. ruì qiǎn zhǎng shǐ wáng chāo zōng liáng jùn tài shǒu féng dào gēn gōng wèi xiǎo xiàn chéng, wèi néng bá. ruì xún xíng wéi zhà, wèi chéng zhōng hū chū shù bǎi rén chén yú mén wài, ruì yù jī zhī, zhū jiàng jiē yuē:" xiàng běn qīng lái, qǐng hái shòu jiǎ ér hòu zhàn." ruì yuē:" wèi chéng zhōng èr qiān yú rén, bì mén jiān shǒu, zú yǐ zì bǎo. jīn wú gù chū rén yú wài, bì qí xiāo yǒng, ruò néng cuò zhī, qí chéng zì bá." zhòng yóu chí yí, ruì zhǐ qí jié yuē:" cháo tíng shòu cǐ, fēi yǐ wéi shì. wéi ruì zhī fǎ, bù kě fàn yě." nǎi jìn bīng. wèi jūn bài, yīn jí gōng zhī, zhōng sù ér chéng bá. suì jìn tǎo hé féi. xiān shì, yòu jūn sī mǎ hú jǐng lüè zhì hé féi, jiǔ wèi néng xià. ruì àn xíng shān chuān, yuē:" wú wén fén shuǐ kě yǐ guàn píng yáng, jí cǐ shì yě." nǎi yàn féi shuǐ, qǐng zhī, yàn chéng shuǐ tōng, zhōu jiàn jì zhì. wèi chū fēn zhù dōng xī xiǎo chéng jiā féi, ruì xiān gōng èr chéng. jì ér wèi yuán jiāng yáng líng sì shuài jūn wǔ wàn yǎn zhì, zhòng jù bù dí, qǐng biǎo yì bīng. ruì yuē:" zéi yǐ zhì chéng xià, fāng fù qiú jūn, qiě wú qiú jì shī, bǐ yì zhào zhòng. shī kè zài hé, gǔ rén zhī yì yě." yīn zhàn, pò zhī, jūn rén shǎo ān. chū, féi shuǐ yàn lì, shǐ jūn zhǔ wáng huái zhù chéng yú àn shǒu zhī. wèi gōng xiàn chéng, chéng shèng zhì ruì chéng xià. jūn jiān pān líng yòu quàn ruì tuì huán cháo hú, zhū jiàng yòu qǐng zǒu bǎo sān zhàng. ruì nù yuē:" jiāng jūn sǐ suí, yǒu qián wú què." yīn lìng qǔ sǎn shàn huī chuáng, lì zhī dī xià, shì wú dòng zhì. ruì sù léi, měi zhàn wèi cháng qí mǎ, yǐ bǎn yú zì zài, dū lì zhòng jūn. wèi bīng záo dī, ruì qīn yǔ zhēng, wèi jūn què, yīn zhù lěi yú dī yǐ zì gù. qǐ dòu jiàn, gāo yǔ hé féi chéng děng, sì miàn lín zhī. chéng kuì, fú huò wàn yú. suǒ huò jūn shí, wú suǒ sī yān. chū, hú jǐng lüè yǔ qián jūn zhào zǔ yuè tóng jūn jiāo wù, zhì xiāng xiàn hài. jǐng lüè yī nù, zì niè qí chǐ, chǐ jiē liú xiě. ruì yǐ jiàng shuài bù hé, jiāng zhì huàn huò, zhuó jiǔ zì quàn jǐng lüè yuē:" qiě yuàn liǎng hǔ wù fù sī dòu." gù zhōng yú cǐ yì, dé wú hài yān. ruì měi zhòu jiē kè lǚ, yè suàn jūn shū, sān gēng qǐ zhāng dēng dá dàn, fǔ xún qí zhòng, cháng rú bù jí, gù tóu mù zhī shì zhēng guī zhī. suǒ zhì dùn shě xiū lì, guǎn yǔ fān lí yōng bì, jiē yīng zhǔn shéng. hé féi jì píng, yǒu zhào bān shī. qù wèi jūn jì jìn, jù wèi suǒ niè. ruì xī qiǎn zī zhòng jū qián, shēn chéng xiǎo yú diàn hòu, wèi rén fú ruì wēi míng, wàng zhī bù gǎn bī, quán jūn ér hái. yú shì qiān yù zhōu yú hé féi. wǔ nián, wèi zhōng shān wáng yuán yīng gōng běi xú zhōu, wéi cì shǐ chāng yì zhī yú zhōng lí, zhòng bīng bǎi wàn, lián chéng sì shí yú. wǔ dì qiǎn zhēng běi jiāng jūn cáo jǐng zōng jù zhī. cì shào yáng zhōu, zhù lěi xiāng shǒu, wèi gǎn jìn. dì nù, zhào ruì huì yān, cì yǐ lóng huán yù dāo, yuē:" zhū jiàng yǒu bù yòng mìng zhě, zhǎn zhī." ruì zì hé féi jīng yīn líng dà zé, guò jiàn gǔ, zhé fēi qiáo yǐ jì. shī rén wèi wèi jūn, duō quàn ruì huǎn xíng. ruì yuē:" zhōng lí jīn záo xué ér chù, fù hù ér jí, chē chí zú bēn, yóu kǒng qí hòu, ér kuàng huǎn hū!" xún rì ér zhì shào yáng. chū, dì chì jǐng zōng yuē:" wéi ruì, qīng xiāng wàng, yí shàn fèng zhī." jǐng zōng jiàn ruì, shén jǐn. dì wén yuē:" èr jiāng hé, shī bì jì yǐ." ruì yú jǐng zōng yíng qián èr shí lǐ, yè jué zhǎng qiàn, lì lù jiǎo, jié zhōu wèi chéng, bǐ xiǎo ér yíng lì. yuán yīng dà jīng, yǐ zhàng jī dì yuē:" shì hé shén yě!" jǐng zōng lǜ chéng zhōng wēi jù, nǎi mù jūn shì yán wén dá hóng qí lín děng jī chì rù chéng, shǐ gù chéng shǒu. qián xíng shuǐ dǐ, dé dá dōng chéng. chéng zhōng zhàn shǒu rì kǔ, shǐ zhī yǒu yuán, yú shì rén bǎi qí yǒng. wèi jiāng yáng dà yǎn jiāng wàn yú qí lái zhàn. dà yǎn yǐ yǒng guàn sān jūn, suǒ xiàng jiē mí. ruì jié chē wèi zhèn, dà yǎn jù qí wéi zhī. ruì yǐ qiáng nǔ èr qiān, yī shí jù fā, dòng jiǎ chuān zhōng, shā shāng zhě zhòng. shǐ guàn dà yǎn yòu bì, wáng hún ér zǒu. míng dàn, yuán yīng zì lǜ zhòng lái zhàn. ruì chéng sù mù yú, zhí bái jiǎo rú yì yǐ huī jūn, yī rì shù hé, yuán yīng shén dàn qí qiáng. wèi jūn yòu yè lái gōng chéng, fēi shǐ yǔ jí, ruì zi àn qǐng xià chéng yǐ bì jiàn, ruì bù xǔ. jūn zhōng jīng, ruì yú chéng shàng lì shēng ā zhī, nǎi dìng. wèi jūn xiān yú shào yáng zhōu liǎng àn wèi liǎng qiáo, lì zhà shù bǎi bù, kuà huái tōng dào. ruì zhuāng dà jiàn, shǐ liáng jùn tài shǒu féng dào gēn lú jiāng tài shǒu péi suì qín jùn tài shǒu lǐ wén zhāo děng wéi shuǐ jūn. huì huái shuǐ bào zhǎng, ruì jí qiǎn zhī, dòu jiàn jìng fā, jiē jiān zéi lěi, yǐ xiǎo chuán zài cǎo, guàn zhī yǐ gāo, cóng ér fén qí qiáo. fēng nù huǒ shèng, gǎn sǐ zhī shì bá zhà zhuó qiáo, shuǐ yòu piào jí, ruì hū zhī jiān, qiáo zhà jǐn huài. dào gēn děng jiē shēn zì bó zhàn, jūn rén fèn yǒng, hū shēng dòng tiān dì, wú bù yī dāng bǎi, wèi rén dà kuì, yuán yīng tuō shēn dùn zǒu. wèi jūn qū shuǐ sǐ zhě shí yú wàn, zhǎn shǒu yì rú zhī. qí yú shì jiǎ jī sǎng, qǐ wèi qiú nú, yóu shù shí wàn. ruì qiǎn bào chāng yì zhī, yì zhī qiě bēi qiě xǐ, bù xiá dá, dàn jiào yuē:" gēng shēng! gēng shēng!" yǐ gōng jìn jué wèi hóu. huì sī zhōu cì shǐ mǎ xiān lǐ zì cǐ hái jūn, wèi wèi rén suǒ niè, sān guān rǎo dòng, zhào ruì dū zhòng jūn yuán yān. ruì zhì ān lù, zēng zhù chéng èr zhàng yú, gèng kāi dà qiàn, qǐ gāo lóu, zhòng pō jī qí shì ruò. ruì yuē:" bù rán, wèi jiāng dāng yǒu qiè shí." shì shí yuán yīng fù zhuī xiān lǐ, jiāng fù shào yáng zhī chǐ, wén ruì zhì, nǎi tuì. dì yì zhào bà jūn. pǔ tōng yuán nián, qiān shì zhōng chē qí jiāng jūn, wèi bài, zú yú jiā. ruì yǎ yǒu kuàng shì zhī dù, lì rén yǐ ài huì wèi běn, suǒ jū bì yǒu zhèng jī. jiāng bīng rén ài shì zú, yíng mù wèi lì, zhōng bù kěn jiù shě jǐng zào wèi chéng, yì bù xiān shí. bèi fú bì yú rú zhě, suī lín zhèn jiāo fēng, cháng huǎn fú shèng yú, zhí zhú rú yì yǐ huī jìn zhǐ.
