shì dào ān jiū mó luó shén fǎ láng lǐ héng shā mén
釋道安 鳩摩羅什 法郎 李恆沙門
shì dào ān
釋道安
shì dào ān xìng wèi shì, cháng shān fú liǔ rén yě. jiā shì wèi rú, zǎo shī fù yīn, wèi wài xiōng kǒng shì suǒ yǎng. nián qī suì, dú shū zài lǎn néng sòng, xiāng lín jiē yì. zhì nián shí èr chū jiā, shén xìng cōng mǐn, ér xíng mào shén lòu, bù wèi shī zhī suǒ zhòng. shù suì zhī hòu, fāng qǐ shī qiú jīng, yǔ biàn yì jīng yī juàn, kě wǔ qiān yán. ān jī jīng rù tián, yīn xiū xī jiù lǎn. mù guī, yǐ jīng hái shī, gèng qiú yú zhě. shī yuē: zuó jīng wèi dú, jīn fù qiú yé? dá yuē: jí yǐ àn sòng. shī suī yì zhī, ér wèi yán yě, fù yǔ chéng jù guāng míng jīng yī juàn, bù jiǎn yī wàn yán. jī zhī rú chū, mù fù hái shī. shī zhí fù zhī. bù chà yī zì. shī dà jīng jiē, jìng ér yì zhī. hòu wèi shòu jù jiè yuán zuò jiè jù, jù míng chāo běn gǎi, zì qí yóu xué. zhì yè, yù fú tú chéng, yīn shì chéng wèi shī. jí shí shì jiāng luàn, yǔ dì zǐ huì yuǎn děng sì bǎi yú rén dù hé nán yóu, yè xíng zhí léi yǔ, chéng diàn guāng ér jìn. qián xíng dé rén jiā, jiàn mén lǐ yǒu yī mǎ zhuāng, zhuāng zhī jiān xuán yī mǎ dōu, kě róng yī hú. ān shǐ hū lín bǎi shēng, bǎi shēng wèi shì shén rén, hòu xiāng shǎng jiē. jì ér dì zǐ wèn hé yǐ zhī qí xìng zì, ān yuē: liǎng mù wèi lín, dōu róng bǎi shēng yě. jì dá xiāng yáng, fù xuān fó fǎ. shí xiāng yáng xí záo chǐ fēng biàn tiān yì, lóng zhào dāng shí. qí xiān jí ān gāo míng, jí wén ān zhì, jí wǎng xiū zào. jì zuò, chēng yán: sì hǎi xí záo chǐ, ān yuē: mí tiān shì dào ān. shí rén yǐ wèi míng dá. shí fú jiān sù wén ān míng, měi yún: xiāng yáng yǒu shì dào ān, shì shén qì, fāng yù zhì zhī, yǐ fǔ zhèn gōng. hòu qiǎn fú píng nán gōng xiāng yáng, ān yǔ zhū xù, jù huò yú jiān. jiān wèi pú shè quán yì yuē: zhèn yǐ shí wàn zhī shī qǔ xiāng yáng, wéi dé yī rén bàn. yì yuē: shuí yé? jiān yuē: ān gōng yī rén, xí záo chǐ bàn rén yě. jì zhì, zhù zhǎng ān wǔ zhòng sì. chū jiān chéng shí shì zhī luàn, zhì shì hù mín yīn fù, sì fāng lüè dìng. wéi jiàn yè yī yú, wèi néng kè fú. měi yǔ shì chén tán yǔ, wèi cháng bù yù píng yī jiāng zuǒ. jiān dì píng yáng gōng róng jí cháo chén shí yuè yuán shào děng, bìng qiè jiàn, zhōng bù néng huí. zhòng yǐ ān wèi jiān suǒ xìn jìng, nǎi gòng qǐng yuē: zhǔ shàng jiāng yǒu shì dōng nán, gōng hé néng bù wèi cāng shēng zhì yī yán yé? huì jiān chū dōng yuàn, mìng ān wài