bīng yī jìn jūn shàng
◎兵一(禁軍上)
sòng zhī bīng zhì, dà gài yǒu sān: tiān zǐ zhī wèi bīng, yǐ shǒu jīng shī, bèi zhēng shù, yuē jìn jūn zhū zhōu zhī zhèn bīng, yǐ fēn gěi yì shǐ, yuē xiāng jūn xuǎn yú hù jí huò yīng mù, shǐ zhī tuán jié xùn liàn, yǐ wèi zài suǒ fáng shǒu, zé yuē xiāng bīng. yòu yǒu fān bīng, qí fǎ shǐ yú guó chū, jù jí sāi xià, tuán jié yǐ wèi fān lí zhī bīng qí hòu fēn duì wǔ, gěi qí zhì, shàn yíng bǎo, bèi qì xiè, yī lǜ yǐ xiāng bīng zhī zhì. jīn yīn jiù shǐ zuǎn xiū bīng zhì, tè zhì yú xī níng bǎo jiǎ zhī qián, ér fù zhī xiāng bīng yān.
宋之兵制,大概有三:天子之衛兵,以守京師,備征戍,曰禁軍;諸州之鎮兵,以分給役使,曰廂軍;選於戶籍或應募,使之團結訓練,以為在所防守,則曰鄉兵。又有蕃兵,其法始於國初,具籍塞下,團結以為藩籬之兵;其後分隊伍,給旗幟,繕營堡,備器械,一律以鄉兵之制。今因舊史纂修《兵志》,特置於熙寧保甲之前,而附之鄉兵焉。
qí jūn zhèng, zé yǒu zhào mù jiǎn xuǎn lǐn gěi xùn liàn tún shù qiān bǔ qì jiǎ mǎ zhèng bā zhě zhī mù, tiáo fēn ér zhe zhī, yǐ jiàn lì cháo yīn gé sǔn yì zhī bù tóng, ér shì dào zhī shèng shuāi yì jù shì yǐ.
其軍政,則有召募、揀選、廩給、訓練、屯戍、遷補、器甲、馬政八者之目,條分而著之,以見歷朝因革損益之不同,而世道之盛衰亦具是矣。
jiē hū! sān dài yuǎn yǐ. qín hàn ér xià de yù bīng yú nóng zhī yí yì zhě, wéi táng fǔ wèi wèi jìn zhī. fǔ wèi biàn ér zhào mù, yīn xún gū xī, zhì yú fān zhèn shèng ér táng yǐ wáng. gèng lì wǔ dài, luàn wáng xiāng zhǒng, wèi yǒu bù yóu yú bīng zhě. tài zǔ qǐ róng háng, yǒu tiān xià, shōu sì fāng jìn bīng, liè yíng jīng jī, yǐ bèi sù wèi, fēn fān tún shù, yǐ hàn biān yǔ. yú shí jiāng shuài zhī chén rù fèng cháo qǐng, guǎng bào zhī mín shōu lì chǐ jí, suī yǒu jié ào zì sì, ér wú suǒ shī yú qí jiān. fán qí zhì, wèi shén zhǎng zhī fǎ, jiē jí zhī biàn, shǐ zhī nèi wài xiāng wéi, shàng xià xiāng zhì, jié rán ér bù kě fàn zhě, shì suī yǐ jiǎo lèi cháo fān zhèn zhī bì, ér qí suǒ chéng zhě shēn yǐ.
嗟乎!三代遠矣。秦、漢而下得寓兵於農之遺意者,惟唐府衛為近之。府衛變而召募,因循姑息,至於藩鎮盛而唐以亡。更歷五代,亂亡相踵,未有不由於兵者。太祖起戎行,有天下,收四方勁兵,列營京畿,以備宿衛,分番屯戍,以捍邊圉。於時將帥之臣入奉朝請,獷暴之民收隸尺籍,雖有桀驁恣肆,而無所施於其間。凡其制,為什長之法,階級之辨,使之內外相維,上下相制,截然而不可犯者,是雖以矯累朝藩鎮之弊,而其所懲者深矣。
xián píng yǐ hòu, chéng píng jì jiǔ, wǔ bèi jiàn kuān. rén zōng zhī shì, xī bīng zhāo cì tài duō, jiāng jiāo shì duò, tú hào guó yòng, yōu shì zhī shì lǚ yǐ wèi yán, jìng mò zhī gǎi. shén zōng fèn rán gèng zhì, yú shì lián bǐ qí mín yǐ wèi bǎo jiǎ, bù fèn zhū lù yǐ lì jiāng bīng, suī bù néng jǐn zhěng qí bì, ér yì zú yǐ zuò yī shí zhī qì. shí qí suǒ rèn zhě, wáng ān shí yě. yuán yòu shào shèng zūn shǒu chéng xiàn. dài chóng níng dà guān jiān, zēng é rì guǎng ér fá jīng ruì, gù wú yì yú jìng kāng zhī biàn. shí qí suǒ rèn zhě, tóng guàn yě. jiàn yán nán dù, shōu kuì zú, zhāo qún dào, yǐ kāi yuán shuài fǔ. qí chū bīng bù mǎn wàn, yòng zhāng hán liú yuè wèi jiāng, ér jūn shēng yǐ zhèn. jí qín guì zhǔ hé yì, shì qì suì jǔ. xiào zōng yǒu zhì xìng fù ér wèi néng. guāng níng yǐ hòu, mù bīng suī zhòng, tǔ yǔ rì cù, kuàng shàng wú yù jiāng zhī shù, ér jiāng yǒu zhōng zhì zhī xián. rán yán biān zhū lěi, shàng néng lù lì xiào zhōng, xiāng yǔ wéi chí zhì bǎi wǔ shí nián ér hòu wáng. suī qí zǔ zōng shēn rén hòu zé yǒu yǐ gù jié rén xīn, ér zhì bīng zhī yǒu dào, zōng lǐ zhī zhōu mì, yú cǐ yì kě jiàn yǐ.
咸平以後,承平既久,武備漸寬。仁宗之世,西兵招刺太多,將驕士惰,徒耗國用,憂世之士屢以為言,竟莫之改。神宗奮然更制,於是聯比其民以為保甲,部分諸路以隸將兵,雖不能盡拯其弊,而亦足以作一時之氣。時其所任者,王安石也。元祐、紹聖遵守成憲。迨崇寧、大觀間,增額日廣而乏精銳,故無益于靖康之變。時其所任者,童貫也。建炎南渡,收潰卒,招群盜,以開元帥府。其初兵不滿萬,用張、韓、劉、岳為將,而軍聲以振。及秦檜主和議,士氣遂沮。孝宗有志興復而未能。光、寧以後,募兵雖眾,土宇日蹙,況上無馭將之術,而將有中制之嫌。然沿邊諸壘,尚能戮力效忠,相與維持至百五十年而後亡。雖其祖宗深仁厚澤有以固結人心,而制兵之有道,綜理之周密,於此亦可見矣。
jìn bīng zhě, tiān zǐ zhī wèi bīng yě, diàn qián shì wèi èr sī zǒng zhī. qí zuì qīn jìn hù cóng zhě, hào zhū bān zhí, qí cì zǒng yú yù qián zhōng zuǒ jūn tóu sī huáng chéng sī qí jì yuàn. yú jiē yǐ shǒu jīng shī bèi zhēng fá. qí zài wài zhě, fēi tún zhù tún pō, zé jiù liáng jūn yě. tài zǔ jiàn qián dài zhī shī, cuì jīng ruì yú jīng shī, suī yuē zēng sǔn jiù zhì, ér guī mó hóng yuǎn yǐ.
禁兵者,天子之衛兵也,殿前、侍衛二司總之。其最親近扈從者,號諸班直,其次總於御前忠佐軍頭司、皇城司、騏驥院。余皆以守京師、備征伐。其在外者,非屯駐、屯泊,則就糧軍也。太祖鑒前代之失,萃精銳於京師,雖曰增損舊制,而規模宏遠矣。
jiàn lóng yuán nián, zhào diàn qián shì wèi èr sī gè yuè suǒ zhǎng bīng, jiǎn qí xiāo yǒng shēng wèi shàng jūn, lǎo ruò qiè nuò zhì shèng yuán yǐ chù zhī. zhào zhū zhōu zhǎng lì xuǎn suǒ bù bīng sòng dū xià, yǐ bǔ jìn lǚ zhī què. yòu xuǎn qiáng zhuàng zú dìng wèi bīng yàng, fēn sòng zhū dào. qí hòu dài yǐ mù tǐng, wèi gāo xià zhī děng, sàn gěi zhū zhōu jūn. wěi zhǎng lì dōu jiān děng zhào mù jiào xí, qí qí jīng liàn, jí sòng què xià. èr nián, gǎi zuǒ yòu xióng jié zuǒ yòu xiāo wǔ jūn bìng wèi xiāo jié, zuǒ yòu bèi zhēng wèi yún qí, zuǒ yòu píng yuǎn wèi guǎng jié, zuǒ yòu huái dé wèi huái shùn. sì nián, cì hé dōng lè píng xiàn guī jiàng zú yuán wēi yǐ xià èr bǎi liù shí liù rén yī fú qián juàn yǒu chà, lì wèi xiào shùn zhǐ huī.
建隆元年,詔殿前、侍衛二司各閱所掌兵,揀其驍勇升為上軍,老弱怯懦置剩員以處之。詔諸州長吏選所部兵送都下,以補禁旅之闕。又選強壯卒定為兵樣,分送諸道。其後代以木梃,為高下之等,散給諸州軍。委長吏、都監等召募教習,俟其精練,即送闕下。二年,改左右雄捷、左右驍武軍並為驍捷,左右備征為雲騎,左右平遠為廣捷,左右懷德為懷順。四年,賜河東樂平縣歸降卒元威以下二百六十六人衣服、錢絹有差,立為效順指揮。
qián dé èr nián, zhào liáo zhōu jiàng jūn yí yǐ xiào shùn huái ēn wèi míng. sān nián sì yuè, zhào gǎi xī chuān gǎn huà yào wǔ děng jūn bìng wèi hǔ jié. jiǔ yuè, shàng yù jiǎng wǔ diàn yuè zhū dào bīng, dé wàn yú rén, yǐ qí bīng wèi xiāo xióng, bù jūn wèi xióng wǔ, bìng lì shì wèi sī, qiě mìng wáng jì xūn zhǔ zhī, gěi mín qián bǐ qǔ qī. jì xūn zòng zhī bái rì lüè rén qī nǚ, jiē shǐ bù néng jìn. dì wén dà nù, bǔ zhǎn zhě bǎi rén, xiǎo huáng mén yán chéng hàn jiàn ér bù zòu, yì zhàng shù shí.
乾德二年,詔遼州降軍宜以效順、懷恩為名。三年四月,詔改西川感化、耀武等軍並為虎捷。九月,上御講武殿閱諸道兵,得萬餘人,以騎兵為驍雄,步軍為雄武,並隸侍衛司,且命王繼勛主之,給緡錢俾娶妻。繼勛縱之白日掠人妻女,街使不能禁。帝聞大怒,捕斬者百人,小黃門閻承翰見而不奏,亦杖數十。
kāi bǎo qī nián, tài níng jūn jié dù shǐ lǐ cóng shàn bù xià jí jiāng nán shuǐ jūn fán qiān sān shí jiǔ rén, bìng qíng miàn lì jí, yǐ guī huà guī shèng wèi é.
開寶七年,泰寧軍節度使李從善部下及江南水軍凡千三十九人,並黥面隸籍,以歸化、歸聖為額。
tài píng xìng guó èr nián, zhào gǎi cù yù mǎ zhí yuē cù yù lóng zhí, tiě qí yuē rì qí, lóng jié yuē lóng wèi, kòng hè yuē tiān wǔ, hǔ jié yuē shén wèi, gǔ jīn duǒ zi zhí yuē yù lóng gū duǒ zi zhí, kuān yī kòng hè yuē kuān yī tiān wǔ, xióng wēi yuē xióng yǒng, lóng qí yuē xióng měng. bā nián, gǎi pú zhōu píng hǎi zhǐ huī wèi chóng wǔ.
太平興國二年,詔改簇御馬直曰簇御龍直,鐵騎曰日騎,龍捷曰龍衛,控鶴曰天武,虎捷曰神衛,骨釒朵子直曰御龍骨朵子直,寬衣控鶴曰寬衣天武,雄威曰雄勇,龍騎曰雄猛。八年,改濮州平海指揮為崇武。
yōng xī sì nián, gǎi diàn qián sī rì qí jīn qū zhí zhǐ huī wèi pěng rì jīn qū zhí, rì qí gǎi wèi pěng rì, xiāo měng gǎi wèi gǒng chén, xióng yǒng gǎi wèi shén yǒng, shàng tiě lín gǎi wèi diàn qián sī hǔ yì, yāo nǔ gǎi wèi shén shè, shì wèi bù jūn sī tiě lín gǎi wèi shì wèi sī hǔ yì.
雍熙四年,改殿前司日騎釒屈直指揮為捧日釒屈直,日騎改為捧日,驍猛改為拱辰,雄勇改為神勇,上鐵林改為殿前司虎翼,腰弩改為神射,侍衛步軍司鐵林改為侍衛司虎翼。
zhì dào yuán nián, dì yuè jìn bīng yǒu wǎn qiáng nǔ zhì yī shí wǔ dǒu, lián èr shí fā ér yǒu yú lì zhě, gù wèi zuǒ yòu yuē:" jīn yǔ nèi fù ān, cái wǔ jiān chū, hú shǐ zhī miào, yì jìn dài hǎn yǒu yě." yòu lìng qí bù bīng gè shù bǎi, dōng xī liè zhèn, wǎn qiáng gòu nǔ, shì qí jìn tuì fā shǐ rú yī, róng zhǐ zhōng jié, yīn yuē:" cǐ diàn tíng jiān shù bǎi rén ěr, yóu bīng wēi kě guān, kuàng táng táng zhī zhèn shù wàn chéng liè zhě hū!"
至道元年,帝閱禁兵有挽強弩至一石五斗,連二十發而有餘力者,顧謂左右曰:"今宇內阜安,材武間出,弧矢之妙,亦近代罕有也。"又令騎步兵各數百,東西列陣,挽強彀弩,視其進退發矢如一,容止中節,因曰:"此殿庭間數百人爾,猶兵威可觀,況堂堂之陣數萬成列者乎!"
xián píng sān nián, zhào dìng zhōu děng chù běn chéng tīng zi wú dí zhōng ruì dìng sāi zhǐ huī, yǐ bìng shēng chōng jìn jūn mǎ jūn yún yì zhǐ huī, yī zhú zhōu jūn jiù liáng, lìng shì wèi mǎ jūn sī guǎn xiá. dìng zhōu jiǎn zhōng tīng zi dì yī chōng yún yì dì yī, dì èr chōng yún yì dì èr xiāng zhōu tīng zi dì yī chōng yún yì dì sān, dì èr chōng yún yì dì sì bǎo zhōu wú dí dì yī chōng yún yì dì wǔ, dì èr chōng yún yì dì liù, zhōng ruì chōng yún yì dì qī wēi yǒng jūn wú dí dì yī chōng yún yì dì bā, dì èr chōng yún yì dì jiǔ, zhōng ruì chōng yún yì dì shí jìng róng jūn wú dí chōng yún yì dì shí yī níng biān jūn wú dí chōng yún yì dì shí èr běi píng sāi wú dí chōng yún yì dì shí sān shēn zhōu wú dí chōng yún yì dì shí sì. běi miàn zhū chù yīng guǎn běn chéng dìng sāi zhǐ huī yǐ xià zhèn dìng zhōu gāo yáng guān lù dōu zǒng guǎn, bìng chōng jìn jūn mǎ jūn yún yì zhǐ huī, cái hòu shēng lì qì, fēn xī zhú zhǐ huī yuán bīng shì rén shù jiù liáng zhōu fǔ běn zhǐ huī jiàn zài qù chù yǐ wén.
咸平三年,詔定州等處本城廳子、無敵、忠銳、定塞指揮,已並升充禁軍馬軍雲翼指揮,依逐州軍就糧,令侍衛馬軍司管轄。定州揀中廳子第一充雲翼第一,第二充雲翼第二;相州廳子第一充雲翼第三,第二充雲翼第四;保州無敵第一充雲翼第五,第二充雲翼第六,忠銳充雲翼第七;威勇軍無敵第一充雲翼第八,第二充雲翼第九,忠銳充雲翼第十;靜戎軍無敵充雲翼第十一;寧邊軍無敵充雲翼第十二;北平塞無敵充雲翼第十三;深州無敵充雲翼第十四。北面諸處應管本城、定塞指揮已下鎮定州、高陽關路都總管,並充禁軍馬軍雲翼指揮,才候升立訖,分析逐指揮員兵士人數、就糧州府、本指揮見在去處以聞。
sì nián, zhào shǎn xī yán biān zhōu jūn bīng shì xiān xuǎn zhōng zhě, bìng shēng wèi jìn jūn, míng bǎo jié. wǔ nián zhēng yuè, zhì guǎng jié bīng shì wǔ zhǐ huī. wǔ yuè, mìng shǐ chén fēn wǎng bīn níng huán qìng jīng yuán yí wèi lǒng fū yán děng zhōu, yú bǎo ān bǎo yì jūn nèi, yǔ zhú chù guān lì xuǎn qǔ yǒu lì zhě gòng èr wàn rén, gè yú běn zhōu zhì yíng, shēng wèi jìn jūn, hào yuē zhèn wǔ zhǐ huī. jì ér dì yuē:" biān fáng què bīng, cháo tíng xū wèi zhì zhì, gài bù dé yǐ yě. hòu biān bǐ yì níng, jí kě xiāo mǐ." liù yuè, yǐ hé dōng zhōu bīng wèi shén ruì èr shí sì zhǐ huī shén hǔ shí zhǐ huī, yòu shēng shí zhōu tīng zi jūn wèi jìn jūn, yòu yǐ wēi hǔ shí zhǐ huī lì hǔ yì.
四年,詔陝西沿邊州軍兵士先選中者,並升為禁軍,名保捷。五年正月,置廣捷兵士五指揮。五月,命使臣分往邠、寧、環、慶、涇、原、儀、渭、隴、鄜、延等州,於保安、保毅軍內,與逐處官吏選取有力者共二萬人,各於本州置營,升為禁軍,號曰振武指揮。既而帝曰:"邊防闕兵,朝廷須為制置,蓋不得已也。候邊鄙乂寧,即可銷弭。"六月,以河東州兵為神銳二十四指揮、神虎十指揮,又升石州廳子軍為禁軍,又以威虎十指揮隸虎翼。
jǐng dé sì nián, zhào hé dōng guǎng ruì shén ruì shén hǔ jūn yǐ jiàn cún wèi dìng é, quē zé bǔ zhī.
景德四年,詔河東廣銳、神銳、神虎軍以見存為定額,缺則補之。
dà zhōng xiáng fú yuán nián, zhào shì wèi bù jūn sī yuè bǎo níng jūn shì, fēn wèi sì děng, qí dì yī děng xǐ yíng bó zhōu yǒng chéng xiàn, yú tīng guī nóng wú jiā kě hái zhě, lì zhū zhōu wèi shèng yuán. sì nián, xuān shì yǒng ān xiàn yǒng ān zhǐ huī bīng bā qiān yú rén yǐ fèng zhū líng, qí jūn é yóu lì xī jīng běn chéng xiāng jūn, kě cì míng fèng xiān zhǐ huī, shēng wèi jìn jūn, zài qīng sāi zhī xià. bā nián, zhì jìn jūn zuǒ yòu qīng wèi èr zhǐ huī, zài xióng wǔ nǔ shǒu zhī shàng, sàn zú yuè gěi tiě qián wǔ bǎi, yǐ fèng gōng guān.
