cǎo huā jīng jié huā yě xī mì huā dōu shèng huā cù dié huā róng kuí jīn dēng huā jīn qián huā pí shī shā huā
草花 旌節花 野悉密花 都勝花 簇蝶花 茙葵 金燈花 金錢花 毗屍沙花
mù huā xù mǔ dān bái mǔ dān hóng zǐ mǔ dān zhèng dào yūn mǔ dān hé huān mǔ dān rǎn mǔ dān huā zhǔ mǔ dān
木花 敘牡丹 白牡丹 紅紫牡丹 正倒暈牡丹 合歡牡丹 染牡丹花 斸牡丹
yuè guì huā mǔ guì huā guì huā hǎi shí liú huā nán hǎi zhū jǐn lǐng biǎo zhū jǐn hóng jǐn huā nà tí jǐn huā
月桂花 牡桂花 桂花 海石榴花 南海朱槿 嶺表朱槿 紅槿花 那提槿花
fú sāng huā zhēn tóng huā zhī zi huā shān chá huā sān sè shí nán huā bǐ lǘ huā mù lián huā nà jiā huā
佛桑花 貞桐花 梔子花 山茶花 三色石楠花 比閭花 木蓮花 那伽花
mù lán huā yì mù huā bì méi guī cì tóng huā huái fēng huā zhí zhú huā líng xiāo huā fēn zhī hé yè shū hé
木蘭花 異木花 碧玫瑰 刺桐花 懷風花 躑躅花 凌霄花 分枝荷 夜舒荷
shuì lián huā bì lián huā rǎn qīng lián huā sān duǒ ruì lián ǒu lián shí jì líng
睡蓮花 碧蓮花 染青蓮花 三朵瑞蓮 藕 蓮實 芰菱
cǎo huā
草花
jīng jié huā
旌節花
lí zhōu hàn yuán xiàn yǒu jīng jié huā, qù dì sān èr chǐ, xíng xíng jiē rú jīng jié yě. chū lí zhōu hàn yuán xiàn tú jīng
黎州漢源縣有旌節花,去地三二尺,行行皆如旌節也。(出《黎州漢源縣圖經》)
yě xī mì huā
野悉密花
yě xī mì chū fú lín guó, yì chū bō sī guó. miáo zhǎng qī bā chǐ, yè shì méi. sì shí fū róng. qí huā wǔ chū, bái sè, bù jié zi. huā kāi shí, biàn yě jiē xiāng. yǔ lǐng nán zhān táng xiāng lèi. xī yù rén cháng cǎi qí huā, yā yǐ wèi yóu, tú qí xiāng huá.
野悉密出佛林國,亦出波斯國。苗長七八尺,葉似梅。四時敷榮。其花五出,白色,不結子。花開時,遍野皆香。與嶺南詹糖相類。西域人常采其花,壓以為油,塗其香滑。
dōu shèng huā
都勝花
dōu shèng huā, zǐ sè, liǎng zhòng xīn, shù yè juǎn shàng, rú lú duǒ, ruǐ huáng yè xì.
都勝花,紫色,兩重心,數葉卷上,如蘆朵,蕊黃葉細。
cù dié huā
簇蝶花
cù dié huā, huā duǒ cù yī ruǐ, rú lián fáng. sè qiǎn hóng. chū zài wēn zhōu.
簇蝶花,花朵簇一蕊,如蓮房。色淺紅。出在溫州。
róng kuí
茙葵
róng kuí, běn hú zhōng kuí yě, yī míng hú kuí. shì kuí. dà zhě hóng, kě jī wèi bù. shāo zuò huī, cáng dà huǒ, jiǔ bù miè. yǒu zhòng tái zhě.
茙葵,本湖中葵也,一名胡葵。似葵。大者紅,可緝為布。燒作灰,藏大火,久不滅。有重台者。
jīn dēng huā
金燈花
jīn dēng yī yuē jiǔ xíng, huā yè bù xiāng jiàn. sú è rén jiā zhǒng zhī, gù yī míng wú yì cǎo.
金燈一曰九形,花葉不相見。俗惡人家種之,故一名無義草。
jīn qián huā
金錢花
jīn qián huā. liáng shí jīng zhōu yuàn shǔ, shuāng liù dǔ jīn qián, qián jǐn, yǐ jīn qián huā xiāng zú. yú hóng wèi dé huā shèng dé qián.