niǎn tóng zài. pú shè quán yì jiàn yuē: chén wén tiān zǐ fǎ jià, shì zhōng péi chéng. dào ān huǐ xíng, níng kě cān cè? jiān bó rán zuò sè yuē: ān gōng dào dé kě zūn, zhèn yǐ tiān xià bù yì, yú niǎn zhī róng, wèi chēng qí dé. jí chì pú shè fú ān dēng niǎn. é ěr gù wèi ān yuē: zhèn jiāng yǔ gōng nán yóu wú yuè, zhěng liù shī ér xún shòu, zhì huì jī yǐ guān cāng hǎi, bù yì lè hū? ān duì yuē: bì xià yīng tiān yù shì, yǒu bā zhōu zhī fù, jū zhōng tǔ ér zhì sì hǎi, yí qī shén wú wèi, yǔ yáo shùn bǐ lóng. jīn yù yǐ bǎi wàn zhī shī, qiú jué tián xià zhī tǔ, qiě dōng nán yī yú, dì bēi qì lì, yǔ yóu ér zhǐ, shùn shòu ér cú, qín wáng shì ér bù guī. yǐ pín dào guān zhī, fēi yú xīn suǒ tóng yě. píng yáng gōng yì qī, shí yuè zhòng chén, wèi bìng bù kě, yóu shàng jiàn jù. pín dào qīng qiǎn, yán bì bù yǔn. jì hé hòu yù, gù jǐn dān chéng ěr. jiān yuē: fēi wèi dì bù guǎng, mín bù zú zhì yě. jiāng jiǎn tiān xīn, míng dà yùn suǒ zài ěr. shùn shí xún shòu, yì zhe qián diǎn. ruò rú shī yán, zé xiān dì wáng wú xǐng fāng zhī wén hū? ān yuē: ruò luán jià bì dòng, kě xiān xìng luò yáng, kàng wēi xù ruì, chuán xí jiāng nán, rú qí bù fú, fá zhī wèi wǎn. jiān bù cóng, qiǎn píng yáng gōng róng děng jīng ruì èr shí wǔ wàn wèi qián fēng, jiān gōng lǜ bù qí liù shí wàn, zhì xū chéng. jìn qiǎn zhēng lǔ jiāng jūn xiè shí xú zhōu cì shǐ xiè xuán jù zhī. jiān qián jūn dà kuì yú bā gōng shān, jìn jūn suì běi sān shí yú lǐ, jiān dān qí ér dùn, rú suǒ jiàn yān. ān zhù zhū jīng, kǒng bù hé lǐ, nǎi shì yuē: ruò suǒ shuō bù shèn yuǎn yuǎn yuán zuò dào, jù míng chāo běn gǎi lǐ, yuàn jiàn ruì xiāng. nǎi mèng jiàn dào rén, tóu bái méi zhǎng, yǔ ān yún: jūn suǒ zhù jīng, shū hé dào lǐ. wǒ bù dé rù ní huán, zhù zài xī yù, dāng xiāng zhù tōng, kě shí shí shè shí. hòu shí shí yuán zuò rì, jù gāo sēng chuán gǎi sòng lǜ zhì, yuǎn gōng nǎi zhī hé shàng suǒ mèng bīn tóu lú yě. hòu zhì qín jiàn yuán èr shí yī nián zhēng yuè èr shí qī rì, hū yǒu yì sēng, xíng shén yōng lòu, lái sì jì sù. sì fáng jì zhǎi, chù zhī jiǎng táng. shí wéi nà zhí diàn, yè jiàn cǐ sēng, cóng chuāng ér chū rù, jù yǐ bái ān. ān jīng qǐ lǐ xùn, wèn qí lái yì? dá yún: tè xiāng wèi lái. ān yuē: zì wéi zuì shēn, jù kě dù tuō. dá yún: shén kě yǐ dù ěr. ān qǐng wèn lái shēng suǒ shēng zhī chù, bǐ nǎi yǐ shǒu xū bō tiān zhī xī běi, jí jiàn yún kāi, bèi dǔ dōu shuài miào shèng zhī jí. ān zhì qí nián èr yuè bā rì hū gào zhòng yuē: wú dāng qù yǐ. shì rì zhāi bì, wú jí ér zú, zàng chéng nèi wǔ jí sì zhōng. shì suì jìn tài yuán yuán nián yě. chū gāo sēng chuán