大中祥符元年,詔侍衛步軍司閱保寧軍士,分為四等,其第一等徙營亳州永城縣,余聽歸農;無家可還者,隸諸州為剩員。四年,宣示永安縣永安指揮兵八千餘人以奉諸陵,其軍額猶隸西京本城廂軍,可賜名奉先指揮,升為禁軍,在清塞之下。八年,置禁軍左右清衛二指揮,在雄武弩手之上,散卒月給鐵錢五百,以奉宮觀。
rén zōng jí wèi, hǎi nèi chéng píng, ér liú shén wǔ bèi, shǐ xìng ān sù jiào chǎng guān fēi shān xióng wǔ fā pào, mìng pěng rì tiān wǔ shén wèi hǔ yì sì jūn wèi zhàn zhèn fǎ, bá qí jī cì qí shè zhī jīng zhě, shāo qiān bǔ zhī. yóu tiān shèng zhì bǎo yuán jiān, zēng mù zhū jūn: shǎn xī fān luò guǎng ruì, hé běi yún yì, jīng jī guǎng jié hǔ yì xiào zhōng, shǎn xī hé dōng qīng biān nǔ shǒu, jīng xī jiāng huái jīng hú guī yuǎn, zǒng bǎi yú yíng.
仁宗即位,海內承平,而留神武備,始幸安肅教場觀飛山雄武發炮,命捧日、天武、神衛、虎翼四軍為戰陣法,拔其擊刺騎射之精者,稍遷補之。由天聖至寶元間,增募諸軍:陝西蕃落、廣銳,河北雲翼,京畿廣捷、虎翼、效忠,陝西、河東清邊弩手,京西、江、淮、荊湖歸遠,總百餘營。
kāng dìng chū, zhào yuán hào fǎn, xī biān yòng bīng, zhào mù shén jié bīng, yì míng wàn shèng, wèi yíng èr shí. suǒ mù duō shì jǐng xuǎn xin ruǎn, bù zú yǐ bèi zhàn shǒu. shì shí jìn bīng duō shù shǎn xī, bìng biān tǔ bīng suī bù jí děng, rán xiāo yǒng shàn zhàn. jīng shī suǒ qiǎn shù zhě, suī chēng kuí tóu, dà shuài bù néng xīn kǔ, ér cuī fēng xiàn zhèn fēi qí suǒ zhǎng. yòu běi bīng shù jí chuān xiá jīng xiāng lǐng jiào jiān, duō bù biàn xí shuǐ tǔ, gù yì zhě yù yì mù tǔ bīng wèi jiù liáng. yú shì zēng zhì shǎn xī fān luò bǎo jié dìng gōng, hé běi yún yì yǒu mǎ jìn yǒng, shǎn xī hé běi zhèn wǔ, hé běi jīng dōng wǔ wèi, shǎn xī jīng xī zhuàng yǒng, yán zhōu qīng jiàn, dēng zhōu chéng hǎi nǔ shǒu, jīng jī jìn jùn yì zēng mù lóng qí guǎng yǒng guǎng jié hǔ yì bù dòu bù wǔ, fù shēng hé běi zhāo shōu wú dí tīng zi mǎ, shǎn xī zhì shèng, bīng zhōu kè róng qí shè, lín zhōu fēi qí, fǔ zhōu wēi yuǎn, qín zhōu jiàn wēi, qìng zhōu yǒu mǎ ān sāi, bǎo zhōu wēi biān, ān sù jūn zhōng ruì, lán fǔ zhōu jiàn ān, dēng zhōu píng hǎi, jiē wèi jìn bīng, zēng nèi wài mǎ bù fán shù bǎi yíng. yòu jīng dōng xī hé běi hé dōng jiāng huái jīng hú liǎng zhè fú jiàn lù gè mù xuān yì, dà zhōu èr yíng, xiǎo zhōu yī yíng, fán èr bǎi bā shí bā. kě lán jūn bié zhì chuáng zi nǔ pào shǒu. shí lì yǐ suǒ mù duō guǎ wèi shǎng fá gé, zhū jūn zǐ dì xī tīng lì jí, jìn jūn què é duō xuǎn běn chéng bǔ tián, gù qìng lì zhōng wài jìn xiāng jūn zǒng yī bǎi èr shí wǔ wàn, shì guó chū wèi zuì duō. xī shī jì bà, shàng huàn bīng rǒng, tǎng yǔ bù néng gěi, nǎi zhào shěng bīng shù wàn rén.
康定初,趙元昊反,西邊用兵,詔募神捷兵,易名萬勝,為營二十。所募多市井選忄耎,不足以備戰守。是時禁兵多戍陝西,並邊土兵雖不及等,然驍勇善戰。京師所遣戍者,雖稱魁頭,大率不能辛苦,而摧鋒陷陣非其所長。又北兵戍及川峽、荊湘、嶺嶠間,多不便習水土,故議者欲益募土兵為就糧。於是增置陝西蕃落、保捷、定功,河北雲翼、有馬勁勇,陝西、河北振武,河北、京東武衛,陝西、京西壯勇,延州青澗,登州澄海弩手,京畿近郡亦增募龍騎、廣勇、廣捷、虎翼、步斗、步武,復升河北招收、無敵、廳子馬,陝西制勝,并州克戎、騎射,麟州飛騎,府州威遠,秦州建威,慶州有馬安塞,保州威邊,安肅軍忠銳,嵐、府州建安,登州平海,皆為禁兵,增內外馬步凡數百營。又京東西、河北、河東、江、淮、荊湖、兩浙、福建路各募宣毅,大州二營,小州一營,凡二百八十八。岢嵐軍別置床子弩炮手。時吏以所募多寡為賞罰格,諸軍子弟悉聽隸籍,禁軍闕額多選本城補填,故慶曆中外禁、廂軍總一百二十五萬,視國初為最多。西師既罷,上患兵冗,帑庾不能給,乃詔省兵數萬人。
huáng yòu èr nián, chuān xiá zēng zhì níng yuǎn. wǔ nián, jiāng huái jīng hú zhì jiào yuè zhōng jié, zhōu yī yíng, dà zhōu wǔ bǎi rén, xiǎo zhōu sān bǎi rén. yú shì xuān yì jìn fèi bù fù bǔ, ér jīng hú guǎng nán yì mù xióng lüè. zhì hé èr nián, guǎng guì yōng zhōu zhì yǒu mǎ xióng lüè. míng nián, bìng wàn shèng wèi shí yíng. qí hòu, yì zhě wèi dōng nán suī wú shì, bù yí chí bèi. jiā yòu sì nián, nǎi zhào jīng nán jiāng níng fǔ yáng lú hóng tán fú yuè zhōu mù jiù liáng jūn, hào wēi guǒ, gè yíng yú běn zhōu. yòu yì qiǎn jìn jūn zhù pō, zhǎng lì jiān běn lù bīng mǎ qián xiá, xuǎn wǔ chén wèi dōu jiān, zhuān zhǔ xùn liàn. yú shì dōng nán shāo yǒu bèi yǐ.
皇祐二年,川峽增置寧遠。五年,江、淮、荊湖置教閱忠節,州一營,大州五百人,小州三百人。於是宣毅浸廢不復補,而荊湖、廣南益募雄略。至和二年,廣、桂、邕州置有馬雄略。明年,並萬勝為十營。其後,議者謂東南雖無事,不宜馳備。嘉祐四年,乃詔荊南、江寧府、揚、廬、洪、潭、福、越州募就糧軍,號威果,各營於本州。又益遣禁軍駐泊,長吏兼本路兵馬鈐轄,選武臣為都監,專主訓練。於是東南稍有備矣。
qī nián, zǎi xiàng hán qí yán:
七年,宰相韓琦言:
zǔ zōng yǐ bīng dìng tiān xià, fán yǒu zhēng shù zé mù zhì, shì yǐ zé bìng, gù bīng rì jīng ér yòng bù guǎng. jīn èr biān suī hào tōng hǎo, ér xī běi tún biān zhī bīng, cháng ruò dài dí zhī zhì, gù jié tiān xià zhī lì ér bù néng gěi. bù yú cǐ shí xiān lǜ ér yù bèi zhī, yī dàn biān chuí yòng bīng, shuǐ hàn xiāng jì, zú qǐ ér tú zhī, bù kě jí yǐ.
祖宗以兵定天下,凡有徵戍則募置,事已則並,故兵日精而用不廣。今二邊雖號通好,而西北屯邊之兵,常若待敵之至,故竭天下之力而不能給。不於此時先慮而豫備之,一旦邊陲用兵,水旱相繼,卒起而圖之,不可及矣。
yòu sān lù jiù liáng zhī bīng suī yǒng jìn fú xí, rán biān chǔ guì yǒng, cháng kǔ nán shàn. ruò qí shù guò duō, fù yǒu wěi dà bù diào zhī huàn. jīng shī zhī bīng suī zá qiě shǎo jīng, rán cáo yú dōng nán, guǎng ér yì gōng shè, qí shù duō, dé qiáng gàn ruò zhī zhī shì. zǔ zōng shí, jiù liáng zhī bīng bù shèn duō, biān chuí yǒu shì, zé yǐ jīng shī bīng yì zhī, qí lǜ shēn ér qí fèi xiān. yuàn zhào shū mì yuàn tóng sān sī liàng hé běi shǎn xī hé dōng jí sān sī què huò wù suì rù jīn bó zhī shù, yuē kě shàn jīng shī jí sān lù bīng mǎ jǐ hé, rán hòu yǐ kě shàn zhī shù lì wèi dìng é. é wài bà mù, què jí zēng bǔ. é wài shù yǐ jǐn ér yíng jī líng, zé shěng bìng zhī. jì jiàn dìng é, zé kě yǐ dìng qí lù mǎ bù jūn yī yíng, yǐ ruò gān wèi é. réng qǐng hé jiàn kāi bǎo zhì dào tiān xǐ qìng lì zhōng wài bīng mǎ zhī shù. gài kāi bǎo zhì dào zhī bīng, tài zǔ tài zōng yǐ zhī dìng tiān xià fú sì fāng yě. tiān xǐ zhī bīng, zhēn zōng suǒ yǐ shǒu chéng bèi yù yě. qìng lì zhī bīng, xī shī hòu zēng zhì zhī shù yě. yǐ zǔ zōng zhī bīng, shì jīn shù zhī duō shǎo, zé jīng rǒng yì pàn, cái zhì wú yí yǐ.
又三路就糧之兵雖勇勁服習,然邊儲貴踴,常苦難贍。若其數過多,復有尾大不掉之患。京師之兵雖雜且少精,然漕於東南,廣而易供設,其數多,得強幹弱枝之勢。祖宗時,就糧之兵不甚多,邊陲有事,則以京師兵益之,其慮深而其費鮮。願詔樞密院同三司量河北、陝西、河東及三司榷貨務歲入金帛之數,約可贍京師及三路兵馬幾何,然後以可贍之數立為定額。額外罷募,闕即增補。額外數已盡而營畸零,則省並之。既見定額,則可以定其路馬步軍一營,以若干為額。仍請核見開寶、至道、天禧、慶曆中外兵馬之數。蓋開寶、至道之兵,太祖、太宗以之定天下、服四方也。天禧之兵,真宗所以守成備豫也。慶曆之兵,西師後增置之數也。以祖宗之兵,視今數之多少,則精冗易判,裁製無疑矣。
yú shì zhào zhōng shū shū mì yuàn tóng yì. shū mì yuàn zòu: kāi bǎo zhī jí zǒng sān shí qī wàn bā qiān, ér jìn jūn mǎ bù shí jiǔ wàn sān qiān zhì dào zhī jí zǒng liù shí liù wàn liù qiān, ér jìn jūn mǎ bù sān shí wǔ wàn bā qiān tiān xǐ zhī jí zǒng jiǔ shí yī wàn èr qiān, ér jìn jūn mǎ bù sì shí sān wàn èr qiān qìng lì zhī jí zǒng yī bǎi èr shí wǔ wàn jiǔ qiān, ér jìn jūn mǎ bù bā shí èr wàn liù qiān. shì qián suǒ mù hòu jìn duō, zì shì shāo jiā cái zhì, yǐ wèi dìng é.
於是詔中書、樞密院同議。樞密院奏:開寶之籍總三十七萬八千,而禁軍馬步十九萬三千;至道之籍總六十六萬六千,而禁軍馬步三十五萬八千;天禧之籍總九十一萬二千,而禁軍馬步四十三萬二千;慶曆之籍總一百二十五萬九千,而禁軍馬步八十二萬六千。視前所募後浸多,自是稍加裁製,以為定額。
yīng zōng jí wèi, zhào zhū dào xuǎn jūn shì néng yǐn gōng èr shí nǔ sì shí wǔ dǒu sòng jīng shī yuè shì, dì shēng jūn é. míng nián, bìng wàn shèng wèi shén wèi. sān nián, jīng shī zhì xióng wǔ dì sān jūn. shí xuān yì jǐn yǒu cún zhě, rán shù zhào zhū lù xuǎn xiāng jūn zhuàng yǒng zhě bǔ jìn wèi, ér tuì qí lǎo ruò yān. gài zhì píng zhī bīng yī bǎi shí liù wàn èr qiān, ér jìn jūn mǎ bù liù shí liù wàn sān qiān yún.
英宗即位,詔諸道選軍士能引弓二石、弩四石五斗送京師閱試,第升軍額。明年,並萬勝為神衛。三年,京師置雄武第三軍。時宣毅僅有存者,然數詔諸路選廂軍壯勇者補禁衛,而退其老弱焉。蓋治平之兵一百十六萬二千,而禁軍馬步六十六萬三千雲。
xī níng yuán nián shí èr yuè, zhào:" jīng dōng wǔ wèi sì shí èr zhǐ huī bìng fēn lì hé běi dōu zǒng guǎn sī liù zhǐ huī, lì dà míng fǔ lù sān shí liù zhǐ huī, jūn lì dìng zhōu gāo yáng guān liǎng lù gèng shù qí xiū fān zhě, xuǎn chà bīng guān sān rén yī hé běi jiào yuè xīn fǎ xùn liàn, réng chāi shǐ chén yā jiào." yòu zhào jīng dōng lù mù hé běi liú mín, zhāo zhì jiào yuè xiāng jūn èr shí zhǐ huī, yǐ zhōng guǒ wèi é. qīng yùn zī qí zhōu gè sān zhǐ huī, jì yǎn cáo pú zhōu gè liǎng zhǐ huī.
熙寧元年十二月,詔:"京東武衛四十二指揮並分隸河北都總管司六指揮,隸大名府路三十六指揮,均隸定州、高陽關兩路更戍;其休番者,選差兵官三人依河北教閱新法訓練,仍差使臣押教。"又詔京東路募河北流民,招置教閱廂軍二十指揮,以忠果為額。青、鄆、淄、齊州各三指揮,濟、兗、曹、濮州各兩指揮。
sān nián shí èr yuè, shū mì shǐ wén yàn bó děng shàng zài jīng kāi fēng fǔ jiè jí jīng dōng děng lù jìn jūn shù, dì yì cān yǐ zhì píng zhōng bīng shù ér tǎo lùn yān. suì zhào: diàn qián hǔ yì chú shuǐ jūn yī zhǐ huī wài, cún liù shí zhǐ huī, gè yǐ wǔ bǎi rén wèi lǜ, zǒng sān wàn sì bǎi rén zài jīng zēng guǎng yǒng wǔ zhǐ huī, gòng èr qiān rén kāi fēng fǔ jiè dìng liù wàn èr qiān rén, jīng dōng wǔ wàn yī qiān èr bǎi rén, liǎng zhè sì qiān rén, jiāng dōng wǔ qiān èr bǎi rén, jiāng xī liù qiān bā bǎi rén, hú nán bā qiān sān bǎi rén, hú běi wàn èr qiān rén, fú jiàn sì qiān wǔ bǎi rén, guǎng nán dōng xī qiān èr bǎi rén, chuān xiá sān lù sì qiān sì bǎi rén wèi é. zài jīng qí yú zhǐ huī bìng hé dōng shǎn xī jīng xī huái nán lù jì jiē bō bìng, wéi hé běi rén shù shàng duō, nǎi zhào jìn jūn yǐ qī wàn wèi é. chū, hé běi bīng jí bǐ zhū lù wèi duō, qí yuán biān zhě qiě yǎng gěi sān sī, zhì shì ér bō bìng jī líng, lì wèi dìng é yān. shì shí, jīng dōng zēng zhì wǔ wèi jūn, fēn lì hé běi sì lù, hòu yòu yǐ sān qiān rén shù yáng háng zhōu jiāng níng fǔ, qí hòu yòu tuán jié jūn shì zhì jiāng fēn lǐng, zé wèi zhī jiāng bīng yún.
三年十二月,樞密使文彥博等上在京、開封府界及京東等路禁軍數,帝亦參以治平中兵數而討論焉。遂詔:殿前虎翼除水軍一指揮外,存六十指揮,各以五百人為率,總三萬四百人;在京增廣勇五指揮,共二千人;開封府界定六萬二千人,京東五萬一千二百人,兩浙四千人,江東五千二百人,江西六千八百人,湖南八千三百人,湖北萬二千人,福建四千五百人,廣南東、西千二百人,川峽三路四千四百人為額。在京其餘指揮並河東、陝西、京西、淮南路既皆撥並,唯河北人數尚多,乃詔禁軍以七萬為額。初,河北兵籍比諸路為多,其緣邊者且仰給三司,至是而撥並畸零,立為定額焉。是時,京東增置武衛軍,分隸河北四路,後又以三千人戍揚、杭州、江寧府,其後又團結軍士置將分領,則謂之將兵雲。
qī nián zhēng yuè, zhào bān zhū bān zhí jìn jūn míng é:
七年正月,詔頒諸班直禁軍名額:
diàn qián sī zhū bān: diàn qián zhǐ huī shǐ nèi diàn zhí sàn yuán sàn zhǐ huī sàn dōu tóu sàn zhī hòu jīn qiāng dōng xī zhāo jiàn sàn zhí jūn róng zhí. zhū zhí: yù lóng yù lóng gū duǒ yù lóng gōng jiàn yù lóng nǔ zhí. zhū jūn: pěng rì jīn qū zhí pěng rì zuǒ shè pěng rì kuān yī tiān wǔ jīn qū zhí tiān wǔ zuǒ shè tiān wǔ guī míng bó hǎi gǒng shèng shén yǒng tǔ hún xiāo qí xiāo shèng xuān wǔ hǔ yì shuǐ jūn níng shuò lóng měng pěng rì dì wǔ jūn pěng rì dì qī jūn tiān wǔ dì wǔ jūn tiān wǔ dì qī jūn qì dān zhí dì yī qì dān zhí dì èr shén qí guǎng yǒng bù dòu lóng qí xiāo měng xióng yǒng tài yuán fǔ jiù liáng tǔ hún lù zhōu jiù liáng tǔ hún zuǒ shè qīng shuò qín róng guǎng jié guǎng dé xiāo xióng xióng wēi.
