rén zōng sān
○仁宗三

qìng lì yuán nián chūn zhēng yuè xīn hài shuò, yù dà qìng diàn shòu cháo. jǐ wèi, jiā gǔ sī luō hé xī jié dù shǐ. rén shēn, zhào suì yǐ chūn fēn cí gāo méi. shì yuè, yuán hào qǐng hé.
慶曆元年春正月辛亥朔，御大慶殿受朝。己未，加唃廝囉河西節度使。壬申， 詔歲以春分祠高禖。是月，元昊請和。

èr yuè jǐ hài, shòu guó gōng xīn hōng. xīn hài, bà dà yàn. jīng dōng xī huái zhè jiāng nán jīng hú zhì xuān yì jūn. jiǎ chén, zhào chén liáo shòu wài rèn zhě, wú dé yīn lín qiǎn qí ēn. bǐng wǔ, jīng shī yǔ yào. shì yuè, yuán hào kòu wèi zhōu, huán qìng lù mǎ bù jūn fù zǒng guǎn rèn fú bài yú hǎo shuǐ chuān, fú jí jiāng zuǒ jūn shì sǐ zhě liù qiān yú rén.
二月己亥，壽國公昕薨。辛亥，罷大宴。京東西、淮、浙、江南、荊湖置宣毅 軍。甲辰，詔臣僚受外任者，毋得因臨遣祈恩。丙午，京師雨藥。是月，元昊寇渭 州，環慶路馬步軍副總管任福敗於好水川，福及將佐軍士死者六千餘人。

sān yuè gēng xū shuò, xiū jīn dī. yǐ mǎo, zhào zhǐ jùn guó jǔ rén, wù yǐ biān jī wèi míng xī qiú ēn zé.
三月庚戌朔，修金堤。乙卯，詔止郡國舉人，勿以邊機為名希求恩澤。

xià sì yuè jiǎ shēn, yǐ zī zhèng diàn xué shì chén zhí zhōng tóng shǎn xī mǎ bù jūn dōu zǒng guǎn jiān jīng lüè ān fǔ yán biān zhāo tǎo děng shǐ zhī yǒng xìng jūn. zhào xià sǒng réng pàn yǒng xìng jūn. yǐ sì, xià dé yīn: jiàng shǎn xī qiú sǐ zuì yī děng, liú yǐ xià shì zhī. tè zhī jūn shì mín qián, zhèn fǔ biān mín bèi chāo lüè zhě qīn shǔ.
夏四月甲申，以資政殿學士陳執中同陝西馬步軍都總管兼經略安撫沿邊招討等 使、知永興軍。詔夏竦仍判永興軍。乙巳，下德音：降陝西囚死罪一等，流以下釋 之。特支軍士緡錢，振撫邊民被鈔略者親屬。

wǔ yuè dīng sì, lù xì qiú. jiǎ zǐ, chū nèi cáng mín qián yī bǎi wàn zhù jūn fèi. yǐ chǒu, zhuī fēng huáng zhǎng zi wèi bāo wáng, cì míng fǎng. dīng mǎo, bà shǎn xī jīng lüè ān fǔ yán biān zhāo tǎo dōu jiān. xīn wèi, sòng xiáng zhèng jiǎn bà, yǐ wáng jǔ zhèng cān zhī zhèng shì, rèn zhōng shī rèn bù wèi shū mì fù shǐ. zhào xià sǒng tún jūn fū zhōu, chén zhí zhōng tún jūn jīng zhōu. guǐ yǒu, yuè shì wèi shì.
五月丁巳，錄繫囚。甲子，出內藏緡錢一百萬助軍費。乙丑，追封皇長子為褒 王，賜名昉。丁卯，罷陝西經略安撫沿邊招討都監。辛未，宋庠、鄭戩罷，以王舉 正參知政事，任中師、任布為樞密副使。詔夏竦屯軍鄜州，陳執中屯軍涇州。癸酉， 閱試衛士。

liù yuè rén chén, zhào shǎn xī zhū lù zǒng guǎn sī yán biān bèi, wú zhé rù zéi jiè, zéi zhì zé yù zhī. yǐ sì, zhào jìn chén jǔ hé běi shǎn xī hé dōng zhī zhōu tōng pàn xiàn lìng.
六月壬辰，詔陝西諸路總管司嚴邊備，毋輒入賊界，賊至則御之。乙巳，詔近 臣舉河北、陝西、河東知州、通判、縣令。

qiū qī yuè bǐng chén, yuè yǎn xīn hòu xīng. wù wǔ, yuè yǎn nán dòu. rén xū, zhì wàn shèng jūn fán èr shí zhǐ huī. shì yuè, yuán hào kòu lín fǔ zhōu.
秋七月丙辰，月掩心後星。戊午，月掩南斗。壬戌，置萬勝軍凡二十指揮。是 月，元昊寇麟、府州。

bā yuè wù yín, zhào fū yán bù shǔ yǐ bīng yuán lín fǔ. jiǎ shēn, hé běi zhì chǎng kuò shì zhàn mǎ, yuán biān qī zhōu jūn miǎn kuò. yǐ wèi, huǐ tóng guān xīn zhì lóu lǔ. gēng zǐ, yuè yǎn suì xīng. yǐ sì, mù mín jiān cái yǒng zhě bǔ shén jié zhǐ huī. shì yuè, yuán hào kòu jīn míng zhài, pò níng yuǎn zhài, zhài zhǔ wáng shì dǎn bīng mǎ jiān yā wáng xiǎn sǐ zhī. xiàn fēng zhōu, zhī zhōu wáng yú qìng bīng mǎ jiān yā sūn jí sǐ zhī.
八月戊寅，詔鄜延部署以兵援麟、府。甲申，河北置場括市戰馬，緣邊七州軍 免括。乙未，毀潼關新置樓櫓。庚子，月掩歲星。乙巳，募民間材勇者補神捷指揮。 是月，元昊寇金明砦，破寧遠砦，砦主王世亶、兵馬監押王顯死之。陷豐州，知州 王餘慶、兵馬監押孫吉死之。

jiǔ yuè rén zǐ, mìng hé dōng zhù dà tiě qián. yǐ hài, fù zhì yì cāng.
九月壬子，命河東鑄大鐵錢。乙亥，復置義倉。

dōng shí yuè jiǎ wǔ, zhào bà shǎn xī dōu bù shǔ, fēn sì lù zhì shǐ. zhì shǎn xī yíng tián wù. jǐ hài, bà tóng fú mù qì. shì yuè, xiū hé běi chéng chí.
冬十月甲午，詔罷陝西都部署，分四路置使。置陝西營田務。己亥，罷銅符、 木契。是月，修河北城池。

shí yī yuè rén zǐ, zhì jīng yuán lù qiáng zhuàng gōng jiàn shǒu. bǐng chén, fā lǐn sù, jiǎn jià yǐ jì jīng chéng mín. jiǎ zǐ, cháo xiǎng jǐng líng gōng. yǐ chǒu, xiǎng tài miào fèng cí miào. bǐng yín, sì tiān dì yú yuán qiū, dà shè, gǎi yuán. juān shǎn xī lái nián xià shuì shí zhī èr, jí lín fǔ mín èr nián fù zū. chén liáo xǔ lì jiā miào. gōng chén bù xiàn pǐn shù cì jǐ. zēng tiān xià jiě é. chí jīng dōng bā zhōu yán jìn. shì yuè, lìng jiāng ráo chí sān zhōu zhù tiě qián. shí èr yuè bǐng zǐ, jiā ēn bǎi guān. dīng chǒu, sī tiān jiān shàng chóng tiān wàn nián lì. wù yín, zhào shǎn xī sì lù zǒng guǎn jí zhuǎn yùn shǐ jiān yíng tián. jiǎ wǔ, zhì shǎn xī hù sāi jūn. shì suì, hú nán dòng mán zhī huī zhōu yáng tōng hàn gòng fāng wù.
十一月壬子，置涇原路強壯弓箭手。丙辰，發廩粟，減價以濟京城民。甲子， 朝饗景靈宮。乙丑，饗太廟、奉慈廟。丙寅，祀天地於圜丘，大赦，改元。蠲陝西 來年夏稅十之二，及麟、府民二年賦租。臣僚許立家廟。功臣不限品數賜戟。增天 下解額。弛京東八州鹽禁。是月，令江、饒、池三州鑄鐵錢。十二月丙子，加恩百 官。丁丑，司天監上《崇天萬年曆》。戊寅，詔陝西四路總管及轉運使兼營田。甲 午，置陝西護塞軍。是歲，湖南洞蠻知徽州楊通漢貢方物。

