strong shì qíng chī fū fù gǎn ēn shēn yì tǎo xiōng dì bèi lù strong
释情痴夫妇感恩 伸义讨兄弟被戮
cí yuē:
词曰:
yǒu yì duō yuán, qǐ bì jǐn zhū shéng qiān jiē. zhǐ kàn nà hóng fú cái gāo, yào shī qíng rè. sī mǎ lín dèng qín mèi yě, wén jūn zhì xiàng hé zhēn qiè. zhà xiāng féng, yǎn dǐ shí yīng xióng, kān qià yuè.
有意多缘,岂必尽朱绳牵接。只看那红拂才高,药师情热。司马临邓琴媚也,文君志向何真切。乍相逢,眼底识英雄,堪恰悦。
yǒu yī zhǒng, tiān yuán jié. yǒu yī zhǒng, píng zōng hé. tàn fāng qíng wèi duàn, chī hún wèi jué. bù wéi xī qín céng zhǎn shǒu, niú jīn dōng jìn yì zhū miè. zhè qí jiān, shǐ cè zuì fēn míng, hé xū shuō?
有一种,天缘结。有一种,萍踪合。叹芳情未断,痴魂未绝。不韦西秦曾斩首,牛金东晋亦诛灭。这其间,史册最分明,何须说?
diào jì" mǎn jiāng hóng"
调寄“满江红”
tiān xià zhì luàn cháng xiāng chéng, jiǔ zhì huò kě bù zhì yú luàn, ér luàn jí zé bì zhì yú fù zhì. suī wú wèn shì shǒu chū zhī wáng zhě, yì bì yǒu bō luàn fǎn zhèng zhī yīng zhǔ, tǐng shēng yú qí jiān. yǒu yīng zhǔ, jí yǒu yī èr chí zhèng bù ā zhī yuán zǎi, yù shì gǎn yán zhī shì cóng, yìng yùn ér xìng, zú yǐ wǎn huí tiān yì, wéi chí shì dào, qí guān xì qǐ qiǎn xiǎn zāi! jīn qiě bù shuō zhōng zōng dào jīng, shàng zài dōng gōng. tài hòu yī jiù zhí zhǎng cháo zhèng, nián chǐ suī gāo, yín xīn yù chì. yòu yǐ zhāng chāng zōng wèi fèng chén lìng, měi nèi yán qū yàn, zhé yǐn zhū wǔ èr zhāng yǐn bó cháo xuè, yòu duō xuǎn měi shào nián, wèi fèng chén nèi gòng fèng, pǐn qí yán chī, rì yè xì nòng. wèi yuán zhōng wèi xiāng, zòu dào:" chén chéng fá zǎi xiàng, shǐ xiǎo rén zài cè, chén zhī zuì yě." yuán zhōng bǐng xìng zhōng zhí, bù wèi quán shì, yóu shì zhū wǔ èr zhāng shēn yuàn, tài hòu yì bù yuè yuán zhōng. chāng zōng nǎi zèn yuán zhōng sī yì dào:" tài hòu nián lǎo, qiě yín luàn rú cǐ bù ruò xié tài zǐ wèi jiǔ cháng, dōng gōng fèn xìng, zé xiá xié xiǎo rén, jiē wèi bì wèi yǐ!" tài hòu zhī zhī dà nù, yù zhì yuán zhōng. chāng zōng kǒng pà shì bù néng tuǒ, nǎi mì yǐn fèng gé shè rén zhāng shuō, lù yǐ duō jīn, xǔ yǐ měi guān, shǐ zhèng yuán zhōng. zhāng shuō sī liang yào tuī bù guǎn, tā jiù biàn qǐ liǎn lái, bù hǎo yì sī. tǎng ruò zài xún le bié gè, zài yuán zhōng zǎi xiàng shēn shàng, yǒu xiē bù tuǒ. wǒ qiě xǔ zhī, qiě dào lín qī zài shāng, zhǐ de wěi wěi ér bié.
天下治乱尝相承,久治或可不至于乱,而乱极则必至于复治。虽无问世首出之王者,亦必有拨乱反正之英主,挺生于其间。有英主,即有一二持正不阿之元宰,遇事敢言之侍从,应运而兴,足以挽回天意,维持世道,其关系岂浅鲜哉!今且不说中宗到京,尚在东宫。太后依旧执掌朝政,年齿虽高,淫心愈炽。又以张昌宗为奉宸令,每内延曲宴,辄引诸武、二张饮博嘲谑,又多选美少年,为奉宸内供奉,品其妍媸,日夜戏弄。魏元忠为相,奏道:“臣承乏宰相,使小人在侧,臣之罪也。”元忠秉性忠直,不畏权势,由是诸武、二张深怨,太后亦不悦元忠。昌宗乃谮元忠私议道:“太后年老,且淫乱如此;不若挟太子为久长,东宫奋兴,则狎邪小人,皆为避位矣!”太后知之大怒,欲治元忠。昌宗恐怕事不能妥,乃密引凤阁舍人张说,赂以多金,许以美官,使证元忠。张说思量要推不管,他就变起脸来,不好意思。倘若再寻了别个,在元忠宰相身上,有些不妥。我且许之,且到临期再商,只得唯唯而别。
tài hòu míng rì lín cháo, zhū chén jǐn tuì, zhǐ liú wèi yuán zhōng yǔ zhāng chāng zōng tíng wèn. tài hòu dào:" zhāng chāng zōng, nǐ jǐ shí wén de wèi yuán zhōng sī yì de? què yǔ hé rén shuō zhī?" chāng zōng dào:" yuán zhōng yǔ huáng fèng gé shè rén zhāng shuō xiāng hǎo, qián yán shì duì zhāng shuō shuō de, qǐ bì xià zhào zhāng shuō wèn zhī, biàn zhī chén yán bù miù." tài hòu jí mìng nèi jiān qù zhào zhāng shuō. shì shí dà chén shàng zài cháo fáng tàn tīng wèi guī, wén tài hòu lái zhào, zhāng shuō zhī wèi yuán zhōng shì. shuō jiāng rù, lì bù shàng shū sòng jǐng wèi shuō dào:" zhāng lǎo xiān shēng, míng yì zhì zhòng, guǐ shén nán qī, bù kě xùn qíng xíng zhǐ, yǐ qiú gǒu miǎn. huò zuì liú cuàn, qí róng duō yǐ. tǎng shì yǒu bù cè, jǐng děng kòu hūn lì zhēng, yǔ zi tóng shēng sǐ, nǔ lì wèi zhī, wàn dài zhān yǎng, zài cǐ yī jǔ yě!" yòu yǒu zuǒ shǐ liú zhī jǐ dào:" zhāng xiān shēng wú hàn qīng shǐ, wèi zǐ sūn lèi." zhāng shuō diǎn tóu wěi wěi, suì rù nèi tíng. tài hòu wèn zhī, zhāng shuō mò rán wú yǔ. chāng zōng cóng páng cù shǐ zhāng shuō yán zhī. zhāng shuō biàn dào:" chén shí bù wén yuán zhōng yǒu shì yán, dàn chāng zōng bī shǐ chén zhèng zhī ěr." tài hòu nù dào:" zhāng shuō fǎn fù xiǎo rén, yí yī bìng zhì zhī!" yú shì tuì cháo.
