qǐ èr yuè, jǐn sān yuè
(起二月,尽三月)
èr yuè jiǎ zǐ, shàng yù dān fèng mén, dà shè tiān xià. zì zhēn yuán èr shí yī nián èr yuè èr shí sì rì mèi shuǎng yǐ qián, dà pì yǐ xià, zuì wú qīng zhòng, cháng shè suǒ bù yuán zhě, xián shè yuán zhī. zhū sè rén zhōng, yǒu cái xíng jiān mào, míng yú lǐ tǐ zhě jīng shù jīng shēn, kě wèi shī fǎ zhě dá yú lì lǐ, kě shǐ cóng zhèng zhě yí wěi cháng cān guān gè jǔ suǒ zhī. qí zài wài zhě, zhǎng lì jīng jiā fǎng zé, jù míng wén zòu, réng yōu lǐ fā qiǎn.
二月甲子,上御丹凤门,大赦天下。自贞元二十一年二月二十四日昧爽已前,大辟已下,罪无轻重,常赦所不原者,咸赦原之。诸色人中,有才行兼茂,明于理体者;经术精深,可为师法者;达于吏理,可使从政者;宜委常参官各举所知。其在外者,长吏精加访择,具名闻奏,仍优礼发遣。
jiù shì: gōng zhōng yǒu yào shì wài wù, lìng guān lì zhǔ zhī, yú rén wèi shì, suí gěi qí zhí. zhēn yuán mò, yǐ huàn zhě wèi shǐ, yì mǎi rén wù, shāo bù rú běn gū. mò nián bù fù xíng wén shū, zhì" bái wàng" shù bǎi rén yú liǎng shì bìng yào nào fāng, yuè rén suǒ mài wù, dàn chēng" gōng shì", jí liǎn shǒu fù yǔ, zhēn wěi bù fù kě biàn, wú gǎn wèn suǒ cóng lái. qí lùn jià zhī gāo xià zhě, lǜ yòng bǎi qián wù mǎi rén zhí shù qiān qián wù, réng suǒ jìn fèng mén hù bìng jiǎo jià qián. jiāng wù yì shì, zhì yǒu kòng shǒu ér guī zhě. míng wéi" gōng shì", ér shí duó zhī. cháng yǒu nóng fū yǐ lǘ fù chái zhì chéng mài, yù huàn zhě chēng" gōng shì" qǔ zhī, cái yǔ juàn shù chǐ, yòu jiù suǒ mén hù, réng yāo yǐ lǘ sòng zhì nèi. nóng fū tì qì, yǐ suǒ de juàn fù zhī, bù kěn shòu, yuē:" xū rǔ lǘ sòng chái zhì nèi." nóng fū yuē:" wǒ yǒu fù mǔ qī zǐ, dài cǐ rán hòu shí. jīn yǐ chái yǔ rǔ, bù qǔ zhí ér guī, rǔ shàng bù kěn, wǒ yǒu sǐ ér yǐ!" suì ōu huàn zhě. jiē lì qín yǐ wén, zhào chù cǐ huàn zhě, ér cì nóng fū juàn shí pǐ, rán" gōng shì" yì bù wéi zhī gǎi yì. jiàn guān yù shǐ shù zòu shū jiàn, bù tīng. shàng chū dēng wèi, jìn zhī. zhì dà shè, yòu míng jìn. yòu zhēn yuán zhōng, yào rǔ mǔ jiē lìng xuǎn sì guàn bì yǐ chōng zhī, ér gěi yǔ qí zhí, lì duō bù zhòng xuǎn. sì guàn cì dāng chū zhě, mài chǎn yè gē yǔ dì mǎi zhī, guì yǒu zī mào zhě yǐ jìn, qí tú kǔ zhī zhì shì yì jìn yān.
