lǐ wá zhuàn
李娃传
lǐ wá zhuàn
李娃传
qiān guó fū rén lǐ wá, cháng ān zhī chàng nǚ yě. jié xíng guī qí, yǒu zú chēng zhě. gù jiān chá yù shǐ bái xíng jiǎn wèi chuán shù. tiān bǎo zhōng, yǒu cháng zhōu cì shǐ xíng yáng gōng zhě, lüè qí míng shì, bù shū, shí wàng shén chóng, jiā tú shén yīn. zhī mìng zhī nián, yǒu yī zi, shǐ ruò guàn yǐ, juàn lǎng yǒu cí zǎo, jiǒng rán bù qún, shēn wéi shí bèi tuī fú. qí fù ài ér qì zhī, yuē:" cǐ wú jiā qiān lǐ jū yě." yīng xiāng fù xiù cái jǔ, jiāng xíng, nǎi shèng qí fú wán chē mǎ zhī shì, jì qí jīng shī xīn chǔ zhī fèi. wèi zhī yuē:" wú guān ěr zhī cái, dāng yī zhàn ér bà. jīn bèi èr zài zhī yòng, qiě fēng ěr zhī gěi, jiāng wèi qí zhì yě." shēng yì zì fù shì shàng dì rú zhǐ zhǎng. zì pí líng fā, yuè yú dǐ cháng ān, jū yú bù zhèng lǐ. cháng yóu dōng shì hái, zì píng kāng dōng mén rù, jiāng fǎng yǒu yú xī nán. zhì míng kē qū, jiàn yī zhái, mén tíng bù shèn guǎng, ér shì yǔ yán suì, hé yī fēi. yǒu wá fāng píng yī shuāng huán qīng yī lì, yāo zī yào miào, jué dài wèi yǒu. shēng hū jiàn zhī, bù jué tíng cān jiǔ zhī, pái huái bù néng qù. nǎi zhà zhuì biān yú dì, hòu qí cóng zhě, chì qǔ zhī, lèi miǎn yú wá, wá huí móu níng dì, qíng shén xiāng mù, jìng bù gǎn cuò cí ér qù. shēng zì ěr yì ruò yǒu shī, nǎi mì zhēng qí yǒu yóu cháng ān zhī shú zhě yǐ xùn zhī. yǒu yuē:" cǐ xiá xié nǚ lǐ shì zhái yě." yuē:" wá kě qiú hū?" duì yuē:" lǐ shì pō shàn, qián yǔ tōng zhī zhě, duō guì qī háo zú, suǒ de shén guǎng, fēi lèi bǎi wàn, bù néng dòng qí zhì yě." shēng yuē:" gǒu huàn qí bù xié, suī bǎi wàn, hé xī!" tā rì, nǎi jié qí yī fú, shèng bīn cóng ér wǎng. kòu qí mén, é yǒu shì ér qǐ jiōng. shēng yuē:" cǐ shuí zhī dì yé?" shì ér bù dá, chí zǒu dà hū yuē:" qián shí yí cè láng yě." wá dà yuè yuē:" ěr gū zhǐ zhī, wú dāng zhěng zhuāng yì fú ér chū." shēng wén zhī, sī xǐ. nǎi yǐn zhì xiāo qiáng jiān, jiàn yī lǎo chuí bái shàng lóu, jí wá mǔ yě. shēng guì bài qián zhì cí yuē:" wén zī dì yǒu xì yuàn, yuàn shuì yǐ jū, xìn hū?" lǎo yuē:" jù qí qiǎn lòu jiǎo ài, bù zú yǐ rǔ zhǎng zhě suǒ chǔ, ān gǎn yán zhí yé?" yán shēng yú chí bīn zhī guǎn, guǎn yǔ shén lì. yǔ shēng ǒu zuò, yīn yuē:" mǒu yǒu nǚ jiāo xiǎo, jì yì báo liè, xīn jiàn bīn kè, yuàn jiāng jiàn zhī." nǎi mìng wá chū, míng móu hào wàn, jǔ bù yàn yě. shēng suì jīng qǐ, mò gǎn yǎng shì. yǔ zhī bài bì, xù hán yù, chù lèi yán mèi, mù suǒ wèi dǔ. fù zuò, pēng chá zhēn jiǔ, qì yòng shén jié. jiǔ zhī rì mù, gǔ shēng sì dòng. lǎo fǎng qí jū yuǎn jìn. shēng dài zhī yuē:" zài