太后明日临朝,诸臣尽退,止留魏元忠与张昌宗廷问。太后道:“张昌宗,你几时闻得魏元忠私议的?却与何人说之?”昌宗道:“元忠与凰凤阁舍人张说相好,前言是对张说说的,乞陛下召张说问之,便知臣言不谬。”太后即命内监去召张说。是时大臣尚在朝房探听未归,闻太后来召,张说知为元忠事。说将入,吏部尚书宋璟谓说道:“张老先生,名义至重,鬼神难期,不可徇情行止,以求苟免。获罪流窜,其荣多矣。倘事有不测,璟等叩阍力争,与子同生死,努力为之,万代瞻仰,在此一举也!”又有左史刘知几道:“张先生无汗青史,为子孙累。”张说点头唯唯,遂入内庭。太后问之,张说默然无语。昌宗从旁促使张说言之。张说便道:“臣实不闻元忠有是言,但昌宗逼使臣证之耳。”太后怒道:“张说反复小人,宜一并治之!”于是退朝。
gé le jǐ rì, tài hòu jiào zhāng shuō yòu wèn, shuō duì rú qián. tài hòu dà nù, yuán zhōng biǎn gāo yào wèi, shuō liú lǐng biǎo. chāng zōng yīn zhāng shuō bù kěn wū zhèng yuán zhōng, xié tài hòu zhī shì, lián yè yào cù tā qǐ shēn. què shuō zhāng shuō yǒu ài qiè xìng níng, míng huái táng, zì xǐng huā. shēng shí mǔ mèng rén shòu hǎi táng yī zhī, yīn ér dé yùn, qí zhū mǔ xì dào:" hǎi táng shuì wèi zú yé!" qí mǔ dào:" míng huā yí xǐng bù yí shuì." gù hào xǐng huā. jí guī zhāng shuō, shí nián shí qī, zī róng yàn lì, wén cái mǐn jié. zhāng shuō suǒ yǒu jī mì shì gù, jù tā zhǎng guǎn. yī rì yǒu gè tóng nián zhī zǐ, xìng jiǎ míng quán xū, fù qīn jiǎ gé, guān bài lǐ bù shàng shū. quán xū nián fāng ruò guàn, yìng shì lái jīng, tè lái bài wàng zhāng shuō. yīn jiàn quán xū nián shào duō cái, liú wèi shū jì. fán shū zhá lái wǎng, jiē bǐ dài bǐ. zhù zài jiā zhōng, hū hū guò le yī xià, qiū lái fēng jǐng, shèn shì kě rén: cán wú luò yè, zǎo guì piāo xiāng. quán xū ǒu zhì yuán zhōng lǜ yù tíng qián xián wán, pī miàn zhuàng jiàn le xǐng huā. quán xū sè dǎn rú tiān, jìng shàng qián shēn shēn zuō yī dào:" xiǎo shēng sū zhōu jiǎ quán xū, ǒu ěr yóu xíng, shī yú huí bì, wàng niáng zǐ shù zuì." nà xǐng huā yě bù huí yán, dá le yī lǐ, jìng wàng lǐ biān jìn qù le. xǐng huā xīn shàng sī xiǎng qǐ lái:" wú jiā lǎo yé, zhǐ shuō jiǎ xiàng gōng wén xué fù shàn jiā shì guì xiǎn, bìng bù tí qǐ tā fēng zī xiù yǎ, xìng gé wēn hé. kàn tā jǔ zhǐ ān jìng, jué bù xiàng gè luò báo zhī rén, wú jīn zài cǐ, suī rán xiǎng yòng, zhōng wú chū tóu zhī rì." dào yǒu jǐ fēn kàn shàng tā de yì sī. quán xū suī rán yī jiàn, bìng bù zhī cǐ shì hé rén, yòu wú cóng nà lǐ fǎng wèn, xiōng zhōng shí kè xiǎng niàn, zhǐ suǒ fù zhī wú kě rú hé.
隔了几日,太后叫张说又问,说对如前。太后大怒,元忠贬高要尉,说流岭表。昌宗因张说不肯诬证元忠,挟太后之势,连夜要促他起身。却说张说有爱妾姓宁,名怀棠,字醒花。生时母梦人授海棠一枝,因而得孕,其诸母戏道:“海棠睡未足耶!”其母道:“名花宜醒不宜睡。”故号醒花。及归张说,时年十七,姿容艳丽,文才敏捷。张说所有机密事故,俱他掌管。一日有个同年之子,姓贾名全虚,父亲贾格,官拜礼部尚书。全虚年方弱冠,应试来京,特来拜望张说。因见全虚年少多才,留为书记。凡书札来往,皆彼代笔。住在家中,忽忽过了一夏,秋来风景,甚是可人:残梧落叶,早桂飘香。全虚偶至园中绿玉亭前闲玩,劈面撞见了醒花。全虚色胆如天,竟上前深深作揖道:“小生苏州贾全虚,偶尔游行,失于回避,望娘子恕罪。”那醒花也不回言,答了一礼,竟望里边进去了。醒花心上思想起来:“吾家老爷,只说贾相公文学富赡、家世贵显,并不题起他丰姿秀雅,性格温和。看他举止安静,决不像个落薄之人,吾今在此,虽然享用,终无出头之日。”到有几分看上他的意思。全虚虽然一见,并不知此是何人,又无从那里访问,胸中时刻想念,只索付之无可如何。
guò le yī rì, zhèng zhí zhāng shuō yǒu shì, quán xū chū qù dǎ tīng le huí jiā, dú zuò shū zhāi. yuè sè rú zhòu, tīng jiàn chuāng wài yǒu rén sòu shēng. quán xū chū lái yī kàn, jiàn yī nǚ láng huǎn bù ér zhì, quán xū jīng wèn. nǚ láng dá dào:" wú nǎi xǐng niáng shì nǚ bì lián. nǎng rì xǐng niáng tíng qián yī jiàn, ǒu ěr chuí qíng, zhì jīn bù wàng. zī yīn lǎo yé zài yù, jí rì qǐ xíng, xǐng niáng yù jiàn láng jūn yī miàn, tè mìng qiè xiān róng." yǔ wèi wán, zhī jiàn xǐng huā yí bù ér lái, mǎn shēn xiāng qì yūn yūn. quán xū yíng shàng yī yī dào:" lǜ yù tíng qián, piē rán xiāng yù, dù niáng zǐ jué bú shì fán rén, suǒ yǐ gǎn yú zhí tōng kuǎn qǔ. jīn xìng niáng zǐ jiàng lín, tiān qiǎn qí yuán ruò shì niáng zǐ bù qì, biàn hǎo jié xià bǎi nián yīn juàn le." nà xǐng huā què yě ān yǎ, xú xú de dá dào:" wǒ zài fǔ zhōng yī èr nián, suǒ jiàn wǎng lái guì rén duō yǐ, wèi yǒu rú jūn zhě. jūn ruò bù yǐ qiè wèi cán huā bài xù, qǐng zhǎng shì jīn zhì. chéng cǐ duō gù zhī jì, rú lǐ wèi gōng zhī xié zhāng chū chén, piāo rán zhǎng wǎng, wèi shí jūn yǐ wéi kě fǒu?" quán yóu dào:" chéng niáng zǐ miù ài, quán xū yǒu hé bù kě. zhǐ shì nián bó miàn shàng bù hǎo yì sī." xǐng huā dào:" nǐ wǒ zhōng shēn dà shì, nà lǐ gù dé, xū zì wéi zhǔ zhāng." bì lián xié zhe jiǔ yáo, èr rén duì zhuó. quán xū dào:" qīng zì xǐng huā, zhǐ kǒng yè shēn huā shuì qù nài hé?" xǐng huā xiào dào:" gòng jūn jīn yè bù xū shuì, fǒu zé kǒng quán xū cǐ yī kè qiān jīn yě." xiāng yǔ dà xiào. bì lián dào:" gé qiáng yǒu ěr, wèi jīn zhī jì, sān shí liù zhe, zǒu wéi shàng zhe." jí máng shōu shí, lián yè táo dùn. zhèng shì:
过了一日,正直张说有事,全虚出去打听了回家,独坐书斋。月色如昼,听见窗外有人嗽声。全虚出来一看,见一女郎缓步而至,全虚惊问。女郎答道:“吾乃醒娘侍女碧莲。曩日醒娘亭前一见,偶尔垂情,至今不忘。兹因老爷在寓,即日起行,醒娘欲见郎君一面,特命妾先容。”语未完,只见醒花移步而来,满身香气氲氲。全虚迎上一揖道:“绿玉亭前,瞥然相遇,度娘子决不是凡人,所以敢于直通款曲。今幸娘子降临,天遣奇缘;若是娘子不弃,便好结下百年姻眷了。”那醒花却也安雅,徐徐的答道:“我在府中一二年,所见往来贵人多矣,未有如君者。君若不以妾为残花败絮,请长侍巾栉。承此多故之际,如李卫公之挟张出尘,飘然长往,未识君以为可否?”全由道:“承娘子谬爱,全虚有何不可。只是年伯面上不好意思。”醒花道:“你我终身大事,那里顾得,须自为主张。”碧莲携着酒肴,二人对酌。全虚道:“卿字醒花,只恐夜深花睡去奈何?”醒花笑道:“共君今夜不须睡,否则恐全虚此一刻千金也。”相与大笑。碧莲道:“隔墙有耳,为今之计,三十六着,走为上着。”疾忙收拾,连夜逃遁。正是:
hūn yīn dào dǐ jiē qián dìng, dàn dé duō qíng zì yǒu yuán.