èr nián chūn zhēng yuè dīng sì, fù jīng shī què yán fǎ. rén xū, zhào yǐ jīng xī xián tián chù nèi fù fān zú wú qīn shǔ zhě. qiǎn shǐ hé běi mù bīng, jí wàn rén zhě shǎng zhī. guǐ hài, zhào mó kān yuàn kǎo tí diǎn xíng yù gōng zuì wèi sān děng, yǐ dài chù zhì.
二年春正月丁巳，復京師榷鹽法。壬戌，詔以京西閒田處內附蕃族無親屬者。 遣使河北募兵，及萬人者賞之。癸亥，詔磨勘院考提點刑獄功罪為三等，以待黜陟。

èr yuè yǐ wèi, zhào hé běi qiáng zhuàng cì shǒu bèi wèi yì yǒng jūn.
二月乙未，詔河北強壯刺手背為義勇軍。

sān yuè jiǎ chén shuò, zhào diàn qián zhǐ huī shǐ liǎng shěng dōu zhī jǔ wǔ chén cái kān wèi jiāng zhě. dīng sì, dù yǎn xuān fǔ hé dōng. xīn yǒu, cháo zōng què bà. jǐ sì, qì dān qiǎn xiāo yīng liú liù fú lái zhì shū qiú gē dì. shì yuè, cì lǐ bù zòu míng jìn shì zhū kē jí dì chū shēn bā bǎi sān shí jiǔ rén.
三月甲辰朔，詔殿前指揮使、兩省都知舉武臣才堪為將者。丁巳，杜衍宣撫河 東。辛酉，晁宗愨罷。己巳，契丹遣蕭英、劉六符來致書求割地。是月，賜禮部奏 名進士、諸科及第出身八百三十九人。

xià sì yuè wù yín, mìng yù shǐ zhōng chéng jiàn guān tóng jiào sān sī yòng dù, bà qí bù jí zhě. gēng chén, zhī zhì gào fù bì bào shǐ qì dān. wǔ yuè xīn hài, lù xì qiú. rén zǐ, jiǎn huáng hòu jí zōng shì fù jiāo cì zhī bàn. jiǎ yín, zhào sān guǎn chén liáo shàng fēng shì jí tīng qǐng duì. bǐng chén, zhào yī guān wú dé huàn yòu zhí. wù wǔ, jiàn dà míng fǔ wèi běi jīng. jiàng hé běi zhōu jūn xì qiú zuì yī děng, zhàng chī yǐ xià shì zhī. yǐ yǒu, bà zuǒ cáng kù yuè jìn qián. wù chén, jìn xiāo jīn wèi fú shì. shì yuè, qì dān jí bīng yōu zhōu, shēng yán lái qīn, hé běi jīng dōng jiē wèi biān bèi.
夏四月戊寅，命御史中丞、諫官同較三司用度，罷其不急者。庚辰，知制誥富 弼報使契丹。五月辛亥，錄繫囚。壬子，減皇后及宗室婦郊賜之半。甲寅，詔三館 臣僚上封事及聽請對。丙辰，詔醫官毋得換右職。戊午，建大名府為北京。降河北 州軍繫囚罪一等，杖、笞以下釋之。乙酉，罷左藏庫月進錢。戊辰，禁銷金為服飾。 是月，契丹集兵幽州，聲言來侵，河北、京東皆為邊備。

liù yuè jiǎ xū, chū nèi cáng yín juàn sān bǎi wàn zhù biān fèi. guǐ wèi, yǐ tè zòu míng wǔ yì rén bǔ sān bān. bǐng xū, zhì běi píng jūn. bǐng shēn, yuè fān luò jiāng shì qí shè. wù xū, zhào jiǎn shěng nán jiāo chén liáo cì yǔ.
六月甲戌，出內藏銀、、絹三百萬助邊費。癸未，以特奏名武藝人補三班。 丙戌，置北平軍。丙申，閱蕃落將士騎射。戊戌，詔減省南郊臣僚賜與。

qiū qī yuè bǐng wǔ, rèn bù bà. dīng wèi, zhào jūn xiào zhàn méi wú zi sūn zhě, cì qí jiā mín qián. wù wǔ, dà yǔ báo. yǐ lǚ yí jiǎn jiān pàn shū mì yuàn shì, zhāng dé xiàng jiān shū mì shǐ, yàn shū jiā píng zhāng shì. guǐ hài, fù bì zài shǐ qì dān. zhào jīng guān gào bìng zhě, yī nián fāng tīng cháo cān.
秋七月丙午，任布罷。丁未，詔軍校戰沒無子孫者，賜其家緡錢。戊午，大雨 雹。以呂夷簡兼判樞密院事，章得象兼樞密使，晏殊加平章事。癸亥，富弼再使契 丹。詔京官告病者，一年方聽朝參。

bā yuè dīng chǒu, cè zhì jǔ rén. wù yín, cè wǔ jǔ rén shì qí shè. jiǎ shēn, bái qì guàn běi dǒu. wù zǐ, chū nèi cáng kù mín qián shí wàn xiū běi jīng xíng gōng. jǐ hài, qiǎn shǐ ān fǔ jīng dōng, dū bǔ dào zéi.
八月丁丑，策制舉人。戊寅，策武舉人試騎射。甲申，白氣貫北斗。戊子，出 內藏庫緡錢十萬修北京行宮。己亥，遣使安撫京東，督捕盜賊。

jiǔ yuè bǐng wǔ, lǚ yí jiǎn gǎi jiān shū mì shǐ. yǐ chǒu, qì dān qiǎn yē lǜ rén xiān liú liù fú chí shì shū lái.
九月丙午，呂夷簡改兼樞密使。乙丑，契丹遣耶律仁先、劉六符持誓書來。

rùn yuè wù xū, bà hé běi mín jiān kē yáo. shì yuè, yuán hào kòu dìng chuān zhài, jīng yuán lù mǎ bù jūn fù dōu zǒng guǎn gé huái mǐn zhàn méi, zhū jiāng sǐ zhě shí sì rén, yuán hào dà lüè wèi zhōu ér qù.
閏月戊戌，罷河北民間科徭。是月，元昊寇定川砦，涇原路馬步軍副都總管葛 懷敏戰沒，諸將死者十四人，元昊大掠渭州而去。

dōng shí yuè gēng xū, cì shǎn xī bǎo jié jūn. jiǎ yín, qiǎn shǐ ān fǔ jīng yuán lù. bǐng chén, zhī zhì gào liáng shì bào shǐ qì dān. wù wǔ, fā dìng zhōu jìn jūn èr wàn èr qiān rén tún jīng yuán. gēng shēn, zhào xù jiāng xiào zhèn wáng, qí qī nǚ wú yī zhě yǎng zhī gōng zhōng. bǐng yín, qì dān qiǎn shǐ lái zài zhì shì shū, bào chè bīng.
冬十月庚戌，刺陝西保捷軍。甲寅，遣使安撫涇原路。丙辰，知制誥梁適報使 契丹。戊午，發定州禁軍二萬二千人屯涇原。庚申，詔恤將校陣亡，其妻女無依者 養之宮中。丙寅，契丹遣使來再致誓書，報徹兵。

shí yī yuè rén shēn, hēi qì guàn běi dǒu bǐng. xīn sì, fù dōu bù shǔ jiān zhāo tǎo děng shǐ, mìng hán qí fàn zhòng yān páng jí fēn lǐng zhī. jiǎ shēn, yǐ tài shān chù shì sūn fù wèi guó zi jiān zhí jiǎng. shì suì, zhàn chéng xiàn xún xiàng sān.
十一月壬申，黑氣貫北斗柄。辛巳，復都部署兼招討等使，命韓琦、范仲淹、 龐籍分領之。甲申，以泰山處士孫復為國子監直講。是歲，占城獻馴象三。

sān nián chūn zhēng yuè gēng wǔ shuò, fēng huáng zǐ xī wèi è wáng. xīn wèi, xī hōng. bǐng zǐ, jiǎn shǎn xī suì shì mù sān zhī yī. xīn sì, zhào fǔ chén yì juān jiǎn tiān xià fù yì. wù zǐ, zhào lù jiāng xiào sǐ wáng shì ér wú zi sūn zhě qīn shǔ. xīn mǎo, zhì dé shùn jūn. rén chén, lù táng dí rén jié hòu. guǐ sì, yuán hào zì míng nǎng xiāo, qiǎn rén lái nà kuǎn, chēng xià guó.
三年春正月庚午朔，封皇子曦為鄂王。辛未，曦薨。丙子，減陝西歲市木三之 一。辛巳，詔輔臣議蠲減天下賦役。戊子，詔錄將校死王事而無子孫者親屬。辛卯， 置德順軍。壬辰，錄唐狄仁傑後。癸巳，元昊自名曩霄，遣人來納款，稱夏國。

