yǐn yì zhōng
◎隐逸中
wáng qiáo zhāng yù huáng xī zhōu qǐ míng dài yuān chén liè sūn móu liú yì jiāng qián lián shù zhāng chá yú rǔ shàng yáng xiào běn dèng kǎo fǔ yǔ wén zhī shào wú yīng sōng jiāng yú wēng dù shēng shùn chāng shān rén nán ān wēng zhāng jǔ
○王樵 张愈 黄晞 周启明 代渊 陈烈 孙侔 刘易 姜潜 连庶 章詧 俞汝尚 阳孝本 邓考甫 宇文之邵 吴瑛 松江渔翁 杜生 顺昌山人南安翁 张举
wáng qiáo, zì jiān wàng, zī zhōu zī chuān rén. jū xiàn běi zǐ tóng shān. bó tōng qún shū, bù zhì zhāng jù, yóu shàn kǎo yì. yǔ jiǎ tóng lǐ guān qí míng, xué zhě duō cóng zhī. xián píng zhōng, qì dān yóu qí dù hé, jǔ jiā bèi lüè. qiáo jí qì qī, tǐng shēn rù qì dān fǎng fù mǔ, lěi nián bù huò, hái dōng shān. kè mù zhāo hún yǐ zàng, lì cí huà xiàng, shì zhī rú shēng, fú sāng liù nián, āi dòng xíng lù. yòu wèi shǔ zhī zūn zhě cì dì chéng fú, běi wàng tàn yuē:" shēn shì rú cǐ, zì bǐ yú rén kě hū!" suì yǔ sú jué, zì chēng zhuì shì wēng, wéi yǐ lùn bīng jī jiàn wèi shì. yī lǘ fù zhuāng, tú bù qiān lǐ, wǎn nián lǚ yóu sāi xià. huà cè gàn hé chéng jǔ gěng wàng, qiú miè liáo fù chóu, bù yòng. nǎi yú chéng dōng nán yú lèi zhuān zì huán, wèi zhī" jiǎn shì". míng qí mén yuē:" tiān shēng wáng qiáo, bó mìng guǎ zhì, cái bù jì shí, dào hào' zhuì shì'. shēng ér wèi shì, yǐ bèi bù yú, sǐ zé cáng xíng, bù yú nǎi bèi." bìng gé, rù shì zì yǎn hù zú. zhì píng mò, zhí fāng láng zhōng xiàng zōng dào zhī zī zhōu, fǎng jiǎn shì, yǐ gòu wū wèi mín jū. dé qiáo shēng móu shì zi, nǎi zhī gǎi zàng. yīn ér jí qí dì fù zuò jiǎn shì jí cí táng, kè shí yǐ jì zhī.
王樵,字肩望,淄州淄川人。居县北梓桐山。博通群书,不治章句,尤善考《易》。与贾同、李冠齐名,学者多从之。咸平中,契丹游骑度河,举家被掠。樵即弃妻,挺身入契丹访父母,累年不获,还东山。刻木招魂以葬,立祠画像,事之如生,服丧六年,哀动行路。又为属之尊者次第成服,北望叹曰:"身世如此,自比于人可乎!"遂与俗绝,自称赘世翁,唯以论兵击剑为事。一驴负装,徒步千里,晚年屡游塞下。画策干何承矩、耿望,求灭辽复仇,不用。乃于城东南隅累砖自环,谓之"茧室"。铭其门曰:"天生王樵,薄命寡智,材不济时,道号'赘世'。生而为室,以备不虞,死则藏形,不虞乃备。"病革,入室自掩户卒。治平末,职方郎中向宗道知淄州,访茧室,已构屋为民居。得樵甥牟氏子,乃知改葬。因而即其地复作茧室及祠堂,刻石以记之。
zhāng yù zì shǎo yú, yì zhōu pí rén, qí xiān zì hé dōng xǐ. yù juàn wěi yǒu dà zhì, yóu xué sì fāng, lǚ jǔ bù dì. bǎo yuán chū, shàng shū yán biān shì, qǐng shǐ qì dān, lìng wài yí xiāng gōng, yǐ wán zhōng guó zhī shì, qí lùn shén zhuàng. yòng shǐ zhě jiàn, chú shì mì shū shěng jiào shū láng, yuàn yǐ shòu fù xiǎn zhōng ér yǐn yú jiā. wén yàn bó zhì shǔ, wèi zhì qīng chéng shān bái yún xī dù guāng tíng gù jū yǐ chù zhī. dīng nèi jiān, yán lào bù rù kǒu. zài qī, zhí suǒ chí liǔ zhàng yú mù, hū shēng zhī yè, hòu hé bào. liù zhào bù yīng. xǐ yì qí. lè shān shuǐ, yù yǒu xìng, suī shù qiān lǐ zhé jǐn shì wǎng. suì fú xiāng yuán, guān zhè jiāng, shēng luó fú, rù jiǔ yí, mǎi shí zài hè yǐ guī. dù mén zhù shū, wèi jiù, zú.
张愈字少愚,益州郫人,其先自河东徙。愈隽伟有大志,游学四方,屡举不第。宝元初,上书言边事,请使契丹,令外夷相攻,以完中国之势,其论甚壮。用使者荐,除试秘书省校书郎,愿以授父显忠而隐于家。文彦博治蜀,为置青城山白云溪杜光庭故居以处之。丁内艰,盐酪不入口。再期,植所持柳杖于墓,忽生枝叶,后合抱。六召不应。喜奕棋。乐山水,遇有兴,虽数千里辄尽室往。遂浮湘、沅,观浙江,升罗浮,入九疑,买石载鹤以归。杜门著书,未就,卒。
qī pú shì míng zhī, xián ér yǒu wén, wèi zhī lěi yuē:" gāo shì wǎng gǔ, zhé shì shí yīn, shī jí qín hàn, yú liè fēn yūn. tǐng shēng yīng jié, zhuō ěr yì qún, shú wèi jīn shì, yì yǒu qí rén. qí rén yī hé? bái yún yǐn jūn. cháng yuē zhàng fū, qū shì bù ǒu, shì fēi qí zhì, lù bù kě gǒu, yíng yíng mò tú, fēi wú suǒ shǒu. wú shēng yǒu yá, shǎo shí duō jiān, qióng yì zì gù, kùn yì bù diān. bù guì rén jué, zhī mìng lè tiān, tuō zān sàn fà, mián yún tīng quán. yǒu fēng qiān rèn, yǒu xī shù qū, guǎng chéng yí zhǐ, wú xīng gāo zhú. shū shí tōng jìng, yī lín jià wū, mí lù tóng qún, zhòu yóu yè xī. lǐng yuè pò yún, qiū lín sǎ zhú, qīng yì hé qióng, zhēn xīn zì dé, fàng yán yí lǜ, hé róng hé rǔ? mèng chūn gǎn jí, bì hù bù chū, qǐ qī suì wǎng, yīng biāo yǒng gé. shū cí gěng yē, huī tì wán lán, rén shuí wú sǐ, xī hū cái xián. yǐ yǐ wú rén, wū hū āi zāi!"
妻蒲氏名芝,贤而有文,为之诔曰:"高视往古,哲士实殷,施及秦、汉,余烈氛氲。挺生英杰,卓尔逸群,孰谓今世,亦有其人。其人伊何?白云隐君。尝曰丈夫,趋世不偶,仕非其志,禄不可苟,营营末途,非吾所守。吾生有涯,少实多艰,穷亦自固,困亦不颠。不贵人爵,知命乐天,脱簪散发,眠云听泉。有峰千仞,有溪数曲,广成遗趾,吴兴高躅。疏石通迳,依林架屋,麋鹿同群,昼游夜息。岭月破云,秋霖洒竹,清意何穷,真心自得,放言遗虑,何荣何辱?孟春感疾,闭户不出,岂期遂往,英标永隔。抒词哽噎,挥涕汍澜,人谁无死,惜乎材贤。已矣吾人,呜呼哀哉!"
huáng xī, zì jǐng wēi, jiàn ān rén. shǎo tōng jīng, jù shū shù qiān juǎn, xué zhě duō cóng zhī yóu, zì hào áo yú zi. zhe xū xī suǒ wēi lùn shí juǎn, yǐ wèi áo yú zhě niè wù zhī míng, xū xī zhě tàn shēng, suǒ wēi zhě shù cí yě. shí jiè zài tài xué, qiǎn zhū shēng yǐ lǐ pìn zhào, xī zǒu nì lín jiā bù chū. shū mì shǐ hán qí biǎo jiàn zhī, yǐ wéi tài xué zhù jiào zhì shì. shòu mìng yī xī zú.