金錢花。梁時荊州掾屬,雙六賭金錢,錢盡,以金錢花相足。魚弘謂得花勝得錢。
pí shī shā huā
毗屍沙花
pí shī shā, yī míng yuē zhōng jīn qián huā. běn chū wài guó, liáng dà tóng èr nián lái zhōng tǔ. yǐ shàng qī huā bìng chū yǒu yáng zá zǔ
毗屍沙,一名曰中金錢花。本出外國,梁大同二年來中土。(已上七花並出《酉陽雜俎》)
mù huā
木花
xù mǔ dān
敘牡丹
mǔ dān huā, shì wèi jìn yǒu. gài yǐ suí mò wén shì jí zhōng, wú mǔ dān gē shī. zé yáng zi huá yǒu zhòu mǔ dān chù jí fēn míng. zi huá běi qí rén, zé zhī mǔ dān huā yì yǐ jiǔ yǐ chū shàng shū gù shí. yòu xiè kāng lè jí, yì yán zhú jiān shuǐ jì duō mǔ dān. ér suí cháo zhǒng zhí fǎ qī shí yú juǎn zhōng, bù shuō mǔ dān zhě, zé suí cháo huā yào zhōng suǒ wú yě. chū yǒu yáng zá zǔ
牡丹花,世謂近有。蓋以隋末文士集中,無牡丹歌詩。則楊子華有晝牡丹處極分明。子華北齊人,則知牡丹花亦已久矣(出《尚書故實》)。又《謝康樂》集,亦言「竹間水際多牡丹」。而隋朝《種植法》七十餘卷中,不說牡丹者,則隋朝花葯中所無也。(出《酉陽雜俎》)
bái mǔ dān
白牡丹
táng kāi yuán mò, péi shì yān wèi láng guān, fèng shǐ yōu jì huí, zhì fén zhōu zhòng xiāng sì, dé bái mǔ dān yī kē. zhí yú zhǎng xìng sī dì. tiān bǎo zhōng, wèi dū xià qí shǎng. dāng shí míng shì, yǒu péi gěi shì zhái kàn mǔ dān shī. shī xún fǎng wèi huò. tài cháng bó shì zhāng chéng, cháng jiàn péi jì jiǔ shuō, yòu fáng guǎn yǒu yán: mǔ dān zhī huì, guǎn bù yǔ yān. chū yǒu yáng zá zǔ
唐開元末,裴士淹為郎官,奉使幽冀回,至汾州眾香寺,得白牡丹一棵。值於長興私地。天寶中,為都下奇賞。當時名士,有《裴給事宅看牡丹》詩。詩尋訪未獲。太常博士張乘,嘗見裴祭酒說,又房琯有言:「牡丹之會,琯不與焉。」(出《酉陽雜俎》)
hóng zǐ mǔ dān
紅紫牡丹
táng zhì dé zhōng, mǎ pú shè zǒng zhèn tài yuán. dé hóng zǐ èr sè mǔ dān, yí yú chéng zhōng. yuán hé chū yóu shǎo, jīn yǔ róng kuí jiào jiào zì yuán què. jù míng chāo běn chén xiào běn bǔ. duō shǎo ěr. chū yǒu yáng zá zǔ
唐至德中,馬僕射總鎮太原。得紅紫二色牡丹,移於城中。元和初猶少,今與茙葵較(「較」字原闕。據明抄本、陳校本補。)多少耳。(出《酉陽雜俎》)
zhèng dào yūn mǔ dān
正倒暈牡丹
zhǎng ān xìng táng sì, yǒu mǔ dān yī kē, táng yuán hé zhōng, zhe huā èr qiān yī bǎi duǒ. qí sè yǒu zhèng yūn dào yūn, qiǎn qiǎn yuán zuò shēn, jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi hóng shēn zǐ, huáng bái tán děng, dú wú shēn hóng. yòu wú huā yè zhōng wú mǒ xīn zhě. zhòng tái huā. yǒu huā miàn jìng qī bā cùn zhě. chū yǒu yáng zá zǔ
長安興唐寺,有牡丹一棵,唐元和中,著花二千一百朵。其色有正暈倒暈,淺(「淺」原作「深」,據明抄本、陳校本改)紅深紫,黃白檀等,獨無深紅。又無花葉中無抹心者。重台花。有花面徑七八寸者。(出《酉陽雜俎》)
hé huān mǔ dān
合歡牡丹
zhǎng ān xìng shàn sì sù shī yuàn mǔ dān, sè jué jiā. yuán hé mò, yī zhī huā hé huān. chū yǒu yáng zá zǔ
長安興善寺素師院牡丹,色絕嘉。元和末,一枝花合歡。(出《酉陽雜俎》)
rǎn mǔ dān huā
染牡丹花
táng cháo hán wén gōng yù, yǒu shū cóng zǐ zhí, zì jiāng huái lái. nián shén shǎo, hán lìng xué yuàn zhōng bàn zǐ dì. zǐ dì xī wèi líng rǔ. hán zhī, suì sòng jiē xī sēng yuàn zhōng, lìng dú shū. jīng xún, sì zhǔ gāng fù sù qí kuáng lǜ, hán jù lìng guī, qiě zé yuē: shì sì jiàn lèi, yíng yī shí, shàng yǒu yī shì zhǎng chù. rǔ suǒ wèi rú cǐ, jìng zuò hé wù? zhí bài xiè. xú yuē: mǒu yǒu yī yì, hèn shū bù zhī. yīn zhǐ jiē qián mǔ dān yuē: shū yào cǐ huā qīng zǐ huáng chì, wéi mìng yě. hán dà qí zhī, suì gěi suǒ xū shì zhī. nǎi shù bó qū, jǐn zhē mǔ dān cóng, bù lìng rén kuī. jué kē sì miàn, shēn jí qí gēn, kuān róng rén zuò. wéi jī zǐ kuàng qīng fěn zhū hóng, dàn mù zhì qí gēn. fán qī rì, suì yǎn kēng. bái qí shū yuē: gēn xiào chí yī yuè. shí dōng chū yě, mǔ dān běn zǐ, jí huā fā, sè huáng hóng lì yuán. měi duǒ yǒu yī lián shī, zì sè zǐ fēn míng, nǎi shì hán gōng chū guān shí shī tóu yī yùn, yuē: yún héng qín lǐng jiā hé zài? xuě yōng lán guān mǎ bù qián shí sì zì. hán dà jīng yì. suì nǎi cí guī jiāng huái, jìng bù yuàn shì. chū yǒu yáng zá zǔ
唐朝韓文公愈,有疏從子侄,自江淮來。年甚少,韓令學院中伴子弟。子弟悉為凌辱。韓知,遂送街西僧院中,令讀書。經旬,寺主綱復訴其狂率,韓遽令歸,且責曰:「市肆賤類,營衣食,尚有一事長處。汝所為如此,竟作何物?」侄拜謝。徐曰:「某有一藝,恨叔不知。」因指階前牡丹曰:「叔要此花青紫黃赤,唯命也。」韓大奇之,遂給所須試之。乃豎箔曲,盡遮牡丹叢,不令人窺。掘棵四面,深及其根,寬容人坐。唯齎紫鑛輕粉朱紅,旦暮治其根。凡七日,遂掩坑。白其叔曰:「根校遲一月。」時冬初也,牡丹本紫,及花發,色黃紅歷緣。每朵有一聯詩,字色紫分明,乃是韓公出關時詩頭一韻,曰:「雲橫秦嶺家何在?雪擁藍關馬不前」十四字。韓大驚異。遂乃辭歸江淮,竟不願仕。(出《酉陽雜俎》)
zhǔ mǔ dān
斸牡丹
zhǎng ān guì yóu shàng mǔ dān, sān shí yú nián yǐ. měi chūn mù, chē mǎ ruò kuáng, yǐ bù jiù wán wèi chǐ. jīn wú pù wéi wài sì guān, zhǒng yǐ qiú lì, yī běn yǒu shù wàn zhě. yuán hé mò, hán lìng zhí guó shǐ bǔ zhōng zhí zuò shǐ zhì zhǎng ān, sī dì yǒu zhī, jù lìng zhǔ qù. yuē: wú qǐ xiào ér nǚ zǐ yě? chū guó shǐ bǔ
長安貴游尚牡丹,三十餘年矣。每春暮,車馬若狂,以不就玩為恥。金吾鋪圍外寺觀,種以求利,一本有數萬者。元和末,韓令侄(《國史補》中「侄」作「始」)至長安,私第有之,遽令斸去。曰:「吾豈效兒女子也?」(出《國史補》)
yuè guì huā
月桂花
yuè guì, yè rú guì. huā qiǎn huáng sè, sì bàn. qīng ruǐ, huā shèng fā rú shì dì. chū jiǎng shān. chū yǒu yáng zá zǔ
月桂,葉如桂。花淺黃色,四瓣。青蕊,花盛發如柿蒂。出蔣山。(出《酉陽雜俎》)
mǔ guì huā
牡桂花