韦叡,字怀文,京兆杜陵人也。自结于梁武。及兵起檄至,叡率郡人伐竹为筏,倍道来赴,有众二千,马二百匹。帝见叡甚悦,抚几曰:“他日见君之面,今日见君之心,吾事就矣。”大军发郢,谋留守将,上难其人。久之,顾叡曰:“弃骐骥而不乘,焉遑遑而更索?”即日以为江夏太守。天监二年,迁豫州刺史,领历阳太守。魏遣众来伐,叡率州兵击走之。四年,侵魏,诏叡都督众军。叡遣长史王超宗、梁郡太守冯道根攻魏小岘城,未能拔。叡巡行围栅,魏城中忽出数百人陈于门外,叡欲击之,诸将皆曰:“向本轻来,请还授甲而后战。”叡曰:“魏城中二千馀人,闭门坚守,足以自保。今无故出人于外,必其骁勇,若能挫之,其城自拔。”众犹迟疑,叡指其节曰:“朝廷授此,非以为饰。韦叡之法,不可犯也。”乃进兵。魏军败,因急攻之,中宿而城拔。遂进讨合肥。先是,右军司马胡景略至合肥,久未能下。叡案行山川,曰:“吾闻汾水可以灌平阳,即此是也。”乃堰淝水,顷之,堰城水通,舟舰继至。魏初分筑东西小城夹淝,叡先攻二城。既而魏援将杨灵嗣帅军五万奄至,众惧不敌,请表益兵。叡曰:“贼已至城下,方复求军,且吾求济师,彼亦召众。师克在和,古人之义也。”因战,破之,军人少安。初,淝水堰立,使军主王怀筑城于岸守之。魏攻陷城,乘胜至叡城下。军监潘灵祐劝叡退还巢湖,诸将又请走保三丈。叡怒曰:“将军死绥,有前无却。”因令取伞扇麾幢,立之堤下,示无动志。叡素羸,每战未尝骑马,以板舆自载,督励众军。魏兵凿堤,叡亲与争,魏军却,因筑垒于堤以自固。起斗舰,高与合淝城等,四面临之。城溃,俘获万馀。所获军实,无所私焉。初,胡景略与前军赵祖悦同军交恶,志相陷害。景略一怒,自啮其齿,齿皆流血。叡以将帅不和,将致患祸,酌酒自劝景略曰:“且愿两虎勿复私斗。”故终于此役,得无害焉。叡每昼接客旅,夜算军书,三更起张灯达旦,抚循其众,常如不及,故投募之士争归之。所至顿舍修立,馆宇藩篱墉壁,皆应准绳。合肥既平,有诏班师。去魏军既近,惧为所蹑。叡悉遣辎重居前,身乘小舆殿后,魏人服叡威名,望之不敢逼,全军而还。于是迁豫州于合肥。五年,魏中山王元英攻北徐州,围刺史昌义之于锺离,众兵百万,连城四十馀。武帝遣征北将军曹景宗拒之。次邵阳洲,筑垒相守,未敢进。帝怒,诏叡会焉,赐以龙环御刀,曰:“诸将有不用命者,斩之。”叡自合肥经阴陵大泽,过涧谷,辄飞桥以济。师人畏魏军,多劝叡缓行。叡曰:“锺离今凿穴而处,负户而汲,车驰卒奔,犹恐其后,而况缓乎!”旬日而至邵阳。初,帝敕景宗曰:“韦叡,卿乡望,宜善奉之。”景宗见叡,甚谨。帝闻曰:“二将和,师必济矣。”叡于景宗营前二十里,夜掘长堑,立鹿角,截洲为城,比晓而营立。元英大惊,以杖击地曰:“是何神也!”景宗虑城中危惧,乃募军士言文达、洪骐麟等赍敕入城,使固城守。潜行水底,得达东城。城中战守日苦,始知有援,于是人百其勇。魏将杨大眼将万馀骑来战。大眼以勇冠三军,所向皆靡。叡结车为阵,大眼聚骑围之。叡以强弩二千,一时俱发,洞甲穿中,杀伤者众。矢贯大眼右臂,亡魂而走。明旦,元英自率众来战。叡乘素木舆,执白角如意以麾军,一日数合,元英甚惮其强。魏军又夜来攻城,飞矢雨集,叡子黯请下城以避箭,叡不许。军中惊,叡于城上厉声呵之,乃定。魏军先于邵阳洲两岸为两桥,立栅数百步,跨淮通道。叡装大舰,使梁郡太守冯道根、庐江太守裴邃、秦郡太守李文钊等为水军。会淮水暴涨,叡即遣之,斗舰竞发,皆监贼垒,以小船载草,灌之以膏,从而焚其桥。风怒火盛,敢死之士拔栅斫桥,水又漂疾,叡忽之间,桥栅尽坏。道根等皆身自搏战,军人奋勇,呼声动天地,无不一当百,魏人大溃,元英脱身遁走。魏军趋水死者十馀万,斩首亦如之。其馀释甲稽颡,乞为囚奴,犹数十万。叡遣报昌义之,义之且悲且喜,不暇答,但叫曰:“更生!更生!”以功进爵为侯。会司州刺史马仙理自此还军,为魏人所蹑,三关扰动,诏叡督众军援焉。叡至安陆,增筑城二丈余,更开大堑,起高楼,众颇讥其示弱。叡曰:“不然,为将当有怯时。”是时元英复追仙理,将复邵阳之耻,闻叡至,乃退。帝亦诏罢军。普通元年,迁侍中、车骑将军,未拜,卒于家。叡雅有旷世之度,莅人以爱惠为本,所居必有政绩。将兵仁爱士卒,营幕未立,终不肯就舍;井灶未成,亦不先食。被服必于儒者,虽临阵交锋,常缓服乘舆,执竹如意以麾进止。
sūn zǐ yuē:" bīng zhī qíng zhǔ sù." ruì jūn xún rì ér zhì shào yáng. yòu yuē:" shén hū shén hū, zhì yú wú shēng." ruì bǐ xiǎo lì yíng ér yuán yīng dà jīng. yòu yuē:" bù ruò zé néng bì zhī." ruì wèi wèi jiāng dāng yǒu qiè shí. yòu yuē:" shì zú rú ài zǐ." ruì yíng mù wèi lì, bù kěn jiù shě shì yě.
孙子曰:“兵之情主速。”叡军旬日而至邵阳。又曰:“神乎神乎,至于无声。”叡比晓立营而元英大惊。又曰:“不若则能避之。”叡谓为将当有怯时。又曰:“视卒如爱子。”叡营幕未立,不肯就舍是也。
strong liáng wáng sēng biàn strong
梁 王僧辨
wáng sēng biàn, zì jūn cái. xué shè gāi bó, yóu míng zuǒ shì chūn qiū. suī shè bù chuān zhá, ér yǒu líng yún zhī qì. shí yǒu ān chéng wàng zú liú gōng zhě, tián jiān dé bái qū, huà wéi jīn guī, jiāng xiāo zhī, guī shēng guāng zhào shì. gōng yǐ wéi shén ér dǎo zhī, suǒ qǐng duō yàn, suì móu zuò luàn, yuǎn jìn xiǎng yìng. yuán dì mìng cáo zi yǐng tǎo zhī, shǐ sēng biàn xí ān chéng. zi yǐng jì pò qí jūn, gōng zǒu ān chéng, sēng biàn qín zhī. yóu shì yǐ yǒng lüè chēng. hóu jǐng fǎn, fú jiāng xī kòu, jūn cì xià shǒu. sēng biàn wèi dà dū dū, jūn cì bā líng. jǐng jì xiàn yǐng chéng, jiāng jìn kòu jīng zhōu, yú shì yán jiāng tún shù wàng fēng qǐng fú. sēng biàn bìng chén gōng sī chuán yú shuǐ, fēn mìng zhòng jūn chéng chéng gù shǒu, yǎn qí wò gǔ, ān ruò wú rén. yì rì, zéi zhòng jì jiāng, qīng qí zhì chéng xià, wèi chéng zhōng yuē:" liáng wáng lǐng jūn, hé bù zǎo jiàng?" sēng biàn shǐ dá yuē:" dà jūn dàn xiàng jīng zhōu, cǐ chéng zì dāng fēi ài. sēng biàn bǎi kǒu zài rén zhǎng wò, qǐ dé biàn jiàng?" qǐng zhī, jǐng jūn lái gōng, chéng nèi tóng shí gǔ zào, shǐ shí yǔ xià, zéi nǎi yǐn tuì. zéi gōng chéng bù kè, yòu wèi huǒ jiàn shāo zhà, fēng bù biàn, zì fén ér tuì. yǒu liú xīng zhuì qí yíng zhōng, zéi tú dà hài, xiāng gù shī sè. zéi shuài rèn yuē yòu wèi lù fǎ hé suǒ qín, jǐng nǎi shāo yíng yè dùn. yuán dì yǐ sēng biàn wèi zhēng dōng jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, lǜ bā líng zhū jūn yán liú tǎo jǐng. gōng bá lǔ shān, réng gōng yǐng, jí rù luó chéng. yòu yǒu dà xīng rú chē lún zhuì zéi yíng, qù dì shí zhàng biàn chéng huǒ, yī shí pò sàn, yǒu lóng zì chéng chū, wǔ sè guāng yào, rù chéng qián yīng wǔ zhōu shuǐ zhōng. jǐng wén zhī, bèi dào guī jiàn yè. zéi shuài sòng zǐ xiān děng kùn cù, qiú shū yǐng chéng, shēn hái jiù jǐng. sēng biàn wěi xǔ zhī. zi xiān wèi wèi xìn rán, fú zhōu jiāng fā. sēng biàn mìng dù kān gǔ zào yǎn zhì, dà pò zhī, qín zi xiān dīng hé děng sòng jiāng líng. yǐng zhōu jì píng, sēng biàn jìn shī xún yáng. jūn rén duō mèng zhōu hé èr miào shén yán, yún: wú yǐ zhù tiān zǐ tǎo zéi. zì chēng zhēng tǎo dà jiàng jūn, bìng chéng zhū háng, é ér fǎn yuē: yǐ shā jǐng. tóng mèng zhě shù shí bǎi yān. yuán dì jiā sēng biàn shì zhōng shàng shū lìng zhēng dōng dà jiàng jūn. sēng biàn pín biǎo quàn jìn, bìng méng yōu dá. yú shì fā jiāng zhōu, zhí zhǐ jiàn yè. nǎi xiān mìng nán yǎn zhōu cì shǐ hóu wán zhèn xí nán lù què tóu děng shù, bìng kè zhī. jí fā què tóu zhōng jiāng ér fēng làng, shī rén xián jù. sēng biàn zài bài gào tiān yuē:" sēng biàn zhōng chén, fèng cí fá