黄晞,字景微,建安人。少通经,聚书数千卷,学者多从之游,自号聱隅子。著《歔欷琐微论》十卷,以谓聱隅者枿物之名,歔欷者叹声,琐微者述辞也。石介在太学,遣诸生以礼聘召,晞走匿邻家不出。枢密使韩琦表荐之,以为太学助教致仕。受命一夕卒。
zhōu qǐ míng zì zhāo huí, qí xiān jīn líng rén, hòu zhàn jí chù zhōu. chū yǐ shū yè hàn lín xué shì yáng yì, yì xié yǐ shì tóng liè, dà jiàn tàn shǎng, zì shì zhī míng. sì jǔ jìn shì jiē dì yī. jǐng dé zhōng, jǔ xián liáng fāng zhèng kē, jì zhào, huì dōng fēng tài shān, yán zhě wèi cǐ kē běn yīn zāi yì fǎng zhí yán, fēi tài píng shì, suì bào bà. yú shì guī, jiào dì zǐ bǎi yú rén, bù fù yǒu shì jìn yì, lǐ rén chēng wéi chǔ shì. zhuǎn yùn shǐ chén yáo zuǒ biǎo qí xíng yì yú cháo, cì sù bó. rén zōng jí wèi, chú shì zhù jiào, jiù jiā lǐn gěi. jiǔ zhī, tè qiān mì shū shěng mì shū láng. gǎi tài cháng chéng, zú. qǐ míng dǔ xué, cáng shū shù qiān juǎn, duō shǒu zì zhuàn xiě, ér néng kǒu sòng zhī. yǒu gǔ lǜ shī fù jiān qǐ zá wén qiān liù bǎi yú piān.
周启明字昭回,其先金陵人,后占籍处州。初以书谒翰林学士杨亿,亿携以示同列,大见叹赏,自是知名。四举进士皆第一。景德中,举贤良方正科,既召,会东封泰山,言者谓此科本因灾异访直言,非太平事,遂报罢。于是归,教弟子百余人,不复有仕进意,里人称为处士。转运使陈尧佐表其行义于朝,赐粟帛。仁宗即位,除试助教,就加廪给。久之,特迁秘书省秘书郎。改太常丞,卒。启明笃学,藏书数千卷,多手自传写,而能口诵之。有古律诗、赋、笺、启、杂文千六百余篇。
dài yuān, zì yùn zhī, běn dài zhōu rén. táng mò, bì dì dǎo jiāng, jiā shì wèi lì, yǒu yīn dé. yuān xìng jiǎn jié, shì qīn yǐ xiào wén. shòu xué yú lǐ tián zhāng dá. nián sì shí, xiāng rén gèng quàn, jǔ jìn shì jiǎ kē, dé qīng shuǐ zhǔ bù. tàn yuē:" lù bù jí qīn, hé suǒ wéi yé?" huán jiā jiào shòu, zuò xí cháng mǎn. ān fǔ shǐ jǔ fèng zhōu tuán liàn tuī guān, bù jiù. zhī yì zhōu yáng rì yán yòu jiàn zhī, suì yǐ tài zǐ zhōng yǔn zhì shì. xiè jué zhū shēng, zhe zhōu yì zhǐ yào lǎo fó zá shuō shù shí piān. tián kuàng shàng qí shū, zì tài cháng chéng gǎi cí bù yuán wài láng. wǎn nián rì cài shí, jīn hè shān shuǐ jiān, zì hào xū yī zi. zhǎng lì suì shí zhì wèn, dàn rán yǔ duì, lüè bù jí sī. jiā yòu èr nián jiǔ yuè, yǒu jí, zhào shù shì zé rì, yún" bǐng shēn jí", hàn zhī, shì rì mù yù ér jué.
代渊,字蕴之,本代州人。唐末,避地导江,家世为吏,有阴德。渊性简洁,事亲以孝闻。受学于李畋、张达。年四十,乡人更劝,举进士甲科,得清水主簿。叹曰:"禄不及亲,何所为耶?"还家教授,坐席常满。安抚使举凤州团练推官,不就。知益州杨日严又荐之,遂以太子中允致仕。谢绝诸生,著《周易旨要》、《老佛杂说》数十篇。田况上其书,自太常丞改祠部员外郎。晚年日菜食,巾褐山水间,自号虚一子。长吏岁时致问,澹然与对,略不及私。嘉祐二年九月,有疾,召术士择日,云"丙申吉",颔之,是日沐浴而绝。
chén liè zì jì cí, fú zhōu hòu guān rén. xìng jiè pì, dǔ yú xiào yǒu. jū qīn sàng, sháo yǐn bù rù yú kǒu wǔ rì, zì zhuàng jí lǎo, fèng shì rú shēng. xué xíng duān chì, dòng zūn gǔ lǐ, píng jū zhōng rì bù yán, yù tóng pú rú duì bīn kè. lǐ zhōng rén jìng zhī, guān hūn sàng jì, qǐng ér hòu xíng. cóng xué zhě cháng shù bǎi. xián fù xiōng xùn zǐ dì, bì jǔ liè yán xíng yǐ shì zhī.
陈烈字季慈,福州候官人。性介僻,笃于孝友。居亲丧,勺饮不入于口五日,自壮及老,奉事如生。学行端饬,动遵古礼,平居终日不言,御童仆如对宾客。里中人敬之,冠昏丧祭,请而后行。从学者常数百。贤父兄训子弟,必举烈言行以示之。
cháng yǐ xiāng jiàn shì jīng shī bù lì, jí bà jǔ. huò miǎn zhī qiú shì, zé yuē:" yī yǐn shǒu dào, chéng tāng sān pìn yǐ bì lǚ wàng jì lǎo, wén wáng zài zhī jù guī. jīn tiān zǐ rén shèng hǎo xián, yǒu tāng wén zhī xīn, qǐ wú xiān jué rú yī lǚ zhě hū?" rén zōng lǚ zhào zhī, bù qǐ. rén wèn qí gù, yīng yuē:" wú xué wèi chéng yě." gōng qīng dài fū jùn shǒu xiāng lǎo jiāo zhāng chēng qí xián. jiā yòu zhōng, yǐ wéi běn zhōu jiào shòu, ōu yáng xiū yòu yán zhī, zhào wèi guó zǐ zhí jiǎng, jiē bù bài.
尝以乡荐试京师不利,即罢举。或勉之求仕,则曰:"伊尹守道,成汤三聘以币;吕望既老,文王载之俱归。今天子仁圣好贤,有汤、文之心,岂无先觉如伊、吕者乎?"仁宗屡诏之,不起。人问其故,应曰:"吾学未成也。"公卿大夫、郡守、乡老交章称其贤。嘉祐中,以为本州教授,欧阳修又言之,召为国子直讲,皆不拜。
yǐ ér fú jiàn tí xíng wáng táo yán qí wèi qī lín shì suǒ sòng, yīn dǐ liè tān zhà, qǐ duó suǒ shòu ēn. sī mǎ guāng wèi jiàn guān, lǜ tóng liè zhēng yuē:" chén děng měi huàn shì wú míng jiǎn, gù jǔ liè yǐ lì fēng sú. liè píng shēng cāo shǒu, chū yú chéng shí, suī yǒu yū kuò bù hé zhōng dào, yóu wèi shǒu jié zhī shì, dāng bǎo ér quán zhī. ruò fú fù bù xiāng xié, zé tīng zhī lí jué, wú shǐ jié xíng zhī shì wèi héng rǔ suǒ cuò." táo shuō suì bù xíng.
