xī jiàn sēng qì xū
郗鑒 僧契虛
xī jiàn
郗鑒
xíng yáng zhèng shǔ, zhù zuò láng zhèng qián zhī dì yě. bó xué duō néng, hào qí rèn xiá. cháng yīn huì kè, yán jí rén jiān qí shì. shǔ yuē: zhū gōng pō dú jìn shū hū? jiàn tài wèi xī jiàn shì jī fǒu? jìn shū suī yán qí rén sǐ, jīn zé cún. zuò kè jīng yuē: yuàn wén qí shuō. shǔ yuē: mǒu suǒ shàn wǔ wēi duàn yáng, wèi dìng xiāng lìng. yáng yǒu zǐ yuē jiá, shǎo hǎo qīng xū mù dào, bù shí jiǔ ròu. nián shí liù, qǐng yú fù yuē: yuàn xún míng shān, fǎng yì rén qiú dào. yáng xǔ zhī, cì qián shí wàn, cóng qí zhì. duàn zǐ tiān bǎo wǔ zài, xíng guò wèi jùn, shě yú nì lǚ, nì lǚ yǒu kè yān, zì jià yī lǘ, shì yào shù shí jīn, jiē yǎng shēng pì gǔ zhī wù yě. ér qí yào yǒu nán qiú wèi bèi zhě, rì rì yú shì dǐ yè hú shāng mì zhī. jiá shì cǐ kè, qī shí yú yǐ, xuě méi shuāng xū, ér mào rú táo huā, yì bù shí gǔ. jiá zhī shì dào zhě, dà xǐ, cì qí xiū xiá, shì zhēn guǒ měi shàn, yào shí chún láo, jiàn zhī. kè shén jīng, wèi jiá yuē: wú shān sǒu, shì yào lái cǐ, bù yuàn shì rén zhī, zi hé dé jué wú ér zhì cǐ yé? jiá yuē: mǒu suī yòu líng, xìng hǎo xū jìng, jiàn wēng suǒ wèi, bì shì dào zhě, gù yuàn huān huì. kè yuè, wèi yǐn zhì xī, yīn tóng sù. shù rì shì bì jiāng qù, wèi jiá yuē: wú xìng mèng, míng qī sī, jū zài héng shān, yú xíng táng xiàn xī běi jiǔ shí lǐ. zi yù zhī wú míng shì rú cǐ. jiá yòu wèi zǔ jiàn, kòu tóu chéng qí, yuàn zhì shān zhōng, zī shòu dào yào. sǒu yuē: ruò rán zhě, guān zi zhì jiān, kě yǔ jū yǐ rán shān zhōng jū shén kǔ, xū rěn jī hán, gù xué dào zhī rén, duō shēng tuì zhì yòu shān zhōng yǒu qí sù, dāng xū qǐ bái. zi shú jì zhī. jiá yòu gù qǐng. sǒu zhī qí yǒu zhì, nǎi wèi zhī yuē: qián zhì bā yuè èr shí rì, dāng fù xíng táng, kě yú xī běi xíng sān shí lǐ, yǒu yī gū lǎo zhuāng, zhuāng nèi gū lǎo, shèn shì qí rén. rǔ dāng yè zhī. yīn yán xíng yì, zuò yǐ xū wǒ. jiá zài bài shòu yuē. zhì qī ér wǎng, guǒ dé cǐ gū zhuāng. lǎo mǔ chū wèn zhī. jiá jù yǐ gào lǎo. lǎo fǔ bèi yán yuē: xiǎo zi nián yòu ruò cǐ, ér néng hǎo