wú wáng fū chāi hàn wǔ dì dīng yuàn lín chí huò guāng qī hán yān yuán guǎng hàn xiāo yóu gōng shā táng zhōu zhào fēi yàn guō kuàng hòu hàn líng dì shí chóng wáng dūn wèi gāo yáng wáng yōng yuán chēn suí yáng dì zé tiān hòu xǔ jìng zōng zhāng yì zhī zōng chǔ kè ān lè gōng zhǔ yáng shèn jiāo táng ruì zōng xuán zōng guó guó fū rén
吳王夫差 漢武帝 丁媛 淋池 霍光妻 韓嫣 袁廣漢 霄游宮 沙棠舟 趙飛燕 郭況 後漢靈帝 石崇 王敦 魏高陽王雍 元琛 隋煬帝 則天后 許敬宗 張易之 宗楚客 安樂公主 楊慎交 唐睿宗 玄宗 虢國夫人
wú wáng fū chāi
吳王夫差
wú wáng fū chāi zhú gū sū tái, sān nián nǎi chéng. zhōu huán jié qū, héng gèn wǔ lǐ. chóng shì tǔ mù, dān hào rén lì. gōng jì qiān rén, yòu bié lì chūn xiāo gōng. wèi zhǎng yè yǐn, zào qiān dàn jiǔ zhōng. yòu zuò dà chí, chí zhōng zào qīng lóng zhōu, chén jì lè, rì yǔ xī shī wèi shuǐ xì. yòu yú gōng zhōng zuò líng guǎn guǎn wá gé, tóng pù yù kǎn, gōng zhī lán dùn, jiē zhū yù shì zhī. chū shù yì jì
吳王夫差築姑蘇台,三年乃成。周環潔屈,橫亘五里。崇飾土木,殫耗人力。宮妓千人,又別立春霄宮。為長夜飲,造千石酒盅。又作大池,池中造青龍舟,陳妓樂,日與西施為水戲。又於宮中作靈館館娃閣,銅鋪玉檻,宮之欄楯,皆珠玉飾之。(出《述異記》)
hàn wǔ dì
漢武帝
hàn wǔ dì shí, shēn dú guó xiàn lián huán jī, jiē yǐ bái yù zuò zhī, mǎ nǎo shí wèi lēi, bái guāng liú lí wèi ān. zài àn shì zhōng, cháng zhào shí yú zhàng, rú zhòu yān. zì shì zhǎng ān shǐ shèng shì ān mǎ, jìng jiā diāo lòu. huò yī mǎ zhī shì zhí bǎi jīn, jiē yǐ nán hǎi bái shèn wèi kē, zǐ jīn wèi huā, yǐ shì qí shàng, yóu yǐ bù míng wèi huàn. huò jiā líng niè, shì yǐ liú sū, zǒu rú zhōng qìng, dòng ruò fēi fān. hòu dé èr shī tiān mǎ, cháng yǐ méi guī shí wèi ān, lòu yǐ jīn yín tōu shí, yǐ lǜ dì wǔ sè jǐn wèi bì ní. hòu shāo yǐ xióng pí pí wèi zhī, xióng máo yǒu lǜ guāng, jiē zhǎng sān chǐ zhě, zhí bǎi jīn. zhuō wáng sūn bǎi yú shuāng, zhào shǐ xiàn èr shí méi. chū xī jīng zá jì
漢武帝時,身毒國獻連環羈,皆以白玉作之,瑪瑙石為勒,白光琉璃為鞍。在暗室中,常照十餘丈,如晝焉。自是長安始盛飾鞍馬,竟加雕鏤。或一馬之飾直百金,皆以南海白蜃為珂,紫金為花,以飾其上,猶以不鳴為患。或加鈴鑷,飾以流蘇,走如鐘磬,動若飛幡。後得二師天馬,常以玫瑰石為鞍,鏤以金銀鍮石,以綠地五色錦為蔽泥。後稍以熊羆皮為之,熊毛有綠光,皆長三尺者,直百金。卓王孫□□□□□百餘雙,詔使獻二十枚。(出《西京雜記》)
dīng yuàn míng chāo běn yuàn zuò huǎn, xià tóng
丁媛(明抄本媛作緩,下同)
zhǎng ān qiǎo gōng dīng yuàn zhě, wèi héng mǎn dēng, qī lóng wǔ fèng, zá yǐ fú róng lián ǒu zhī shǔ. yòu zuò wò rù xiāng lú, yòu yī míng bèi zhōng xiāng lú. běn chū fáng fēng, qí fǎ hòu jué, zhì yuàn shǐ gèng wèi zhī. shè jī huán, zhuǎn yùn sì zhōu, ér lú tǐ cháng píng, kě zhì zhī bèi rù, gù qǔ bèi rù yǐ wèi míng. yòu zuò jiǔ céng shān xiāng lú, lòu kè wèi qí qín guài shòu, qióng zhū líng yì, jiē néng zì rán yùn dòng. yòu zuò qī lún shàn, qí lún dà jiē jìng chǐ, dì xiāng lián xù, yī rén yùn zhī, mǎn táng jiē hán lǐn yān. chū xī jīng zá jì
長安巧工丁媛者,為恆滿燈,七龍五鳳,雜以芙蓉蓮耦之屬。又作臥褥香爐,又一名被中香爐。本出房風,其法後絕,至媛始更為之。設機環,轉運四周,而爐體常平,可置之被褥,故取被褥以為名。又作九層山香爐,鏤刻為奇禽怪獸,窮諸靈異,皆能自然運動。又作七輪扇,其輪大皆徑尺,遞相連續,一人運之,滿堂皆寒凜焉。(出《西京雜記》)
lín chí
淋池
hàn zhāo dì yuán shǐ zhī nián, chuān lín chí, guǎng qiān bù. zhōng zhí fēn zhī hé, yī jīng sì yè. zhuàng rú pián gài, rì zhào zé yè dī yīn gēn, ruò kuí zhī wèi zú yě, míng yuē dī guāng hé. shí rú xuán zhū, kě yǐ shì pèi. huā yè zá wēi, fēn fāng zhī qì chè shí yú lǐ. shí zhī lìng rén kǒu qì cháng xiāng, yì rén jī lǐ. gōng rén guì zhī, měi yóu yàn chū rù, jiē hán jǔ, huò jiǎn yǐ wèi yī, huò zhé yǐ bì rì, xiāng wèi xì. chǔ cí wèi zhé jì hé yǐ wèi yī, yì zài sī yě. yòu yǒu dào shēng líng. jīng rú luàn sī, yī huā shí yè, gēn fú shuǐ shàng, shí chén ní lǐ, méi rú zǐ sè, wèi zhī zǐ ní líng. shí zhī lìng rén bù lǎo. shí mìng shuǐ xì, yóu yàn yǒng rì. gōng rén jìn yī jù cáo, dì yuē: guā jí sōng zhōu, xián qí zhòng pǔ, kuàng hū cǐ cáo, qǐ kě dé ér chéng yě. nǎi mìng wén zǐ wèi zhōu, mù lán wèi yì. kè fēi luán xiáng yì, shì qí chuán shǒu. suí fēng qīng dàng, bì jǐng wàng guī, nǎi zhì tōng yè. shǐ gōng rén wèi gē, gē yuē: shāng qiū sù jǐng fàn hóng bō, shuí yún hǎo shǒu zhé jì hé. liáng liáng qī qī jiē zhào gē, yún guāng kāi shǔ yuè dī hé, wàn suì wèi lè qǐ wèi duō. dì dà yuè, qǐ yóu shāng tái yú chí shàng. jí hū mò suì, jiàn zhě duō. suì shěng yóu dàng shē chǐ, yīn huǐ tái chí, luán zhōu hé jì, suí shí fèi miè. jīn tái zhǐ wú yí, chí yì píng yān. chū shí yí lù