婚姻到底皆前定,但得多情自有缘。
zǎo yǐ yǒu rén jiāng cǐ shì bào zhī zhāng shuō, zhāng shuō chāi rén sì xià jī huò zhù le, lái jiàn zhāng shuō. zhāng shuō yào bǎ quán xū zhì zhī sǐ dì, quán xū lì shēng dào:" dǔ sè bù néng jìn, yì rén zhī cháng qíng. nán zǐ hàn sǐ hé zú xī, zhǐ shì míng gōng rú cǐ míng wàng sù zhe, rú cǐ jué lù zūn róng, jīn suī zàn zhé, bù jiǔ zì dāng qiān zhuó. ān zhī hòu rì níng wú fù yǒu yì wài zhī yú, huǎn jí yù yòng rén hū? hé jìn yī nǚ zǐ ér zhì dà zhàng fū yú sǐ dì, qiè wèi míng gōng bù qǔ yě. qiě chǔ zhuāng wáng bù jiù jué yīng zhī shì, yuán àng bù zhuī qiè jī zhī shū shēng, yáng sù yì bù qióng lǐ jìng zhī qù xiàng, hòu lái jiē huò qí bào, qǐ míng gōng yīn yī nǚ zǐ, ér yù shā guó shì hū?" zhāng shuō qí qí yǔ, suì huí chēn zuò xǐ dào:" rǔ yán shì yì yǒu lǐ, jīn yǐ xǐng huā zèng rǔ, bìng mìng jiā rén hòu jù lián zī zèng zhī." quán xū yě bù tuī cí, xié zhī ér qù. tài hòu wén zhī, yǐ zhāng shuō néng shùn rén qíng, bù dú bù jiù qián shì, qiě mìng yǐ yuán guān jiān wèi ruì zōng dì sān zi lóng jī zhī fù. zhè lóng jī jí hòu lái zhōng xīng zhī zhǔ xuán zōng huáng dì yě. dàn nà shí jié zhèng wèi de shí, tài hòu yì děng xián shì zhī. qí shí tài hòu suǒ chǒng ài de rén, zì zhū wǔ ér wài, zhǐ yǒu tài píng gōng zhǔ yǔ ān lè gōng zhǔ. nà ān lè gōng zhǔ nǎi zhōng zōng zhī nǚ, xià jià yú tài hòu zhī zhí wǔ chóng xùn. tài hòu cóng wǔ shì yī mài tuī ài, gù yì ài zhī. tā yǐ le fū jiā zhī shì, yòu huì chǎn mèi tài hòu, dé qí huān xīn, yīn biàn jiāo shē yín yì, yǔ tài píng gōng zhǔ yí yàng de héng xíng wú jì.
早已有人将此事报知张说,张说差人四下缉获住了,来见张说。张说要把全虚置之死地,全虚厉声道:“睹色不能禁,亦人之常情。男子汉死何足惜,只是明公如此名望素著,如此爵禄尊荣,今虽暂谪,不久自当迁擢。安知后日宁无复有意外之虞,缓急欲用人乎?何靳一女子而置大丈夫于死地,窃谓明公不取也。且楚庄王不究绝缨之事,袁盎不追窃姬之书生,杨素亦不穷李靖之去向,后来皆获其报,岂明公因一女子,而欲杀国士乎?”张说奇其语,遂回嗔作喜道:“汝言似亦有理,今以醒花赠汝,并命家人厚具奁资赠之。”全虚也不推辞,携之而去。太后闻知,以张说能顺人情,不独不究前事,且命以原官兼为睿宗第三子隆基之傅。这隆基即后来中兴之主玄宗皇帝也。但那时节正未得时,太后亦等闲视之。其时太后所宠爱的人,自诸武而外,只有太平公主与安乐公主。那安乐公主乃中宗之女,下嫁于太后之侄武崇训。太后从武氏一脉推爱,故亦爱之。他倚了夫家之势,又会谄媚太后,得其欢心,因便骄奢淫佚,与太平公主一样的横行无忌。
yī rì, liǎng gè gōng zhǔ tóng zài gōng zhōng xián zuò, ǒu jiàn bì shàng guà zhe yī zhóu měi rén dòu bǎi cǎo de huà tú, qiě shì huà dé yǒu qù, yǒu xī jiāng yuè cí dào dé hǎo:
一日,两个公主同在宫中闲坐,偶见壁上挂着一轴美人斗百草的画图,且是画得有趣,有《西江月》词道得好:
chūn cǎo chūn lái jiāo mào, chūn guī chūn xīng fāng nóng. zhēng jiào xiǎo bì xiàng guó zhōng, piān mì fāng fēi zhǒng zhǒng. gè chū duō bān duō pǐn, zhēng kàn shuí yì shuí tóng. yīn hé yī xiào zhǎn huān róng, dòu zhe yí nán xīn dòng.
春草春来交茂,春闺春兴方浓。争教小婢向国中,偏觅芳菲种种。各出多般多品,争看谁异谁同。因何一笑展欢容,斗着宜男心动。
tài píng gōng zhǔ kàn le huà tú, duì ān lè gōng zhǔ shuō dào:" měi rén dòu cǎo, chūn guī yùn shì. jīn fāng èr yuè, bǎi cǎo wèi bèi. dài chūn shēn cǎo mào zhī shí, wǒ hé nǐ zuò gè dòu cǎo huì, dà jiā dǔ xiē shén me rú hé?" ān lè gōng zhǔ xīn rán yìng nuò. dào de sān yuè chū xún, zhèng yù yù qiǎn gōng nǚ men qù yù yuàn zhōng cǎi mì gè zhǒng yì cǎo, shì shàng guān wǎn ér lái xián huà, wén zhī qí shì, yīn shuō dào:" gōng zhǔ ruò dàn shǐ rén mì cǎo, zhǐ pà nǐ huì mì, tā yě huì mì, hé néng qǔ shèng? bì xū mì dé yī jiàn tā rén suǒ bì wú zhī wù fāng hǎo." gōng zhǔ dào:" nǐ dào nà yī jiàn shì tā rén suǒ wú de?" wǎn dì dào:" zhè dào bù bì jū dìng shì cǎo bú shì cǎo, zhǐ yào yǔ cǎo xiāng lèi de biàn liǎo." gōng zhǔ dào:" nǐ qiě shuō hé wù yǔ cǎo xiāng lèi?" wǎn ér dào:" cǎo wèi dì zhī máo, rén shēn yǒu wǔ máo, yì rú dì zhī yǒu cǎo, wǔ máo zhī zhōng xū wèi guì. wú wén nán hǎi zhī huán sì sù de wéi mó jí zhī xiàng, qí xū nǎi jìn cháo míng gōng xiè líng yùn miàn shàng de, cǐ zhēn shì jiān yǒu yī wú èr de dōng xī, dé cǐ yī wù, dìng kě qǔ shèng." ān lè gōng zhǔ wén yán dà xǐ. yuán lái jìn shí xiè líng yùn, yī dài míng rén, guān fēng kāng lè jùn gōng, shēng de yī bù měi rán, bù dàn rén rén xīn xiàn, zì jǐ yì shén ài xī. hòu yīn fàn zuì lí xíng, lín sǐ zhī shí, bù rěn mái mò cǐ xū, qīn zì jiǎn fù zhòng rén. qí shí shì dàng nán hǎi zhī huán sì nèi zhuāng sù wéi mó jí xiàng, yí mìng jiāng cǐ xū shě wèi wéi mó jí fǎ xiàng zhī xū. hòu shì yīn xiāng chuán wèi cǐ sì zhōng yī jiàn shèng jī. nà wéi mó jí shì shì jiā mù ní fú tóng shí de rén, tā yǔ wén shū pú sà zuì xiāng shàn, qí wǎng lái wèn dá zhī yǔ, zài zài nèi diǎn. jīn cáng jīng zhōng yǒu wéi mó jí suǒ shuō jīng. cǐ nǎi xī tiān yí gè wèi chū jiā bù là fā de jū shì, suǒ yǐ sù qí xiàng zhě, yào yòng xū rán.