dào, měi zāi! yīn nà qí náng zhuāng yú guì zhōng, zuò jiá yú táng qián gé nèi. lǎo jiā shén fù, gěi jiá suǒ xū shén hòu. jū èr shí rì ér mèng xiān shēng zhì, gù jiá yán yuē: běn wèi lǜ yǔ ěr, níng qī guǒ lái rán wú yǒu shì dào héng zhōu, rǔ qiě jū cǐ, shù rì dāng fǎn. rú yán què dào, yòu wèi jiá yuē: wú gèng qǐ bái qí sù, dāng yǔ jūn jù wǎng, shù rì fù lái. lìng lǎo jǐn shōu zhǎng jiá zī zhuāng, ér shǐ jiá chí suí shēn yī qīn wǎng. jiá yú shì cóng xiān shēng rù. chū xíng sān shí lǐ, dà jiān xiǎn, yóu néng jiàn lǚ yòu sān shí lǐ, jí shǒu mén téng gé, zú lǚ qiàn yán, hún sǒng hàn chū, ér jǐn néng zhì. qí suǒ jū yě, zé dōng xiàng nán xiàng, jǐn chóng shān jù shí, lín mù sēn cuì. běi miàn chà píng, jí zhū líng lǐng. xī miàn xuán xià, céng xī qiān rèn, ér yǒu liáng tián, shān rén pō zhǒng zhí. qí zhōng yǒu wǎ wū liù jiān, qián hòu shù jià. zài qí běi, zhū xiān shēng jū zhī. dōng xiāng yǒu chú zào, fēi quán yán jiān luò dì, yǐ dài jí jǐng. qí běi hù nèi, xī èr jiān wèi yī shì, bì qí mén. dōng xī jiān wèi èr shì, yǒu xiān shēng liù rén jū zhī. qí shì qián wǔ xià, yǒu shù jià shū, sān èr qiān juǎn. gǔ qiān dàn, yào wù zhì duō, chún jiǔ cháng yǒu shù shí. jiá jì yè zhū xiān shēng. xiān shēng gào yuē: fū jū shān yì yú rén jiān, yì dà xīn kǔ, xū rěn jī něi, shí yào ěr. néng gān cǐ, nǎi kě jū. zi néng zhī hū? jiá yuē: néng. yú shì liú zhǐ. fán wǔ rì. mèng xiān shēng yuē: jīn rì hé yè lǎo xiān shēng. yú shì qǐ xī shì, shì zhōng yǒu shí táng. táng běi kāi, zhí xià lín tiào chuān gǔ. ér lǎo xiān shēng jù shéng chuáng, běi miàn ér zhāi xīn yān. jiá jìng yè bài lǎo xiān shēng, xiān shēng liáng jiǔ kāi mù, wèi mèng sǒu yuē: shì ěr suǒ yán zhě yé? cǐ ér jiā yǐ. biàn yǔ rǔ chōng dì zǐ. yú shì cí chū, yòu bì hù. qí tíng qián lín xī jiàn, yǒu sōng shù shí zhū, jiē zhǎng shù rèn. qí xià pán shí, kě zuò bǎi rén, zé yú shí zhōng juān jú, zhū xiān shēng xiū xiá, cháng duì qí ér yǐn jiǔ yān. jiá wèi shì zhě, dǔ xiān shēng qí, jiē bù gōng yě, yīn jiào qí xíng shì. zhū xiān