旧事:宫中有要市外物,令官吏主之,与人为市,随给其直。贞元末,以宦者为使,抑买人物,稍不如本估。末年不复行文书,置“白望”数百人于两市并要闹坊,阅人所卖物,但称“宫市”,即敛手付与,真伪不复可辨,无敢问所从来。其论价之高下者,率用百钱物买人直数千钱物,仍索进奉门户并脚价钱。将物诣市,至有空手而归者。名为“宫市”,而实夺之。尝有农夫以驴负柴至城卖,遇宦者称“宫市”取之,才与绢数尺,又就索门户,仍邀以驴送至内。农夫涕泣,以所得绢付之,不肯受,曰:“须汝驴送柴至内。”农夫曰:“我有父母妻子,待此然后食。今以柴与汝,不取直而归,汝尚不肯,我有死而已!”遂殴宦者。街吏擒以闻,诏黜此宦者,而赐农夫绢十匹,然“宫市”亦不为之改易。谏官御史数奏疏谏,不听。上初登位,禁之。至大赦,又明禁。又贞元中,要乳母皆令选寺观婢以充之,而给与其直,例多不中选。寺观次当出者,卖产业割与地买之,贵有姿貌者以进,其徒苦之;至是亦禁焉。
zhēn yuán mò, wǔ fāng xiǎo ér zhāng bǔ niǎo què yú lǘ lǐ, jiē wèi bào héng yǐ qǔ qián wù. zhì yǒu zhāng luó wǎng yú mén, bù xǔ rén chū rù zhě. huò yǒu zhāng jǐng shàng zhě, shǐ bù dé jí shuǐ, jìn zhī zhé yuē:" rǔ jīng gòng fèng niǎo què", tòng qū zhī. chū qián wù qiú xiè, nǎi qù. huò xiāng jù yǐn shí yú sì, zuì bǎo ér qù, mài zhě huò bù zhī, jiù suǒ qí zhí, duō bèi qū mà. huò shí liú shé yī náng wèi zhì, yuē:" cǐ shé suǒ yǐ zhì niǎo què ér bǔ zhī zhě, jīn liú fù rǔ, xìng shàn sì zhī, wù lìng jī kě." mài zhě kuì xiè qiú āi, nǎi xié ér qù. shàng zài chūn gōng shí zé zhī qí bì, cháng yù zòu jìn zhī. zhì jí wèi, suì tuī ér xíng zhī, rén qíng dà yuè.
贞元末,五坊小儿张捕鸟雀于闾里,皆为暴横以取钱物。至有张罗网于门,不许人出入者。或有张井上者,使不得汲水,近之辄曰:“汝惊供奉鸟雀”,痛驱之。出钱物求谢,乃去。或相聚饮食于肆,醉饱而去,卖者或不知,就索其直,多被驱骂。或时留蛇一囊为质,曰:“此蛇所以致鸟雀而捕之者,今留付汝,幸善饲之,勿令饥渴。”卖者愧谢求哀,乃携而去。上在春宫时则知其弊,常欲奏禁之。至即位,遂推而行之,人情大悦。
yǐ chǒu, tíng yán tiě shǐ jìn xiàn. jiù yán tiě qián wù xī rù zhèng kù, yī zhù jīng fèi. qí hòu zhǔ cǐ wù zhě, shāo yǐ shí shì zhēn wán shí xīn wù chōng jìn xiàn, yǐ qiú ēn zé. qí hòu yì shén, suì jìn qián wù, wèi zhī" xiàn yú", ér jīng rù yì shǎo, zhì zhēn yuán mò, suì yuè yǒu xiàn yān, wèi zhī" yuè jìn". zhì shì nǎi bà. mìng zuǒ jīn wú jiāng jūn jiān zhōng chéng tián jǐng dù chí jié gào āi yú tǔ bō, yǐ kù bù yuán wài xióng zhí yì wèi fù. bīng bù láng zhōng jiān zhōng chéng yuán jì fāng gào āi yú xīn luó, qiě cè lì xīn luó sì zhǔ, zhǔ kè yuán wài láng jiān diàn zhōng jiān mǎ yú wèi fù.
乙丑,停盐铁使进献。旧盐铁钱物悉入正库,一助经费。其后主此务者,稍以时市珍玩时新物充进献,以求恩泽。其后益甚,岁进钱物,谓之“羡余”,而经入益少,至贞元末,遂月有献焉,谓之“月进”。至是乃罢。命左金吾将军兼中丞田景度持节告哀于吐蕃,以库部员外熊执易为副。兵部郎中兼中丞元季方告哀于新罗,且册立新罗嗣主,主客员外郎兼殿中监马于为副。
sān yuè gēng wǔ shuò, chū hòu gōng sān bǎi rén.
三月庚午朔,出后宫三百人。
xīn wèi, yǐ hàn lín dài zhào wáng pī wèi hàn lín xué shì.
辛未,以翰林待诏王伾为翰林学士。
rén shēn, yǐ gù xiāng fǔ zhōu bié jià jiāng gōng fǔ wèi jí zhōu cì shǐ. qián hù bù shì láng pàn dù zhī tīng zhōu bié jià sū biàn wèi zhōng zhōu lá shǐ. zhuī gù xiāng zhōng zhōu cì shǐ lù zhì chēn zhōu bié jià zhèng yú qìng qián jīng zhào yǐn háng zhōu cì shǐ hán gāo qián jiàn yì dài fū dào zhōu cì shǐ yáng chéng fù jīng shī. dé zōng zì zhēn yuán shí nián yǐ hòu, bù fù yǒu shè lìng, zuǒ jiàng guān suī yǒu míng dé cái wàng, yǐ wēi guò wǔ zhǐ qiǎn zhú zhě, yī qù jiē bù fù xù yòng, zhì shì rén qíng dà yuè. ér lù zhì yáng chéng jiē wèi wén zhuī zhào ér zú yú qiān suǒ, shì jūn zǐ xī zhī.