殿前司 諸班:殿前指揮使、內殿直、散員、散指揮、散都頭、散祗候、金槍、東西、招箭、散直、鈞容直。諸直:御龍、御龍骨朵、御龍弓箭、御龍弩直。諸軍:捧日釒屈直、捧日左射、捧日、寬衣天武、釒屈直天武、左射天武、歸明渤海、拱聖、神勇、吐渾、驍騎、驍勝、宣武、虎翼水軍、寧朔、龍猛、捧日第五軍、捧日第七軍、天武第五軍、天武第七軍、契丹直第一、契丹直第二、神騎、廣勇、步斗、龍騎、驍猛、雄勇、太原府就糧吐渾、潞州就糧吐渾、左射清朔、擒戎、廣捷、廣德、驍雄、雄威。
shì wèi mǎ jūn sī lóng wèi jīn qū zhí lóng wèi zuǒ shè lóng wèi ēn jì zhōu yuán liáo zhí zhōng měng dìng zhōu sàn yuán xiāo jié yún qí wǔ qí lóng wèi dì shí jūn jiǎn zhōng lóng wèi xīn lì xiāo jié fēi jié xiāo wǔ guǎng ruì yún yì jìn jūn yǒu mǎ jìn yǒng tīng zi mǎ wú dí kè shèng fēi qí wēi yuǎn kè róng wàn jié yún jié héng sāi qìng zhōu yǒu mǎ ān sāi fān luò yǒu mǎ xióng lüè yuán liáo shèng yuán zhí.
侍衛馬軍司 龍衛釒屈直、龍衛左射、龍衛、恩冀州員僚直、忠猛、定州散員、驍捷、雲騎、武騎、龍衛第十軍、揀中龍衛、新立驍捷、飛捷、驍武、廣銳、雲翼、禁軍有馬勁勇、廳子馬、無敵、克勝、飛騎、威遠、克戎、萬捷、雲捷、橫塞、慶州有馬安塞、蕃落、有馬雄略、員僚剩員直。
shì wèi bù jūn sī shén wèi hǔ yì shuǐ jūn shén wèi dì shí jūn bù wǔ wǔ wèi chuáng zi nǔ xióng wǔ fēi shān xióng wǔ shén wèi zhèn wǔ lái huà xióng wǔ nǔ shǒu shàng wēi měng zhāo shōu xióng shèng chéng hǎi shuǐ jūn nǔ shǒu shén hǔ bǎo jié zhuō shēng qīng biān nǔ shǒu zhì shèng dìng gōng qīng jiàn píng hǎi xióng wǔ xiào zhōng xuān yì jiàn ān wēi guǒ chuān xiào zhōng jiǎn zhōng xióng yǒng huái shùn huái ēn yǒng jié wēi wǔ jìng róng nǔ shǒu zhōng yuǎn níng yuǎn zhōng jié jiào yuè zhōng jié chuān zhōng jié shén wēi guī yuǎn xióng lüè xià wēi měng qiáng měng zhuàng yǒng qiáo dào qīng sāi wǔ yán xuān xiào shén wèi shèng yuán fèng xiān yuán jiǎn zhōng liù jūn zuǒ lóng wǔ yòu lóng wǔ zuǒ yǔ lín yòu yǔ lín zuǒ shén wǔ yòu shén wǔ. yù yíng hē tàn xīn tuán lì jiǎn zhōng shèng yuán.
侍衛步軍司 神衛、虎翼水軍、神衛第十軍、步武、武衛、床子弩雄武、飛山雄武、神衛、振武、來化、雄武弩手、上威猛、招收、雄勝、澄海水軍弩手、神虎、保捷、捉生、清邊弩手、制勝、定功、青澗、平海、雄武、效忠、宣毅、建安、威果、川效忠、揀中雄勇、懷順、懷恩、勇捷、威武、靜戎弩手、忠遠、寧遠、忠節、教閱忠節、川忠節、神威、歸遠、雄略、下威猛、強猛、壯勇、橋道、清塞、武嚴、宣效、神衛剩員、奉先園、揀中六軍、(左龍武、右龍武、左羽林、右羽林、左神武、右神武。)御營喝探、新團立揀中剩員。
zhū bān zhí zī cì xiāng yā diàn qián zhǐ huī shǐ yù lóng zhí yù lóng gū duǒ zi zhí nèi diàn zhí sàn yuán sàn zhǐ huī shǐ sàn dōu tóu sàn zhī hòu jīn qiāng dōng xī bān yù lóng gōng jiàn zhí yù lóng nǔ zhí zhāo jiàn bān sàn zhí jūn róng zhí.
諸班直資次相壓 殿前指揮使、御龍直、御龍骨朵子直、內殿直、散員、散指揮使、散都頭、散祗候、金槍、東西班、御龍弓箭直、御龍弩直、招箭班、散直、鈞容直。
zhū jūn zī cì xiāng yā pěng rì jīn qū zhí pěng rì zuǒ shè pěng rì kuān yī tiān wǔ tiān wǔ jīn qū zhí tiān wǔ zuǒ shè tiān wǔ lóng wèi jīn qū zhí lóng wèi zuǒ shè lóng wèi shén wèi guī míng bó hǎi gǒng shèng shén yǒng ēn jì zhōu yuán liáo zhí zhōng měng dìng zhōu sàn yuán tǔ hún xiāo qí xiāo jié yún qí xiāo shèng xuān wǔ wǔ qí diàn qián sī hǔ yì diàn qián sī hǔ yì shuǐ jūn níng shuò lóng měng bù jūn sī hǔ yì bù jūn sī hǔ yì shuǐ jūn pěng rì dì wǔ jūn pěng rì dì qī jūn tiān wǔ dì wǔ jūn tiān wǔ dì qī jūn lóng wèi dì shí jūn jiǎn zhōng lóng wèi shén wèi dì shí jūn qì dān zhí dì yī qì dān zhí dì èr shén qí guǎng yǒng bù dòu lóng qí xiāo měng xióng yǒng tài yuán fǔ jiù liáng tǔ hún lù zhōu jiù liáng tǔ hún qīng shuò qín róng xīn lì xiāo jié fēi jié xiāo wǔ guǎng ruì yún yì jìn jūn yǒu mǎ jìn yǒng bù wǔ wǔ wèi chuáng zi nǔ xióng wǔ fēi shān xióng wǔ shén ruì zhèn wǔ lái huà xióng wǔ nǔ shǒu shàng wēi měng tīng zi mǎ wú dí zhāo shōu xióng shèng guǎng jié guǎng dé kè shèng fēi qí wēi yuǎn chéng hǎi shuǐ jūn nǔ shǒu kè róng xiāo xióng xióng wēi wàn jié yún jié héng sāi shén hǔ bǎo jié qìng zhōu yǒu mǎ ān sāi fān luò zhuō shēng qīng biān nǔ shǒu zhì shèng dìng gōng yǒu mǎ xióng lüè qīng jiàn píng hǎi xióng wǔ xiào zhōng xuān yì jiàn ān wēi guǒ chuān xiào zhōng jiǎn zhōng xióng yǒng huái shùn huái ēn yǒng jié wēi wǔ xià wēi wǔ jìng róng nǔ shǒu zhōng yǒng níng yuǎn zhōng jié jiào yuè zhōng shùn chuān zhōng jié shén wēi guī yuǎn xióng lüè xià wēi měng qiáng měng zhuàng yǒng yuán liáo shèng yuán zhí qiáo dào chuān qiáo dào bù jūn sī qīng sāi wǔ yán xuān xiào shén wèi shèng yuán fèng xiān yuán jiǎn zhōng liù jūn yù yíng hē tàn xīn tuán lì jiǎn zhōng shèng yuán.
諸軍資次相壓 捧日釒屈直、捧日左射、捧日、寬衣天武、天武釒屈直、天武左射、天武、龍衛釒屈直、龍衛左射、龍衛、神衛、歸明渤海、拱聖、神勇、恩冀州員僚直、忠猛、定州散員、吐渾、驍騎、驍捷、雲騎、驍勝、宣武、武騎、殿前司虎翼、殿前司虎翼水軍、寧朔、龍猛、步軍司虎翼、步軍司虎翼水軍、捧日第五軍、捧日第七軍、天武第五軍、天武第七軍、龍衛第十軍、揀中龍衛、神衛第十軍、契丹直第一、契丹直第二、神騎、廣勇、步斗、龍騎、驍猛、雄勇、太原府就糧吐渾、潞州就糧吐渾、清朔、擒戎、新立驍捷、飛捷、驍武、廣銳、雲翼、禁軍有馬勁勇、步武、武衛、床子弩雄武、飛山雄武、神銳、振武、來化、雄武弩手、上威猛、廳子馬、無敵、招收、雄勝、廣捷、廣德、克勝、飛騎、威遠、澄海水軍弩手、克戎、驍雄、雄威、萬捷、雲捷、橫塞、神虎、保捷、慶州有馬安塞、蕃落、捉生、清邊弩手、制勝、定功、有馬雄略、青澗、平海、雄武、效忠、宣毅、建安、威果、川效忠、揀中雄勇、懷順、懷恩、勇捷、威武、下威武、靜戎弩手、忠勇、寧遠、忠節、教閱忠順、川忠節、神威、歸遠、雄略、下威猛、強猛、壯勇、員僚剩員直、橋道、川橋道、步軍司清塞、武嚴、宣效、神衛剩員、奉先園、揀中六軍、御營喝探、新團立揀中剩員。
zhū jìn jūn míng é xì pěng rì tiān wǔ lóng wèi shén wèi wèi shàng jūn, wǔ bǎi wén yǐ shàng liào qián jiàn qián wèi zhōng jūn, bù mǎn wǔ bǎi wén liào qián jiàn qián bìng pěng rì tiān wǔ dì wǔ dì qī jūn lóng wèi shén wèi dì shí jūn xiāo měng xióng yǒng xiāo xióng xióng wēi wèi xià jūn. yuán fēng wǔ nián shí yuè, zhào zhū lù jiào yuè xiāng jūn, yú xià jìn jūn nèi zēng rù zhǐ huī míng é, pái lián bìng tóng jìn jūn. gài xī níng zhī jí, tiān xià jìn jūn fán wǔ shí liù wàn bā qiān liù bǎi bā shí bā rén yuán fēng zhī jí, liù shí yī wàn èr qiān èr bǎi sì shí sān rén.
諸禁軍名額系捧日、天武、龍衛、神衛為上軍,五百文已上料錢見錢為中軍,不滿五百文料錢見錢並捧日天武第五第七軍、龍衛神衛第十軍、驍猛、雄勇、驍雄、雄威為下軍。元豐五年十月,詔諸路教閱廂軍,於下禁軍內增入指揮名額,排連並同禁軍。蓋熙寧之籍,天下禁軍凡五十六萬八千六百八十八人;元豐之籍,六十一萬二千二百四十三人。
zhé zōng jí wèi, sì fāng yòng bīng, zēng shù yì guǎng. yuán yòu yuán nián sān yuè, jì zhāo hé běi lù bǎo jiǎ, chōng tián zài jīng jìn jūn què é. lóng shén wèi yǐ nián èr shí yǐ xià, zhōng jūn yǐ xià yǐ nián èr shí wǔ yǐ xià zhě, suī duǎn xiǎo yī zhǐ bìng zhāo cì yān. èr nián, zhào xī guān bǎo fáng tà jìn jūn hé gù rù yì. fù zhì hé běi hé dōng shǎn xī fǔ jiè mǎ bù jūn. qī nián, hé dōng shǎn xī lù zhū shuài fǔ gǎn yǒng yǐ yī bǎi rén wèi é, zhuān lì jīng lüè sī.
哲宗即位,四方用兵,增戍益廣。元祐元年三月,寄招河北路保甲,充填在京禁軍闕額。龍、神衛以年二十以下,中軍以下以年二十五以下者,雖短小一指並招刺焉。二年,詔西關堡防拓禁軍和雇入役。復置河北、河東、陝西、府界馬步軍。七年,河東、陝西路諸帥府敢勇以一百人為額,專隸經略司。
shào shèng sì nián, shǎn xī lù zēng zhì fān luò mǎ jūn. shì nián, lán zhōu jīn chéng zhì bù jūn bǎo jié mǎ jūn fān luò.
紹聖四年,陝西路增置蕃落馬軍。是年,蘭州金城置步軍保捷、馬軍蕃落。
yuán fú yuán nián, lì zhōu lù xìng yuán fǔ làng zhōu gè zēng zhì jiù liáng wǔ níng yòu hú běi jiāng dōng gè zēng zhì yǒu mǎ xióng lüè. jīng yuán lù xīn zhú nán móu huì, cì míng xī ān zhōu, shù shǒu gòng yǐ qī qiān rén wèi é, réng zhāo zhì mǎ jūn fān luò bù jūn bǎo jié. tiān dū lín qiāng zhài shù shǒu gè yǐ sān qiān rén wèi é, réng gè zhì mǎ jūn fān luò bù jūn bǎo jié. yǒng xìng jūn děng lù chuàng zhì fān luò hé běi dà míng fǔ děng èr shí èr zhōu gòng chuàng zhì mǎ jūn guǎng wēi bù jūn bǎo jié, yǐ hé běi dà shuǐ, zhāo cì liú mín gù yě.
元符元年,利州路興元府、閬州各增置就糧武寧;又湖北、江東各增置有馬雄略。涇原路新築南牟會,賜名西安州,戍守共以七千人為額,仍招置馬軍蕃落、步軍保捷。天都、臨羌砦戍守各以三千人為額,仍各置馬軍蕃落、步軍保捷。永興軍等路創置蕃落;河北大名府等二十二州共創置馬軍廣威、步軍保捷,以河北大水,招刺流民故也。
èr nián zhēng yuè, huán qìng zēng zhì gǎn yǒng èr bǎi rén. sì yuè, huán qìng lù dōu zǒng guǎn sī yán:" běn lù xīn zhǎn dìng biān chéng, bǐ zhī héng shān xìng píng děng chù chéng zhài yóu shēn, qǐ zēng zhì zhù yíng mǎ jūn fān luò bù jūn bǎo jié." liù yuè, huán qìng lù dōu zǒng guǎn sī yán:" zhǎn zhú qìng zhōu bái bào chéng, hé zēng zhì zhù yíng mǎ bù jūn." yòu fū yán lù dōu zǒng guǎn sī yán:" běn lù xīn zhú mǐ zhī děng bā bǎo zhài, hé zēng zhì tǔ bīng mǎ bù jūn." jiē cóng zhī. sān nián, shū mì yuàn zòu:" hé běi zēng zhì mǎ jūn guǎng wēi bù jūn bǎo jié èr wàn yú rén, yù lìng jiǎn xuǎn shēng huàn zài jīng què é jūn fēn." cóng zhī. zì shào shèng yǐ lái, shǎn xī hé dōng lián yòng bīng liù nián, jìn zhú wèi yǐ, fù jūn shā jiāng, gōng gěi bù kě shèng jì.
二年正月,環慶增置敢勇二百人。四月,環慶路都總管司言:"本路新展定邊城,比之橫山、興平等處城砦尤深,乞增置住營馬軍蕃落、步軍保捷。"六月,環慶路都總管司言:"展築慶州白豹城,合增置住營馬步軍。"又鄜延路都總管司言:"本路新築米脂等八堡砦,合增置土兵、馬步軍。"皆從之。三年,樞密院奏:"河北增置馬軍廣威、步軍保捷二萬餘人,欲令揀選升換在京闕額軍分。"從之。自紹聖以來,陝西、河東連用兵六年,進築未已,覆軍殺將,供給不可勝紀。
huī zōng chóng níng yuán nián jiǔ yuè, jīng hú běi lù zēng zhì jìn jūn, yǐ jìng ān míng. shí yuè, chuān shǎn zhì ān yuǎn jūn. sān nián sān yuè, lǒng yòu dōu hù zòu: qǐ yú shàn zhōu zhì shuǐ jūn, shǒu hé fú qiáo. yòu shū mì yuàn qǐ zēng zhì fǔ jiè jīng dōng xī děng lù bù jūn, jīng hú nán lù xióng lüè, jiē cóng zhī. shí yuè, jīng dōng xī hé dōng běi kāi fēng fǔ jiè chuàng zhì mǎ bù jūn wǔ wàn rén, mǎ jūn yǐ chóng jié chóng ruì míng, bù jūn yǐ chóng wǔ chóng wēi míng, hé yòng mín qián èr bǎi bā shí wàn yǒu qí, yǐ cháng píng fēng zhuāng děng qián zhī, yòng cài jīng zhī qǐng yě. jīng yòu yán: jīn tà dì guǎng, shù bīng shǎo, dāng yì tiān zhì bīng é, yǐ wèi biān bèi." cóng zhī.
徽宗崇寧元年九月,荊湖北路增置禁軍,以靖安名。十月,川陝置安遠軍。三年三月,隴右都護奏:乞於鄯州置水軍,守河浮橋。又樞密院乞增置府界、京東西等路步軍,荊湖南路雄略,皆從之。十月,京東西、河東北、開封府界創置馬步軍五萬人,馬軍以崇捷、崇銳名,步軍以崇武、崇威名,合用緡錢二百八十萬有奇,以常平、封樁等錢支,用蔡京之請也。京又言:今拓地廣,戍兵少,當議添置兵額,以為邊備。"從之。
sì nián shí yī yuè, guǎng xī lù zhì dāo pái shǒu sān qiān rén, yú qiè yào zhōu jūn gèng xū, yǐ níng hǎi míng. shí èr yuè, zhào:" sì fǔ píng hàn jīng shī, bīng lì bù kě piān zhòng, kě gè yǐ èr wàn rén wèi é." wǔ nián, huán qìng lù jìn zhú xú dīng tái chéng, cì míng ān biān, zhì mǎ jūn fān luò bù jūn bǎo jié.
四年十一月,廣西路置刀牌手三千人,於切要州軍更戌,以寧海名。十二月,詔:"四輔屏翰京師,兵力不可偏重,可各以二萬人為額。"五年,環慶路進築徐丁台城,賜名安邊,置馬軍蕃落、步軍保捷。
dà guān yuán nián wǔ yuè, yán ān zhì qián jiān bīng. rùn shí yuè, jìng zhōu zhì xuān jié. shí yī yuè, liǎng zhè dōng xī lù gè zēng zhì jìn jūn. xuān hé sān nián, nèi shì zhì zhì shǐ tán zòu, yǐ fāng là jì píng, qǐ jié zhèn zēng tiān jìn jūn liǎng zhǐ huī, yú zhōu jūn yī zhǐ huī yòu qǐ chú wēn chù qú wù wài, jiāng jìn jūn gèng zhāo zhì chéng shí zhǐ huī. yòu qǐ zēng zhì yán zhōu wēi guǒ jìn jūn. bìng cóng zhī. wǔ nián èr yuè, shàng shū shěng yán:" gǔ zhě, liù jūn wèi wáng zhī zhǎo yá, yǔ lín zé jìn wèi zhī zǒng míng yě. jīn chén liáo shǐ lìng bīng zú suǒ jū yíng fēn yuē liù jūn, ér fù yǒu zuǒ yòu yǔ lín zhī míng, chēng wèi shī dāng. ruò jiāng jiǎn zhōng liù jūn bìng liù jūn zhǐ huī bìng gǎi wèi guǎng xiào, nèi jiǎn zhōng liù jūn zuò dì yī zhǐ huī, zuǒ lóng wǔ dì èr, zuǒ yǔ lín dì sān, zuǒ shén wǔ dì sì, yòu lóng wǔ dì wǔ, yòu yǔ lín dì liù, yòu shén wǔ dì qī." cóng zhī.