shēng yuē: rǔ yì xiǎo qí, kě zuò. yīn yǔ zhū sǒu duì, sǒu jiē bù dí. yú shì lǎo xiān shēng mìng kāi hù chū, zhí zhàng lín yá ér lì. xī wàng yí shí, yīn gù wèi sǒu kě duì qí, mèng qī sī yuē: zhū rén jiē bù dí cǐ xiǎo zi. lǎo xiān shēng xiào, yīn zuò zhào jiá. yǔ ěr duì zhī. jì ér xiān shēng qí shǎo liè yú dí. yòu wēi xiào wèi jiá yuē: yù xí hé yì hū? jiá yòu nián, bù shí qiú fāng shù, ér dàn yán yuàn qiě shòu zhōu yì. lǎo xiān shēng zhào mèng sǒu shòu zhī. lǎo xiān shēng yòu guī shì, bì qí mén. jiá xí yì yú nián ér rì xiǎo. zhàn hòu bù guà, yán shì ruò shén. jiá zài shān sì nián, qián hòu jiàn lǎo xiān shēng chū hù, bù guò wǔ liù dù. dàn yú shì nèi duān zuò shéng chuáng, zhèng xīn chán guān, dòng zé sān bǎi èr bǎi rì bù chū. lǎo xiān shēng cháng bù duō kāi mù, mào yǒu tóng yán, tǐ zhì féi chōng, dōu bù fù shí. měi chū chán shí, huò yǐn shǎo yào zhī, yì bù shí qí yào míng. hòu lǎo xiān shēng hū yún: wú yǔ nán yuè zhū gé xiān jiā wèi qī, jīn dào yǐ, xū qù. jiá zài shān jiǔ, hū sī jiā, yīn qǐng hái jiā shěng jìn, jí què hái. mèng xiān shēng nù yuē: guī jí guī yǐ, hé què hái zhī yǒu! yīn bái lǎo xiān shēng. xiān shēng ràng mèng sǒu yuē: zhī cǐ rén bù zhōng, hé yǔ lái yě? yú shì shǐ guī. guī hòu yī suì, yòu què xún zhū xiān shēng, zhì zé shì wū rú gù, mén hù fēng bì, suì wú yī rén. xià shān wèn gū zhuāng lǎo mǔ. lǎo yuē: zhū xiān shēng bù lái, shàng míng chāo běn shàng zuò xiàng yī nián yǐ. jiá yīn huǐ hèn dài sǐ. jiá zài shān jiān, cháng wèn mèng sǒu. lǎo xiān shēng hé xìng míng? sǒu qǔ jìn shū xī jiàn chuán lìng dú zhī, wèi yuē: yù shí lǎo xiān shēng, jí xī tài wèi yě. chū jì wén
滎陽鄭曙,著作郎鄭虔之弟也。博學多能,好奇任俠。嘗因會客,言及人間奇事。曙曰:「諸公頗讀《晉書》乎?見太尉郗鑒事跡否?《晉書》雖言其人死,今則存。」坐客驚曰:「願聞其說。」曙曰:「某所善武威段揚,為定襄令。揚有子曰恝,少好清虛慕道,不食酒肉。年十六,請於父曰:『願尋名山,訪異人求道。』揚許之,賜錢十萬,從其志。段子天寶五載,行過魏郡,舍於逆旅,逆旅有客焉,自駕一驢,市藥數十斤,皆養生辟穀之物也。而其藥有難求未備者,日日於市邸謁胡商覓之。恝視此客,七十餘矣,雪眉霜須,而貌如桃花,亦不食谷。恝知是道者,大喜,伺其休暇,市珍果美膳,藥食醇醪,薦之。客甚驚,謂恝曰:『吾山叟,市藥來此,不願世人知,子何得覺吾而致此耶?」恝曰:『某雖幼齡,性好虛靜,見翁所為,必是道者,故願歡會。』客悅,為飲至夕,因同宿。數日事畢將去,謂恝曰:『吾姓孟,名期思,居在恆山,於行唐縣西北九十里。