太平公主看了画图,对安乐公主说道:“美人斗草,春闺韵事。今方二月,百草未备。待春深草茂之时,我和你做个斗草会,大家赌些什么如何?”安乐公主欣然应诺。到得三月初旬,正欲预遣宫女们去御苑中采觅各种异草,适上官婉儿来闲话,闻知其事,因说道:“公主若但使人觅草,只怕你会觅,他也会觅,何能取胜?必须觅得一件他人所必无之物方好。”公主道:“你道那一件是他人所无的?”婉地道:“这倒不必拘定是草不是草,只要与草相类的便了。”公主道:“你且说何物与草相类?”婉儿道:“草为地之毛,人身有五毛,亦如地之有草,五毛之中须为贵。吾闻南海祗洹寺塑的维摩诘之像,其须乃晋朝名公谢灵运面上的,此真世间有一无二的东西,得此一物,定可取胜。”安乐公主闻言大喜。原来晋时谢灵运,一代名人,官封康乐郡公,生得一部美髯,不但人人欣羡,自己亦甚爱惜。后因犯罪罹刑,临死之时,不忍埋没此须,亲自剪付众人。其时适当南海祗洹寺内装塑维摩诘像,遗命将此须舍为维摩诘法像之须。后世因相传为此寺中一件胜迹。那维摩诘是释迦牟尼佛同时的人,他与文殊菩萨最相善,其往来问答之语,载在内典。今藏经中有维摩诘所说经。此乃西天一个未出家不落发的居士,所以塑其像者,要用须髯。
xián huà shǎo shuō. qiě shuō ān lè gōng zhǔ tīng le shàng guān wǎn ér zhī yán, lì jí mì qiǎn nèi zhuàn lín mào fēi qí wǎng nán hǎi zhī huán sì, jiāng wéi mó jí zhī xū, jiǎn qǔ yī bàn, yǐ bèi dòu cǎo zhī yòng. lín mào jí xíng zhī hòu, gōng zhǔ yòu xiǎng:" wǒ ruò qǔ xū zhī bàn, tǎng tài píng gōng zhǔ zhī dào, yě qiǎn rén qù jiǎn le nà yī bàn lái, què bù dà jiā chě zhí le. bù rú yī bìng jiǎn qǔ, yī zé dòu cǎo bì shèng, èr zé liú cǐ yī bù quán xū, yǐ wéi qí shì, què bù shèn miào?" suì lìng qiǎn nèi shì yáng chūn jǐng, xīng yè qián wǎng. bǐ jí dào bàn tú, yǐ jiàn lín mào zhuàn lái le. yáng chūn jǐng yī miàn zì qù jiǎn qǔ yú xū, lín mào zì jiāng xiān jiǎn zhī xū, huí gōng fù mìng. yuán lái tài píng gōng zhǔ, zhèng yuē dìng zhè yī rì yǔ ān lè gōng zhǔ, gè chū zhēn qí bǎo wán, zài cháng chūn gōng nèi mǎn lǜ xuān zhōng dòu cǎo dǔ shèng, qǐng shàng guān wǎn ér jiān jú. què hǎo zhèng zhí jiàn lín mào dào le, liào dào xū yǐ qǔ de, xīn zhōng huān xǐ. qiě bù shuō pò, biàn xiān jiāng gè yàng yì cǎo xiāng bǐ, zhī jiàn tā duō de, wǒ yě bù shǎo wǒ yǒu de, tā yě bù wú, liǎng jiā dǔ gè chí píng. ān lè gōng zhǔ dào:" dì shàng de cǎo, bù rú rén shēn shàng de cǎo. wǒ yǒu yī zhǒng cǎo, shì gǔ rén shēn shàng yí liú xià lái de, qǐ fēi shì shàng wú shuāng zhī wù?" tài píng gōng zhǔ wèn shì hé wù. ān lè gōng zhǔ dào:" shì jìn rén xiè líng yùn zhī xū." tài píng gōng zhǔ dào:" wú wén xiè líng yùn sǐ shí, yǐ jiāng cǐ xū shě yǔ zhī huán sì zhuāng sù zài wéi mó gào miàn shàng le, nǐ hé cóng dé zhī?" ān lè gōng zhǔ xiào dào:" líng yùn néng shě, wǒ néng qǔ, jīn yǐ qǔ de zài cǐ le." biàn jiào lín mào kuài bǎ lái kàn.
闲话少说。且说安乐公主听了上官婉儿之言,立即密遣内传林茂飞骑往南海祗洹寺,将维摩诘之须,剪取一半,以备斗草之用。林茂即行之后,公主又想:“我若取须之半,倘太平公主知道,也遣人去剪了那一半来,却不大家扯直了。不如一并剪取,一则斗草必胜,二则留此一部全须,以为奇事,却不甚妙?”遂令遣内侍阳春景,星夜前往。比及到半途,已见林茂转来了。阳春景一面自去剪取余须,林茂自将先剪之须,回宫复命。原来太平公主,正约定这一日与安乐公主,各出珍奇宝玩,在长春宫内满绿轩中斗草赌胜,请上官婉儿监局。却好正值见林茂到了,料道须已取得,心中欢喜。且不说破,便先将各样异草相比,只见他多的,我也不少;我有的,他也不无,两家赌个持平。安乐公主道:“地上的草,不如人身上的草。我有一种草,是古人身上遗留下来的,岂非世上无双之物?”太平公主问是何物。安乐公主道:“是晋人谢灵运之须。”太平公主道:“吾闻谢灵运死时,已将此须舍与祗洹寺装塑在维摩诰面上了,你何从得之?”安乐公主笑道:“灵运能舍,我能取,今已取得在此了。”便叫林茂快把来看。
lín mào pěng guò yí gè jǐn náng, yú zhōng qǔ chū xū lái, fàng zài zhuō shàng, guǒ rán hǎo xū, què xiàng zài shēng rén kē xià jiǎn xià lái de, jí qí guāng rùn.