zuì, shè jì zhōng xīng, dāng biàn fēng xī, ruò dǐng mìng zhòng lún, qǐng cóng cǐ shì." yán qì fēng zhǐ, zì cǐ suì fàn ān liú, yǒu qún yú yuè shuǐ fēi kōng yǐn dǎo. zéi wàng guān jūn shàng yǒu wǔ sè yún, shuāng lóng jiā jiàn xíng shén xùn jí. jǐng zì chū zhàn yú shí tou chéng běi, sēng biàn děng dà pò zhī. lú huī lüè wén jǐng zhàn bài, yǐ shí tou chéng jiàng, sēng biàn yǐn jūn rù jù zhī. jǐng zǒu zhū fāng, sēng biàn mìng zhòng jiāng rù jù tái chéng. qí yè, jūn shī huǒ, shāo tài jí diàn jí dōng xī táng. sēng biàn suī yǒu miè zéi zhī gōng, ér yù xià wú fǎ, jūn rén lǔ lüè, qū bī jū rén, dū xià bǎi xìng yuán huái háo jiào, fān sī jǐng yān. yuán dì jí wèi, shòu zhèn wèi jiāng jūn. tiān jiàn zhōng, shā mén shì bǎo zhì wèi chèn yún:" tài suì lóng jiāng wú lǐ, xiāo jīng shuāng cǎo yīng sǐ, yú rén sàn shí bā zǐ." shí yán xiāo shì dāng miè, lǐ shì dài xìng. jí xiāng zhōu zéi lù nà děng gōng pò héng zhōu cì shǐ dīng dào guì, ér lǐ hóng yǎ yòu zì líng líng chēng zhù tǎo nà. jì ér cháo tíng wèi dá qí xīn, zhào zhào sēng biàn jiù yí fēng hóu xún nán zhēng, wèi dū du dōng shàng zhū jūn shì, yǐ chén wǔ pì wèi dū du xī xià zhū jūn shì. xiān shì, chén wǔ pì dū du yú sēng biàn, sēng biàn bù shòu, gù yuán dì fēn wéi dōng xī dū du, ér jù nán tǎo yān. xún ér hóng yǎ jiàng nà, nà yǐ wéi yīng fú, yú shì gòng yì bài hóng yǎ wèi dà jiàng jūn, zūn shì wéi zhǔ. hóng yǎ chéng píng jiān dà yú, sǎn gài gǔ chuī yǔ yí xī bèi, yì cóng rù cháng shā chéng. nà děng jù chē lún, jiā àn wèi chéng, shì zú jiē bǎi zhàn zhī dú yú, qì jiǎ jīng yán, tú dǎng yǒng ruì, méng chōng dòu jiàn zhì shuǐ líng shān. shí tiān rì qíng míng, chū wú yún wù, jūn fā zhī jì hū rán fēng yǔ, shí rén wèi zhī qì jūn. bǎi xìng qiè yán, zhī qí bài yě. yǒu liǎng lóng zì chéng xī jiāng zhōng téng yuè shēng tiān, wǔ sè fēn míng, yáo yìng jiāng shuǐ. bǎi xìng xián yǎng miàn mù zhī, fù lǎo huò jù zhòng ér bēi, qiè xiāng wèi yuē:" dì lóng yǐ qù, guó qí wáng hū!" chū, nà zào dà jiàn yī, míng yuē sān wáng jiàn zhě, shào líng wáng hé dōng wáng guì yáng sì wáng sān rén bìng wèi yuán dì suǒ hài, gù lì qí xiàng yú jiàn, jì yǐ tài láo, měi zhàn zhé jì zhī, yǐ qiú fú. yòu zào èr jiàn, yī yuē qīng lóng jiàn, èr yuē bái hǔ jiàn. jiē yī yǐ niú pí, bìng gāo shí wǔ zhàng, xuǎn qí zhōng yóu yǒng jiàn zhě chéng zhī. sēng biàn dàn zhī, shāo zuò lián chéng yǐ bī yān. zéi bù gǎn jiāo fēng, bìng huái xiè dài. sēng biàn yīn qí wú bèi, qīn qí gǔ yǐ jiè jìn zhǐ. qún zéi dà bài, guī bǎo cháng shā. sēng biàn nǎi mìng duō lěi wéi zhī, ér zì chū lín shì. zéi zhī bù shè bèi, qí dǎng wú cáng lǐ xián míng děng méng dùn zhí jìn, sēng biàn shàng jù hú chuáng, bù wéi zhī dòng, zhǐ huī yǒng gǎn, suì zhǎn xián míng, zéi nǎi tuì guī. chū, lù nà zuò nì, yǐ wáng lín wèi cí, yún:" ruò fàng lín, zé zì fú." shí zhòng jūn wèi zhī xǔ, ér wǔ líng wáng jì yōng zhòng shàng liú, nèi wài hài jù, yuán dì nǎi qiǎn lín hé jiě zhī. xiāng zhōu nǎi píng. yīn bèi zhào huì zhòng jūn xī tǎo, xún wǔ líng bài jī. sēng biàn hòu wèi chén wǔ dì suǒ shā.
王僧辨,字君才。学涉该博,尤明《左氏春秋》。虽射不穿札,而有凌云之气。时有安城望族刘躬者,田间得白蛆,化为金龟,将销之,龟生光照室。躬以为神而祷之,所请多验,遂谋作乱,远近响应。元帝命曹子郢讨之,使僧辨袭安城。子郢既破其军,躬走安城,僧辨禽之。由是以勇略称。侯景反,浮江西寇,军次夏首。僧辨为大都督,军次巴陵。景既陷郢城,将进寇荆州,于是沿江屯戍望风请服。僧辨并沉公私船于水,分命众军乘城固守,偃旗卧鼓,安若无人。翌日,贼众济江,轻骑至城下,谓城中曰:“梁王领军,何不早降?”僧辨使答曰:“大军但向荆州,此城自当非碍。僧辨百口在人掌握,岂得便降?”顷之,景军来攻,城内同时鼓噪,矢石雨下,贼乃引退。贼攻城不克,又为火舰烧栅,风不便,自焚而退。有流星坠其营中,贼徒大骇,相顾失色。贼帅任约又为陆法和所禽,景乃烧营夜遁。元帝以僧辨为征东将军、开府仪同三司,率巴陵诸军沿流讨景。攻拔鲁山,仍攻郢,即入罗城。又有大星如车轮坠贼营,去地十丈变成火,一时破散,有龙自城出,五色光耀,入城前鹦鹉洲水中。景闻之,倍道归建邺。贼帅宋子仙等困蹙,求输郢城,身还就景。僧辨伪许之。子仙谓为信然,浮舟将发。僧辨命杜龛鼓噪奄至,大破之,禽子仙、丁和等送江陵。郢州既平,僧辨进师寻阳。军人多梦周何二庙神言,云:吾以助天子讨贼。自称征讨大将军,并乘朱航,俄而反曰:已杀景。同梦者数十百焉。元帝加僧辨侍中尚书令、征东大将军。僧辨频表劝进,并蒙优答。于是发江州,直指建邺。乃先命南兖州刺史侯玩瑱袭南陆、鹊头等戍,并克之。及发鹊头中江而风浪,师人咸惧。僧辨再拜告天曰:“僧辨忠臣,奉辞伐罪,社稷中兴,当便风息,若鼎命中沦,请从此逝。”言讫风止,自此遂泛安流,有群鱼跃水飞空引导。贼望官军上有五色云,双龙夹舰行甚迅疾。景自出战于石头城北,僧辨等大破之。卢晖略闻景战败,以石头城降,僧辨引军入据之。景走朱方,僧辨命众将入据台城。其夜,军失火,烧太极殿及东西堂。僧辨虽有灭贼之功,而驭下无法,军人卤掠,驱逼居人,都下百姓缘淮号叫,翻思景焉。元帝即位,授镇卫将军。天监中,沙门释宝志为谶云:“太岁龙将无理,萧经霜草应死,馀人散十八子。”时言萧氏当灭,李氏代兴。及湘州贼陆纳等攻破衡州刺史丁道贵,而李洪雅又自零陵称助讨纳。既而朝廷未达其心,诏召僧辨就宜丰侯循南征,为都督东上诸军事,以陈武辟为都督西下诸军事。先是,陈武辟都督于僧辨,僧辨不受,故元帝分为东西都督,而俱南讨焉。寻而洪雅降纳,纳以为应符,于是共议拜洪雅为大将军,尊事为主。洪雅乘平肩大舆,伞盖鼓吹羽仪悉备,翼从入长沙城。纳等据车轮,夹岸为城,士卒皆百战之独馀,器甲精严,徒党勇锐,蒙冲斗舰至水陵山。时天日晴明,初无云雾,军发之际忽然风雨,时人谓之泣军。百姓窃言,知其败也。有两龙自城西江中腾跃升天,五色分明,遥映江水。百姓咸仰面目之,父老或聚众而悲,窃相谓曰:“地龙已去,国其亡乎!”初,纳造大舰一,名曰三王舰者,邵陵王、河东王、桂阳嗣王三人并为元帝所害,故立其像于舰,祭以太牢,每战辄祭之,以求福。又造二舰,一曰青龙舰,二曰白虎舰。皆衣以牛皮,并高十五丈,选其中尤勇健者乘之。僧辨惮之,稍作连城以逼焉。贼不敢交锋,并怀懈怠。僧辨因其无备,亲旗鼓以诫进止。群贼大败,归保长沙。僧辨乃命多垒围之,而自出临视。贼知不设备,其党吴藏、李贤明等蒙盾直进,僧辨尚据胡床,不为之动,指麾勇敢,遂斩贤明,贼乃退归。初,陆纳作逆,以王琳为辞,云:“若放琳,则自服。”时众军未之许,而武陵王纪拥众上流,内外骇惧,元帝乃遣琳和解之。湘州乃平。因被诏会众军西讨,寻武陵败绩。僧辨后为陈武帝所杀。
sūn zǐ yuē:" tiān dì shú dé?" sēng biàn yīn zéi yǒu xīng zhuì lóng qù zhī yì ér chéng gōng. yòu yuē:" fǎ lìng shú xíng?" sēng biàn suī néng miè zéi ér yù xià wú fǎ. yòu yuē:" jūn rǎo zhě, jiāng bù zhòng yě." sēng biàn néng jù hú chuáng ér bù dòng shì yě.