已而福建提刑王陶言其为妻林氏所讼,因诋烈贪诈,乞夺所受恩。司马光为谏官,率同列争曰:"臣等每患士无名检,故举烈以厉风俗。烈平生操守,出于诚实,虽有迂阔不合中道,犹为守节之士,当保而全之。若夫妇不相谐,则听之离绝,毋使节行之士为横辱所挫。"陶说遂不行。
yuán yòu chū, bù shǐ zhě shēn jiàn zhī, zhào cóng qí shàng, yǐ xuān dé láng zhì shì. míng nián, fù jiào shòu běn zhōu. zài zhí bù shòu lǐn fèng, xiāng lǐ wèn yí sī háo wú suǒ shòu jiā zū yǒu yú, zé tuī yǐ jì pín fá. zú, nián qī shí liù.
元祐初,部使者申荐之,诏从其尚,以宣德郎致仕。明年,复教授本州。在职不受廪奉,乡里问遗丝毫无所受;家租有余,则推以济贫乏。卒,年七十六。
sūn móu, zì shǎo shù, yǔ wáng ān shí zēng gǒng yóu, míng qīng yī shí. zǎo gū, shì mǔ jìn xiào. zhì yú lù yǎng, gù lǚ jǔ jìn shì. jí mǔ bìng gé, zì shì zhōng shēn bù qiú shì. kè jū jiāng huái jiān, shì dài fū jìng wèi zhī.
孙侔,字少述,与王安石、曾巩游,名倾一时。早孤,事母尽孝。志于禄养,故屡举进士。及母病革,自誓终身不求仕。客居江、淮间,士大夫敬畏之。
liú chǎng zhī yáng zhōu, yán qí xiào dì zhōng xìn, zú yǐ fú shì jiǎo sú, qiú zhī cháo tíng, lǚ gōng zhe wáng ān shí zhī liú yě. zhào yǐ wéi yáng zhōu jiào shòu, cí. chǎng shǒu yǒng xīng, pì rù mù fǔ, yì cí. yīng zōng shí, shěn gòu jí wáng táo hán wéi lián jiàn zhī, shòu zhōng wǔ jūn tuī guān cháng zhōu tuī guān, jiē bù fù.
刘敞知扬州,言其孝弟忠信,足以扶世矫俗,求之朝廷,吕公著、王安石之流也。诏以为扬州教授,辞。敞守永兴,辟入幕府,亦辞。英宗时,沈遘及王陶、韩维连荐之,授忠武军推官、常州推官,皆不赴。
shǎo yǔ ān shí yǒu shàn, ān shí wèi xiāng, guò zhēn zhōu yǔ xiāng jiàn, móu dài zhī rú bù yī jiāo. zú, nián liù shí liù.
少与安石友善,安石为相,过真州与相见,侔待之如布衣交。卒,年六十六。
chū, wáng huí wáng lìng cháng zhì yǔ móu jiē yǒu shèng míng, huí lìng bù shòu, zhì wèi yǐn bù jìng, wéi móu yǐ bù shì shǐ zhōng.
初,王回、王令、常秩与侔皆有盛名,回、令不寿,秩为隐不竟,唯侔以不仕始终。
liú yì, xīn zhōu rén. xìng jiè liè, bó xué hào gǔ, xǐ tán bīng. hán qí zhī dìng zhōu, shàng qí suǒ zhe chūn qiū lùn, shòu tài xué zhù jiào bīng zhōu zhōu xué shuō shū. bù néng qū zhì shì jìn, yù jū yú guó zhī lú shì, xí bì gǔ shù. zhào biàn fù jiàn qí xíng yì, cì hào tuì ān chǔ shì. yì zuò shī, qí měi wèi shū zhī shí, huò bù kě qí yì zhé dí qù, qí yì zài shū zhī. yǐn zhū shuài wèi, yán zhì zūn lǐ, dí qīng dài zhū, yù zhī yì hòu. zhì píng mò, zú, qí zuò wén jì zhī yún:" gāng jiè zhī xìng, tiān xià néng hé zhě yǒu jǐ? yuān yuán zhī xué, gǔ rén bú dào zhě shén duō." qí jìng zhī rú cǐ. xī níng chá fǎng dìng hù yì, zhào yì jiā yòng chǔ shì rú qī pǐn ēn, dé jiǎn bàn, shì yōu lǐ yún.
刘易,忻州人。性介烈,博学好古,喜谈兵。韩琦知定州,上其所著《春秋论》,授太学助教、并州州学说书。不能屈志仕进,寓居于虢之卢氏,习辟谷术。赵抃复荐其行谊,赐号退安处士。易作诗,琦每为书之石,或不可其意辄涤去,琦亦再书之。尹洙帅渭,延致尊礼,狄青代洙,遇之亦厚。治平末,卒,琦作文祭之云:"刚介之性,天下能合者有几?渊源之学,古人不到者甚多。"其敬之如此。熙宁察访定户役,诏易家用处士如七品恩,得减半,示优礼云。
jiāng qián, zì zhì zhī, yǎn zhōu fèng fú rén. cóng sūn fù xué chūn qiū. yòng tián kuàng jǔ zhào shì xué shì yuàn, wèi míng zhōu lù shì cān jūn. yǐ mǔ sī xiāng qiú zhì shì, chì guò mén xià, zhī fēng bó sī wú kuí fēng hái zhī, ér yǔ hán jiàng gòng shàng zhāng yǐ jiàn, xǐ yǎn zhōu lù shì cān jūn. cóng kuí pì yùn zhōu jiào shòu, kuí shēng táng bài qí mǔ, yòu jiàn wèi guó zǐ zhí jiǎng hán wáng gōng bàn dú. yè zōng zhèng yǔn bì, lì yǐn qū tíng, qián bù dá, hū mǎ yù qù, suì yǐ kè lǐ jiàn.
姜潜,字至之,兖州奉符人。从孙复学《春秋》。用田况举召试学士院,为明州录事参军。以母思乡求致仕,敕过门下,知封驳司吴奎封还之,而与韩绛共上章以荐,徙兖州录事参军。从奎辟郓州教授,奎升堂拜其母,又荐为国子直讲、韩王宫伴读。谒宗正允弼,吏引趋庭,潜不答,呼马欲去,遂以客礼见。
xī níng chū, zhào jǔ xuǎn rén yān zhì zhě yǔ jīng guān fán sān shí qī rén, qián zài xuǎn zhòng. shén zōng wén qí xián, zhào duì yán hé diàn, fǎng yǐ zhì dào hé yǐ zhì zhī, duì yuē:" yǒu yáo shùn èr diǎn zài, gù bì xià zhì zhī zhī dào hé rú." zhī chén liú xiàn, zhì shù yuè, qīng miáo lìng xià, qián chū qián, bǎng qí lìng yú xiàn mén, yǐ, xǐ zhī xiāng luò, gè sān rì wú yīng zhě. suì chè bǎng fù lì yuē:" mín bù yuàn yǐ!" qián yǐ shì dú de bù sàn. sī nóng kāi fēng yí qián jǔ gé, gè shǐ qí shǔ lái yàn, jiē rú lìng. ér tiáo lì sī hé xiáng fú zhù sàn qīng miáo qián, qián zhī qiě bù miǎn, yí jí qù, xiàn rén yì fǔ qǐng liú zhī, bù dé. jiā jū zú, nián liù shí liù.