mǔ guì, yè dà rú kǔ zhú. yè zhōng yǒu yī mài rú bǐ jī. huā dì yè sān bàn, bàn duān fēn wèi liǎng qí. qí biǎo sè qiǎn huáng, jìn qí qiǎn hóng sè. huā liù bàn, sè bái. xīn tū qǐ rú lì zhī. qí zhī zǐ. chū wù zhōu shān zhōng. chū yǒu yáng zá zǔ
牡桂,葉大如苦竹。葉中有一脈如筆跡。花蒂葉三瓣,瓣端分為兩歧。其表色淺黃,近歧淺紅色。花六瓣,色白。心凸起如荔枝。其枝紫。出婺州山中。(出《酉陽雜俎》)
guì huā
桂花
guì huā, sān yuè kāi, huáng ér bù bái. dà yǔ shī jiē chēng guì huā nài rì, jí zhāng qǔ jiāng shī guì huá qiū jiǎo jié, wàng yǐ. chū yǒu yáng zá zǔ
桂花,三月開,黃而不白。大庾詩皆稱桂花耐日,及張曲江詩「桂華秋皎潔」,妄矣。(出《酉陽雜俎》)
hǎi shí liú huā
海石榴花
luó duō hǎi hóng bìng hǎi shí liú. táng zàn huáng lǐ dé yù yán, huā zhōng dài hǎi zhě, xī cóng hǎi dōng lái. zhāng chuān huā chà lèi hǎi shí liú, wǔ duǒ cù shēng, yè xiá zhǎng, chóng tà chéng.
羅多海紅並海石榴。唐贊皇李德裕言,花中帶海者,悉從海東來。章川花差類海石榴,五朵簇生,葉狹長,重沓承。
nán hǎi zhū jǐn
南海朱槿
nán hǎi sì shí jiē yǒu zhū jǐn, huā cháng kāi. rán yī běn zhī nèi, suǒ fā bù guò yī èr shí huā. qiě kāi bù néng rú tú huà zhě, cóng fā làn màn. yuán què chū chù, míng chāo běn zuò chū yǒu yáng zá zǔ
南海四時皆有朱槿,花常開。然一本之內,所發不過一二十花。且開不能如圖畫者,叢發爛熳。(原闕出處,明抄本作「出《酉陽雜俎》」)
lǐng biǎo zhū jǐn
嶺表朱槿
lǐng biǎo zhū jǐn huā, jīng yè jiē rú sāng shù. yè guāng ér hòu nán rén wèi zhī fú sāng. shù shēn gāo zhě chū yǒu yáng zá zǔ, zhǐ yú sì wǔ chǐ, ér zhī yè pó suō. zì èr yuè kāi huā, zhì yú zhōng dōng fāng xiē. qí huā shēn hóng sè, wǔ chū, rú dà shǔ kuí. yǒu ruǐ yī tiáo, zhǎng yú huā yè, shàng zhuì jīn xiè, rì guāng suǒ shuò, yí yǒu yàn shēng. yī cóng zhī shàng, rì kāi shù bǎi duǒ, suī fán ér yǒu yàn, qiě jìn ér wú xiāng. mù luò cháo kāi. chā zhī jí huó, gù míng zhī jǐn. lǐ nǚ yì cǎi ér yù, yī qián shòu shù shí duǒ. ruò wēi cǐ huā, hóng méi wú yǐ zī qí sè. chū lǐng biǎo lù yì
嶺表朱槿花,莖葉皆如桑樹。葉光而厚(南人謂之弗桑)。樹身高者(出《酉陽雜俎》),止於四五尺,而枝葉婆娑。自二月開花,至於中冬方歇。其花深紅色,五出,如大蜀葵。有蕊一條,長於花葉,上綴金屑,日光所爍,疑有焰生。一叢之上,日開數百朵,雖繁而有艷,且近而無香。暮落朝開。插枝即活,故名之槿。俚女亦采而鬻,一錢售數十朵。若微此花,紅梅無以資其色。(出《嶺表錄異》)
hóng jǐn huā
紅槿花
lǐng nán hóng jǐn, zì zhēng yuè qì shí èr yuè cháng kāi, qiū dōng chà shǎo ěr. chū lǐng nán yì wù zhì
嶺南紅槿,自正月迄十二月常開,秋冬差少耳。(出《嶺南異物志》)
nà tí jǐn huā
那提槿花
nà tí jǐn huā, zǐ sè, liǎng zhòng yè. wài zhòng yè juǎn xīn, xīn zhōng chōu jīng, gāo cùn yú. yè duān fēn wǔ bàn, rú dì. bàn zhōng zǐ ruǐ, jīng shàng huáng ruǐ.
