chì yāo yǐ sū zhàn shí xiàn wáng sǒu bù yǐn shǒu gōng rǎn duān yǐn chǐ wéi jūn lù yóng
赤腰蟻 蘇湛 石憲 王叟 步蚓 守宮 冉端 蚓齒 韋君 陸顒
chì yāo yǐ
赤腰蟻
duàn chéng shì, yuán hé zhōng, jiǎ jū zài zhǎng xìng lǐ. tíng yǒu yī xué yǐ, xíng zhuàng qiè chì yǐ zhī dà zhě, ér sè zhèng hēi, yāo jié wēi chì, shǒu ruì zú gāo, zǒu zuì qīng xùn, měi shēng zhì huò jí xiǎo chóng rù xué, zhé huài dié zhì xué, gài fáng qí yì yě. zì hòu xǐ jū shù chù, gèng bù fù jiàn.
段成式,元和中,假居在長興里。庭有一穴蟻,形狀竊赤蟻之大者,而色正黑,腰節微赤,首銳足高,走最輕迅,每生致蠖及小蟲入穴,輒壞垤窒穴,蓋防其逸也。自後徙居數處,更不復見。
sū zhàn
蘇湛
táng yuán hé zhōng, sū zhàn yóu péng què shān, guǒ liáng zuān huǒ, jìng wú yí zhǐ. hū wèi qī yuē: wǒ xíng shān zhōng, dǔ dǔ yuán zuò dōu, jù yǒu yáng zá zǔ gǎi. dào yán yǒu guāng rú jìng, bì líng jìng yě, míng rì jiāng tóu zhī, jīn yǔ qīng jué. qī zǐ hào qì, zhǐ zhī bù dé, jí míng suì xíng. qī zǐ lǐng nú bì qián suí zhī, rù shān shù shí lǐ, yáo wàng yán yǒu bái guāng, yuán míng jìng zhàng, sū suì bī zhī. cái jí qí guāng, zhǎng jiào yī shēng, qī ér jù qián jiù zhī, shēn rú jiǎn yǐ. yǒu hēi zhī zhū, dà rú gǔ mǔ, zǒu jí yán shàng, nú yǐ lì dāo jué qí wǎng, fāng duàn, sū yǐ nǎo xiàn ér sǐ. qī nǎi jī chái shāo qí yán, chòu mǎn yī shān. bìng chū yǒu yáng zá zǔ
唐元和中,蘇湛游蓬鵲山,裹糧鑽火,境無遺址。忽謂妻曰:「我行山中,睹(「睹」原作「都」,據《酉陽雜俎》改。)倒岩有光如鏡,必靈境也,明日將投之,今與卿訣。」妻子號泣,止之不得,及明遂行。妻子領奴婢潛隨之,入山數十里,遙望岩有白光,圓明徑丈,蘇遂逼之。才及其光,長叫一聲,妻兒遽前救之,身如繭矣。有黑蜘蛛,大如鈷鉧,走集岩上,奴以利刀決其網,方斷,蘇已腦陷而死。妻乃積柴燒其岩,臭滿一山。(並出《酉陽雜俎》)
shí xiàn
石憲
yǒu shí xiàn zhě, qí jí biān tài yuán, yǐ shāng wèi yè, cháng huò yú dài běi. zhǎng qìng èr nián xià zhōng, yàn mén guān háng dào zhōng, shí shǔ fāng shèng, yīn yǎn dà mù xià. hū mèng yī sēng, fēng mù pī hè nà, qí zhuàng qí yì, lái xiàn qián, wèi xiàn yuē: wǒ lú yú wǔ tái shān zhī nán, yǒu qióng lín jī shuǐ, chū chén sú shén yuǎn, shí qún sēng qīng shǔ zhī dì, tán yuè xìng xié wǒ ér yóu hū. jí bù néng, wú jiàn tán yuè bìng rè qiě sǐ, dé wú huǐ qí xīn yé? xiàn yǐ shí shǔ fāng shèng, sēng qiě yǐ huò fú yǔ xiāng dòng. yīn wèi sēng yuē: yuàn yǔ shī xié