釋道安姓魏氏,常山扶柳人也。家世為儒,早失覆蔭,為外兄孔氏所養。年七歲,讀書再覽能誦,鄉鄰嗟異。至年十二出家,神性聰敏,而形貌甚陋,不為師之所重。數歲之後,方啟師求經,與辯意經一卷,可五千言。安齎經入田,因休息就覽。暮歸,以經還師,更求余者。師曰:「昨經未讀,今復求耶?」答曰:「即以暗誦。」師雖異之,而未言也,復與成具光明經一卷,不減一萬言。齎之如初,暮復還師。師執覆之。不差一字。師大驚嗟,敬而異之。後為受具戒(原作戒具,據明抄本改),恣其遊學。至鄴,遇佛圖澄,因事澄為師。及石氏將亂,與弟子惠遠等四百餘人渡河南遊,夜行值雷雨,乘電光而進。前行得人家,見門裡有一馬樁,樁之間懸一馬兜,可容一斛。安使呼林百升,百升謂是神人,厚相賞接。既而弟子問何以知其姓字,安曰:「兩木為林,兜容百升也。」既達襄陽,復宣佛法。時襄陽習鑿齒鋒辯天逸,籠罩當時。其先藉安高名,及聞安至,即往修造。既坐,稱言:「四海習鑿齒,」安曰:「彌天釋道安。」時人以為名答。時苻堅素聞安名,每云:「襄陽有釋道安,是神器,方欲致之,以輔朕躬。」後遣苻平南攻襄陽,安與朱序,俱獲于堅。堅謂僕射權翼曰:「朕以十萬之師取襄陽,唯得一人半。」翼曰:「誰耶?」堅曰:「安公一人,習鑿齒半人也。」既至,住長安五重寺。初堅承石氏之亂,至是戶民殷富,四方略定。唯建業一隅,未能克伏。每與侍臣談語,未嘗不欲平一江左。堅弟平陽公融及朝臣石越、原紹等,並切諫,終不能回。眾以安為堅所信敬,乃共請曰:「主上將有事東南,公何能不為蒼生致一言耶?」會堅出東苑,命安外輦同載。僕射權翼諫曰:「臣聞天子法駕,侍中陪乘。道安毀形,寧可參廁?」堅勃然作色曰:「安公道德可尊,朕以天下不易,輿輦之榮,未稱其德。」即勑僕射扶安登輦。俄爾顧謂安曰:「朕將與公南遊吳越,整六師而巡狩,陟會稽以觀滄海,不亦樂乎?」安對曰:「陛下應天御世,有八州之富,居中土而制四海,宜棲神無為,與堯舜比隆。今欲以百萬之師,求厥田下之土,且東南一隅,地卑氣厲,禹游而止,舜狩而殂,秦王適而不歸。以貧道觀之,非愚心所同也。平陽公懿戚,石越重臣,謂並不可,猶尚見距。貧道輕淺,言必不允。既荷厚遇,故盡丹誠耳。」堅曰:「非為地不廣,民不足治也。將簡天心,明大運所在耳。順時巡狩,亦著前典。若如師言,則先帝王無省方之文乎?」安曰:「若鑾駕必動,可先幸洛陽,抗威蓄銳,傳檄江南,如其不伏,伐之未晚。」堅不從,遣平陽公融等精銳二十五萬為前鋒,堅躬率步騎六十萬,至須城。晉遣征虜將軍謝石、徐州刺史謝玄距之。堅前軍大潰於八公山,晉軍遂北三十餘里,堅單騎而遁,如所諫焉。安註諸經,恐不合理,乃誓曰:「若所說不甚遠(遠原作道,據明抄本改)理,願見瑞相。」乃夢見道人,頭白眉長,語安云:「君所註經,殊合道理。我不得入泥洹,住在西域,當相助通,可時時設食。」後十(十原作日,據高僧傳改)誦律至,遠公乃知和尚所夢賓頭盧也。後至秦建元二十一年正月二十七日,忽有異僧,形甚庸陋,來寺寄宿。寺房既窄,處之講堂。時維那值殿,夜見此僧,從窗而出入,遽以白安。安驚起禮訊,問其來意?答云:「特相為來。」安曰:「自惟罪深,詎可度脫。」答云:「甚可以度耳。」安請問來生所生之處,彼乃以手虛撥天之西北,即見雲開,備睹兜率妙勝之極。安至其年二月八日忽告眾曰:「吾當去矣。」是日齋畢,無疾而卒,葬城內五級寺中。是歲晉太元元年也。(出《高僧傳》)
jiū mó luó shén
鳩摩羅什
jiū mó luó shén, cǐ yún tóng shòu, tiān zhú rén yě. shàn jīng lǜ lùn, huà xíng yú xī yù. jí dōng yóu guī zī, guī zī wáng wèi zào jīn shī zi zuò yī chù zhī. shí fú jiān jiàn hào guān zhōng, yǒu wài guó qián bù wáng jí guī zī wáng dì bìng lái cháo jiān. jiān yǐn jiàn, èr wáng shuō jiān yún: xī yù duō chǎn zhēn qí, qǐng bīng wǎng dìng. yǐ qiú nèi fù. zhì jiān jiàn yuán shí sān nián zhēng yuè, tài shǐ zòu yún: yǒu xīng jiàn wài guó fēn yě, dāng yǒu dà dé zhì rén rù fǔ zhōng guó. jiān yuē zhèn wén xī róng yǒu jiū mó luó shén, xiāng yáng yǒu shā mén dào ān, jiāng fēi cǐ yé? jí qiǎn shǐ qiú zhī. zhì shí qī nián èr yuè. shàn shàn shàng qián bù wáng děng yòu shuō jiān qǐng bīng xī