壬申,以故相抚州别驾姜公辅为吉州刺史。前户部侍郎判度支汀州别驾苏弁为忠州剌史。追故相忠州刺史陆贽、郴州别驾郑余庆、前京兆尹杭州刺史韩皋、前谏议大夫道州刺史阳城赴京师。德宗自贞元十年已后,不复有赦令,左降官虽有名德才望,以微过忤旨谴逐者,一去皆不复叙用,至是人情大悦。而陆贽、阳城皆未闻追诏而卒于迁所,士君子惜之。
guǐ yǒu, chū hòu gōng bìng jiào fāng nǚ jì liù bǎi rén, tīng qí qīn qī yíng yú jiǔ xiān mén. bǎi xìng xiāng jù, huān hū dà xǐ. jǐng xū, zhào yuē: jiǎn jiào sī kōng píng zhāng shì dù yòu kě jiǎn jiào sī tú píng zhāng shì, chōng dù zhī bìng yán tiě shǐ. yǐ zhè xī guān chá lǐ qí wèi zhè xī jié dù jiǎn jiào xíng bù shàng shū. cì xú zhōu jūn é yuē" wǔ níng". zhì yuē:" zhèn xīn wěi yuán chén, zōng lí zhòng wù, yuán qiú èr zhí, gù zài néng chén. qǐ jū shè rén wáng shū wén, jīng shí guī cái, guǎ tú shǎo yù, zhì zhí wú yǐn, shěn shēn yǒu móu. qí zhōng yě, jìn zhì jūn zhī dà fāng qí yán yě, dá wéi zhèng zhī yào dào. fán suǒ xún fǎng, jiē hé dà yóu. yí jì qián láo, zhù guāng xīn mìng. kě dù zhī yán tiě fù shǐ, yī qián hàn lín xué shì běn guān cì rú gù." chū, shū wén jì zhuān nèi wài zhī zhèng, yǔ qí dǎng móu yuē: pàn dù zhī zé guó fù zài shǒu, kě yǐ hòu jié zhū yòng shì rén, qǔ bīng shì xīn, yǐ gù qí quán. zhòu shǐ zhòng zhí, rén xīn bù fú. jí dù yòu yǎ yǒu kuài jì zhī míng, wèi zhòng ér wù zì quán, yì kě zhì, gù xiān lìng yòu zhǔ qí míng, ér chú zhī wèi fù yǐ zhuān zhī. yǐ hù bù shàng shū pàn dù zhī wáng shào wèi bīng bù shàng shū, yǐ lì bù láng zhōng lǐ yōng wèi yù shǐ zhōng chéng, wǔ yuán héng wèi zuǒ shù zǐ. chū, shū wén dǎng shù rén zhēn yuán mò yǐ wèi yù shǐ zài tái. zhì yuán héng wèi zhōng chéng, báo qí rén, dài zhī lǔ mǎng, jiē yǒu suǒ hàn. ér shū wén yòu yǐ yuán héng zài fēng xiàn, yù shǐ fù jǐ, shǐ qí dǎng yòu yǐ quán lì, yuán héng bù wéi zhī dòng. shū wén nù, gù yǒu suǒ shòu.
癸酉,出后宫并教坊女妓六百人,听其亲戚迎于九仙门。百姓相聚,讙呼大喜。景戌,诏曰:检校司空平章事杜佑可检校司徒平章事,充度支并盐铁使。以浙西观察李锜为浙西节度检校刑部尚书。赐徐州军额曰“武宁”。制曰:“朕新委元臣,综厘重务,爰求贰职,固在能臣。起居舍人王叔文,精识瑰材,寡徒少欲,质直无隐,沈深有谋。其忠也,尽致君之大方;其言也,达为政之要道。凡所询访,皆合大猷。宜继前劳,伫光新命。可度支盐铁副使,依前翰林学士本官赐如故。”初,叔文既专内外之政,与其党谋曰:判度支则国赋在手,可以厚结诸用事人,取兵士心,以固其权。骤使重职,人心不服。藉杜佑雅有会计之名,位重而务自全,易可制,故先令佑主其名,而除之为副以专之。以户部尚书判度支王绍为兵部尚书,以吏部郎中李鄘为御史中丞,武元衡为左庶子。初,叔文党数人贞元末已为御史在台。至元衡为中丞,薄其人,待之卤莽,皆有所憾。而叔文又以元衡在风宪,欲使附己,使其党诱以权利,元衡不为之动。叔文怒,故有所授。
gēng yín, zhì: mén xià shì láng shǒu lì bù shàng shū píng zhāng shì jiǎ dān kě jiǎn jiào sī kōng jiān zuǒ pú yè, shǒu mén xià shì láng píng zhāng shì zhèng xún yú kě shǒu lì bù shàng shū, shǒu zhōng shū shì láng píng zhāng shì gāo yǐng kě shǒu xíng bù shàng shū, shǒu shàng shū zuǒ chéng píng zhāng shì wéi zhí yì kě shǒu zhōng shū shì láng, bìng yī qián píng zhāng shì.