qù. yú shì qí sēng yǐn xiàn xī qù, qiě shù lǐ, guǒ yǒu qióng lín jī shuǐ. jiàn qún sēng zài shuǐ zhōng, xiàn guài ér wèn zhī. sēng yuē: cǐ xuán yīn chí, gù wǒ tú yù yú zhōng, qiě yǐ dàng yán yù. yú shì yǐn xiàn huán chí xíng, xiàn dú guài qún sēng zài shuǐ zhōng, yòu qí zhuàng mào wú yī yì zhě. yǐ ér tiān mù, yǒu yī sēng yuē: tán yuè kě tīng wú tú zhī fàn yīn yě. yú shì xiàn lì chí shàng, qún sēng jí yú shuǐ zhōng hé shēng ér zào. jǐn shí qǐng, yǒu yī sēng qiè shǒu yuē: tán yuè yǔ wú xié yù yú xuán yīn chí, shèn wú wèi. xiàn jí suí sēng rù chí zhōng, hū jué yī shēn jǐn lěng jìn ér zhàn, yóu shì jīng wù. jiàn jǐ wò yú dà mù xià, yī jǐn shī, ér hán lì qiě shén. shí yǐ rì mù, jí dǐ cūn shè zhōng. zhì míng rì, bìng shāo yù, yīn xíng yú dào, wén dào zhōng yǒu wā míng, shén lèi qún sēng zhī fàn yīn, yú shì jìng wǎng xún zhī. xíng shù lǐ, qióng lín jī shuǐ, yǒu wā shén duō, qí shuǐ guǒ wèi xuán yīn chí zhě, qí sēng nǎi qún wā. ér xiàn yuē: cǐ wā néng yì xíng yǐ gǎn yú rén, qǐ fēi guài yóu zhě hū? yú shì jǐn shā zhī chū xuān shì zhì
有石憲者,其籍編太原,以商為業,常貨於代北。長慶二年夏中,雁門關行道中,時暑方盛,因偃大木下。忽夢一僧,蜂目披褐衲,其狀奇異,來憲前,謂憲曰:「我廬於五台山之南,有窮林積水,出塵俗甚遠,實群僧清暑之地,檀越幸偕我而游乎。即不能,吾見檀越病熱且死,得無悔其心耶?」憲以時暑方盛,僧且以禍福語相動。因謂僧曰:「願與師偕去。」於是其僧引憲西去,且數里,果有窮林積水。見群僧在水中,憲怪而問之。僧曰:「此玄陰池,故我徒浴於中,且以盪炎燠。」於是引憲環池行,憲獨怪群僧在水中,又其狀貌無一異者。已而天暮,有一僧曰:「檀越可聽吾徒之梵音也。」於是憲立池上,群僧即於水中合聲而噪。僅食頃,有一僧挈手曰:「檀越與吾偕浴於玄陰池,慎無畏。」憲即隨僧入池中,忽覺一身盡冷噤而戰,由是驚悟。見己臥於大木下,衣盡濕,而寒慄且甚。時已日暮,即抵村舍中。至明日,病稍愈,因行於道,聞道中有蛙鳴,甚類群僧之梵音,於是徑往尋之。行數里,窮林積水,有蛙甚多,其水果謂玄陰池者,其僧乃群蛙。而憲曰:「此蛙能易形以感於人,豈非怪尤者乎?」於是盡殺之(出《宣室志》)
wáng sǒu
王叟
bǎo lì chū, zhǎng shā yǒu mín wáng sǒu zhě, jiā pín, lì tián wèi yè. yī rì gēng yú yě, wèi qiū yǐn shì qí bì, tòng chǔ shén, suì chí yǐ guī. qí tòng yì bù kě rěn, yè shēn ér xiǎo, zhòu yín ér xī, rú shì zhě jiǔ xún yú. yǒu yī zhě yún, cǐ dú zhī shèn zhě yě, bìng zhī shǐ, shù yào yǒu jí. zhuàng qiě shēn yǐ, zé wú bù dé ér zhī yě. hòu shù rì, bìng yì shén. hū wén bì yǒu shēng, yōu rán ér wēi, ruò qiū yǐn zhě. yòu shù rì, qí shēng yì dà, rú hé qiān wàn yīn, qí tòng yì suí ér duō yān. shì xī nǎi zú. chū xuān shì zhì
