lóng zhāng wēn guō yàn láng wáng zōng láng xī pǔ lóng jǐng yú ān tiān lóng cáo kuān mèng qīng yī
龍 張溫 郭彥郎 王宗郎 犀浦龍 井魚 安天龍 曹寬 夢青衣
jiāo hàn wǔ bái jiāo xún yáng qiáo wáng shù wáng zhí lù shè ér zhǎng shā nǚ sū tǐng dòu jiāo hóng shì nǚ hóng zhēn
蛟 漢武白蛟 潯陽橋 王述 王植 陸社兒 長沙女 蘇頲 斗蛟 洪氏女 洪貞
lǎo jiāo wǔ xiū tán fá jiāo
老蛟 武休潭 伐蛟
lóng
龍
zhāng wēn
張溫
wáng shǔ shí, zǐ zhōu yǒu zhāng wēn zhě hǎo bǔ yú, céng zuò kè guǎn zhèn jiāng. xià zhōng, xié bīn guān yú, ǒu yóu jìn lóng tán zhī xià. rè shén, zhì bù kuài. zì rù shuǐ jǔ wǎng, huò yī yú zhǎng chǐ xǔ, qí lín rú jīn, bō cì bù yǐ. fǔ àn rén jiē yì zhī. qūn xún huì míng, fēng yǔ zhòu zuò. wēn huáng hài, bēn zǒu shù lǐ, yī rán liè jǐng. huò yuē: suǒ huò jīn yú, jí tán lóng yě. shì zhī lóng wèi yú fú, zì yí qí huàn. gǒu wú fēng yǔ zhī biàn, yì nán táo dǐng zǔ yǐ. lóng tán qǔ yú, yì yí jiè shèn. chū běi mèng suǒ yán
王蜀時,梓州有張溫者好捕魚,曾作客館鎮將。夏中,攜賓觀魚,偶游近龍潭之下。熱甚,志不快。自入水舉網,獲一魚長尺許,鬐鱗如金,撥刺不已。俯岸人皆異之。逡巡晦暝,風雨驟作。溫惶駭,奔走數里,依然烈景。或曰:「所獲金魚,即潭龍也。」是知龍為魚服,自貽其患。苟無風雨之變,亦難逃鼎俎矣。龍潭取魚,亦宜戒慎。(出《北夢瑣言》)
guō yàn láng
郭彥郎
shì yán guāi lóng kǔ yú xíng yǔ, ér duō cuàn nì, wèi léi shén bǔ zhī. huò zài gǔ mù jí yíng zhù zhī nèi, ruò kuàng yě zhī jiān, wú chù táo nì, jí rù niú jiǎo huò mù tóng zhī shēn. wǎng wǎng wèi cǐ wù suǒ lèi ér zhèn sǐ yě. shǔ dǐ yǒu jūn jūn yuán zuò qīng, jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi jiāng guō yàn láng zhě, xíng zhōu xiá jiāng, zhì luó yún gài. fāng shí ér wò, xīn shén huǎng hū rú mèng, jiàn yī huáng yī rén yuē: mò cuò. ér yú kǒu zhōng tàn dé yī wù ér qù. jué lái, dàn jué yān hóu zhōng tòng. yú shì gāo gōng bèi dàn jiàn chuán shàng léi diàn huì míng, zhèn shēng shén lì. sī zé guāi lóng rù kǒu yě. nán shān xuān lǜ shī, guāi lóng rù zhōng zhǐ jié, yòu fēi xū shuō. suǒ yǐ kǒng shèng zhī yán, xùn léi fēng liè bì biàn, kě bù jìng zhī hū? chū běi mèng suǒ yán
世言乖龍苦於行雨,而多竄匿,為雷神捕之。或在古木及楹柱之內,若曠野之間,無處逃匿,即入牛角或牧童之身。往往為此物所累而震死也。蜀邸有軍(「軍」原作「青」,據明抄本、陳校本改)將郭彥郎者,行舟俠江,至羅雲溉。方食而臥,心神恍惚如夢,見一黃衣人曰:「莫錯。」而於口中探得一物而去。覺來,但覺咽喉中痛。於是篙工輩但見船上雷電晦暝,震聲甚厲。斯則乖龍入口也。南山宣律師,乖龍入中指節,又非虛說。所以孔聖之言,迅雷風烈必變,可不敬之乎?」(出《北夢瑣言》)
wáng zōng láng
王宗郎