林茂捧过一个锦囊,于中取出须来,放在桌上,果然好须,却像在生人颏下剪下来的,极其光润。
zhèng kàn jiān, kě shā zuò guài, hū dì xuān qián qǐ yī zhèn xiāng fēng, bǎ xū ér chuī xiàng kōng zhōng, yōu yōu yáng yáng de piāo sàn le. lín mào bù zhī gāo dī, gǎn zhe fēng, xiàng kōng zhuō nuò, zhǐ wàng qiǎng dé jǐ jīng. què bèi jiē shí bàn le yī diē, bǎ yòu bì diē huài, wò dì bù néng qǐ. zhòng nèi shì fú zhī chū gōng, tài píng gōng zhǔ dào:" fú miàn shàng de xū, yuán bù gāi qù jiǎn tā, jīn cǐ bào yìng, bì shì fó xīn bù xǐ." shàng guān wǎn ér wén yán, zì xiǎng:" zhè jiàn shì, shì wǒ shuō qǐ de." xīn shàng hǎo shēng jīng hài bù ān, mò rán wú yǔ. ān lè gōng zhǔ hái qiáng zhēng dào:" qiě mò xián jiǎng, dòu cǎo yào suàn wǒ shèng le." tài píng gōng zhǔ xiào dào:" mò shuō xū yuán dāng bù dé cǎo, zhǐ jīn xū zài nà li lī! zhèng hǎo dà jiā bù suàn shū yíng bà le. dāng shí xī xiào yàn yǐn ér sàn. ān lè gōng zhǔ suī rán wèi yíng, què yě bù shū, zhǐ kě xī xū ér bèi fēng chuī qù, bù céng liú dé hái xiǎng nà yī bàn, jí rì qǔ dào, hǎo liú wèi zhēn mì.
正看间,可煞作怪,忽地轩前起一阵香风,把须儿吹向空中,悠悠扬扬的飘散了。林茂不知高低,赶着风,向空捉搦,指望抢得几茎。却被阶石绊了一跌,把右臂跌坏,卧地不能起。众内侍扶之出宫,太平公主道:“佛面上的须,原不该去剪他,今此报应,必是佛心不喜。”上官婉儿闻言,自想:“这件事,是我说起的。”心上好生惊骇不安,默然无语。安乐公主还强争道:“且莫闲讲,斗草要算我胜了。”太平公主笑道:“莫说须原当不得草,只今须在那里哩!正好大家不算输赢罢了。当时嬉笑宴饮而散。安乐公主虽然未赢,却也不输,只可惜须儿被风吹去,不曾留得;还想那一半,即日取到,好留为珍秘。
yòu guò le hǎo jǐ rì, yáng chūn jǐng fāng qǔ de yú xū huí bào. yuán lái nà yáng chūn jǐng, yě yú lù shàng diē huài le yòu bì, gù ér guī chí. gōng zhǔ jì dé le xū, shí fēn huān xǐ. zhèng ná zài shǒu zhōng xì kàn, què yòu zuò guài, yī shà shí xiāng fēng yòu qǐ, yòu bǎ xū ér chuī rén kōng zhōng qù le. xiāng fēng guò hòu, jì yǐ kuáng fēng, jiāng tíng qián shù shàng kāi de huā huì, jìn jiē chuī luò, bù liú yī duǒ, zhòng jù dà hài. yǒu cí wèi zhèng:
又过了好几日,阳春景方取得余须回报。原来那阳春景,也于路上跌坏了右臂,故而归迟。公主既得了须,十分欢喜。正拿在手中细看,却又作怪,一霎时香风又起,又把须儿吹人空中去了。香风过后,继以狂风,将庭前树上开的花卉,尽皆吹落,不留一朵,众俱大骇。有词为证:
líng yùn miàn, wéi mó jí, hé fáng fú miàn rú rén miàn. cǐ xū jiè zuò bǐ xū liú, zěn yīn xī xì qīng xiāng jiǎn? cái xǐ jiàn, chuī bú jiàn, bù xǔ yāo yín nǚ zǐ jiàn. shuí jiāng jīn jiǎn xiàng cí róng,
灵运面,维摩诘,何妨佛面如人面。此须借作彼须留,怎因嬉戏轻相剪?才喜见,吹不见,不许妖淫女子见。谁将金剪向慈容,
jiǎn dé xū shí liǎng bì duàn. dāng xià ān lè gōng zhǔ, jīng jù zhī jí, hé zhǎng xiàng kōng chàn huǐ. tài píng gōng zhǔ yǔ shàng guān wǎn ér wén zhī, gèng jiā hài yì. yú shì sān ge nǚ zǐ gè juān tǎng qiān jīn, gěi yǔ zhī huán sì, zēng xiū diàn yǔ, chóng zhěng jīn shēn, bù zài huà xià.
剪得须时两臂断。 当下安乐公主,惊惧之极,合掌向空忏悔。太平公主与上官婉儿闻知,更加骇异。于是三个女子各捐帑千金,给与祗洹寺,增修殿宇,重整金身,不在话下。
qiě shuō nà shí cháo zhōng dà chén, zì dí rén jié sǐ hòu, zhǐ yǒu sòng jǐng jí qí zhèng zhí, fēng cǎi kě wèi. tài hòu yì jìng lǐ zhī, zhū wǔ dū bù gǎn dài màn tā. zhì yú zhāng yì zhī zhāng chāng zōng liǎng gè, qí wèi dàn sòng jǐng, yǔ xiàng rì wèi dàn dí rén jié yì bān. dāng chū dí rén jié cún rì, shì hǎi guó jìn gòng yī qiú, míng yuē jí cuì qiú, nǎi jí cuì niǎo shēn shàng ruǎn máo zuò chéng de, zuì qīng nuǎn xiān lì, shì yī jiàn qí zhēn nán de zhī wù. zhāng chāng zōng jiàn ér yù zhī, shì ài qǐ ēn qiú cì, tài hòu biàn bǎ lái cì yǔ tā. chāng zōng xiè le ēn, biàn jiù yù qián chuān zhe qǐ lái, tài hòu kàn le xiào dào:" nǐ zhe le cǐ qiú, yuè jué wǔ mèi le." chāng zōng xīn xīn dé yì. shì dí rén jié rù gōng zòu shì, tài hòu jì zhǔn qí suǒ zòu zhī shì, yì yù yǐn rén jié yǔ chāng zōng qīn nì, yīn jiàn jī àn zhī shàng, yǒu qí jú qí zǐ, suì mìng èr rén duì zuò yì qí. èr rén lǐng zhǐ, bǐ cǐ zuò dìng. tài hòu dào:" qí gāo zhě yòng bái qí, chāng zōng qí pō gāo." rén jié qǐ shēn zòu dào:" chén zì xìn shì jīng bái yī xīn, niè ér bù zī zhī rén, yì suī xiǎo shù, yuàn cóng qí lèi, qǐng yòng bái zhě." tài hòu dào:" rèn qīng qǔ yòng kě yě, dàn nǐ èr rén, xū gè dǔ yī wù, jīn suǒ dǔ hé wù?" rén jié dào:" qǐng jí dǔ chāng zōng shēn suǒ chuān zhī qiú." tài hòu dào:" qīng yǐ hé wù wèi duì?" rén jié dào:" chén yì jí yǐ shēn suǒ chuān zǐ páo wèi duì." tài hòu xiào dào:" cǐ jí cuì qiú, jià yú qiān jīn, qīng páo ān néng yǔ xiāng dǐ?" rén jié dào:" cǐ páo nǎi dà chén cháo jiàn zòu duì zhī yī chāng zōng cǐ qiú, nǎi bì nìng chǒng xìng zhī fú. yǐ páo duì qiú, chén yóu bù xiè yě." tài hòu wén yán, xiào ér bù dá, chāng zōng xīn nǎn qì jǔ, suì lèi jú lián běi. rén jié jí duì yù chǐ qí qiú, pī yú shēn shàng, xiè ēn ér chū, zhì guāng fàn mén, biàn tuō xià lái, fù jiā nú fú zhī ér guī. tài hòu zhī zhī, yì zhì bù wèn. yīn cǐ qún xiǎo dōu wèi dàn tā. zài tíng zhèng rén, rú zhāng jiǎn zhī huán yàn fàn jìng huī yuán shù jǐ cuī yuán wěi děng, yòu jiē rén jié suǒ jiàn yǐn, yǔ sòng jǐng gòng shǐ zhōng xīn, shì chú nì zéi.