èr yuè bǐng wǔ, cì shǎn xī zhāo tǎo hán qí fàn zhòng yān páng jí qián gè bǎi wàn. xīn yǒu, lì sì mén xué.
二月丙午，賜陝西招討韓琦、范仲淹、龐籍錢各百萬。辛酉，立四門學。

sān yuè rén shēn, yuè wèi shì wǔ jì. wù zǐ, lǚ yí jiǎn bà wèi sī tú jiān xiū guó shǐ, yǔ yì jūn guó dà shì. yǐ zhāng dé xiàng wèi zhāo wén guǎn dà xué shì, yàn shū wèi jí xián diàn dà xué shì bìng jiān shū mì shǐ, xià sǒng wèi shū mì shǐ, jiǎ chāng cháo cān zhī zhèng shì.
三月壬申，閱衛士武技。戊子，呂夷簡罷為司徒、監修國史，與議軍國大事。 以章得象為昭文館大學士，晏殊為集賢殿大學士併兼樞密使，夏竦為樞密使，賈昌 朝參知政事。

xià sì yuè wù xū shuò, xìng qióng lín yuàn yuè qí shì. guǐ mǎo, qiǎn bǎo ān jūn pàn guān shào liáng zuǒ shǐ yuán hào, xǔ fēng cè wèi xià guó zhǔ, suì cì juàn shí wàn pǐ chá sān wàn jīn. jiǎ chén, yǐ hán qí fàn zhòng yān wèi shū mì fù shǐ. yǐ sì, zhào xià sǒng hái běn zhèn, yǐ dù yǎn wèi shū mì shǐ. bǐng chén, yǐ chūn xià bù yǔ, qiǎn shǐ cí dǎo yú yuè dú. jiǎ zǐ, lǚ yí jiǎn bà yì jūn guó dà shì.
夏四月戊戌朔，幸瓊林苑閱騎士。癸卯，遣保安軍判官邵良佐使元昊，許封冊 為夏國主，歲賜絹十萬匹、茶三萬斤。甲辰，以韓琦、范仲淹為樞密副使。乙巳， 詔夏竦還本鎮，以杜衍為樞密使。丙辰，以春夏不雨，遣使祠禱於岳瀆。甲子，呂 夷簡罷議軍國大事。

wǔ yuè dīng mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. gēng wǔ, lù xì qiú. wù yín, zhào zhū lù zhuǎn yùn shǐ bìng jiān àn chá shǐ, suì jù guān lì néng fǒu yǐ wén. gēng chén, qí yǔ yú xiāng guó sì huì líng guān. guǐ wèi, zhì yù shǐ liù yuán, bà tuī zhí guān. dīng hài, zhì wǔ xué. wù zǐ, yǔ. jǐ chǒu, xiè yǔ. xīn mǎo, zhú qīn tiān tán yú jìn zhōng. yǐ wèi, jìn chén jiàn shì fāng lüè zhě liù rén, shòu guān yǒu chà. shì yuè, xīn zhōu dì dà zhèn. hǔ yì zú wáng lún pàn yú yí zhōu.
五月丁卯朔，日有食之。庚午，錄繫囚。戊寅，詔諸路轉運使併兼按察使，歲 具官吏能否以聞。庚辰，祈雨於相國寺、會靈觀。癸未，置御史六員，罷推直官。 丁亥，置武學。戊子，雨。己丑，謝雨。辛卯，築欽天壇于禁中。乙未，近臣薦試 方略者六人，授官有差。是月，忻州地大震。虎翼卒王倫叛於沂州。

liù yuè jiǎ chén, zhào zhū lù cáo chén lìng suǒ bù guān lì tiáo chá yán fán jí kēng yě lì hài yǐ wén.
六月甲辰，詔諸路漕臣令所部官吏條茶、鹽、礬及坑冶利害以聞。

qiū qī yuè xīn wèi, zhào xǔ èr fǔ bù xiàn zòu shì cháng zhì, dé fū chén liú duì. bǐng zǐ, wáng jǔ zhèng bà. rén wǔ, bà shǎn xī guǎn nèi yíng tián. jiǎ shēn, mìng rèn zhōng shī xuān fǔ hé dōng, fàn zhòng yān xuān fǔ shǎn xī. yǐ yǒu, huò wáng lún.
秋七月辛未，詔許二府不限奏事常制，得敷陳留對。丙子，王舉正罷。壬午， 罷陝西管內營田。甲申，命任中師宣撫河東，范仲淹宣撫陝西。乙酉，獲王倫。

bā yuè yǐ wèi shuò, mìng guān xiáng dìng biān chì. wù xū, zhào jiàn guān rì fù nèi cháo. dīng wèi, yǐ fàn zhòng yān cān zhī zhèng shì, fù bì wèi shū mì fù shǐ. rén zǐ, bái qì guàn běi dǒu kuí. guǐ chǒu, hán qí dài fàn zhòng yān xuān fǔ shǎn xī. jiǎ yín, tài bái zhòu jiàn. wù wǔ, bà wǔ xué.
八月乙未朔，命官詳定編敕。戊戌，詔諫官日赴內朝。丁未，以范仲淹參知政 事，富弼為樞密副使。壬子，白氣貫北斗魁。癸丑，韓琦代范仲淹宣撫陝西。甲寅， 太白晝見。戊午，罷武學。

jiǔ yuè dīng mǎo, zhào fǔ chén duì tiān zhāng gé. wù chén, lǚ yí jiǎn yǐ tài wèi zhì shì. yǐ hài, rèn zhōng shī bà. dīng chǒu, zhào zhí zhèng dà chén fēi jiǎ xiū bù xǔ sī dì shòu yè. shì yuè, guì yáng dòng mán kòu biān, hú nán tí xíng mù bīng tǎo píng zhī.
九月丁卯，詔輔臣對天章閣。戊辰，呂夷簡以太尉致仕。乙亥，任中師罷。丁 丑，詔執政大臣非假休不許私第受謁。是月，桂陽洞蠻寇邊，湖南提刑募兵討平之。

dōng shí yuè bǐng wǔ, zhào zhōng shū shū mì tóng xuǎn zhū lù zhuǎn yùn shǐ. dīng wèi, zhào xiàn lìng zuǒ néng gēn kuò biān hù yǐn wěi yǐ zēng fù rù zhě, liàng qí shù shǎng zhī. wù shēn, zhào èr fǔ tóng xuǎn zhū lù tí xíng. jiǎ yín, fù zhū lù zhuǎn yùn pàn guān. yǐ mǎo, zhào xiū bīng shū. rén xū, zhào èr fǔ bān xīn dìng mó kān shì. jiǎ zǐ, zhú shuǐ luò chéng. shì yuè, guāng huà jūn luàn, tǎo píng zhī.
冬十月丙午，詔中書、樞密同選諸路轉運使。丁未，詔縣令佐能根括編戶隱偽 以增賦入者，量其數賞之。戊申，詔二府同選諸路提刑。甲寅，復諸路轉運判官。 乙卯，詔修兵書。壬戌，詔二府頒新定磨勘式。甲子，築水洛城。是月，光化軍亂， 討平之。

shí yī yuè bǐng yín, shàng qīng gōng huǒ. guǐ wèi, zhào guǎn zhí yǒu què, yǐ liǎng fǔ liǎng shěng bǎo jǔ, rán hòu zhào shì bǔ yòng. dīng hài, gèng yīn bǔ fǎ. rén chén, xiàn zhí tián. shì yuè, wǔ xīng jiē zài dōng fāng. shí èr yuè yǐ sì, guì yáng jiān yáo zéi fù kòu biān. dīng sì, dà yǔ xuě, mù bīng. hé běi yǔ chì xuě. jiāo zhǐ xiàn xún xiàng wǔ. ān huà zhōu mán lái gòng.
十一月丙寅，上清宮火。癸未，詔館職有闕，以兩府、兩省保舉，然後召試補 用。丁亥，更蔭補法。壬辰，限職田。是月，五星皆在東方。十二月乙巳，桂陽監 徭賊復寇邊。丁巳，大雨雪，木冰。河北雨赤雪。交阯獻馴象五。安化州蠻來貢。

sì nián chūn zhēng yuè gēng wǔ, jīng chéng xuě hán, zhào sān sī jiǎn jià chū xīn mǐ yǐ jì zhī. rén shēn, xī fān mó zhān jiǎo rù gòng. yǐ hài, jīng wáng yuán yǎn hōng. xīn mǎo, tài cháng lǐ yí yuàn shàng xīn xiū lǐ shū jí qìng lì sì yí.
四年春正月庚午，京城雪寒，詔三司減價出薪米以濟之。壬申，西蕃磨氈角入 貢。乙亥，荊王元儼薨。辛卯，太常禮儀院上新修《禮書》及《慶曆祀儀》。