那提槿花,紫色,兩重葉。外重葉卷心,心中抽莖,高寸余。葉端分五瓣,如蒂。瓣中紫蕊,莖上黃蕊。
fú sāng huā
佛桑花
mǐn zhōng duō fó sāng shù. zhī yè rú sāng, wéi tiáo shàng gōu. huā fáng rú tóng huā, hán zhǎng yī cùn yú, shì zhòng tái zhuàng. huā yì yǒu qiǎn huáng zhě. nán zhōng tóng huā yǒu shēn sè zhě.
閩中多佛桑樹。枝葉如桑,唯條上勾。花房如桐花,含長一寸余,似重台狀。花亦有淺黃者。南中桐花有深色者。
zhēn tóng huā
貞桐花
zhēn tóng, zhī duān chōu chì huáng tiáo, tiáo fù páng duì, fēn sān céng. huā dà rú luò sū huā, huáng sè. yī jīng shàng yǒu wǔ liù shí duǒ.
貞桐,枝端抽赤黃條,條復旁對,分三層。花大如落蘇花,黃色。一莖上有五六十朵。
zhī zi huā
梔子花
zhū huā shǎo liù chū zhě, wéi zhī zi huā liù chū. táo zhēn bái bái yuán zuò yuē, jù míng chāo běn gǎi yán: zhī zi jiǎn huā liù chū, kè fáng qī dào. qí huā xiāng shén, xiāng chuán jí xī yù zhān bó yě.
諸花少六出者,唯梔子花六出。陶真白(「白」原作「曰」,據明抄本改)言:「梔子剪花六出,刻房七道。」其花香甚,相傳即西域薝蔔也。
shān chá huā
山茶花
shān chá, yè rú chá shù, gāo zhě zhàng yú. huā dà yíng cùn, sè rú fēi. shí èr yuè kāi.
山茶,葉如茶樹,高者丈余。花大盈寸,色如緋。十二月開。
sān sè shí nán huā
三色石楠花
héng shān shí nán huā, yǒu zǐ bì bái sān sè. huā dà rú mǔ dān. yì yǒu wú huā zhě.
衡山石楠花,有紫碧白三色。花大如牡丹。亦有無花者。
bǐ lǘ huā
比閭花
bái zhōu bǐ lǘ huá, qí huá ruò yǔ. fá qí mù wèi xīn, zhōng rì huǒ bù bài.
白州比閭華,其華若羽。伐其木為薪,終日火不敗。
mù lián huā
木蓮花
mù lián huā, yè shì xīn yí, huā lèi lián sè. chū míng yù xī, áng zhōu yì yǒu.
木蓮花,葉似辛夷,花類蓮色。出鳴玉溪,卬州亦有。
nà jiā huā
那伽花
nà jiā huā, zhuàng rú sān chūn, wú yè, huá sè bái, xīn huáng, liù bàn. chū zài bó shàng.
那伽花,狀如三春,無葉,華色白,心黃,六瓣。出在舶上。
mù lán huā
木蘭花
zhǎng ān dūn huà fāng bǎi xìng jiā, táng dà hé zhōng, yǒu mù lán yī shù, huā sè shēn hóng. hòu guì zhōu guān chá shǐ lǐ bó kàn zhái rén, yǐ wǔ qiān mǎi zhī. zhái zài shuǐ běi. jīng nián, huā zǐ sè.
長安敦化坊百姓家,唐大和中,有木蘭一樹,花色深紅。後桂州觀察使李勃看宅人,以五千買之。宅在水北。經年,花紫色。
yì mù huā
異木花
táng wèi gōng lǐ dé yù, cháng huò yì mù yī zhū, chūn huā zǐ. yǔ sī mù zhōng yī suì fā huā, wéi mù lán.