且说那时朝中大臣,自狄仁杰死后,只有宋璟极其正直,丰采可畏。太后亦敬礼之,诸武都不敢怠慢他。至于张易之、张昌宗两个,其畏惮宋璟,与向日畏惮狄仁杰一般。当初狄仁杰存日,适海国进贡一裘,名曰集翠裘,乃集翠鸟身上软毛做成的,最轻暖鲜丽,是一件奇珍难得之物。张昌宗见而欲之,恃爱乞恩求赐,太后便把来赐与他。昌宗谢了恩,便就御前穿着起来,太后看了笑道:“你着了此裘,越觉妩媚了。”昌宗欣欣得意。适狄仁杰入宫奏事,太后既准其所奏之事,意欲引仁杰与昌宗亲昵,因见几案之上,有棋局棋子,遂命二人对坐弈棋。二人领旨,彼此坐定。太后道:“棋高者用白棋,昌宗棋颇高。”仁杰起身奏道:“臣自信是精白一心,涅而不淄之人,弈虽小数,愿从其类,请用白者。”太后道:“任卿取用可也,但你二人,须各赌一物,今所赌何物?”仁杰道:“请即赌昌宗身所穿之裘。”太后道:“卿以何物为对?”仁杰道:“臣亦即以身所穿紫袍为对。”太后笑道:“此集翠裘,价逾千金,卿袍安能与相抵?”仁杰道:“此袍乃大臣朝见奏对之衣;昌宗此裘,乃嬖佞宠幸之服。以袍对裘,臣犹不屑也。”太后闻言,笑而不答,昌宗心赧气沮,遂累局连北。仁杰即对御褫其裘,披于身上,谢恩而出,至光范门,便脱下来,付家奴服之而归。太后知之,亦置不问。因此群小都畏惮他。在廷正人,如张柬之、桓彦范、敬晖、袁恕己、崔元暐等,又皆仁杰所荐引,与宋璟共矢忠心,誓除逆贼。
yī rì tóng zhōng zōng nán shān chū liè, zhāng jiǎn zhī wǔ rén suí qí ér xíng. dào le shān zhōng yōu pì zhī chù, wǔ rén xià mǎ zòu dào:" chén děng yōu huái xiàng yù miàn zòu, yīn ěr mù zhòng duō, bù gǎn qǐ chǐ. jīn shì shì yǐ pò, bù néng zài yǐn. chén sī bì xià nián dé jiē bèi, tài hòu huò èr zhāng yán yǔ, tān wèi bù hái. jìn wén èr zhāng chǒng xìng tài guò, tài hòu yù jiāng bǎo wèi ràng yǔ liù láng, wàn yī jí zhēn, zé zhì bì xià yú hé dì? chén děng qíng jí, zhǐ de zòu wén. bì xià chóu zhī." zhōng zōng wén yán dà jīng dào:" wèi jīn nài hé?" jiǎn zhī dào:" zhí xū shā què zhāng wǔ luàn chén, fāng dé bì xià fù wèi." zhōng zōng dào:" tài hòu shàng zài, zěn shēng shā dé?" jiǎn zhī dào:" chén dìng jì yǐ jiǔ, wú fán shèng lǜ, dàn kǒng jīng dòng shèng qíng, gù xiān yù wén." zhōng zōng dào:" èr zhāng kě shā wǔ shì zhī zú, xì wǒ zhōng biǎo zhī qīn, wàng kàn tài hòu zhī miàn liú zhī." jiǎn zhī dào:" chén bīng zhì gōng wéi, bù yù zé yǐ, rú huò yù zhe, kǒng dāo jiàn wú qíng, bù néng zì zhǔ." zhōng zōng dào:" gū ruò de wèi, fǎn zhōu wèi táng, dāng fēng rǔ děng wéi wáng." jiǎn zhī chēng xiè. suì cǎo cǎo liè bì ér huí, guī zhì cháo mén, gè gè sàn qù.
一日同中宗南山出猎,张柬之五人随骑而行。到了山中幽僻之处,五人下马奏道:“臣等幽怀向欲面奏,因耳目众多,不敢启齿。今事势已迫,不能再隐。臣思陛下年德皆备,太后惑二张言语,贪位不还。近闻二张宠幸太过,太后欲将宝位让与六郎,万一即真,则置陛下于何地?臣等情急,只得奏闻。陛下筹之。”中宗闻言大惊道:“为今奈何?”柬之道:“直须杀却张武乱臣,方得陛下复位。”中宗道:“太后尚在,怎生杀得?”柬之道:“臣定计已久,无烦圣虑,但恐惊动圣情,故先与闻。”中宗道:“二张可杀;武氏之族,系我中表之亲,望看太后之面留之。”柬之道:“臣兵至宫闱,不遇则已,如或遇着,恐刀剑无情,不能自主。”中宗道:“孤若得位,反周为唐,当封汝等为王。”柬之称谢。遂草草猎毕而回,归至朝门,各各散去。
zhōng zōng huí zhì gōng zhōng, qià hǎo wǔ sān sī nà rì xiǎo de zhōng zōng chū liè, zhèng yǔ wéi hòu zài gōng wán shuǎ, jiàn zuǒ yòu bào shuō wáng yé huí lái, sān sī jīng dé shēn zi zhàn lì. wéi hòu dào:" bù xū hài pà, wǒ tóng nǐ zài wài tou shū shì lǐ qù dǎ yī pán shuāng lù, tā jìn lái kàn jiàn le, bāo nǐ bù shuō yī shēng, hái yào tì wǒ men zhǐ diǎn." sān sī mò nài hé, zhǐ de suí wéi hòu chū lái, zuò le duì jú. zhōng zōng zǒu jìn lái, kàn jiàn xiào dào:" nǐ liǎng gè hǎo zì zài, zài cǐ dǎ shuāng lù." sān sī máng xià lái jiàn le. zhōng zōng dào:" nǐ men kě dǔ shén me?" wéi hòu dào:" dǔ yī jiàn wáng dōng xī." zhōng zōng zuò zài páng biān dào:" dài wǒ diǎn chóu, kàn nǐ men shuí yíng." xià le liǎng jú, dà jiā yī shèng yī běi, dì sān pán què shì sān sī shū le. zhōng zōng dào:" shén me yù dōng xī, ná chū lái." sān sī dào:" cū chǔn zhī wù, bì xià kàn bù dé de, gǎi rì hái yào yǔ niáng niáng fù jú. tiān yǐ hūn hēi, chén yào huí qù le." zhōng zōng dào:" jīn yè qiě zài cǐ yòng le yè yàn, rán hòu huí qù hé fáng?"
中宗回至宫中,恰好武三思那日晓得中宗出猎,正与韦后在宫玩耍,见左右报说王爷回来,三思惊得身子战栗。韦后道:“不须害怕,我同你在外头书室里去打一盘双陆,他进来看见了,包你不说一声,还要替我们指点。”三思没奈何,只得随韦后出来,坐了对局。中宗走进来,看见笑道:“你两个好自在,在此打双陆。”三思忙下来见了。中宗道:“你们可赌什么?”韦后道:“赌一件王东西。”中宗坐在旁边道:“待我点筹,看你们谁赢。”下了两局,大家一胜一北,第三盘却是三思输了。中宗道:“什么玉东西,拿出来。”三思道:“粗蠢之物,陛下看不得的,改日还要与娘娘复局。天已昏黑,臣要回去了。”中宗道:“今夜且在此用了夜宴,然后回去何妨?”