fá. shí bā nián jiǔ yuè, jiān qiǎn xiāo jiāng lǚ guāng líng jiāng jiāng jūn jiāng fēi jiāng qián bù wáng jí chē shī wáng děng lǜ bīng qī wàn xī fá guī zī. lín fā, jiān jiàn guāng yú jiàn zhāng, wèi guāng yuē: fū dì wáng yīng tiān ér zhì, yǐ zi ài cāng shēng wèi běn, qǐ tān qí dì ér fá zhī, zhèng yǐ huái yuǎn zhī rén gù yě. zhèn wén xī yù yǒu jiū mó luó shén, shēn xiè fǎ xiāng, shàn xián yīn yáng, wèi hòu xué zhī zōng. zhèn shén sī zhī. xián zhé zhě, guó zhī dà bǎo, ruò kè guī zī, jí chí yì sòng shén. guāng jūn wèi zhì, shén wèi guī zī wáng bái chún yuē: guó yùn shuāi yǐ, shàng yǒu jìn dí cóng dōng fāng lái, yí gōng chéng zhī, wù kàng qí fēng. chún bù cóng ér zhàn, guāng suì pò guī zī, shā chún, lì chún dì zhèn wèi zhǔ. guāng jì huò shén, wèi cè qí zhì liàng, jiàn nián chǐ shàng shǎo, jí yǐ fán rén xì zhī, qiáng qī yǐ guī zī wáng nǚ. shén jù ér bù shòu, cí shén kǔ zhì. guāng yuē. dào shì zhī cāo. bù yú xiān fù. hé suǒ yīn cí. nǎi yǐn yǐ chún jiǔ. tóng bì mì shì. shén bèi bī jì zhì, suì kuī qí jié. huò lìng qí niú jí chéng è mǎ, yù shǐ duò luò. shén cháng huái rěn rǔ, céng wú yì sè, guāng cán kuì ér yǐ. guāng hái zhōng lù, zhì jūn yú shān xià, jiāng shì yǐ xiū. shén yuē: bù kě zài cǐ, bì jiàn láng bèi, yí xǐ jūn lǒng shàng. guāng bù nà. zhì yè, guǒ yǒu dà yǔ, hóng lǎo bào qǐ, shuǐ shēn shù zhàng, sǐ zhě shù qiān. guāng shǐ mì ér yì zhī. shén wèi guāng yuē: cǐ xiōng wáng zhī dì, bù yí yān liú, tuī qiān kuí shù, yīng sù yán guī, zhōng lù bì yǒu fú tǔ kě jū. guāng cóng zhī. zhì liáng zhōu, wén fú jiān yǐ wèi yáo cháng suǒ hài, guāng sān jūn gǎo sù, dà lín chéng nán. yú shì qiè hào guān wài, nián chēng tài ān. tài ān èr nián zhēng yuè, gū zāng dà fēng. shén yuē: bù xiáng zhī fēng, dāng yǒu jiān pàn, rán bù láo zì dìng yě. é ěr liáng qiān péng huǎng xiāng xì ér fǎn, xún yì tiǎn miè. zhì guāng lóng fēi èr nián, zhāng yē lín sōng lú shuǐ hú jǔ qú nán chéng jí cóng dì méng xùn fǎn, tuī jiàn kāng tài shǒu duàn yè wèi zhǔ. qiǎn shù zǐ qín zhōu cì shǐ tài yuán gōng zuǎn, lǜ zhòng wǔ wàn tǎo zhī. shí lùn wèi yè děng wū hé, zuǎn yǒu wēi shēng, shì bì quán kè. guāng yǐ fǎng shén, shén yuē: guān chá cǐ xíng, wèi jiàn qí lì. jì ér zuǎn bài jī yú hé lí. é yǒu guō nún zuò luàn, zuǎn wěi dà jūn qīng hái, wèi nún tīng bài, jǐn yǐ shēn miǎn. guāng zhōng shū jiān zhāng zī, wén hàn wēn yǎ. guāng