唐衛公李德裕,嘗獲異木一株,春花紫。予思木中一歲發花,唯木蘭。
bì méi guī
碧玫瑰
luò zhōng yù huā mù zhě, yán sōng shān shēn chù, yǒu bì sè méi guī. ér jīn wáng yǐ. zì nà tí jǐn huā xià bìng chū yǒu yáng zá zǔ
洛中鬻花木者,言嵩山深處,有碧色玫瑰。而今亡矣。(自那提槿花下並出《酉陽雜俎》)
cì tóng huā
刺桐花
cì tóng huā, zhuàng rú tú huà zhě bù lèi. qí mù wèi cái. sān sì yuè shí, bù yè fán mì, hòu yǒu chì huā. jiān shēng yè jiān sān wǔ fáng, bù dé rú huà zhě. hóng fāng mǎn shù zhé chuán chén qù jí, jiā yú mǐn, yīn yǔ fāng wù. qù jí yuē: mǐn zhī quán zhōu cì tóng, yè lǜ ér huā hóng fáng. zhào wù jiē zhū yīn rán, yǔ pān yú zhě bù tóng. nǎi zhī cǐ dì suǒ huà zhě, shí gé zhōng zhī mù. fēi nán hǎi zhī suǒ shēng yě. chuán yuán zuò yuán, fāng xià yuán yǒu fēng zì, mǐn zhī quán zhōu shàng yuán què yuē zì, jiē zhū yuán zuò jiā wèi, shēng yuán zuò yì, jù míng chāo běn gǎi. chū tóu huāng zá lù
刺桐花,狀如圖畫者不類。其木為材。三四月時,布葉繁密,後有赤花。間生葉間三五房,不得如畫者。紅芳滿樹(謫椽陳去疾,家於閩,因語方物。去疾曰:「閩之泉州刺桐,葉綠而花紅房。照物皆朱殷然,與番禺者不同。乃知此地所畫者,實閣中之木。非南海之所生也。「椽」原作「緣」,「方」下原有「風」字,「閩之泉州」上原闕「曰」字,皆朱原作家未,「生」原作「意」,據明抄本改)。(出《投荒雜錄》)
huái fēng huā
懷風花
lè yóu yuàn zì shēng méi guī shù. xià duō mù xu. yī míng huái fēng. shí rén huò wèi zhī guāng fēng. fēng zài qí jiān cháng sù rán, rì zhào qí huā yǒu guāng cǎi, gù míng yuē mù xu huái fēng. mào líng rén wèi zhī lián zhī cǎo. chū xī jīng zá jì
樂游苑自生玫瑰樹。下多苜蓿。一名懷風。時人或謂之光風。風在其間常肅然,日照其花有光采,故名曰苜蓿懷風。茂陵人謂之連枝草。(出《西京雜記》)
zhí zhú huā
躑躅花
nán zhōng huā duō hóng chì, yì bǐ zhī fāng sè yě, wéi zhí zhú wèi shèng. lǐng běi shí yǒu, bù rú nán zhī fán duō yě. shān gǔ jiān xī shēng. èr yuè fā shí, zhào yào rú huǒ. yuè yú bù xiē. chū lǐng nán yì wù zhì
南中花多紅赤,亦彼之方色也,唯躑躅為勝。嶺北時有,不如南之繁多也。山谷間悉生。二月發時,照耀如火。月余不歇。(出《嶺南異物志》)
líng xiāo huā
凌霄花
líng xiāo huā zhōng lù shuǐ, sǔn rén mù. chū yǒu yáng zá zǔ
凌霄花中露水,損人目。(出《酉陽雜俎》)
fēn zhī hé
分枝荷
hàn míng dì shí, chí zhōng yǒu fèn zhī hé, yī jīng sì yè, zhuàng rú pián gài. shí rú xuán zhū, kě yǐ shì pèi. chū yǒu yáng zá zǔ
漢明帝時,池中有分枝荷,一莖四葉,狀如駢蓋。實如玄珠,可以飾珮。(出《酉陽雜俎》)
yè shū hé
夜舒荷
líng dì shí, yǒu yè shū hé, yī jīng sì lián. qí yè yè shū zhòu juǎn. chū yǒu yáng zá zǔ
靈帝時,有夜舒荷,一莖四蓮。其葉夜舒晝卷。(出《酉陽雜俎》)
shuì lián huā
睡蓮花
shuì lián. nán hǎi yǒu shuì lián, yè zé huā dī rù shuǐ. yuán què chū chù, jīn jiàn yǒu yáng zá zǔ shí jiǔ
睡蓮。南海有睡蓮,夜則花低入水。(原闕出處,今見《酉陽雜俎》十九)
bì lián huā
碧蓮花
xuān píng xuān píng yuán zuò táng shì, jù chén xiào běn gǎi zhōng tài fù xiāng guó lú gōng, yīng jǔ shí, jì jū shòu zhōu ān fēng xiàn bié shù. cháng yóu què pí, jiàn lǐ rén fù xīn zhě, chí bì lián huā yī duǒ. gōng jīng wèn zhī. dá yuē: bēi zhōng de zhī. lú gōng hòu cóng shì zhè xī. yīn shǐ huái fú. huà yú tài wèi wèi gōng lǐ dé yù. dé yù lìng sōu fǎng què pí, zé wú yǒu yǐ. yòu biàn xún yú jiāng zhǔ jiān, yì zhōng bù néng dé. nǎi zhī xiàng zhě yī duǒ, gài shén yì ěr. chū shàng shū gù shí