èr yuè bǐng shēn, chū fèng chén kù yín sān wàn liǎng zhèn shǎn xī jī mín. jǐ yǒu, bái hóng guàn rì. jiǎ yín, bà shǎn xī sì lù mǎ bù jūn dōu zǒng guǎn jīng lüè ān fǔ zhāo tǎo shǐ, fù zhì suí lù dōu zǒng guǎn jīng lüè ān fǔ zhāo tǎo shǐ.
二月丙申，出奉宸庫銀三萬兩振陝西饑民。己酉，白虹貫日。甲寅，罷陝西四 路馬步軍都總管、經略安撫招討使，復置隨路都總管、經略安撫招討使。

sān yuè guǐ hài shuò, yǐ hàn qiǎn nèi shì qí yǔ. xīn wèi, shěng guǎng jì hé suì cáo jūn chǔ èr shí wàn shí. yǐ hài, zhào tiān xià zhōu xiàn lì xué, gēng dìng kē jǔ fǎ, yǔ zài xuǎn jǔ zhì. jǐ mǎo, chū yù shū zhì dào sān shí wǔ shì cì jiǎng dú guān. gēng chén, lù táng guō zi yí hòu. jiǎ shēn, miǎn héng dào zhōu guì yáng jiān mín jīng yáo zéi jié lüè zhě fù yì yī nián.
三月癸亥朔，以旱遣內侍祈雨。辛未，省廣濟河歲漕軍儲二十萬石。乙亥，詔 天下州縣立學，更定科舉法，語在《選舉志》。己卯，出御書治道三十五事賜講讀 官。庚辰，錄唐郭子儀後。甲申，免衡、道州、桂陽監民經徭賊劫略者賦役一年。

xià sì yuè bǐng shēn, zhào hú nán mín wù wèi zhēng yáo jūn suǒ shā zhě, cì bó cún fǔ qí jiā. dīng yǒu, yí zhōu mán qū xī fàn pàn, zhào guǎng xī zhuǎn yùn qián xiá sī fā bīng tǎo bǔ. rén zǐ, yǐ xī qìng yuàn wèi tài xué.
夏四月丙申，詔湖南民誤為征徭軍所殺者，賜帛存撫其家。丁酉，宜州蠻區希 范叛，詔廣西轉運鈐轄司發兵討捕。壬子，以錫慶院為太學。

wǔ yuè gēng wǔ, lù xì qiú. rén shēn, xìng guó zi jiān yè kǒng zǐ, yǒu sī yán jiù yí zhǐ sù yī, dì tè zài bài. cì zhí jiǎng sūn fù wǔ pǐn fú. suì xìng wǔ chéng wáng miào, yòu xìng yù jīn yuán guān zhǒng dào. yǐ hài, fǔ zhōu xiàn shēng jīn shān. bǐng zi, zhào xī chuān zhī zhōu jūn jiān, bà rèn wèi chū jiè ér zú zhě, lù qí zi sūn yī rén. wù yín, zhào mù rén nà sù zhèn huái nán jī. yǐ yǒu, xīn zhōu yán dì zhèn, yǒu shēng rú léi. bǐng xū, nǎng xiāo qiǎn rén lái, fù chēng chén.
五月庚午，錄繫囚。壬申，幸國子監謁孔子，有司言舊儀止肅揖，帝特再拜。 賜直講孫復五品服。遂幸武成王廟，又幸玉津園觀種稻。乙亥，撫州獻生金山。丙 子，詔西川知州軍監，罷任未出界而卒者，錄其子孫一人。戊寅，詔募人納粟振淮 南飢。乙酉，忻州言地震，有聲如雷。丙戌，曩霄遣人來，復稱臣。

liù yuè rén zǐ, jiàng tiān xià xì qiú liú tú zuì yī děng, zhàng chī shì zhī. fàn zhòng yān xuān fǔ shǎn xī hé dōng. guǐ chǒu, zhào zhū jūn yīn zhàn shāng fèi tíng bù néng zì cún jí sǐ shì zhī jiā gū lǎo, yuè gěi mǐ, rén sān dòu.
六月壬子，降天下繫囚流、徒罪一等，杖、笞釋之。范仲淹宣撫陝西、河東。 癸丑，詔諸軍因戰傷廢停不能自存及死事之家孤老，月給米，人三斗。

qiū qī yuè wù yín, fēng zōng shì dé wén děng shí rén wèi jùn wáng guó gōng. rén wǔ, yuè fàn yíng huò. guǐ wèi, qì dān qiǎn shǐ lái gào fá xià guó. jiǎ shēn, yí rén kòu sān jiāng zhài, yù jǐng jiān guān bīng jī zǒu zhī. bǐng xū, zhào zhū lù zhuǎn yùn tí xíng chá jǔ shǒu lìng yǒu zhì zhuàng zhě.
秋七月戊寅，封宗室德文等十人為郡王、國公。壬午，月犯熒惑。癸未，契丹 遣使來告伐夏國。甲申，夷人寇三江砦，淯井監官兵擊走之。丙戌，詔諸路轉運、 提刑察舉守令有治狀者。

bā yuè xīn mǎo, mìng jiǎ chāng cháo lǐng tiān xià nóng tián, fàn zhòng yān lǐng xíng fǎ shì. jiǎ wǔ, fù bì xuān fǔ hé běi. wù xū, mìng yòu zhèng yán yú jìng bào shǐ qì dān. bǎo zhōu yún yì jūn shā guān lì jù chéng pàn. gēng zǐ, mìng yòu zhèng yán tián kuàng dù shì bǎo zhōu, réng tīng pián yí xíng shì. bǐng wǔ, jìn zōng shì guān yǒu chà. wù wǔ, zhào fǔ chén suǒ jiàn guān wú yǐ wèi jiàn guān yù shǐ.
八月辛卯，命賈昌朝領天下農田，范仲淹領刑法事。甲午，富弼宣撫河北。戊 戌，命右正言余靖報使契丹。保州雲翼軍殺官吏、據城叛。庚子，命右正言田況度 視保州，仍聽便宜行事。丙午，進宗室官有差。戊午，詔輔臣所薦官毋以為諫官、 御史。

jiǔ yuè xīn yǒu, bǎo zhōu píng. rén xū, zhào bǎo zhōu guān lì sǐ luàn bīng ér wú qīn shǔ zhě, guān wèi bìn liǎn, bīng guān bèi hài jí zhàn méi, bìng yōu cì qí jiā. mín tián zāo róu jiàn zhě, juān qí zū. guǐ hài, yǐ zhēn zōng xián fēi shěn shì wèi dé fēi, wǎn yí dù shì wèi xián fēi. wù chén, lǚ yí jiǎn hōng. gēng wǔ, yàn shū bà. yǐ hài, qiǎn shǐ ān fǔ hú nán. jiǎ shēn, yǐ dù yǎn tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jiān shū mì shǐ jí xián diàn dà xué shì, jiǎ chāng cháo wèi shū mì shǐ, chén zhí zhōng cān zhī zhèng shì. dīng hài, yàn zōng shì tài qīng lóu, shè yú yuàn zhōng.
九月辛酉，保州平。壬戌，詔保州官吏死亂兵而無親屬者，官為殯斂，兵官被 害及戰沒，並優賜其家。民田遭蹂踐者，蠲其租。癸亥，以真宗賢妃沈氏為德妃， 婉儀杜氏為賢妃。戊辰，呂夷簡薨。庚午，晏殊罷。乙亥，遣使安撫湖南。甲申， 以杜衍同中書門下平章事兼樞密使、集賢殿大學士，賈昌朝為樞密使，陳執中參知 政事。丁亥，宴宗室太清樓，射於苑中。

dōng shí yuè gēng yín, cì nǎng xiāo shì zhào, suì cì yín juàn chá cǎi fán èr shí wǔ wàn wǔ qiān. chén yáo zuǒ hōng. bǐng shēn, mìng fàn zhòng yān tí jǔ sān guǎn mì gé shàn xiào shū jí. guǐ chǒu, guì yáng mán jiàng, shòu mán qiú sān rén fèng zhí.
冬十月庚寅，賜曩霄誓詔，歲賜銀、絹、茶、彩凡二十五萬五千。陳堯佐薨。 丙申，命范仲淹提舉三館秘閣繕校書籍。癸丑，桂陽蠻降，授蠻酋三人奉職。