shén qì zhī. zī bìng, guāng bó yíng jiù liáo. yǒu wài guó dào rén luó chā, yún néng chà zī jí, guāng xǐ, gěi cì shén zhòng. shén zhī chā kuáng zhà, gào zī yuē: chā bù néng wèi, tú fán fèi ěr. míng yùn suī yǐn, kě yǐ shì shì yě. nǎi yǐ wǔ sè sī zuò shéng, jié zhī, shāo wèi huī mò tóu shuǐ zhōng, huī ruò chū shuǐ hái chéng shéng zhě, bìng bù kě yù. xū yú, huī jù fú chū, fù shéng běn xíng. jì chā zhì wú xiào, shǎo rì zī wáng. qǐng zhī, guāng yòu zú, zi shào xí wèi. shù rì, guāng shù zǐ zuǎn shā shào zì lì, chēng yuán xián níng. xián níng èr nián, zhū shēng zǐ, yī shēn sān tóu, lóng chū dōng xiāng jǐng zhōng, dào diàn qián pán wò, bǐ dàn shī zhī. zuǎn yǐ wèi měi ruì, hào dà diàn wèi lóng xiáng diàn. é ér yǒu hēi lóng shēng yú dāng yáng jiǔ gōng mén, zuǎn gǎi wèi lóng xìng mén. shén zòu yuē: cǐ rì qián lóng chū yóu, shǐ yāo lái yì. lóng zhě yīn lèi, chū rù yǒu shí, ér jīn lǚ jiàn, zé wèi zāi shěng. bì yǒu xià rén móu shàng zhī biàn, yí kè jǐ xiū dé, yǐ dá tiān jiè. zuǎn bù nà, yǔ shén bó xì, shā qí yuē: zhuó hú nú tóu. shén yuē: bù néng zhuó hú nú tóu, hú nú jiāng zhǎ rén tóu. cǐ yán yǒu zhǐ, ér zuǎn zhōng bù wù yě. guāng dì bǎo, yǒu zi míng chāo, chāo xiǎo zì hú nú. hòu guǒ shā zuǎn zhǎn shǒu, lì qí xiōng lóng wèi zhǔ, shí rén fāng yàn shén zhī yán yě. shén zhù liáng jī nián, lǚ guāng fù zǐ jì bù hóng dào jiào, gù yùn qí shēn jiě, wú suǒ xuān huà. fú jiān yǐ wáng, jìng bù xiāng jiàn. jí yáo cháng jiàn yǒu guān zhōng, yì yì qí gāo míng, xū xīn yào qǐng. lǚ yǐ shén zhì jì duō jiě, kǒng wèi yáo móu, bù xǔ dōng rù. jí cháng zú, zi xìng xí wèi, fù qiǎn dūn qǐng. xìng hóng shǐ sān nián sān yuè, yǒu shù lián lǐ, shēng yú miào tíng xiāo yáo yuán, cōng biàn wèi qú, yǐ wèi měi ruì, wèi zhì rén yīng rù. zhì wǔ yuè, xìng qiǎn lǒng xī gōng shuò dé xī fá lǚ lóng, lóng jūn dà pò. zhì jiǔ yuè, lóng shàng biǎo guī jiàng, fāng dé yíng shén rù guān, yǐ qí nián shí èr yuè èr shí rì zhì yú zhǎng ān. xìng dài yǐ guó shī zhī lǐ, shén jiàn yōu chǒng. zì dà fǎ dōng bèi, shǐ yú hàn míng, shè lì wèi jìn, jīng lùn jiàn duō, ér zhī zhú suǒ chū, duō zhì wén gé yì. xìng shǎo chóng sān bǎo, ruì zhì jiǎng jí, shén jì zhì zhǐ, réng qǐng rù xī míng gé jí xiāo yáo yuán yì chū zhòng jīng. shén jì lǜ duō ān sòng, wú bù jiù jǐn, zhuǎn néng hàn yán, yīn yì liú biàn. jì lǎn jiù jīng, yì duō pī pì, jiē yóu xiān