shǔ gēng wǔ suì, jīn zhōu cì shǐ wáng zōng láng zòu xún yáng xiàn xún shuǐ pàn yǒu qīng yān miào. shù rì, miào shàng yān yún hūn huì, zhòu yè zòu lè. hū yī dàn, shuǐ bō téng yuè, yǒu qún lóng chū yú shuǐ shàng, xíng rù hàn jiāng. dà zhě shù zhàng, xiǎo zhě zhàng yú, rú wǔ fāng zhī sè, yǒu rú niú mǎ lǘ yáng zhī xíng. dà xiǎo wǔ shí, lěi lěi jiē jī, xíng rù hàn jiāng, què guò miào suǒ. wǎng fù shù lǐ, huò yǐn huò jiàn. sān rì nǎi zhǐ. chū lù yì jì
蜀庚午歲,金州刺史王宗郎奏洵陽縣洵水畔有青煙廟。數日,廟上煙雲昏晦,晝夜奏樂。忽一旦,水波騰躍,有群龍出於水上,行入漢江。大者數丈,小者丈余,如五方之色,有如牛馬驢羊之形。大小五十,累累接跡,行入漢江,卻過廟所。往複數里,或隱或見。三日乃止。(出《錄異記》)
xī pǔ lóng
犀浦龍
guǐ yǒu nián, xī pǔ jiè tián zhōng yǒu xiǎo lóng qīng hēi sè. gē wèi liǎng piàn, xún rì chòu bài, xún yì shī qù. mó ā chí dà tīng xī miàn yì yǒu lóng jǐng, shén líng, rén bù kě fàn. chū lù yì jì
癸酉年,犀浦界田中有小龍青黑色。割為兩片,旬日臭敗,尋亦失去。摩呵池大廳西面亦有龍井,甚靈,人不可犯。(出《錄異記》)
jǐng yú
井魚
chéng dū shū tái fāng wǔ hòu zhái nán, chéng yān guān nèi gǔ jǐng zhōng yǒu yú. zhǎng liù qī cùn. wǎng wǎng yóu yú jǐng shàng. shuǐ bì téng yǒng. xiāng chuán jǐng zhōng yǒu lóng. chū lù yì jì
成都書台坊武侯宅南,乘煙觀內古井中有魚。長六七寸。往往游於井上。水必騰湧。相傳井中有龍。(出《錄異記》)
ān tiān lóng
安天龍
hòu táng tóng guāng zhōng, cāng zhōu mín yǒu zǐ mǔ kǔ yú kē yáo, liú yí jìn jiè fēng diàn shàng hèn yīn. lù féng bái shé, qí zi yǐ shéng xì shé xiàng, yuē ér xíng, wú hé bǎi qí tóu luò. xū yú, yī piàn bái yún qǐ, léi diàn bào zuò, cuō jiāng cǐ zi shàng tiān kōng zhōng, wèi léi huǒ shāo shā zhuì dì. ér bèi yǒu dà shū, rén mò zhī shí. hū yǒu yī rén yún, hé bù yǐ qīng wù méng zhī, jí shí qí zì. suì yǐ qīng qún bèi zhī. yǒu shí zì dú zhī yuē: cǐ rén shā hài ān tiān lóng, wèi tiān shén suǒ zhū. bǎo guāng zǐ yuē: lóng shén wù yě, kuàng yǒu ān tiān zhī hào, bì néng biàn huà wú fāng. qǐ yǒu yī shù zi shéng xì ér yǔn zhī? jù zhì tiān rén zhī fá. sī yòu hé zāi! chū běi mèng suǒ yán
後唐同光中,滄洲民有子母苦於科徭,流移近界封店(上恨音)。路逢白蛇,其子以繩系蛇項,約而行,無何擺其頭落。須臾,一片白雲起,雷電暴作,撮將此子上天空中,為雷火燒殺墜地。而背有大書,人莫之識。忽有一人云,何不以青物蒙之,即識其字。遂以青裙被之。有識字讀之曰:「此人殺害安天龍,為天神所誅。」葆光子曰:「龍神物也,況有安天之號,必能變化無方。豈有一豎子繩系而殞之?遽致天人之罰。斯又何哉!」(出《北夢瑣言》)
cáo kuān
曹寬