孙子曰:“天地孰得?”僧辨因贼有星坠龙去之异而成功。又曰:“法令孰行?”僧辨虽能灭贼而御下无法。又曰:“军扰者,将不重也。”僧辨能据胡床而不动是也。
strong chén wú míng chè strong
陈 吴明彻
wú míng chè, zì tōng zhào, qín jùn rén yě. yòu gū, xìng zhì xiào, nián shí sì, gǎn fén yíng wèi xiū, jiā pín wú yǐ qǔ gěi, nǎi qín lì gēng zhòng. shí tiān xià kàng hàn, miáo jià jiāo kū, míng chè āi fèn, měi zhī tián zhōng hào qì, yǎng tiān zì sù. jū shù rì, yǒu zì tián hái zhě yún miáo yǐ gēng shēng, míng chè yí qí dài jǐ. jí wǎng, rú yán. qiū ér dà huò, zú chōng zàng yòng. shí yǒu yī shì zhě, shàn zhàn mù, wèi qí xiōng yuē:" jūn zàng rì, bì yǒu chéng bái mǎ zhú lù zhě jīng fén, cǐ shì zuì xiǎo xiào zǐ dà guì zhī zhào." zhì shí, guǒ yǒu yīng. jí hóu jǐng kòu jùn, míng chè yǒu sù mài sān qiān yú hú, ér lín lǐ jī něi, nǎi bái zhū xiōng yuē:" jīn rén bù tú jiǔ, nài hé bù yǔ lín lǐ gòng cǐ?" yú shì jì kǒu píng fēn, tóng qí fēng jiǎn. qún dào wén ér bì yān, lài yǐ cún zhě shén zhòng. chén wǔ dì zhèn jīng kǒu, shēn xiāng yào jié, míng chè nǎi yì wǔ dì, dì wèi zhī jiàng jiē, zhí shǒu jí xí. míng chè yì wēi shè shū shǐ jīng zhuàn, jiù rǔ nán zhōu hóng zhèng xué tiān wén gū xū dùn jiǎ, lüè tōng qí shù, pō yǐ yīng xióng zì xǔ. wǔ dì yì shén qí zhī. jí shòu shàn, shòu ān nán jiāng jūn. wén dì jí wèi, yǐ míng chè wèi jiāng zhōu cì shǐ, lǐng yù zhāng tài shǒu, zǒng zhòng jūn tǎo zhōu dí. míng chè yǎ xìng gāng zhí, tǒng nèi bù shèn hé. wén dì wén zhī, qiǎn ān chéng wáng xū dài míng chè, hái cháo. xuān dì chū, cháo yì běi zhēng, gōng qīng hù yǒu yì tóng, míng chè jué cè qǐng xíng. zhào jiā shì zhōng, dū du zhēng tǎo zhū jūn shì, zǒng zhòng jūn shí yú wàn, fā dōu, yuán jiāng chéng zhèn xiāng xù jiàng kuǎn. jìn bī shòu yáng, qí qiǎn wáng lín jù shǒu. míng chè chéng yè gōng zhī, zhōng xiāo ér kuì, qí bīng tuì jù xiàng guó chéng jí jīn chéng. míng chè lìng jūn zhōng yì xiū gōng jù, yòu è féi shuǐ guàn chéng. chéng zhōng kǔ shī, duō fù jí, shǒu zú jiē zhǒng, sǐ zhě shí liù qī. huì qí qiǎn dà jiàng pí jǐng hé lǜ bīng shù shí wàn lái yuán, qù shòu chūn sān shí lǐ, dùn jūn bù jìn. zhū jiàng xián yuē:" jì jiāng ān chū?" míng chè yuē:" bīng guì zài sù, ér bǐ jié yíng bù jìn, zì cuò qí fēng, wú zhī qí bù gǎn zhàn míng yǐ." yú shì gōng huàn jiǎ zhòu, sì miàn jí gōng, kuā zhōng zhèn kǒng, yī gǔ ér qín wáng lín děng, sòng jiàn yè. jǐng hé jù ér dùn zǒu. zhào yǐ wéi chē qí dà jiàng jūn yù zhōu cì shǐ, qiǎn yè zhě xiāo chún jiù shòu yáng, shòu cè míng chè, yú chéng nán shè tán, shì zú èr shí wàn, chén qí gǔ gē jiǎ, dēng tán bài shòu, chéng lǐ ér tuì. jí zhōu miè qí, xuān dì jiāng shì xú yǎn, zhào míng chè běi qīn. jūn zhì lǚ liáng, zhōu xú zhōu zǒng guǎn liáng shì yàn lǜ zhòng jù zhàn, míng chè pín pò zhī, réng è qīng shuǐ yǐ guàn qí chéng, gōng zhī shén jí, huán liè zhōu jiàn yú chéng xià. zhōu qiǎn dà jiàng jūn wáng guǐ jiù zhī, guǐ qīng xíng zì qīng shuǐ rù huái kǒu, héng liú lì mù, yǐ tiě suǒ guàn chē lún, è duàn chuán lù. zhū jiàng wén zhī, shén kǒng, yì yù pò yàn bá jūn, yǐ fǎng zài mǎ. péi zi liè yuē:" jūn ruò jué yàn xià chuán, chuán bì qīng dǎo, qǐ kě dé hū? bù rú qián qiǎn mǎ chū." shì huì míng chè jí dǔ, zhī shì bù jì, suì cóng zhī, nǎi qiǎn xiāo mó hē shuài mǎ jūn shù qiān qián hái. míng chè réng zì jué qí yàn, chéng shuǐ lì yǐ tuì jūn. jí zhì qīng kǒu, shuǐ lì wēi, zhōu jiàn bìng bù dé dù, zhòng jūn jiē kuì. míng chè qióng cù, nǎi jiù zhí, zhōu fēng huái dé jùn gōng, yǐ yōu gòu jí zú.
吴明彻,字通炤,秦郡人也。幼孤,性至孝,年十四,感坟茔未修,家贫无以取给,乃勤力耕种。时天下亢旱,苗稼焦枯,明彻哀愤,每之田中号泣,仰天自诉。居数日,有自田还者云苗已更生,明彻疑其绐己。及往,如言。秋而大获,足充葬用。时有伊氏者,善占墓,谓其兄曰:“君葬日,必有乘白马逐鹿者经坟,此是最小孝子大贵之兆。”至时,果有应。及侯景寇郡,明彻有粟麦三千馀斛,而邻里饥馁,乃白诸兄曰:“今人不图久,奈何不与邻里共此?”于是计口平分,同其丰俭。群盗闻而避焉,赖以存者甚众。陈武帝镇京口,深相要结,明彻乃诣武帝,帝为之降阶,执手即席。明彻亦微涉书史经传,就汝南周弘正学天文、孤虚、遁甲,略通其术,颇以英雄自许。武帝亦甚奇之。及受禅,授安南将军。文帝即位,以明彻为江州刺史,领豫章太守,总众军讨周迪。明彻雅性刚直,统内不甚和。文帝闻之,遣安成王顼代明彻,还朝。宣帝初,朝议北征,公卿互有异同,明彻决策请行。诏加侍中,都督征讨诸军事,总众军十馀万,发都,缘江城镇相续降款。进逼寿阳,齐遣王琳拒守。明彻乘夜攻之,中宵而溃,齐兵退据相国城及金城。明彻令军中益修攻具,又遏淝水灌城。城中苦湿,多复疾,手足皆肿,死者十六七。会齐遣大将皮景和率兵数十万来援,去寿春三十里,顿军不进。诸将咸曰:“计将安出?”明彻曰:“兵贵在速,而彼结营不进,自挫其锋,吾知其不敢战明矣。”于是躬擐甲胄,四面疾攻,夸中震恐,一鼓而禽王琳等,送建邺。景和惧而遁走。诏以为车骑大将军、豫州刺史,遣谒者萧淳就寿阳,授策明彻,于城南设坛,士卒二十万,陈旗鼓戈甲,登坛拜受,成礼而退。及周灭齐,宣帝将事徐、兖,诏明彻北侵。军至吕梁,周徐州总管梁士彦率众拒战,明彻频破之,仍遏清水以灌其城,攻之甚急,环列舟舰于城下。周遣大将军王轨救之,轨轻行自清水入淮口,横流立木,以铁锁贯车轮,遏断船路。诸将闻之,甚恐,议欲破堰拔军,以舫载马。裴子烈曰:“君若决堰下船,船必倾倒,岂可得乎?不如前遣马出。”适会明彻疾笃,知事不济,遂从之,乃遣萧摩诃帅马军数千前还。明彻仍自决其堰,乘水力以退军。及至清口,水力微,舟舰并不得渡,众军皆溃。明彻穷蹙,乃就执,周封怀德郡公,以忧遘疾卒。
sūn zǐ yuē:" shàng xià tóng yù zhě, shèng." míng chè tǒng nèi bù hé, ér wén dì jù lìng dài zhī. yòu yuē:" chū qí bù yì." míng chè chéng yè gōng wáng lín. yòu yuē:" bīng zhī qíng zhǔ sù." míng chè yīn dí jié yíng bù jìn, yī gǔ ér qín zhī shì yě.