dù shī zhǐ, bù yǔ fàn běn xiàng yīng. yú shì xìng shǐ shā mén sēng qì sēng qiān fǎ qīn dào liú dào héng dào biāo sēng ruì sēng zhào děng bā bǎi yú rén, zī shòu shén zhǐ. gèng lìng chū dà pǐn. shén chí fàn běn, xìng zhí jiù jīng, yǐ xiāng chóu xiào. qí xīn wén yì jiù zhě, yì jiē yuán tōng, zhòng xīn qiè fú, mò bù xīn zàn. shén wèi rén shén qíng jiàn chè, ào àn chū qún, yīng jī lǐng huì, xiān yǒu qí pǐ. qiě dǔ xìng rén hòu, fàn ài wèi xīn, xū jǐ shàn yòu, zhōng rì wú juàn. yáo xìng cháng wèi shén yuē: dà shī cōng míng chāo wù, tiān xià mò èr. ruò yī dàn hòu shì, hé kě shǐ fǎ zhǒng wú sì? suì yǐ jì nǚ shí rén, bī lìng shòu zhī. zì ěr yǐ lái, bú zhù sēng fāng, bié lì xiè shě, gōng gěi fēng yíng. měi zhì jiǎng shuō. cháng xiān zì shuō pì, pì rú chòu ní zhōng shēng lián huá, dàn cǎi lián huā, wù qǔ chòu ní yě. shén chū zài guī zī, cóng bēi mó luó chā lǜ shī shòu lǜ. bēi mó hòu rù guān zhōng, shén wén zhì xīn rán, shī jìng jǐn lǐ. bēi mó wèi zhī bèi bī zhī shì, yīn wèn shén yuē: rǔ yú hàn dì, dà yǒu zhòng yuán, shòu fǎ dì zǐ, kě yǒu jǐ rén. shén dá yún: hàn jìng jīng lǜ wèi bèi, xīn jīng jí zhū lùn děng, duō shì shén suǒ chuán chū. sān qiān tú zhòng, jiē cóng shén shòu fǎ. dàn shén lèi yè zhàng shēn, gù bù shòu shī jìng ěr. yòu bēi dù bǐ qiū zài péng chéng, wén shén zài zhǎng ān, nǎi tàn yuē: wú yǔ cǐ zi xì, bié sān bǎi yú nián, yǎo rán wèi qī. chí yǒu yù yú lái shēng ěr. shén wèi zhōng shǎo rì, jué sì dà bù yù, nǎi kǒu chū sān fān shén zhòu, lìng wài guó dì zǐ sòng zhī yǐ zì jiù, wèi jí zhì lì, zhuǎn jué wēi dài, yú shì lì jí. yǔ zhòng sēng gào bié yuē: yīn fǎ xiāng yù, shū wèi jǐn xīn. fāng fù hòu shì, cè chuàng hé yán. zì yǐ àn mèi, miù chōng chuán tán. fán suǒ chū jīng lùn sān bǎi yú juǎn, wéi shí sòng yī bù, wèi jí shān fán. cún qí běn zhǐ, bì wú chà shī. yuàn fán suǒ xuān tán, chuán liú hòu shì, xián gòng hóng tōng. jīn yú zhòng qián, fā chéng shí shì: ruò suǒ chuán wú miù zhě, dāng shǐ fén shēn zhī hòu, shé bù jiāo làn. yǐ wěi qín hóng shǐ shí yī nián bā yuè èr shí rì zú yú zhǎng ān, shì suì jìn yì xī wǔ nián yě. jí yú xiāo yáo yuán yī wài guó fǎ yǐ huǒ fén shī, xīn miè xíng suì, wéi shé bù huī ěr. chū gāo sēng chuán