庚寅,制:门下侍郎守吏部尚书平章事贾耽可检校司空、兼左仆射,守门下侍郎平章事郑珣瑜可守吏部尚书,守中书侍郎平章事高郢可守刑部尚书,守尚书左丞平章事韦执谊可守中书侍郎,并依前平章事。
guǐ sì, zhào yuē:" wàn guó zhī běn, shǔ zài yuán liáng zhǔ qì zhī zhòng, guī yú zhǎng zǐ. suǒ yǐ jī shè jì ér gù bāng tǒng, gǔ zhī zhì yě. guǎng líng wáng mǒu, xiào yǒu wēn gōng, cí rén zhōng shù, bó hòu yǐ róng wù, kuān míng ér ài rén. zhī fú xùn cí, yán jiē hé yǎ jiǎng qiú diǎn xué, lǐ bì cóng shī jū yǒu lìng wén, dòng wú wéi dé. zhèn huò zuǎn pī xù, zhī ruò dà yóu, wéi huái yǒng tú, yòng jiàn chǔ èr, yǐ chéng zōng miào, yǐ fèng zī shèng. yuán jǔ jiù zhāng, bǐ yīng mào diǎn. yí cè wèi huáng tài zǐ, gǎi míng mǒu, réng lìng suǒ sī zé rì bèi lǐ cè mìng."
癸巳,诏曰:“万国之本,属在元良;主器之重,归于长子。所以基社稷而固邦统,古之制也。广陵王某,孝友温恭,慈仁忠恕,博厚以容物,宽明而爱人。祗服训词,言皆合雅;讲求典学,礼必从师;居有令闻,动无违德。朕获缵丕绪,祗若大猷,惟怀永图,用建储贰,以承宗庙,以奉粢盛。爰举旧章,俾膺茂典。宜册为皇太子,改名某,仍令所司择日备礼册命。”
chū, guǎng líng wáng míng cóng" shuǐ" bàng" xiǎng", zhì cè wèi huáng tài zǐ, shǐ gǎi cóng jīn míng.
初,广陵王名从“水”傍“享”,至册为皇太子,始改从今名。
dīng yǒu, lì bù shàng shū píng zhāng shì zhèng xún yú chēng jí qù wèi. qí rì, xún yú fāng yǔ zhū xiàng huì shí yú zhōng shū. gù shì: chéng xiàng fāng shí, bǎi liáo wú gǎn yè jiàn zhě. shū wén shì rì zhì zhōng shū, yù yǔ zhí yì jì shì, lìng zhí shěng tōng zhí yì. zhí shěng yǐ jiù shì gào, shū wén chì zhí shěng, zhí shěng jù, rù bái zhí yì. zhí yì qūn xún cán, jìng qǐ yíng shū wén, jiù qí hé yǔ liáng jiǔ. zǎi xiàng dù yòu gāo yǐng xún yú jiē tíng zhù yǐ dài. yǒu bào zhě yún:" shū wén suǒ fàn, wéi xiāng yǐ yǔ zhī tóng cān hé zhōng yǐ." yòu yǐng děng xīn zhī qí bù kě, wèi jù shū wén zhí yì, mò gǎn chū yán. xún yú dú tàn yuē:" wú qǐ kě fù jū cǐ wèi!" gù zuǒ yòu qǔ mǎ jìng guī, suì bù qǐ. qián shì, zuǒ pú yè jiǎ dān yǐ jí guī dì, wèi qǐ, xún yú yòu jì qù. èr xiāng jiē tiān xià zhòng wàng, xiāng cì guī wò, shū wén zhí yì děng yì wú suǒ gù jì, yuǎn jìn dà jù yǐ.
丁酉,吏部尚书平章事郑珣瑜称疾去位。其日,珣瑜方与诸相会食于中书。故事:丞相方食,百寮无敢谒见者。叔文是日至中书,欲与执谊计事,令直省通执谊。直省以旧事告,叔文叱直省,直省惧,入白执谊。执谊逡巡惭,竟起迎叔文,就其合语良久。宰相杜佑、高郢、珣瑜皆停箸以待。有报者云:“叔文索饭,韦相已与之同餐合中矣。”佑、郢等心知其不可,畏惧叔文、执谊,莫敢出言。珣瑜独叹曰:“吾岂可复居此位!”顾左右取马径归,遂不起。前是,左仆射贾耽以疾归第,未起,珣瑜又继去。二相皆天下重望,相次归卧,叔文、执谊等益无所顾忌,远近大惧矣。
juǎn èr qǐ èr yuè, jǐn sān yuè èr yuè jiǎ zǐ, shàng yù dān fèng mén, dà shè tiān xià. zì zhēn yuán èr shí yī nián èr yuè èr shí sì rì mèi shuǎng yǐ qián, dà pì yǐ xià, zuì wú qīng zhòng, cháng shè suǒ bù yuán zhě, xián shè yuán zhī. zhū sè rén zhōng, yǒu cái xíng jiān mào, míng yú lǐ tǐ zhě jīng shù jīng shēn, kě wèi shī fǎ zhě dá yú lì lǐ, kě shǐ cóng zhèng zhě yí wěi cháng cān guān gè jǔ suǒ zhī. qí zài wài zhě, zhǎng lì jīng jiā fǎng zé, jù míng wén zòu, réng yōu lǐ fā qiǎn.