yán píng mén wài shù lǐ." jì qí yuǎn ér jiàn liú yě. lǎo yuē:" gǔ yǐ fā yǐ, dāng sù guī, wú fàn jìn." shēng yuē:" xìng jiē huān xiào, bù zhī rì zhī yún xī. dào lǐ liáo kuò, chéng nèi yòu wú qīn qī, jiāng ruò zhī hé?" wá yuē:" bú jiàn zé pì lòu, fāng jiāng jū zhī, sù hé hài yān." shēng shù mù lǎo, lǎo yuē:" wěi wěi." shēng nǎi zhào qí jiā tóng, chí shuāng jiān, qǐng yǐ bèi yī xiāo zhī zhuàn. wá xiào ér zhǐ zhī yuē:" bīn zhǔ zhī yí, qiě bù rán yě. jīn xī zhī fèi, yuàn yǐ pín jù zhī jiā, suí qí cū lì yǐ jìn zhī. qí yú yǐ qí tā chén." gù cí, zhōng bù xǔ. é xǐ zuò xī táng, wéi mù lián tà, huàn rán duó mù zhuāng lián qīn zhěn. yì jiē chǐ lì. nǎi zhāng zhú jìn zhuàn, pǐn wèi shén shèng. chè zhuàn, lǎo qǐ. shēng wá tán huà fāng qiè, huī xié tiáo xiào, wú suǒ bù zhì. shēng yuē:" qián ǒu guò qīng mén, yù qīng shì zài píng jiān. jué hòu xīn cháng qín niàn, suī qǐn yǔ shí, wèi cháng huò shě." wá dá yuē:" wǒ xīn yì rú zhī." shēng yuē:" jīn zhī lái, fēi zhí qiú jū ér yǐ, yuàn cháng píng shēng zhī zhì. dàn wèi zhī mìng yě ruò hé." yán wèi zhōng, lǎo zhì, xún qí gù, jù yǐ gào. lǎo xiào yuē:" nán nǚ zhī jì, dà yù cún yān. qíng gǒu xiāng de, suī fù mǔ zhī mìng, bù néng zhì yě. nǚ zǐ gù lòu, hé zú yǐ jiàn jūn zǐ zhī zhěn xí!" shēng suì xià jiē, bài ér xiè zhī yuē:" yuàn yǐ jǐ wèi sī yǎng." lǎo suì mù zhī wèi láng, yǐn hān ér sàn. jí dàn, jǐn xǐ qí náng tuó, yīn jiā yú lǐ zhī dì. zì shì shēng píng jī jí shēn, bù fù yǔ qīn zhī xiāng wén, rì huì chàng yōu chái lèi, xiá xì yóu yàn. náng zhōng jǐn kōng, nǎi yù jùn chéng jí qí jiā tóng. suì yú, zī cái pū mǎ dàng rán. ěr lái lǎo yì jiàn dài, wá qíng mí dǔ. tā rì, wá wèi shēng yuē:" yǔ láng xiāng zhī yī nián, shàng wú yùn sì. cháng wén zhú lín shén zhě, bào yìng rú xiǎng, jiāng zhì jiàn lèi qiú zhī, kě hū?" shēng bù zhī qí jì, dà xǐ. nǎi zhì yī yú sì, yǐ bèi láo lǐ, yǔ wá tóng yè cí yǔ ér dǎo zhù yān, xìn sù ér fǎn. cè lǘ ér hòu, zhì lǐ běi mén, wá wèi shēng yuē:" cǐ dōng zhuǎn xiǎo qǔ zhōng, mǒu zhī yí zhái yě, jiāng qì ér jìn zhī, kě hū?" shēng rú qí yán, qián xíng bù yú bǎi bù, guǒ jiàn yī chē mén. kuī qí jì, shén hóng chǎng. qí qīng yī zì chē hòu zhǐ zhī yuē:" zhì yǐ." shēng xià, shì yǒu yī rén chū fǎng yuē:" shuí?" yuē:" lǐ wá yě." nǎi rù gào. é yǒu yī yù zhì, nián kě sì shí yú, yǔ shēng xiàng yíng yuē:" wú shēng lái fǒu?" wá xià chē, yù nì fǎng zhī yuē:" hé jiǔ jué?" xiāng shì ér xiào. wá yǐn shēng bài zhī, jì jiàn, suì xié rù xī jǐ mén piān yuàn. zhōng yǒu shān tíng, zhú shù cōng