寶曆初,長沙有民王叟者,家貧,力田為業。一日耕於野,為蚯蚓螫其臂,痛楚甚,遂馳以歸。其痛益不可忍,夜呻而曉,晝吟而夕,如是者九旬餘。有醫者雲,此毒之甚者也,病之始,庶藥有及。狀且深矣,則吾不得而知也。後數日,病益甚。忽聞臂有聲,幽然而微,若蚯蚓者。又數日,其聲益大,如合千萬音,其痛亦隨而多焉。是夕乃卒。(出《宣室志》)
bù yǐn
步蚓
duàn chéng shì sān cóng fáng bó fù, táng tài hé sān nián, rèn lú zhōu mǒu guān. tíng qián hū yǒu yǐn chū, dà rú shí zhǐ, zhǎng dà dà zì yuán kòng quē, jù huáng běn bǔ. èr sān zhàng, bái xiàng, dāng xiàng xià yǒu liǎng zú, zhèng rú què jiǎo, bù yú yuán xià, jīng shù rì fāng sǐ. chū yǒu yáng zá zǔ
段成式三從房伯父,唐太和三年,任廬州某官。庭前忽有蚓出,大如食指,長大(「大」字原空缺,據黃本補。)二三丈,白項,當項下有兩足,正如雀腳,步於垣下,經數日方死。(出《酉陽雜俎》)
shǒu gōng
守宮
tài hé mò, sōng zī xiàn nán yǒu shì rén, jì jū qīn gù zhuāng zhōng yì yè. chū dào zhī xī, èr gēng hòu, fāng zhāng dēng lín àn, hū yǒu xiǎo rén bàn cùn, gé jīn, cè zhàng rù mén, wèi shì rén yuē: zhà dào wú zhǔ rén, dāng jì mò. qí shēng dà rú cāng yíng. shì rén sù yǒu dǎn qì, chū ruò bù jiàn. nǎi dēng chuáng zé yuē: jù bù cún zhǔ kè lǐ hū? fù shēng àn kuī shū, gòu lì bù yǐ. yīn fù yàn yú shū shàng, shì rén bù nài, yǐ bǐ jī zhī duò dì, jiào shù shēng, chū mén ér miè. yǒu qǐng, yǒu fù rén sì wǔ, huò lǎo huò shǎo, jiē zhǎng yī cùn, dà hū yuē: zhēn guān yǐ jūn dú xué, gù lìng láng jūn yán zhǎn, qiě lùn jīng ào. hé chī wán kuáng zú, zhé zhì sǔn hài, jīn kě jiàn zhēn guān. qí lái suǒ xù rú yǐ, zhuàng rú zōu lǜ, pū yuán shì rén. shì rén huǎng rán ruò mèng, yīn niè sì zhī, jí kǔ shén. fù yuē: rǔ bù qù, jiāng sǔn rǔ yǎn. sì wǔ tóu suì shàng qí miàn. shì rén jīng jù, suí chū mén. zhì táng dōng, yáo wàng jiàn yī mén, jué xiǎo, rú jié shǐ yá mén. shì rén nǎi jiào: hé wù guài mèi, gǎn líng rén rú cǐ. fù bèi zhòng niè zhī. huǎng hū jiān, yǐ rù xiǎo mén nèi. jiàn yī rén, é guān dāng diàn, jiē xià shì wèi qiān shù, xī zhǎng cùn yú. chì shì rén yuē: wú lián rǔ dú chù, bǐ xiǎo ér wǎng, hé kǔ zhì hài, zuì dāng yāo zhǎn. nǎi jiàn shù shí rén xī chí rèn rǎng bì bī zhī, shì rén dà jù, xiè yuē: mǒu yú ái, ròu yǎn bù shí zhēn