shí yī yuè rén xū, yǐ xī jiè nèi fù xiāng bù wèi tuán liàn shǐ. jǐ sì, zhào jiè péng dǎng xiāng jié, jí àn chá zì wèi kē kè wén rén sì yán xíng guài zhě. jǐ mǎo, gǎi shàng zhuāng mù huáng hòu shì yuē zhāng mù, zhuāng xiàn míng sù huáng tài hòu yuē zhāng xiàn míng sù, zhuāng yì huáng tài hòu yuē zhāng yì, zhuāng huái huáng hòu yuē zhāng huái, zhuāng huì huáng tài hòu yuē zhāng huì. gēng chén, cháo xiǎng jǐng líng gōng. xīn sì, xiǎng tài miào fèng cí miào. rén wǔ, dōng zhì, sì tiān dì yú yuán qiū, dà shè. shí èr yuè rén chén, jiā ēn bǎi guān. yǐ wèi, fēng nǎng xiāo wèi xià guó zhǔ. dīng yǒu, zhào zhōu xiàn yǐ xiān dì suǒ cì qī tiáo xiāng huì chì. xīn hài, zhì bǎo ān zhèn róng jūn què chǎng. shì suì, lí zhōu qióng bù chuān shān qián shān hòu bǎi mán dōu guǐ zhǔ móu hēi lái gòng.
十一月壬戌，以西界內附香布為團練使。己巳，詔戒朋黨相訐，及按察恣為苛 刻、文人肆言行怪者。己卯，改上莊穆皇后諡曰章穆，莊獻明肅皇太后曰章獻明肅， 莊懿皇太后曰章懿，莊懷皇后曰章懷，莊惠皇太后曰章惠。庚辰，朝饗景靈宮。辛 巳，饗太廟、奉慈廟。壬午，冬至，祀天地於圜丘，大赦。十二月壬辰，加恩百官。 乙未，封曩霄為夏國主。丁酉，詔州縣以先帝所賜七條相誨敕。辛亥，置保安、鎮 戎軍榷場。是歲，黎州邛部川山前、山後百蠻都鬼主牟黑來貢。

wǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, bà hé dōng shǎn xī zhū lù zhāo tǎo shǐ. yǐ hài, fù zhì yán shì yù shǐ. bǐng zǐ, qì dān qiǎn shǐ lái gào fá xià guó hái. gēng chén, mìng zhī zhì gào yú jìng bào shǐ qì dān. guǐ wèi, zhào jīng cháo guān yīn bèi dàn zòu, suī bù céng zé fá, dàn yǒu gǎi yí chāi qiǎn, bìng sì zhōu nián mó kān. yǐ yǒu, fàn zhòng yān fù bì bà. bǐng xū, dù yǎn bà, yǐ jiǎ chāng cháo tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jiān shū mì shǐ jí xián diàn dà xué shì, wáng yí yǒng wèi shū mì shǐ, sòng xiáng cān zhī zhèng shì, wú yù páng jí bìng wèi shū mì fù shǐ.
五年春正月甲戌，罷河東、陝西諸路招討使。乙亥，復置言事御史。丙子，契 丹遣使來告伐夏國還。庚辰，命知制誥余靖報使契丹。癸未，詔京朝官因被彈奏， 雖不曾責罰，但有改移差遣，並四周年磨勘。乙酉，范仲淹、富弼罷。丙戌，杜衍 罷，以賈昌朝同中書門下平章事兼樞密使、集賢殿大學士，王貽永為樞密使，宋庠 參知政事，吳育、龐籍並為樞密副使。

èr yuè xīn mǎo, zhào bà jīng cháo guān yòng bǎo rèn xù qiān fǎ, yòu bà yīn bǔ xiàn nián fǎ. rén chén, nǎng xiāo chū qiǎn rén lái hè zhēng dàn. guǐ mǎo, yǐ jiǔ hàn, zhào zhōu xiàn wú dé yān xì xíng yù. xīn hài, qí yǔ yú xiāng guó tiān qīng sì huì líng xiáng yuán guān. guǐ chǒu, guì yáng jiān yán táng hé děng fù nèi kòu. yǐ mǎo, xiè yǔ.
二月辛卯，詔罷京朝官用保任敘遷法，又罷蔭補限年法。壬辰，曩霄初遣人來 賀正旦。癸卯，以久旱，詔州縣毋得淹系刑獄。辛亥，祈雨於相國天清寺、會靈祥 源觀。癸丑，桂陽監言唐和等復內寇。乙卯，謝雨。

sān yuè jǐ wèi, zhào dà zōng zhèng lì zhū zōng zi shòu jīng wù xué. xīn yǒu, hán qí bà. guǐ hài, zhào lǐ bù gòng jǔ. jiǎ zǐ, yí zhōu mán zéi qū xī fàn píng. gēng wǔ, dōng fāng yǒu huáng qì rú hóng guàn yuè. jiǎ xū, zhào jiān sī àn chá shǔ lì, wú dé chà guān tǐ liàng. jiǎ shēn, zhào shǎn xī yǐ nǎng xiāo chēng chén, jiàng xì qiú zuì yī děng, chī shì zhī, biān bīng dì cì mín qián. mín qù nián bū fù jiē wù zé, juān qí zū shuì zhī bàn, lín fǔ zhōu cháng wèi qiāng suǒ lüè, chú bū fù zū shuì rú zhī. bǐng xū, bà rù sù bǔ guān.
三月己未，詔大宗正勵諸宗子授經務學。辛酉，韓琦罷。癸亥，詔禮部貢舉。 甲子，宜州蠻賊區希范平。庚午，東方有黃氣如虹貫月。甲戌，詔監司按察屬吏， 毋得差官體量。甲申，詔陝西以曩霄稱臣，降繫囚罪一等，笞釋之，邊兵第賜緡錢。 民去年逋負皆勿責，蠲其租稅之半，麟、府州嘗為羌所掠，除逋負租稅如之。丙戌， 罷入粟補官。

xià sì yuè dīng hài shuò, sī tiān yán rì dāng shí, yīn huì bù jiàn. lù xì qiú, qiǎn guān lù sān jīng qiú. xīn mǎo, nǎng xiāo chū qiǎn rén lái hè qián yuán jié. wù shēn, zhāng dé xiàng bà, yǐ jiǎ chāng cháo wèi zhāo wén guǎn dà xué shì, chén zhí zhōng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jí xián diàn dà xué shì jiān shū mì shǐ. gēng xū, yǐ wú yù cān zhī zhèng shì, dīng dù wèi shū mì fù shǐ.
夏四月丁亥朔，司天言日當食，陰晦不見。錄繫囚，遣官錄三京囚。辛卯，曩 霄初遣人來賀乾元節。戊申，章得象罷，以賈昌朝為昭文館大學士，陳執中同中書 門下平章事、集賢殿大學士兼樞密使。庚戌，以吳育參知政事，丁度為樞密副使。

wǔ yuè jǐ sì, bà zhū lù zhuǎn yùn pàn guān.
五月己巳，罷諸路轉運判官。

rùn yuè bǐng wǔ, nǎng xiāo qiǎn rén lái xiè cè mìng.
閏月丙午，曩霄遣人來謝冊命。

liù yuè dīng mǎo, jiǎn yì zǐ zhōu shàng gòng juàn suì sān zhī yī, hóng jǐn lù tāi bàn zhī.
六月丁卯，減益、梓州上供絹歲三之一，紅錦、鹿胎半之。

qiū qī yuè wù shēn, yǐ guǎng zhōu dì zhèn.
秋七月戊申，以廣州地震。

bā yuè gēng wǔ, jīng nán fǔ yuè zhōu dì zhèn.
八月庚午，荊南府、岳州地震。

jiǔ yuè gēng yín, zhào wén wǔ guān jǐ zhì shì ér jǔ guān fàn zuì dāng lián zuò zhě, chú zhī. xīn mǎo, yǐ zhòng yáng, qū yàn jìn chén zōng shì yú tài qīng lóu, suì shè yuàn zhōng.
九月庚寅，詔文武官己致仕而舉官犯罪當連坐者，除之。辛卯，以重陽，曲宴 近臣、宗室於太清樓，遂射苑中。

dōng shí yuè yǐ mǎo, qì dān qiǎn shǐ lái xiàn jiǔ lóng chē jí suǒ huò xià guó yáng mǎ. xīn yǒu, fù zhāng xiàn míng sù huáng hòu zhāng yì huáng hòu shén zhǔ yú tài miào, dà shè. bà zhuǎn yùn shǐ jiān àn chá. gēng wǔ, xìng qióng lín yuàn, suì tián yáng cūn, qiǎn shǐ yǐ suǒ huò chí jiàn tài miào, zhào fù lǎo, cì yǐ yǐn shí chá bó. xīn wèi, bān lì yú xià guó. gēng chén, bà zǎi chén jiān shū mì shǐ.
冬十月乙卯，契丹遣使來獻九龍車及所獲夏國羊馬。辛酉，祔章獻明肅皇后、 章懿皇后神主於太廟，大赦。罷轉運使兼按察。庚午，幸瓊林苑，遂畋楊村，遣使 以所獲馳薦太廟，召父老，賜以飲食、茶帛。辛未，頒歷於夏國。庚辰，罷宰臣兼 樞密使。

shí yī yuè dīng hài, dōng zhì, yàn zōng shì yú chóng zhèng diàn. jǐ yǒu, zhào hé běi zhǎng lì jǔ diàn zhí gòng fèng guān yǒu wǔ cái zhě. shì suì, shī zhōu xī dòng mán xī nán yí lóng yǐ tè lái gòng.
十一月丁亥，冬至，宴宗室於崇政殿。己酉，詔河北長吏舉殿直、供奉官有武 才者。是歲，施州溪洞蠻、西南夷龍以特來貢。

liù nián chūn zhēng yuè wù shēn, xǐ guǎng nán shù bīng shàn dì, yǐ bì zhàng dú.
六年春正月戊申，徙廣南戍兵善地，以避瘴毒。