熙宁初,诏举选人淹滞者与京官凡三十七人,潜在选中。神宗闻其贤,召对延和殿,访以治道何以致之,对曰:"有《尧》、《舜》二《典》在,顾陛下致之之道何如。"知陈留县,至数月,青苗令下,潜出钱,榜其令于县门,已,徙之乡落,各三日无应者。遂撤榜付吏曰:"民不愿矣!"钱以是独得不散。司农、开封疑潜沮格,各使其属来验,皆如令。而条例司劾祥符住散青苗钱,潜知且不免,移疾去,县人诣府请留之,不得。家居卒,年六十六。
lián shù zì jū xī, ān zhōu yīng shān rén. jǔ jìn shì, diào shāng shuǐ wèi shòu chūn lìng. xīng xué, zūn lǐ xiù mín, yǐ quàn qí sú kāi bīn huái tián qiān qǐng, xiàn dà zhì. huái nán wáng jiù lěi zài shān jiān, huì dà shuǐ, zhōu shǒu yì qǔ qí pì wèi chéng, shù yuē:" gōng shǐ wǔ yī chuán bǎi shì, cáng yú wáng fǔ, fēi wéi bì kě yòng, gài yǐ gǔ zhī wù chuán yú jīn, shàng yǒu diǎn xíng yě." lěi yīn shì de cún. yǐ mǔ lǎo qǐ jiān chén zhōu shuì. cháng sòng kè chū běi mén, jiàn rì xī fēng chén, ér guān gài chōng chōng bù yǐ, kǎi rán yǒu gǎn, jí rì qiú fēn sī guī. jiǔ zhī, hàn lín xué shì ōu yáng xiū lóng tú gé zhí xué shì zǔ wú zé yán shù wén xué xíng yì, yí zài tái gé. yǐ zhī kūn shān xiàn, cí bù xíng. lèi qiān zhí fāng yuán wài láng, zú.
连庶字居锡,安州应山人。举进士,调商水尉、寿春令。兴学,尊礼秀民,以劝其俗;开濒淮田千顷,县大治。淮南王旧垒在山间,会大水,州守议取其甓为城,庶曰:"弓矢舞衣传百世,藏于王府,非为必可用,盖以古之物传于今,尚有典刑也。"垒因是得存。以母老乞监陈州税。尝送客出北门,见日西风尘,而冠盖憧憧不已,慨然有感,即日求分司归。久之,翰林学士欧阳修、龙图阁直学士祖无择言庶文学行义,宜在台阁。以知昆山县,辞不行。累迁职方员外郎,卒。
shù shǐ yǔ dì xiáng zài xiāng lǐ, shí sòng jiāo xiōng dì ōu yáng xiū jiē yī zhī. jí èr sòng guì dá, bù kě qí zhì, tuì jū èr shí nián. shǒu dào hǎo xiū, fēi qí rén bù jiāo, fēi qí yì qiū háo bù kě wū yě. shù jì sǐ, sòng jiāo zhī sūn yì nián wèi yīng shān lìng, yuán yì rén zhī yì, zuò táng yú fǎ xìng sēng shè, huì èr sòng jí shù xiáng zhī xiàng cí shì zhī. xiáng yì dēng kē, mǐn yú zhèng shì, hào liáng lì, zhōng dōu guān láng zhōng.
庶始与弟庠在乡里,时宋郊兄弟、欧阳修皆依之。及二宋贵达,不可其志,退居二十年。守道好修,非其人不交,非其义秋毫不可污也。庶既死,宋郊之孙义年为应山令,缘邑人之意,作堂于法兴僧舍,绘二宋及庶、庠之像祠事之。庠亦登科,敏于政事,号良吏,终都官郎中。
zhāng chá zì, yǐn zhī, chéng dū shuāng liú rén. shǎo gū, jū yú xiōng sǎo, yǐ suǒ shì fù mǔ shì zhī. bó tōng jīng xué, yóu zhǎng yì tài xuán, zhe fā yǐn sān piān, míng yòng shī suǒ dào zhī fǎ, zhī yǐ shù yù dào zhī yòng sān mó jiǔ jù shǐ zhōng zhī biàn. shǔ shǒu jiǎng táng yáng chá zhāng fāng píng hé tán zhào biàn xián yǐ yì mín jiàn, yī cì sù bó, zài mìng zhōu zhù jiào, bù jiù. jiā yòu zhōng, cì hào chōng tuì chǔ shì. wáng sù shí wéi zhōu, yīn gèng qí suǒ jū zhī xiāng yuē chǔ shì, lǐ yuē tōng rú, fāng yuē chōng tuì. chá yóu shì yì yǐ dào zì yù, zūn shēng yǎng qì, yōu xǐ shì fēi yì bù yǐ náo qí xīn xíng.
章詧字,隐之,成都双流人。少孤,鞠于兄嫂,以所事父母事之。博通经学,尤长《易》、《太玄》,著《发隐》三篇,明用蓍索道之法,知以数寓道之用、三摹九据始终之变。蜀守蒋堂、杨察、张方平、何郯、赵抃咸以逸民荐,一赐粟帛,再命州助教,不就。嘉祐中,赐号冲退处士。王素时为州,因更其所居之乡曰处士,里曰通儒,坊曰冲退。詧由是益以道自裕,尊生养气,忧喜、是非亦不以挠其心形。
cháng fǎng lǐ rén fàn bǎi lù, wèi yuē:" zi bì gǔ èr shí yú nián, jīn qiáng lì shàng zú, zi yì cháng zhī yǐ qì zhì jí zhī shuō hū?" bǎi lù yīn cóng kòu tài xuán, chá wèi jiě shù dà zhǐ, zài fù chī cí yuē:"' rén zhī suǒ hǎo ér bù zú zhě, shàn yě suǒ chǒu ér yǒu yú zhě, è yě. jūn zǐ néng qiáng qí suǒ bù zú, ér fú qí suǒ yǒu yú, tài xuán zhī dào jǐ yǐ.' cǐ zi yún rén yì zhī xīn, yǔ zhī yú tài xuán yě, shù sī ér yǐ. ruò kǔ qí sī, jiān qí yán, yū nì qí suǒ yǐ wéi shù ér wàng qí rén yì zhī dà, shì è zú yǐ yǔ fū dào zāi?" xī níng yuán nián, zú, nián qī shí liù. zi sì, yì hào gǔ xué, cháng yīng xíng yì dūn qiǎn zhào. réng shì yǒu yǐn dé, qí suǒ jū yóu cún.
尝访里人范百禄,谓曰:"子辟谷二十余年,今强力尚足,子亦尝知以气治疾之说乎?"百禄因从扣《太玄》,詧为解述大旨,再复《摛》词曰:"'人之所好而不足者,善也;所丑而有余者,恶也。君子能强其所不足,而拂其所有余,《太玄》之道几矣。'此子云仁义之心,予之于《太玄》也,述斯而已。若苦其思,艰其言,迂溺其所以为数而忘其仁义之大,是恶足以语夫道哉?"熙宁元年,卒,年七十六。子祀,亦好古学,尝应行义敦遣诏。仍世有隐德,其所居犹存。
yú rǔ shàng, zì tuì wēng, hú zhōu wū chéng rén. shǎo shí dú shū yú zhāng nán zhī kūn shān. wéi rén wēn wēn yǒu lǐ, yì lùn bù gǒu. bù kě yú yì, yǒu suǒ bù yán, yán zhī wèi cháng wàng yě. bù kěn liào lǐ shēng shì, bù yǐ pín fá náo qí huái, dàn yú shì lì. wén rén shàn yán shàn xíng, jì zhī bù wàng, shí shí wéi rén dào zhī. zhuó jìn shì dì, shè lì zhōu xiàn, wú shǎo yíng jìn qǔ zhī xīn. cháng zhī dǎo jiāng xiàn, xīn fán lìng zú, shǐ zhě shǐ chéng qí fá, jiāng zī yǐ gōng tián, cí, bù xǔ, zhì zé xī yǐ zhōu jiù lìng zhī jiā. xī níng chū, qiān shū jiàn nán xī chuān pàn guān. zhào biàn shǒu shǔ, yǐ jiǎn jìng wèi zhì, měi dàn tuì zuò biàn zhāi, zhū lì mò gǎn zhì, wéi rǔ shàng lái zhé pái tà jìng rù, xiāng duì qīng tán jìng mù.