guān, qǐ cì yú shēng. jiǔ zhī yuē: qiě jiě zhī huǐ. chì lìng yè chū. bù jué yǐ zài xiǎo mén wài. jí guī shū táng, yǐ wǔ gēng yǐ, cán dēng yóu zài. jí míng, xún qí zōng jī. dōng bì gǔ jiē xià, yǒu xiǎo xué rú lì, shǒu gōng chū rù yān. shì rén jí gù shù fū fā zhī, shēn shù zhàng, yǒu shǒu gōng shí yú shí. dà zhě sè chì, zhǎng chǐ xǔ, gài qí wáng yě. rǎng tǔ rú lóu zhuàng, shì rén jù sū fén zhī, hòu yì wú tā. chū yǒu yáng zá zǔ
太和末,松滋縣南有士人,寄居親故莊中肄業。初到之夕,二更後,方張燈臨案,忽有小人半寸,葛巾,策杖入門,謂士人曰:「乍到無主人,當寂寞。」其聲大如蒼蠅。士人素有膽氣,初若不見。乃登床責曰:「遽不存主客禮乎?」復升案窺書,詬詈不已。因復硯於書上,士人不耐,以筆擊之墮地,叫數聲,出門而滅。有頃,有婦人四五,或老或少,皆長一寸,大呼曰:「貞官以君獨學,故令郎君言展,且論精奧。何痴頑狂卒,輒致損害,今可見貞官。」其來索續如蟻,狀如騶率,撲緣士人。士人恍然若夢,因齧四支,疾苦甚。復曰:「汝不去,將損汝眼。」四五頭遂上其面。士人驚懼,隨出門。至堂東,遙望見一門,絕小,如節使牙門。士人乃叫:「何物怪魅,敢凌人如此。」復被眾齧之。恍惚間,已入小門內。見一人,峨冠當殿,階下侍衛千數,悉長寸余。叱士人曰:「吾憐汝獨處,俾小兒往,何苦致害,罪當腰斬。」乃見數十人悉持刃攘臂逼之,士人大懼,謝曰:「某愚騃,肉眼不識貞官,乞賜餘生。」久之曰:「且解知悔。」叱令曳出。不覺已在小門外。及歸書堂,已五更矣,殘燈猶在。及明,尋其蹤跡。東壁古階下,有小穴如栗,守宮出入焉。士人即雇數夫發之,深數丈,有守宮十餘石。大者色赤,長尺許,蓋其王也。壤土如樓狀,士人聚蘇焚之,後亦無他。(出《酉陽雜俎》)
rǎn duān
冉端
zhōng zhōu diàn jiāng xiàn lì rǎn duān, táng kāi chéng chū, fù sǐ. yǒu yán shī zhě shàn shān gāng, wèi bo dì. yún: hé yǒu wáng qì qún jù zhī wù. jué shēn zhàng yú, yù yǐ chéng, fāng shù zhàng, wài zhòng zhì dié jiē jù, zǐ chéng qiào lǔ, gōng ruò diāo kè. chéng nèi fēn jìng jiē, xiǎo dié xiāng cì, měi dié yǒu yǐ shù qiān, chōng chōng bù jué, jìng shén jìng huá. lóu zhōng yǒu èr yǐ, yī zǐ sè, zhǎng cùn yú, zú zuò jīn sè yī yǒu yǔ, xì yāo shāo xiǎo, bái chì, chì yǒu jīng mài, yí shì cí zhě. zhòng yǐ yuē yǒu shù hú. chéng yú xiǎo huài, shàng yǐ jiān tǔ wèi gài, gù zhōng lóu bù sǔn. jì jué lù, yǐ dà rǎo, ruò qiú jiù zhuàng. xiàn lì jù bái xiàn lìng lǐ xuán zhī, jì dǔ, quàn lì gǎi bo. yán shī dài qí bo yàn, wèi qí dì jí, jí yuán zuò gào, jù xǔ běn gǎi xiàn lì qǐng qiān yǐ yú yán cè, zhuàng qí suǒ wèi, réng bù shí sù, fù zhī yǐ bǎn. jīng xún, yán shī hū dé bìng ruò kuáng, huò zì pī chù, huì lì dà hū, shù rì bù yǐ. xuán zhī sù hòu yán shī, yīn wèi zhù yǐ, liáo yǐ xióng huáng wán fāng yù. chū yǒu yáng zá zǔ