大觀元年五月,延安置錢監兵。閏十月,靖州置宣節。十一月,兩浙東、西路各增置禁軍。宣和三年,內侍、制置使譚奏,以方臘既平,乞節鎮增添禁軍兩指揮,余州軍一指揮;又乞除溫、處、衢、婺外,將禁軍更招置成十指揮。又乞增置嚴州威果禁軍。並從之。五年二月,尚書省言:"古者,六軍為王之爪牙,羽林則禁衛之總名也。今臣僚使令兵卒所居營分曰六軍,而復有左、右羽林之名,稱謂失當。若將揀中六軍並六軍指揮並改為廣效,內揀中六軍作第一指揮,左龍武第二,左羽林第三,左神武第四,右龍武第五,右羽林第六,右神武第七。"從之。
jìng kāng yuán nián, zhào" guǎng xī yí róng èr zhōu shí wèi jí biān, jiù zhì mǎ jūn nán yì jiǎn shěng, qiě yī yuán jiàng zhǐ huī zhāo zhì."
靖康元年,詔;"廣西宜、融二州實為極邊,舊置馬軍難議減省,且依元降指揮招置。"
zì yuán fēng ér hòu, mín bīng rì shèng, mù bīng rì shuāi, qí mù bīng què é, zé shōu qí lǐn gěi, yǐ wèi mín bīng jiào yuè zhī fèi. yuán yòu yǐ jiàng, mín bīng yì shuāi. chóng níng dà guān yǐ lái, cài jīng yòng shì, bīng bì rì zī, zhì yú shòu táo wáng, shōu pèi lì, yóu kǒng bù zú. zhèng hé zhī hòu, jiǔ fèi sōu bǔ, jūn shì sǐ wáng zhī yú, lǎo jí zhě tú fèi lǐn gěi, shǎo jiàn zhě yòu duō rǒng zhàn, jiē jí jì huài, jì lǜ suì wáng. tóng guàn wò bīng, shì qīng nèi wài, fán yù zhèn bài, chǐ yú rén yán, dì shēn táo cuàn. hé běi jiāng bīng, shí wú èr sān, wǎng wǎng duō zhù zhāo què é, yǐ qí fēng zhuāng wèi shàng gòng zhī yòng. shǎn yòu zhū lù bīng yì wú jǐ, zhǒng shī dào jiāng bīng rù yuán, zhǐ dé wàn wǔ qiān rén. gù jìng kāng zhī biàn, suī huà yī zhī zhào, āi tòng jī qiè, ér shì yǐ wú jí yǐ.
自元豐而後,民兵日盛,募兵日衰,其募兵闕額,則收其廩給,以為民兵教閱之費。元祐以降,民兵亦衰。崇寧、大觀以來,蔡京用事,兵弊日滋,至於受逃亡,收配隸,猶恐不足。政和之後,久廢蒐補,軍士死亡之餘,老疾者徒費廩給,少健者又多冗占,階級既壞,紀律遂亡。童貫握兵,勢傾內外,凡遇陣敗,恥於人言,第申逃竄。河北將兵,十無二三,往往多住招闕額,以其封樁為上供之用。陝右諸路兵亦無幾,种師道將兵入援,止得萬五千人。故靖康之變,雖畫一之詔,哀痛激切,而事已無及矣。
gāo zōng nán dù, shǐ jiàn yù yíng sī, wèi jǐ, fù bìng yù yíng guī shū mì yuàn. jiàn yán sì nián, gǎi yù qián wǔ jūn wèi shén wǔ jūn, yù yíng wǔ jūn wèi shén wǔ fù jūn, bìng lì shū mì yuàn. wǔ nián, shàng yǐ zǔ zōng gù shì, bīng jiē lì sān yá, nǎi fèi shén wǔ zhōng jūn lì diàn qián sī, yú shì diàn sī bīng bǐng shǐ yī. qián dào yuán nián, zhào diàn qián bīng mǎ quán yǐ qī wàn sān qiān rén wèi é.
高宗南渡,始建御營司,未幾,復並御營歸樞密院。建炎四年,改御前五軍為神武軍,御營五軍為神武副軍,並隸樞密院。五年,上以祖宗故事,兵皆隸三衙,乃廢神武中軍隸殿前司,於是殿司兵柄始一。乾道元年,詔殿前兵馬權以七萬三千人為額。
zhū tún zhù dà jūn zé jiē zhū jiāng zhī bù qǔ, gāo zōng kāi yuán shuài fǔ, zhū jiāng bīng xī lì yān. jiàn yán hòu, zhū dà jiāng bīng jìn shèng, yīn shí zhì biàn, tún wú cháng suǒ. rú liú guāng shì jūn huò zài zhèn jiāng chí zhōu tài píng, hán shì zhōng jūn huò tún jiāng zhōu jiāng yīn, yuè fēi yī jūn huò tún yí xìng jiǎng shān, wáng yàn bā zì jūn suí zhāng jùn rù shǔ, wú jiè bīng duō tún fèng zhōu dà sàn guān hé shàng yuán. shì shí hé nèi wài dà jūn shí jiǔ wàn sì qiān yú, chuān shǎn bù yǔ yān. jí yáng yí zhōng jiāng zhōng jūn zǒng sù wèi, jiāng dōng liú guāng shì huái dōng hán shì zhōng hú běi yuè fēi hú nán wáng wáng xiè sì jūn gòng shí jiǔ wàn yī qiān liù bǎi, yì wèi cháng yǒu tún.
諸屯駐大軍則皆諸將之部曲,高宗開元帥府,諸將兵悉隸焉。建炎後,諸大將兵浸盛,因時制變,屯無常所。如劉光世軍或在鎮江、池州、太平,韓世忠軍或屯江州、江陰,岳飛一軍或屯宜興、蔣山,王彥八字軍隨張浚入蜀,吳玠兵多屯鳳州、大散關、和尚原。是時合內外大軍十九萬四千餘,川、陝不與焉。及楊沂中將中軍總宿衛,江東劉光世、淮東韓世忠、湖北嶽飛、湖南王〈王燮〉四軍共十九萬一千六百,亦未嘗有屯。
shào xìng shí yī nián, fàn tóng yǐ zhū jiāng wò bīng nán zhì, xiàn móu qín guì, qiě yǐ zhè gāo zhī jié yán yú shàng, zhào zhāng jùn hán shì zhōng yuè fēi rù jìn, zhāng jùn shǒu nà suǒ bù bīng. fēn mìng sān dà shuài fù xiào gè tǒng suǒ bù, zì wèi yī jūn, gèng xián yuē tǒng zhì yù qián jūn mǎ. bà xuān fǔ sī, yù chū shī qǔ zhǐ, bīng jiē lì shū mì yuàn, tún zhù réng jiù. ér sì chuān dà jiāng bīng yuē xìng chéng jiē fèng wén lóng lì làng jīn yáng mián fáng xī hé zhōu dà ān jūn xìng yuán lóng qìng tóng chuān fǔ fán shí qī jùn, yì fēn tún jiù liáng yān.
紹興十一年,范同以諸將握兵難制,獻謀秦檜,且以柘皋之捷言於上,召張俊、韓世忠、岳飛入覲,張俊首納所部兵。分命三大帥副校各統所部,自為一軍,更銜曰統制御前軍馬。罷宣撫司,遇出師取旨,兵皆隸樞密院,屯駐仍舊。而四川大將兵曰興、成、階、鳳、文、龍、利、閬、金、洋、綿、房、西和州、大安軍、興元、隆慶、潼川府凡十七郡,亦分屯就糧焉。
qián dào zhī mò, gè zhōu yǒu dōu tǒng sī lǐng bīng: jiàn kāng wǔ wàn, chí zhōu yī wàn èr qiān, zhèn jiāng sì wàn qī qiān, chǔ zhōu wǔ fēng jūn yī wàn yī qiān, è zhōu sì wàn jiǔ qiān, jīng nán èr wàn, xìng yuán yī wàn qī qiān, jīn zhōu yī wàn yī qiān. qí hòu fēn tún liè shù, zēng sǔn mí cháng. suǒ kě kǎo zhě, tǒng zhì tǒng lǐng zhèng jiāng fù jiāng zhǔn bèi jiāng zhī mù yě.
乾道之末,各州有都統司領兵:建康五萬,池州一萬二千,鎮江四萬七千,楚州武鋒軍一萬一千,鄂州四萬九千,荊南二萬,興元一萬七千,金州一萬一千。其後分屯列戍,增損靡常。所可考者,統制、統領、正將、副將、準備將之目也。
zhì yú shuǐ jūn zhī zhì, zé yǒu jiā yú qián zhě, nán dù yǐ hòu, jiāng huái jiē wèi biān jìng gù yě. jiàn yán chū, lǐ gāng qǐng yú yán jiāng huái hé shuài fǔ zhì shuǐ bīng èr jūn, yào jùn bié zhì shuǐ bīng yī jūn, cì yào jùn bié zhì zhōng jūn, zhāo shàn zhōu jí zhě chōng, lì jūn hào yuē líng bō lóu chuán jūn. qí zhàn jiàn zé yǒu hǎi qiū shuǐ shào mǎ shuāng chē dé shèng shí zhào dà fēi qí jié fáng shā píng dǐ shuǐ fēi mǎ zhī míng. lóng xìng yǐ hòu zhì yú bǎo yòu jǐng dìng jiān, jiāng huái yán liú bǎo ài xiāng wàng, shǒu yù yì fán, mín láo yì shén. dài xián chún mò, guǎng dōng jí dàn dīng, mǐn hǎi jū bó chuán mín chuán, gōng sī jù bì yǐ.
至於水軍之制,則有加於前者,南渡以後,江、淮皆為邊境故也。建炎初,李綱請於沿江、淮、河帥府置水兵二軍,要郡別置水兵一軍,次要郡別置中軍,招善舟楫者充,立軍號曰凌波、樓船軍。其戰艦則有海鰍、水哨馬、雙車、得勝、十棹、大飛、旗捷、防沙、平底、水飛馬之名。隆興以後至於寶祐、景定間,江、淮沿流堡隘相望,守御益繁,民勞益甚。迨咸淳末,廣東籍蜑丁,閩海拘舶船民船,公私俱弊矣。
qí jìn jūn jiāng xiào, zé yǒu diàn qián sī dōu zhǐ huī shǐ fù dōu zhǐ huī shǐ dōu yú hòu gè yī rén zhū bān yǒu dōu yú hòu zhǐ huī shǐ dōu zhī fù dōu zhī yā bān yù lóng zhū zhí yǒu sì zhí dōu yú hòu, běn zhí gè yǒu dōu yú hòu zhǐ huī shǐ fù zhǐ huī shǐ dōu tóu fù dōu tóu shí jiāng jiāng yú hòu mǎ bù jūn yǒu pěng rì tiān wǔ zuǒ yòu sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ, pěng rì tiān wǔ zuǒ yòu gè yǒu dōu zhǐ huī shǐ, měi jūn yǒu dōu zhǐ huī shǐ dōu yú hòu, měi zhǐ huī yǒu zhǐ huī shǐ fù zhǐ huī shǐ, měi dōu yǒu jūn shǐ bù jūn wèi zhī dōu tóu. fù bīng mǎ shǐ bù jūn wèi zhī fù dōu tóu. shí jiāng jiāng yú hòu chéng jú yā guān.
其禁軍將校,則有殿前司都指揮使、副都指揮使、都虞候各一人;諸班有都虞候、指揮使、都知、副都知、押班;御龍諸直有四直都虞候,本直各有都虞候、指揮使、副指揮使、都頭、副都頭、十將、將虞候;馬步軍有捧日、天武左右四廂都指揮使,捧日、天武左右各有都指揮使,每軍有都指揮使、都虞候,每指揮有指揮使、副指揮使,每都有軍使、(步軍謂之都頭。)副兵馬使、(步軍謂之副都頭。)十將、將虞候、承局、押官。
suǒ lǐng zhū bān zhí zhǐ huī, qí bīng bù bīng zhī é xù liè rú zuǒ. yǐ qí qián hòu zhī yì tóng zhě fēn wèi jiàn lóng yǐ lái zhī zhì xī níng yǐ hòu zhī zhì, ér jiāng bīng shuǐ bīng zhī zhì kě kǎo zhě, yīn fù zhe yú hòu yún.
所領諸班直、指揮,騎兵、步兵之額敘列如左。以其前後之異同者分為建隆以來之制、熙寧以後之制,而將兵、水兵之制可考者,因附著於後雲。
jiàn lóng yǐ lái zhī zhì
建隆以來之制
qí jūn
騎軍
diàn qián zhǐ huī shǐ zuǒ yòu bān èr. sòng chū, yǐ jiù fǔ qīn cóng dài jiǎ zhī shì jí zhū bān jūn qí zhōng xuǎn wǔ yì jué lún zhě chōng.
殿前指揮使(左右班二。宋初,以舊府親從帶甲之士及諸班軍騎中選武藝絕倫者充。)
nèi diàn zhí zuǒ yòu bān sì. zhōu zhì, jiǎn jūn xiào jì wǔ chén zǐ dì yǒu cái yǒng zhě lì. yòu yǒu chuān bān nèi diàn zhí, qián dé sān nián píng shǔ dé qí bīng, jiǎn yuè cái mào kuí wěi biàn xí qí shè zhě fán bǎi èr shí rén lì, kāi bǎo sì nián fèi.
內殿直(左右班四。周制,簡軍校暨武臣子弟有材勇者立。又有川班內殿直,乾德三年平蜀得奇兵,簡閱材貌魁偉便習騎射者凡百二十人立,開寶四年廢。)
sàn yuán zuǒ yòu bān sì. zhōu zhì, zhāo zhì zhū zhōu háo jié lì, sàn zhǐ huī sàn dōu tóu sàn zhī hòu fán shí èr bān. yòu yú běi miàn xiāo jié yuán liáo zhí jí zhū jūn nèi jiǎn yuè tián bǔ. xián píng wǔ nián, dìng zhōu lù dōu bù shǔ wáng chāo yán" yuán biān yǒu qiáng liáng bèi cháng jū sì jiè, rǎo dòng biān jìng, qǐng hòu gěi jīn bó mù chōng sàn yuán." cóng zhī.
散員(左右班四。周制,招置諸州豪傑立,散指揮、散都頭、散祗候凡十二班。又於北面驍捷員僚直及諸軍內簡閱填補。咸平五年,定州路都部署王超言;"緣邊有強梁輩常居四界,擾動邊境,請厚給金帛募充散員。"從之。)
sàn zhǐ huī zuǒ yòu bān sì.
散指揮(左右班四。)
sàn dōu tóu zuǒ yòu bān èr.
散都頭(左右班二。)
jīn qiāng bān zuǒ yòu bān èr, jiù míng nèi zhí. tài píng xìng guó chū, gǎi xuǎn zhū jūn zhōng shàn yòng qiāng shuò zhě bǔ zhī.
金槍班(左右班二,舊名內直。太平興國初,改選諸軍中善用槍槊者補之。)
dōng xī bān nǔ shǒu lóng qí zhí zhāo jiàn bān gòng shí èr, jiù hào dōng xī bān chéng zhǐ. chún huà èr nián, gǎi wèi diàn qián shì, dōng xī gè dì yī dì èr nǔ shǒu lóng qí zhí bān liù, bìng dài jiǎ, xuǎn zhū bān jí bù dài jiǎ bān zēng bǔ. qí dōng dì èr chá jiǔ jí dì sān xī dì sì bān bù dài jiǎ, bìng yǐ zhū jūn yuán shǐ chén jí méi wáng shì zhě zǐ dì wèi zhī. yòu zé shàn gōng jiàn zhě wèi zhāo jiàn bān.
東西班(弩手、龍旗直、招箭班共十二,舊號東西班承旨。淳化二年,改為殿前侍,東西各第一第二弩手、龍旗直班六,並帶甲,選諸班及不帶甲班增補。其東第二茶酒及第三、西第四班不帶甲,並以諸軍員、使臣及沒王事者子弟為之。又擇善弓箭者為招箭班。)
sàn zhí zuǒ yòu bān sì. yōng xī sì nián, yǐ zhū dào mù zhì fān zhèn tīng tóu jūn jiāng jí yì dēng wén yuàn qiú shì wǔ yì zhě lì. xián píng yuán nián, xuǎn zhū jié dù shǐ cóng rén qí yù mǎ xiǎo dǐ zēng bǔ.
散直(左右班四。雍熙四年,以諸道募置藩鎮廳頭軍將及詣登聞院求試武藝者立。咸平元年,選諸節度使從人、騎御馬小底增補。)
jūn róng zhí bān èr. tài píng xìng guó sān nián, xuǎn zhū jūn ān xiǎo yīn lè qí yù mǎ xiǎo dǐ lì. chún huà èr nián, gǎi zhī.
鈞容直(班二。太平興國三年,選諸軍諳曉音樂、騎御馬小底立。淳化二年,改之。)
wài diàn zhí bān yī. zhū bān wèi shì zhōng nián duō zhě hào kàn bān wài diàn zhí, hòu xuē kàn bān zhī hào. huò yì zhū dào shè jūn xiào zhī zhí bù fèn zhōu bīng, wèi zhī quán guǎn. guó chū yòu yǒu nèi yuán liáo zhí, kāi bǎo zhōng fèi. tài píng xìng guó sì nián, zhēng tài yuán, dé shàng jūn. tiān xǐ sì nián, bìng rù cǐ bān.
外殿直(班一。諸班衛士中年多者號看班外殿直,後削看班之號。或詣諸道攝軍校之職部分州兵,謂之權管。國初又有內員僚直,開寶中廢。太平興國四年,征太原,得上軍。天禧四年,併入此班。)
pěng rì bìng zuǒ shè jīn qū zhí nǔ shǒu zuǒ dì wǔ jūn, zǒng zhǐ huī sān shí wǔ. jīng shī sān shí sān, yōng qiū zhèng gè yī. jiù hào xiǎo dǐ, zhōu gǎi wèi tiě qí, tài píng xìng guó èr nián gǎi wèi rì qí, yōng xī sì nián gǎi jīn míng. fēn zuǒ yòu xiāng, gè sì jūn. yōng xī sān nián, xuǎn shàn qiāng shuò zhě chōng jīn qū zhí. chún huà sān nián, xuǎn shàn zuǒ shè zhě wèi zuǒ shè. xián píng wǔ nián, xuǎn tiān wǔ gǒng shèng xiāo qí shàn nǔ shè zhě wèi nǔ shǒu.
捧日(並左射、釒屈直、弩手、左第五軍,總指揮三十五。京師三十三,雍丘、鄭各一。舊號小底,周改為鐵騎,太平興國二年改為日騎,雍熙四年改今名。分左、右廂,各四軍。雍熙三年,選善槍槊者充釒屈直。淳化三年,選善左射者為左射。咸平五年,選天武、拱聖、驍騎善弩射者為弩手。)
qì dān zhí sān. xián píng xǔ shòu gè yī. hòu táng zhì, xuán fèi. kāi bǎo sān nián, yǐ liáo rén nèi fù zhī zhòng fù zhì. tài píng xìng guó zhōng, yīn shì fù zhì, xuán fèi.