俞汝尚,字退翁,湖州乌程人。少时读书于鄣南之昆山。为人温温有礼,议论不苟。不可于意,有所不言,言之未尝妄也。不肯料理生事,不以贫乏挠其怀,淡于势利。闻人善言善行,记之不忘,时时为人道之。擢进士第,涉历州县,无少营进取之心。尝知导江县,新繁令卒,使者使承其乏,将资以公田,辞,不许,至则悉以周旧令之家。熙宁初,签书剑南西川判官。赵抃守蜀,以简静为治,每旦退坐便斋,诸吏莫敢至,唯汝尚来辄排闼径入,相对清谈竟暮。
wáng ān shí dāng guó, huàn yī shí gù lǎo bù tóng jǐ, huò yán rǔ shàng qīng wàng, kě zhì zhī yù shǐ, shǐ yǐ cì dàn jī. yì zhào yì jīng shī, jì zhī suǒ yǐ jiàn yòng yì, lì cí, zhāng zài shàng dé miǎn. qīn gù yǒu zé yǐ bù néng yǔ zǐ sūn wèi dì zhě, rǔ shàng xiào yuē:" shì nǎi suǒ yǐ wéi qí dì yě." huán jiā kǔ pín, wèi néng wàng lù yǎng. yòu cóng zhào biàn yú qīng zhōu, suì yǐ tún tián láng zhōng zhì shì. sū shì sū zhé sūn jué lǐ cháng jiē fù shī wén tàn měi zhī.
王安石当国,患一时故老不同己,或言汝尚清望,可置之御史,使以次弹击。驿召诣京师,既知所以荐用意,力辞,章再上得免。亲故有责以不能与子孙为地者,汝尚笑曰:"是乃所以为其地也。"还家苦贫,未能忘禄养。又从赵抃于青州,遂以屯田郎中致仕。苏轼、苏辙、孙觉、李常皆赋诗文叹美之。
yōu yóu shù nián, dāng liù yuè cú shǔ, qǐn shì bù kě jū, chū shě yú mén, qī huáng jiù shì zhī, rǔ shàng yuē:" rén shēng qī shí zhě xī, wú yǔ fū rén jiē guò zhī, kě yǐ xíng yǐ." qī yīng yuē:" rán zé wǒ xiān qù." hòu sān rì zú. rǔ shàng pǐ qí sàng, wèi zuò míng, zhào zhū zǐ gào yuē:" wú yì cóng cǐ shì yǐ." yǐn jǐ ér zhōng, xiāng qù cái shí rì. sūn móu, shào xīng zhōng fū wén gé zhí xué shì.
优游数年,当六月徂暑,寝室不可居,出舍于门,妻黄就视之,汝尚曰:"人生七十者希,吾与夫人皆过之,可以行矣。"妻应曰:"然则我先去。"后三日卒。汝尚庀其丧,为作铭,召诸子告曰:"吾亦从此逝矣。"隐几而终,相去才十日。孙侔,绍兴中敷文阁直学士。
yáng xiào běn, zì xíng xiān, qián zhōu gàn rén. xué bó xíng gāo, yǐn yú chéng xī tōng tiān yán. sū sòng pú zōng mèng jiē yǐ shān lín tè qǐ jiàn zhī. sū shì zì hǎi wài guī, guò ér ài yān, hào zhī yuē yù yán jū shì. cháng zhí zào qí shì, zhī qí bù qǔ, xì yǐ wéi yuán dé xiù zhī liú. xiào běn zì yán wèi yáng chéng zhī yì, gù shì shī yǒu yún:" zhòng wèi yuán dé xiù, zì chēng yáng dào zhōu." jiā zhī yě. yǐn dùn èr shí nián, yī shí míng shì duō cóng zhī yóu. chóng níng zhōng, jǔ bā háng, jiě hè wèi guó zǐ lù, zài zhuǎn bó shì. yǐ zhí mì gé guī, zú, nián bā shí sì.
阳孝本,字行先,虔州赣人。学博行高,隐于城西通天岩。苏颂、蒲宗孟皆以山林特起荐之。苏轼自海外归,过而爱焉,号之曰玉岩居士。尝直造其室,知其不娶,戏以为元德秀之流。孝本自言为阳城之裔,故轼诗有云:"众谓元德秀,自称阳道州。"嘉之也。隐遁二十年,一时名士多从之游。崇宁中,举八行,解褐为国子录,再转博士。以直秘阁归,卒,年八十四。
dèng kǎo fǔ, zì chéng zhī, lín chuān rén. dì jìn shì, lì chén liú wèi wàn zài yǒng míng lìng zhī shàng ráo xiàn, jī guān fèng yì láng, tí diǎn kāi fēng fǔ jiè hé qú, zuò shì qù guān, suì bì hù zhù shū, bù fù yán shì.
邓考甫,字成之,临川人。第进士,历陈留尉、万载永明令、知上饶县,积官奉议郎,提点开封府界河渠,坐事去官,遂闭户著书,不复言仕。
yuán fú mò, zhào qiú zhí yán. kǎo fǔ nián bā shí yī, shàng shū yún:" luàn tiān xià zhě, xīn fǎ yě, mò liú zhī huò, jiāng bù kě shèng yán. jīn yí yǐ shí gèng huà, chún fǎ zǔ zōng." yīn lùn xī níng ér xià, quán chén dié qǐ, qī shì wù guó, lì zhǐ qí shì ér méi shù qí rén. cài jīng jí zhī, wèi wèi dǐ shàn zōng miào, xuē jí jī yún zhōu. chóng níng qù dǎng bēi, shì zhú chén, tóng lèi zhě wǔ shí sān rén, qí wǔ shí rén dé guī, wéi kǎo fǔ yǔ fàn róu zhōng fēng jué mín dú fǒu, suì zú yú yún. qiě sǐ, mìng yòu sūn míng shì zhí bǐ, kǒu zhàn bǎi yú yán, qí lüè yuē:" yǔ zì wèi shān zhōng zǎi xiàng, xū yǒu qí cái yě zì wèi wén chāng xiān shēng, xū yǒu qí cí yě. bù dé dà yòng yú shèng shì, yì wú hàn yān, gài yǒu tiān mìng ěr." suǒ lùn shù yǒu bo shì dà bǎo guī yī zhōu sù yùn yì mìng zá zhe tài píng cè yào děng, fán èr bǎi wǔ shí yú piān.
元符末,诏求直言。考甫年八十一,上书云:"乱天下者,新法也,末流之祸,将不可胜言。今宜以时更化,纯法祖宗。"因论熙宁而下,权臣迭起,欺世误国,历指其事而枚数其人。蔡京嫉之,谓为诋讪宗庙,削籍羁筠州。崇宁去党碑,释逐臣,同类者五十三人,其五十人得归,惟考甫与范柔中、封觉民独否,遂卒于筠。且死,命幼孙名世执笔,口占百余言,其略曰:"予自谓山中宰相,虚有其才也;自谓文昌先生,虚有其词也。不得大用于盛世,亦无憾焉,盖有天命尔。"所论述有《卜世大宝龟》、《伊周素蕴》、《义命杂著》、《太平策要》等,凡二百五十余篇。
yǔ wén zhī shào, zì gōng nán, hàn zhōu mián zhú rén. jǔ jìn shì, wéi wén zhōu qǔ shuǐ lìng. zhuǎn yùn yǐ qīng jiān gāo qí jià, shǐ xiàn yù yú mín. zhī shào yán:" xiàn xià jiāng shàng shān, dì xiá rén pín, gēng zhě wáng jǐ, fāng suì jiǎn jī, qiāng yí shù rù kòu, bù kě fù kùn zhī yǐ qiú lì." yùn shǐ nù.
宇文之邵,字公南,汉州绵竹人。举进士,为文州曲水令。转运以轻缣高其价,使县鬻于民。之邵言:"县下江上山,地狭人贫,耕者亡几,方岁俭饥,羌夷数入寇,不可复困之以求利。"运使怒。
huì shén zōng jí wèi qiú yán, nǎi shàng shū yuē:" tiān xià yī jiā yě. zǔ zōng chuàng yè shǒu chéng zhī fǎ jù zài. bì xià fāng jū liàng yīn, chǎn yú jiān nìng zhī rén píng fú wèi dòng, zhèng kě niàn wǔ shèng zhī gōng dé, cháng ruò zuǒ yòu qián hòu. jīng shī zhě, zhū xià zhī shì xiào, sú yí dūn hòu, ér wù xiān báo fú chǐ shì shàng. gōng qīng dài fū, mín zhī biǎo yě, yí yǐ míng jié zì lì, ér shì lì hé zá shì xiān. yuàn yǐ jié yì lián chǐ fēng dǎo zhī, shǐ rén zhī zì zhòng. qiān lǐ zhī jùn, yǒu lì wèi bì xìng, yǒu hài wèi bì chú zhě, zhuǎn yùn shǐ tí diǎn xíng yù zhì zhī yě. bǎi lǐ zhī yì, yǒu lì wèi bì xìng, yǒu hài wèi bì chú zhě, jùn zhì zhī yě. qián rì shè lìng, yīng zài gōng bū fù yī qiè juān chú, ér yǒu sī cāo zhī yì jí, dū zhī yù shén, shǐ shàng zé bù xià liú, ér xì mín yì kùn. rú zé xián cái yǐ wéi sān sī zhī guān, shāo jiǎ jùn xiàn yǐ quán, zé mín mò chú yǐ. rán hòu jiān fān zōu jué yǔ zhī shèng yǐ bǎo ān wài qī, kǎo táng dì jiǎo gōng zhī yì yǐ qīn mù jiǔ zú, xìng zhuì diǎn, bá zhì yān, yuǎn kuā pí, lái zhōng dǎng. fán suǒ jiàn zhì, bì yǔ dà chén gòng yì yǐ guǎng qí shàn, hào lìng wēi fú zé zhuān zhì zhī. rú cǐ, zé tiān xià zhī rén sī jiàn tài píng kě gǒng ér qí yě."
会神宗即位求言,乃上疏曰:"天下一家也。祖宗创业、守成之法具在。陛下方居谅阴,谄谀奸佞之人屏伏未动,正可念五圣之功德,常若左右前后。京师者,诸夏之视效,俗宜敦厚,而勿憸薄浮侈是尚。公卿大夫,民之表也,宜以名节自励,而势利合杂是先。愿以节义廉耻风导之,使人知自重。千里之郡,有利未必兴,有害未必除者,转运使、提点刑狱制之也。百里之邑,有利未必兴,有害未必除者,郡制之也。前日赦令,应在公逋负一切蠲除,而有司操之益急,督之愈甚,使上泽不下流,而细民益困。如择贤才以为三司之官,稍假郡县以权,则民瘼除矣。然后监番、棸、蹶、楀之盛以保安外戚,考《棠棣》、《角弓》之义以亲睦九族,兴坠典,拔滞淹,远夸毗,来忠谠。凡所建置,必与大臣共议以广其善,号令威福则专制之。如此,则天下之人思见太平可拱而俟也。"
shū zòu bù bào. kuì rán yuē:" wú bù kě shì yǐ." suì zhì shì, yǐ tài zǐ zhōng yǔn guī, shí nián wèi sì shí. zì qiáng yú xué, bù yì qí zhì, rì yǔ jiāo yǒu wèi jīng shǐ qín jiǔ zhī lè, tuì jū shí wǔ nián ér zhōng. sī mǎ guāng yuē:" wú wén zhì bù xíng, gù lù wèi rú zī zhū dào bù tóng, shì fù guì rú tǔ jiè. jīn yú zhī shào jiàn zhī yǐ." fàn zhèn yì yuē:" zhī shào wèi xià ér yán gāo, xué fù ér xíng dǔ, shǎo wǒ èr shí yī suì ér xiān wǒ guà guān, shǐ wú qiàn rán." qí wèi liǎng xián suǒ tuī shàng rú cǐ.
疏奏不报。喟然曰:"吾不可仕矣。"遂致仕,以太子中允归,时年未四十。自强于学,不易其志,日与交友为经史琴酒之乐,退居十五年而终。司马光曰:"吾闻志不行,顾禄位如锱铢;道不同,视富贵如土芥。今于之邵见之矣。"范镇亦曰:"之邵位下而言高,学富而行笃,少我二十一岁而先我挂冠,使吾慊然。"其为两贤所推尚如此。
wú yīng, zì dé rén, qí zhōu qí chūn rén. yǐ fù lóng tú gé xué shì zūn lù rèn bǔ tài miào zhāi láng, jiān xī jīng zhú mù wù, qiān shū huái nán pàn guān, tōng pàn chí zhōu huáng zhōu, zhī chēn zhōu, zhì yú bù yuán wài láng. zhì píng sān nián, guān mǎn rú jīng shī, nián sì shí liù, jí shàng shū qǐng zhì shì. gōng qīng dài fū zhī zhī zhě xiāng yǔ chū lì wǎn liú zhī, bù tīng, jiē tàn fú yǐ wéi bù kě jí, xiāng shuài fù shī yǐn jiàn yú dū mén, suì guī.
吴瑛,字德仁,蕲州蕲春人。以父龙图阁学士遵路任补太庙斋郎,监西京竹木务,签书淮南判官,通判池州、黄州,知郴州,至虞部员外郎。治平三年,官满如京师,年四十六,即上书请致仕。公卿大夫知之者相与出力挽留之,不听,皆叹服以为不可及,相率赋诗饮饯于都门,遂归。
qí yǒu tián, jǐn zú zì jǐ. lín xī zhù shì, zhòng huā niàng jiǔ, jiā shì yī fù zǐ dì. bīn kè zhì bì yǐn, yǐn bì zuì, huò kùn wò huā jiān, kè qù yì bù wèn. yǒu zāng pǐ rén wù zhě, bù chóu yī yǔ, dàn cù nú yì xíng jiǔ, rén mò bù ài qí lè yì ér jìng qí gāo. cháng yǒu guì kè guò zhī, yīng jiǔ hān ér gē, yǐ yuè qì kòu qí tóu wèi jié, kè yì bù yǐ wéi wǔ. shì cái wù rú fèn tǔ, mèi xù zhé qǔ jiā cái shù shí wàn dài rén, bù néng cháng, yīng āi zhī yuē:" shì rén yǒu mǔ, dé wú zhòng yōu!" zhào ér fén qí quàn. mén shēng wèi zhì tián shì lì suì, hū xiè qù, yuē:" wén yǒu yán mǒu bù shū wèi qī zhě, yì bù kě liú." yīng mìng qǔ qián hòu wén shū shì zhī, gài wèi cháng fā fēng yě. dào rù shì, jué ér bù yán, qiě qǔ qí bèi, nǎi yuē:" tā wù wéi suǒ yù, yè zhèng hán, xìng shě wú bèi." qí zhēn shuài kuàng dá lèi cǐ.
蕲有田,仅足自给。临溪筑室,种花酿酒,家事一付子弟。宾客至必饮,饮必醉,或困卧花间,客去亦不问。有臧否人物者,不酬一语,但促奴益行酒,人莫不爱其乐易而敬其高。尝有贵客过之,瑛酒酣而歌,以乐器扣其头为节,客亦不以为忤。视财物如粪土,妹婿辄取家财数十万贷人,不能偿,瑛哀之曰:"是人有母,得无重忧!"召而焚其券。门生为治田事历岁,忽谢去,曰:"闻有言某簿书为欺者,谊不可留。"瑛命取前后文书示之,盖未尝发封也。盗入室,觉而不言,且取其被,乃曰:"他物唯所欲,夜正寒,幸舍吾被。"其真率旷达类此。
zhé zōng cháo yǒu jiàn zhī zhě, zhào wèi lì bù láng zhōng, jiù zhī qí zhōu, jiē bù qǐ. chóng níng sān nián gǎn jí, jí bì gé xiè yī yào, zhì chuí jué bù luàn. zú, nián bā shí sì.