qiàn, chí xiè yōu jué. shēng wèi wá yuē:" cǐ yí zhī sī dì yé?" xiào ér bù dá, yǐ tā yǔ duì. é xiàn chá guǒ, shén zhēn qí. shí qǐng, yǒu yī rén kòng dà yuān, hàn liú chí zhì yuē:" lǎo yù bào jí pō shén, dài bù shí rén, yí sù guī." wá wèi yí yuē:" fāng cùn luàn yǐ, mǒu qí ér qián qù, dāng lìng fǎn chéng, biàn yǔ láng xié lái." shēng nǐ suí zhī, qí yí yǔ shì ér ǒu yǔ, yǐ shǒu huī zhī, lìng shēng zhǐ yú hù wài, yuē:" lǎo qiě mò yǐ, dāng yǔ mǒu yì sāng shì, yǐ jì qí jí, nài hé jù xiāng suí ér qù?" nǎi zhǐ, gòng jì qí xiōng yí zhāi jì zhī yòng. rì wǎn, chéng bù zhì. yí yán yuē:" wú fù mìng hé yě? láng zhòu wǎng chān zhī, mǒu dāng jì zhì." shēng suì wǎng, zhì jiù zhái, mén biǎn yào shén mì, yǐ ní jiān zhī. shēng dà hài, jí qí lín rén. lín rén yuē:" lǐ běn shuì cǐ ér jū, yuē yǐ zhōu yǐ. dì zhǔ zì shōu, lǎo xǐ jū ér qiě zài sù yǐ." zhēng xǐ hé chǔ, yuē:" bù xiáng qí suǒ." shēng jiāng chí fù xuān yáng, yǐ jí qí yí, rì yǐ wǎn yǐ, jì chéng bù néng dá. nǎi chí qí zhuāng fú, zhì zhuàn ér shí, lìn tà ér qǐn, shēng huì nù fāng shén, zì hūn dá dàn, mù bù jiāo jié. zhì míng, nǎi cè jiǎn ér qù. jì zhì, lián kòu qí fēi, shí qǐng wú rén yīng. shēng dà hū shù sì, yǒu huàn zhě xú chū. shēng jù fǎng zhī:" yí shì zài hu?" yuē:" wú zhī." shēng yuē:" zuó mù zài cǐ, hé gù nì zhī?" fǎng qí shuí shì zhī dì, yuē:" cǐ cuī gāo shū zhái. zuó zhě yǒu yī rén shuì cǐ yuàn, yún chí zhōng biǎo zhī yuǎn zhì zhě, wèi mù qù yǐ." shēng huáng huò fā kuáng, wǎng zhī suǒ cuò, yīn fǎn fǎng bù zhèng jiù dǐ. dǐ zhǔ āi ér jìn shàn. shēng yuàn mèn, jué shí sān rì, gòu jí shén dǔ, xún yú yù shén. dǐ zhǔ jù qí bù qǐ, xǐ zhī yú xiōng sì zhī zhōng. mián zhuì yí shí, hé sì zhī rén, gòng shāng tàn ér hù sì zhī. hòu shāo yù, zhàng ér néng qǐ. yóu shì xiōng sì rì jiǎ zhī, lìng zhí suì wéi, huò qí zhí yǐ zì jǐ. lěi yuè, jiàn fù zhuàng, měi tīng qí āi gē, zì tàn bù jí shì zhě, zhé wū yè liú tì, bù néng zì zhǐ. guī zé xiào zhī. shēng cōng mǐn zhě yě, wú hé, qū jìn qí miào, suī cháng ān wú yǒu lún bǐ. chū, èr sì zhī yōng xiōng qì zhě, hù zhēng shèng fù. qí dōng sì chē yú jiē qí lì, dài bù dí. wéi āi wǎn liè yān. qí dōng sì zhǎng zhī shēng miào jué, nǎi jù qián èr wàn suǒ gù yān. qí dǎng qí jiù, gòng jiào qí suǒ néng zhě, yīn jiào shēng xīn shēng, ér xiāng zàn hé. lèi xún, rén mò zhī zhī. qí èr sì zhǎng xiàng wèi yuē:" wǒ yù gè yuè suǒ yōng zhī qì yú tiān mén jiē, yǐ jiào yōu liè. bù shèng zhě, fá zhí wǔ wàn, yǐ bèi jiǔ zhuàn zhī yòng, kě hū?" èr sì xǔ nuò, nǎi yāo lì fú qì, shǔ yǐ bǎo zhèng, rán hòu yuè zhī. shì nǚ dà hé huì, jù zhì shù wàn. yú shì lǐ xū gào yú zéi cáo, zéi cáo wén yú jīng yǐn. sì fāng zhī shì, jǐn fù qū yān, xiàng wú jū rén. zì dàn yuè zhī, jí tíng wǔ, lì jǔ niǎn yú wēi yí zhī jù, xī sì jiē bù shèng, shī yǒu cán sè. nǎi zhì céng tà yú nán yú, yǒu zhǎng rán zhě, yōng duó ér jìn, yì wèi shù rén, yú shì fèn rán yáng méi, è wàn dùn sǎng ér dēng, nǎi gē bái mǎ zhī cí. shì qí sù shèng, gù miǎn zuǒ yòu, páng ruò wú rén. qí shēng zàn yáng zhī, zì yǐ wéi dú bù yī shí, bù kě dé ér qū yě. yǒu qǐng, dōng sì cháng yú běi yú shàng shè lián tà, yǒu wū jīn shào nián, zuǒ yòu wǔ liù rén, bǐng shà ér zhì, jí shēng yě. zhěng yī fú, fǔ yǎng shén xú, shēn hóu fā diào, róng ruò bù shèng. nǎi gē xiè lù zhī zhāng, jǔ shēng qīng yuè, xiǎng zhèn lín mù. qǔ dù wèi zhōng, wén zhě xū xī yǎn qì. xī sì zhǎng wèi zhòng suǒ qiào, yì cán chǐ, mì zhì suǒ shū zhī zhí yú qián, nǎi qián dùn yān. sì zuò è yí, mò zhī cè yě. xiān shì tiān zǐ fāng xià zhào, bǐ wài fāng zhī mù, suì yī zhì què xià, wèi zhī rù jì. shí yě, shì yù shēng zhī fù zài jīng shī, yǔ tóng liè zhě yì fú zhāng, qiè wǎng guān yān. yǒu lǎo shù, jí shēng rǔ mǔ xù yě, jiàn shēng zhī jǔ cuò cí qì, jiāng rèn zhī ér wèi gǎn, nǎi xuàn rán liú tì. shēng fù jīng ér jí zhī, yīn gào yuē:" gē zhě zhī mào, kù sì láng zhī wáng zi." fù yuē:" wú zi yǐ duō cái wèi dào suǒ hài, xī zhì shì yé?" yán qì, yì qì. jí guī, shù jiān chí wǎng, fǎng yú tóng dǎng yuē:" xiàng gē zhě shuí, ruò sī zhī miào yú?" jiē yuē:" mǒu shì zhī zǐ." zhēng qí míng, qiě yì zhī yǐ, shù lǐn rán dà jīng. xú wǎng, pò ér chá zhī. shēng jiàn shù, sè dòng huí xiáng, jiāng nì yú zhòng zhōng. shù suì chí qí mèi yuē:" qǐ fēi mǒu hū?" xiāng chí ér qì, suì zài yǐ guī. zhì qí shì, fù zé yuē:" zhì xíng ruò cǐ, wū rǔ wú mén, hé shī miàn mù, fù xiāng jiàn yě?" nǎi tú xíng chū, zhì qǔ jiāng xī xìng yuán dōng, qù qí yī fú. yǐ mǎ biān biān zhī shù bǎi. shēng bù shèng qí kǔ ér bì, fù qì zhī ér qù. qí shī mìng xiāng xiá nì zhě, yīn suí zhī, guī gào tóng dǎng, gòng jiā shāng tàn. lìng èr rén jī wěi xí yì yān. zhì zé xīn xià wēi wēn, jǔ zhī liáng jiǔ, qì shāo tōng. yīn gòng hé ér guī, yǐ wěi tǒng guàn sháo yǐn, jīng sù nǎi huó. yuè yú, shǒu zú bù néng zì jǔ, qí chǔ tà zhī chù jiē kuì làn, huì shén. tóng bèi huàn zhī, yī xī qì yú dào zhōu. xíng lù xián shāng zhī, wǎng wǎng tóu qí yú shí, dé yǐ chōng cháng. shí xún, fāng zhàng cè ér qǐ. bèi bù qiú, qiú yǒu bǎi jié, lán lǚ rú xuán chún. chí yī pò ōu xún yú lǘ lǐ, yǐ qǐ shí wèi shì. zì qiū cú dōng, yè rù yú fèn rǎng kū shì, zhòu zé zhōu yóu chán sì. yī dàn dà xuě, shēng wèi dòng něi suǒ qū. mào xuě ér chū, qǐ shí zhī shēng shén kǔ, wén jiàn zhě mò bù qī cè. shí xuě fāng shén, rén jiā wài hù duō bù fā. zhì ān yì dōng mén, xún lǐ" lǐ" yuán zuò" lǐ", jù míng chāo běn gǎi yuán, běi zhuǎn dì qī bā, yǒu yī mén dú qǐ zuǒ fēi, jí wá zhī dì yě. shēng bù zhī zhī, suì lián shēng jí hū:" jī dòng zhī shén." yīn xiǎng qī qiè, suǒ bù rěn tīng. wá zì gé zhōng wén zhī, wèi shì ér yuē:" cǐ bì shēng yě, wǒ biàn qí yīn yǐ." lián bù ér chū. jiàn shēng kū jí jiè lì, dài fēi rén zhuàng. wá yì gǎn yān, nǎi wèi yuē:" qǐ fēi mǒu láng yě?" shēng fèn mèn jué dǎo, kǒu bù néng yán, hàn yí ér yǐ. wá qián bào qí jǐng, yǐ xiù rú yōng ér guī yú xī xiāng. shī shēng zhǎng tòng yuē:" lìng zǐ yī zhāo jí cǐ, wǒ zhī zuì yě." jué ér fù sū. lǎo dà hài bēn zhì, yuē:" hé yě?" wá yuē:" mǒu láng." lǎo jù yuē:" dāng zhú zhī, nài hé lìng zhì cǐ." wá liǎn róng què dì yuē:" bù rán, cǐ liáng jiā zǐ yě, dāng xī qū gāo chē, chí jīn zhuāng, zhì mǒu zhī shì, bù yú qī ér dàng jǐn. qiě hù shè guǐ jì, shě ér zhú zhī, dài fēi rén xíng. lìng qí shī zhì, bù dé chǐ yú rén lún. fù zǐ zhī dào, tiān xìng yě. shǐ qí qíng jué, shā ér qì zhī, yòu kùn zhì ruò cǐ. tiān xià zhī rén, jǐn zhī wèi mǒu yě. shēng qīn qī mǎn cháo, yī dàn dāng quán zhě shú chá qí běn mò, huò jiāng jí yǐ. kuàng qī tiān fù rén, guǐ shén bù yòu, wú zì yí qí yāng yě. mǒu wèi lǎo zi, dài jīn yǒu èr shí suì yǐ. jì qí zī, bù chì zhí qiān jīn. jīn lǎo nián liù shí yú, yuàn jì èr shí nián yī shí zhī yòng yǐ shú shēn, dāng yǔ cǐ zi bié bo suǒ yì. suǒ yì fēi yáo, chén hūn dé yǐ wēn qīng, mǒu yuàn zú yǐ." lǎo dù qí zhì bù kě duó, yīn xǔ zhī. gěi lǎo zhī yú, yǒu bǎi jīn. běi yú sì wǔ jiā, shuì yī xì yuàn. nǎi yǔ shēng mù yù, yì qí yī fú, wèi tāng zhōu tōng qí cháng, cì yǐ sū rǔ rùn qí zàng. xún yú, fāng jiàn shuǐ lù zhī zhuàn. tóu jīn lǚ wà, jiē qǔ zhēn yì zhě yī zhī. wèi shù yuè, jī fū shāo yú. zú suì, píng yù rú chū. yì shí, wá wèi shēng yuē:" tǐ yǐ kāng yǐ, zhì yǐ zhuàng yǐ. yuān sī jì lǜ, mò xiǎng nǎng xī zhī yì yè, kě wēn xí hū?" shēng sī zhī yuē:" shí dé èr sān ěr." wá mìng chē chū yóu, shēng qí ér cóng. zhì qí tíng nán piān mén yù fén diǎn zhī sì, lìng shēng jiǎn ér shì zhī, jì fèi bǎi jīn, jǐn zài yǐ guī. yīn lìng shēng chì qì bǎi lǜ yǐ zhì xué, bǐ yè zuò zhòu, zī zī kū kū. wá cháng ǒu zuò, xiāo fēn nǎi mèi. cì qí pí juàn, jí yù zhī zhuì shī fù. èr suì ér yè dà jiù, hǎi nèi wén jí, mò