èr yuè wù yín, qīng zhōu dì zhèn. zhào shǎn xī jīng lüè ān fǔ jí zhuǎn yùn sī yì cái jié zhū fèi jí suǒ zhì guān yuán wú yòng zhě yǐ wén.
二月戊寅，青州地震。詔陝西經略安撫及轉運司議裁節諸費及所置官員無用者 以聞。

sān yuè xīn sì shuò, rì yǒu shí zhī. lù xì qiú. gēng yín, dēng zhōu dì zhèn, jù yú shān cuī, zì shì lǚ zhèn, zhé hǎi dǐ yǒu shēng rú léi. jiǎ wǔ, yuè fàn suì xīng. shì yuè, cì lǐ bù zòu míng jìn shì zhū kē jí dì chū shēn bā bǎi wǔ shí sān rén.
三月辛巳朔，日有食之。錄繫囚。庚寅，登州地震，岠嵎山摧，自是屢震，輒 海底有聲如雷。甲午，月犯歲星。是月，賜禮部奏名進士、諸科及第出身八百五十 三人。

xià sì yuè jiǎ yín, qiǎn shǐ cì hú nán shù bīng fāng yào.
夏四月甲寅，遣使賜湖南戍兵方藥。

wǔ yuè jiǎ shēn, jīng shī yǔ báo, dì zhèn. bǐng xū, lù xì qiú. wù zǐ, jiǎn qióng zhōu yán jǐng suì kè mín qián yī bǎi wàn. bǐng shēn, zhào shǎn xī shì fān bù mǎ. dīng yǒu, jīng dōng rén liú jǐn liú miǎn hú xìn móu fǎn, fú zhū.
五月甲申，京師雨雹，地震。丙戌，錄繫囚。戊子，減邛州鹽井歲課緡錢一百 萬。丙申，詔陝西市蕃部馬。丁酉，京東人劉卺、劉沔、胡信謀反，伏誅。

liù yuè gēng xū shuò, zhào xià sǒng yǔ hé běi jiān sī chá shuài chén zhǎng lì zhī bù zhí zhě. dīng sì, yǒu liú xīng chū yíng shì nán, qí guāng zhú dì, yǐn rán yǒu shēng. bǐng yín, yǐ jiǔ hàn, mín duō yē sǐ, mìng jīng chéng zēng záo jǐng sān bǎi jiǔ shí. dīng chǒu, zhào zhì kē suí lǐ bù gòng jǔ.
六月庚戌朔，詔夏竦與河北監司察帥臣、長吏之不職者。丁巳，有流星出營室 南，其光燭地，隱然有聲。丙寅，以久旱，民多暍死，命京城增鑿井三百九十。丁 丑，詔制科隨禮部貢舉。

qiū qī yuè dīng hài, yuè fàn nán dòu. gēng yín, hé dōng jīng lüè sī yán yǔ huài xīn dài děng zhōu chéng bì.
秋七月丁亥，月犯南斗。庚寅，河東經略司言雨壞忻、代等州城壁。

bā yuè guǐ hài, cè shì xián liáng fāng zhèng néng zhí yán jí jiàn, bìng shì wǔ jǔ rén. guǐ yǒu, yǐ wú yù wèi shū mì fù shǐ, dīng dù cān zhī zhèng shì.
八月癸亥，策試賢良方正能直言極諫，並試武舉人。癸酉，以吳育為樞密副使， 丁度參知政事。

jiǔ yuè jiǎ chén, dēng zhōu yán yǒu jù mù sān qiān yú fú hǎi ér chū.
九月甲辰，登州言有巨木三千餘浮海而出。

dōng shí yuè xīn wèi, zhào fā bīng tǎo hú nán zéi.
冬十月辛未，詔發兵討湖南ＯＤ賊。

shí yī yuè jǐ mǎo, qiǎn guān yì xià guó gōng fēng jiè. guǐ wèi, hú nán zéi kòu yīng sháo zhōu jiè. xīn chǒu, tián dōng hán cūn, chéng yú suǒ guò jí wéi nèi tián, juān qí zū yī nián. shì suì, miǎo chuān shǒu lǐng gǔ sī luō xī fān xiā zhān mó zhān jiǎo ān huà zhōu mán méng guāng sù děng lái gòng. jiāo zhǐ xiàn xún xiàng shí. dào zhōu bù lóng qiú lǐ shí bì děng jiàng.
十一月己卯，遣官議夏國公封界。癸未，湖南ＯＤ賊寇英、韶州界。辛丑，畋 東韓村，乘輿所過及圍內田，蠲其租一年。是歲，邈川首領唃廝囉、西蕃瞎氈、磨 氈角、安化州蠻蒙光速等來貢。交阯獻馴象十。道州部瀧酋李石壁等降。

qī nián chūn zhēng yuè bǐng zǐ shuò, yù dà qìng diàn shòu cháo. dīng hài, zhào hé běi suǒ kuò mǎ sǐ zhě, xiàn èr nián cháng zhī. jǐ hài, bān qìng lì biān chì. rén yín, zhào jiǎn lián zhōu mín bèi hài zhě lái nián xià zū.
七年春正月丙子朔，御大慶殿受朝。丁亥，詔河北所括馬死者，限二年償之。 己亥，頒《慶曆編敕》。壬寅，詔減連州民被ＯＤ害者來年夏租。

èr yuè jǐ yǒu, zhào qǔ yì zhōu jiāo zǐ sān shí wàn, yú qín zhōu mù rén rù zhōng liáng. bǐng chén, lìng nèi shì èr rén tí jǔ yuè gěi jūn liáng.
二月己酉，詔取益州交子三十萬，於秦州募人入中糧。丙辰，令內侍二人提舉 月給軍糧。

sān yuè rén wǔ, lù xì qiú. guǐ wèi, zhào tiān xià yǒu néng yán kuān xù mín lì zhī shì zhě, yǒu sī yì zhì yǐ wén, yǐ qí fù shàng zhī zhuǎn yùn sī, xiáng qí kě xíng zhě zhé xíng zhī. huǐ hòu yuàn lóng chuán. dīng hài, yǐ hàn, bà dà yàn. guǐ sì, zhào bì zhèng diàn, jiǎn cháng shàn. xǔ zhōng wài chén liáo shí fēng tiáo shàng sān shì. yǐ wèi, jiǎ chāng cháo bà, yǐ chén zhí zhōng wèi zhāo wén guǎn dà xué shì, xià sǒng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jí xián diàn dà xué shì, wú yù wèi gěi shì zhōng guī bān, wén yàn bó wèi shū mì fù shǐ. bà chū liè. dīng yǒu, yǐ xià sǒng wèi shū mì shǐ, wén yàn bó cān zhī zhèng shì, gāo ruò nè wèi shū mì fù shǐ. xīn chǒu, qí yǔ yú xī tài yī gōng, jí hái, suì yǔ. rén yín, chén zhí zhōng sòng xiáng dīng dù yǐ hàn, jiàng guān yī děng.
三月壬午，錄繫囚。癸未，詔天下有能言寬恤民力之事者，有司驛置以聞，以 其副上之轉運司，詳其可行者輒行之。毀後苑龍船。丁亥，以旱，罷大宴。癸巳， 詔避正殿，減常膳。許中外臣僚實封條上三事。乙未，賈昌朝罷，以陳執中為昭文 館大學士，夏竦同中書門下平章事、集賢殿大學士，吳育為給事中歸班，文彥博為 樞密副使。罷出獵。丁酉，以夏竦為樞密使，文彥博參知政事，高若訥為樞密副使。 辛丑，祈雨於西太一宮，及還，遂雨。壬寅，陳執中、宋庠、丁度以旱，降官一等。