漢昭帝元始之年,穿淋池,廣千步。中植分枝荷,一莖四葉。狀如駢蓋,日照則葉低蔭根,若葵之衛足也,名曰低光荷。實如玄珠,可以飾珮。花葉雜萎,芬芳之氣徹十餘里。食之令人口氣常香,益人肌理。宮人貴之,每游宴出入,皆含咀,或剪以為衣,或折以蔽日,相為戲。《楚辭》謂折芰荷以為衣,意在斯也。又有倒生菱。莖如亂絲,一花十葉,根浮水上,實沉泥里,沒如紫色,謂之紫泥菱。食之令人不老。時命水戲,游宴永日。工人進一巨槽,帝曰:栝楫松舟,嫌其重朴,況乎此槽,豈可得而乘也。乃命文梓為舟,木蘭為枻。刻飛鸞翔鷁,飾其船首。隨風輕盪,畢景忘歸,乃至通夜。使宮人為歌,歌曰:商秋素景泛洪波,誰雲好手摺芰荷。涼涼淒淒揭棹歌,雲光開曙月低河,萬歲為樂豈為多。帝大悅,起游商台於池上。及乎末歲,諫者多。遂省遊蕩奢侈,堙毀台池,鸞舟荷芰,隨時廢滅。今台址無遺,池亦平焉。(出《拾遺錄》)
huò guāng qī
霍光妻
hàn huò guāng qī yí chún yú yǎn pú táo jǐn èr shí pǐ, sàn huā líng èr shí wǔ pǐ. líng chū jù lù chén bǎo guāng, qī chuán qí fǎ. huò xiǎn zhào rù dì, shǐ zuò zhī. jī yòng yī bǎi èr shí niè, liù shí rì chéng yī pǐ, zhí wàn qián. yòu yǔ yuè zhū yī hú bèi, lǜ líng qī bǎi duān, zhí qián bǎi wàn, huáng jīn bǎi liǎng. yòu wèi qǐ dì zhái, nú bì bù kě shèng shù. yǎn yóu yuàn báo yuē: wú wèi ruò hé chéng gōng, ér bào wǒ ruò shì zāi. chū xī jīng zá jì
漢霍光妻遺淳于衍蒲桃錦二十匹,散花綾二十五匹。綾出鉅鹿陳寶光,妻傳其法。霍顯召入第,使作之。機用一百二十躡,六十日成一匹,直萬錢。又與越珠一斛琲,綠綾七百端,直錢百萬,黃金百兩。又為起第宅,奴婢不可勝數。衍猶怨薄曰:吾為若何成功,而報我若是哉。(出《西京雜記》)
hán yān
韓嫣
hán yān hǎo dàn, cháng yǐ jīn wèi wán, yī rì suǒ shī zhě shí yú. zhǎng ān wèi zhī yǔ yuē: kǔ jī hán, zhú jīn wán. jīng shī ér tóng měi wén yān chū dàn, zhé suí zhú zhī. wàng wán zhī suǒ luò, ér jìng shí qǔ yān. chū xī jīng zá jì
韓嫣好彈,常以金為丸,一日所失者十餘。長安為之語曰:苦饑寒,逐金丸。京師兒童每聞嫣出彈,輒隨逐之。望丸之所落,而競拾取焉。(出《西京雜記》)
yuán guǎng hàn
袁廣漢
mào líng fù rén yuán guǎng hàn cáng qiǎng jù wàn, jiā tóng bā jiǔ bǎi rén. yú běi máng shān xià zhú yuán, dōng xī sì lǐ, nán běi sān lǐ. yǐn liú zhù qí nèi, gòu shí wèi shān, gāo shí yú zhàng, lián yán shù lǐ. yǎng bái yīng wǔ zǐ yuān yāng, máo niú qīng tù, xī jīng zá jì sān tù zuò sì. qí qín guài shòu, jī wěi qí jiān. yí shā wèi zhōu yǔ, jī shuǐ wèi bō cháo. qí zhōng yù jiāng ōu hǎi hè, yùn chú chǎn kòu, yán màn lín chí. qí shù yì cǎo, mí bù jù zhí. wū pái huái zhòng shǔ, jiān yǐ xiū láng. xíng zhī yí guǐ, bù néng biàn yě. yuán guǎng hàn hòu dé zuì zhū, méi rù guān. qí yuán niǎo shòu cǎo mù, jiē yí zhí yú shàng yuàn zhōng yǐ. chū xī jīng zá jì
茂陵富人袁廣漢藏鏹巨萬,家童八九百人。於北芒山下築園,東西四里,南北三里。引流注其內,構石為山,高十餘丈,連延數里。養白鸚鵡紫鴛鴦,旄牛青兔,(《西京雜記》三兔作兕。)奇禽怪獸,積委其間。移沙為洲嶼,激水為波潮。其中育江鷗海鶴,孕雛產鷇,延漫林池。奇樹異草,靡不具植。屋徘徊重屬,間以修廊。行之移晷,不能遍也。袁廣漢後得罪誅,沒入官。其園鳥獸草木,皆移植於上苑中矣。(出《西京雜記》)
xiāo yóu gōng
霄游宮
hàn chéng dì hǎo wēi xíng. yú tài yè chí páng qǐ xiāo yóu gōng, yǐ qī wèi zhù, pù hēi dì zhī mù, qì fú chéng yú, jiē shàng hēi sè. yuè yú àn xíng, zēng dēng zhú zhī zhào. gōng zhōng zhī měi yù, jiē fú zào yī. zì bān jī yǐ xià, xián dài xuán shòu. yī pèi míng chāo běn yī pèi zuò yì bèi suī jiā jǐn xiù, gèng yǐ mù lán shā xiāo zhào zhī. zhì xiāo yóu gōng, fāng bǐng jù zhú. yàn xìng jì bà, jìng gǔ xī zhào, ér bù bù yáng chén. hǎo xī chū yóu, zào fēi xíng diàn fāng yī zhàng, rú jīn zhī niǎn. xuǎn qī mén yǔ lín zhī shì, fù zhī yǐ qū. dì yú niǎn shàng zuò, dàn jué ěr zhōng ruò wén fēng léi zhī shēng. yǐ qí jí yě, yī míng yún léi gōng. suǒ xíng zhī chù, xián yǐ zhān dì jí dì, è chē zhé mǎ jī zhī xuān yě. suī huò yú wēi xíng nì yàn, mín wú láo yuàn. měi chéng yú fǎn jià, yǐ ài xìng zhī jī, bǎo yī zhēn shí. shě yú dào páng. guó zhī qióng lǎo, jiē hū wàn suì. shì yǐ hóng jiā yǒng shǐ zhī jiān, guó fù jiā fēng, bīng gē zhǎng jǐ. gù liú xiàng gǔ yǒng qiè yán zhǐ jiàn, yú shì fén xiāo yóu fēi xíng zhī diàn, bà yàn yì zhī lè. suǒ wèi cóng shéng zé zhí, rú zhuǎn wán yān. chū shí yí lù
漢成帝好微行。於太液池旁起霄游宮,以漆為柱,鋪黑締之幕,器服乘輿,皆尚黑色。悅於暗行,憎燈燭之照。宮中之美御,皆服皂衣。自班姬以下,咸帶玄綬。衣珮(明抄本衣珮作翳被)雖加錦繡,更以木蘭紗綃罩之。至霄游宮,方秉炬燭。宴幸既罷,靜鼓息罩,而步不揚塵。好夕出遊,造飛行殿方一丈,如今之輦。選期門羽林之士,負之以趨。帝於輦上坐,但覺耳中若聞風雷之聲。以其疾也,一名雲雷宮。所行之處,咸以氈締藉地,惡車轍馬跡之喧也。雖惑於微行暱宴,民無勞怨。每乘輿返駕,以愛幸之姬,寶衣珍食。舍於道旁。國之窮老,皆呼萬歲。是以鴻嘉永始之間,國富家豐,兵戈長戟。故劉向、谷永竊言指諫,於是焚霄游、飛行之殿,罷宴逸之樂。所謂從繩則直,如轉丸焉。(出《拾遺錄》)