契丹直(三。咸平、許、壽各一。後唐置,旋廢。開寶三年,以遼人內附之眾復置。太平興國中,因事復置,旋廢。)
guī míng bó hǎi zhǐ huī èr. jīng shī. tài píng xìng guó sì nián, zhēng yōu zhōu, yǐ bó hǎi jiàng bīng lì.
歸明渤海(指揮二。京師。太平興國四年,征幽州,以渤海降兵立。)
gǒng shèng zhǐ huī èr shí yī. jīng shī. qián dé zhōng, xuǎn zhū zhōu qí bīng sòng què xià, lì wèi xiāo xióng, hòu gǎi xiāo měng. yōng xī sì nián, yòu gǎi gǒng chén. wèi jǐ gǎi jīn míng.
拱聖(指揮二十一。京師。乾德中,選諸州騎兵送闕下,立為驍雄,後改驍猛。雍熙四年,又改拱辰。未幾改今名。)
tǔ hún xiǎo dǐ jiù zhǐ huī wǔ, zhì píng zhōng bìng wèi èr. jīng shī. tài píng xìng guó sì nián, píng tài yuán, huò tǔ hún zǐ dì, yòu xuǎn jiān mù zhū jūn zhōng suǒ yǒu zhě chōng.
吐渾小底(舊指揮五,治平中並為二。京師。太平興國四年,平太原,獲吐渾子弟,又選監牧諸軍中所有者充。)
xiāo qí zhǐ huī èr shí sān. jīng shī. tài píng xìng guó sì nián zhì, hòu yòu xuǎn diào tà suǒ bīng jí zuǒ yòu jiào jùn bīng zēng zhì. yōng xī sì nián, gǎi diàn qián sī bù dòu nǔ shǒu wèi xiāo qí nǔ shǒu. chún huà sì nián, xuǎn zhuàng yǒng chāo jué zhě wèi shàng xiāo qí, zài běn jūn zhī shàng. xián píng wǔ nián, fēn zuǒ yòu xiāng. jiù yòu yǒu diàn qián xiǎo dǐ. zhì dào èr nián, xuǎn xiāo qí mǎ zhí jí shàn shè zhě chōng, hòu fèi.
驍騎(指揮二十三。京師。太平興國四年置,後又選掉搨索兵及左右教駿兵增置。雍熙四年,改殿前司步斗弩手為驍騎弩手。淳化四年,選壯勇超絕者為上驍騎,在本軍之上。咸平五年,分左、右廂。舊又有殿前小底。至道二年,選驍騎馬直及善射者充,後廢。)
xiāo shèng zuǒ yòu zhǐ huī gè wǔ. jīng shī. xián píng sān nián, xuǎn jiào jùn xiāo qí zhū jūn bèi zhēng zǐ dì cái yǒng zhě lì.
驍勝(左右指揮各五。京師。咸平三年,選教駿、驍騎諸軍備征子弟材勇者立。)
níng shuò zhǐ huī shí. jīng shī wèi shì gè sān, yōng qiū wèi hé yáng hé yīn gè yī. xián píng sān nián, xuǎn jiào jùn zhū jūn bèi zhēng jí wài zhōu bīng lì.
寧朔(指揮十。京師、尉氏各三,雍丘、渭、河陽、河陰各一。咸平三年,選教駿諸軍備征及外州兵立。)
lóng měng zhǐ huī bā. jīng shī. tài píng xìng guó zhōng, jiǎn yuè lóng qí jí zhū zhōu bù sòng zhāo huò qún dào, qǔ qí cái yǒng zhě lì. chún huà sì nián, yòu zé jīng hàn zhě wèi jiào yuè lóng měng yǐ bèi qín dào, zài běn jūn zhī shàng. jǐng dé sì nián, yòu xuǎn lóng qí xiāo qí bīng zēng zhī.
龍猛(指揮八。京師。太平興國中,揀閱龍騎及諸州部送招獲群盜,取其材勇者立。淳化四年,又擇精悍者為教閱龍猛以備禽盜,在本軍之上。景德四年,又選龍騎、驍騎兵增之。)
fēi měng zhǐ huī èr. xián píng èr nián, xuǎn lóng měng xiāo qí bīng zǐ dì zhī cái yǒng zhě lì.
飛猛(指揮二。咸平二年,選龍猛、驍騎兵子弟之材勇者立。)
xiāo měng zhǐ huī sì. wèi shì sān tài kāng yī. jiù hào xiāo xióng, tài píng xìng guó zhōng gǎi. yōng xī sì nián, yǐ gǒng shèng nián duō zhě wèi gǒng chén jūn, qí cì děng zhě rú gù. jǐng dé sì nián, yǐ gǒng shèng nián duō zhě lì zhī.
驍猛(指揮四。尉氏三、太康一。舊號驍雄,太平興國中改。雍熙四年,以拱聖年多者為拱辰軍,其次等者如故。景德四年,以拱聖年多者隸之。)
shén qí zhǐ huī shí bā. yōng qiū shí sān, xián píng wǔ. duān gǒng èr nián, xuǎn xiāo xióng xīn pèi rén jí jiào jùn jiè shì děng bīng lì. chún huà èr nián, fèi diào tà suǒ jūn lì zhī. xián píng èr nián, yòu zé jiào jùn bèi zhēng jí wài zhōu zēng zhī.
神騎(指揮十八。雍丘十三,咸平五。端拱二年,選驍雄新配人及教駿、借事等兵立。淳化二年,廢掉搨索軍隸之。咸平二年,又擇教駿、備征及外州增之。)
xiāo xióng zhǐ huī sì. xián píng chén liú gè èr. tài píng xìng guó bā nián, qiān xiāo měng zhōng cì děng zhě lì. jǐng dé zhōng, yǐ xiāo qí xiāo shèng níng shuò jūn nián duō zhě lì zhī.
驍雄(指揮四。咸平、陳留各二。太平興國八年,遷驍猛中次等者立。景德中,以驍騎、驍勝、寧朔軍年多者隸之。)
tǔ hún zhí zhǐ huī sān. tài yuán èr, lù yī. tài píng xìng guó bā nián, tài yuán qiān yún zhōu jí hé jiè tǔ hún lì, tún bìng dài zhōu. yōng xī sān nián, yòu dé yún shuò guī míng tǔ hún zēng lì, tún lù zhōu.
吐渾直(指揮三。太原二,潞一。太平興國八年,太原遷雲州及河界吐渾立,屯並、代州。雍熙三年,又得雲、朔歸明吐渾增立,屯潞州。)
ān qìng zhí sì. tài yuán yī, lù sān. tài píng xìng guó sì nián, qiān yún shuò jí hé dōng guī míng ān qìng mín fēn tún bìng lù děng zhōu, gěi yǐ tǔ tián. yōng xī sì nián lì.
安慶直(四。太原一,潞三。太平興國四年,遷雲、朔及河東歸明安慶民分屯並、潞等州,給以土田。雍熙四年立。)
sān bù luò zhǐ huī yī. tài yuán. tài píng xìng guó sì nián, qīn zhēng yōu zhōu, qiān yún shuò yīng děng zhōu bù luò yú bīng zhōu, yīn lì.
三部落(指揮一。太原。太平興國四年,親征幽州,遷雲、朔、應等州部落於并州,因立。)
qīng shuò zhǐ huī sì. xī jīng èr, xǔ rǔ gè yī. tài píng xìng guó sì nián, qiān yún shuò zhōu mín yú nèi dì, dé zì zhì mǎ yǐ wèi qí bīng, wèi zhī jiā hù mǎ. yōng xī sì nián lì.
清朔(指揮四。西京二,許、汝各一。太平興國四年,遷雲、朔州民於內地,得自置馬以為騎兵,謂之家戶馬。雍熙四年立。)
qín róng zhǐ huī wǔ. xī jīng xǔ gè èr, rǔ yī. tài píng xìng guó sì nián, qiān yún shuò zhōu mín yú xī jīng xǔ rǔ děng zhōu, gěi yǐ tǔ tián, chōng jiā hù mǎ. duān gǒng èr nián lì.
擒戎(指揮五。西京、許各二,汝一。太平興國四年,遷雲、朔州民於西京、許汝等州,給以土田,充家戶馬。端拱二年立。)
xīn ān nèi yuán liáo zhí wǔ. duān gǒng èr nián, chéng dé jūn jié dù shǐ tián zhòng jìn yán" yì zhōu jìng zhài bīng xiān tún zhèn zhōu, zéi xiàn yǒng xiàn gǔ, jǐn fú qí jiā, qǐng yǐ qí jūn bèi sù wèi." yīn ér lì cǐ zhí. hòu fèi, tiān shèng hòu wú.
新安內員僚直(五。端拱二年,成德軍節度使田重進言;"易州靜砦兵先屯鎮州,賊陷勇陷谷,盡俘其家,請以其軍備宿衛。"因而立此直。後廢,天聖后無。)
sàn zhī hòu zuǒ yòu bān èr. tiān shèng qián wú.
散祗候(左右班二。天聖前無。)
bù dòu zhǐ huī liù. wèi shì tài kāng gè yī, cài sì. qìng lì zhōng zēng zhì, tiān shèng qián wú.
步斗(指揮六。尉氏、太康各一,蔡四。慶曆中增置,天聖前無。)
bù jūn
步軍
yù lóng zhí zuǒ yòu èr. jiù hào cù yù mǎ zhí, tài píng xìng guó èr nián gǎi wèi cù yù lóng zhí, hòu gǎi jīn míng.
御龍直(左右二。舊號簇御馬直,太平興國二年改為簇御龍直,後改今名。)
yù lóng gū duǒ zi zhí zuǒ yòu èr. jiù hào gǔ jīn duǒ zi zhí, tài píng xìng guó èr nián gǎi wèi yù lóng sàn shǒu zhí, hòu gǎi jīn míng.
御龍骨朵子直(左右二。舊號骨釒朵子直,太平興國二年改為御龍散手直,後改今名。)
yù lóng gōng jiàn zhí wǔ. xuǎn tiān wǔ zhū jūn cái mào kuí jié zhě chōng.
御龍弓箭直(五。選天武諸軍材貌魁傑者充。)
yù lóng nǔ zhí wǔ.
御龍弩直(五。)
tiān wǔ bìng kuān yī jīn qū zhí zuǒ shè, zǒng zhǐ huī sān shí sì. jīng shī sān shí sān, xián píng yī.
天武(並寬衣、釒屈直、左射,總指揮三十四。京師三十三,咸平一。)
shén yǒng shàng xià gòng èr shí yī zhǐ huī. qián dé zhōng, jiǎn yuè zhū jūn zhuàng shí ér dà tǐ zhě lì wèi xióng wēi. tài píng xìng guó èr nián, gǎi wèi xióng yǒng. yōng xī sì nián gǎi jīn míng. chún huà sì nián, xuǎn wǔ yì chāo jué zhě lì wèi shàng shén yǒng, yǐ bèi qín dào.
神勇(上下共二十一指揮。乾德中,揀閱諸軍壯實而大體者立為雄威。太平興國二年,改為雄勇。雍熙四年改今名。淳化四年,選武藝超絕者立為上神勇,以備擒盜。)
xuān wǔ shàng xià gòng èr shí zhǐ huī. jīng shī. tài píng xìng guó èr nián, bìng xiào jié zhōng měng èr jūn lì, yòu xuǎn zhū jūn jí xiāng bīng zēng zhī. zhì dào èr nián, yòu xuǎn jūn tóu sī bù zhí shàn yòng qiāng shuò diào dāo zhě lì diàn qián bù zhí, hòu fèi.
宣武(上下共二十指揮。京師。太平興國二年,並效節、忠猛二軍立,又選諸軍及鄉兵增之。至道二年,又選軍頭司步直善用槍槊掉刀者立殿前步直,後廢。)
hǔ yì tài píng xìng guó zhōng, jiǎn xióng wǔ nǔ shǒu lì wèi shàng tiě lín, yòu yú xióng wǔ dìng yuǎn níng shèng chuáng zi nǔ shǒu fēi shān xióng wǔ děng jūn xuǎn jìn bīng yǐ zēng qí shù. yōng xī sì nián, gǎi fēn zuǒ yòu sì jūn. chún huà sì nián, xuǎn běn jūn jīng ruì zhě wèi shàng hǔ yì, yǐ bèi qín dào. xián píng èr nián, bìng guǎng yǒng jūn lì zhī. dà zhōng xiáng fú liù nián, zhào zài jīng zhū jūn xuǎn jiāng huái shì zú shàn shuǐ zhě xí zhàn yú jīn míng chí, lì wèi hǔ yì shuǐ jūn. jiù zhǐ huī liù shí èr, jǐng dé zhōng zēng liù. jīng shī.
虎翼(太平興國中,揀雄武弩手立為上鐵林,又於雄武、定遠、寧勝床子弩手、飛山雄武等軍選勁兵以增其數。雍熙四年,改分左右四軍。淳化四年,選本軍精銳者為上虎翼,以備禽盜。咸平二年,並廣勇軍隸之。大中祥符六年,詔在京諸軍選江、淮士卒善水者習戰於金明池,立為虎翼水軍。舊指揮六十二,景德中增六。京師。)
xióng yǒng jiù hào xióng wēi, tài píng xìng guó èr nián gǎi jīn míng. yōng xī sì nián, gǎi shén yǒng, fù yú běn jūn xuǎn tuì rù cì děng zhě wèi zhī. jiù zhǐ huī wǔ, zhì hé wǔ nián zēng wèi bā. xián píng sān, yùn èr, xǔ zhèng huá gè yī.
雄勇(舊號雄威,太平興國二年改今名。雍熙四年,改神勇,復於本軍選退入次等者為之。舊指揮五,至和五年增為八。咸平三,鄆二,許、鄭、滑各一。)
guǎng dé kāi bǎo sì nián, píng guǎng nán, yǐ qí bīng lì diàn qián sī, cì děng lì bā zuò sī, què zé xuǎn guǎng nán zhū zhōu bīng bǔ zhī. yōng xī sān nián, xuǎn bā zuò sī zhī qiáng zhuàng zhě wèi jiǎn zhōng. zǒng zhǐ huī shí. xián píng wèi shì yáng wǔ hé yáng cāng gǒng bái bō gè yī, xī jīng sān.
廣德(開寶四年,平廣南,以其兵隸殿前司,次等隸八作司,闕則選廣南諸州兵補之。雍熙三年,選八作司之強壯者為揀中。總指揮十。咸平、尉氏、陽武、河陽、滄、鞏、白波各一,西京三。)
guǎng yǒng chún huà èr nián, xuǎn shén shè biān jiàn xióng wǔ xiào zhōng děng jūn qiáng zhuàng shàn shè zhě lì wèi guǎng wǔ, dà zhōng xiáng fú èr nián gǎi jīn míng. jiù zhǐ huī èr shí sān, qìng lì zhōng zēng wèi sì shí sān, měi zhǐ huī shí wèi yī jūn. jīng shī wǔ, chén liú èr shí èr, xián píng dōng míng tài yuán zuò chéng nán jīng gè èr, xiāng yì yáng wǔ yùn gè yī, huá sān.
廣勇(淳化二年,選神射、鞭箭、雄武、效忠等軍強壯善射者立為廣武,大中祥符二年改今名。舊指揮二十三,慶曆中增為四十三,每指揮十為一軍。京師五,陳留二十二,咸平、東明、太原、胙城、南京各二,襄邑、陽武、鄆各一,滑三。)
guǎng jié jiù míng zuǒ yòu píng yuǎn, jiàn lóng èr nián gǎi. xián píng wǔ nián, yòu xuǎn guǎng dé shén wēi děng jūn jiào yǐ biāo qiāng páng pái bǔ zhī. jiù zhǐ huī wǔ, jǐng yòu zhōng zēng wǔ, míng dào zhōng zēng shí, qìng lì zēng sān shí liù, zǒng wǔ shí liù. chén liú bā, xián píng liù, yōng qiū sì, xiāng yì wèi shì xǔ gè sān, tài kāng fú gōu nán jīng bó hé yīn yǐng níng líng gè èr, chén liù, huá cáo dèng cài guǎng jì gǔ shú yǒng chéng xiāng chéng yè gè yī.
廣捷(舊名左右平遠,建隆二年改。咸平五年,又選廣德、神威等軍教以標槍旁牌補之。舊指揮五,景祐中增五,明道中增十,慶曆增三十六,總五十六。陳留八,咸平六,雍丘四,襄邑、尉氏、許各三,太康、扶溝、南京、亳、河陰、潁、寧陵各二,陳六,滑、曹、鄧、蔡、廣濟、谷熟、永城、襄城、葉各一。)
xióng wēi yōng xī sì nián, xuǎn shén yǒng bīng tuì rù dì èr děng lì wèi shén wēi, hòu gǎi jīn míng. zhǐ huī shí. kǎo chéng xiāng yì chén liú gè yī, nán jīng sì, chén èr.
雄威(雍熙四年,選神勇兵退入第二等立為神威,後改今名。指揮十。考城、襄邑、陳留各一,南京四,陳二。)
xuān wēi yōng xī sì nián, xuǎn shén yǒng xuān wǔ bīng tuì rù cì děng zhě lì. shàng xià zhǐ huī èr. xián píng xiāng yì gè yī.
宣威(雍熙四年,選神勇、宣武兵退入次等者立。上下指揮二。咸平、襄邑各一。)
lóng qí jiàn lóng jiān yǐ zhū dào zhāo zhì jí bǔ huò qún kòu lì, hào yǒu mǎ bù rén, jiàn zhèn jí bù dòu. chún huà sān nián, xuǎn běn jūn nián duō zhě wèi dài jiǎ shèng yuán. xián píng yǐ hòu, yòu yǐ běn jūn jí lóng měng tuì bīng zēng zhī. jiù zhǐ huī bā, kāng dìng zhōng, qǔ pèi lì chōng jūn zhě zēng zhì wèi zhǐ huī èr shí, fēn sān jūn. jīng shī sì, wèi shì yōng qiū xián píng zhèng gè èr, nán jīng chén cài hé yáng yǐng dān sì bō gè yī.
龍騎(建隆間以諸道招致及捕獲群寇立,號有馬步人,見陣即步斗。淳化三年,選本軍年多者為帶甲剩員。咸平以後,又以本軍及龍猛退兵增之。舊指揮八,康定中,取配隸充軍者增置為指揮二十,分三軍。京師四,尉氏、雍丘、咸平、鄭各二,南京、陳、蔡、河陽、潁、單、四波各一。)
shén shè liǎng zhè zhōu bīng, jiù hào yāo nǔ. yōng xī sì nián gǎi jīn míng. chún huà yuán nián, bù sòng què xià, xuǎn qí qiáng zhě wèi guǎng wǔ, cì děng fù wèi běn jūn. zhǐ huī wǔ. chén liú sān, yōng qiū èr.
神射(兩浙州兵,舊號腰弩。雍熙四年改今名。淳化元年,部送闕下,選其強者為廣武,次等復為本軍。指揮五。陳留三,雍丘二。)
bù dòu yōng xī sān nián, xuǎn zhū zhōu xiāng jūn zhī zhuàng yǒng zhě lì, hòu fèi. cǐ xià èr jūn, tiān shèng hòu wú.