sān sī tóng zhōng zōng dào nèi shū fáng lǐ, zhī jiàn dēng zhú huī huáng, yàn yǐ qí bèi, èr rén zuò le. sān sī dào:" wǒ men zěn me yàng chī jiǔ?" zhōng zōng xiǎng dào:" wǒ qiě bo yī guà, kàn wài yán zhī shì rú hé?" biàn dào:" zhì gè zhuàng yuán bà!" sān sī dào:" zhuàng yuán suī hǎo, zhǐ shì liǎng gè rén yǒu hé yì wèi?" zhōng zōng dào:" nǐ yǔ wǒ zǒng shì qīn qī, wǒ qǐng niáng niáng yǔ shàng guān zhāo yí chū lái, sì rén gòng zhì, qǐ bù yǒu qù." sān sī jiàn shuō, xīn zhōng dà xǐ, dào:" miào." zhōng zōng fēn fù zuǒ yòu. zhī jiàn wéi hòu yǔ shàng guān zhāo yí, jù sù jìng dǎ bàn, lìng yǒu yī zhǒng niǎo nuó yùn zhì, dà jiā zuò le zhì qǐ, bù duō jǐ zhì, zhōng zōng jiù shì yí gè me hún chún, sān rén gǔ zhǎng xiào dào:" miào ya! zhuàng yuán hái shì diàn xià zhàn zhe." zhōng zōng dào:" hǎo biàn hǎo, zhǐ shì me sè ruò shì chún liù, zài wú rén duó qù." sān sī dào:" shuō shén huà lái, yī shì shù zhī shǐ, jué miào de le, suǒ wèi yī yuán fù shǐ, wàn xiàng gēng xīn, kuài fèng yī jù shāng yǔ diàn xià." zhōng zōng yǐn yú, sān rén yòu zhì. shàng guān zhāo yí zhì le sì gè sì, shuō dào:" hǎo le, wǒ shì bǎng yǎn." wéi hòu dào:" bú yào guǎn bǎng yǎn tàn huā, yě gāi chī yī bēi děng wǒ zhì liù ge sì chū lái, lián diàn xià dū chě xià lái." liǎng gè zài nà li zhì, zhōng zōng xīn shàng xiǎng:" cǐ shí chū gēng shí fēn, zěn me hái bú jiàn dòng jìng. ruò shì tā men zuò bù lái, bù rú qiě fàng sān sī huí jiā qù, wǒ jīn jiào rén qù dǎ tīng yī huí." jiù jiào wǎn ér dào:" nǐ kàn tā liǎng gè zài zhì, yǒu le tàn huā, wǒ jiù yào kǎo le. wǒ qù yī huí jiù lái."
三思同中宗到内书房里,只见灯烛辉湟,宴已齐备,二人坐了。三思道:“我们怎么样吃酒?”中宗想道:“我且卜一卦,看外延之事如何?”便道:“掷个状元罢!”三思道:“状元虽好,只是两个人有何意味?”中宗道:“你与我总是亲戚,我请娘娘与上官昭仪出来,四人共掷,岂不有趣。”三思见说,心中大喜,道:“妙。”中宗吩咐左右。只见韦后与上官昭仪,俱素净打扮,另有一种袅娜韵致,大家坐了掷起,不多几掷,中宗就是一个么浑纯,三人鼓掌笑道:“妙呀!状元还是殿下占着。”中宗道:“好便好,只是么色;若是纯六,再无人夺去。”三思道:“说甚话来,一是数之始,绝妙的了,所谓一元复始,万像更新,快奉一巨觞与殿下。”中宗饮于,三人又掷。上官昭仪掷了四个四,说道:“好了,我是榜眼。”韦后道:“不要管榜眼探花,也该吃一杯;等我掷六个四出来,连殿下都扯下来。”两个在那里掷,中宗心上想:“此时初更时分,怎么还不见动静。若是他们做不来,不如且放三思回家去,我今叫人去打听一回。”就叫婉儿道:“你看他两个再掷,有了探花,我就要考了。我去一回就来。”
sān sī jiàn zhōng zōng qù le, bǎ yǐ zi yí jìn le wéi hòu, míng suī zhì shǎi, miǎn bù dé niē shǒu niē jiǎo. zhāo yí zhī qù, xiào dào:" niáng niáng, qiè qù kàn kàn wáng yé lái." wéi hòu hèn bù dé zhāo yí qǐ shēn qù le. wéi hòu lián shì nǚ men yě dōu qiǎn kāi, zhèng dài yǔ sān sī zuò xiē gòu dàng, zhī jiàn zhāo yí rǎng jiāng jìn lái dào:" niáng niáng bù hǎo le!" èr rén tīng jiàn, máng zǒu kāi zuò le, wèn dào:" yǒu shén me bù hǎo?" huà wèi shuō wán, zhī jiàn zhōng zōng yǐ zài miàn qián jiào dào:" wǔ dà gē, wǒ jiào wǎn ér péi nǐ, zàn qiě hòu biān gé zhōng zuò yī huí ér." sān sī dào:" cǐ shí wéi shén rén shēng dǐng fèi?" zhōng zōng biàn bǎ zhāng jiǎn zhī děng wǔ rén, yào zhǎn jué zhāng wǔ èr shì, wǒ zài sān quàn tā, bú yào jiā hài yú nǐ, èr zhāng xiǎng yǐ zhū yǐ! sān sī tīng jiàn, máng shuāng xī guì xià dào." wàn suì yé jiù chén zhī mìng!" zhī jiàn shēn shàng zhàn lì bù yǐ. wéi hòu dào:" huáng yé liú nǐ zài cǐ, zì yǒu zhǔ yì, hé bì jīng jù?" shuō shí zhī jiàn xǔ duō gōng nú, pǎo jìn lái bǐng dào:" zhòng chén zài wài, qǐng huáng yé chū qù." zhōng zōng máng jiào wǎn ér, tuī sān sī dào gé zhōng qù le, jí biàn lái dào wài miàn.
三思见中宗去了,把椅子移近了韦后,名虽掷色,免不得捏手捏脚。昭仪知趣,笑道:“娘娘,妾去看看王爷来。”韦后恨不得昭仪起身去了。韦后连侍女们也都遣开,正待与三思做些勾当,只见昭仪嚷将进来道:“娘娘不好了!”二人听见,忙走开坐了,问道:“有什么不好?”话未说完,只见中宗已在面前叫道:“武大哥,我叫婉儿陪你,暂且后边阁中坐一回儿。”三思道:“此时为甚人声鼎沸?”中宗便把张柬之等五人,要斩绝张、武二氏,我再三劝他,不要加害于你,二张想已诛矣!三思听见,忙双膝跪下道。“万岁爷救臣之命!”只见身上战栗不已。韦后道:“皇爷留你在此,自有主意,何必惊惧?”说时只见许多宫奴,跑进来禀道:“众臣在外,请皇爷出去。”中宗忙叫婉儿,推三思到阁中去了,即便来到外面。
yuán lái zhāng jiǎn zhī děng tǒng bīng yǐ dào zhōng gōng, qià hǎo èr zhāng zhèng yǔ wǔ hòu hān qǐn, duǒ bì bù jí, bèi jūn shì men yī dāo yí gè, shuāng shuāng shā le. tài hòu dà jīng, jiǎn zhī děng qǐng tài hòu jí rì qiān rù shàng yáng gōng, qǔ le xǐ shòu, lái jiàn zhōng zōng zòu dào:" tài hòu yǐ qiān, yù xǐ yǐ zài cǐ, zhòng chén dōu zài diàn shàng, qǐng bì xià sù dēng bǎo wèi." zhōng zōng shēng diàn, jiǎn zhī děng xiān xiàn shàng xǐ shòu, yòu jiāng zhāng chāng zōng zhāng yì zhī shǒu jí chéng yàn, rán hòu gè guān cháo hè, fù guó hào yuē táng, réng lì wéi hòu wèi huáng hòu, fēng hòu fù yuán zhēn wèi shàng luò wáng, mǔ yáng shì wèi róng guó fū rén. zhāng jiǎn zhī děng wǔ rén, jù fēng wèi wáng. jiǎn zhī dào:" wǔ sān sī yī mén, bì yù rú èr zhāng zhī zuì zhū zhī. qián méng bì xià fēn fù, zhǐ de gū miǎn, jīn ruò réng jū wáng wèi, chén děng shí nán yǔ wèi liáo." zhōng zōng tīng le, bù dé yǐ xuē sān sī wáng wèi wèi sī kōng. zhòng rén xiè ēn chū cháo. luò zhōu zhǎng shǐ xuē jì chǎng duì wǔ wáng shuō dào:" èr xiōng suī chú, chǎn lù yóu cún, qù cǎo bù chú gēn, zhōng dāng fù shēng." wǔ wáng dào:" dà shì yǐ dìng, bǐ yóu jǐ ròu ěr, hé fù néng wéi?" jì chǎng tàn dào:" sān sī bù sǐ, wǒ bèi bù zhī sǐ suǒ yǐ!" zhōng zōng gǎi yuán shén lóng, zūn wǔ hòu hào yuē zé tiān dà shèng huáng dì, fēng dì dàn wèi xiāng wáng, dà shè tiān xià, wàn mín huān yuè.