卷二(起二月,尽三月)二月甲子,上御丹凤门,大赦天下。自贞元二十一年二月二十四日昧爽已前,大辟已下,罪无轻重,常赦所不原者,咸赦原之。诸色人中,有才行兼茂,明于理体者;经术精深,可为师法者;达于吏理,可使从政者;宜委常参官各举所知。其在外者,长吏精加访择,具名闻奏,仍优礼发遣。
jiù shì: gōng zhōng yǒu yào shì wài wù, lìng guān lì zhǔ zhī, yú rén wèi shì, suí gěi qí zhí. zhēn yuán mò, yǐ huàn zhě wèi shǐ, yì mǎi rén wù, shāo bù rú běn gū. mò nián bù fù xíng wén shū, zhì" bái wàng" shù bǎi rén yú liǎng shì bìng yào nào fāng, yuè rén suǒ mài wù, dàn chēng" gōng shì", jí liǎn shǒu fù yǔ, zhēn wěi bù fù kě biàn, wú gǎn wèn suǒ cóng lái. qí lùn jià zhī gāo xià zhě, lǜ yòng bǎi qián wù mǎi rén zhí shù qiān qián wù, réng suǒ jìn fèng mén hù bìng jiǎo jià qián. jiāng wù yì shì, zhì yǒu kòng shǒu ér guī zhě. míng wéi" gōng shì", ér shí duó zhī. cháng yǒu nóng fū yǐ lǘ fù chái zhì chéng mài, yù huàn zhě chēng" gōng shì" qǔ zhī, cái yǔ juàn shù chǐ, yòu jiù suǒ mén hù, réng yāo yǐ lǘ sòng zhì nèi. nóng fū tì qì, yǐ suǒ de juàn fù zhī, bù kěn shòu, yuē:" xū rǔ lǘ sòng chái zhì nèi." nóng fū yuē:" wǒ yǒu fù mǔ qī zǐ, dài cǐ rán hòu shí. jīn yǐ chái yǔ rǔ, bù qǔ zhí ér guī, rǔ shàng bù kěn, wǒ yǒu sǐ ér yǐ!" suì ōu huàn zhě. jiē lì qín yǐ wén, zhào chù cǐ huàn zhě, ér cì nóng fū juàn shí pǐ, rán" gōng shì" yì bù wéi zhī gǎi yì. jiàn guān yù shǐ shù zòu shū jiàn, bù tīng. shàng chū dēng wèi, jìn zhī. zhì dà shè, yòu míng jìn. yòu zhēn yuán zhōng, yào rǔ mǔ jiē lìng xuǎn sì guàn bì yǐ chōng zhī, ér gěi yǔ qí zhí, lì duō bù zhòng xuǎn. sì guàn cì dāng chū zhě, mài chǎn yè gē yǔ dì mǎi zhī, guì yǒu zī mào zhě yǐ jìn, qí tú kǔ zhī zhì shì yì jìn yān.