shā táng zhōu
沙棠舟
hàn chéng dì cháng yǐ sān qiū xiá rì, yǔ fēi yàn yóu xì tài yè chí. yǐ shā táng wèi zhōu, guì qí bù chén yě. yǐ yún mǔ shì yú yì shǒu, yī míng yún zhōu. yòu kè dà tóng mù wèi qiú lóng, diāo shì rú zhēn xiàng, yǐ jiā yún zhōu ér xíng, yǐ zǐ wén guì wèi yí yì. měi guān yún zhào shuǐ, wán xié líng qú, zé yōu qīng dàng yǐ jīng fēi yàn. mìng cì fēi zhī shì, nǎi yǐ jīn suǒ lǎn yún zhōu, shǐ cì fēi yú shuǐ dǐ yǐn zhī. zhí qīng fēng shí zhì, fēi yàn dài yǐ fēng piāo yáo, suí fēng rù shuǐ. dì yǐ cuì yīng jié fēi yàn zhī jū, yóu juàn nǎi fǎn. fēi yàn hòu jiàn jiàn shū, cháng yuàn huì yuē: yǐ qiè wēi, hé shí fù yù yīng jū zhī yóu, yàng yún zhōu yú bō shàng yé. dì wèi zhī wǔ rán. jīn yè chí zhōng shàng yǒu chéng dì bì fēng tái fēi yàn jié jū chù. chū shí yí lù
漢成帝常以三秋暇日,與飛燕遊戲太液池。以沙棠為舟,貴其不沉也。以雲母飾於鷁首,一名雲舟。又刻大桐木為虬龍,雕飾如真象,以夾雲舟而行,以紫文桂為柂枻。每觀雲棹水,玩擷菱渠,則憂輕盪以驚飛燕。命佽飛之士,乃以金鎖纜雲舟,使佽飛於水底引之。值輕風時至,飛燕殆以風飄搖,隨風入水。帝以翠纓結飛燕之裾,游倦乃返。飛燕後漸見疏,常怨恚曰:以妾微,何時復預纓裾之游,漾雲舟于波上耶。帝為之憮然。今液池中尚有成帝避風台、飛燕結裾處。(出《拾遺錄》)
zhào fēi yàn
趙飛燕
zhào fēi yàn wèi huáng hòu. qí nǚ dì zhāo yí zài zhāo yáng diàn yí fēi yàn shū yuē: jīn rì jiā chén, guì zǐ mào yīng hóng cè. shàng gòng míng chāo běn gòng zuò suì sān shí wǔ tiáo, yǐ chén yǒng yuè zhī zhì, jīn huā zǐ lún mào jīn huā zǐ luó miàn yī zhī chéng xià jū tóng xīn qī bǎo chāi qī bǎo qí lǚ yù huán wǔ sè wén shòu yuān yāng rù yún mǔ píng fēng liú lí píng fēng yún mǔ qī bǎo shàn hǔ pò zhěn guī wén zhěn jīn cuò xiù dāng liú lí mǎ nǎo kōu shān hú jué huáng jīn bù yáo jīn bó shān lú qī zhī dēng huí fēng xí, máo yè xí jīn pú yuán dāng kǒng què shàn wǔ míng shàn jiǔ huá shàn tóng xīn méi hé zhī lǐ sān qīng mù xiāng luó hù chū nán zhōng luó tián. shè xiāng chén shuǐ xiāng jiǔ zhēn huáng yuān yāng rú jí bèi. chū xī jīng zá jì
趙飛燕為皇后。其女弟昭儀在昭陽殿遺飛燕書曰:今日佳晨,貴姊懋膺洪冊。上貢(明抄本貢作燧)三十五條,以陳踴躍之至,金花紫綸帽、金花紫羅面衣、織成下裾、同心七寶釵、七寶綦履、玉環、五色文綬、鴛鴦褥、雲母屏風、琉璃屏風、雲母七寶扇、琥珀枕、龜文枕、金錯繡襠、琉璃瑪瑙彄、珊瑚玦、黃金步搖、金博山爐、七支燈、迴風席,茆葉席、金蒲圓璫、孔雀扇、五明扇、九華扇、同心梅、合枝李、三清木香、螺扈(出南中螺田。)、麝香、沉水香、九真黃、鴛鴦襦及被。(出《西京雜記》)
guō kuàng
郭況
hàn guō kuàng, guāng wǔ huáng hòu zhī dì yě. lèi jīn shù yì, jiā tóng sì bǎi rén. yǐ jīn wèi qì mǐn, zhù yě zhī shēng, chè yú dōu bǐ. shí rén wèi guō shì zhī shì, bù yǔ ér léi, yán zhù yě zhī shēng shèng yě. yú tíng zhōng qǐ gāo gé, cuò héng shí yú qí shàng, yǐ chēng liàng. xià yǒu cáng jīn kū, liè wǔ shì wèi zhī. cuò zá bǎo yǐ shì tái xiè, xuán míng zhū yú liáng dòng jiān. guāng cǎi shè mù, jiān guāng cǎi shè mù wǔ zì yuán kòng quē, jù huáng běn bǔ. zhòu shì rú xīng, yè wàng rú yuè. lǐ yǔ yuē: luò yáng duō qián guō shì shì, yè yuè zhòu xīng shì yè yuè zhòu xīng wǔ zì yuán kòng quē, jù shí yí jì liù bǔ. fù nán pǐ. qí nèi chǒng zhě, jiē yǐ yù qì shèng shí. gù dōng jīng wèi guō shì jiā wèi qióng chú jīn kū. kuàng xiǎo xīn wèi shèn, suī jū fù shì, bì mén yōu yóu, wèi zēng gàn shì, wèi yī shí suǒ zhī yě. chū shí yí lù
漢郭況,光武皇后之弟也。累金數億,家童四百人。以金為器皿,鑄冶之聲,徹於都鄙。時人謂郭氏之室,不雨而雷,言鑄冶之聲盛也。於庭中起高閣,厝衡石於其上,以稱量。下有藏金窟,列武士衛之。錯雜寶以飾台榭,懸明珠於梁棟間。光彩射目,(間光彩射目五字原空缺,據黃本補。)晝視如星,夜望如月。里語曰:洛陽多錢郭氏室,夜月晝星(室夜月晝星五字原空缺,據《拾遺記》六補。)富難匹。其內寵者,皆以玉器盛食。故東京謂郭氏家為瓊廚金窟。況小心畏慎,雖居富勢,閉門優遊,未曾干世,為一時所知也。(出《拾遺錄》)
hòu hàn líng dì
後漢靈帝