步斗(雍熙三年,選諸州廂軍之壯勇者立,後廢。此下二軍,天聖后無。)
biān jiàn yōng xī sān nián, xuǎn liǎng zhè bīng wèi biān jiàn, cì děng zhě wèi zhōng jié biān jiàn. duān gǒng èr nián bìng wèi yī. zhì dào yuán nián, fā cǐ bīng yuán líng zhōu chú sù, sàng chē zhòng bīng qì yú pǔ luò hé, zhào miǎn sǐ, hòu fèi.
鞭箭(雍熙三年,選兩浙兵為鞭箭,次等者為忠節鞭箭。端拱二年並為一。至道元年,發此兵援靈州芻粟,喪車重兵器於浦洛河,詔免死,後廢。)
shì wèi sī shì wèi qīn jūn mǎ bù jūn dōu zhǐ huī shǐ fù dōu zhǐ huī shǐ dōu yú hòu gè yī rén. mǎ jūn dōu zhǐ huī shǐ fù dōu zhǐ huī shǐ dōu yú hòu gè yī rén, bù jūn yì rú zhī. zì mǎ bù jūn dōu yú hòu yǐ shàng, qí yuán quán què, jí mǎ bù jūn dōu zhǐ huī shǐ děng gè lǐng qí wù, yǔ diàn qián hào wèi sān sī. mǎ bù jūn yǒu lóng wèi shén wèi zuǒ yòu sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ dōu yú hòu. měi zhǐ huī yǒu zhǐ huī shǐ fù zhǐ huī shǐ. yú rú diàn qián sī zhī zhì. suǒ lǐng qí bīng bù bīng zhī é xù liè rú zuǒ:
侍衛司 侍衛親軍馬步軍都指揮使、副都指揮使、都虞候各一人。馬軍都指揮使、副都指揮使、都虞候各一人,步軍亦如之。自馬步軍都虞候已上,其員全闕,即馬、步軍都指揮使等各領其務,與殿前號為三司。馬步軍有龍衛神衛左右四廂都指揮使、都虞候。每指揮有指揮使、副指揮使。余如殿前司之制。所領騎兵步兵之額敘列如左:
qí jūn
騎軍
yuán liáo zhí xiǎn dé zhōng, zhōu píng sān guān, zhào mù qiáng rén jí xuǎn gāo yáng guān chí jié bīng wèi běi miàn liǎng zhí. jiàn lóng chū, xuǎn zhū zhōu qí bīng jí fān zhèn tīng tóu zhào mù rén děng wèi zuǒ sān zhí. tài píng xìng guó sì nián, píng tài yuán, xuǎn qí qí bīng wèi yòu sān zhí. běi miàn liǎng zhí, yíng bèi jì lì gāo yáng guān dōu bù shǔ. dà zhōng xiáng fú zhōng, gǎi wèi bèi zhōu zuǒ zhí jì zhōu yòu zhí, hòu gǎi sì zhí. jīng shī èr, ēn jì gè yī.
員僚直(顯德中,周平三關,召募強人及選高陽關馳捷兵為北面兩直。建隆初,選諸州騎兵及蕃鎮廳頭召募人等為左三直。太平興國四年,平太原,選其騎兵為右三直。北面兩直,營貝、冀隸高陽關都部署。大中祥符中,改為貝州左直、冀州右直,後改四直。京師二,恩、冀各一。)
lóng wèi jiù hào hù shèng. zhōu guǎng shùn zhōng, gǎi lóng jié. jiàn lóng èr nián, jiǎn qù shuāi lǎo, yǐ zhū zhōu suǒ mù jīng jìn zhě bǔ zhī. tài píng xìng guó èr nián, gǎi fēn zuǒ yòu xiāng. sì nián, píng tài yuán, xuǎn qí jiàng bīng wèi jiǎn zhōng lóng wèi. yōng xī èr nián, yòu jiǎn shàn qiāng shuò zhě wèi jīn qū zhí. chún huà sān nián, xuǎn shèng yuán kān pī jiǎ zhě wèi dài jiǎ shèng yuán. wǔ nián, yòu jiǎn shàn zuǒ shè zhě wèi zuǒ shè. zhǐ huī sì shí sì. jīng shī sān shí bā, yōng qiū wèi shì hé yáng gè yī, chán sān.
龍衛(舊號護聖。周廣順中,改龍捷。建隆二年,揀去衰老,以諸州所募精勁者補之。太平興國二年,改分左、右廂。四年,平太原,選其降兵為揀中龍衛。雍熙二年,又揀善槍槊者為釒屈直。淳化三年,選剩員堪披甲者為帶甲剩員。五年,又揀善左射者為左射。指揮四十四。京師三十八,雍丘、尉氏、河陽各一,澶三。)
zhōng měng xián píng yī nián zhì. zhǐ huī yī. dìng zhōu.
忠猛(咸平一年置。指揮一。定州。)
sàn yuán xián píng wǔ nián zhì. zhǐ huī yī. dìng zhōu.
散員(咸平五年置。指揮一。定州。)
xiāo jié zhōu xiǎn dé zhōng, píng sān guān, jiǎn zhū zhōu shì zú zhuàng yǒng zhě wèi hé běi xiāo jié. sòng chū, lì gāo yáng guān dōu bù shǔ. jiàn lóng èr nián, fèi zuǒ yòu xiāo wǔ, yǐ qí bīng lái lì. qián dé zhōng, yòu xuǎn bèi zhēng jí lán zhōu guī fù zhī bīng wèi hé nán xiāo jié, qí hòu zhǐ yǐ xiāo jié wèi míng. tài píng xìng guó sì nián, píng tài yuán, jiǎn yuè jiàng bīng wèi jiǎn zhōng xiāo jié. chún huà sì nián, yòu zhì xīn lì xiāo jié. zhì dào sān nián, fēn xiāo jié wèi zuǒ yòu xiāng. xián píng wǔ nián, yǐ qí nián duō zhě wèi dài jiǎ shèng yuán. zhǐ huī èr shí liù. wèi shì xīn lì chén jiǎn zhōng gè yī, ēn shí sì, jì shí.
驍捷(周顯德中,平三關,揀諸州士卒壯勇者為河北驍捷。宋初,隸高陽關都部署。建隆二年,廢左右驍武,以其兵來隸。乾德中,又選備征及嵐州歸附之兵為河南驍捷,其後止以驍捷為名。太平興國四年,平太原,揀閱降兵為揀中驍捷。淳化四年,又置新立驍捷。至道三年,分驍捷為左、右廂。咸平五年,以其年多者為帶甲剩員。指揮二十六。尉氏新立、陳揀中各一,恩十四,冀十。)
yún qí jiù hào zuǒ yòu bèi zhēng, jiàn lóng èr nián gǎi. kāi bǎo yǐ hòu, mù zǐ dì wèi yún qí, yǐ qí cì wèi wǔ qí, yòu xuǎn qí bīng zhī cì děng wèi wǔ qí, yòu xuǎn běn jūn nián duō zhě wèi dài jiǎ shèng yuán. zhǐ huī shí wǔ. jīng shī shí yī, chén liú xī jīng gè yī, gǒng èr.
雲騎(舊號左右備征,建隆二年改。開寶以後,募子弟為雲騎,以其次為武騎,又選騎兵之次等為武騎,又選本軍年多者為帶甲剩員。指揮十五。京師十一,陳留、西京各一,鞏二。)
guī míng shén wǔ tài píng xìng guó sì nián, qīn zhēng yōu zhōu, yǐ qí jiàng bīng lì cǐ jūn. chū zhǐ huī yī, hòu zēng wèi sì. yōng qiū.
歸明神武(太平興國四年,親征幽州,以其降兵立此軍。初指揮一,後增為四。雍丘。)
kè shèng běn lù zhōu qí bīng, duān gǒng chū shēng. zhǐ huī èr. lù.
克勝(本潞州騎兵,端拱初升。指揮二。潞。)
xiāo ruì jiù míng sàn yuán zhǐ huī, xián píng sì nián gǎi. zhǐ huī sì. mò sān, jì yī.
驍銳(舊名散員指揮,咸平四年改。指揮四。莫三,冀一。)
xiāo wǔ běn hé běi zhū zhōu zhōng liè wēi biān qí shè děng bīng. chún huà sì nián, jiǎn yuè qí cái, yǔ yún qí wǔ qí děng lì, dé zì zhì mǎ, fēn zuǒ yòu xiāng. zhǐ huī èr shí. běi jīng qī, zhēn dìng sān, dìng liù, xiāng huái míng xíng gè yī.
驍武(本河北諸州忠烈、威邊、騎射等兵。淳化四年,揀閱其材,與雲騎、武騎等立,得自置馬,分左、右廂。指揮二十。北京七,真定三,定六,相、懷、洺、邢各一。)
guǎng ruì běn hé zhōu zhōng liè xuān yǒng néng jié shè mǎi mǎ zhě, mǎ sǐ zé shì bǔ, guān zhù qí zhí. zhì dào yuán nián lì. xián píng yǐ hòu xuǎn zhèn wǔ bīng zēng zhī, lǎo jí zhě yǐ qīn shǔ dài. jǐng dé èr nián zhào: fēi qīn shǔ yuàn dài zhě tīng. dà zhōng xiáng fú wǔ nián, yǐ qí tuì bīng wèi dài jiǎ shèng yuán. jiù hé dōng zhǐ huī sān shí yī, shǎn xī qī. jǐng yòu kāng dìng zhōng, zēng wèi sì shí èr. tài yuán dài bìng gè sān, fén wǔ, lán shí kě lán gè èr, jìn xī cí jiàng zé xí xiàn níng huà wēi shèng píng dìng huǒ shān gè yī, jīng yuán fū gè èr, qín wèi huán bīn níng gè yī.
廣銳(本河州忠烈、宣勇能結社買馬者,馬死則市補,官助其直。至道元年立。咸平以後選振武兵增之,老疾者以親屬代。景德二年詔:非親屬願代者聽。大中祥符五年,以其退兵為帶甲剩員。舊河東指揮三十一,陝西七。景祐、康定中,增為四十二。太原、代、並各三,汾五,嵐、石、岢嵐各二,晉、熙、慈、絳、澤、隰、憲、寧化、威勝、平定、火山各一,涇、原、鄜各二,秦、渭、環、邠、寧各一。)
wǔ qīng jìn zhōu qí bīng. duān gǒng èr nián, yǐ qí jiǔ zài běi bǐ, yǒu tún shù zhī láo, xuǎn yǒng hàn zhě jiù shēng. zhǐ huī yī. jìn.
武清(晉州騎兵。端拱二年,以其久在北鄙,有屯戍之勞,選勇悍者就升。指揮一。晉。)
yǒu mǎ jìn yǒng xián píng sì nián, xuǎn jiāng dōng zhū zhōu bīng lì. qìng lì zhōng, fēn zhì dì liù dì qī. zǒng zhǐ huī qī. tài yuán èr, dài lán gè yī, cí sān.
有馬勁勇(咸平四年,選江東諸州兵立。慶曆中,分置第六、第七。總指揮七。太原二,代、嵐各一,磁三。)
yún yì jiù zhǐ huī sān shí sān, jǐng yòu yǐ hòu, zēng zhì èr shí sān, fēn zuǒ yòu xiāng, zǒng wǔ shí liù. zhēn dìng xióng yíng shēn zhào yǒng níng gè sān, dìng jì gè liù, bǎo wǔ, cāng běi píng yǒng jìng shùn ān bǎo dìng gè èr, mò xíng bà gè yī, guǎng xìn ān sù gè sì.
雲翼(舊指揮三十三,景祐以後,增置二十三,分左、右廂,總五十六。真定、雄、瀛、深、趙、永寧各三,定、冀各六,保五,滄、北平、永靜、順安、保定各二,莫、邢、霸各一,廣信、安肅各四。)
tīng zi běn shí zhōu chéng lì. jǐng dé yuán nián, gǎi xǐ yíng xiāng zhōu. qìng lì chū, shēng jìn jūn. zhǐ huī liù. dìng yī, xiāng wǔ.
廳子(本石州城立。景德元年,改徙營相州。慶曆初,升禁軍。指揮六。定一,相五。)
wàn jié kāi bǎo zhōng, mù zhào xiāng cāng jì zhōu mín lì. dà zhōng xiáng fú zhōng, yǐ xiāo wǔ yún qí tuì bīng lì zhī. zhǐ huī qī. xiāng jì liáo gè èr, cāng yī.
萬捷(開寶中,募趙、相、滄、冀州民立。大中祥符中,以驍武、雲騎退兵隸之。指揮七。相、冀、遼各二,滄一。)
yún jié tài píng xìng guó sì nián, xuǎn zhū jūn zhōng yīng mù zǐ dì jí jiào jùn jiè shì bèi zhēng děng yǒu wǔ gàn zhě lì. dà zhōng xiáng fú wǔ nián, yǐ níng shuò tuì bīng lì zhī. zhǐ huī shí èr. wèi shì xián píng xī jīng běi jīng chán gè èr, rǔ huái gè yī.
雲捷(太平興國四年,選諸軍中應募子弟及教駿、借事、備征等有武干者立。大中祥符五年,以寧朔退兵隸之。指揮十二。尉氏、咸平、西京、北京、澶各二,汝、懷各一。)
héng sāi xián píng sān nián, xuǎn zhū jūn wēi biān qí shè jí zài jīng jiè shì lì. zhǐ huī qī. yōng qiū xián píng kǎo chéng xiāng yì níng líng gè yī, wèi èr.
橫塞(咸平三年,選諸軍威邊、騎射及在京借事立。指揮七。雍丘、咸平、考城、襄邑、寧陵各一,衛二。)
yuán liáo shèng yuán zhí jìn jūn yuán liáo yǐ zuì zé jiàng zhě chōng. cǐ xià zhì qí jié fán liù jūn, tiān shèng hòu wú.
員僚剩員直(禁軍員僚以罪責降者充。此下至騎捷凡六軍,天聖后無。)
qīng sāi zhōu lì, zhǐ huī èr. qí yī běi fān guī fù zhī zhòng, yíng shòu zhōu qí yī pò huái nán zǐ jīn shān zhài suǒ de qí jūn, yíng yán zhōu. sòng chū, xuǎn běn jūn zǐ dì bǔ qí quē. tài píng xìng guó sān nián, yòu dé quán zhōu liǎng zhè bīng yǐ yì zhī.
清塞(周立,指揮二。其一北蕃歸附之眾,營壽州;其一破淮南紫金山砦所得騎軍,營延州。宋初,選本軍子弟補其缺。太平興國三年,又得泉州、兩浙兵以益之。)
fēi jié běn wēi lǔ jūn bǎo zhōu yì zhōu jìng sāi bīng dìng zhōu tīng zi jūn lì. chún huà yuán nián, zhào fù què jiǎn yuè, yǐ jìng sāi wèi sān děng, tīng zi wèi yī děng, gǎi jīn míng. zhǐ huī sì.
飛捷(本威虜軍、保州、易州靜塞兵、定州廳子軍立。淳化元年,詔赴闕揀閱,以靜塞為三等,廳子為一等,改今名。指揮四。)
xiāo jùn běn shòu zhōu xián shèng jūn, xián píng sān nián gǎi. zhǐ huī yī.
驍駿(本壽州咸聖軍,咸平三年改。指揮一。)
jiǎn zhōng xià zhōu tīng zi běn xià zhōu jiā hù. chún huà wǔ nián, hé xī xíng yíng dōu bù shǔ lǐ jì lóng qiǎn bù sòng jīng shī lì, zhǐ huī yī.
揀中夏州廳子(本夏州家戶。淳化五年,河西行營都部署李繼隆遣部送京師立,指揮一。)
qí jié běn yōng zhōu qiáng rén zhǐ huī, xián píng sān nián gǎi. fēn yíng yíng mò. zhǐ huī sì.
騎捷(本雍州強人指揮,咸平三年改。分營瀛、莫。指揮四。)
wǔ qí zhǐ huī yī shí yī. jīng shī yōng qiū gè yī, wèi shì sān, chén liú kǎo chéng xián píng zhèng gè yī, xī jīng èr. cǐ xià zhì yǒu mǎ xióng lüè fán shí èr jūn. sān cháo zhì wú.
武騎(指揮一十一。京師、雍丘各一,尉氏三,陳留、考城、咸平、鄭各一,西京二。此下至有馬雄略凡十二軍。《三朝志》無。)
xiāo qí zhǐ huī yī, tài yuán.
驍騎(指揮一,太原。)
wú dí hé běi yán biān xiāng bīng, qìng lì èr nián shēng jìn jūn. zǒng zhǐ huī liù. dìng běi píng gè èr, ān sù guǎng xìn gè yī.
無敵(河北沿邊廂兵,慶曆二年升禁軍。總指揮六。定、北平各二,安肅、廣信各一。)
zhōng ruì guǎng xìn xiāng bīng yǒu mǎ zhě, qìng lì èr nián shēng jìn jūn. zhǐ huī yī.
忠銳(廣信廂兵有馬者,慶曆二年升禁軍。指揮一。)
wēi biān zhū zhōu xiāng bīng, wéi bǎo zhōu jiào zhàn shè, lì xún jiǎn sī. qìng lì chū, shēng jìn jūn. zhǐ huī èr. dìng bǎo gè yī.
威邊(諸州廂兵,惟保州教戰射,隸巡檢司。慶曆初,升禁軍。指揮二。定、保各一。)
fēi qí lín zhōu xiāng bīng, qìng lì chū, shēng jìn jūn. zhǐ huī èr.
飛騎(麟州廂兵,慶曆初,升禁軍。指揮二。)
wēi yuǎn fǔ zhōu xiāng bīng, běn hú qí zhī jīng ruì, qìng lì chū, shēng jìn jūn. zhǐ huī èr.
威遠(府州廂兵,本胡騎之精銳,慶曆初,升禁軍。指揮二。)
kè róng bīng zhōu xiāng jūn yǒu mǎ zhě, kāng dìng zhōng, shēng jìn jūn. zhǐ huī yī.
克戎(并州廂軍有馬者,康定中,升禁軍。指揮一。)
yǒu mǎ ān sāi qìng zhōu xiāng jūn, qìng lì zhōng, shēng jìn jūn. zhǐ huī yī.
有馬安塞(慶州廂軍,慶曆中,升禁軍。指揮一。)
fān luò shǎn xī yán biān xiāng bīng yǒu mǎ zhě, tiān xǐ hòu, shēng jìn jūn, jí biān chéng zhài xī zhì. zhì qìng lì zhōng, zǒng zhǐ huī bā shí sān. huán wǔ, yán qìng gè sì, qín bìng wài zhài shí qī, yuán wèi bìng wài zhài gè shí èr, dé shùn bìng wài zhài shí èr, fèng xiáng jīng bìng wài zhài yí bǎo ān gè èr, lǒng wài yī.
蕃落(陝西沿邊廂兵有馬者,天禧後,升禁軍,極邊城砦悉置。至慶曆中,總指揮八十三。環五,延、慶各四,秦並外砦十七,原、渭並外砦各十二,德順並外砦十二,鳳翔、涇並外砦、儀、保安各二,隴外一。)
bīng zhōu qí shè zhū dào xiāng jūn wéi bīng zhōu lù yǒu mǎ bèi zhēng yì, qìng lì wǔ nián shēng jìn jūn. zhǐ huī yī.