宣平(「宣平」原作「唐室」,據陳校本改)中太傅相國盧公,應舉時,寄居壽州安豐縣別墅。嘗游芍陂,見里人負薪者,持碧蓮花一朵。公驚問之。答曰:「陂中得之。」盧公後從事浙西。因使淮服。話於太尉衛公李德裕。德裕令搜訪芍陂,則無有矣。又遍尋於江渚間,亦終不能得。乃知向者一朵,蓋神異耳。(出《尚書故實》)
rǎn qīng lián huā
染青蓮花
táng hán wén gōng yù zhī zhí, yǒu zhǒng huā zhī yì. wén qí shuō yú xiǎo shuō xiǎo shuō èr zì yuán què, jù míng chāo běn bǔ. dù gěi shì rú xiū diǎn diǎn yuán zuò yǔ, jù běi mèng suǒ yán gǎi hú zhōu, yǒu rǎn hù jiā, chí shēng qīng lián huā. cì shǐ mìng shōu lián zi guī jīng, zhǒng yú chí zhǎo, huò biàn wèi hóng lián, yīn yì zhī. nǎi zhì shū wèn rǎn gōng. rǎn gōng yuē: wǒ jiā yǒu sān sān yuán zuò gōng, jù chén xiào běn gǎi shì zhì diàn wèng, cháng yǐ lián zi jìn yú wèng dǐ, qí jīng suì nián, rán hòu zhǒng zhī. ruò yǐ suǒ zhǒng qīng lián huā zǐ wèi zhǒng, jí qí hóng yǐ. gài hái běn zhì, yòu hé zú guài? nǎi yǐ suǒ jìn lián zi jì zhī. dào shì shēn kuāng tú, yòu jiàn rén yǐ jī shǐ hé tǔ, péi sháo yào huā cóng, qí dàn hóng zhě xī chéng shēn hóng. rǎn zhī suǒ yì xìn yǐ. wěi shǔ wáng xiān zhǔ jiāng yàn jià, qí nián, é méi shān suō luó huā, xī kāi bái huā. yòu jīng wén xiàn wáng wèi hōng qián shù nián, gōu gǎng chéng huáng, xī kāi bái lián. yī zé rǎn yǐ qì lèi, yī zé biǎo shì xiōng zhào, yòu hé yí zāi? yuán què chū chù, míng chāo běn zuò chū běi mèng suǒ yán
唐韓文公愈之侄,有種花之異。聞其說於小說(「小說」二字原闕,據明抄本補)。杜給事孺休典(「典」原作「與」,據《北夢瑣言》改)湖州,有染戶家,池生青蓮花。刺史命收蓮子歸京,種於池沼,或變為紅蓮,因異之。乃致書問染工。染工曰:「我家有三(「三」原作「公」,據陳校本改)世治靛瓮,嘗以蓮子浸於瓮底,俟經歲年,然後種之。若以所種青蓮花子為種,即其紅矣。蓋還本質,又何足怪?」乃以所浸蓮子寄之。道士申匡圖,又見人以雞矢和土,培芍藥花叢,其淡紅者悉成深紅。染之所益信矣。偽蜀王先主將晏駕,其年,峨眉山娑羅花,悉開白花。又荊文獻王未薨前數年,溝港城隍,悉開白蓮。一則染以氣類,一則表示凶兆,又何疑哉?(原闕出處,明抄本「作出《北夢瑣言》」)
sān duǒ ruì lián
三朵瑞蓮
wěi shǔ zhǔ dāng jiàn wèi, zhū xūn guì gōng chén, jìng qǐ jiǎ dì. dú wěi zhōng lìng zhào tíng yǐn, qǐ nán zhái běi zhái. qiān liáng wàn gǒng, qí zhū shē lì, mò zhī yǔ chóu. hòu zhěn jiāng dú, chí zhōng yǒu èr dǎo yǔ. suì zhòu shí xún chí, sì àn jiē zhǒng chuí yáng, huò jiān zá mù fú róng. chí zhōng zhǒng ǒu. měi zhì qiū xià, huā kāi yú yuè. liǔ yīn zhī xià, yǒu shì zǐ zhí juǎn zhě, chuí lún zhě, zhí rú yì zhě, zhí chén wěi zhě, tán shī lùn dào zhě. yī dàn àn zhī wēi, yǒu lián yī jīng, shàng fèn liǎng qí, kāi èr duǒ. qí shí wèi zhī tài píng wú shì zhī qiū, shì nǚ tuō xiāng sì yàn, kàn zhě shén zhòng. zhào tíng yǐn huà tú yǐ jìn, shǔ zhǔ tàn shǎng. qí shí gē zhě yǒng zhě bù shǎo. wú hé, jìn yuàn zhōng yǒu lián yī jīng, qí fēn sān duǒ. shǔ wáng kāi yán yàn, zhào qún chén shǎng zhī. shì shí cí chén yǐ xià, jiē gòng shī. dāng shí yǒu hào shì zhě, tú yǐ huì shì, zhì jīn chuán zhī.