shí jìn shí, cháng shān shuài ān zhòng róng jiāng móu gàn jì. qí guǎn jiè yǔ xíng tái lián jiē, dòu shā yī lóng. xiāng háo yǒu cáo kuān zhě jiàn zhī, qǔ qí shuāng jiǎo. qián yǒu yī wù rú lián, wén rú luàn jǐn, rén mò zhī zhī. cáo kuān jīng nián wèi kòu suǒ shā. rén yín nián, tǎo zhèn zhōu, zhū ān zhòng róng yě. bǎo guāng zǐ dú běi shǐ, jiàn lù fǎ hé zài liáng shí, jiāng bīng jù hóu jǐng jiāng rèn yuē yú jiāng shàng. yuē: bǐ lóng shuì bù dòng, wú jūn zhī lóng. shén zì yuè yǒng. suì jī zhī dà bài, ér qín rèn yuē. shì zé jūn zhèn zhī shàng, lóng bì xiān dòu. cháng shān lóng sǐ, dé fēi wáng shī dà jié, zhòng róng shòu shǒu hū? huáng cháo bài yú chén zhōu, lǐ kè yòng tuō liáng wáng zhī nán, jiē dà yǔ zhèn léi zhī zhù. chū běi mèng suǒ yán
石晉時,常山帥安重榮將謀幹紀。其管界與邢台連接,斗殺一龍。鄉豪有曹寬者見之,取其雙角。前有一物如簾,文如亂錦,人莫知之。曹寬經年為寇所殺。壬寅年,討鎮州,誅安重榮也。葆光子讀《北史》,見陸法和在梁時,將兵拒侯景將任約於江上。曰:「彼龍睡不動,吾軍之龍。甚自躍踴。」遂擊之大敗,而擒任約。是則軍陣之上,龍必先斗。常山龍死,得非王師大捷,重榮授首乎?黃巢敗於陳州,李克用脫梁王之難,皆大雨震雷之助。(出《北夢瑣言》)
mèng qīng yī
夢青衣
mèng shǔ zhǔ mǔ hòu zhī gōng yǒu wèi shèng shén lóng táng, yì cháng xiū shì yán jié. gài jí shì sú zhī jiā shén yě. yī dàn bié yù guǎng qí diàn yǔ, yīn zhòu qǐn, mèng yī qīng yī wèi hòu yuē: jīn shén lóng yì yù chū gōng wài jū zhǐ, yí yú sì guān zhōng ān pái kě yě. hòu yù cóng zhī, ér zi wèi xǔ. hòu yòu mèng jiàn qīng yī zhòng qǐng, yīn xuǎn zhāo jué sì láng wǔ jiān, tè jiàn yī miào. tǔ mù jì jiù, huì shì yún bì, suì xuān jiào fāng lè. zì gōng zhōng yǐn chū, zòu sòng shén qū guī xīn miào zhōng, zòu yíng shén qū. qí rì xuán yún sì hé, dà fēng zhèn qǐ, jí shén guī wèi, yǔ jí pāng tuó. huò yuē: wèi shèng shén lóng chū lí gōng diàn, shì bù xiáng yě. yú nián, guó wáng miè ér qù, tǔ dì guī miào zhōng yǐ. chū yě rén xián huà
孟蜀主母后之宮有衛聖神龍堂,亦嘗修飾嚴潔。蓋即世俗之家神也。一旦別欲廣其殿宇,因晝寢,夢一青衣謂後曰:「今神龍意欲出宮外居止,宜於寺觀中安排可也。」後欲從之,而子未許。後又夢見青衣重請,因選昭覺寺廊廡間,特建一廟。土木既就,繪事雲畢,遂宣教坊樂。自宮中引出,奏送神曲;歸新廟中,奏迎神曲。其日玄雲四合,大風振起,及神歸位,雨即滂沱。或曰:「衛聖神龍出離宮殿,是不祥也。」逾年,國亡滅而去,土地歸廟中矣。(出《野人閒話》)
jiāo
蛟
hàn wǔ bái jiāo
漢武白蛟
hàn wǔ dì héng yǐ jì qiū zhī yuè, fàn líng yì zhī zhōu yú lín chí zhī shàng, qióng yè dá zhòu. yú jì tái zhī xià, yǐ xiāng jīn wèi gōu, suō sī lún, yǐ zhōu lǐ wèi ěr, bù yú xún yuē, diào yī bái jiāo zhǎng sān sì zhàng, ruò lóng ér wú lín jiǎ. dì yuē: fēi lóng yě. yú shì fù tài guān wèi xiān. ér ròu zǐ qīng, cuì měi wú lún. zhào cì chén xià, yǐ wèi shén gǎn suǒ huò. hòu jìng bù dé. chū wáng zǐ nián shí yí jì
漢武帝恆以季秋之月,泛靈溢之舟於琳池之上,窮夜達晝。於季台之下,以香金為鈎,縮絲綸,以舟鯉為餌,不逾旬曰,釣一白蛟長三四丈,若龍而無鱗甲。帝曰:「非龍也。」於是付太官為鮮。而肉紫青,脆美無倫。詔賜臣下,以為神感所獲。後竟不得。(出《王子年拾遺記》)
xún yáng qiáo
潯陽橋