并州騎射(諸道廂軍惟并州路有馬備征役,慶曆五年升禁軍。指揮一。)
yǒu mǎ xióng lüè zhì hé èr nián zhì, zhǐ huī sān. guǎng guì yōng gè yī.
有馬雄略(至和二年置,指揮三。廣、桂、邕各一。)
bù jūn
步軍
shén wèi jìn yuē fèng guó jūn, zhōu gǎi hǔ jié. jiàn lóng èr nián, jiǎn yuè zhū zhōu suǒ mù jìn jūn zēng bǔ. qián dé sān nián, xī chuān xíng yíng dōu bù shǔ wáng quán bīn wěi shǔ gǎn huà yào wǔ děng jūn píng kòu zhě gōng, qǐng bèi jìn lǚ, zhào bìng wèi hǔ jié. tài píng xìng guó èr nián gǎi. jiù shuǐ hǔ yì jí jūn zhōng xí shuǐ zhàn zhě, shì suì gǎi wèi shén wèi shuǐ jūn, yòu yú shèng yuán zhōng xuǎn kě bèi zhēng yì zhě lì wèi jiǎn zhōng shén wèi. dà zhōng xiáng fú hòu, shèng yuán yòu yǒu dài jiǎ kàn cāng cǎo chǎng kàn chuán zhī míng, fán sì děng, jiē xuǎn běn jūn nián duō zhě bǔ. sòng chū, zhǐ huī sì shí liù, rén zōng hòu, zhǐ cún zhǐ huī sān shí yī. jīng shī.
神衛(晉曰奉國軍,周改虎捷。建隆二年,揀閱諸州所募禁軍增補。乾德三年,西川行營都部署王全斌偽署感化、耀武等軍平寇者功,請備禁旅,詔並為虎捷。太平興國二年改。舊水虎翼即軍中習水戰者,是歲改為神衛水軍,又於剩員中選可備征役者立為揀中神衛。大中祥符後,剩員又有帶甲、看倉草場、看船之名,凡四等,皆選本軍年多者補。宋初,指揮四十六,仁宗後,止存指揮三十一。京師。)
bù wǔ běn xiāng jūn xuǎn chōng shén yǒng xuān wǔ, yōng xī sān nián, jiǎn qí cì děng zhě lì. qìng lì zhōng, zēng zhǐ huī liù. chén.
步武(本鄉軍選充神勇、宣武,雍熙三年,揀其次等者立。慶曆中,增指揮六。陳。)
hǔ yì sòng chū, hào xióng wǔ nǔ shǒu. tài píng xìng guó èr nián, xuǎn zhuàng yǒng zhě wèi shàng tiě lín, qí cì wèi xià tiě lín. yōng xī sì nián, gǎi wèi zuǒ yòu xiāng, gè sān jūn. xián píng wǔ nián, yǐ wēi hǔ jūn lái lì. jǐng dé sān nián, xuǎn xiào shùn bīng bǔ qí quē. dà zhōng xiáng fú wǔ nián, zé běn jūn shàn shuǐ zhàn zhě wèi shàng hǔ yì, liù, nián yòu xuǎn jiāng huái xí shuǐ zú yú jīn míng chí àn shì zhàn zhào, lì wèi hǔ yì jūn. jiāng zhè huái nán zhū zhōu, yì zhǔn cǐ xuǎn zhì. qī nián, gǎi wèi hǔ yì shuǐ jūn. jiù zhǐ huī qī shí wǔ, qìng lì zhōng, zēng zhì èr shí yī, zǒng jiǔ shí liù. jīng shī jiǔ shí bìng shuǐ jūn yī, xiāng yì dōng míng dān gè yī, zhǎng gé yī.
虎翼(宋初,號雄武弩手。太平興國二年,選壯勇者為上鐵林,其次為下鐵林。雍熙四年,改為左、右廂,各三軍。咸平五年,以威虎軍來隸。景德三年,選效順兵補其缺。大中祥符五年,擇本軍善水戰者為上虎翼,六,年又選江、淮習水卒於金明池按試戰棹,立為虎翼軍。江、浙、淮南諸州,亦准此選置。七年,改為虎翼水軍。舊指揮七十五,慶曆中,增置二十一,總九十六。京師九十並水軍一,襄邑、東明、單各一,長葛一。)
fèng jié qián dé sān nián píng shǔ, dé qí bīng lì wèi fèng yì, hòu gǎi jīn míng. jǐng dé sān nián, yòu xuǎn lì shàng fèng jié. zhǐ huī wǔ, jīng shī.
奉節(乾德三年平蜀,得其兵立為奉議,後改今名。景德三年,又選立上奉節。指揮五,京師。)
wǔ wèi tài píng xìng guó zhōng, mù hé běi zhū zhōu bīng lì. jiù zhǐ huī shí liù, qìng lì zhōng, hé běi zēng zhì wèi zhǐ huī liù shí qī. nán jīng zhēn dìng zī gè sì, běi jīng chán xiāng xíng huái zhào dì míng dé qí tōng lì gān níng guǎng jì gè yī, qīng wǔ, yùn xú yǎn cáo pú yí jì dān lái wéi dēng huái yáng yíng bó gè èr, qí mì cāng gè sān.
武衛(太平興國中,募河北諸州兵立。舊指揮十六,慶曆中,河北增置為指揮六十七。南京、真定、淄各四,北京、澶、相、邢、懷、趙、棣、洺、德、祁、通利、乾寧、廣濟各一,青五,鄆、徐、兗、曹、濮、沂、濟、單、萊、濰、登、淮陽、瀛、博各二,齊、密、滄各三。)
xióng wǔ bìng xióng wǔ nǔ shǒu chuáng zi nǔ xióng wǔ jiǎn zhōng xióng wǔ fēi shān xióng wǔ jiǎn zhōng guī míng xióng wǔ, zǒng zhǐ huī sān shí sì. jīng shī shí sān, tài yuán wèi shì nán jīng zhèng rǔ níng líng gè èr, xián píng dōng míng yōng qiū xiāng yì xǔ cáo guǎng jì gǔ shú zhǎng gé gè yī.
雄武(並雄武弩手、床子弩雄武、揀中雄武、飛山雄武、揀中歸明雄武,總指揮三十四。京師十三,太原、尉氏、南京、鄭、汝、寧陵各二,咸平、東明、雍丘、襄邑、許、曹、廣濟、谷熟、長葛各一。)
chuān xiào zhōng tài píng xìng sì sān nián, xuǎn zhū zhōu xiāng bīng guī jīng shī zhě lì. chún huà sì nián, yòu xuǎn chuān xiá wēi zhào kè níng bīng bù sòng jīng shī zhě chǎn wèi chuān xiào zhōng. jǐng dé yuán nián, yǐ dé qīng xiāng jūn jí wēi yuǎn bīng zēng zhī. jiù zhǐ huī èr shí bā, hòu jiǎn wèi qī. nán jīng liù, níng líng yī.
川效忠(太平興四三年,選諸州廂兵歸京師者立。淳化四年,又選川峽威棹、克寧兵部送京師者產為川效忠。景德元年,以德清廂軍及威遠兵增之。舊指揮二十八,後減為七。南京六,寧陵一。)
xiào shùn sòng chū, zhēng lù zhōu, yǐ jiàng zú lì. zhǐ huī yī. xiāng yì.
效順(宋初,征潞州,以降卒立。指揮一。襄邑。)
xióng shèng kāi bǎo zhōng, yǐ shèng yuán lì. tài píng xìng guó zhōng, xuǎn rù shàng tiě lín, yú rú gù. yòu yǒu xióng shèng shèng yuán. zhǐ huī sān. xiá jì jì gè yī.
雄勝(開寶中,以剩員立。太平興國中,選入上鐵林,余如故。又有雄勝剩員。指揮三。峽、冀、濟各一。)
jiǎn zhōng xióng yǒng kāi bǎo zhōng lì, yǐ cháng níng xióng yǒng xiào shùn děng jūn shèng yuán zhōng xuǎn qí qiáng zhě lì wèi jiǎn zhōng. dà zhōng xiáng fú èr nián, yòu xuǎn guī yuǎn jūn wèi xīn lì. jiù zhǐ huī sì, hòu sǔn wèi yī. xiāng yì.
揀中雄勇(開寶中立,以常寧雄勇、效順等軍剩員中選其強者立為揀中。大中祥符二年,又選歸遠軍為新立。舊指揮四,後損為一。襄邑。)
huái yǒng kāi bǎo sì nián, jiǎn shǔ bīng zhī zài jīng shī zhě lì, zhǐ huī sān. yōng qiū èr, chén yī.
懷勇(開寶四年,揀蜀兵之在京師者立,指揮三。雍丘二,陳一。)
wēi níng chún huà zhōng, bù sòng xī chuān zéi shuài wǔ xiǎo bō xié cóng zhī bīng guī jīng shī lì. xián píng yuán nián, yòu yǐ sàn yuán zhí zēng bǔ. zhǐ huī yī. xǔ.
威寧(淳化中,部送西川賊帥五小波脅從之兵歸京師立。咸平元年,又以散員直增補。指揮一。許。)
fēi hǔ běn hǔ yì guǎng wǔ bīng tún xī chuān wú jiā shǔ zhě, tài píng xìng guó zhōng, guī jīng shī. zhǐ huī sān. chén liú èr, xián píng yī.
飛虎(本虎翼、廣武兵屯西川無家屬者,太平興國中,歸京師。指揮三。陳留二,咸平一。)
huái shùn běn huái nán bīng, jiù hào huái dé. jiàn lóng èr nián gǎi. zhǐ huī yī. bà.
懷順(本淮南兵,舊號懷德。建隆二年改。指揮一。霸。)
guī shèng kāi bǎo qī nián, yǐ lǐ cóng shàn suǒ lǐng bīng jí shuǐ jūn lì. bā nián, píng jiāng nán, yòu yǐ qí jiàng bīng zēng bǔ, zhǐ huī yī. yōng qiū.
歸聖(開寶七年,以李從善所領兵及水軍立。八年,平江南,又以其降兵增補,指揮一。雍丘。)
shùn shèng tài píng xìng guó zhōng, bù sòng liǎng zhè bīng guī jīng shī lì. zhǐ huī yī. gǒng.
順聖(太平興國中,部送兩浙兵歸京師立。指揮一。鞏。)
huái ēn qián dé sān nián, píng shǔ, dé qí jūn lì. zhǐ huī sān. jīng nán èr, è yī.
懷恩(乾德三年,平蜀,得其軍立。指揮三。荊南二,鄂一。)
jiǎn zhōng huái ài běn shǔ bīng, yǔ huái ēn tóng lì, yòu bá jīng ruì zhě wèi jiǎn zhōng. chún huà sì nián, yòu xuǎn chuān xiá wēi zhào kè níng bīng cì děng zhě lì wèi qiān chuán, yǐ gěi hé cáo zhī yì. jiù zhǐ huī sān, hòu sǔn wèi yī. níng líng.
揀中懷愛(本蜀兵,與懷恩同立,又拔精銳者為揀中。淳化四年,又選川峽威棹、克寧兵次等者立為牽船,以給河漕之役。舊指揮三,後損為一。寧陵。)
yǒng jié tài píng xìng guó sì nián, zhēng tài yuán lì, fēn zuǒ yòu xiāng, yǐ zhū zhōu kù bīng bǔ zuǒ xiāng, guǎng jì kāi shān bīng bǔ yòu xiāng. zhǐ huī èr shí liù. xiāng yì běi jīng chán chén shòu rǔ cáo sù gè èr, xián píng xī jīng nán jīng bó níng hóng hé yīn gǒng zhǎng gé wéi chéng gè yī.
勇捷(太平興國四年,征太原立,分左、右廂,以諸州庫兵補左廂,廣濟、開山兵補右廂。指揮二十六。襄邑、北京、澶、陳、壽、汝、曹、宿各二,咸平、西京、南京、亳、寧、洪、河陰、鞏、長葛、韋城各一。)
wēi wǔ tài píng xìng guó sì nián, zhēng tài yuán lì, fēn zuǒ yòu xiāng, yǐ jiāng nán guī huà bīng bǔ zuǒ xiāng, liǎng zhè shùn huà bīng bǔ yòu xiāng. dà zhōng xiáng fú wǔ nián, yòu lì xià wēi wǔ. gòng zhǐ huī shí sān. xī jīng hé yáng zhèng yùn chán huá pú tōng lì gǒng hé yīn yǒng chéng gè yī, cáo èr.
威武(太平興國四年,征太原立,分左、右廂,以江南歸化兵補左廂,兩浙順化兵補右廂。大中祥符五年,又立下威武。共指揮十三。西京、河陽、鄭、鄆、澶、滑、濮、通利、鞏、河陰、永城各一,曹二。)
jìng róng nǔ shǒu xuǎn jiāng nán guī huà bīng jí zhū zhōu xiāng bīng zhuàng shí zhě lì. zhǐ huī sì. hé yáng chán wèi tōng lì gè yī.
靜戎弩手(選江南歸化兵及諸州廂兵壯實者立。指揮四。河陽、澶、衛、通利各一。)
píng sāi nǔ shǒu běn liǎng zhè shùn huà jūn, jiǎn qí qiáng zhuàng lì wèi nǔ shǒu, yòu yǐ jiāng zhè bū fù guān wù lì yáo wù tú yì zhě wèi jiǎn zhōng píng sāi. zhǐ huī sì. xián píng bó hé yáng bái bō gè yī.
平塞弩手(本兩浙順化軍,揀其強壯立為弩手,又以江、浙逋負官物隸窯務徒役者為揀中平塞。指揮四。咸平、亳、河陽、白波各一。)
xīn lì nǔ shǒu běn jìn yǒng bīng, tài píng xìng guó zhōng, xuǎn qí shàn nǔ zhě lì. zhǐ huī yī. guǎng jì.
新立弩手(本勁勇兵,太平興國中,選其善弩者立。指揮一。廣濟。)
zhōng yǒng xián píng wǔ nián, yǐ yì zhōu bīng néng qín zéi zhě lì. zhǐ huī yī. chéng dū.
忠勇(咸平五年,以易州兵能禽賊者立。指揮一。成都。)
níng yuǎn dà zhōng xiáng fú liù nián, xuǎn xī chuān kè níng wēi zhào bīng lì. jiù zhǐ huī wǔ, huáng yòu jí zhì hé zhōng, zēng zhì wèi bā. róng sān, suì zǐ jiā yǎ jiāng ān gè yī.
寧遠(大中祥符六年,選西川克寧、威棹兵立。舊指揮五,皇祐及至和中,增置為八。戎三,遂、梓、嘉、雅、江安各一。)
zhōng jié tài píng xìng guó sān nián, xuǎn zhū zhōu xiāng jūn zhī qiáng zhuàng zhě lì. chún huà sì nián, yòu xuǎn chuān xiá wēi zhào kè níng bīng lì wèi chuān zhōng jié. jiù zhǐ huī èr shí sì, hòu zēng jiào yuè zhōng jié zǒng wèi liù shí. yōng qiū xiāng yì níng líng gè sān, chén liú xián píng dōng míng bó hé yīn yǒng chéng gè èr, nán jīng wǔ, tài kāng yáng wǔ xǔ jiāng níng yáng lú sù shòu chǔ zhēn sì tài chú yuè lǐ chí shè xìn tài píng ráo xuān hóng qián jí lín jiāng xìng guó guǎng jì nán kāng guǎng dé zhǎng gé gè yī, hé liú sì.
忠節(太平興國三年,選諸州廂軍之強壯者立。淳化四年,又選川峽威棹、克寧兵立為川忠節。舊指揮二十四,後增教閱忠節總為六十。雍丘、襄邑、寧陵各三,陳留、咸平、東明、亳、河陰、永城各二,南京五,太康、陽武、許、江寧、揚、廬、宿、壽、楚、真、泗、泰、滁、岳、澧、池、歙、信、太平、饒、宣、洪、虔、吉、臨江、興國、廣濟、南康、廣德、長葛各一,合流四。)
shén wēi xián píng sān nián, xuǎn jīng shī zhū sī kù wù bīng lì. shàng xià zhǐ huī shí sān. chén liú sān, xǔ gǒng gè èr, yōng qiū kǎo chéng xián píng hé yáng guǎng jì bái bō gè yī.
神威(咸平三年,選京師諸司庫務兵立。上下指揮十三。陳留三,許、鞏各二,雍丘、考城、咸平、河陽、廣濟、白波各一。)
guī yuǎn yōng xī sān nián, wáng shī běi zhēng, bá fēi hú líng qiū, dé qí jiàng zú lì, xián píng èr nián, xuǎn zhū zhōu zá fàn bīng zēng zhī. jiù zhǐ huī sān, tiān shèng zhōng, zēng zhì wèi shí liù. chén xǔ bó shòu sù dèng xiāng dǐng gè yī, jīng nán lǐ tán hóng gè èr.
歸遠(雍熙三年,王師北征,拔飛狐、靈丘,得其降卒立,咸平二年,選諸州雜犯兵增之。舊指揮三,天聖中,增置為十六。陳、許、亳、壽、宿、鄧、襄、鼎各一,荊南、澧、潭、洪各二。)
xióng lüè xián píng liù nián, xuǎn zhū zhōu xiāng bīng jí xiāng yào dì pù bīng lì. jiù zhǐ huī shí wǔ, huáng yòu wǔ nián, zēng zhì wèi èr shí wǔ. jīng nán wǔ, tán sì, dǐng lǐ gè èr, guǎng chén guì gè èr, xǔ quán shào róng gè yī.
雄略(咸平六年,選諸州廂兵及香藥遞鋪兵立。舊指揮十五,皇祐五年,增置為二十五。荊南五,潭四,鼎、澧各二,廣、辰、桂各二,許、全、邵、容各一。)
wēi měng xián píng sān nián, xuǎn zhū zhōu xiāng bīng jí zhào mù zhě lì. shàng xià zhǐ huī shí. xiāng yì sì, xián píng xǔ zhǎng gé gè èr.
威猛(咸平三年,選諸州廂兵及召募者立。上下指揮十。襄邑四,咸平、許、長葛各二。)
shén ruì xián píng liù nián, liào jiǎn hé dōng bīng lì. dà zhōng xiáng fú wǔ nián, yǐ běn jūn jí shén hǔ bīng nián duō zhě wèi dài jiǎ shèng yuán. zhǐ huī èr shí liù. tài yuán liù, lù jìn gè sān, zé fén xí píng dìng gè èr, dài jiàng xīn liáo xíng wēi shèng gè yī.
神銳(咸平六年,料簡河東兵立。大中祥符五年,以本軍及神虎兵年多者為帶甲剩員。指揮二十六。太原六,潞、晉各三,澤、汾、隰、平定各二,代、絳、忻、遼、邢、威勝各一。)
shén hǔ xián píng wǔ nián, xuǎn shǎn xī zhōu bīng mǎ lì. liù nián, yòu liào jiǎn hé dōng zhōu bīng lì, yǐ xī lù hé dōng bīng zhī. zhǐ huī èr shí liù. yǒng xìng liù, fèng xiáng hé zhōng xīn jìn wēi shèng gè èr, tài yuán qín yán fū huá gè yī, lù zhōu sān.