bù gāi lǎn. shēng wèi wá yuē:" kě cè míng shì yì yǐ." wá yuē:" wèi yě, qiě lìng jīng shú, yǐ qí bǎi zhàn." gèng yī nián, yuē:" kě xíng yǐ." yú shì suì yī shàng dēng jiǎ kē, shēng zhèn lǐ wéi. suī qián bèi jiàn qí wén, wǎng bù liǎn rèn jìng xiàn, yuàn yǒu" yǒu" yuán zuò" nǚ", jù míng chāo běn gǎi zhī ér bù kě dé. wá yuē:" wèi yě. jīn xiù shì gǒu huò zhuó yī kē dì, zé zì wèi kě yǐ qǔ zhōng cháo zhī xiǎn zhí, shàn tiān xià zhī měi míng. zi xíng huì jī bǐ, bù móu yú tā shì. dāng lóng cuì lì qì, yǐ qiú zài jié, fāng kě yǐ lián héng duō shì, zhēng bà qún yīng." shēng yóu shì yì zì qín kǔ, shēng jià mí shén. qí nián yù dà bǐ, zhào zhēng sì fāng zhī juàn. shēng yīng zhí yán jí jiàn cè kē, míng dì yī, shòu chéng dū fǔ cān jūn. sān shì yǐ jiàng, jiē qí yǒu yě. jiāng zhī guān, wá wèi shēng yuē:" jīn zhī fù zi běn qū, mǒu bù xiāng fù yě. yuàn yǐ cán nián, guī yǎng lǎo mǔ. jūn dāng jié yuàn dǐng zú, yǐ fèng zhēng cháng. zhōng wài hūn gòu, wú zì dú yě. miǎn sī zì ài, mǒu cóng cǐ qù yǐ." shēng qì yuē:" zi ruò qì wǒ, dāng zì jǐng yǐ jiù sǐ." wá gù cí bù cóng, shēng qín qǐng mí kěn. wá yuē:" sòng zi shè jiāng, zhì yú jiàn mén, dāng lìng wǒ huí." shēng xǔ nuò. yuè yú, zhì jiàn mén. wèi jí fā ér chú shū zhì, shēng fù yóu cháng zhōu zhào rù, bài chéng dū yǐn, jiān jiàn nán cǎi fǎng shǐ" shǐ" yuán zuò" yì", jù míng chāo běn gǎi. jiā chén, fù dào. shēng yīn tóu cì, yè yú yóu tíng. fù bù gǎn rèn, jiàn qí zǔ fù guān huì, fāng dà jīng, mìng dēng jiē, fǔ bèi tòng kū yí shí. yuē:" wú yǔ ěr fù zǐ rú chū." yīn jí qí yóu, jù chén qí běn mò. dà qí zhī, jí wá ān zài. yuē:" sòng mǒu zhì cǐ, dāng lìng fù huán." fù yuē:" bù kě." yì rì, mìng jià yǔ shēng xiān zhī chéng dū, liú wá yú jiàn mén, zhù bié guǎn yǐ chù zhī. míng rì, mìng méi shì tōng èr xìng zhī hǎo, bèi liù lǐ yǐ yíng zhī, suì rú qín jìn zhī ǒu. wá jì bèi lǐ, suì shí fú là, fù dào shén xiū, zhì jiā yán zhěng, jí wéi qīn suǒ juàn shàng" shàng" yuán zuò" xiàng", jù míng chāo běn gǎi. hòu shù suì, shēng fù mǔ xié mò, chí xiào shèn zhì. yǒu líng zhī chǎn yú yǐ lú, yī suì sān xiù, běn dào shàng wén. yòu yǒu bái yàn shù shí, cháo qí céng méng. tiān zǐ yì zhī, chǒng xī jiā děng. zhōng zhì, lèi qiān qīng xiǎn zhī rèn. shí nián jiān, zhì shù jùn. wá fēng qiān guó fū rén, yǒu sì zǐ, jiē wèi dà guān, qí bēi zhě yóu wèi tài yuán yǐn. dì xiōng yīn gòu jiē jiǎ mén, nèi wài lóng shèng, mò zhī yǔ jīng. jiē hū, chàng dàng zhī jī, jié xíng rú shì, suī gǔ xiān liè nǚ, bù néng yú yě. yān dé bù wéi zhī tàn xī