xià sì yuè dīng wèi, xiè yǔ. jǐ yǒu, zhào: qián jīng dōng zhuǎn yùn shǐ xuē shēn zhuān rèn wén lì cì chá jùn xiàn xì guò, jiāng dōng zhuǎn yùn shǐ yáng xián pàn guān wáng chuò tí diǎn xíng yù wáng dǐng kē kè xiāng shàng, bìng xuē zhí zhī zhōu, zì jīn wú fù yòng wèi bù shǐ zhě. rén zǐ, yù zhèng diàn, fù cháng shàn. yǐ mǎo, fù zhí zhōng xiáng dù guān. jǐ sì, zhào jiàn guān fēi gōng shì wú dé sī yè.
夏四月丁未，謝雨。己酉，詔：「前京東轉運使薛紳專任文吏伺察郡縣細過， 江東轉運使楊弦、判官王綽、提點刑獄王鼎苛刻相尚，並削職知州，自今毋復用為 部使者。」壬子，御正殿，復常膳。乙卯，復執中、庠、度官。己巳，詔諫官非公 事毋得私謁。

wǔ yuè wù yín, zhào wǔ chén fēi lì zhī zhōu jūn wú guò zhě, wú shòu tóng tí diǎn xíng yù. jǐ chǒu, bǔ jiàng táng hé děng wèi dòng zhǔ. jǐ hài, mìng hàn lín xué shì yáng chá juān fàng tiān xià bū fù. xīn chǒu, zhào xī běi èr biān yǒu dà shì, èr fǔ yǔ liǎng zhì yǐ shàng zá yì zhī.
五月戊寅，詔武臣非歷知州、軍無過者，毋授同提點刑獄。己丑，補降ＯＤ唐 和等為峒主。己亥，命翰林學士楊察蠲放天下逋負。辛丑，詔西北二邊有大事，二 府與兩制以上雜議之。

liù yuè yǐ sì, zhào jìn chù měng shòu hài rén zhě. xīn yǒu, zhào tiān xià zhī xiàn fēi jū yù wú dé chāi qiǎn. rén xū, zhào chén liáo cháo jiàn zhě, liú jīng wú guò shí rì.
六月乙巳，詔禁畜猛獸害人者。辛酉，詔天下知縣非鞫獄毋得差遣。壬戌，詔 臣僚朝見者，留京毋過十日。

qiū qī yuè guǐ wèi, fèng ān tài zǔ tài zōng zhēn zōng yù róng yú nán jīng hóng qìng gōng. jiǎ shēn, dé yīn: jiàng nán jīng jī nèi qiú zuì yī děng, tú yǐ xià shì zhī. cì mín xià shuì zhī bàn. chú zāi shāng yǐ gé shuì jí qiàn zhé guān wù fēi qīn dào zhě. xīn chǒu, jìn gòng yú wù kuì jìn chén.
秋七月癸未，奉安太祖、太宗、真宗御容於南京鴻慶宮。甲申，德音：降南京 畿內囚罪一等，徒以下釋之。賜民夏稅之半。除災傷倚閣稅及欠折官物非侵盜者。 辛丑，禁貢余物饋近臣。

bā yuè yǐ chǒu, xī hé běi wèi sì lù, gè zhì dōu zǒng guǎn.
八月乙丑，析河北為四路，各置都總管。

jiǔ yuè dīng yǒu, zhào shān dìng yī zhōu yī xiàn chì.
九月丁酉，詔刪定《一州一縣敕》。

dōng shí yuè rén zǐ, lǐ dí hōng. jiǎ zǐ, xìng guǎng qīn zhái, yè tài zǔ tài zōng shén yù diàn, yàn zōng shì, cì qì bì yǒu chà. yǐ chǒu, hé yáng xǔ zhōu dì zhèn.
冬十月壬子，李迪薨。甲子，幸廣親宅，謁太祖、太宗神御殿，宴宗室，賜器 幣有差。乙丑，河陽、許州地震。

shí yī yuè yǐ wèi, jiā shang zhēn zōng shì. bǐng shēn, cháo xiǎng jǐng líng gōng. dīng yǒu, xiǎng tài miào fèng cí miào. wù xū, dōng zhì, sì tiān dì yú yuán qiū, dà shè. bèi zhōu xuān yì zú wáng zé jù chéng fǎn. shí èr yuè wù shēn, jiā ēn bǎi guān. gēng xū, shū mì zhí xué shì míng hào tǐ liàng ān fǔ hé běi. guǐ chǒu, zhào bèi zhōu yǒu néng yǐn zhì guān bīng huò zéi zhě, shòu zhū wèi shàng jiāng jūn. jiǎ yín, qiǎn nèi shì yǐ chì bǎng zhāo ān bèi zéi. shì suì, xī fān mó zhān jiǎo lái gòng.
十一月乙未，加上真宗諡。丙申，朝饗景靈宮。丁酉，饗太廟、奉慈廟。戊戌， 冬至，祀天地於圜丘，大赦。貝州宣毅卒王則據城反。十二月戊申，加恩百官。庚 戌，樞密直學士明鎬體量安撫河北。癸丑，詔貝州有能引致官兵獲賊者，授諸衛上 將軍。甲寅，遣內侍以敕榜招安貝賊。是歲，西蕃磨氈角來貢。

bā nián chūn zhēng yuè dīng chǒu, wén yàn bó xuān fǔ hé běi, míng hào fù zhī. rén wǔ, jiāng níng fǔ huǒ. yǐ wèi, rì chì wú guāng.
八年春正月丁丑，文彥博宣撫河北，明鎬副之。壬午，江寧府火。乙未，日赤 無光。

rùn yuè xīn chǒu, bèi zhōu píng. jiǎ chén, qū shè hé běi, cì píng bèi zhōu jiāng shì mín qián, zhàn méi zhě guān wèi zàng jì, bīng suǒ jiàn mín tián juān qí shuì, gǎi bèi zhōu wèi ēn zhōu. wù shēn, wén yàn bó tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jí xián diàn dà xué shì, guān lì jiāng shì yǒu gōng zhě qiān zhuó yǒu chà. xīn yǒu, qīn cóng guān yán xiù děng sì rén yè rù jìn zhōng móu wèi biàn, sù wèi bīng bǔ shā zhī. bǐng yín, zhé wáng zé yú dū shì. dīng mǎo, zhī bèi zhōu zhāng dé yī zuò jiàng zéi fú zhū.
閏月辛丑，貝州平。甲辰，曲赦河北，賜平貝州將士緡錢，戰沒者官為葬祭， 兵所踐民田蠲其稅，改貝州為恩州。戊申，文彥博同中書門下平章事、集賢殿大學 士，官吏將士有功者遷擢有差。辛酉，親從官顏秀等四人夜入禁中謀為變，宿衛兵 捕殺之。丙寅，磔王則於都市。丁卯，知貝州張得一坐降賊伏誅。

èr yuè guǐ yǒu, bān qìng lì shàn jiù fāng. xià guó lái gào nǎng xiāo zú. jǐ mǎo, cì yíng mò ēn jì zhōu mín qián èr wàn, shú hái jī mín yù zi. dīng yǒu, fèng ān xuān zǔ tài zǔ tài zōng yù róng yú mù qīn zhái.
二月癸酉，頒《慶曆善救方》。夏國來告曩霄卒。己卯，賜瀛、莫、恩、冀州 緡錢二萬，贖還饑民鬻子。丁酉，奉安宣祖、太祖、太宗御容於睦親宅。

sān yuè jiǎ chén, zhào lǐ bù gòng jǔ. xīn hài, qiǎn shǐ tǐ liàng ān fǔ shǎn xī. jiǎ yín, xìng lóng tú tiān zhāng gé, zhào fǔ chén yuē: xī chuí bèi yù, bīng rǒng shǎng làn, wǎng zhī suǒ cóng, qīng děng gè yǐ suǒ jiàn tiáo zòu. yòu zhào hàn lín xué shì sān sī shǐ zhī kāi fēng fǔ yù shǐ zhōng chéng yuē: zhèn gōng què shī, zuǒ yòu péng xié, zhōng wài xiǎn zhà, zhōu jùn bào nüè, fǎ lìng yǒu bù biàn yú mín zhě, zhèn yù wén zhī, qí xī yǐ chén. rén xū, yǐ lín yǔ, lù xì qiú. guǐ hài, yǐ cháo zhèng dé shī bīng nóng yào wù biān fáng bèi yù jiāng shuài néng fǒu cái fù lì hài qián fǎ shì fēi yǔ fū chán rén hài zhèng jiān dào luàn sú jí fáng wēi dù jiàn zhī cè, zhào zhī zhì gào jiàn guān yù shǐ děng yù zhī, shǐ xī duì yú piān.
三月甲辰，詔禮部貢舉。辛亥，遣使體量安撫陝西。甲寅，幸龍圖、天章閣， 詔輔臣曰：「西陲備御，兵冗賞濫，罔知所從，卿等各以所見條奏。」又詔翰林學 士、三司使、知開封府、御史中丞曰：「朕躬闕失，左右朋邪，中外險詐，州郡暴 虐，法令有不便於民者，朕欲聞之，其悉以陳。」壬戌，以霖雨，錄繫囚。癸亥， 以朝政得失、兵農要務、邊防備豫、將帥能否、財賦利害、錢法是非與夫讒人害政、 奸盜亂俗及防微杜漸之策，召知制誥、諫官、御史等諭之，使悉對於篇。