神虎(咸平五年,選陝西州兵馬立。六年,又料簡河東州兵立,以西路河東兵之。指揮二十六。永興六,鳳翔、河中、忻、晉、威勝各二,太原、秦、延、鄜、華各一,潞州三。)
bǎo jié xián píng sì nián, zhào shǎn xī yán biān xuǎn xiāng dīng bǎo yì shēng chōng. jiù zhǐ huī sì shí wǔ, qìng lì zhōng, jiǎn xiāng gōng shǒu zēng zhì, zǒng yī bǎi sān shí wǔ. yǒng xìng shí èr, tóng jiǔ, qín bā, hé zhōng fén jīng gè qī, wèi níng yào gè liù, fèng xiáng yán yí huá lǒng jiě gān gè wǔ, shǎn yuán fū gè sì, chéng sān, qìng fèng fāng jìn zhèn róng gè èr, huán dān shāng guó jiē qìng chéng dé shùn gè yī.
保捷(咸平四年,詔陝西沿邊選鄉丁保毅升充。舊指揮四十五,慶曆中,揀鄉弓手增置,總一百三十五。永興十二,同九,秦八,河中、汾、涇各七,渭、寧、耀各六,鳳翔、延、儀、華、隴、解、乾各五,陝、原、鄜各四,成三,慶、鳳、坊、晉、鎮戎各二,環、丹、商、虢、階、慶成、德順各一。)
zhèn wǔ jiù zhǐ huī sì shí, qìng lì hòu, hé běi zēng zhì wèi zhǐ huī sì shí èr, shǎn xī zēng zhì wèi zhǐ huī sān shí jiǔ, zǒng bā shí yī. běi jīng chán xiāng huái wèi bà mò qí dì zhào bīn míng bǎo ān yǒng níng tōng lì ān sù yí gè yī, zhēn dìng dìng yíng bǎo ēn xíng shēn bó yǒng jìng gān níng líng jīng gè èr, yán liù, bīn lǒng gè qī, fū níng gè wǔ, cí sì, cāng yuán gè sān.
振武(舊指揮四十,慶曆後,河北增置為指揮四十二,陝西增置為指揮三十九,總八十一。北京、澶、相、懷、衛、霸、莫、祁、棣、趙、濱、洺、保安、永寧、通利、安肅、儀各一,真定、定、瀛、保、恩、邢、深、博、永靜、乾、寧陵、涇各二,延六,邠、隴各七,鄜、寧各五,磁四,滄、原各三。)
qiáo dào tài píng xìng guó sān nián, xuǎn zhū zhōu xiāng bīng cì děng zhě lì. chún huà sì nián, yòu xuǎn chuān xiá wēi zhào kè níng wèi chuān qiáo dào. zǒng zhǐ huī shí bā. xiāng yì xián píng yáng wǔ gè èr, chén liú dōng míng wèi shì tài kāng xī jīng hé yáng pú yùn gǒng hé yīn bái bō níng líng gè yī.
橋道(太平興國三年,選諸州廂兵次等者立。淳化四年,又選川峽威棹、克寧為川橋道。總指揮十八。襄邑、咸平、陽武各二,陳留、東明、尉氏、太康、西京、河陽、濮、鄆、鞏、河陰、白波、寧陵各一。)
qīng sāi tài píng xìng guó chū lì. zuǒ yòu xiāng, jiù zhǐ huī èr shí sān, jiā yòu zhōng bìng wèi shí sān. cáo èr, zhèng yùn huá tōng lì gǒng hé yīn bái bō sì shuǐ zhǎng gé gè yī.
清塞(太平興國初立。左、右廂,舊指揮二十三,嘉祐中並為十三。曹二,鄭、鄆、滑、通利、鞏、河陰、白波、汜水、長葛各一。)
zhāo shōu duān gǒng zhōng, huò tōng zhōu dà shā zhōu zéi zhòng lì, quē zé yǐ jiāng zhè zhāo zhì hǎi zéi bǔ zhī. yòu shōu duān gǒng zhōng táo jūn lái fù zhě, yuán qí zuì wèi dé shòu jūn, hòu gǎi jīn míng, lì bǎo zhōu xún jiǎn sī, qìng lì chū, shēng jìn jūn, wèi zhǐ huī shí qī. bǎo sì, bà xìn ān gè sān, dìng jūn chéng zhài gè èr, guǎng xìn ān sù shùn ān gè yī.
招收(端拱中,獲通州大沙洲賊眾立,缺則以江、浙招致海賊補之。又收端拱中逃軍來復者,原其罪為德壽軍,後改今名,隸保州巡檢司,慶曆初,升禁軍,為指揮十七。保四,霸、信安各三,定、軍城砦各二,廣信、安肅、順安各一。)
zhuàng yǒng běn zhāo huò qún dào pèi jìn jīng tú yì zhě jiǎn bá lì, xián píng sān nián, xuǎn zhū zá fàn bīng zēng zhī. zhì dào sān nián, jiāng zhè fā yùn shǐ yáng yǔn gōng qín hǎi zéi sòng què xià zēng bǔ, xuán fèi. jiù zhǐ huī sān, qìng lì zhōng, zēng zhì wèi qī. yào jiě huá gè èr, xǔ yī.
壯勇(本招獲群盜配近京徒役者揀拔立,咸平三年,選諸雜犯兵增之。至道三年,江、浙發運使楊允恭禽海賊送闕下增補,旋廢。舊指揮三,慶曆中,增置為七。耀、解、滑各二,許一。)
xuān xiào xián píng sān nián, xuǎn liù jūn yáo wù jūn yíng wù tiān sì jiān xiào yì diàn zhái wù zhōu bīng lì. jǐng dé yuán nián, yòu jiǎn běn jūn cái yǒng zhě wèi jiǎn zhōng xuān xiào. jiù zhǐ huī wǔ, hòu sǔn wèi èr. jīng shī.
宣效(咸平三年,選六軍、窯務、軍營務、天駟監效役、店宅務、州兵立。景德元年,又揀本軍材勇者為揀中宣效。舊指揮五,後損為二。京師。)
lái huà yōng xī zhōng, yǐ fēi hú líng qiū guī fù zhī zhòng lì, yòu yǐ shuò zhōu nèi fù qiān bǎi bīng lì, hòu fèi. jiù zhǐ huī sān, hòu sǔn wèi èr. níng líng.
來化(雍熙中,以飛狐、靈丘歸附之眾立,又以朔州內附牽擺兵立,後廢。舊指揮三,後損為二。寧陵。)
guī ēn yōng xī zhōng, píng sāi xiàn biān zhī mín qíng miàn fàng hái lì, fēn yǒu jiā shǔ zhě lì zuǒ xiāng, wú zhě lì yòu xiāng. zhǐ huī èr. bó.
歸恩(雍熙中,平塞陷邊之民黥面放還立,分有家屬者隸左廂,無者隸右廂。指揮二。亳。)
shùn huà tài píng xìng guó sān nián, yǐ liǎng zhè bīng zhī cì děng zhě lì. zhǐ huī èr. hé yáng yùn gè yī.
順化(太平興國三年,以兩浙兵之次等者立。指揮二。河陽、鄆各一。)
zuǒ yòu qīng wèi dà zhōng xiáng fú bā nián lì, yǐ fèng zhū gōng guān sǎ sǎo zhī yì. zhǐ huī èr. cǐ xià zhì qiáng zhuàng jūn yuán fán bā jūn, tiān shèng hòu wú.
左右清衛(大中祥符八年立,以奉諸宮觀灑掃之役。指揮二。此下至強壯軍員凡八軍,天聖后無。)
chuān yuán liáo zhí běn xī shǔ zéi quán shī xióng suǒ shǔ jiāng lǐng, qián dé zhōng lì.
川員僚直(本西蜀賊全師雄所署將領,乾德中立。)
zào chuán wù qián dé chū, píng jīng hú, xuǎn qí jūn shàn zhì zhōu jí zhě lì.
造船務(乾德初,平荊湖,選其軍善治舟楫者立。)
guī míng yǔ lín tài píng xìng guó sì nián, zhēng yōu zhōu, huò qí bīng lì.
歸明羽林(太平興國四年,征幽州,獲其兵立。)
xīn lì qīng hé yuán hé jiù zhì pù bīng yǐ bèi hé jué, hòu jiǎn yuè lì. zhǐ huī èr.
新立清河(緣河舊置鋪兵以備河決,後揀閱立。指揮二。)
bǎo níng dà zhōng xiáng fú yuán nián, mǎ bù jūn dōu yú hòu wáng chāo qǐng yǐ bìng jūn jīng xíng zhèn zhě lì.
保寧(大中祥符元年,馬步軍都虞候王超請以病軍經行陣者立。)
xīn lì guī huà kāi bǎo qī nián, yǐ jiāng nán lǐ cóng shàn suǒ lǐng bù qǔ shuǐ jūn lì, bā nián, píng jiāng nán, yòu yǐ jiàng bīng zēng zhī. zhǐ huī yī.
新立歸化(開寶七年,以江南李從善所領部曲水軍立,八年,平江南,又以降兵增之。指揮一。)
qiáng zhuàng jūn yuán xián píng liù nián zhì, zhǐ huī yī.
強壯軍員(咸平六年置,指揮一。)
chéng hǎi nǔ shǒu qìng lì èr nián zhì, lì hǎi zhōu dōu xún jiǎn sī. zhǐ huī èr. dēng. cǐ xià zhì wǔ yán fán shí sān jūn.
澄海弩手(慶曆二年置,隸海州都巡檢司。指揮二。登。此下至武嚴凡十三軍。)
zhuō shēng yán zhōu xiāng bīng, tiān shèng wǔ nián shēng jìn jūn, zhǐ huī èr.
捉生(延州廂兵,天聖五年升禁軍,指揮二。)
qīng biān nǔ shǒu bǎo yuán chū, xuǎn shǎn xī hé dōng xiāng jūn zhī kàng jiàn zhě zhì, yǐ nǔ shǒu míng. zhǐ huī sì shí sān. tài yuán jiǔ, qín wǔ, jīng sì, hé zhōng lǒng gè sān, yǒng xìng dài lù jìn gè èr, qìng huán huá tóng fāng zhèn róng cí dān xí fén xiàn gè yī.
清邊弩手(寶元初,選陝西、河東廂軍之伉健者置,以弩手名。指揮四十三。太原九,秦五,涇四,河中、隴各三,永興、代、潞、晉各二,慶、環、滑、同、坊、鎮戎、慈、丹、隰、汾、憲各一。)
zhì shèng shǎn xī xiāng bīng, qìng lì zhōng, shēng jìn jūn. zhǐ huī jiǔ. yǒng xìng huá gè èr, fèng xiáng yào tóng jiě gān gè yī.
制勝(陝西廂兵,慶曆中,升禁軍。指揮九。永興、華各二,鳳翔、耀、同、解、乾各一。)
dìng gōng shǎn xī xiāng jūn, qìng lì sì nián, shēng jìn jūn zēng zhì, wèi zhǐ huī shí. yǒng xìng qín qìng yuán wèi jīng yí fū yán zhèn róng gè yī.
定功(陝西廂軍,慶曆四年,升禁軍增置,為指揮十。永興、秦、慶、原、渭、涇、儀、鄜、延、鎮戎各一。)
qīng jiàn qìng lì chū, mù tǔ rén jīng hàn zhě chōng, yīn qí dì míng. zhǐ huī èr.
清澗(慶曆初,募土人精悍者充,因其地名。指揮二。)
jiàn wēi qín zhōu xiāng bīng, qìng lì bā nián shēng jìn jūn. zhǐ huī yī.
建威(秦州廂兵,慶曆八年升禁軍。指揮一。)
xiào yǒng jǐng yòu zhōng, mù chuān xiá liú mín zēng zhì, wèi zhǐ huī èr shí qī. chén liú sān, tài kāng wèi shì xiāng yì hé yáng cáo hé liú gè èr, xián píng zhèng bó wèi xǔ dān chán cí guǎng jì hé yīn níng líng bái bō gè yī.
效勇(景祐中,募川峽流民增置,為指揮二十七。陳留三,太康、尉氏、襄邑、河陽、曹、合流各二,咸平、鄭、亳、衛、許、單、澶、磁、廣濟、河陰、寧陵、白波各一。)
xuān yì qìng lì zhōng, jīng dōng jīng xī hé běi hé dōng huái nán jiāng nán liǎng zhè jīng hú fú jiàn jiǔ lù mù jiàn yǒng huò xuǎn xiāng jūn wèi zhī. zhǐ huī èr bǎi bā shí bā, zhì zhì píng zhōng, guǎn yī bǎi qī shí sì. jīng dōng lù: nán jīng yùn xú cáo qí gè èr, qīng yǎn mì pú yí dān jì zī lái wéi dēng huái yáng guǎng jì gè yī jīng xī lù: xī jīng huá xǔ hé yáng chén xiāng zhèng yǐng cài rǔ suí xìn yáng gè yī, dèng èr. hé běi lù: zhēn dìng dé dì bó xíng qí ēn cí shēn dìng bīn tōng lì yǒng jìng gān níng gè yī. hé dōng lù: tài yuán fén gè liù, jìn sì, zé jiàng shí dài gè sān, lù lán xīn liáo wēi shèng píng dìng gè èr, cí xí níng huà gè yī. huái nán lù: yáng bó gè èr, lú sù shòu chǔ zhēn sì qí hǎi shū tài háo hé guāng huáng tōng wú wèi gāo yóu lián shuǐ gè yī. jiāng nán lù: jiāng níng hóng qián jí fǔ yuán yún jiàn chāng nán ān gè yī. liǎng zhè lù: háng èr, yuè sū míng hú wù rùn wēn qú cháng xiù chù gè yī. jīng hú lù: tán quán dǐng gè sān, jīng nán shào héng yǒng chēn dào ān è yuè lǐ fù xiá guī chén jīng mén hàn yáng guì yáng gè yī. fú jiàn lù: jiàn èr, quán nán jiàn zhāng tīng shào wǔ xìng huà gè yī.
宣毅(慶曆中,京東、京西、河北、河東、淮南、江南、兩浙、荊湖、福建九路募健勇或選廂軍為之。指揮二百八十八,至治平中,管一百七十四。京東路:南京、鄆、徐、曹、齊各二,青、兗、密、濮、沂、單、濟、淄、萊、濰、登、淮陽、廣濟各一;京西路:西京、滑、許、河陽、陳、襄、鄭、潁、蔡、汝、隨、信陽各一,鄧二。河北路:真定、德、棣、博、邢、祁、恩、磁、深、定、濱、通利、永靜、乾寧各一。河東路:太原、汾各六,晉四,澤、絳、石、代各三,潞、嵐、忻、遼、威勝、平定各二,慈、隰、寧化各一。淮南路:揚、亳各二,廬、宿、壽、楚、真、泗、蘄海、舒、泰、濠、和、光、黃、通、無為、高郵、漣水各一。江南路:江寧、洪、虔、吉、撫、袁、筠、建昌、南安各一。兩浙路:杭二,越、蘇、明、湖、婺、潤、溫、衢、常、秀、處各一。荊湖路:潭、全、鼎各三,荊南、邵、衡、永、郴、道、安、鄂、岳、澧、復、峽、歸、辰、荊門、漢陽、桂陽各一。福建路:建二,泉、南劍、漳、汀、邵武、興化各一。)
xuān yì chuáng zi nǔ pào shǒu qìng lì zhōng zhì. zhǐ huī yī. kě lán.
宣毅床子弩炮手(慶曆中置。指揮一。岢嵐。)
jiàn ān fǔ zhōu xiāng bīng, qìng lì èr nián shēng jìn jūn. zhǐ huī èr. fǔ lán gè yī.
建安(府州廂兵,慶曆二年升禁軍。指揮二。府、嵐各一。)
wēi guǒ jiā yòu sì nián zhì, zhǐ huī èr shí wǔ. jīng nán jiāng níng háng yáng lú tán gè sān, hóng yuè fú gè èr, qián yī.
威果(嘉祐四年置,指揮二十五。荊南、江寧、杭、揚、廬、潭各三,洪、越、福各二,虔一。)
wǔ yán zhǐ huī yī. jīng shī.
武嚴(指揮一。京師。)
yù qián zhōng zuǒ jūn tóu sī mǎ bù jūn dōu jūn tóu fù dōu jūn tóu, mǎ jūn dōu jūn tóu fù dōu jūn tóu, bù jūn dōu jūn tóu fù dōu jūn tóu. qí suǒ xiá sàn yuán, yǒu fù zhǐ huī shǐ jūn shǐ fù bīng mǎ shǐ shí jiāng. mǎ bù zhí zì zhǐ huī shǐ ér xià, jiē rú diàn qián sī zhī zhì.
御前忠佐軍頭司 馬步軍都軍頭、副都軍頭,馬軍都軍頭、副都軍頭,步軍都軍頭、副都軍頭。其所轄散員,有副指揮使、軍使、副兵馬使、十將。馬步直自指揮使而下,皆如殿前司之制。)
yù qián zhōng zuǒ sàn yuán běn xǔ zhōu yuán liáo shèng yuán, chún huà zhōng, lì wèi jūn tóu sī sàn yuán yī bān. yòu wǔ dài yǐ lái, jūn xiào lì gōng wú kě mén shǔ zhě, dì lìng yǔ zhū xiào tóng qí yǐn shàn, míng jiàn fàn dōu zhǐ huī shǐ, hòu wéi bèi qiǎn zhě jū cǐ. dà zhōng xiáng fú èr nián, gǎi wèi sàn zhǐ huī shǐ. bān yī.
御前忠佐散員(本許州員僚剩員,淳化中,立為軍頭司散員一班。又五代以來,軍校立功無可門署者,第令與諸校同其飲膳,名健飯都指揮使,後唯被譴者居此。大中祥符二年,改為散指揮使。班一。)
mǎ zhí yōng xī sì nián zhì, zhǐ huī yī.
馬直(雍熙四年置,指揮一。)
bù zhí duān gǒng yuán nián zhì, zhǐ huī yī.
步直(端拱元年置,指揮一。)
bèi jūn yī qiān jiǔ bǎi liù shí rén.
備軍(一千九百六十人。)
huáng chéng sī qīn cóng guān tài píng xìng guó sì nián, fēn qīn shì guān zhī yǒu cái yǒng zhě wèi zhī, gěi zhū diàn sǎ sǎo jí qì kān xún chá zhī shì. zhǐ huī sān.
皇城司 親從官(太平興國四年,分親事官之有材勇者為之,給諸殿灑掃及契勘巡察之事。指揮三。)
rù nèi yuàn zi tiān shèng yuán nián, jiǎn qīn shì guān nián gāo zhě wèi zhī. jiǔ nián, xuǎn niǎn guān liù shí yǐ shàng zhě chōng. zhì píng èr nián, zhào yǐ wǔ bǎi rén wèi é.
入內院子(天聖元年,揀親事官年高者為之。九年,選輦官六十以上者充。治平二年,詔以五百人為額。)
qí jì yuàn qí yù mǎ zhí tài píng xìng guó èr nián zhì, fēn zuǒ yòu fān. bā nián, fēn wèi èr zhí. qí hòu zēng zhì bā zhí.
騏驥院 騎御馬直(太平興國二年置,分左右番。八年,分為二直。其後增置八直。)
zuǒ yòu jiào jùn jiù míng zuǒ yòu bèi zhēng, jiàn lóng èr nián gǎi. zhǐ huī sì.
左右教駿(舊名左右備征,建隆二年改。指揮四。)