子欲知吾名氏如此。恝又為祖餞,叩頭誠祈,願至山中,咨受道要。叟曰:『若然者,觀子志堅,可與居矣;然山中居甚苦,須忍饑寒,故學道之人,多生退志;又山中有耆宿,當須啟白。子熟計之。』恝又固請。叟知其有志,乃謂之曰:『前至八月二十日,當赴行唐,可於西北行三十里,有一孤姥莊,莊內孤姥,甚是奇人。汝當謁之。因言行意,坐以須我。』恝再拜受約。至期而往,果得此孤莊。老姥出問之。恝具以告姥。姥撫背言曰:『小子年幼若此,而能好道,美哉!」因納其囊裝於櫃中,坐恝於堂前閣內。姥家甚富,給恝所須甚厚。居二十日而孟先生至,顧恝言曰:『本謂率語耳,寧期果來;然吾有事到恆州,汝且居此,數日當返。』如言卻到,又謂恝曰:『吾更啟白耆宿,當與君俱往,數日復來。』令姥盡收掌恝資裝,而使恝持隨身衣衾往。恝於是從先生入。初行三十里,大艱險,猶能踐履;又三十里,即手捫藤葛,足履嵌岩,魂竦汗出,而僅能至。其所居也,則東向南向,盡崇山巨石,林木森翠。北面差平,即諸陵嶺。西面懸下,層溪千仞,而有良田,山人頗種植。其中有瓦屋六間,前後數架。在其北,諸先生居之。東廂有廚灶,飛泉檐間落地,以代汲井。其北戶內,西二間為一室,閉其門。東西間為二室,有先生六人居之。其室前廡下,有數架書,三二千卷。谷千石,藥物至多,醇酒常有數石。恝既謁諸先生。先生告曰:『夫居山異於人間,亦大辛苦,須忍飢餒,食藥餌。能甘此,乃可居。子能之乎?」恝曰:『能。』於是留止。凡五日。孟先生曰:『今日盍謁老先生。』於是啟西室,室中有石堂。堂北開,直下臨眺川谷。而老先生據繩床,北面而齋心焉。恝敬謁拜老先生,先生良久開目,謂孟叟曰:『是爾所言者耶?此兒佳矣。便與汝充弟子。』於是辭出,又閉戶。其庭前臨西澗,有松樹十株,皆長數仞。其下磐石,可坐百人,則於石中鐫局,諸先生休暇,常對棋而飲酒焉。恝為侍者,睹先生棋,皆不工也,因教其形勢。諸先生曰:『汝亦曉棋,可坐。』因與諸叟對,叟皆不敵。於是老先生命開戶出,植杖臨崖而立。西望移時,因顧謂叟可對棋,孟期思曰:『諸人皆不敵此小子。』老先生笑,因坐召恝。『與爾對之。』既而先生棋少劣於頔。又微笑謂恝曰:『欲習何藝乎?』恝幼年,不識求方術,而但言願且受《周易》。老先生詔孟叟受之。老先生又歸室,閉其門。恝習《易》逾年而日曉。占候布卦,言事若神。恝在山四年,前後見老先生出戶,不過五六度。但於室內端坐繩床,正心禪觀,動則三百二百日不出。老先生常不多開目,貌有童顏,體至肥充,都不復食。每出禪時,或飲少藥汁,亦不識其藥名。後老先生忽云:『吾與南嶽諸葛仙家為期,今到矣,須去。』恝在山久,忽思家,因請還家省覲,即卻還。孟先生怒曰:『歸即歸矣,何卻還之有!』因白老先生。先生讓孟叟曰:『知此人不終,何與來也?』於是使歸。歸後一歲,又卻尋諸先生,至則室屋如故,門戶封閉,遂無一人。下山問孤莊老姥。姥曰:『諸先生不來,尚(明抄本「尚」作「向」)一年矣。』恝因悔恨殆死。恝在山間,常問孟叟。『老先生何姓名?』叟取《晉書·郗鑒傳》令讀之,謂曰:『欲識老先生,即郗太尉也。』」(出《記聞》)
sēng qì xū
僧契虛
yǒu sēng qì xū zhě, běn gū zāng lǐ shì zi. qí fù wèi yù shǐ yú xuán zōng shí. qì xū zì hái tí hǎo fú tú mín fǎ. nián èr shí, kūn fà yī hè, jū zhǎng ān fó sì zhōng. jí lù shān pò tóng guān, xuán zōng xī xìng shǔ mén, qì xū dùn rù tài bái shān, cǎi bǎi yè ér shí zhī, zì shì jué lì. cháng yī rì, yǒu dào shì qiáo jūn, mào qīng shòu, xū bìn jǐn bái, lái yì qì xū, wèi qì xū yuē: shī shén gǔ shén gū xiù, hòu dāng áo yóu xiān dōu zhōng yǐ. qì xū yuē: wú chén sú zhī rén, ān néng yì xiān dōu hū? qiáo jūn yuē: xiān dōu shén jìn, shī kě lì qù yě. qì xū yīn qǐng qiáo jūn dǎo qí jìng. qiáo jūn yuē: shī kě bèi shí yú shāng shān nì lǚ zhōng, yù féng zǐ yīn fèng, jí hé zhú tuó ér fàn yě, jí