旧事:宫中有要市外物,令官吏主之,与人为市,随给其直。贞元末,以宦者为使,抑买人物,稍不如本估。末年不复行文书,置“白望”数百人于两市并要闹坊,阅人所卖物,但称“宫市”,即敛手付与,真伪不复可辨,无敢问所从来。其论价之高下者,率用百钱物买人直数千钱物,仍索进奉门户并脚价钱。将物诣市,至有空手而归者。名为“宫市”,而实夺之。尝有农夫以驴负柴至城卖,遇宦者称“宫市”取之,才与绢数尺,又就索门户,仍邀以驴送至内。农夫涕泣,以所得绢付之,不肯受,曰:“须汝驴送柴至内。”农夫曰:“我有父母妻子,待此然后食。今以柴与汝,不取直而归,汝尚不肯,我有死而已!”遂殴宦者。街吏擒以闻,诏黜此宦者,而赐农夫绢十匹,然“宫市”亦不为之改易。谏官御史数奏疏谏,不听。上初登位,禁之。至大赦,又明禁。又贞元中,要乳母皆令选寺观婢以充之,而给与其直,例多不中选。寺观次当出者,卖产业割与地买之,贵有姿貌者以进,其徒苦之;至是亦禁焉。
zhēn yuán mò, wǔ fāng xiǎo ér zhāng bǔ niǎo què yú lǘ lǐ, jiē wèi bào héng yǐ qǔ qián wù. zhì yǒu zhāng luó wǎng yú mén, bù xǔ rén chū rù zhě. huò yǒu zhāng jǐng shàng zhě, shǐ bù dé jí shuǐ, jìn zhī zhé yuē:" rǔ jīng gòng fèng niǎo què", tòng qū zhī. chū qián wù qiú xiè, nǎi qù. huò xiāng jù yǐn shí yú sì, zuì bǎo ér qù, mài zhě huò bù zhī, jiù suǒ qí zhí, duō bèi qū mà. huò shí liú shé yī náng wèi zhì, yuē:" cǐ shé suǒ yǐ zhì niǎo què ér bǔ zhī zhě, jīn liú fù rǔ, xìng shàn sì zhī, wù lìng jī kě." mài zhě kuì xiè qiú āi, nǎi xié ér qù. shàng zài chūn gōng shí zé zhī qí bì, cháng yù zòu jìn zhī. zhì jí wèi, suì tuī ér xíng zhī, rén qíng dà yuè.
贞元末,五坊小儿张捕鸟雀于闾里,皆为暴横以取钱物。至有张罗网于门,不许人出入者。或有张井上者,使不得汲水,近之辄曰:“汝惊供奉鸟雀”,痛驱之。出钱物求谢,乃去。或相聚饮食于肆,醉饱而去,卖者或不知,就索其直,多被驱骂。或时留蛇一囊为质,曰:“此蛇所以致鸟雀而捕之者,今留付汝,幸善饲之,勿令饥渴。”卖者愧谢求哀,乃携而去。上在春宫时则知其弊,常欲奏禁之。至即位,遂推而行之,人情大悦。
yǐ chǒu, tíng yán tiě shǐ jìn xiàn. jiù yán tiě qián wù xī rù zhèng kù, yī zhù jīng fèi. qí hòu zhǔ cǐ wù zhě, shāo yǐ shí shì zhēn wán shí xīn wù chōng jìn xiàn, yǐ qiú ēn zé. qí hòu yì shén, suì jìn qián wù, wèi zhī" xiàn yú", ér jīng rù yì shǎo, zhì zhēn yuán mò, suì yuè yǒu xiàn yān, wèi zhī" yuè jìn". zhì shì nǎi bà.
乙丑,停盐铁使进献。旧盐铁钱物悉入正库,一助经费。其后主此务者,稍以时市珍玩时新物充进献,以求恩泽。其后益甚,岁进钱物,谓之“羡余”,而经入益少,至贞元末,遂月有献焉,谓之“月进”。至是乃罢。
mìng zuǒ jīn wú jiāng jūn jiān zhōng chéng tián jǐng dù chí jié gào āi yú tǔ bō, yǐ kù bù yuán wài xióng zhí yì wèi fù. bīng bù láng zhōng jiān zhōng chéng yuán jì fāng gào āi yú xīn luó, qiě cè lì xīn luó sì zhǔ, zhǔ kè yuán wài láng jiān diàn zhōng jiān mǎ yú wèi fù. sān yuè gēng wǔ shuò, chū hòu gōng sān bǎi rén.
命左金吾将军兼中丞田景度持节告哀于吐蕃,以库部员外熊执易为副。兵部郎中兼中丞元季方告哀于新罗,且册立新罗嗣主,主客员外郎兼殿中监马于为副。三月庚午朔,出后宫三百人。
xīn wèi, yǐ hàn lín dài zhào wáng pī wèi hàn lín xué shì.
辛未,以翰林待诏王伾为翰林学士。
rén shēn, yǐ gù xiāng fǔ zhōu bié jià jiāng gōng fǔ wèi jí zhōu cì shǐ. qián hù bù shì láng pàn dù zhī tīng zhōu bié jià sū biàn wèi zhōng zhōu lá shǐ. zhuī gù xiāng zhōng zhōu cì shǐ lù zhì chēn zhōu bié jià zhèng yú qìng qián jīng zhào yǐn háng zhōu cì shǐ hán gāo qián jiàn yì dài fū dào zhōu cì shǐ yáng chéng fù jīng shī. dé zōng zì zhēn yuán shí nián yǐ hòu, bù fù yǒu shè lìng, zuǒ jiàng guān suī yǒu míng dé cái wàng, yǐ wēi guò wǔ zhǐ qiǎn zhú zhě, yī qù jiē bù fù xù yòng, zhì shì rén qíng dà yuè. ér lù zhì yáng chéng jiē wèi wén zhuī zhào ér zú yú qiān suǒ, shì jūn zǐ xī zhī.