líng dì chū píng sān nián, yú xī yuán qǐ luǒ yóu guǎn shí jiān. cǎi lǜ tái yǐ bèi jiē, yǐn qú shuǐ yǐ rào qì. zhōu liú chéng qī, chéng xiǎo zhōu yǐ yóu yàng. gōng rén chéng zhī, xuǎn yù sè qīng tǐ zhě yǐ zhí gāo jí, yáo dàng yú qú zhōng. qí shuǐ qīng qiǎn, yǐ shèng shǔ zhī shí. shǐ zhōu fù méi, shì gōng rén yù sè. zòu zhāo shāng qī yán zhī gē, yǐ lái liáng qì yě. qí gē yuē: liáng fēng qǐ xī rì zhào qú, qīng hé zhòu yǎn yè yè shū. wéi rì bù zú lè yǒu yú, qīng xián liú guǎn gē yù fú, qiān nián wàn suì xǐ nán yú. qú zhōng zhí lián dà rú gài, zhī zhǎng yī zhàng, nán guó suǒ xiàn yě. qí yè yè shū zhòu juǎn, yī jīng yǒu sì lián cóng shēng, míng yuē yè shū hé. yì yán yuè chū jiàn yè shū, yì míng wàng shū hé. dì nǎi shèng xià bì shǔ yú luǒ yóu gōng, zhǎng yè yǐn yàn. dì tàn yuē: shǐ wàn nián rú cǐ, zé wèi shàng xiān yǐ. gōng rén nián èr qī yǐ shàng, sān liù yǐ xià, jiē jìng zhuāng ér jiě shàng yī, huò gòng luǒ yù. xī yù suǒ xiàn yīn chí xiāng, zhǔ wèi yù tāng, gōng rén yǐ zhī mù yù. yù bì, yú zhī rù qú, míng yuē liú xiāng qú. yòu yù nèi jiān wèi jī míng, yú guǎn běi qǐ jī míng táng, duō chù jī. měi zuì lè, mí yú tiān xiǎo, nèi yān jìng zuò jī míng, yǐ luàn zhēn shēng yě. réng yǐ jù zhú tóu yú diàn xià, dì nǎi jīng wù. jí dǒng zhuō pò jīng shī, shōu qí měi rén, fén qí táng guǎn. zhì wèi xián xī zhōng, yú xiān dì tóu zhú chù, míng míng yǒu guāng rú xīng, hòu rén yǐ wèi shén guāng. yú cǐ dì jiàn wū, míng yuē yú guāng cí, yǐ qí fú. zhì wèi míng zhī mò, nǎi sǎo chú yān. chū wáng zǐ nián shí yí jì
靈帝初平三年,於西園起裸游館十間。采綠苔以被階,引渠水以繞砌。周流澄沏,乘小舟以游漾。宮人乘之,選玉色輕體者以執篙楫,搖盪於渠中。其水清淺,以盛暑之時。使舟覆沒,視宮人玉色。奏招商七言之歌,以來涼氣也。其歌曰:涼風起兮日照渠,青荷晝偃葉夜舒。唯日不足樂有餘,清弦流管歌玉鳧,千年萬歲喜難渝。渠中植蓮大如蓋,枝長一丈,南國所獻也。其葉夜舒晝卷,一莖有四蓮叢生,名曰夜舒荷。亦言月出見葉舒,亦名望舒荷。帝乃盛夏避暑於裸游宮,長夜飲宴。帝嘆曰:使萬年如此,則為上仙矣。宮人年二七以上,三六以下,皆靚妝而解上衣,或共裸浴。西域所獻茵墀香,煮為浴湯,宮人以之沐浴。浴畢,余汁入渠,名曰流香渠。又欲內監為雞鳴,於館北起雞鳴堂,多畜雞。每醉樂,迷於天曉,內閹競作雞鳴,以亂真聲也。仍以炬燭投於殿下,帝乃驚寤。及董卓破京師,收其美人,焚其堂館。至魏咸熙中,於先帝投燭處,溟溟有光如星,後人以為神光。於此地建屋,名曰餘光祠,以祈福。至魏明之末,乃掃除焉。(出《王子年拾遺記》)
shí chóng
石崇
jìn shí chóng yǔ wáng kǎi zhēng háo. jìn wǔ dì, kǎi shēng yě, cháng yǐ yī shān hú shù yǔ kǎi, gāo èr chǐ xǔ, zhī kē fú shū, shì jiān hǎn bǐ. kǎi yǐ shì chóng. chóng shì qì, jǔ tiě rú yì jī suì zhī, yīng shǒu wán liè. kǎi shén wǎn xī, yòu yǐ wèi jí jǐ zhī bǎo, shēng sè fāng lì. chóng yuē: bù zú hèn, jīn hái qīng. nǎi mìng zuǒ yòu, xī qǔ shān hú shù. yǒu gāo sān chǐ, tiáo gàn jué sú, guāng cǎi yì mù zhě liù qī méi. rú kǎi bǐ zhě shén zhòng. kǎi chàng rán zì shī. chū shì shuō
晉石崇與王愷爭豪。晉武帝,愷甥也,嘗以一珊瑚樹與愷,高二尺許,枝柯扶疏,世間罕比。愷以示崇。崇視訖,舉鐵如意擊碎之,應手丸裂。愷甚惋惜,又以為嫉己之寶,聲色方厲。崇曰:不足恨,今還卿。乃命左右,悉取珊瑚樹。有高三尺,條干絕俗,光彩溢目者六七枚。如愷比者甚眾。愷悵然自失。(出《世說》)
wáng dūn
王敦
wáng dūn chū shàng zhǔ, rú cè, jiàn qī xiāng shèng gān zǎo. běn yǐ sāi bí, wáng wèi shàng cè guǒ, shí zhì jǐn. jì hái, bì qíng jīn pén zhù shuǐ, liú lí wǎn shèng zǎo dòu. yīn dào zhì shuǐ zhōng ér yǐn zhī, qún bì mò bù yǎn kǒu. chū shì shuō xīn shū
王敦初尚主,如廁,見漆箱盛乾棗。本以塞鼻,王謂上廁果,食至盡。既還,婢擎金盆貯水,琉璃碗盛澡豆。因倒置水中而飲之,群婢莫不掩口。(出《世說新書》)
wèi gāo yáng wáng yōng
魏高陽王雍
hòu wèi gāo yáng wáng yōng jū jìn qīng yáng mén wài shù lǐ, yù dào xī páng, luò zhōng zhī jiǎ dì yě. zhèng guāng zhōng, yōng wèi chéng xiàng. gěi yǔ bǎo gǔ chuī, hǔ bì bān jiàn bǎi rén. guì jí rén chén, fù jiān shān hǎi. jū dì pǐ yú dì gōng, bái bì dān kǎn, yǎo tiǎo lián gèn, fēi yán huá yǔ, jiāo gé zhōu tōng. tóng pú liù qiān, jì nǚ wǔ bǎi. suí zhū zhào rì, luó qǐ cóng fēng. zì hàn jìn yǐ lái, zhū wáng háo chǐ, wèi zhī yǒu yě. chū zé míng zōu yù dào, wén wù chéng háng, náo chuī xiǎng fā, fā zì yuán quē, jù luò yáng jiā lán jì bǔ. jiā shēng āi zhuàn rù zé gē jī wǔ nǚ jī zhú chuī shēng, ér sī guǎn dié zòu, lián xiāo jǐn rì. zhú lín yú chí, móu yú jìn yuàn. fāng cǎo rú jī, zhēn mù lián yīn. jí yōng hōng hòu, zhū jì nǚ xī lìng rù dào, huò yǒu chū jiā zhě. měi rén xú yuè huá shàn kōng hóu, néng wèi míng fēi chū sài zhī gē. wén zhě mò bù dòng róng. yǒng ān zhōng, yǔ wèi wèi yuán zuò yá, jù jiā lán jì gǎi jiāng jūn yuán shì kāng wèi cè shì. shì kāng zhái yì jìn qīng yáng wài, xú gǔ kōng hóu ér gē, āi shēng rù yún. xíng lù tīng zhě, é ér chéng shì. xú cháng yǔ shì kāng yún: wáng yǒu èr měi jī, yī míng xiū róng, yī míng yàn zī. bìng é méi hào chǐ, jié mào qīng chéng. xiū róng néng wèi lǜ shuǐ gē. yàn zī shàn wèi zhú fèng wǔ. bìng ài qīng hòu shì, chǒng guān zhū jī. shì kāng wén cǐ, cháng lìng xú gē lǜ shuǐ wén fèng zhī qū yān. chū jiā lán jì