zāi! yǔ bó zǔ cháng mù jìn zhōu, zhuǎn hù bù, wèi shuǐ lù yùn shǐ, sān rèn jiē yǔ shēng wèi dài, gù ān xiáng qí shì. zhēn yuán zhōng, yǔ yǔ lǒng xī gōng zuǒ, huà fù rén cāo liè zhī pǐn gé, yīn suì shù qiān guó zhī shì. gōng zuǒ fǔ zhǎng sǒng tīng, mìng yǔ wèi chuán. nǎi wò guǎn rú hàn, shū ér cún zhī. shí yǐ hài suì qiū bā yuè, tài yuán bái xíng jiǎn yún. chū yì wén lù
汧国夫人李娃,长安之倡女也。节行瑰奇,有足称者。故监察御史白行简为传述。天宝中,有常州刺史荥阳公者,略其名氏,不书,时望甚崇,家徒甚殷。知命之年,有一子,始弱冠矣,隽朗有词藻,迥然不群,深为时辈推伏。其父爱而器之,曰:“此吾家千里驹也。”应乡赋秀才举,将行,乃盛其服玩车马之饰,计其京师薪储之费。谓之曰:“吾观尔之才,当一战而霸。今备二载之用,且丰尔之给,将为其志也。”生亦自负视上第如指掌。自毗陵发,月余抵长安,居于布政里。尝游东市还,自平康东门入,将访友于西南。至鸣珂曲,见一宅,门庭不甚广,而室宇严邃,阖一扉。有娃方凭一双鬟青衣立,妖姿要妙,绝代未有。生忽见之,不觉停骖久之,徘徊不能去。乃诈坠鞭于地,候其从者,敕取之,累眄于娃,娃回眸凝睇,情甚相慕,竟不敢措辞而去。生自尔意若有失,乃密征其友游长安之熟者以讯之。友曰:“此狭邪女李氏宅也。”曰:“娃可求乎?”对曰:“李氏颇赡,前与通之者,多贵戚豪族,所得甚广,非累百万,不能动其志也。”生曰:“苟患其不谐,虽百万,何惜!”他日,乃洁其衣服,盛宾从而往。扣其门,俄有侍儿启扃。生曰:“此谁之第耶?”侍儿不答,驰走大呼曰:“前时遗策郎也。”娃大悦曰:“尔姑止之,吾当整妆易服而出。”生闻之,私喜。乃引至萧墙间,见一姥垂白上偻,即娃母也。生跪拜前致词曰:“闻兹地有隙院,愿税以居,信乎?”姥曰:“惧其浅陋湫隘,不足以辱长者所处,安敢言直耶?”延生于迟宾之馆,馆宇甚丽。与生偶坐,因曰:“某有女娇小,技艺薄劣,欣见宾客,愿将见之。”乃命娃出,明眸皓腕,举步艳冶。生遂惊起,莫敢仰视。与之拜毕,叙寒燠,触类妍媚,目所未睹。复坐,烹茶斟酒,器用甚洁。久之日暮,鼓声四动。姥访其居远近。生绐之曰:“在延平门外数里。”冀其远而见留也。姥曰:“鼓已发矣,当速归,无犯禁。”生曰:“幸接欢笑,不知日之云夕。道里辽阔,城内又无亲戚,将若之何?”娃曰:“不见责僻陋,方将居之,宿何害焉。”生数目姥,姥曰:“唯唯。”生乃召其家僮,持双缣,请以备一宵之馔。娃笑而止之曰:“宾主之仪,且不然也。今夕之费,愿以贫窭之家,随其粗粝以进之。其余以俟他辰。”固辞,终不许。俄徙坐西堂,帷幕帘榻,焕然夺目;妆奁衾枕。亦皆侈丽。乃张烛进馔,品味甚盛。彻馔,姥起。生娃谈话方切,诙谐调笑,无所不至。生曰:“前偶过卿门,遇卿适在屏间。厥后心常勤念,虽寝与食,未尝或舍。”娃答曰:“我心亦如之。”生曰:“今之来,非直求居而已,愿偿平生之志。但未知命也若何。”言未终,姥至,询其故,具以告。姥笑曰:“男女之际,大欲存焉。情苟相得,虽父母之命,不能制也。女子固陋,曷足以荐君子之枕席!”生遂下阶,拜而谢之曰:“愿以己为厮养。”姥遂目之为郎,饮酣而散。及旦,尽徙其囊橐,因家于李之第。自是生屏迹戢身,不复与亲知相闻,日会倡优侪类,狎戏游宴。囊中尽空,乃鬻骏乘及其家僮。岁余,资财仆马荡然。迩来姥意渐怠,娃情弥笃。他日,娃谓生曰:“与郎相知一年,尚无孕嗣。常闻竹林神者,报应如响,将致荐酹求之,可乎?”生不知其计,大喜。乃质衣于肆,以备牢醴,与娃同谒祠宇而祷祝焉,信宿而返。策驴而后,至里北门,娃谓生曰:“此东转小曲中,某之姨宅也,将憩而觐之,可乎?”生如其言,前行不逾百步,果见一车门。窥其际,甚弘敞。其青衣自车后止之曰:“至矣。”生下,适有一人出访曰:“谁?”曰:“李娃也。”乃入告。俄有一妪至,年可四十余,与生相迎曰:“吾甥来否?”娃下车,妪逆访之曰:“何久绝?”相视而笑。娃引生拜之,既见,遂偕入西戟门偏院。中有山亭,竹树葱茜,池榭幽绝。生谓娃曰:“此姨之私第耶?”笑而不答,以他语对。俄献茶果,甚珍奇。食顷,有一人控大宛,汗流驰至曰:“姥遇暴疾颇甚,殆不识人,宜速归。”娃谓姨曰:“方寸乱矣,某骑而前去,当令返乘,便与郎偕来。”生拟随之,其姨与侍儿偶语,以手挥之,令生止于户外,曰:“姥且殁矣,当与某议丧事,以济其急,奈何遽相随而去?”乃止,共计其凶仪斋祭之用。日晚,乘不至。姨言曰:“无复命何也?郎骤往觇之,某当继至。”生遂往,至旧宅,门扁钥甚密,以泥缄之。生大骇,诘其邻人。邻人曰:“李本税此而居,约已周矣。第主自收,姥徙居而且再宿矣。”征徙何处,曰:“不详其所。”生将驰赴宣阳,以诘其姨,日已晚矣,计程不能达。乃弛其装服,质馔而食,赁榻而寝,生恚怒方甚,自昏达旦,目不交睫。质明,乃策蹇而去。既至,连扣其扉,食顷无人应。生大呼数四,有宦者徐出。生遽访之:“姨氏在乎?”曰:“无之。”生曰:“昨暮在此,何故匿之?”访其谁氏之第,曰:“此崔高书宅。昨者有一人税此院,云迟中表之远至者,未暮去矣。”生惶惑发狂,罔知所措,因返访布政旧邸。邸主哀而进膳。生怨懑,绝食三日,遘疾甚笃,旬余愈甚。邸主惧其不起,徙之于凶肆之中。绵缀移时,合肆之人,共伤叹而互饲之。后稍愈,杖而能起。由是凶肆日假之,令执繐帷,获其直以自给。累月,渐复壮,每听其哀歌,自叹不及逝者,辄呜咽流涕,不能自止。归则效之。生聪敏者也,无何,曲尽其妙,虽长安无有伦比。初,二肆之佣凶器者,互争胜负。