鳩摩羅什,此雲童壽,天竺人也。善經律論,化行於西域。及東遊龜茲,龜茲王為造金獅子座一處之。時苻堅僭號關中,有外國前部王及龜茲王弟並來朝堅。堅引見,二王說堅云:「西域多產珍奇,請兵往定。以求內附。」至堅建元十三年正月,太史奏云:「有星見外國分野,當有大德智人入輔中國。」堅曰「朕聞西戎有鳩摩羅什,襄陽有沙門道安,將非此耶?」即遣使求之。至十七年二月。鄯善上前部王等又說堅請兵西伐。十八年九月,堅遣驍將呂光、凌江將軍姜飛將前部王及車師王等率兵七萬西伐龜茲。臨發,堅餞光於建章,謂光曰:「夫帝王應天而治,以子愛蒼生為本,豈貪其地而伐之,正以懷遠之人故也。朕聞西域有鳩摩羅什,深解法相,善閒陰陽,為後學之宗。朕甚思之。賢哲者,國之大寶,若克龜茲,即馳驛送什。」光軍未至,什謂龜茲王白純曰:「國運衰矣,尚有勁敵從東方來,宜恭承之,勿抗其鋒。」純不從而戰,光遂破龜茲,殺純,立純弟震為主。光既獲什,未測其智量,見年齒尚少,及以凡人戲之,強妻以龜茲王女。什拒而不受,辭甚苦至。光曰。道士之操。不逾先父。何所因辭。乃飲以醇酒。同閉密室。什被逼既至,遂虧其節。或令騎牛及乘惡馬,欲使墮落。什常懷忍辱,曾無異色,光慚愧而已。光還中路,置軍於山下,將士已休。什曰:「不可在此,必見狼狽,宜徙軍隴上。」光不納。至夜,果有大雨,洪潦暴起,水深數丈,死者數千。光始密而異之。什謂光曰:「此凶亡之地,不宜淹留,推遷揆數,應速言歸,中路必有福土可居。」光從之。至涼州,聞苻堅已為姚萇所害,光三軍縞素,大臨城南。於是竊號關外,年稱太安。太安二年正月,姑臧大風。什曰:「不祥之風,當有奸叛,然不勞自定也。」俄爾梁謙、彭晃相系而反,尋亦殄滅。至光龍飛二年,張掖臨松盧水胡沮渠男成及從弟蒙遜反,推建康太守段業為主。遣庶子秦州刺史太原公纂,率眾五萬討之。時論謂業等烏合,纂有威聲,勢必全克。光以訪什,什曰:「觀察此行,未見其利。」既而纂敗績於合黎。俄有郭黁作亂,纂委大軍輕還,為黁聽敗,僅以身免。光中書監張資,文翰溫雅。光甚器之。資病,光博營救療。有外國道人羅叉,雲能差資疾,光喜,給賜甚重。什知叉誑詐,告資曰:「叉不能為,徒煩費耳。冥運雖隱,可以事試也。」乃以五色絲作繩,結之,燒為灰末投水中,灰若出水還成繩者,病不可愈。須臾,灰聚浮出,復繩本形。既叉治無效,少日資亡。頃之,光又卒,子紹襲位。數日,光庶子纂殺紹自立,稱元咸寧。咸寧二年,豬生子,一身三頭,龍出東箱井中,到殿前蟠臥,比旦失之。纂以為美瑞,號大殿為龍翔殿。俄而有黑龍升於當陽九宮門,纂改為龍興門。什奏曰:「此日潛龍出遊,豕妖來異。龍者陰類,出入有時,而今屢見,則為災眚。必有下人謀上之變,宜克己修德,以答天戒。」纂不納,與什博戲,殺棋曰:「斫胡奴頭。」什曰:「不能斫胡奴頭,胡奴將砟人頭。」此言有旨,而纂終不悟也。光弟保,有子名超,超小字胡奴。後果殺纂斬首,立其兄隆為主,時人方驗什之言也。什住涼積年,呂光父子既不弘道教,故蘊其深解,無所宣化。苻堅已亡,竟不相見。及姚萇僭有關中,亦挹其高名,虛心要請。呂以什智計多解,恐為姚謀,不許東入。及萇卒,子興襲位,復遣敦請。興弘始三年三月,有樹連理,生於廟庭逍遙園,蔥變為菃,以為美瑞,謂智人應入。至五月,興遣隴西公碩德西伐呂隆,隆軍大破。至九月,隆上表歸降,方得迎什入關,以其年十二月二十日至於長安。興待以國師之禮,甚見優寵。自大法東被,始於漢明,涉歷魏晉,經論漸多,而支竺所出,多滯文格義。興少崇三寶,銳志講集,什既至止,仍請入西明閣及逍遙園譯出眾經。什既率多諳誦,無不究盡,轉能漢言,音譯流便。既覽舊經,義多紕僻,皆由先度失旨,不與梵本相應。於是興使沙門僧栔、僧遷、法欽、道流、道恆、道標、僧睿、僧肇等八百餘人,諮受什旨。更令出大品。什持梵本,興執舊經,以相讎校。其新文異舊者,義皆圓通,眾心愜伏,莫不欣贊。什為人神情鑒徹,傲岸出群,應機領會,鮮有其匹。且篤性仁厚,泛愛為心,虛己善誘,終日無倦。姚興常謂什曰:「大師聰明超悟,天下莫二。若一旦後世,何可使法種無嗣?」遂以妓女十人,逼令受之。自爾已來,不住僧坊,別立廨舍,供給豐盈。每至講說。常先自說譬,譬如臭泥中生蓮華,但採蓮花,勿取臭泥也。什初在龜茲,從卑摩羅叉律師受律。卑摩後入關中,什聞至欣然,師敬盡禮。卑摩未知被逼之事,因問什曰:「汝於漢地,大有重緣,受法弟子,可有幾人。」什答云:「漢境經律未備,新經及諸論等,多是什所傳出。三千徒眾,皆從什受法。但什累業障深,故不受師敬耳。」又杯渡比丘在彭城,聞什在長安,乃嘆曰:「吾與此子戲,別三百餘年,杳然未期。遲有遇於來生耳。」什未終少日,覺四大不愈,乃口出三番神咒,令外國弟子誦之以自救,未及致力,轉覺危殆,於是力疾。與眾僧告別曰:「因法相遇,殊未盡心。方復後世,惻愴何言。自以暗昧,謬充傳譚。凡所出經論三百餘卷,唯十誦一部,未及刪繁。存其本旨,必無差失。願凡所宣譚,傳流後世,咸共弘通。今於眾前,發誠實誓:「若所傳無謬者,當使焚身之後,舌不焦爛。」以偽秦弘始十一年八月二十日卒於長安,是歲晉義熙五年也。即於逍遙園依外國法以火焚屍,薪滅形碎,唯舌不灰耳。(出《高僧傳》)
fǎ lǎng
法朗