後魏高陽王雍居近清陽門外數里,御道西旁,洛中之甲第也。正光中,雍為丞相。給羽葆鼓吹,虎賁班劍百人。貴極人臣,富兼山海。居第匹於帝宮,白壁丹檻,窈窕連亘,飛檐華宇,膠葛周通。僮僕六千,妓女五百。隋珠照日,羅綺從風。自漢晉以來,諸王豪侈,未之有也。出則鳴騶御道,文物成行,鐃吹響發,(發字原缺,據《洛陽伽藍記》補。)笳聲哀囀;入則歌姬舞女擊築吹笙,而絲管迭奏,連宵盡日。竹林魚池,侔于禁苑。芳草如積,珍木連陰。及雍薨後,諸妓女悉令入道,或有出家者。美人徐月華善箜篌,能為明妃出塞之歌。聞者莫不動容。永安中,與衛(衛原作衙,據《伽藍記》改)將軍原士康為側室。士康宅亦近清陽外,徐鼓箜篌而歌,哀聲入雲。行路聽者,俄而成市。徐常語士康云:王有二美姬,一名修容,一名艷姿。並蛾眉皓齒,潔貌傾城。修容能為綠水歌。艷姿善為逐鳳舞。並愛傾後室,寵冠諸姬。士康聞此,常令徐歌綠水、文鳳之曲焉。(出《伽藍記》)
yuán chēn
元琛
hòu wèi wáng hóu wài qī gōng wáng, shàn shàn yuán zuò zǔ, jù míng chāo běn gǎi shān hǎi zhī fù, jū chuān lín zhī ráo. zhēng xiū yuán zhái, hù xiāng kuā jìng. chóng mén fēng shì, ā hù lián fáng, fēi guǎn shēng fēng, zhòng lóu qǐ wù. gāo tái fāng shù, jiā jiā ér zhú. huā lín qǔ chí, yuán yuán ér yǒu. mò bù táo lǐ xià lǜ, zhú bǎi dōng qīng. ér hé jiān wáng chēn zuì wèi háo shǒu, cháng yǔ gāo yáng zhēng héng. zào wén bǎi táng rú huī yīn diàn. zhì yù jǐng jīn guàn, yǐ wǔ sè sī wèi shéng. jì nǚ sān bǎi rén jǐn jiē guó sè, yǒu bì cháo yún shàn chuī chí, néng wèi tuán shàn gē lǒng shàng shēng. chēn wèi qín zhōu cì shǐ, zhū qiāng wài pàn, lǚ tǎo zhī bù jiàng. chēn lìng cháo yún jiǎ wèi pín yù, chuī chí ér qǐ. zhū qiāng wén wáng, xī jiē liú tì, dié xiāng wèi yuē: hé wèi qì fén jǐng, zài shān gǔ wèi kòu yé? xiāng shuài guī jiàng. qín mín yǔ yuē: kuài mǎ jiàn ér, bù rú lǎo yù chuī chí. chēn zài qín zhōng, duō wú zhèng jī. qiǎn shǐ xiàng xī yù qiú míng mǎ, yuǎn zhì bō sī guó. dé qiān lǐ mǎ, hào yuē zhuī fēng chì. cì yǒu qī bǎi lǐ zhě shí yú, jiē yǒu míng zì. yǐ yín wèi cáo, jīn wèi huán suǒ. zhū wáng fú qí háo fù. chēn cháng yǔ rén yún: jìn shì shí chóng, nǎi shì shù xìng, yóu néng jī tóu hú yè, huà luǎn diāo xīn. kuàng wǒ dà wèi tiān wáng, bù wèi huá chǐ. zào yíng fēng guǎn yú hòu yuán. chuāng hù zhī shàng, liè qián qīng suǒ, yù fèng xián líng, jīn lóng tǔ pèi. sù nài zhū lǐ, zhī tiáo rù yán. jì nǚ lóu shàng zuò ér zhāi shí. chēn cháng huì zōng shì, chén zhū bǎo qì. jīn píng yín wèng bǎi yú kǒu, ōu qíng pán hé chēng shì. qí yú jiǔ qì, yǒu shuǐ jīng bō mǎ nǎo liú lí wǎn chì yù zhī shù shí méi. zuò gōng qí miào, zhōng tǔ suǒ wú, jiē cóng xī lái. yòu chén nǚ lè jí zhū míng mǎ. fù yǐn zhū wáng àn xíng kù cáng, jǐn jì zhū jī, bīng luó wù hé, chōng jī qí nèi. chēn wèi zhāng wǔ wáng róng yuē: bù hèn wǒ bù jiàn shí chóng, hèn shí chóng bù jiàn wǒ. róng lì xìng tān bào, zhì yù wú yàn. jiàn zhī tàn wǎn, bù jué chéng jí. hái jiā, wò sān rì bù néng qǐ. jiāng yáng wáng jì lái shěng jí, yù zhī yuē: qīng zhī cái chǎn, yīng dé kàng héng, hé wèi xiàn tàn, yǐ zhì yú cǐ? róng yuē: cháng wèi gāo yáng yī rén, bǎo huò duō yú róng. shuí zhī hé jiān, zhān zhī zài qián. jì yuē: qīng yù zuò yuán shù zhī zài huái nán, bù zhī shì jiān fù yǒu liú bèi yě. jí ěr zhū shì luàn hòu, wáng hóu dì zhái, duō tí wèi sì yǔ. shòu qiū lǐ lǘ, liè shā xiāng wàng. zhī huán yù qǐ, bǎo tǎ gāo zhuàng. sì yuè bā rì, jīng dū shì nǚ, duō zhì hé jiān sì. guān qí táng wǔ qǐ lì, wú bù tàn xī. yǐ wèi péng lái xiān shì, yì bú shì guò yě. chū jiā lán jì
後魏王侯外戚公王,擅(擅原作阻,據明抄本改)山海之富,居川林之饒。爭修園宅,互相夸競。崇門豐室,阿戶連房,飛館生風,重樓起霧。高台芳樹,家家而築。花林曲池,園園而有。莫不桃李夏綠,竹柏冬青。而河間王琛最為豪首,常與高陽爭衡。造文柏堂如徽音殿。置玉井金罐,以五色絲為繩。妓女三百人盡皆國色,有婢朝雲善吹篪,能為團扇歌隴上聲。琛為秦州刺史,諸羌外叛,屢討之不降。琛令朝雲假為貧嫗,吹篪而乞。諸羌聞亡,悉皆流涕,迭相謂曰:何為棄墳井,在山谷為寇耶?相率歸降。秦民語曰:快馬健兒,不如老嫗吹篪。琛在秦中,多無政績。遣使向西域求名馬,遠至波斯國。得千里馬,號曰追風赤。次有七百里者十餘,皆有名字。以銀為槽,金為環鎖。諸王服其豪富。琛嘗語人云:晉室石崇,乃是庶姓,猶能雞頭狐腋,畫卵雕薪。況我大魏天王,不為華侈。造迎風館於後園。窗戶之上,列錢青瑣,玉鳳銜鈴,金龍吐旆。素柰朱李,枝條入檐。妓女樓上坐而摘食。琛嘗會宗室,陳諸寶器。金瓶銀瓮百餘口,甌擎盤合稱是。其餘酒器,有水晶缽、瑪瑙琉璃碗、赤玉卮數十枚。作工奇妙,中土所無,皆從西來。又陳女樂及諸名馬。復引諸王按行庫藏,錦罽珠璣,冰羅霧合,充積其內。琛謂章武王融曰:不恨我不見石崇,恨石崇不見我。融立性貪暴,志欲無厭。見之嘆惋,不覺成疾。還家,臥三日不能起。江陽王繼來省疾,諭之曰:卿之財產,應得抗衡,何為羨嘆,以至於此?融曰:常謂高陽一人,寶貨多於融。誰知河間,瞻之在前。繼曰:卿欲作袁術之在淮南,不知世間復有劉備也。及爾朱氏亂後,王侯第宅,多題為寺宇。壽丘里閭,列剎相望。祗洹郁起,寶塔高壯。四月八日,京都士女,多至河間寺。觀其堂廡綺麗,無不嘆息。以為蓬萊仙室,亦不是過也。(出《伽藍記》)