忠州墊江縣吏冉端,唐開成初,父死。有嚴師者善山岡,為卜地。云:「合有王氣群聚之物。」掘深丈余,遇蟻城,方數丈,外重雉堞皆具,子城譙櫓,工若雕刻。城內分徑街,小垤相次,每垤有蟻數千,憧憧不絕,徑甚淨滑。樓中有二蟻,一紫色,長寸余,足作金色;一有羽,細腰稍小,白翅,翅有經脈,疑是雌者。眾蟻約有數斛。城隅小壞,上以堅土為蓋,故中樓不損。既掘露,蟻大擾,若求救狀。縣吏遽白縣令李玄之,既睹,勸吏改卜。嚴師代其卜驗,為其地吉,(「吉」原作「告」,據許本改)縣吏請遷蟻於岩側,狀其所為,仍布石粟,覆之以板。經旬,嚴師忽得病若狂,或自批觸,穢詈大呼,數日不已。玄之素厚嚴師,因為祝蟻,療以雄黃丸方愈。(出《酉陽雜俎》)
yǐn chǐ
蚓齒
duàn chéng shì zhí nǚ rǔ mǔ ā shǐ, běn jīng zhōu rén. cháng yán, xiǎo shí jiàn lín jū yǒu zhí kǒng qiān, lí xià yǒu yǐn, kǒu lù shuāng chǐ, dù xià zú rú xián, zhǎng chǐ wǔ, xíng jí yú cháng yǐn, qiān è, jù shā zhī. qí nián, qiān sàng mǔ jí xiōng shū, yīn bù dé huó. chū yǒu yáng zá zǔ
段成式侄女乳母阿史,本荊州人。嘗言,小時見鄰居有侄孔謙,籬下有蚓,口露雙齒,肚下足如蚿,長尺五,行疾於常蚓,謙惡,遽殺之。其年,謙喪母及兄叔,因不得活。(出《酉陽雜俎》)
wéi jūn
韋君
yǒu yù shǐ wéi jūn cháng cóng shì jiāng xià, hòu yǐ fèng shǐ zhì jīng. jì hái, dào cì shāng yú, guǎn tíng zhōng. hū jiàn tíng zhù yǒu bái zhī zhū yè ér xià, zhuàng shèn wēi. wéi jūn yuē: shì rén zhī huàn yě, wú wén suī xiǎo, shì rén, liáng yào wú jí. yīn yǐ zhǐ shā yān. é yòu yǒu yī bái zhě xià, rú qián suǒ shā zhī, qiě guān qí shàng, yǒu wǎng wèi kū. wéi nǎi mìng zuǒ yòu qiè zhǒu, jǐn sǎo qù. qiě yuē: wèi rén huàn zhě, wú yǐ chú yǐ. míng rì jiāng qù, yīn yǐ shǒu fǔ qí zhù, hū jué zhǐ tòng, bù kě rěn zhī, nǎi shì yǒu yī bái zhī zhū shì qí shàng. wéi jūn jīng, jí fú qù. é suì zhǒng yán, bù shù rì ér jǐn yī bì. yóu shì jiān yú zhì jiāng xià, yī yào wú jí, jìng yǐ zuǒ bì kuì wèi xuè, xuè jǐn ér zhōng. xiān shì wéi jūn xiān fū rén zài jiāng xià, mèng yī bái yī rén wèi yuē: wǒ dì xiōng sān rén, qí èr rén wèi rǔ zi suǒ shā, wú gào shàng dì, dì yòng mǐn qí yuān, qiě suì wú qǐng. yán bì, fū rén jīng wù, shén yì zhī, è bù néng yán. hòu xún yú ér wéi jūn zhì, jù dé qí zhuàng, fāng wù suǒ mèng, jué wèi mèng rì, guǒ qí guǎn tíng shí yě. fū rén qì yuē: qí néng jiǔ hū? shù rì ér wéi jūn zhōng yǐ. chū xuān shì zhì