xún yáng chéng dōng mén tōng dà qiáo, cháng yǒu jiāo wèi bǎi xìng hài. dǒng fèng shū fú chén shuǐ zhōng, shǎo rì, jiàn yī jiāo sǐ fú chū. chū xún yáng jì
潯陽城東門通大橋,常有蛟為百姓害。董奉疏符沉水中,少日,見一蛟死浮出。(出《潯陽記》)
wáng shù
王述
wú dà dì chì wū sān nián qī yuè, yǒu wáng shù zhě cǎi yào yú tiān tāi shān. shí rè, xī yú shí qiáo xià, lín xī yǐn. hū jiàn xī zhōng yǒu yī xiǎo qīng yī zhǎng chǐ yú, zhí yī qīng yī yī zì yuán què, jù míng chāo běn bǔ chéng chì lǐ yú, jìng rù yún zhōng, jiàn jiàn bù jiàn. shù liáng jiǔ dēng jùn yán sì wàng, jiàn hǎi shàng fēng yún qǐ, qǐng kè léi diàn jiāo míng, é rán jiāng zhì. shù jù, fú yú xū shù zhōng. jiàn qiān yī wù rú bù, ér sè rú qī, bù zhī suǒ shì. jí tiān jì, yòu jiàn suǒ chéng zhī chì lǐ xiǎo tóng, hái rù xī zhōng, nǎi hēi jiāo ěr. chū sān wú jì
吳大帝赤烏三年七月,有王述者採藥於天台山。時熱,息於石橋下,臨溪飲。忽見溪中有一小青衣長尺余,執一青衣(「衣」字原闕,據明抄本補)乘赤鯉魚,徑入雲中,漸漸不見。述良久登峻岩四望,見海上風雲起,頃刻雷電交鳴,俄然將至。述懼,伏於虛樹中。見牽一物如布,而色如漆,不知所適。及天霽,又見所乘之赤鯉小童,還入溪中,乃黑蛟耳。(出《三吳記》)
wáng zhí
王植
wáng zhí, xīn gàn rén yě. chéng zhōu guò xiāng jiāng. shí wǎn rì yuǎn tiào, wèi yǒu zhū shòu yuē: cǐ zhōng xī chǔ zhāo wáng huò píng shí zhī chù, zhòng ní yán tóng yáo zhī yīng yě. shòu yuē: tā rén yǐ tóng yáo wèi ǒu rán, ér shèng rén bì zhī zhī. yán qì, jiàn èr rén zì àn xià. qīng yī chí lú zhàng wèi zhí yuē: qīng lái hé zì? zhí yuē: zì xīn gàn ér zhì yú cǐ ěr. èr rén yuē: guān jūn jiē rú shì yě, xí hé diǎn jiào? zhí shòu yuē, gè xí shī lǐ. èr rén qiě xiào yuē: ní fù yún: zi bù yǔ shén guài. yòu yún: jìng guǐ shén ér yuǎn zhī. hé yě? shòu yuē: fū zǐ shèng rén yě, bù yán shén guài zhě. kǒng huò diǎn jiào. yòu yán jìng guǐ shén ér yuǎn zhī zhě. yǐ jiè yí lún, qí yì zài fèng zōng zhī xiào. èr rén yuē: shàn. yòu yuē: qīng xìn hū? yuē rán. èr rén yuē: wǒ shí fēi guǐ shén, yòu fēi rén lèi. jīn rì ǒu yǔ qīng tán, nǎi tiān shǐ yě. yòu wèi zhí yuē: míng rì cǐ àn yǒu lǐ huán dài zhèng, jù shāng tú, yǐ lì bō wàn mín, suǒ tān wèi yǐ. shàng dì è, yù chéng qí zuì yú sān rì nèi. qīng wú cǐ pō. shèn zhī. yán qì, méi yú jiāng. shòu zhí dàn jīng yì zhī, wèi míng hé guài yě. jí míng, zhí wèi shòu yuē: yǒu cǐ zhī bù xiáng, kě yí yú yuǎn yǐ. nǎi qiān zhōu yú shàng liú wǔ yǒu yú bù. lǎn qì, jiàn shí yú dà zhōu zì shàng liú ér zhì, guǒ pō yú zhí mù chù. zhí yuē: kě biàn xiáng wèn qí gù, yào