孙子曰:“上下同欲者,胜。”明彻统内不和,而文帝遽令代之。又曰:“出其不意。”明彻乘夜攻王琳。又曰:“兵之情主速。”明彻因敌结营不进,一鼓而禽之是也。
strong wèi cuī hào strong
魏 崔浩
cuī hào, zì bó shēn. shǎo hào xué, bó lǎn jīng shǐ, xuán xiàng yīn yáng, bǎi jiā zhī yán, wú bù gāi lǎn. míng yuán chū, bài xué shì jì jiǔ. jìn jiāng liú yù fá yáo hóng, yù sù hé xī shàng, qiú jiǎ dào. zhào qún chén yì zhī, xián yuē:" hán gǔ tiān xiǎn, yù hé néng xī? jīn yáng yán fá yáo, yì huò nán cè, yí xiān fā jūn duàn hé shàng liú, wù lìng xī guò." dì jiāng cóng zhī. hào yuē:" cǐ fēi shàng cè yě. jīn xìng sǐ zi yòu, chéng qí wēi wáng ér fá zhī, chén guān qí yì, bì zì rù guān. jìn zào zhī rén, bù gù hòu huàn. jīn ruò sāi qí xī lù, yù bì shàng àn běi qīn. rú cǐ, zé yáo wú shì ér wǒ shòu dí yǐ. rú rú nèi kòu, rén shí yòu fá. fā jūn fù nán zé běi kòu jìn jī, ruò qí jiù běi zé nán zhōu fù wēi. wèi ruò jiǎ zhī shuǐ dào, zòng yù xī rù, rán hòu xīng bīng sāi qí dōng guī zhī lù, suǒ wèi biàn zhuāng lá hǔ, liǎng de zhī shì yě. shǐ yù shèng yě, bì dé wǒ jiǎ dào zhī huì lìng yáo shì shèng yě, yì bù shī jiù lín zhī míng. zòng yù dé guān zhōng, yáo yuǎn nán shǒu. bǐ bù néng shǒu, zhōng wèi wǒ wù. jīn bù láo bīng mǎ, zuò guān chéng bài, dòu liǎng hǔ ér shōu cháng jiǔ zhī lì, shàng cè yě." yì zhě yóu yuē:" yù xī rù hán gǔ zé jìn tuì lù qióng, fù bèi shòu dí, běi shàng àn zé yáo jūn bì bù chū guān zhù wǒ. yáng shēng xī xíng, yì zài běi jìn, qí shì rán yě." dì suì cóng qún yì, qiǎn zhǎng sūn sōng jù zhī, zhàn yú pàn chéng, wèi jìn jiāng zhū chāo shí suǒ bài. dì hèn bù yòng hào yán, wèn hào yuē:" yù xī fá yǐ zhì tóng guān, qīng guān shì dé jì fǒu?" hào yuē:" yáo xìng hǎo yǎng xū míng ér wú shí yòng, zi hóng yòu bìng, zhòng pàn qīn lí. chéng qí wēi wáng, bīng jīng jiāng yǒng, kè zhī bì yǐ." dì yuē:" yù yǐ rù guān, bù néng jìn bù néng tuì, wǒ qiǎn jīng qí nán xí péng chéng shòu chūn, yù yì hé néng zì lì?" hào yuē:" jīn xī běi èr kòu wèi tiǎn, bì xià bù kě qīn yù liù shī. zhǎng sūn sōng yǒu jīng guó zhī yòng, wú jìn qǔ zhī néng, fēi liú yù dí yě. chén wèi dài zhī bù wǎn." dì xiào yuē:" qīng liàng zhī yǐ shěn yǐ." hào yuē:" chén cháng sī lùn jìn shì rén wù, bù gǎn bù shàng wén. ruò wáng měng zhī jīng guó, fú jiān zhī guǎn zhòng yě mù róng kè zhī fǔ shǎo zhǔ, mù róng wěi zhī huò guāng yě liú yù zhī píng nì luàn, sī mǎ dé zōng zhī cáo cāo yě." dì cháng yǒu wēi jí, shǐ hào fèng cè gào zōng miào, lìng tài wǔ wèi guó fù, zhǔ huì. wén sòng wǔ dì cú, dì yù qǔ luò yáng wǔ láo huá tái. hào yuē:" chūn qiū: jìn shì gài qīn qí, wén qí hóu zú, nǎi hái. jūn zǐ dà qí bù fá sàng, yǐ wéi ēn zú yǐ gǎn xiào zǐ, yì zú yǐ dòng zhū hóu. jīn guó jiā bù néng yī jǔ ér dìng jiāng nán, yí qiǎn rén diào jì, xù qí xiōng zāi, bù yì fēng yú tiān xià, lìng dé zhī shì yě. qiě yù xīn sǐ, dǎng yǔ wèi lí, bù rú huǎn zhī, dài qí è rěn. rú qí qiáng chén zhēng quán, biàn nán bì qǐ, rán hòu mìng jiāng yáng wēi, kě bù láo shì zú ér shōu huái běi zhī dì." dì ruì yì nán fá, yǔ hào yuē:" liú yù yīn yáo xìng sǐ ér miè qí guó, yù sǐ wǒ fá zhī, hé wéi bù kě?" suì qiǎn xī jīn děng nán fá, yì yú jiān guó zhī qián yuē:" xiān gōng chéng? xiān lüè dì?" jīn:" qǐng xiān gōng chéng." hào yuē:" nán rén cháng yú gù shǒu, fú shì gōng xiāng yáng, jīng nián bù bá. jīn yǐ dà guó zhī lì gōng qí xiǎo chéng, ruò bù shí kè, cuò sǔn jūn shì, wēi dào yě. bù rú fēn jūn lüè dì, zhì huái wéi xiàn, liè zhì shǒu zǎi, shōu liǎn zū gǔ. huá tái wǔ láo fǎn zài jūn běi, jué wàng nán jiù, bì yán hé dōng zǒu. ruò huò bù rán, jí wéi yòu zhōng zhī wù." gōng sūn biǎo qǐng xiān tú qí chéng. jīn děng jì hé, xiān gōng huá tái, jīng shí bù bá. tài wǔ zuǒ yòu jì hào zhèng zhí, gòng pái huǐ zhī. dì suī zhī qí néng, bù miǎn qún yì, gù hào yǐ gōng guī dì. jí yǒu yí yì, zhào wèn yān. hào xìng mǐn dá, cháng yú móu jì, zì cǐ zhāng liáng, wèi jǐ jī gǔ guò zhī. shí yì fá hè lián chāng, qún chén jiē yǐ wéi nán, wéi hào yuē:" wǎng nián yǐ lái, yíng huò zài shǒu yǔ lín, yuè gōu chén, qí zhàn qín wáng. yòu jīn nián wǔ xīng bìng chū dōng fāng, lì yú xī fá. tiān yìng rén hé, shí huì bìng jí, bù kě bù jìn." dì nǎi shǐ xī jīn děng jī pú bǎn, ér qīn lǜ qīng qí lüè qí dū chéng, dà huò ér hái. hòu fù tǎo chāng, cì qí chéng xià, shōu zhòng wěi tuì. chāng gǔ zào ér qián, shū zhèn wèi liǎng yì. huì yǒu fēng yǔ cóng dōng nán lái, yáng shā hūn míng. huàn zhě zhào ní jìn yuē:" jīn fēng yǔ cóng zéi hòu lái, wǒ xiàng bǐ bèi, tiān bù zhù rén. yòu jiàng shì jī kě, yuàn bì xià shè qí bì zhī, gèng dài hòu rì." hào chì zhī yuē:" shì hé yán yú? qiān lǐ zhì shèng, yī rì zhī zhōng qǐ dé biàn yì? zéi qián xíng bù zhǐ, hòu yǐ lí jué, yí fēn jūn yǐn shān, yǎn jī bù yì. fēng dào zài rén, qǐ yǒu cháng yě!" dì yuē:" shàn." fēn qí fèn jī, chāng jūn dà kuì. yì jī rú rú, cháo chén nèi wài jǐn bù yù xíng, wéi hào zàn chéng zhī. hè lián chāng tài shǐ zhāng shēn xú biàn shuō dì yuē:" jīn nián jǐ sì, sān yīn zhī suì. suì xīng xí yuè, tài bái zài xī fāng, bù kě jǔ bīng. běi fá bì bài, suī kè, bù lì yú shàng." yòu qún chén gòng zàn shēn děng, yún shēn shǎo fú jiàn fú jiān bù kě nán zhēng, jiān bù cóng ér bài. jīn tiān shí rén shì dōu bù hé xié, rú hé jǔ dòng! dì yì bù jué, nǎi zhào hào yǔ shēn děng biàn zhī. hào nán shēn yuē:" yáng zhě, dé yě yīn zhě, xíng yě. gù yuè shí xiū xíng. fū wáng zhě zhī yòng xíng, dà zé chén zhī yuán yě, xiǎo zé sì zhī shì cháo. zhàn fá zhě, yòng xíng zhī dà zhě