哲宗朝有荐之者,召为吏部郎中,就知蕲州,皆不起。崇宁三年感疾,即闭閤谢医药,至垂绝不乱。卒,年八十四。
sōng jiāng yú wēng zhě, bù zhī qí xìng míng. měi zhào xiǎo zhōu yóu cháng qiáo, wǎng lái bō shàng, kòu xián yǐn jiǔ, hān gē zì dé. shào shèng zhōng, mǐn rén pān yù zì jīng shī diào guān huí, guò wú jiāng, yù ér yì yān, qǐ yī zhī yuē:" yǔ shì xiān shēng qì mào, gù fēi yú diào zhī liú, yuàn gài xù yán, yǐ fā mēng lòu." wēng dèng shì yuē:" jūn bù fán, ruò chéng yǒu yì, néng guò xiǎo zhōu yǔ hū?" yù xīn rán guò zhī. wēng yuē:" wú yàn xuān fán, chù xián kuàng, dùn jī yú cǐ sān shí nián yǐ. yòu xǐ sòng jīng shǐ bǎi jiā zhī yán, hòu guān shì shì shū, jīn jiē qì qù. wéi bǎo shí yǐ xī, shàng hé suǒ shì?" yù yuē:" xiān shēng zǎo shēn yù dé rú cǐ. jīn shèng míng zài shàng, hé chū ér shì hū?" xiào yuē:" jūn zǐ zhī dào, huò chū huò chù, wú suī bù néng qī yǐn yán xué, zhuī yuán qǐ zhī zōng, qiè mù lǎo shì qū quán zhī yì. qiě yǎng zhì zhě wàng xíng, yǎng xíng zhě wàng lì, zhì dào zhě wàng xīn, xīn xíng jù wàng, qí shì xuān miǎn rú fèn tǔ ěr, yǔ zi chū chù yì qù, zi miǎn zhī." yù yuē:" yù yě bù cái, xìng wén xiān shēng zhī gāo yì, gǎn wèn shě suǒ zài." yuē:" wú xìng míng qiě bù yù rén zhī, kuàng jū shì yé!" yǐn bì, cháng yī shǐ yù fǎn qí suǒ, gǔ yì ér qù.
松江渔翁者,不知其姓名。每棹小舟游长桥,往来波上,扣舷饮酒,酣歌自得。绍圣中,闽人潘裕自京师调官回,过吴江,遇而异焉,起揖之曰:"予视先生气貌,固非渔钓之流,愿丐绪言,以发蒙陋。"翁瞪视曰:"君不凡,若诚有意,能过小舟语乎?"裕欣然过之。翁曰:"吾厌喧烦,处闲旷,遁迹于此三十年矣。幼喜诵经史百家之言,后观释氏书,今皆弃去。唯饱食以嬉,尚何所事?"裕曰:"先生澡身浴德如此。今圣明在上,盍出而仕乎?"笑曰:"君子之道,或出或处,吾虽不能栖隐岩穴,追园、绮之踪,窃慕老氏曲全之义。且养志者忘形,养形者忘利,致道者忘心,心形俱忘,其视轩冕如粪土耳,与子出处异趣,子勉之。"裕曰:"裕也不才,幸闻先生之高义,敢问舍所在。"曰:"吾姓名且不欲人知,况居室耶!"饮毕,长揖使裕反其所,鼓枻而去。
dù shēng zhě, yǐng chāng rén. bù zhī qí míng, xiàn rén hū wèi dù wǔ láng. suǒ jū qù xiàn sān shí lǐ, yǒu wū liǎng jiān, yǔ qí zi bìng jū, qián yǒu kòng dì zhàng yú, jí wéi lí mén, shēng bù chū mén zhě sān shí nián.
杜生者,颍昌人。不知其名,县人呼为杜五郎。所居去县三十里,有屋两间,与其子并居,前有空地丈余,即为篱门,生不出门者三十年。
lí yáng wèi sūn zhěn wǎng fǎng zhī. qí rén pō sǎ luò, zì chén cūn rén wú suǒ néng, guān rén hé wéi jiàn gù. zhěn wèn suǒ yǐ bù chū mén zhī yīn, xiào yuē:" yǐ gào zhě guò yě." zhǐ mén wài yī sāng yuē:" yì shí wǔ nián qián, yì céng nà liáng qí xià, hé wèi bù chū? dàn wú yòng yú shí, wú qiú yú rén, ǒu zì bù chū ěr, hé zú shàng zāi." wèn suǒ yǐ wéi shēng, yuē:" xī shí jū yì zhī nán, yǒu tián wǔ shí mǔ, yǔ mǒu xiōng tóng gēng. dài xiōng zi qǔ fù, dù suǒ gēng bù zú shàn, nǎi jǐn yǐ yǔ xiōng, ér xié qī zǐ zhì cǐ, méng xiāng rén jiè wū, suì jū zhī. wéi yú rén zé rì, yòu mài yī yào yǐ gěi zhān zhōu, yì yǒu shí bù jì. hòu zi néng gēng, hé zhǎng zhě jiàn lián, yǔ tián sān shí mǔ shǐ zhī gēng, shàng yǒu yú lì, yòu wéi rén yōng gēng, zì cǐ shí zú. xiāng rén pín, yǐ yī shù zì yè zhě duō. niàn jǐ shí jì zú, bù dàng gèng jiān tā lì, yóu shì zé rì mài yào, yī qiè bù wéi." wèn cháng rì hé suǒ wéi, yuē:" duān zuò ěr."" pō guān shū fǒu?" yuē:" èr shí nián qián, céng yǒu rén yí yī shū cè, wú tí hào, qí jiān duō shuō fú míng jīng, dāng shí jí ài qí yì lùn, jīn wàng zhī, bìng shū yì bù zhī suǒ zài yǐ." shí shèng hán, bù páo cǎo juē, shì zhōng xiāo rán, ér qì yùn xián kuàng, yán cí jīng jiǎn,. gài yǒu dào zhī shì yě. wèn qí zi zhī wéi rén, yuē:" cūn tóng yě, rán xìng zhì shén chún hòu, bù wàng yán, bù gǎn xī. wéi jiān yī zhì xiàn mǎi yán lào, kě shǔ xíng jī yǐ dài qí guī, jìng wǎng jìng hái, wèi cháng páng yóu yī bù yě." zhěn jiē tàn, liú lián jiǔ zhī, nǎi qù. hòu zhì yán ān mù fǔ, wèi shěn kuò yán zhī. kuò shí lǐ jūn shū, dài yè bàn, pí jí wèi wò, wén zhěn tán jí cǐ, jí dùn wàng qí láo.
黎阳尉孙轸往访之。其人颇洒落,自陈村人无所能,官人何为见顾。轸问所以不出门之因,笑曰:"以告者过也。"指门外一桑曰:"忆十五年前,亦曾纳凉其下,何谓不出?但无用于时,无求于人,偶自不出耳,何足尚哉。"问所以为生,曰:"昔时居邑之南,有田五十亩,与某兄同耕。迨兄子娶妇,度所耕不足赡,乃尽以与兄,而携妻子至此,蒙乡人借屋,遂居之。唯与人择日,又卖医药以给飦粥,亦有时不继。后子能耕,荷长者见怜,与田三十亩使之耕,尚有余力,又为人佣耕,自此食足。乡人贫,以医术自业者多。念己食既足,不当更兼他利,由是择日卖药,一切不为。"问常日何所为,曰:"端坐耳。""颇观书否?"曰:"二十年前,曾有人遗一书策,无题号,其间多说浮名经,当时极爱其议论,今忘之,并书亦不知所在矣。"时盛寒,布袍草屩,室中枵然,而气韵闲旷,言词精简,。盖有道之士也。问其子之为人,曰:"村童也,然性质甚淳厚,不妄言,不敢嬉。唯间一至县买盐酪,可数行迹以待其归,径往径还,未尝旁游一步也。"轸嗟叹,留连久之,乃去。后至延安幕府,为沈括言之。括时理军书,迨夜半,疲极未卧,闻轸谈及此,及顿忘其劳。
shùn chāng shān rén. jìng kāng mò, yǒu bì luàn yú shùn chāng shān zhōng zhě, shēn rù dé máo shè, zhǔ rén fēng cái shén zhěng, jí zhī yǔ, shì jūn zǐ yě. guài ér wèn yuē:" zhū jūn hé shì qiè qī nú néng zhì shì yé?" yīn yǔ zhī gù. zhǔ rén yuē:" luàn hé zì ér qǐ yé?" zhòng zhēng wèi yán, zhǔ rén jiē cè jiǔ zhī, yuē:" wǒ fù wèi rén zōng cháo rén yě, zì jiā yòu mò bǔ jū yú cǐ, yīn bù fù chū. yǐ wǒ suǒ wén, dàn zhī yǒu xī níng jì nián, yì bù zhī yú jīn jǐ hé nián yǐ."