jìn shā mén kāng fǎ lǎng xué yú zhōng shān. yǒng jiā zhōng, yǔ yī bǐ qiū xī rù tiān zhú. xíng guò liú shā qiān yǒu yú lǐ, jiàn dào biān bài huài fú tú, wú fù táng diàn, péng hāo méi rén. fǎ lǎng děng xià bài zhān lǐ, jiàn yǒu èr sēng, gè jū qí páng. yī rén dú jīng, yī rén huàn lì, huì wū yíng fáng. qí dú jīng zhě, liǎo bù yíng shì. lǎng děng cè rán xìng niàn, liú wèi zhǔ zhōu, sǎo chú huàn zhuó. zhì liù rì, bìng zhě shāo kùn, zhù lì rú quán. lǎng děng gòng liào lǐ zhī. qí yè, lǎng děng bìng wèi bìng zhě bì bù qǐ, zhì míng chén wǎng shì zhī, róng sè guāng yuè, bìng zhuàng dùn chú. rán wū zhōng huì wù, jiē shì huá xīn. lǎng děng nǎi wù shì de dào zhī shì yǐ shì rén yě. bìng zhě yuē: gé fáng bǐ qiū, shì wǒ hé shàng, jiǔ dé dào huì, kě wǎng lǐ jìn. fǎ lǎng děng xiān xián dú jīng shā mén wú cí ài xīn, wén yǐ, nǎi zuò lǐ huǐ guò. dú jīng zhě yuē: zhū zhū yuán zuò qǐng, jù chén xiào běn gǎi jūn chéng qì bìng zhì, tóng dāng rù dào. lǎng gōng sù xué yè qiǎn, cǐ shì wèi dé yuàn yě. wèi lǎng bàn yún: huì ruò zhí gēn shēn, dāng xiàn shì dé yuàn. yīn ér liú zhī. fǎ lǎng hòu hái shān zhōng, wèi dà fǎ shī, dào sú zōng zhī. chū míng xiáng jì
晉沙門康法朗學於中山。永嘉中,與一比丘西入天竺。行過流沙千有餘里,見道邊敗壞佛圖,無復堂殿,蓬蒿沒人。法朗等下拜瞻禮,見有二僧,各居其旁。一人讀經,一人患痢,穢污盈房。其讀經者,了不營視。朗等惻然興念,留為煮粥,掃除浣濯。至六日,病者稍困,注痢如泉。朗等共料理之。其夜,朗等並謂病者必不起,至明晨往視之,容色光悅,病狀頓除。然屋中穢物,皆是華馨。朗等乃悟是得道之士以試人也。病者曰:「隔房比丘,是我和尚,久得道惠,可往禮覲。」法朗等先嫌讀經沙門無慈愛心,聞已,乃作禮悔過。讀經者曰:「諸(諸原作請,據陳校本改)君誠契並至,同當入道。朗公宿學業淺,此世未得願也。」謂朗伴云:「惠若植根深,當現世得願。」因而留之。法朗後還山中,為大法師,道俗宗之。(出《冥祥記》)
lǐ héng shā mén
李恆沙門
jìn lǐ héng zì yuán wén, qiào guó rén. shǎo shí, yǒu yī shā mén zào héng wèi yuē: jūn fú bào duì zhì, ér fù duì lái suí zhī. jūn néng shǒu pín xiū dào, bù shì huàn zhě, fú zēng duì miè. jūn qí miǎn zhī. héng xìng zào, yòu hán mén, dàn wèn shì huàn dāng hé suǒ zhì, liǎo bù xún jiū xiū dào yì yě. shā mén yǔ yī juàn jīng, héng bù kěn qǔ, gù wèn róng tú guì jiàn hé rú. shā mén yuē: dāng dài jīn zǐ, jí yú sān jùn. ruò néng yú yī jùn zhǐ zhě, yì wèi shàn dào. héng yuē: qiě dāng fù guì, hé gù hòu huàn. yīn liú sù. héng yè qǐ. jiàn shā mén shēn mǎn yī chuáng, rù hū jiā rén kuī shì. fù biàn wèi dà niǎo zhì wū liáng shàng, tiān xiǎo ér xíng rú jiù. héng sòng chū mén, hū bù fù jiàn. zhī shì shén rén, yīn cǐ shì fú, ér yì bù néng jīng zhì. hòu wèi xī yáng jiāng xià lú jiāng tài shǒu, jiā lóng xiāng jiāng jūn. tài xìng zhōng, yù qián fèng zhī luàn, bèi zhū. chū fǎ yuàn zhū lín
晉李恆字元文,譙國人。少時,有一沙門造恆謂曰:「君福報對至,而復對來隨之。君能守貧修道,不仕宦者,福增對滅。君其勉之。」恆性躁,又寒門,但問仕宦當何所至,了不尋究修道意也。沙門與一卷經,恆不肯取,固問榮途貴賤何如。沙門曰:「當帶金紫,極於三郡。若能於一郡止者,亦為善道。」恆曰:「且當富貴,何顧後患。」因留宿。恆夜起。見沙門身滿一床,入呼家人窺視。復變為大鳥跱屋樑上,天曉而形如舊。恆送出門,忽不復見。知是神人,因此事佛,而亦不能精至。後為西陽、江夏、廬江太守,加龍驤將軍。太興中,預錢鳳之亂,被誅。(出《法苑珠林》)