kào yú shāng shān ér kuì yān. huò yǒu wèn shī suǒ yì zhě, dàn yán yuàn yóu zhì chuān chuān yuán zuò yòng, jù huáng kè běn gǎi., dāng yǒu féng zi dǎo shī ér qù yǐ. qì xū wén qí yán, xǐ qiě shén. jí lù shān bài, shàng zì shǔ mén hái zhǎng ān, tiān xià wú shì. qì xū jí wǎng shāng shān, shě nì lǚ zhōng. bèi gān jié, yǐ cì féng zi ér kuì yān. jǐn shù yuè, yù féng zi bǎi yú, jù shí bì ér qù. qì xū yì shāo dài, qiě wèi qiáo jūn jiàn qī, jiāng guī zhǎng ān, jì zhì zhuāng. shì xī, yī féng zi nián shén shǎo, wèi qì xū yuē: wú shī ān suǒ yì hū? qì xū yuē: wú yuàn yóu zhì chuān yǒu nián yǐ. féng zi jīng yuē: zhì chuān xiān fǔ yě, wú shī ān dé ér zhì hū. qì xū duì yuē: wú shǐ zì hái tí hǎo shén xiān, cháng yù zhì rén, quàn wǒ yóu zhì chuān, lù jǐ hé ěr? féng zǐ yuē: zhì chuān shén jìn. shī zhēn néng xié wǒ ér qù hū? qì xū yuē: chéng néng yóu zhì chuān, sǐ bù huǐ. yú shì féng zi yǔ qì xū jù zhì lán tián shàng, zhì jù. qí xī jí dēng yù shān. shè wēi xiǎn, yú yán yǎn, qiě bā shí lǐ, zhì yī dòng, shuǐ chū dòng zhōng. féng zi yǔ qì xū gòng qiè shí tián dòng kǒu, yǐ yōng qí liú. sān rì, dòng shuǐ fāng jué. èr rén jù rù dòng zhōng, hūn huì bù kě biàn. jiàn yī mén zài shù shí lǐ wài, suì wàng mén ér qù. jì chū dòng wài, fēng rì tián xù, shān shuǐ qīng lì, zhēn shén xiān dōu yě. yòu xíng bǎi yú lǐ, dēng yī gāo shān. qí shān zǎn fēng jiǒng bá, shí jìng wēi jùn. qì xū xuàn huò bù gǎn dēng. féng zǐ yuē: xiān dōu qiě jìn, hé wèi páng huáng yé. jí qiè shǒu ér qù. jì zhì shān dǐng, qí shàng tǎn píng. xià shì chuān yuán, miǎo rán bù kě jiàn yǐ. yòu xíng bǎi yú lǐ, rù yī dòng zhōng. jí chū, jiàn jī shuǐ wú qióng, shuǐ zhōng yǒu shí jìng, héng chǐ yú, zòng qiě bǎi yú lǐ. féng zi yǐn qì xū niè shí jìng ér qù. zhì shān xià, qián yǒu jù mù, yān yǐng fán mào, gāo shù qiān xún. féng zi dēng mù zhǎng xiào, jiǔ zhī, hū yǒu qiū fēng qǐ yú lín miǎo. é jiàn jù shéng xì yī xíng tuó, zì shān dǐng ér zhuì. féng zi mìng qì xū míng mù zuò tuó zhōng, jǐn bàn rì. féng zǐ yuē: shī kě wù ér shì