xià sì yuè jǐ sì shuò, fēng nǎng xiāo zi liàng zuò wèi xià guó zhǔ. rén shēn, dīng dù bà, míng hào cān zhī zhèng shì.
夏四月己巳朔，封曩霄子諒祚為夏國主。壬申，丁度罷，明鎬參知政事。

wǔ yuè xīn yǒu, xià sǒng bà, sòng xiáng wèi shū mì shǐ, páng jí cān zhī zhèng shì.
五月辛酉，夏竦罷，宋庠為樞密使，龐籍參知政事。

liù yuè wù chén shuò, zhào jìn chén jǔ wén wǔ guān cái kān jiāng shuài zhě. bǐng zǐ, hé jué chán zhōu shāng hú sào. rén chén, yǐ jiǔ yǔ zhāi dǎo. jiǎ wǔ, míng hào zú. yǐ wèi, zhào guǎn gé guān xū qīn mín yī rèn, fāng xǔ rù shěng fǔ jí zhuǎn yùn tí diǎn xíng yù chāi qiǎn. bǐng shēn, zhāng dé xiàng hōng.
六月戊辰朔，詔近臣舉文武官材堪將帥者。丙子，河決澶州商胡埽。壬辰，以 久雨齋禱。甲午，明鎬卒。乙未，詔館閣官須親民一任，方許入省、府及轉運、提 點刑獄差遣。丙申，章得象薨。

qiū qī yuè wù xū, yǐ hé běi shuǐ, lìng zhōu xiàn mù jī mín wèi jūn. xīn chǒu, bà zhù tiě qián.
秋七月戊戌，以河北水，令州縣募饑民為軍。辛丑，罷鑄鐵錢。

bā yuè jǐ chǒu, yǐ hé běi jīng dōng xī shuǐ zāi, bà qiū yàn.
八月己丑，以河北、京東西水災，罷秋宴。

jiǔ yuè wù wǔ, zhào sān sī yǐ jīn nián jiāng huái cáo mǐ zhuǎn gěi hé běi zhōu jūn. dōng shí yī yuè jǐ hài, zuò huáng dì qīn chóng guó sì zhī bǎo. rén xū, chū lǐn mǐ, jiǎn jià yǐ jì jī nèi pín mín.
九月戊午，詔三司以今年江、淮漕米轉給河北州軍。冬十一月己亥，作「皇帝 欽崇國祀之寶」。壬戌，出廩米，減價以濟畿內貧民。

shí èr yuè yǐ chǒu shuò, yǐ lín yǔ wèi zāi, bān dé yīn, gǎi míng nián yuán, jiǎn tiān xià qiú zuì yī děng, tú yǐ xià shì zhī. chū nèi cáng qián bó cì sān sī, mào sù yǐ jì hé běi, liú mín suǒ guò, guān wèi shě zhǐ zhī, suǒ jī wù wú shōu suàn. dīng mǎo, cè měi rén zhāng shì wèi guì fēi. wù zǐ, qiǎn shǐ tǐ liàng ān fǔ lì zhōu lù. shì suì, lú zhōu hé féi xiàn dào zài shí. jiāo zhōu lái gòng.
十二月乙丑朔，以霖雨為災，頒德音，改明年元，減天下囚罪一等，徒以下釋 之。出內藏錢帛賜三司，貿粟以濟河北，流民所過，官為舍止之，所齎物毋收算。 丁卯，冊美人張氏為貴妃。戊子，遣使體量安撫利州路。是歲，廬州合肥縣稻再實。 交州來貢。

huáng yòu yuán nián chūn zhēng yuè jiǎ xū shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ hé běi shuǐ zāi, bà shàng yuán zhāng dēng, tíng zuò lè. gēng xū, zhāng shì xùn hōng. jǐ wèi, zhào yǐ mín qián èr shí wàn shì gǔ zhǒng, fēn gěi hé běi pín mín. xīn yǒu, zhào tái jiàn fēi cháo tíng dé shī mín jiān lì bìng, wú fēng wén dàn zòu.
皇祐元年春正月甲戌朔，日有食之。以河北水災，罷上元張燈，停作樂。庚戌， 張士遜薨。己未，詔以緡錢二十萬市谷種，分給河北貧民。辛酉，詔台諫非朝廷得 失、民間利病，毋風聞彈奏。

èr yuè wù chén, yǐ hé běi yì, qiǎn shǐ bān yào. xīn wèi, fà jìn jūn shí zhǐ huī fù jīng dōng xī lù bèi dào.
二月戊辰，以河北疫，遣使頒藥。辛未，髮禁軍十指揮赴京東、西路備盜。

sān yuè dīng sì, lù xì qiú. jǐ wèi, qì dān qiǎn shǐ lái gào fá xià guó. gēng shēn, hàn lín yuàn xué shì qián míng yì bào shǐ qì dān. shì yuè, cì lǐ bù zòu míng jìn shì zhū kē jí dì chū shēn qiān sān bǎi jiǔ rén.
三月丁巳，錄繫囚。己未，契丹遣使來告伐夏國。庚申，翰林院學士錢明逸報 使契丹。是月，賜禮部奏名進士、諸科及第出身千三百九人。

sì yuè guǐ wèi, zǐ zhōu zhuǎn yùn sī yán yù jǐng jiān yí rén píng.
四月癸未，梓州轉運司言淯井監夷人平。

liù yuè jiǎ zǐ, juān hé běi fù yè mín zū fù èr nián. jiǎ xū, shǐ zhì guān wén diàn dà xué shì. wù yín, zhào zhōng shū shū mì fēi jù yì wú tōng bīn kè. wù zǐ, zhào zhuǎn yùn shǐ tí diǎn xíng yù, suǒ bù guān lì shòu zāng shī jué chá zhě, jiàng chù.
六月甲子，蠲河北復業民租賦二年。甲戌，始置觀文殿大學士。戊寅，詔中書、 樞密非聚議毋通賓客。戊子，詔轉運使、提點刑獄，所部官吏受贓失覺察者，降黜。

qiū qī yuè dīng yǒu, zhào chén liáo wú dé bǎo jiàn yào jìn nèi chén. jǐ wèi, zhào zhū zhōu suì shì yào yǐ liáo mín jí.
秋七月丁酉，詔臣僚毋得保薦要近內臣。己未，詔諸州歲市藥以療民疾。

bā yuè rén xū, chén zhí zhōng bà. yǐ wén yàn bó wèi zhāo wén guǎn dà xué shì, sòng xiáng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jí xián diàn dà xué shì, páng jí wèi shū mì shǐ, gāo ruò nè cān zhī zhèng shì, liáng shì wèi shū mì fù shǐ. jiǎ shēn, cè zhì jǔ wǔ jǔ rén.
八月壬戌，陳執中罷。以文彥博為昭文館大學士，宋庠同中書門下平章事、集 賢殿大學士，龐籍為樞密使，高若訥參知政事，梁適為樞密副使。甲申，策制舉、 武舉人。

jiǔ yuè yǐ sì, guǎng yuán zhōu mán nóng zhì gāo kòu yōng zhōu, zhào jiāng nán fú jiàn děng lù fā bīng yǐ bèi. wù wǔ, tài bái fàn nán dòu. jǐ wèi, bà wǔ jǔ. dōng shí yī yuè bǐng shēn, zhào hé běi bèi zāi mín bā shí yǐ shàng jí dǔ jí bù néng zì cún zhě, rén cì mǐ yī shí jiǔ yī dòu. xīn chǒu, zhào mín yǒu yuān pín bù néng yì què zhě, tīng sù yú jiān sī yǐ wén.
九月乙巳，廣源州蠻儂智高寇邕州，詔江南、福建等路發兵以備。戊午，太白 犯南斗。己未，罷武舉。冬十一月丙申，詔河北被災民八十以上及篤疾不能自存者， 人賜米一石、酒一斗。辛丑，詔民有冤、貧不能詣闕者，聽訴於監司以聞。

shí èr yuè jiǎ zǐ, qiǎn rù nèi gòng fèng gāo huái zhèng dū bǔ yōng zhōu dào zéi. shì suì, dà liú guó lái gòng.
十二月甲子，遣入內供奉高懷政督捕邕州盜賊。是歲，大留國來貢。