yě. yǐ cǐ yán zhī, sān yīn yòng bīng, gài dé qí lèi, xiū xíng zhī yì yě. suì xīng xí yuè, nián jī rén liú, yīng zài tā guó. tài bái xíng cāng lóng sù, yú tiān wén wèi dōng, bù fáng běi fá. shēn děng sú shēng, zhì yì qiǎn jìn, qiān yú shù shù, bù dá dà tǐ, nán yǔ yuǎn tú. chén guān tiān wén, bǐ nián yǐ lái, yuè xíng yǎn mǎo, zhì jīn yóu rán. qí zhàn: sān nián, tiān zǐ dà pò máo tóu zhī guó. rú rú gāo chē, máo tóu zhī zhòng yě. yuàn bì xià wù yí." dì dà yuè, wèi gōng qīng yuē:" wú yì jué yǐ. wáng guó zhī chén bù kě yǔ móu, xìn zāi." huò yǒu yóu hào yuē:" wú zéi qīn nán, shě zhī běi fá, shī xíng qiān lǐ, qí shuí bù zhī? rú rú yuǎn dùn, qián wú suǒ huò, hòu yǒu nán qīn zhī huàn, cǐ wēi dào yě." hào yuē:" jīn nián bù cuī rú rú, zé wú yǐ yù nán zéi. zì guó jiā bìng xī guó yǐ lái, nán rén kǒng jù, yáng shēng dòng zhòng yǐ wèi huái běi. bǐ běi wǒ nán, bǐ zhēng wǒ xī, qí shì rán yǐ. qiě rú rú shì yuǎn, wèi guó jiā lì bù néng zhì, zì kuān lái jiǔ, gù xià zé sàn zhòng fàng mù, qiū féi nǎi jù, bèi hán xiàng wēn, nán lái kòu chāo. jīn yǎn qí bù bèi, dà jūn zú zhì, bì jīng hài wàng chén bēn zǒu, kě yī jǔ ér miè. zàn láo yǒng yì, shí bù kě shī yě. wéi huàn shàng wú cǐ yì, jīn shèng lǜ yǐ jué, rú hé zhǐ zhī?" suì xíng. jí jūn dào rù qí jìng, rú rú xiān bù shè bèi. yú shì fēn jūn sōu tǎo, dōng xī wǔ qiān lǐ, nán běi sān qiān lǐ, suǒ lǔ huò shù bǎi wàn. gāo chē shā rú rú zhǒng lèi, guī xiáng zhě sān shí yú wàn. dà jūn jì hái, nán jūn zú bù néng dòng, rú hào suǒ liào. tài wǔ zhào xīn jiàng gāo chē qú shuài shù bǎi rén, cì jiǔ shí yú qián, zhǐ hào yǐ shì zhī yuē:" rǔ cáo shì cǐ rén, xiān wāng nuò ruò, shǒu bù néng wān gōng chí máo, qí xiōng zhōng suǒ huái, nǎi yú yú bīng jiǎ. zhèn shǐ shí suī yǒu zhēng tǎo zhī zhì, ér lǜ bù zì jué, qián hòu kè jié, jiē cǐ rén dǎo wú lìng zhì cǐ yǐ." é ér nán fān zhū jiàng biǎo sòng shī yù fàn hé nán, qǐng bīng sān wàn, xiān qí wèi fā nì jī zhī, yīn zhū hé běi liú rén zài jiè shàng zhě, jué qí xiāng dǎo, zú yǐ cuò qí ruì qì, shǐ bù gǎn shēn rù. yán yí xǔ, hào yuē:" cǐ bù kě cóng yě. wǎng nián guó jiā dà pò rú rú, mǎ lì yǒu yú, nán zéi sàng jīng, cháng kǒng qīng bīng yǎn zhì, gù yáng shēng dòng zhòng yǐ bèi bù yú, fēi gǎn xiān fā. yòu nán tǔ xià shī, xià yuè zhēng shǔ, fēi xíng shī zhī shí. qiě bǐ xiān yán yǒu bèi, bì jiān chéng gù shǒu. tún jūn gōng zhī, zé liáng shí bù gěi fēn bīng sì tǎo, zé wú yǐ yìng dí. wèi jiàn qí lì. jiù shǐ néng lái, dài qí láo juàn, qiū liáng mǎ féi, yīn dí qǔ shí, xú wǎng jī zhī, wàn quán zhī jì." dì cóng hào yì. nán zhèn zhū jiàng biǎo zéi zhì, ér zì chén bīng shǎo, qiú jiǎn yōu zhōu yǐ nán shù bīng zuǒ shǒu, jiù zhāng shuǐ zào chuán, yán yǐ wéi bèi. gōng qīng yì zhě qiān rán, hào yuē:" fēi shàng cè yě. bǐ wén yōu zhōu yǐ nán jīng bīng xī fā, dà zào zhōu chuán, qīng qí zài hòu, yù cún lì sī mǎ, zhū chú sòng zú, bì jǔ guó hài rǎo, jù yú miè wáng, dāng xī fā jīng ruì, lái bèi cǐ jìng. hòu shěn zhī guān jūn yǒu shēng wú shí, tè qí xiān jù, bì xǐ ér qián xíng, jìng lái zhì hé, sì qí qīn bào, zé wǒ shǒu jiāng wú yǐ yù zhī. jīn gōng qīng yù yǐ wēi lì rǎng zéi, nǎi suǒ yǐ zhāo lìng sù zhì yě. fū zhāng xū shēng ér zhào shí hài, cǐ zhī wèi yǐ." hào yòu chén tiān shí bù lì yú bǐ, yuē:" jīn zī hài qì zài yáng zhōu, bù yí xiān jǔ bīng, yī yě wǔ suì zì xíng, xiān fā zhě shāng, èr yě rì shí miè guāng, zhòu hūn xīng jiàn, fēi niǎo zhuì luò, sù dāng dòu niú, yōu zài wēi wáng, sān yě yíng huò fú nì yú yì zhěn, róng luàn jí sàng, sì yě tài bái wèi chū, jìn bīng zhě bài, wǔ yě. fū xīng guó zhī jūn, xiān xiū rén shì, cì jǐn dì lì, hòu guān tiān shí, gù wàn jǔ ér wàn quán, guó ān ér shēn shèng. jīn sòng xīn guó, shì rén shì wèi zhōu yě zāi biàn lǚ jiàn, shì tiān shí bù xié yě zhōu xíng shuǐ hé, shì dì lì bù jìn yě. sān shì wú yī chéng, zì shǒu yóu huò bù ān, hé dé xiān fā ér gōng rén zāi?" dì bù néng wéi zhòng, nǎi cóng gōng qīng yì. suì qiǎn yáng píng wáng dù chāo zhèn yè, láng yá wáng sī mǎ chǔ zhī děng tún yǐng chuān. yú shì kòu lái suì jí. yòu jiāng tǎo rú rú, liú jié fù zhì yì yì. dì yù yù tǎo zhī, nǎi zhào wèn hào. hào duì yuē:" běi tǔ duō jī xuě, zhì dōng shí cháng bì hán nán xǐ. ruò qí yīn shí, qián jūn ér chū, bì yǔ zhī yù. jì yǔ zhī yù, zé kě qín huò." dì yǐ wéi rán, nǎi fēn jūn sì dào, zhū jiàng jù huì lù hún hǎi. qī rì yǒu dìng, ér jié hèn jì bù yòng, jǔ wù zhū jiàng, wú gōng ér hái. dì xī xún, zhì dōng yōng, qīn lín fén qū, guān pàn zéi xuē yǒng zōng lěi, jìn jūn wéi yǒng zōng. chū bīng yù zhàn, dì wèn hào yuē:" jīn rì kě jī fǒu?" hào yuē:" yǒng zōng wèi zhī bì xià zì lái, rén xīn ān gù, běi fēng xùn jí, yí jí jī zhī, xū yú bì pò. ruò dài míng rì, kǒng jiàn guān jūn shèng dà, bì yè dùn zǒu." dì cóng zhī, yǒng zōng kuì miè. chē jià jì hé, qián qū gào zéi zài wèi běi. dì zhì luò shuǐ qiáo, zéi yǐ yè dùn, zhào wèn hào yuē:" gài wú zài cháng ān běi jiǔ shí lǐ wèi běi, dì kōng gǔ cǎo bù bèi, yù dù wèi nán xī xíng, hé rú?" hào yuē:" gài wú yíng qù cǐ liù shí lǐ, zéi kuí suǒ zài. jī shé zhī fǎ, dāng xiān pò tóu, tóu pò zé wěi qǐ néng dòng? yí chéng shèng xiān jī wú. jīn jūn wǎng, yī rì biàn dào. wú píng zhī hòu, huí xiàng cháng ān, yì yī rì ér zhì. yī rì zhī fá, wèi biàn sǔn shāng. yú wèi yí cóng běi dào. ruò cóng nán dào, zé gài wú xú rù běi shān, zú wèi kě píng." dì bù cóng, nǎi dù wèi nán. wú wén dì zhì, jǐn sàn rù běi shān, guǒ rú hào yán, jūn wú suǒ kè. dì huǐ zhī. hòu rén wū hào yú dì, dì nù zhū hào.