有御史韋君嘗從事江夏,後以奉使至京。既還,道次商於,館亭中。忽見亭柱有白蜘蛛曳而下,狀甚微。韋君曰:「是人之患也,吾聞雖小,螫人,良藥無及。」因以指殺焉。俄又有一白者下,如前所殺之,且觀其上,有網為窟。韋乃命左右挈帚,盡掃去。且曰:「為人患者,吾已除矣。」明日將去,因以手撫其柱,忽覺指痛,不可忍之,乃是有一白蜘蛛螫其上。韋君驚,即拂去。俄遂腫延,不數日而盡一臂。由是肩舁至江夏,醫藥無及,竟以左臂潰為血,血盡而終。先是韋君先夫人在江夏,夢一白衣人謂曰:「我弟兄三人,其二人為汝子所殺,吾告上帝,帝用憫其冤,且遂吾請。」言畢,夫人驚寤,甚異之,惡不能言。後旬余而韋君至,具得其狀,方寤所夢,覺為夢日,果其館亭時也。夫人泣曰:「其能久乎?」數日而韋君終矣。(出《宣室志》)
lù yóng
陸顒
wú jùn lù yóng, jiā yú zhǎng chéng, qí shì yǐ míng jīng shì. yóng zì yòu shì miàn, wèi shí yù duō ér zhì yù shòu. jí zhǎng, cóng běn jùn jùn yuán zuò jūn, jù míng chāo běn gǎi gòng yú lǐ bù, jì xià dì, suì wèi shēng tài xué zhōng. hòu shù yuè, yǒu hú rén shù bèi, qiè jiǔ shí yì qí mén. jí zuò, gù wèi yóng yuē: wú nán yuè rén, zhǎng mán mò zhōng. wén táng tiān zǐ xiáng, luó tiān xià yīng jùn, qiě yù yǐ wén wù huà dòng sì yí, gù wǒ háng hǎi tī shān lái zhōng huá, jiāng guān tài xué wén wù zhī guāng. wéi wú zi é yān qí guān, chān yān qí jū, zhuāng rán qí róng, sù rán qí yí, zhēn táng cháo rú shēng yě, gù wǒ wǒ zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. yuàn yǔ zi jiāo huān. yóng xiè yuē: yóng xìng de jí yú tài xué, rán wú tā cái néng, hé zú xià jiàn ài zhī shēn yě! yú shì xiāng yǔ hān yàn, jí huān ér qù. yóng xìn shì yě, yǐ wèi qún hú bù wǒ qī. xún yú, qún hú yòu zhì, chí jīn zēng wèi yóng shòu. yóng zhì yí qí yǒu tā, jí gù jù zhī. hú rén yuē: wú zi jū zhǎng ān zhōng, huáng huáng rán yǒu jī hán sè, gù chí jīn zēng, wèi zi pū mǎ yī rì zhī fèi, suǒ yǐ jiāo wú zi huān ěr, qǐ qǐ yuán zuò wéi, jù míng chāo běn gǎi. yǒu tā zāi? zāi yuán zuò zài, jù míng chāo běn gǎi. xìng wù yí wǒ yě. yóng bù dé yǐ, shòu jīn zēng. jí hú rén qù, tài xué zhōng zhū shēng wén zhī, xié lái wèi yóng yuē: bǐ hú lǜ ài lì bù gù qí shēn, zhēng yán mǐ zhī wēi, shàng zhì xiāng zéi shā zhě, níng kěn qì jīn zēng wèi péng yǒu shòu hū? qiě tài xué zhōng zhū shēng shén duō, hé wèi dú hòu jūn yé? jūn nì shēn jiāo yě jiān, yǐ bì zài lái yě. yóng suì qiáo jū yú wèi shuǐ shàng, dù mén bù chū. jǐn yuè yú, qún hú yòu yì qí mén, yóng dà jīng. hú rén xǐ yuē: bǐ jūn zài tài xué zhōng, wǒ wèi dé jǐn yán. jīn jūn tuì jū jiāo yě, guǒ wú xīn yě. jì zuò, hú