zhī xìng zì. yú shì shòu zhàng cè ér wèn zhī. èr shāng xìng zì, guǒ rú qí suǒ yán. shòu xīn jīng yuē: shì dìng yǐ. nǎi wèi zhí yuē: fū yīn huì zhī jiān, è rén zhī bù shàn, jīn xī fāng xìn zhī yǐ. zhí yuē: fū yán yōu míng zhě, yǐ yōu yǒu shén ér shén zhī míng, nài hé bù xìn hū? shí jìn gōng dì yuán xī yuán nián qī yuè yě. bā rì zhì shí rì, guǒ yǒu dà fēng léi yǔ. ér èr shāng yī shí chén nì. zhí chū wén èr rén zhī yán, sī gào yú rén. jí shì gòng guān zhě yǒu shù bǎi rén. nèi yǒu gěng tán zhě nián qī shí, sù ān tǔ shì, wèi zhí yuē: cǐ zhōng yǒu èr jiāo rú qīng shé, zhǎng zhàng yú, wǎng wǎng jiàn yú bō zhōng, shí huà yóu yú zhōu zhǔ, rán yì bù shèn shāng wù. qīng suǒ jiàn èr rén qīng yī zhě, kǒng shì cǐ jiāo yǒu líng, fèng shàng dì zhī mìng yě. chū jiǔ jiāng jì
王植,新贛人也。乘舟過襄江。時晚日遠眺,謂友朱壽曰:「此中昔楚昭王獲萍實之處,仲尼言童謠之應也。」壽曰:「他人以童謠為偶然,而聖人必知之。」言訖,見二人自岸下。青衣持蘆杖謂植曰:「卿來何自?」植曰:「自新贛而至於此爾。」二人曰:「觀君皆儒士也,習何典教?」植、壽曰,各習詩禮。二人且笑曰:「尼父云:『子不語神怪』。又云:『敬鬼神而遠之』。何也?」壽曰:「夫子聖人也,不言神怪者。恐惑典教。又言『敬鬼神而遠之』者。以戒彝倫,其意在奉宗之孝。」二人曰:「善。」又曰:「卿信乎?」曰;「然。」二人曰:「我實非鬼神,又非人類。今日偶與卿談,乃天使也。又謂植曰:「明日此岸有李環、戴政,俱商徒,以利剝萬民,所貪未已。上帝惡,欲懲其罪於三日內。卿無此泊。慎之。」言訖,沒於江。壽、植但驚異之,未明何怪也。及明,植謂壽曰:「有此之不祥,可移於遠矣。」乃牽舟於上流五有餘步。纜訖,見十餘大舟自上流而至,果泊於植木處。植曰:「可便詳問其故,要知姓字。」於是壽杖策而問之。二商姓字,果如其所言。壽心驚曰:「事定矣。」乃謂植曰:「夫陰晦之間,惡人之不善,今夕方信之矣。」植曰:「夫言幽明者,以幽有神而神之明,奈何不信乎?」時晉恭帝元熙元年七月也。八日至十日,果有大風雷雨。而二商一時沉溺。植初聞二人之言,私告於人。及是共觀者有數百人。內有耿譚者年七十,素諳土事,謂植曰:「此中有二蛟如青蛇,長丈余,往往見于波中,時化游於洲渚,然亦不甚傷物。卿所見二人青衣者,恐是此蛟有靈,奉上帝之命也。」(出《九江記》)
lù shè ér
陸社兒
lù shè ér zhě, jiāng xià mín, cháng zhǒng dào yú jiāng jì. yè guī, lù féng yī nǚ zǐ, shén yǒu róng zhì. wèi shè ér yuē: wǒ zuó zì xiàn qián lái, jīn yù guī pǔ lǐ, yuàn tóu jūn sù. rán cí sè shén yǒu yōu róng. shè ér bù dé yǐ, tóng guī, bì shì gòng qǐn. wèi jǐ, biàn wén bào fēng zhèn léi míng zhào. shè ér dàn jué cǐ nǚ jīng huáng, zhì zhī bù zhǐ. xū yú léi zhèn, zhī zài lián qián. shè ér qǐn shì, yǒu wù tū kāi. chéng diàn guāng, jiàn yī dà máo shǒu ná cǐ nǚ qù. shè ér pū dì, jué ér fù sū. jí míng, lín lǐ yì ér wèn zhī. shè ér gào yǐ nǚ zǐ tóu sù zhī shì. shǎo qǐng, xiāng rén yǒu dù jiāng lái zhě, yún, cǐ qù jiǔ lǐ, yǒu dà jiāo lóng wú shǒu, zhǎng bǎi yú zhàng, xuè liú zhù dì, pán pō shù mǔ. yǒu qiān wàn qín niǎo, lín ér zào zhī yě. chū jiǔ jiāng jì