原来张柬之等统兵已到中宫,恰好二张正与武后酣寝,躲避不及,被军士们一刀一个,双双杀了。太后大惊,柬之等请太后即日迁入上阳宫,取了玺绶,来见中宗奏道:“太后已迁,玉玺已在此,众臣都在殿上,请陛下速登宝位。”中宗升殿,柬之等先献上玺绶,又将张昌宗、张易之首级呈验,然后各官朝贺,复国号曰唐,仍立韦后为皇后,封后父元贞为上洛王,母杨氏为荣国夫人。张柬之等五人,俱封为王。柬之道:“武三思一门,必欲如二张之罪诛之。前蒙陛下吩咐,只得姑免,今若仍居王位,臣等实难与为僚。”中宗听了,不得已削三思王位为司空。众人谢恩出朝。洛州长史薛季昶对五王说道:“二凶虽除,产、禄犹存,去草不除根,终当复生。”五王道:“大事已定,彼犹几肉耳,何复能为?”季昶叹道:“三思不死,我辈不知死所矣!”中宗改元神龙,尊武后号曰则天大圣皇帝,封弟旦为湘王,大赦天下,万民欢悦。
tài hòu bèi jiǎn zhī děng qiān dào shàng yáng gōng qù, sī xiǎng qián shì, rú tóng yī mèng, shí cháng liú lèi, huàn bìng qǐ lái, rì jiā chén zhòng. sān sī xīn shàng bù hǎo yì sī, zhǐ de jìn gōng qù wèn hòu, jiàn tài hòu shuì wò, yán sè huáng shòu, bù shèng hài tàn dào:" chén yīn duō gù, bù biàn shí cháng jìn gōng, bù yì shèng róng xiāo shòu rú cǐ." biàn bǎ shǒu lái zhe tǐ fǔ mó. tài hòu duì sān sī dào:" wǒ de ér ya, nǐ xǔ jiǔ bù jìn lái, kě zhī wǒ bìng yǐ rù gāo máng, zhī zài dàn xī yào zhǎng bié le, bù zhī wǒ zōng zú kě néng bǎo quán fǒu?" sān sī dào:" bù bì bì xià yōu fán, shèng shàng yǐ miàn xǔ shēng quán wǔ shì, zūn tǐ hái dāng zhuó yì tiáo shè, zì rán quán yù." sān sī yòu sù zhāng jiǎn zhī děng xiōng è, suǒ yǐ bù néng shí jìn gōng lái, shuō bà dà kū. tài hòu tàn yī shēng dào:" ér ya, jìn wén de wéi hòu yǔ nǐ sī tōng, shèn shì huān ài, nǐ qù sù yǔ tā zhī, jiào tā shè jì, chú cǐ wǔ è, wǒ shǔ kě gāo zhěn yǐ." sān sī diǎn shǒu, tài hòu dào:" nǐ qù qǐng huáng shàng lái, wǒ yǒu huà fēn fù tā." sān sī chū qù, yǔ zhōng zōng shuō zhī zhōng zōng máng dào shàng yáng gōng, tài hòu dīng níng le yī huí. guò le liǎng rì, tài hòu jià bēng, zhōng zōng bān zhào tiān xià, zhěng zhì sāng lǐ bù tí.
太后被柬之等迁到上阳宫去,思想前事,如同一梦,时常流泪,患病起来,日加沉重。三思心上不好意思,只得进宫去问候,见太后睡卧,颜色黄瘦,不胜骇叹道:“臣因多故,不便时常进宫,不意圣容消瘦如此。”便把手来着体抚摩。太后对三思道:“我的儿呀,你许久不进来,可知我病已入膏盲,只在旦夕要长别了,不知我宗族可能保全否?”三思道:“不必陛下忧烦,圣上已面许生全武氏,尊体还当着意调摄,自然痊愈。”三思又诉张柬之等凶恶,所以不能时进宫来,说罢大哭。太后叹一声道:“儿呀,近闻得韦后与你私通,甚是欢爱,你去诉与他知,叫他设计,除此五恶,我属可高枕矣。”三思点首,太后道:“你去请皇上来,我有话吩咐他。”三思出去,与中宗说知;中宗忙到上阳宫,太后叮咛了一回。过了两日,太后驾崩,中宗颁诏天下,整治丧礼不题。
qiě shuō sān sī mén xià, bīng bù shàng shū zōng chǔ kè yù shǐ zhōng chéng zhōu lì yòng shì yù shǐ rǎn zǔ yōng tài pú lǐ jùn guāng lù chéng sòng zhī xùn jiān chá yù shǐ yáo shào zhī, wèi zhī ěr mù, shì wèi wǔ gǒu. yǔ wéi hòu wǎn ér rì yè yóu jiǎn zhī děng wǔ wáng bù yǐ. sān sī yīn lìng rén shū huáng hòu huì xíng, bǎng yú tiān jīn qiáo, qǐng jiā fèi chù. zhōng zōng zhī zhī, bù shèng dà nù, mìng jiān chá yù shǐ yáo shào zhī, qióng jiū qí shì. shào zhī zòu yán jìng huī děng wǔ wáng shǐ rén wéi zhī, suī yuē fèi hòu, shí móu dà nì, qǐng zú zhū zhāng jiǎn zhī děng, yǐ xuě huáng hòu zhī fèn. zhōng zōng mìng fǎ sī jié qí zuì àn, jiāng jiǎn zhī děng wǔ míng liú biān yuǎn gè zhōu. sān sī yòu qiǎn rén jiǎo zhì yú tú zhōng shā zhī. sān sī fāng dé fàng xīn, yú shì quán qīng tiān xià, shuí bù jù zhe tā. zhōng zōng yě méi le zhǔ yì, měi shì fǎn qù wèn tā, yì tīng qí jié zhì. kuàng wéi hòu yī xīn ài tā, cháng duì tā shuō dào:" wǒ yù rú nǐ gū niáng, zì dé dēng lín bǎo wèi, fāng suì wǒ xīn."
且说三思门下,兵部尚书宗楚客、御史中丞周利用、侍御史冉祖雍、太仆李俊、光禄丞宋之逊、监察御史姚绍之,为之耳目,是为五狗。与韦后、婉儿日夜游柬之等五王不已。三思阴令人疏皇后秽行,榜于天津桥,请加废黜。中宗知之,不胜大怒,命监察御史姚绍之,穷究其事。绍之奏言敬晖等五王使人为之,虽曰废后,实谋大逆,请族诛张柬之等,以雪皇后之愤。中宗命法司结其罪案,将柬之等五名流边远各州。三思又遣人矫制于途中杀之。三思方得放心,于是权倾天下,谁不惧着他。中宗也没了主意,每事反去问他,亦听其节制。况韦后一心爱他,常对他说道:“我欲如你姑娘,自得登临宝位,方遂我心。”
wèi zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
未知后事如何,且听下回分解。