崔浩,字伯深。少好学,博览经史,玄象阴阳,百家之言,无不该览。明元初,拜学士祭酒。晋将刘裕伐姚泓,欲溯河西上,求假道。诏群臣议之,咸曰:“函谷天险,裕何能西?今扬言伐姚,意或难测,宜先发军断河上流,勿令西过。”帝将从之。浩曰:“此非上策也。今兴死子幼,乘其危亡而伐之,臣观其意,必自入关。劲躁之人,不顾后患。今若塞其西路,裕必上岸北侵。如此,则姚无事而我受敌矣。蠕蠕内寇,人食又乏。发军赴南则北寇进击,若其救北则南州复危。未若假之水道,纵裕西入,然后兴兵塞其东归之路,所谓卞庄剌虎,两得之势也。使裕胜也,必德我假道之惠;令姚氏胜也,亦不失救邻之名。纵裕得关中,遥远难守。彼不能守,终为我物。今不劳兵马,坐观成败,斗两虎而收长久之利,上策也。”议者犹曰:“裕西入函谷则进退路穷,腹背受敌,北上岸则姚军必不出关助我。扬声西行,意在北进,其势然也。”帝遂从群议,遣长孙嵩拒之,战于畔城,为晋将朱超石所败。帝恨不用浩言,问浩曰:“裕西伐已至潼关,卿观事得济否?”浩曰:“姚兴好养虚名而无实用,子泓又病,众叛亲离。乘其危亡,兵精将勇,克之必矣。”帝曰:“裕已入关,不能进不能退,我遣精骑南袭彭城、寿春,裕亦何能自立?”浩曰:“今西北二寇未殄,陛下不可亲御六师。长孙嵩有经国之用,无进取之能,非刘裕敌也。臣谓待之不晚。”帝笑曰:“卿量之已审矣。”浩曰:“臣尝私论近世人物,不敢不上闻。若王猛之经国,苻坚之管仲也;慕容恪之辅少主,慕容暐之霍光也;刘裕之平逆乱,司马德宗之曹操也。”帝常有微疾,使浩奉策告宗庙,令太武为国副,主会。闻宋武帝殂,帝欲取洛阳、武牢、滑台。浩曰:“《春秋》:晋士匄侵齐,闻齐侯卒,乃还。君子大其不伐丧,以为恩足以感孝子,义足以动诸侯。今国家不能一举而定江南,宜遣人吊祭,恤其凶灾,布义风于天下,令德之事也。且裕新死,党与未离,不如缓之,待其恶稔。如其强臣争权,变难必起,然后命将扬威,可不劳士卒而收淮北之地。”帝锐意南伐,语浩曰:“刘裕因姚兴死而灭其国,裕死我伐之,何为不可?”遂遣奚斤等南伐,议于监国之前曰:“先攻城?先略地?”斤:“请先攻城。”浩曰:“南人长于固守,苻氏攻襄阳,经年不拔。今以大国之力攻其小城,若不时克,挫损军势,危道也。不如分军略地,至淮为限,列置守宰,收敛租谷。滑台、武牢反在军北,绝望南救,必沿河东走。若或不然,即为囿中之物。”公孙表请先图其城。斤等济河,先攻滑台,经时不拔。太武左右忌浩正直,共排毁之。帝虽知其能,不免群议,故浩以公归第。及有疑议,召问焉。浩性敏达,长于谋计,自此张良,谓己稽古过之。时议伐赫连昌,群臣皆以为难,唯浩曰:“往年以来,荧惑再守羽林,越钩陈,其占秦亡。又今年五星并出东方,利于西伐。天应人和,时会并集,不可不进。”帝乃使奚斤等击蒲坂,而亲率轻骑掠其都城,大获而还。后复讨昌,次其城下,收众伪退。昌鼓噪而前,舒阵为两翼。会有风雨从东南来,扬沙昏暝。宦者赵倪进曰:“今风雨从贼后来,我向彼背,天不助人。又将士饥渴,愿陛下摄骑避之,更待后日。”浩叱之曰:“是何言欤?千里制胜,一日之中岂得变易?贼前行不止,后以离绝,宜分军隐山,掩击不意。风道在人,岂有常也!”帝曰:“善。”分骑奋击,昌军大溃。议击蠕蠕,朝臣内外尽不欲行,唯浩赞成之。赫连昌太史张深、徐辩说帝曰:“今年己巳,三阴之岁。岁星袭月,太白在西方,不可举兵。北伐必败,虽克,不利于上。”又群臣共赞深等,云深少符谏苻坚不可南征,坚不从而败。今天时人事都不和协,如何举动!帝意不决,乃召浩与深等辩之。浩难深曰:“阳者,德也;阴者,刑也。故月蚀修刑。夫王者之用刑,大则陈之原野,小则肆之市朝。战伐者,用刑之大者也。以此言之,三阴用兵,盖得其类,修刑之义也。岁星袭月,年饥人流,应在他国。太白行苍龙宿,于天文为东,不妨北伐。深等俗生,志意浅近,牵于术数,不达大体,难与远图。臣观天文,比年以来,月行掩昴,至今犹然。其占:三年,天子大破旄头之国。蠕蠕、高车,旄头之众也。愿陛下勿疑。”帝大悦,谓公卿曰:“吾意决矣。亡国之臣不可与谋,信哉。”或有尤浩曰:“吴贼侵南,舍之北伐,师行千里,其谁不知?蠕蠕远遁,前无所获,后有南侵之患,此危道也。”浩曰:“今年不摧蠕蠕,则无以御南贼。自国家并西国已来,南人恐惧,扬声动众以卫淮北。彼北我南,彼征我息,其势然矣。且蠕蠕恃远,谓国家力不能至,自宽来久,故夏则散众放牧,秋肥乃聚,背寒向温,南来寇抄。今掩其不备,大军卒至,必惊骇望尘奔走,可一举而灭。暂劳永逸,时不可失也。唯患上无此意,今圣虑已决,如何止之?”遂行。及军到入其境,蠕蠕先不设备。于是分军搜讨,东西五千里,南北三千里,所虏获数百万。高车杀蠕蠕种类,归降者三十馀万。大军既还,南军卒不能动,如浩所料。太武召新降高车渠帅数百人,赐酒食于前,指浩以示之曰:“汝曹视此人,纤尫懦弱,手不能弯弓持矛,其胸中所怀,乃逾于兵甲。朕始时虽有征讨之志,而虑不自决,前后克捷,皆此人导吾令至此矣。”俄而南藩诸将表宋师欲犯河南,请兵三万,先其未发逆击之,因诛河北流人在界上者,绝其乡导,足以挫其锐气,使不敢深入。言宜许,浩曰:“此不可从也。往年国家大破蠕蠕,马力有余,南贼丧精,常恐轻兵奄至,故扬声动众以备不虞,非敢先发。又南土下湿,夏月蒸暑,非行师之时。且彼先严有备,必坚城固守。屯军攻之,则粮食不给;分兵肆讨,则无以应敌。未见其利。就使能来,待其劳倦,秋凉马肥,因敌取食,徐往击之,万全之计。”帝从浩议。南镇诸将表贼至,而自陈兵少,求简幽州以南戍兵佐守,就漳水造船,严以为备。公卿议者佥然,浩曰:“非上策也。彼闻幽州以南精兵悉发,大造舟船,轻骑在后,欲存立司马,诛除宋族,必举国骇扰,惧于灭亡,当悉发精锐,来备此境。后审知官军有声无实,特其先聚,必喜而前行,径来至河,肆其侵暴,则我守将无以御之。今公卿欲以威力攘贼,乃所以招令速至也。夫张虚声而召实害,此之谓矣。”浩又陈天时不利于彼,曰:“今兹害气在扬州,不宜先举兵,一也;午岁自刑,先发者伤,二也;日蚀灭光,昼昏星见,飞鸟坠落,宿当斗牛,忧在危亡,三也;荧惑伏匿于翼轸,戎乱及丧,四也;太白未出,进兵者败,五也。夫兴国之君,先修人事,次尽地利,后观天时,故万举而万全,国安而身盛。今宋新国,是人事未周也;灾变屡见,是天时不协也;舟行水涸,是地利不尽也。三事无一成,自守犹或不安,何得先发而攻人哉?”帝不能违众,乃从公卿议。遂遣阳平王杜超镇邺,琅琊王司马楚之等屯颍川。于是寇来遂疾。又将讨蠕蠕,刘洁复致异议。帝愈欲讨之,乃召问浩。浩对曰:“北土多积雪,至冬时常避寒南徙。若其因时,潜军而出,必与之遇。既与之遇,则可禽获。”帝以为然,乃分军四道,诸将俱会鹿浑海。期日有定,而洁恨计不用,沮误诸将,无功而还。帝西巡,至东雍,亲临汾曲,观叛贼薛永宗垒,进军围永宗。出兵欲战,帝问浩曰:“今日可击否?”浩曰:“永宗未知陛下自来,人心安固,北风迅疾,宜急击之,须臾必破。若待明日,恐见官军盛大,必夜遁走。”帝从之,永宗溃灭。车驾济河,前驱告贼在渭北。帝至洛水桥,贼已夜遁,诏问浩曰:“盖吴在长安北九十里渭北,地空谷草不备,欲渡渭南西行,何如?”浩曰:“盖吴营去此六十里,贼魁所在。击蛇之法,当先破头,头破则尾岂能动?宜乘胜先击吴。今军往,一日便到。吴平之后,回向长安,亦一日而至。一日之乏,未便损伤。愚谓宜从北道。若从南道,则盖吴徐入北山,卒未可平。”帝不从,乃渡渭南。吴闻帝至,尽散入北山,果如浩言,军无所克。帝悔之。后人诬浩于帝,帝怒诛浩。
sūn zǐ yuē:" chéng qí bì ér qǐ." hào wèi dòu liǎng hǔ ér shōu cháng jiǔ zhī lì. yòu yuē:" chéng yǒu suǒ bù gōng." hào wèi ruò gōng xiǎo chéng, bì sǔn jūn shì. yòu yuē:" zhī tiān zhī dì." hào wèi wǔ xīng chū dōng fāng, lì yǐ xī fá. yòu yuē:" jìn xiáng qù yí." hào wèi fēng dào zài rén. yòu yuē:" gōng qí wú bèi." hào qǐng yǎn rú rú zhī bù bèi. yòu yuē:" luàn jūn yǐn shèng." hào wèi zhāng xū shēng ér zhāo shí hài. yòu yuē:" shén hū shén hū, zhì yú wú shēng." hào yǐ yǒng zōng wèi zhī dì lái, qǐng jí jī zhī. yòu yuē:" qí shì xiǎn, qí jié duǎn." hào wèi jī shé zhī fǎ, dāng xiān tóu pò shì yě.
孙子曰:“乘其弊而起。”浩谓斗两虎而收长久之利。又曰:“城有所不攻。”浩谓若攻小城,必损军势。又曰:“知天知地。”浩谓五星出东方,利以西伐。又曰:“禁祥去疑。”浩谓风道在人。又曰:“攻其无备。”浩请掩蠕蠕之不备。又曰:“乱军引胜。”浩谓张虚声而招实害。又曰:“神乎神乎,至于无声。”浩以永宗未知帝来,请急击之。又曰:“其势险,其节短。”浩谓击蛇之法,当先头破是也。
strong wèi yú jǐn strong
魏 于谨
yú jǐn, zì sī gōng, hé nán luò yáng rén. xìng chén shēn, yǒu shí liàng, lüè kuī jīng shǐ, yóu hǎo sūn zi bīng shū. píng jū lǘ lǐ, wèi yǒu jìn shì zhī zhì. huò quàn zhī zhě, jǐn yuē:" zhōu jùn zhī zhí, xī rén suǒ bǐ tái dǐng zhī wèi, xū dài shí lái. wú suǒ yǐ yōu yóu xiāng yì, liáo yǐ zú suì ěr." jí pò liù hán bá líng shǒu luàn běi jìng, yǐn rú rú wèi yuán, dà xíng tái pú yè yuán zuǎn tǎo zhī. sù wén jǐn míng, pì wèi kǎi cáo cóng shì. zuǎn lìng jǐn lǜ èr qiān qí zhuī rú rú, qián hòu shí qī zhàn, jǐn jiàng qí zhòng. cháng wèi zéi suǒ wéi, jǐn chéng jùn mǎ yī zǐ yī guā, zéi suǒ xiān shí, nǎi shǐ èr rén gè chéng mǎ tū chén ér chū. zéi yǐ wéi jǐn yě, jiē zhēng zhú zhī. jǐn nǎi dé rù sāi. shí wèi mò sāng luàn, qún dào fēng qǐ. jǐn yì jiě zhū guó yǔ, nǎi dān qí rù zéi zhōng, shì yǐ ēn xìn. yú shì xī bǐ tiě lè qiú zhǎng miē liè hé děng sān wàn yú hù bìng kuǎn fù wèi. dì jiā zhī, chú jī shè jiāng jūn. yòu suí guǎng yáng wáng yuán shēn tǎo xiān yú xiū lǐ, tíng jūn zhōng shān. shì zhōng yuán yàn yán yú líng tài hòu yuē:" guǎng yáng wáng yǐ zōng shì zhì qīn shòu lǜ zhuān zhēng, jīn nǎi pán huán bù jìn, zuò tú fēi wàng. yòu yǒu yú jǐn zhě, zhī lüè guò rén, wèi qí móu zhǔ. fēng chén zhī xì, kǒng fēi bì xià chún chén." líng tài hòu zhào yú shàng shū shěng