壬申,以故相抚州别驾姜公辅为吉州刺史。前户部侍郎判度支汀州别驾苏弁为忠州剌史。追故相忠州刺史陆贽、郴州别驾郑余庆、前京兆尹杭州刺史韩皋、前谏议大夫道州刺史阳城赴京师。德宗自贞元十年已后,不复有赦令,左降官虽有名德才望,以微过忤旨谴逐者,一去皆不复叙用,至是人情大悦。而陆贽、阳城皆未闻追诏而卒于迁所,士君子惜之。
guǐ yǒu, chū hòu gōng bìng jiào fāng nǚ jì liù bǎi rén, tīng qí qīn qī yíng yú jiǔ xiān mén. bǎi xìng xiāng jù, huān hū dà xǐ.
癸酉,出后宫并教坊女妓六百人,听其亲戚迎于九仙门。百姓相聚,讙呼大喜。
jǐng xū, zhào yuē: jiǎn jiào sī kōng píng zhāng shì dù yòu kě jiǎn jiào sī tú píng zhāng shì, chōng dù zhī bìng yán tiě shǐ. yǐ zhè xī guān chá lǐ qí wèi zhè xī jié dù jiǎn jiào xíng bù shàng shū. cì xú zhōu jūn é yuē" wǔ níng". zhì yuē:" zhèn xīn wěi yuán chén, zōng lí zhòng wù, yuán qiú èr zhí, gù zài néng chén. qǐ jū shè rén wáng shū wén, jīng shí guī cái, guǎ tú shǎo yù, zhì zhí wú yǐn, shěn shēn yǒu móu. qí zhōng yě, jìn zhì jūn zhī dà fāng qí yán yě, dá wéi zhèng zhī yào dào. fán suǒ xún fǎng, jiē hé dà yóu. yí jì qián láo, zhù guāng xīn mìng. kě dù zhī yán tiě fù shǐ, yī qián hàn lín xué shì běn guān cì rú gù." chū, shū wén jì zhuān nèi wài zhī zhèng, yǔ qí dǎng móu yuē: pàn dù zhī zé guó fù zài shǒu, kě yǐ hòu jié zhū yòng shì rén, qǔ bīng shì xīn, yǐ gù qí quán. zhòu shǐ zhòng zhí, rén xīn bù fú. jí dù yòu yǎ yǒu kuài jì zhī míng, wèi zhòng ér wù zì quán, yì kě zhì, gù xiān lìng yòu zhǔ qí míng, ér chú zhī wèi fù yǐ zhuān zhī. yǐ hù bù shàng shū pàn dù zhī wáng shào wèi bīng bù shàng shū, yǐ lì bù láng zhōng lǐ yōng wèi yù shǐ zhōng chéng, wǔ yuán héng wèi zuǒ shù zǐ. chū, shū wén dǎng shù rén zhēn yuán mò yǐ wèi yù shǐ zài tái. zhì yuán héng wèi zhōng chéng, báo qí rén, dài zhī lǔ mǎng, jiē yǒu suǒ hàn. ér shū wén yòu yǐ yuán héng zài fēng xiàn, yù shǐ fù jǐ, shǐ qí dǎng yòu yǐ quán lì, yuán héng bù wéi zhī dòng. shū wén nù, gù yǒu suǒ shòu.
景戌,诏曰:检校司空平章事杜佑可检校司徒平章事,充度支并盐铁使。以浙西观察李锜为浙西节度检校刑部尚书。赐徐州军额曰“武宁”。制曰:“朕新委元臣,综厘重务,爰求贰职,固在能臣。起居舍人王叔文,精识瑰材,寡徒少欲,质直无隐,沈深有谋。其忠也,尽致君之大方;其言也,达为政之要道。凡所询访,皆合大猷。宜继前劳,伫光新命。可度支盐铁副使,依前翰林学士本官赐如故。”初,叔文既专内外之政,与其党谋曰:判度支则国赋在手,可以厚结诸用事人,取兵士心,以固其权。骤使重职,人心不服。藉杜佑雅有会计之名,位重而务自全,易可制,故先令佑主其名,而除之为副以专之。以户部尚书判度支王绍为兵部尚书,以吏部郎中李鄘为御史中丞,武元衡为左庶子。初,叔文党数人贞元末已为御史在台。至元衡为中丞,薄其人,待之卤莽,皆有所憾。而叔文又以元衡在风宪,欲使附己,使其党诱以权利,元衡不为之动。叔文怒,故有所授。
gēng yín, zhì: mén xià shì láng shǒu lì bù shàng shū píng zhāng shì jiǎ dān kě jiǎn jiào sī kōng jiān zuǒ pú yè, shǒu mén xià shì láng píng zhāng shì zhèng xún yú kě shǒu lì bù shàng shū, shǒu zhōng shū shì láng píng zhāng shì gāo yǐng kě shǒu xíng bù shàng shū, shǒu shàng shū zuǒ chéng píng zhāng shì wéi zhí yì kě shǒu zhōng shū shì láng, bìng yī qián píng zhāng shì.