陸社兒者,江夏民,常種稻於江際。夜歸,路逢一女子,甚有容質。謂社兒曰:「我昨自縣前來,今欲歸浦里,願投君宿。」然辭色甚有憂容。社兒不得已,同歸,閉室共寢。未幾,便聞暴風震雷明照。社兒但覺此女驚惶,制之不止。須臾雷震,只在簾前。社兒寢室,有物突開。乘電光,見一大毛手拿此女去。社兒仆地,絕而復甦。及明,鄰里異而問之。社兒告以女子投宿之事。少頃,鄉人有渡江來者,雲,此去九里,有大蛟龍無首,長百餘丈,血流注地,盤泊數畝。有千萬禽鳥,臨而噪之也。(出《九江記》)
zhǎng shā nǚ
長沙女
zhǎng shā yǒu rén wàng xìng míng. jiā jiāng biān. yǒu nǚ xià zhǔ huàn yī, jué shēn zhōng yǒu yì, hòu bù yǐ wèi huàn, suì rèn shēn. shēng sān wù, jiē rú xiā yú. nǚ yǐ jǐ suǒ shēng, shén lián zhī, zhe zǎo pán shuǐ zhōng yǎng. jīng sān yuè, cǐ wù suì dà, nǎi shì jiāo zi. gè yǒu zì, dà zhě wèi dāng hóng, cì zhě míng pò zǔ, xiǎo zhě yuē pū àn. tiān bào yǔ, sān jiāo yī shí jù qù, suì shī suǒ zài. hòu tiān yù yǔ, cǐ wù zhé lái. nǚ yì zhī qí dāng lái, biàn chū wàng zhī. jiāo zi yì chū chū zì yuán què. jù chén xiào běn bǔ. tóu wàng mǔ, liáng jiǔ fù qù. jīng nián, cǐ nǚ wáng hòu, sān jiāo yī shí jù zhì mù suǒ kū qì, jīng rì nǎi qù. wén qí kū shēng, zhuàng rú gǒu háo. chū xù sōu shén jì
長沙有人忘姓名。家江邊。有女下渚浣衣,覺身中有異,後不以為患,遂妊身。生三物,皆如蝦魚。女以己所生,甚憐之,著澡盤水中養。經三月,此物遂大,乃是蛟子。各有字,大者為當洪,次者名破阻,小者曰撲岸。天暴雨,三蛟一時俱去,遂失所在。後天欲雨,此物輒來。女亦知其當來,便出望之。蛟子亦出(「出」字原闕。據陳校本補。)頭望母,良久復去。經年,此女亡後,三蛟一時俱至墓所哭泣,經日乃去。聞其哭聲,狀如狗嗥。(出《續搜神記》)
sū tǐng
蘇頲
táng sū tǐng shǐ wèi wū chéng wèi. xiá rì, céng yǔ tóng liáo fàn zhōu yán xī, zuì hòu fěng yǒng, yīn zhì dào jī sì. sì qián shì xuě xī zuì shēn chù. cǐ shuǐ shēn bù kě cè, zhōng yǒu jiāo chī, dài wèi rén huàn. tǐng chéng zuì bù xíng, hái zì luò tuó qiáo, yù qiáo huài duò shuǐ, zhí zhì tán dǐ. shuǐ zhōng yǒu lìng rén fú shàng shū chū, suì rǎn rǎn zhì shuǐ shàng, tǐng suì dé jì. chū guǎng yì jì
唐蘇頲始為烏程尉。暇日,曾與同寮泛舟沿溪,醉後諷詠,因至道磯寺。寺前是雪溪最深處。此水深不可測,中有蛟螭,代為人患。頲乘醉步行,還自駱駝橋,遇橋壞墮水,直至潭底。水中有令人扶尚書出,遂冉冉至水上,頲遂得濟。(出《廣異記》)
dòu jiāo
斗蛟
táng tiān bǎo mò, shè zhōu niú yǔ jiāo dòu. chū shuǐ zhōng jiāo shā rén jí chù děng shén zhòng, qí niú yīn yǐn, wèi jiāo suǒ rào, zhí rù tán dǐ shuǐ zhōng, biàn ěr xiāng chù. shù rì niú chū, tán shuǐ chì. shí rén wèi wèi jiāo sǐ. chū guǎng yì jì
唐天寶末,歙州牛與蛟斗。初水中蛟殺人及畜等甚眾,其牛因飲,為蛟所繞,直入潭底水中,便爾相觸。數日牛出,潭水赤。時人謂為蛟死。(出《廣異記》)
hóng shì nǚ
洪氏女