yǐ. qì xū jì wàng, yǐ zài shān dǐng, jiàn yǒu chéng yì gōng què, jī yù jiāo yìng, zài yún wù zhī wài. féng zi zhǐ yǔ: cǐ zhì chuān yě. yú shì xiāng yǔ yì qí suǒ. jiàn xiān tóng bǎi bèi, luó liè qián hòu. yǒu yī xiān rén wèi féng zǐ yuē: cǐ sēng hé wèi zhě? qǐ fēi rén jiān rén hū. féng zǐ yuē: cǐ sēng cháng yuàn yóu zhì chuān, gù qiè ér zhì cǐ. yǐ ér zhì yī diàn shàng, yǒu jù zān miǎn zhě, mào shén wěi, píng yù jǐ ér zuò. shì wèi huán liè, hē jìn jí yán. féng zi mìng qì xū yè bài, qiě yuē: cǐ zhì chuān zhēn jūn yě. qì xū bài, zhēn jūn zhào qì xū shàng, xùn yuē: ěr jué sān péng zhī chóu hū? bù néng duì. zhēn jūn yuē: zhēn bù kě liú yú cǐ. yīn mìng féng zi dēng cuì xiá tíng. qí tíng gèn kōng, jū kǎn yún chù. jiàn yī rén tǎn ér shùn mù, fà zhǎng shù shí chǐ, níng nì àn hēi, dòng yíng xīn mù. féng zi wèi qì xū yuē: ěr kě yè ér bài. qì xū jì bài. qiě wèn cǐ rén wèi shuí? hé shùn mù hū? féng zǐ yuē: cǐ rén yáng wài láng yě. wài láng suí shì zōng shì, wèi wài láng yú nán gōng. shǔ suí mò, tiān xià fēn zhé, bīng jiǎ dà rǎo, yīn bì dì jū shān, jīn yǐ dé dào. cǐ fēi shùn mù, nǎi chè shì zhě. fū chè shì zhě, yù mù yú rén shì ěr. qì xū yuē: qǐng wù qí mù. kě hū? féng zi jí miàn qǐng wài láng, hū wù ér sì shì, qí guāng yì zhe, ruò rì yuè zhī zhào. qì xū jì rán bèi hàn, máo fà jǐn jìn. yòu jiàn yī rén wò shí bì zhī xià. féng zǐ yuē: cǐ rén xìng yǐ, zhī rùn qí míng, yì rén jiān zhī rén, dé dào ér zhì cǐ. yǐ ér féng zi yǐn qì xū guī, qí dào tú jiē qián shí zhī shè lì. qì xū yīn wèn yǎn zǐ yuē: wú xiàng zhě yè jiàn zhēn jūn, zhēn jūn wèn wǒ sān péng zhī chóu, wǒ bù néng duì. yuē: péng zhě sān shī zhī xìng, cháng jū rén zhōng, cì chá qí zuì. měi zhì gēng shēn rì, jí yú shàng dì. gù xué xiān zhě dāng xiān jué qí sān shī, rú shì zé shén xiān kě dé bù rán, suī kǔ qí xīn wú bǔ yě. qì xū wù qí shì, zì shì ér guī, yīn lú yú tài bái shān, jué lì xī qì, wèi cháng yǐ zhì chuān zhī shì yǔ yú rén. zhēn yuán zhōng, xǐ jū huá shān xià, yǒu xíng yáng zhèng shēn yǔ wú xìng shěn