顺昌山人。靖康末,有避乱于顺昌山中者,深入得茅舍,主人风裁甚整,即之语,士君子也。怪而问曰:"诸君何事挈妻孥能至是耶?"因语之故。主人曰:"乱何自而起耶?"众争为言,主人嗟恻久之,曰:"我父为仁宗朝人也,自嘉祐末卜居于此,因不复出。以我所闻,但知有熙宁纪年,亦不知于今几何年矣。"
nán ān wēng zhě. zhāng zhōu chén yuán zhōng kè jū nán hǎi rì, cháng fù shěng shì guò nán ān, huì rì mù, tóu sù yě rén jiā, máo cí shù chuán, zhú shù mào mì kě ài. zhǔ wēng suī má yī cǎo jù, ér jǔ zhǐ tán duì wǎn ruò shì rén. jī àn jiān yǒu wén jí sǎn luàn, shì zhī jiē jīng zi yě. chén kòu zhī yuē:" wēng xùn zi dú shū hū?" yuē:" zhǒng yuán wéi shēng ěr."" yì rù chéng shì hū?" yuē:" shí wǔ nián bù chū yǐ." wèn:" cáng shū hé yòng?" yuē:" ǒu yǒu zhī ěr." yīn zá yǐ tā yǔ. shǎo yān, fēng yǔ bào zuò, qí èr zi guī, shě chú yī kè, rén wù bù lèi nóng jiā zǐ. wēng jìn dòu gēng xiǎng kè, bù fù gòng tán, chí míng bié qù.
南安翁者。漳州陈元忠客居南海日,尝赴省试过南安,会日暮,投宿野人家,茅茨数椽,竹树茂密可爱。主翁虽麻衣草屦,而举止谈对宛若士人。几案间有文籍散乱,视之皆经、子也。陈叩之曰:"翁训子读书乎?"曰:"种园为生耳。""亦入城市乎?"曰:"十五年不出矣。"问:"藏书何用?"曰:"偶有之耳。"因杂以他语。少焉,风雨暴作,其二子归,舍鉏揖客,人物不类农家子。翁进豆羹享客,不复共谈,迟明别去。
chén yǐ shì liú chéng zhōng, yì rì, jiàn wēng cāng huáng ér xíng, chén zhuī jí zhī yuē:" wēng yún shí wǔ nián bù chū chéng, hé wéi dào cǐ?" yuē:" wú yǐ jí shì bù róng bù chū." wèn zhī, nǎi dà ér yú guān wài yù guǒ shī shuì, wèi guān lì suǒ jū. chén wèi yè jiān zhēng, zhì zé yǐ bǔ sòng jùn. wēng yǔ xiǎo ér xié yì tíng xià, zhǎng zǐ dāng zhàng, wēng kěn bái jùn shǒu yuē:" mǒu lǎo dùn wú néng, quán jí cǐ zi shàn gěi. ruò qú bù shèng zhàng, zé yì rì fá shí yǐ. yuàn yǐ shēn dài zhī." xiǎo ér yuē:" dà rén qǐ kě shòu zhàng, mǒu yuàn dài xiōng." dà ér yòu yǐ zuì zài jǐ, gān xīn yān, sān rén zhēng bù jué. xiǎo ér lái fù ěr páng yǔ, ruò jiāng yǒu suǒ qǐng, wēng chì zhī, ér bì yù qián. jùn shǒu yí zhī, hū wèn suǒ yǐ, duì yuē:" dà rén yuán jì dài zhí zhèng láng, xuān hé jiān lèi diǎn zhōu jùn." wēng jí zhuāi qí yī shǐ tuì, yuē:" ér kuáng, wàng yán." shǒu xún gào chì zài fǒu, ér yuē:" jiàn zuò yī shù zhì wèng zhōng, mái yú shān xià." shǒu lì qiǎn lì suí ér fā qǔ, guǒ dé zhī, jí yán wēng shàng zuò, xiè ér shì qí zi. cì rì, wǎng jià fǎng zhī, shì yǐ xū yǐ.
陈以事留城中,翌日,见翁仓遑而行,陈追诘之曰:"翁云十五年不出城,何为到此?"曰:"吾以急事不容不出。"问之,乃大儿于关外鬻果失税,为关吏所拘。陈为谒监征,至则已捕送郡。翁与小儿偕诣庭下,长子当杖,翁恳白郡守曰:"某老钝无能,全藉此子赡给。若渠不胜杖,则翌日乏食矣。愿以身代之。"小儿曰:"大人岂可受杖,某愿代兄。"大儿又以罪在己,甘心焉,三人争不决。小儿来父耳旁语,若将有所请,翁叱之,儿必欲前。郡守疑之,呼问所以,对曰:"大人元系带职正郎,宣和间累典州郡。"翁急拽其衣使退,曰:"儿狂,妄言。"守询诰敕在否,儿曰:"见作一束置瓮中,埋于山下。"守立遣吏随儿发取,果得之,即延翁上坐,谢而释其子。次日,枉驾访之,室已虚矣。
zhāng quē zì zi hòu, cháng zhōu rén. dēng jìn shì jiǎ kē. yǐ wú tā xiōng dì, dú yǎng qí qīn, bù rěn sī xū qù zuǒ yòu. qīn yǒu qiáng zhī shì, nǎi diào qīng xī zhǔ bù, yì bù zhī guān. bì hù dú shū sì shí nián, shǒu xiào shù wàn juǎn, wú yī zì chuǎn. qióng jīng zhù shū, zhì yè fēn bù mèi. yuán fēng zhōng, jìn chén jiàn qí gāo xíng. zhì yú yuán yòu, dà chén fù jiàn zhī, qǐ jiào shòu yǐng zhōu, cí bù jiù. yú shì sūn jué hú zōng yù fàn zǔ yǔ jiāo zhāng yán yuē:" quē qiě sǐ cǎo lái, hòu shì bì yǐ wéi cháo tíng shī shì." sū shì yán zhī yóu qiè. zhào bài mì shū shěng jiào shū láng, chì jùn xiàn zhì lǐ dūn qiǎn, jìng bù chū.
张(缺)字子厚,常州人。登进士甲科。以无他兄弟,独养其亲,不忍斯须去左右。亲友强之仕,乃调青溪主簿,亦不之官。闭户读书四十年,手校数万卷,无一字舛。穷经著书,至夜分不寐。元丰中,近臣荐其高行。至于元祐,大臣复荐之,起教授颍州,辞不就。于是孙觉、胡宗愈、范祖禹交章言曰:"(缺)且死草莱,后世必以为朝廷失士。"苏轼言之尤切。诏拜秘书省校书郎,敕郡县致礼敦遣,竟不出。
quē xiào dì xiū yú jiā, zhōng xìn xíng yú yǒu, shēng míng wén yú rén, dǎo zhōng shǒu cháng, cóng róng bù pò, wèi dāng shí míng liú suǒ mù, yǐ bù zào mén wèi chǐ. chóng níng sì nián, zú. míng nián, zhào yǐ quē yǐn dé qiū yuán, shēng wén xiǎn zhù, cì shì yuē zhèng sù xiān shēng.
(缺)孝弟修于家,忠信行于友,声名闻于人,蹈中守常,从容不迫,为当时名流所慕,以不造门为耻。崇宁四年,卒。明年,诏以(缺)隐德丘园,声闻显著,赐谥曰正素先生。