shè zhōu qí mén xiàn jiāo tán. sú chuán wǔ líng xiāng yǒu hóng shì nǚ, xǔ jià yǔ pó yáng lí shì. jiāng qǔ, jí rì wèi dìng, jiāo huà wèi nán zǐ. mào rú qí xù, jù lǐ ér qǔ qù. hòu yuè yú, lí shì shǐ dào, zhī wèi jiāo suǒ qǔ, suì jiù jiāo xué qiú zhī. yú lù féng qí jiāo huà wèi rén, róng mào shū lì, qí xù xīn yí wèi jiāo. shì, jiàn jiāo qiè xiào, suì shā zhī. guǒ fù jiāo xíng. yòu qián dào jiāo xué, jiàn qí qī, bìng yī quǎn zài qī zhī páng. nǎi qǔ qī jí quǎn yǐ guī. shǐ dēng chuán, ér fēng yǔ bào zhì, mù shí fēi téng, qí qī jí quǎn, jiē huà wèi jiāo ér qù. qí xù wèi è fēng piāo dào yú yáo, hòu shù nián guī yān. qí hòu dào rén xǔ jīng yáng yòu zhǎn jiāo yú cǐ, réng yǐ bǎn zhì qí xué. jīn tiān qīng rì lǎng, shàng yǒu fǎng fú jiàn zhī. chū shè zhōu tú jīng
歙州祁門縣蛟潭。俗傳武陵鄉有洪氏女,許嫁與鄱陽黎氏。將娶,吉日未定,蛟化為男子。貌如其婿,具禮而娶去。後月余,黎氏始到,知為蛟所娶,遂就蛟穴求之。於路逢其蛟化為人,容貌殊麗,其婿心疑為蛟。視,見蛟竊笑,遂殺之。果復蛟形。又前到蛟穴,見其妻,並一犬在妻之旁。乃取妻及犬以歸。始登船,而風雨暴至,木石飛騰,其妻及犬,皆化為蛟而去。其婿為惡風飄到餘姚,後數年歸焉。其後道人許旌陽又斬蛟於此,仍以板窒其穴。今天清日朗,尚有仿佛見之。(出《歙州圖經》)
hóng zhēn
洪貞
jī lóng shān zài wù yuán xiàn nán jiǔ shí wǔ lǐ, gāo yī bǎi liù shí zhàng, huí huán yī shí wǔ lǐ jiǔ shí bù, xíng rú jī lóng yān. táng kāi yuán zhōng, yǒu jiāo lóng biàn wèi dào rén, shè rén hóng zhēn yǐ dì zǐ zhī lǐ shī zhī. dào liú jiāng bǔ jū, xún zhū míng shān. dào huáng shān, zhēn wèn cǐ shān hé rú, dào liú yuē: què ér hán. cì dào fēi bù shān, yòu wèn zhī. dào liú yuē: gāo ér wú fǔ. dào cǐ shān, yòu wèn zhī. dào liú yuē: cǐ shān yí zàng. zàng zhě kě zhì hóu wáng. bù rán, jí chū yāo guài ér yǐ. zhēn wèn qí suǒ yǐ, ér bù zhī gào. dào liú yú shì zhōng qǐn, zhēn rù, dàn jiàn jiāo lóng, yóu shì hòu shuì jué ér cí guī. dào liú suì rù pó yáng ér qù. zhēn guī, qiān qí fù yú cǐ shān. hòu èr nián, pó yáng hóng shuǐ dà fā, piào dàng shù qiān jiā. zhēn běn hǎo dào, cháng fén xiāng chí niàn, pō yǒu fāng shù. jū yú qí nán zhī huí yù xiāng, xiāng rén suì chēng qí biàn xiàn shén tōng, jiāng tú fēi wàng. qián shǔ bǎi guān, zhōu zhōng háo jié jiē yīng zhī. hòu zhōu fā bīng jiù bǔ, huò shù shí rén, ér zhēn jìng bù zhī suǒ zài. chū shù yì jì. chén xiào běn zuò chū wù zhōu tú jīng
雞籠山在婺源縣南九十五里,高一百六十丈,迴環一十五里九十步,形如雞籠焉。唐開元中,有蛟龍變為道人,歙人洪貞以弟子之禮師之。道流將卜居,尋諸名山。到黃山,貞問此山何如,道流曰:「確而寒。」次到飛布山,又問之。道流曰:「高而無輔。」到此山,又問之。道流曰:「此山宜葬。葬者可致侯王。不然,即出妖怪而已。」貞問其所以,而不之告。道流於室中寢,貞入,但見蛟龍,由是候睡覺而辭歸。道流遂入鄱陽而去。貞歸,遷其父於此山。後二年,鄱陽洪水大發,漂蕩數千家。貞本好道,常焚香持念,頗有方術。居於祁南之回玉鄉,鄉人遂稱其變現神通,將圖非望。潛署百官,州中豪傑皆應之。後州發兵就捕,獲數十人,而貞竟不知所在。(出《述異記》。陳校本作出《婺州圖經》)
lǎo jiāo
老蛟