suí yáng dì
隋煬帝
yáng dì xún shòu běi biān, zuò dà xíng diàn qī bǎo zhàng. róng shù bǎi rén, shì yǐ zhēn bǎo, guāng huī dòng chè. yǐn xiōng nú qǐ mín kè hán, yàn huì qí zhōng. kè hán huǎng rán, yí fēi rén shì zhī yǒu. shí zhě yún: dà xíng diàn zhě, bù xiáng zhī zhào yě. shì fēi wáng mǎng qīng chē zhī bǐ. cǐ shí tiān xīn, fēi guān rén shì yě. chū cháo yě qiān zài
煬帝巡狩北邊,作大行殿七寶帳。容數百人,飾以珍寶,光輝洞徹。引匈奴啟民可汗,宴會其中。可汗恍然,疑非人世之有。識者云:大行殿者,不祥之兆也。是非王莽輕車之比。此實天心,非關人事也。(出《朝野僉載》)
yòu táng zhēn guān chū, tiān xià yì ān, bǎi xìng fù shàn, gōng sī shǎo shì. shí shǔ chú yè, tài zōng shèng shì gōng yē, míng shè dēng zhú, diàn nèi zhū fáng mò bù qǐ lì. hòu fēi pín yù jiē shèng yī fú, jīn cuì huàn làn. shè tíng liáo yú jiē xià, qí míng rú zhòu. shèng zòu gē lè. nǎi yán xiāo hòu, yǔ tóng guān zhī. lè què, dì wèi xiāo yuē: zhèn shī shè shú yǔ suí zhǔ. xiāo hòu xiào ér bù dá. gù wèn zhī, hòu yuē: bǐ nǎi wáng guó zhī jūn, bì xià kāi jī zhī zhǔ, shē jiǎn zhī shì, gù bù tóng yǐ. dì yuē: suí zhǔ hé rú? hòu yuē: suí zhǔ xiǎng guó shí yǒu yú nián, qiè cháng shì cóng. jiàn qí yín chǐ. suí zhǔ měi dāng chú yè, zhì jí suì yè. diàn qián zhū yuàn, shè huǒ shān shù shí, jǐn chén xiāng mù gēn yě, měi yī shān fén chén xiāng shù chē. huǒ guāng àn, zé yǐ jiǎ jiān wò zhī, yàn qǐ shù zhàng. chén xiāng jiǎ jiān zhī xiāng, páng wén shù shí lǐ. yī yè zhī zhōng, zé yòng chén xiāng èr bǎi yú chéng, jiǎ jiān èr bǎi shí. yòu diàn nèi fáng zhōng, bù rán gāo huǒ, xuán dà zhū yī bǎi èr shí yǐ zhào zhī, guāng bǐ bái rì. yòu yǒu míng yuè bǎo yè guāng zhū, dà zhě liù qī cùn, xiǎo zhě yóu sān cùn. yī zhū zhī jià, zhí shù qiān wàn. qiè guān bì xià suǒ shī, dōu wú cǐ wù. diàn qián suǒ fén, jǐn shì chái mù. diàn nèi suǒ zhú, jiē shì gào yóu. dàn zhà jué yān qì xūn rén, shí wèi jiàn qí huá lì. rán wáng guó zhī shì, yì yuàn bì xià yuǎn zhī. tài zōng liáng jiǔ bù yán. kǒu cì qí shē, ér xīn fú qí shèng. chū jì wén
又唐貞觀初,天下乂安,百姓富贍,公私少事。時屬除夜,太宗盛飾宮掖,明設燈燭,殿內諸房莫不綺麗。后妃嬪御皆盛衣服,金翠煥爛。設庭燎於階下,其明如晝。盛奏歌樂。乃延蕭後,與同觀之。樂闋,帝謂蕭曰:朕施設孰與隋主。蕭後笑而不答。固問之,後曰:彼乃亡國之君,陛下開基之主,奢儉之事,固不同矣。帝曰:隋主何如?後曰:隋主享國十有餘年,妾常侍從。見其淫侈。隋主每當除夜,(至及歲夜。)殿前諸院,設火山數十,盡沉香木根也,每一山焚沉香數車。火光暗,則以甲煎沃之,焰起數丈。沉香甲煎之香,旁聞數十里。一夜之中,則用沉香二百餘乘,甲煎二百石。又殿內房中,不燃膏火,懸大珠一百二十以照之,光比白日。又有明月寶夜光珠,大者六七寸,小者猶三寸。一珠之價,直數千萬。妾觀陛下所施,都無此物。殿前所焚,儘是柴木。殿內所燭,皆是膏油。但乍覺煙氣薰人,實未見其華麗。然亡國之事,亦願陛下遠之。太宗良久不言。口刺其奢,而心服其盛。(出《紀聞》)
zé tiān hòu
則天后
zé tiān zào míng táng. yú dǐng shàng zhù tiě wèi yuè zhuó, gāo èr zhàng, yǐ jīn shì zhī, xuān xuān ruò fēi. shù nián, dà fēng chuī dòng, yóu cún qí zhǐ. gèng zhù tóng wèi dà huǒ zhū, shì yǐ huáng jīn, huáng huáng yào rì, jīn jiàn cún yān. yòu zào tiān shū yú dìng dǐng mén, bìng fān kè hú shāng jù qián bǎi wàn yì suǒ chéng. qí gāo jiǔ shí chǐ, xià yǐ tiě shān wèi jiǎo, zhù tóng wèi èr qí lín, yǐ zhèn sì fāng. shàng yǒu tóng pán, jīng sān zhàng. jiāo lóng rén lì, liǎng zú pěng dà huǒ zhū, wàng zhī rú rì chū chū. juān wén yú zhù yuē: dà zhōu wàn guó shù dé tiān shū. hòu kāi yuán zhōng tuī dǎo, tóng rù shàng fāng. chū dà táng xīn yǔ
則天造明堂。於頂上鑄銕為鸑鷟,高二丈,以金飾之,軒軒若飛。數年,大風吹動,猶存其址。更鑄銅為大火珠,飾以黃金,煌煌耀日,今見存焉。又造天樞於定鼎門,並番客胡商聚錢百萬億所成。其高九十尺,下以鐵山為腳,鑄銅為二麒麟,以鎮四方。上有銅盤,經三丈。蛟龍人立,兩足捧大火珠,望之如日初出。鐫文於柱曰:大周萬國述德天樞。後開元中推倒,銅入上方。(出《大唐新語》)
xǔ jìng zōng
許敬宗
táng xǔ jìng zōng shē háo. cháng zào fēi lóu qī shí jiān, lìng jì nǚ zǒu mǎ yú qí shàng, yǐ wèi xì lè. chū dú yì jì
唐許敬宗奢豪。嘗造飛樓七十間,令妓女走馬於其上,以為戲樂。(出《獨異記》)
zhāng yì zhī
張易之