yù, jù zì zhǎng ān dōng chū guān, xíng zhì huá shān xià, huì tiān mù dà yǔ, èr rén suì zhǐ. qì xū yǐ jué lì gù, bù zhì páo cuàn. zhèng jūn yì qí bù shí, ér gǔ zhuàng fēng xiù, yīn zhēng qí shí. qì xū nǎi yǐ zhì chuān zhī shì gào yú zhèng. zhèng hào qí zhě, jì wén qí shì, qiě tàn qiě jīng. jí zì guān dōng huí, zhòng zhì qì xū shě, qí qì xū yǐ dùn qù, jìng bù zhī suǒ zài. zhèng jūn cháng chuán qí shì, wèi zhī zhì chuān jì. chū xuān shì zhì
有僧契虛者,本姑臧李氏子。其父為御史於玄宗時。契虛自孩提好浮圖民法。年二十,髡髮衣褐,居長安佛寺中。及祿山破潼關,玄宗西幸蜀門,契虛遁入太白山,采柏葉而食之,自是絕粒。嘗一日,有道士喬君,貌清瘦,須鬢盡白,來詣契虛,謂契虛曰:「師神骨甚孤秀,後當遨遊仙都中矣。」契虛曰:「吾塵俗之人,安能詣仙都乎?」喬君曰:「仙都甚近,師可力去也。」契虛因請喬君導其徑。喬君曰:「師可備食於商山逆旅中,遇捀子(音奉,即荷竹橐而販也),即犒於商山而饋焉。或有問師所詣者,但言願游稚川(「川」原作「用」,據黃刻本改。),當有捀子導師而去矣。」契虛聞其言,喜且甚。及祿山敗,上自蜀門還長安,天下無事。契虛即往商山,舍逆旅中。備甘潔,以伺捀子而饋焉。僅數月,遇捀子百餘,俱食畢而去。契虛意稍怠,且謂喬君見欺,將歸長安,既治裝。是夕,一捀子年甚少,謂契虛曰:「吾師安所詣乎?」契虛曰:「吾願游稚川有年矣。」捀子驚曰:「稚川仙府也,吾師安得而至乎。」契虛對曰:「吾始自孩提好神仙,常遇至人,勸我游稚川,路幾何耳?」捀子曰:「稚川甚近。師真能偕我而去乎?」契虛曰:「誠能游稚川,死不悔。」於是捀子與契虛俱至藍田上,治具。其夕即登玉山。涉危險,逾岩巚,且八十里,至一洞,水出洞中。捀子與契虛共挈石填洞口,以壅其流。三日,洞水方絕。二人俱入洞中,昏晦不可辨。見一門在數十里外,遂望門而去。既出洞外,風日恬煦,山水清麗,真神仙都也。又行百餘里,登一高山。其山攢峰迥拔,石徑危峻。契虛眩惑不敢登。捀子曰:「仙都且近,何為彷徨耶。」即挈手而去。既至山頂,其上坦平。下視川原,邈然不可見矣。又行百餘里,入一洞中。及出,見積水無窮,水中有石徑,橫尺余,縱且百餘里。捀子引契虛躡石逕而去。至山下,前有巨木,煙影繁茂,高數千尋。捀子登木長嘯,久之,忽有秋風起於林杪。俄見巨繩系一行橐,自山頂而縋。捀子命契虛瞑目坐橐中,僅半日。捀子曰:「師可寤而視矣。」契虛既望,已在山頂,見有城邑宮闕,璣玉交映,在雲物之外。捀子指語:「此稚川也。」於是相與詣其所。見仙童百輩,羅列前後。有一仙人謂捀子曰:「此僧何為者?豈非人間人乎。」捀子曰:「此僧常願游稚川,故挈而至此。」已而至一殿上,有具簪冕者,貌甚偉,憑玉幾而坐。侍衛環列,呵禁極嚴。捀子命契虛謁拜,且曰:此「稚川真君也。」契虛拜,真君召契虛上,訊曰:「爾絕三彭之仇乎?」不能對。真君曰:「真不可留於此。」因命捀子登翠霞亭。其亭亘空,居檻雲矗。見一人袒而瞬目,髮長數十尺,凝膩黯黑,洞瑩心目。捀子謂契虛曰:「爾可謁而拜。」契虛既拜。且問「此人為誰?何瞬目乎?」捀子曰:「此人楊外郎也。外郎隋氏宗室,為外郎於南宮。屬隋末,天下分磔,兵甲大擾,因避地居山,今已得道。此非瞬目,乃徹視者。夫徹視者,寓目於人世耳。」契虛曰:「請寤其目。可乎?」捀子即面請外郎,忽寤而四視,其光益著,若日月之照。契虛悸然背汗,毛髮盡勁。又見一人臥石壁之下。捀子曰:「此人姓乙,支潤其名,亦人間之人,得道而至此。」已而捀子引契虛歸,其道途皆前時之涉歷。契虛因問巚子曰:「吾向者謁見真君,真君問我『三彭之仇』,我不能對。曰:「彭者三屍之姓,常居人中,伺察其罪。每至庚申日,籍於上帝。故學仙者當先絕其三屍,如是則神仙可得;不然,雖苦其心無補也。」契虛悟其事,自是而歸,因廬於太白山,絕粒吸氣,未嘗以稚川之事語於人。貞元中,徙居華山下,有滎陽鄭紳、與吳興沈聿,俱自長安東出關,行至華山下,會天暮大雨,二人遂止。契虛以絕粒故,不致庖爨。鄭君異其不食,而骨狀豐秀,因徵其實。契虛乃以稚川之事告於鄭。鄭好奇者,既聞其事,且嘆且驚。及自關東回,重至契虛舍,其契虛已遁去,竟不知所在。鄭君常傳其事,謂之《稚川記》。(出《宣室志》)