sū zhōu wǔ qiū sì shān, shì yán wú wáng hé lǘ líng. yǒu shí xué, chū yú yán xià, ruò qiàn záo zhuàng. zhōng yǒu shuǐ, shēn bù kě cè. huò yán qín wáng záo qǔ jiàn zhī suǒ. táng yǒng tài zhōng, yǒu shào nián jīng guò, jiàn yī měi nǚ, zài shuǐ zhōng yù. wèn shào nián tóng xì fǒu, yīn qián qiān zhuāi. shào nián suì jiě yī ér rù, yīn nì sǐ. shù rì, shī fāng fú chū, ér shēn jǐn gān kū. qí xià bì shì lǎo jiāo qián kū, mèi rén yǐ shǔn xuè gù yě. qí tóng háng zhě shù qí zhuàng yún. chū tōng yōu jì
蘇州武丘寺山,世言吳王闔閭陵。有石穴,出於岩下,若嵌鑿狀。中有水,深不可測。或言秦王鑿取劍之所。唐永泰中,有少年經過,見一美女,在水中浴。問少年同戲否,因前牽拽。少年遂解衣而入,因溺死。數日,屍方浮出,而身盡乾枯。其下必是老蛟潛窟,媚人以吮血故也。其同行者述其狀雲。(出《通幽記》)
wǔ xiū tán
武休潭
wáng shǔ xiān zhǔ shí, xiū xié gǔ gé dào, fèng zhōu yá jiāng bái wàng qí míng. zhǎng qí shì yān. zhì wǔ xiū tán, jiàn yī fù rén fú shuǐ ér lái, yì qí nì zhě, mìng pú fū gōu zhì àn bīn. hū huà wèi dà shé, méi yú tán zhōng. bái gōng yǐ wèi bù xiáng, yīn ér zhì jí. yú wèi sòng cén cān zhāo běi kè fù yún: qú táng zhī dōng, xià yǒu qiān suì lǎo jiāo. huà wèi fù rén, xuàn fú jìng zhuāng, yóu yú shuǐ bīn. bái gōng wén zhī, fāng wù jiāo yě, jué jí xún chōu. yòu nèi guān sòng yù zhāo, zì yán yú liǔ zhōu jiāng àn, wèi èr sān nǚ rén suǒ zhāo, lǐ mín jiào ér zhǐ zhī, yì jiāo yě. cén fù suǒ yán, sī zú wèi zhèng. chū běi mèng suǒ yán
王蜀先主時,修斜谷閣道,鳳州衙將白(忘其名)。掌其事焉。至武休潭,見一婦人浮水而來,意其溺者,命僕夫鈎至岸濱。忽化為大蛇,沒於潭中。白公以為不祥,因而致疾。愚為誦岑參《招北客賦》云:「瞿塘之東,下有千歲老蛟。化為婦人,炫服靚妝,游於水濱。」白公聞之,方悟蛟也,厥疾尋瘳。又內官宋愈昭,自言於柳州江岸,為二三女人所招,里民叫而止之,亦蛟也。岑賦所言,斯足為證。(出《北夢瑣言》)
fá jiāo
伐蛟
yuè lìng: jì qiū fá jiāo qǔ tuó, yǐ míng jiāo kě fá ér lóng bù kě chù yě. jiāo zhī wèi wù, bù shí qí xíng zhuàng. fēi yǒu lín liè sì zú hū? huò yuē, qiú lì jiāo yūn, zhuàng rú shé yě. nán sēng shuō jiāo zhī xíng, rú mǎ huáng, jí shuǐ zhì yě, xián mò xīng zhān, diào wěi chán rén, ér shì qí xuè. shǔ rén hào wèi mǎ bàn shé. tóu rú māo shǔ, yǒu yī diǎn bái, hàn zhōu gǔ chéng tán nèi mǎ bàn shé, wǎng wǎng hài rén. xiāng lǐ mù yǒng zhě fá zhī, shēn tú yào, yóu yǒng yú tán dǐ, jiāo nǎi yuè yú shā ruì, pán wān lì kùn, lǐ guàn zào yǐ zhù, jìng bì zhī. chū běi mèng suǒ yán
《月令》:「季秋伐蛟取鼉,以明蛟可伐而龍不可觸也。」蛟之為物,不識其形狀。非有鱗鬣四足乎?或曰,虬蜧蛟蝹,狀如蛇也。南僧說蛟之形,如馬蟥,即水蛭也,涎沫腥粘,掉尾纏人,而噬其血。蜀人號為「馬絆蛇」。頭如貓鼠,有一點白,漢州古城潭內馬絆蛇,往往害人。鄉里募勇者伐之,身塗藥,游泳於潭底,蛟乃躍於沙汭,蟠蜿力困,里灌噪以助,竟斃之。(出《北夢瑣言》)