zhāng yì zhī wèi mǔ ā zāng zào qī bǎo zhàng, jīn yín zhū yù bǎo bèi zhī lèi, wǎng bù bì cuì. kuàng gǔ yǐ lái, wèi zēng wén jiàn. pù xiàng yá chuáng, zhī xī jiǎo diàn, hún diāo zhī rù, qióng wén zhī hào, fén jìn zhī lóng shùn lín hé zhī fèng hé yǐ wèi xí. ā zāng yǔ fèng gé shì láng lǐ jiǒng xiù sī tōng, bī zhī yě. yǐ yuān yāng zhǎn yī shuāng gòng yǐn, qǔ qí cháng xiāng zhú. jiǒng xiù wèi qí shèng, xián qí lǎo, nǎi huāng yǐn wú dù, hūn zuì shì wù, cháng pín huàn bù jué. chū wèi héng zhōu cì shǐ. yì zhī bài, ā zāng rù guān. jiǒng xiù bèi zuò, jiàng wèi wèi zhōu zhǎng shǐ. chū cháo yě qiān zài
張易之為母阿臧造七寶帳,金銀珠玉寶貝之類,罔不畢萃。曠古以來,未曾聞見。鋪象牙床,織犀角簟,鼲貂之褥,蛩蟁之耗,汾晉之龍順、臨河之鳳翮以為席。阿臧與鳳閣侍郎李迥秀私通,逼之也。以鴛鴦盞一雙共飲,取其常相逐。迥秀畏其盛,嫌其老,乃荒飲無度,昏醉是務,常頻喚不覺。出為恆州刺史。易之敗,阿臧入官。迥秀被坐,降為衛州長史。(出《朝野僉載》)
zōng chǔ kè
宗楚客
zōng chǔ kè zào yī zhái xīn chéng, jiē shì wén bǎi wèi liáng, chén xiāng hé hóng fěn yǐ ní bì, kāi mén zé xiāng qì péng bó. mó wén shí wèi jiē qì jí dì, zhe jí mò xuē zhě, xíng zé yǎng pū. chǔ kè bèi jiàn chāng wáng tuī dé zāng wàn yú guàn, xiōng dì pèi liú. tài píng gōng zhǔ jiù qí zhái kàn, tàn yuē: guān qí xíng zuò chù, wǒ děng xū shēng làng sǐ! yī nián, zhuī rù wèi fèng gé shì láng. jǐng lóng zhōng, wèi zhōng shū lìng. wéi mín zhī bài bèi zhū. chū cháo yě qiān zài
宗楚客造一宅新成,皆是文柏為梁,沉香和紅粉以泥壁,開門則香氣蓬勃。磨文石為階砌及地,着吉莫靴者,行則仰仆。楚客被建昌王推得贓萬餘貫,兄弟配流。太平公主就其宅看,嘆曰:觀其行坐處,我等虛生浪死!一年,追入為鳳閣侍郎。景龍中,為中書令。韋民之敗被誅。(出《朝野僉載》)
ān lè gōng zhǔ
安樂公主
luò zhōu zhāo chéng fó sì, yǒu ān lè gōng zhǔ zào bǎi bǎo xiāng lú. gāo sān chǐ, kāi sì mén. jiàng qiáo gōu lán, huā cǎo fēi qín zǒu shòu, zhū tiān jì lè, qí lín luán fèng, bái hè fēi xiān. sī lái xiàn qù, guǐ chū shén rù. yǐn qǐ sà lòu, yǎo tiǎo biàn juān. zhēn zhū mǎ nǎo, liú lí hǔ pò, pō lí shān hú, chē qú wǎn yǎn, yī qiè bǎo bèi, yòng qián sān wàn, kù cáng zhī wù, jǐn yú shì yǐ. chū cháo yě qiān zài
洛州昭成佛寺,有安樂公主造百寶香爐。高三尺,開四門。絳橋勾欄,花草飛禽走獸,諸天妓樂,麒麟鸞鳳,白鶴飛仙。絲來線去,鬼出神入。隱起鈒鏤,窈窕便娟。真珠瑪瑙,琉璃琥珀,頗梨珊瑚,車渠琬琰,一切寶貝,用錢三萬,庫藏之物,盡於是矣。(出《朝野僉載》)
yòu ān lè gōng zhǔ gǎi wèi bèi nì shù rén, duó bǎi xìng zhuāng tián, zào dìng kūn chí sì shí jiǔ lǐ, zhí dǐ nán shān, nǐ kūn míng chí. lèi shí wèi shān, yǐ xiàng huá yuè. yǐn shuǐ wèi jiàn, yǐ xiàng tiān jīn. fēi gé bù yán, xié qiáng dèng dào, bèi yǐ jǐn xiù, huà yǐ dān qīng, shì yǐ jīn yín, yíng yǐ zhū yù. yòu wèi jiǔ qǔ liú bēi chí, zuò shí lián huā tái, quán yú tái zhōng liú chū. qióng tiān xià zhī zhuàng lì, yán zhī nán jǐn. bèi nì zhī bài, pèi rù sī nóng. měi rì shì nǚ yóu guān, chē mǎ tián yàn. fèng chì, zhé dào zhě, tā rén jiě jiàn rèn, fán rén jué yī dùn, nǎi zhǐ. chū cháo yě qiān zài
又安樂公主改為悖逆庶人,奪百姓莊田,造定昆池四十九里,直抵南山,擬昆明池。累石為山,以象華岳。引水為澗,以象天津。飛閣步檐,斜牆磴道,被以錦繡,畫以丹青,飾以金銀,瑩以珠玉。又為九曲流杯池,作石蓮花台,泉於台中流出。窮天下之壯麗,言之難盡。悖逆之敗,配入司農。每日士女游觀,車馬填咽。奉敕,輒到者,它人解見任,凡人決一頓,乃止。(出《朝野僉載》)
yòu ān lè gōng zhǔ zào bǎi niǎo máo qún, yǐ hòu bǎi guān bǎi xìng jiā xiào zhī. shān lín qí qín yì shòu, sōu shān dàng gǔ, sǎo dì wú yí. zhì yú wǎng luó, shā huò wú shù. kāi yuán zhōng, fén bǎo qì yú diàn qián, jìn rén fú zhū yù jīn yín luó qǐ zhī shǔ, yú shì cǎi bǔ nǎi zhǐ. chū cháo yě qiān zài
又安樂公主造百鳥毛裙,以後百官百姓家效之。山林奇禽異獸,搜山盪谷,掃地無遺。至於網羅,殺獲無數。開元中,焚寶器於殿前,禁人服珠玉金銀羅綺之屬,於是采捕乃止。(出《朝野僉載》)
yáng shèn jiāo
楊慎交
jǐng lóng zhōng, fēi zhǔ jiā jìng wèi shē chǐ. fù mǎ yáng shèn jiāo wǔ chóng xùn zhì yǐ yóu sǎ dì, zhú qiú chǎng. chū guó shǐ yì zuǎn
景龍中,妃主家競為奢侈。駙馬楊慎交、武崇訓至以油灑地,築球場。(出《國史異纂》)
táng ruì zōng
唐睿宗
táng ruì zōng xiān tiān èr nián zhēng yuè shí sì shí wǔ shí liù yè, yú jīng shī ān fú mén wài, zuò dēng lún gāo èr shí zhàng. bèi yǐ jǐn qǐ, shì yǐ jīn yín. rán wǔ wàn zhǎn dēng, jù jù zì yuán kòng quē, jù huáng běn bǔ. shù zhī rú huā shù. gōng nǚ qiān shù, yī qǐ luó, yè jǐn xiù, yào zhū cuì. shī xiāng fěn. yī huā guān, yī jīn pèi, jiē zhì wàn qián. zhuāng shù yī jì nǚ, jiē zhì sān bǎi guàn. miào jiǎn zhǎng ān wàn nián xiàn nián shào fù nǚ qiān yú rén, yī fú huā chāi mèi zi yì chēng shì. yú dēng xià tà gē sān rì yè. guān lè zhī jí, wèi shǐ yǒu zhī. chū cháo yě qiān zài