庚寅,制:门下侍郎守吏部尚书平章事贾耽可检校司空、兼左仆射,守门下侍郎平章事郑珣瑜可守吏部尚书,守中书侍郎平章事高郢可守刑部尚书,守尚书左丞平章事韦执谊可守中书侍郎,并依前平章事。
guǐ sì, zhào yuē:" wàn guó zhī běn, shǔ zài yuán liáng zhǔ qì zhī zhòng, guī yú zhǎng zǐ. suǒ yǐ jī shè jì ér gù bāng tǒng, gǔ zhī zhì yě. guǎng líng wáng mǒu, xiào yǒu wēn gōng, cí rén zhōng shù, bó hòu yǐ róng wù, kuān míng ér ài rén. zhī fú xùn cí, yán jiē hé yǎ jiǎng qiú diǎn xué, lǐ bì cóng shī jū yǒu lìng wén, dòng wú wéi dé. zhèn huò zuǎn pī xù, zhī ruò dà yóu, wéi huái yǒng tú, yòng jiàn chǔ èr, yǐ chéng zōng miào, yǐ fèng zī shèng. yuán jǔ jiù zhāng, bǐ yīng mào diǎn. yí cè wèi huáng tài zǐ, gǎi míng mǒu, réng lìng suǒ sī zé rì bèi lǐ cè mìng."
癸巳,诏曰:“万国之本,属在元良;主器之重,归于长子。所以基社稷而固邦统,古之制也。广陵王某,孝友温恭,慈仁忠恕,博厚以容物,宽明而爱人。祗服训词,言皆合雅;讲求典学,礼必从师;居有令闻,动无违德。朕获缵丕绪,祗若大猷,惟怀永图,用建储贰,以承宗庙,以奉粢盛。爰举旧章,俾膺茂典。宜册为皇太子,改名某,仍令所司择日备礼册命。”
chū, guǎng líng wáng míng cóng" shuǐ" bàng" xiǎng", zhì cè wèi huáng tài zǐ, shǐ gǎi cóng jīn míng.
初,广陵王名从“水”傍“享”,至册为皇太子,始改从今名。
dīng yǒu, lì bù shàng shū píng zhāng shì zhèng xún yú chēng jí qù wèi. qí rì, xún yú fāng yǔ zhū xiàng huì shí yú zhōng shū. gù shì: chéng xiàng fāng shí, bǎi liáo wú gǎn yè jiàn zhě. shū wén shì rì zhì zhōng shū, yù yǔ zhí yì jì shì, lìng zhí shěng tōng zhí yì. zhí shěng yǐ jiù shì gào, shū wén chì zhí shěng, zhí shěng jù, rù bái zhí yì. zhí yì qūn xún cán, jìng qǐ yíng shū wén, jiù qí hé yǔ liáng jiǔ. zǎi xiàng dù yòu gāo yǐng xún yú jiē tíng zhù yǐ dài. yǒu bào zhě yún:" shū wén suǒ fàn, wéi xiāng yǐ yǔ zhī tóng cān hé zhōng yǐ." yòu yǐng děng xīn zhī qí bù kě, wèi jù shū wén zhí yì, mò gǎn chū yán. xún yú dú tàn yuē:" wú qǐ kě fù jū cǐ wèi!" gù zuǒ yòu qǔ mǎ jìng guī, suì bù qǐ. qián shì, zuǒ pú yè jiǎ dān yǐ jí guī dì, wèi qǐ, xún yú yòu jì qù. èr xiāng jiē tiān xià zhòng wàng, xiāng cì guī wò, shū wén zhí yì děng yì wú suǒ gù jì, yuǎn jìn dà jù yǐ.
丁酉,吏部尚书平章事郑珣瑜称疾去位。其日,珣瑜方与诸相会食于中书。故事:丞相方食,百寮无敢谒见者。叔文是日至中书,欲与执谊计事,令直省通执谊。直省以旧事告,叔文叱直省,直省惧,入白执谊。执谊逡巡惭,竟起迎叔文,就其合语良久。宰相杜佑、高郢、珣瑜皆停箸以待。有报者云:“叔文索饭,韦相已与之同餐合中矣。”佑、郢等心知其不可,畏惧叔文、执谊,莫敢出言。珣瑜独叹曰:“吾岂可复居此位!”顾左右取马径归,遂不起。前是,左仆射贾耽以疾归第,未起,珣瑜又继去。二相皆天下重望,相次归卧,叔文、执谊等益无所顾忌,远近大惧矣。