偽蜀主當僭位,諸勛貴功臣,競起甲第。獨偽中令趙廷隱,起南宅北宅。千梁萬拱,其諸奢麗,莫之與儔。後枕江瀆,池中有二島嶼。遂甃石循池,四岸皆種垂楊,或間雜木芙蓉。池中種藕。每至秋夏,花開魚躍。柳蔭之下,有士子執卷者,垂綸者,執如意者,執塵尾者,談詩論道者。一旦岸之隈,有蓮一莖,上分兩歧,開二朵。其時謂之太平無事之秋,士女拖香肆艷,看者甚眾。趙廷隱畫圖以進,蜀主嘆賞。其時歌者詠者不少。無何,禁苑中有蓮一莖,歧分三朵。蜀王開筵宴,召群臣賞之。是時詞臣已下,皆貢詩。當時有好事者,圖以繪事,至今傳之。
ǒu
藕
sū zhōu jìn ǒu, qí zuì shàng zhě míng shāng hé ǒu. huò yún, hé míng huò yún, yè gān wèi chóng suǒ shāng huò yún, gù shāng qí yè, yǐ zhǎng qí gēn. jìn duō chóng tái hé, shí zhōng yòu shēng huā, yì shén yì yě. chū guó shǐ bǔ
蘇州進藕,其最上者名傷荷藕。或雲,荷名;或雲,葉甘為蟲所傷;或雲,故傷其葉,以長其根。近多重台荷,實中又生花,亦甚異也。(出《國史補》)
lián shí
蓮實
shí lián rù shuǐ chén, wéi jiān jiǎn lǔ néng fú zhī. yàn shí zhī, fèn luò shān zhōng, bǎi nián bù huài. xiāng chuán xiàng zǐ luò shuǐ wèi lián. chū yǒu yáng zá zǔ
石蓮入水沉,唯煎鹼鹵能浮之。雁食之,糞落山中,百年不壞。相傳橡子落水為蓮。(出《酉陽雜俎》)
jì
芰
jì yī míng shuǐ cài, yī míng xiǎn tái. hàn wǔ kūn míng chí zhōng, yǒu fú gēn líng, gēn chū shuǐ shàng, yè lún bō xià, yì yuē qīng shuǐ jì. xuán dōu yǒu jì, bì sè, zhuàng rú jī fēi, míng fān jī jì. xiān rén fú bó zi cháng cǎi zhī. chū yǒu yáng zá zǔ
芰一名水菜,一名蘚苔。漢武昆明池中,有浮根菱,根出水上,葉淪波下,亦曰青水芰。玄都有芰,碧色,狀如雞飛,名翻雞芰。仙人鳧伯子常采之。(出《酉陽雜俎》)
líng
菱
líng, jīn rén dàn yán líng jì. zhū jiě cǎo mù shū, yì bù fēn bié. wéi wǔ ān pín wǔ wǔ ān pín wǔ yuán zuò wǔ ān huò wǔ, jù quán táng wén qī liù yī gǎi líng jì, yán sì jiǎo yuē jì, liǎng jiǎo yuē líng. jīn sū zhōu zhé yāo líng duō liǎng jiǎo. jīng zhōu yǒu sēng, yí duàn chéng shì yī dòu yǐng chéng líng, sān jiǎo ér wú máng, kě yǐ ruá shā. chū yǒu yáng zá zǔ
菱,今人但言菱芰。諸解草木書,亦不分別。唯伍安貧《武(「伍安貧武」原作「五安貨五」,據《全唐文》七六一改)陵記》,言四角曰芰,兩角曰菱。今蘇州折腰菱多兩角。荊州有僧,遺段成式一斗郢城菱,三角而無芒,可以挼莎。(出《酉陽雜俎》)