唐睿宗先天二年正月十四、十五、十六夜,於京師安福門外,作燈輪高二十丈。被以錦綺,飾以金銀。燃五萬盞燈,俱(俱字原空缺,據黃本補。)豎之如花樹。宮女千數,衣綺羅,曳錦繡,耀珠翠。施香粉。一花冠,一巾帔,皆至萬錢。裝束一妓女,皆至三百貫。妙簡長安萬年縣年少婦女千餘人,衣服花釵媚子亦稱是。於燈下踏歌三日夜。觀樂之極,未始有之。(出《朝野僉載》)
xuán zōng
玄宗
xuán zōng xìng huá qīng gōng. xīn guǎng tāng chí, zhì zuò hóng lì. ān lù shān yú fàn yáng, yǐ bái yù shí wèi yú lóng fú yàn, réng wèi shí liáng jí shí lián huā yǐ xiàn. diāo juān qiǎo miào, dài fēi rén gōng. shàng dà yuè, mìng chén yú tāng zhōng, yòu yǐ shí liáng héng gèn tāng shàng, ér lián huā cái chū yú shuǐ jì. shàng yīn xìng huá qīng gōng. zhì qí suǒ, jiě yī jiāng rù. ér yú lóng fú yàn, jiē ruò fèn lín jǔ yì, zhuàng yù fēi dòng. shàng shén kǒng, jù mìng chè qù, qí lián huā zhì jīn yóu cún. yòu cháng yú gōng zhōng zhì zhǎng tāng wū shù shí jiān, huán huí zhòu yǐ wén shí. wèi yín lòu qī chuán jí bái xiāng mù chuán, zhì yú qí zhōng. zhì yú jí lǔ, jiē shì yǐ zhū yù. yòu yú tāng zhōng, lěi sè sè jí chén xiāng wèi shān, yǐ zhuàng yíng zhōu fāng zhàng. shàng jiāng xìng huá qīng gōng, guì fēi zǐ mèi jìng shì chē fú. wèi yī dú chē, shì yǐ jīn cuì, jiān yǐ zhū yù. yī chē zhī fèi, bù chì shù shí wàn guàn. jì ér zhòng shén, niú bù néng yǐn. yīn fù shàng wén, qǐng gè chéng mǎ. yú shì jìng gòu míng mǎ, yǐ huáng jīn wèi xián jué, jué zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. zǔ xiù wèi zhàng ní. gòng huì yú guó zhōng zhái, jiāng tóng rù jìn zhōng. bǐng bǐng zhào zhú, guān zhě rú dǔ. zì guó zhōng zhái zhì yú chéng dōng nán yú, pū yù chē mǎ, fēn yún qí jiān. guó zhōng fāng yǔ kè zuò yú mén xià, zhǐ ér wèi kè yuē: mǒu jiā qǐ yú xì wēi, yīn yuán jiāo fáng zhī qīn, yǐ zhì yú shì. wú jīn wèi zhī shuì jià zhī suǒ, niàn zhōng bù néng zhì lìng míng, yào dāng qǔ lè yú fù guì ěr. yóu shì jiāo shē jiàn chǐ zhī tài fēn rán, ér mèi chù mǎn chí yíng zhī dào yǐ. tài píng gōng zhǔ yù yè guān, guó guó fū rén yè guāng zhěn, yáng guó zhōng suǒ zi zhàng, jiē xī dài zhī bǎo, bù néng jì qí zhí. chū míng huáng zá lù
玄宗幸華清宮。新廣湯池,製作宏麗。安祿山於范陽,以白玉石為魚龍鳧雁,仍為石樑及石蓮花以獻。雕鐫巧妙,殆非人功。上大悅,命陳於湯中,又以石樑橫亘湯上,而蓮花才出於水際。上因幸華清宮。至其所,解衣將入。而魚龍鳧雁,皆若奮鱗舉翼,狀欲飛動。上甚恐,遽命撤去,其蓮花至今猶存。又嘗於宮中置長湯屋數十間,環回甃以文石。為銀鏤漆船及白香木船,置於其中。至於楫櫓,皆飾以珠玉。又於湯中,壘瑟瑟及沉香為山,以狀瀛洲方丈。上將幸華清宮,貴妃姊妹競飾車服。為一犢車,飾以金翠,間以珠玉。一車之費,不啻數十萬貫。既而重甚,牛不能引。因復上聞,請各乘馬。於是競購名馬,以黃金為銜蹶,(蹶字原缺,據明抄本補。)組繡為障泥。共會於國忠宅,將同入禁中。炳炳照燭,觀者如堵。自國忠宅至於城東南隅,仆御車馬,紛紜其間。國忠方與客坐於門下,指而謂客曰:某家起於細微,因緣椒房之親,以至於是。吾今未知稅駕之所,念終不能致令名,要當取樂於富貴耳。由是驕奢僭侈之態紛然,而昧處滿持盈之道矣。太平公主玉葉冠,虢國夫人夜光枕,楊國忠鎖子帳,皆稀代之寶,不能計其直。(出《明皇雜錄》)
guó guó fū rén
虢國夫人
yáng guì fēi zǐ guó guó fū rén, ēn chǒng yī shí. dà zhì dì zhái, dòng yǔ zhī shèng, jǔ wú yǔ bǐ. suǒ jū wéi sì sì yuán zuò fù, jù huáng běn gǎi. lì jiù zhái. wéi shì zhū zi fāng wǔ yǎn xī yú táng wǔ jiān, hū jiàn fù rén yī huáng luó pèi shān, jiàng zì bù niǎn. yǒu shì bì shù shí rén, xiào yǔ zì ruò. wèi wéi shì zhū zǐ yuē: wén cǐ zhái yù huò, qí jià jǐ hé? wéi shì jiàng jiē yuē: xiān rén jiù lú, suǒ wèi rěn shě. yǔ wèi bì, yǒu gōng shù bǎi rén, dēng dōng xī xiāng, chè qí wǎ mù. wéi shì zhū zi nǎi lǜ jiā tóng, qiè qí qín shū, wěi yú lù zhōng. ér shòu wéi shì xì chí shí shù mǔ, qí zhái yī wú suǒ chóu. guó guó zhōng táng jì chéng, zhào jiàng wū màn. shòu èr bǎi wàn shǎng qí zhí, ér fù yǐ jīn zhǎn sè sè sān dòu wèi shǎng. hòu céng yǒu bào fēng bá shù, wěi qí táng shàng. yǐ ér shì zhī, lüè wú suǒ shāng. jì chè wǎ yǐ guān zhī, jiē chéng yǐ mù wǎ. qí zhì zuò jīng zhì, jiē cǐ lèi yě. guó guó měi rù jìn zhōng, cháng chéng cōng mǎ, shǐ xiǎo huáng mén yù. zǐ cōng zhī jùn jiàn, huáng mén zhī duān xiù, jiē guān jué yī shí. chū míng huáng zá lù
楊貴妃姊虢國夫人,恩寵一時。大治第宅,棟宇之盛,舉無與比。所居韋嗣(嗣原作副,據黃本改。)立舊宅。韋氏諸子方午偃息於堂廡間,忽見婦人衣黃羅帔衫,降自步輦。有侍婢數十人,笑語自若。謂韋氏諸子曰:聞此宅欲貨,其價幾何?韋氏降階曰:先人舊廬,所未忍舍。語未畢,有工數百人,登東西廂,撤其瓦木。韋氏諸子乃率家童,挈其琴書,委於路中。而授韋氏隙池十數畝,其宅一無所酧。虢國中堂既成,召匠汙鏝。授二百萬賞其值,而復以金盞瑟瑟三斗為賞。後曾有暴風拔樹,委其堂上。已而視之,略無所傷。既撤瓦以觀之,皆乘以木瓦。其製作精緻,皆此類也。虢國每入禁中,常乘驄馬,使小黃門御。紫驄之俊健,黃門之端秀,皆冠絕一時。(出《明皇雜錄》)