其东肆车舆皆奇丽,殆不敌。唯哀挽劣焉。其东肆长知生妙绝,乃醵钱二万索顾焉。其党耆旧,共较其所能者,阴教生新声,而相赞和。累旬,人莫知之。其二肆长相谓曰:“我欲各阅所佣之器于天门街,以较优劣。不胜者,罚直五万,以备酒馔之用,可乎?”二肆许诺,乃邀立符契,署以保证,然后阅之。士女大和会,聚至数万。于是里胥告于贼曹,贼曹闻于京尹。四方之士,尽赴趋焉,巷无居人。自旦阅之,及亭午,历举辇舆威仪之具,西肆皆不胜,师有惭色。乃置层榻于南隅,有长髯者,拥铎而进,翊卫数人,于是奋髯扬眉,扼腕顿颡而登,乃歌《白马》之词。恃其夙胜,顾眄左右,旁若无人。齐声赞扬之,自以为独步一时,不可得而屈也。有顷,东肆长于北隅上设连榻,有乌巾少年,左右五六人,秉翣而至,即生也。整衣服,俯仰甚徐,申喉发调,容若不胜。乃歌《薤露》之章,举声清越,响振林木。曲度未终,闻者歔欷掩泣。西肆长为众所诮,益惭耻,密置所输之直于前,乃潜遁焉。四座愕眙,莫之测也。先是天子方下诏,俾外方之牧,岁一至阙下,谓之入计。时也,适遇生之父在京师,与同列者易服章,窃往观焉。有老竖,即生乳母婿也,见生之举措辞气,将认之而未敢,乃泫然流涕。生父惊而诘之,因告曰:“歌者之貌,酷似郎之亡子。”父曰:“吾子以多财为盗所害,奚至是耶?”言讫,亦泣。及归,竖间驰往,访于同党曰:“向歌者谁,若斯之妙欤?”皆曰:“某氏之子。”征其名,且易之矣,竖凛然大惊。徐往,迫而察之。生见竖,色动回翔,将匿于众中。竖遂持其袂曰:“岂非某乎?”相持而泣,遂载以归。至其室,父责曰:“志行若此,污辱吾门,何施面目,复相见也?”乃徒行出,至曲江西杏园东,去其衣服。以马鞭鞭之数百。生不胜其苦而毙,父弃之而去。其师命相狎昵者,阴随之,归告同党,共加伤叹。令二人赍苇席瘗焉。至则心下微温,举之良久,气稍通。因共荷而归,以苇筒灌勺饮,经宿乃活。月余,手足不能自举,其楚挞之处皆溃烂,秽甚。同辈患之,一夕弃于道周。行路咸伤之,往往投其余食,得以充肠。十旬,方杖策而起。被布裘,裘有百结,褴褛如悬鹑。持一破瓯巡于闾里,以乞食为事。自秋徂冬,夜入于粪壤窟室,昼则周游廛肆。一旦大雪,生为冻馁所驱。冒雪而出,乞食之声甚苦,闻见者莫不凄恻。时雪方甚,人家外户多不发。至安邑东门,循里(“里”原作“理”,据明抄本改)垣,北转第七八,有一门独启左扉,即娃之第也。生不知之,遂连声疾呼:“饥冻之甚。”音响凄切,所不忍听。娃自阁中闻之,谓侍儿曰:“此必生也,我辨其音矣。”连步而出。见生枯瘠疥疠,殆非人状。娃意感焉,乃谓曰:“岂非某郎也?”生愤懑绝倒,口不能言,颔颐而已。娃前抱其颈,以绣襦拥而归于西厢。失声长恸曰:“令子一朝及此,我之罪也。”绝而复苏。姥大骇奔至,曰:“何也?”娃曰:“某郎。”姥遽曰:“当逐之,奈何令至此。”娃敛容却睇曰:“不然,此良家子也,当昔驱高车,持金装,至某之室,不逾期而荡尽。且互设诡计,舍而逐之,殆非人行。令其失志,不得齿于人伦。父子之道,天性也。使其情绝,杀而弃之,又困踬若此。天下之人,尽知为某也。生亲戚满朝,一旦当权者熟察其本末,祸将及矣。况欺天负人,鬼神不祐,无自贻其殃也。某为姥子,迨今有二十岁矣。计其赀,不啻直千金。今姥年六十余,愿计二十年衣食之用以赎身,当与此子别卜所诣。所诣非遥,晨昏得以温清,某愿足矣。”姥度其志不可夺,因许之。给姥之余,有百金。北隅四五家,税一隙院。乃与生沐浴,易其衣服,为汤粥通其肠,次以酥乳润其脏。旬余,方荐水陆之馔。头巾履袜,皆取珍异者衣之。未数月,肌肤稍腴。卒岁,平愈如初。异时,娃谓生曰:“体已康矣,志已壮矣。渊思寂虑,默想曩昔之艺业,可温习乎?”生思之曰:“十得二三耳。”娃命车出游,生骑而从。至旗亭南偏门鬻坟典之肆,令生拣而市之,计费百金,尽载以归。因令生斥弃百虑以志学,俾夜作昼,孜孜矻矻。娃常偶坐,宵分乃寐。伺其疲倦,即谕之缀诗赋。二岁而业大就,海内文籍,莫不该览。生谓娃曰:“可策名试艺矣。”娃曰:“未也,且令精熟,以俟百战。”更一年,曰:“可行矣。”于是遂一上登甲科,声振礼闱。虽前辈见其文,罔不敛衽敬羡,愿友(“友”原作“女”,据明抄本改)之而不可得。娃曰:“未也。今秀士苟获擢一科第,则自谓可以取中朝之显职,擅天下之美名。子行秽迹鄙,不侔于他士。当砻淬利器,以求再捷,方可以连衡多士,争霸群英。”生由是益自勤苦,声价弥甚。其年遇大比,诏征四方之隽。生应直言极谏策科,名第一,授成都府参军。三事以降,皆其友也。将之官,娃谓生曰:“今之复子本躯,某不相负也。愿以残年,归养老姥。君当结媛鼎族,以奉蒸尝。中外婚媾,无自黩也。勉思自爱,某从此去矣。”生泣曰:“子若弃我,当自刭以就死。”娃固辞不从,生勤请弥恳。娃曰:“送子涉江,至于剑门,当令我回。”生许诺。月余,至剑门。未及发而除书至,生父由常州诏入,拜成都尹,兼剑南采访使(“使”原作“役”,据明抄本改)。浃辰,父到。生因投刺,谒于邮亭。父不敢认,见其祖父官讳,方大惊,命登阶,抚背恸哭移时。曰:“吾与尔父子如初。”因诘其由,具陈其本末。大奇之,诘娃安在。曰:“送某至此,当令复还。”父曰:“不可。”翌日,命驾与生先之成都,留娃于剑门,筑别馆以处之。明日,命媒氏通二姓之好,备六礼以迎之,遂如秦晋之偶。娃既备礼,岁时伏腊,妇道甚修,治家严整,极为亲所眷尚(“尚”原作“向”,据明抄本改)。后数岁,生父母偕殁,持孝甚至。有灵芝产于倚庐,一穗三秀,本道上闻。又有白燕数十,巢其层甍。天子异之,宠锡加等。终制,累迁清显之任。十年间,至数郡。娃封汧国夫人,有四子,皆为大官,其卑者犹为太原尹。弟兄姻媾皆甲门,内外隆盛,莫之与京。嗟乎,倡荡之姬,节行如是,虽古先烈女,不能逾也。焉得不为之叹息哉!予伯祖尝牧晋州,转户部,为水陆运使,三任皆与生为代,故谙详其事。贞元中,予与陇西公佐,话妇人操烈之品格,因遂述汧国之事。公佐拊掌竦听,命予为传。乃握管濡翰,疏而存之。时乙亥岁秋八月,太原白行简云。(出《异闻录》)