rén qiè yóng shǒu ér yán yuē: wǒ zhī lái, fēi ǒu rán yě, gài yǒu qiú yú jūn ěr, ěr yuán zuò nián, jù míng chāo běn gǎi. xìng wàng xǔ zhī. qiě wǒ suǒ qí, yú jūn gù wú hài. yú wǒ zé dà huì yě. yóng yuē: jǐn shòu jiào. hú rén yuē: wú zi hǎo shí miàn hū? yuē: rán. yòu yuē: shí miàn zhě, fēi jūn yě, nǎi jūn dù zhōng yī chóng ěr. jīn wǒ yù yǐ yī lì yào jìn jūn, jūn ěr zhī, dāng tǔ chū chóng. zé wǒ yǐ hòu jià cóng jūn yì zhī, qí kě hū? yóng yuē: ruò chéng yǒu zhī, yòu ān yǒu bù kě yé? yǐ ér hú rén chū yī lì yào, qí sè guāng zǐ, mìng ěr zhī. yǒu qǐng, suì tǔ chū yī chóng, zhǎng èr cùn xǔ, sè qīng, zhuàng rú wā. hú rén yuē: cǐ míng xiāo miàn chóng, shí tiān xià zhī qí bǎo yě. yóng yuē: hé yǐ shí zhī? hú rén yuē: wú měi dàn jiàn bǎo qì gèn tiān, zài tài xué zhōng. gù wǒ tè fǎng tè fǎng yuán zuò wèi jūn, jù míng chāo běn gǎi. ér qǔ zhī. zhī zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. rán zì yī yuè yú, qīng dàn wàng zhī, jiàn qí qì yí yú wèi shuǐ shàng, guǒ jūn qiān jū yān. yòu cǐ chóng bǐng tiān dì zhōng hé zhī qì ér jié, gù hǎo shí miàn. gài yǐ mài zì qiū shǐ zhǒng, zhì lái nián xià jì, fāng shǐ chéng shí, shòu tiān dì sì shí zhī quán qì, gù shì qí wèi yān. jūn yí yǐ miàn shí zhī, kě jiàn yǐ. yóng jí yǐ miàn dòu yú, zhì qí qián, chóng nǎi shí zhī lì jǐn. yóng yòu wèn yuē: cǐ chóng ān shǐ yòng yě? hú rén yuē: fū tiān xià zhī qí bǎo, jù bǐng zhōng hé zhī qì, cǐ chóng nǎi zhōng hé zhī cuì yě. zhí qí běn ér qǔ qí mò, qí yuǎn hū zāi! jì ér yǐ tǒng shèng qí chóng, yòu jīn hán jiōng zhī, mìng yóng zhì yú qǐn shì. wèi yóng yuē: míng rì dāng zài lái. jí míng dàn, hú rén yǐ shí liǎng zhòng niǎn, jīn yù zēng bó yuē shù wàn, xiàn yú yóng, gòng chí jīn hán ér qù. yóng zì cǐ dà fù, zhì yuán wū, wèi zhì shēng jù, rì shí liáng ròu, yī xiān yī, yóu yú zhǎng ān zhōng, hào háo shì. jǐn suì yú, qún hú yòu lái, wèi yóng yuē: wú zi néng yǔ wǒ xié yóu hǎi zhōng hū? wǒ yù tàn hǎi zhōng zhī qí bǎo, yǐ yào tiān xià. ér wú zi qǐ fēi hào qí zhī shì yé? yóng