mén wài lì bǎng, mù huò jǐn zhě, xǔ zhòng shǎng. jǐn wén zhī, nǎi wèi guǎng yáng yuē:" jīn nǚ zhǔ lín cháo, qǔ xìn chán nìng, gǒu bù míng bái diàn xià sù xīn, biàn kǒng huò zhì. jǐn qǐng shù shēn yì quē, guī zuì yǒu sī, pī lù xīn dǎn." yuán shēn suì xǔ zhī. jǐn suì dào bǎng xià yuē:" wú zhī cǐ rén." zhòng gòng jí zhī, jǐn yuē:" wǒ jí shì yǐ." yǒu sī yǐ wén, líng tài hòu yǐn jiàn zhī, dà nù. jǐn bèi shù guǎng yáng zhōng kuǎn, wú chén tíng jūn zhī zhuàng. líng hòu yì jiě, shě zhī. jí hè bá yuè bèi hài, tài zǔ fù píng liáng. jǐn nǎi yán yú tài zǔ yuē:" wèi zuò líng chí, quán chén shàn mìng. míng gōng xié chāo shì zhī zī, huái jì shì zhī lüè, sì fāng yuǎn jìn xián suǒ guī xīn. yuàn zǎo jiàn liáng tú, yǐ fù zhòng wàng." tài zǔ yuē:" hé yǐ yán zhī?" duì yuē:" guān zhōng qín hàn jiù dū, xī chēng tiān fǔ, jiàng shì xiāo yǒng, jué rǎng gāo yú. jīn ruò jù qí yào hài, zhāo jí yīng xióng, yǎng zú quàn nóng, zú guān shí biàn. qiě tiān zǐ zài luò, bī pò qún xiōng, ruò míng gōng qǐng dōu guān yòu, dì bì xǐ ér qiān. rán hòu xié tiān zǐ ér lìng zhū hóu, fèng wáng mìng yǐ tǎo bào luàn, huán wén zhī yè, qiān zǎi yī shí yě." tài zǔ dà yuè. huì yǒu chì zhuī jǐn wèi guān nèi dà dū dū, jǐn yīn jìn dōu guān zhōng zhī cè, wèi dì nà zhī. xún ér qí shén wǔ bī luò yáng, jǐn cóng wèi dì xī qiān. cóng tài zǔ gōng máng shān, máng shān zhī yì, dà jūn bù lì, jǐn lǜ qí huī xià wěi jiàng, lì lù zuǒ. qí shén wǔ chéng shèng zhú běi, bù yǐ wéi yú. zhuī qí guò jǐn, jǐn nǎi zì hòu jī zhī, qí jūn luàn, yǐ cǐ dà jūn dé quán. jìn wèi zhù guó dà jiàng jūn. chū, liáng yuán dì píng hóu jǐng zhī hòu, yú jiāng líng sì wèi, mì yǔ qí shì tōng shǐ, jiāng móu qīn yì. qí xiōng zi yuè yáng wáng chá shí wéi yōng zhōu cì shǐ, yǐ liáng yuán dì shā qí xiōng yù, suì jié chóu xì. jù xiāng yáng lái fù, nǎi qǐng wáng shī. nǎi lìng jǐn lǜ zhòng chū tǎo. zhǎng sūn jiǎn wèn jǐn yuē:" wèi xiāo yì zhī jì, jiāng yù rú hé?" jǐn yuē:" yào bīng hàn miǎn, xí juǎn dù jiāng, nán jù dān yáng, shì qí shàng cè. yí guō nèi jū rén, tuì bǎo zǐ chéng, jùn qí pí dié, yǐ dài huǎn zhì, shì qí zhōng cè. ruò nán yú yí dòng, jù shǒu luó guō, shì qí xià cè." jiǎn yuē:" chuāi yì dìng chū hé cè?" jǐn yuē:" bì yòng qí xià cè." jiǎn yuē:" bǐ qì shàng ér yòng xià, hé yě?" duì yuē:" xiāo shì bǎo jù jiāng nán, mián lì shǔ jì. shǔ zhōng yuán duō gù, wèi huáng wài lüè. yòu yǐ wǒ yǒu qí shì zhī huàn, wèi lì bù néng fēn. qiě yì nuò ér wú móu, duō yí shǎo duàn. yú mín nán yǔ lǜ shǐ, jiē liàn yì jū, jì è yí dòng, dāng bǎo luó guō, suǒ yǐ yòng qí xià cè." jǐn nǎi lìng zhōng shān wáng hù jí dà jiàng jūn yáng zhōng děng lǜ jīng qí xiān jù jiāng jīn, duàn qí zǒu lù. liáng rén lì mù shān yú wài chéng, guǎng lún liù shí lǐ. xún ér jǐn xī zhòng wéi zhī. liáng zhǔ shǔ qiǎn bīng chū zhàn, wèi jǐn suǒ pò. xún yǒu liù rì, wài chéng suì xiàn. liáng zhǔ tuì bǎo zǐ chéng, yì rì lǜ qí tài zǐ yǐ xià miàn fù ér jiàng, xún shā zhī, lì xiāo chá wèi liáng wáng, zhèn lǚ ér xuán. tài zǔ qīn zhì qí dì, yàn yǔ jí huān. jǐn zì yǐ jiǔ dāng quán, wàng lóng wèi zhòng, gōng míng jì lì, yuàn bǎo yōu xián, nǎi shàng xiān suǒ chéng jùn mǎ jí suǒ zhe kǎi jiǎ děng. tài zǔ shí qí yì, nǎi yuē:" jù huá wèi píng, gōng qǐ dé biàn ěr dú shàn." suì bù shòu. yǐ jí hōng. jǐn yǒu zhì móu, shàn yú shì shàng. míng wèi suī zhòng, yù cún qiān yì. měi cháo cān wǎng lái, cóng zhě bù guò sān liǎng qí ér yǐ. cháo tíng fán yǒu jūn guó zhī wù, duō yǔ jǐn jué zhī. jǐn yì jié qí zhì néng. gōng chén zhī zhōng, tè jiàn wěi xìn, zhōng shǐ ruò yī, rén wú jiàn yán.
于谨,字思恭,河南洛阳人。性沉深,有识量,略窥经史,尤好孙子兵书。屏居闾里,未有进仕之志。或劝之者,谨曰:“州郡之职,昔人所鄙;台鼎之位,须待时来。吾所以优游乡邑,聊以卒岁耳。”及破六韩拔陵首乱北境,引蠕蠕为援,大行台仆射元纂讨之。宿闻谨名,辟为铠曹从事。纂令谨率二千骑追蠕蠕,前后十七战,尽降其众。尝为贼所围,谨乘骏马一紫一騧,贼所先识,乃使二人各乘马突陈而出。贼以为谨也,皆争逐之。谨乃得入塞。时魏末丧乱,群盗蜂起。谨亦解诸国语,乃单骑入贼中,示以恩信。于是西鄙铁勒酋长乜列河等三万馀户并款附魏。帝嘉之,除积射将军。又随广阳王元深讨鲜于修礼,停军中山。侍中元晏言于灵太后曰:“广阳王以宗室至亲受律专征,今乃盘桓不进,坐图非望。又有于谨者,知略过人,为其谋主。风尘之隙,恐非陛下纯臣。”灵太后诏于尚书省门外立榜,募获谨者,许重赏。谨闻之,乃谓广阳曰:“今女主临朝,取信谗佞,苟不明白殿下素心,便恐祸至。谨请束身诣阙,归罪有司,披露心胆。”元深遂许之。谨遂到榜下曰:“吾知此人。”众共诘之,谨曰:“我即是矣。”有司以闻,灵太后引见之,大怒。谨备述广阳忠款,无陈停军之状。灵后意解,舍之。及贺拔岳被害,太祖赴平凉。谨乃言于太祖曰:“魏祚凌迟,权臣擅命。明公挟超世之资,怀济世之略,四方远近咸所归心。愿早建良图,以副众望。”太祖曰:“何以言之?”对曰:“关中秦汉旧都,昔称天府,将士骁勇,厥壤膏腴。今若据其要害,招集英雄,养卒劝农,足观时变。且天子在洛,逼迫群凶,若明公请都关右,帝必喜而迁。然后挟天子而令诸侯,奉王命以讨暴乱,桓、文之业,千载一时也。”太祖大悦。会有敕追谨为关内大都督,谨因进都关中之策,魏帝纳之。寻而齐神武逼洛阳,谨从魏帝西迁。从太祖攻邙山,邙山之役,大军不利,谨率其麾下伪降,立路左。齐神武乘胜逐北,不以为虞。追骑过尽,谨乃自后击之,齐军乱,以此大军得全。进位柱国大将军。初,梁元帝平侯景之后,于江陵嗣位,密与齐氏通使,将谋侵轶。其兄子岳阳王詧时为雍州刺史,以梁元帝杀其兄誉,遂结仇隙。据襄阳来附,乃请王师。乃令谨率众出讨。长孙俭问谨曰:“为萧绎之计,将欲如何?”谨曰:“耀兵汉、沔,席卷渡江,南据丹阳,是其上策。移郭内居人,退保子城,峻其陴堞,以待缓至,是其中策。若难于移动,据守罗郭,是其下策。”俭曰:“揣绎定出何策?”谨曰:“必用其下策。”俭曰:“彼弃上而用下,何也?”对曰:“萧氏保据江南,绵历数纪。属中原多故,未遑外略。又以我有齐氏之患,谓力不能分。且绎懦而无谋,多疑少断。愚民难与虑始,皆恋邑居,既恶移动,当保罗郭,所以用其下策。”谨乃令中山王护及大将军杨忠等率精骑先据江津,断其走路。梁人立木栅于外城,广轮六十里。寻而谨悉众围之。梁主属遣兵出战,为谨所破。旬有六日,外城遂陷。梁主退保子城,翌日率其太子已下面缚而降,寻杀之,立萧詧为梁王,振旅而旋。太祖亲至其第,宴语极欢。谨自以久当权,望隆位重,功名既立,愿保优闲,乃上先所乘骏马及所著铠甲等。太祖识其意,乃曰:“巨猾未平,公岂得便尔独善。”遂不受。以疾薨。谨有智谋,善于事上。名位虽重,愈存谦挹。每朝参往来,从者不过三两骑而已。朝廷凡有军国之务,多与谨决之。谨亦竭其智能。功臣之中,特见委信,终始若一,人无间言。
sūn zǐ yuē:" tuì ér bù kě zhuī." jǐn lìng rén chéng jǐ mǎ ér wù dí zhī zhuī. yòu yuē:" yáng běi wù cóng." jǐn wěi jiàng ér pò shén wǔ. yòu yuē:" cè zhī ér zhī dé shī zhī jì." jǐn liào xiāo yì bì chū xià cè. yòu yuē:" nèi jiān zhě, yīn qí guān rén ér yòng zhī." jǐn yīn xiāo chá yǔ liáng zhǔ jié xì ér tīng qí lái fù shì yě.
孙子曰:“退而不可追。”谨令人乘己马而误敌之追。又曰:“佯北勿从。”谨伪降而破神武。又曰:“策之而知得失之计。”谨料萧绎必出下策。又曰:“内间者,因其官人而用之。”谨因萧詧与梁主结隙而听其来附是也。