jì yǐ shén fù, yòu sù yòng xián yì zì suì, jí yǔ qún hú jù zhì hǎi shàng. hú rén jié yǔ ér jū, yú shì zhì yóu gāo yú yín dǐng zhōng, gòu huǒ qí xià, tóu chóng yú dǐng zhōng liàn zhī, qī rì bù jué liáo. hū yǒu yī tóng, fēn fā yī qīng rú, zì hǎi shuǐ zhōng chū, pěng yuè pán, pán zhōng yǒu jìng cùn zhū shén duō, lái xiàn hú rén. hú rén dà shēng chì zhī, qí tóng sè jù, pěng pán ér qù. tóng qù qù zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. shí qǐng, yòu yǒu yī yù nǚ, mào jí yě, yī wù xiāo zhī yī, pèi yù ěr zhū, piān piān zì hǎi zhōng ér chū, pěng zǐ yù pán, zhōng yǒu zhū shù shí, lái xiàn hú rén. hú rén mà zhī, yù nǚ pěng pán ér qù. é yǒu yī xiān xiān zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. rén zài yáo bì guān, pèi xiá yī, pěng jiàng pà jí, jí zhōng yǒu yī zhū, jìng sān sān yuán zuò shàng, jù míng chāo běn gǎi. cùn xǔ, qí guāng fàn kōng, zhào shù shí bù. xiān rén yǐ zhū xiàn hú rén, hú rén xiào ér shòu zhī. xǐ wèi yóng yuē: zhì bǎo lái yǐ. jí mìng jué liáo, zì dǐng zhōng shōu chóng, zhì jīn hán zhōng. qí chóng suī liàn zhī qiě jiǔ, ér tiào yuè rú chū. hú rén tūn qí zhū, wèi yóng yuē: zi suí wǒ rù hǎi zhōng, shèn wú jù. yóng jí zhí hú rén pèi dài, cóng ér rù yān. qí hǎi shuǐ jiē huō kāi shù shí bù, lín jiè zhī zú, jù pì yì huí qù. yóu lóng gōng, rù jiāo shì, zhēn zhū guài bǎo, wéi yì suǒ zé, cái yī xī ér huò shén duō. hú rén wèi yóng yuē: cǐ kě yǐ zhì yì wàn zhī huò yǐ. yǐ ér yòu yǐ zhēn bèi shù pǐn yí yú yóng, huò yú nán yuè, huò jīn qiān yì, yóu shì yì fù, qí hòu jìng bù shì, lǎo yú mǐn yuè zhōng yě. chū xuān shì zhì
吳郡陸顒,家於長城,其世以明經仕。顒自幼嗜面,為食愈多而質愈瘦。及長,從本郡(「郡」原作「軍」,據明抄本改)貢於禮部,既下第,遂為生太學中。後數月,有胡人數輩,挈酒食詣其門。即坐,顧謂顒曰:「吾南越人,長蠻貊中。聞唐天子庠,羅天下英俊,且欲以文物化動四夷,故我航海梯山來中華,將觀太學文物之光。唯吾子峨焉其冠,襜焉其裾,莊然其容,肅然其儀,真唐朝儒生也,故我(「我」字原空缺,據明抄本補。)願與子交歡。」顒謝曰:「顒幸得籍於太學,然無他才能,何足下見愛之深也!」於是相與酣宴,極歡而去。顒信士也,以為群胡不我欺。旬余,群胡又至,持金繒為顒壽。顒至疑其有他,即固拒之。胡人曰:「吾子居長安中,惶惶然有饑寒色,故持金繒,為子仆馬一日之費,所以交吾子歡耳,豈(「豈」原作「違」,據明抄本改。)有他哉?(「哉」原作「載」,據明抄本改。)幸勿疑我也。」顒不得已,受金繒。及胡人去,太學中諸生聞之,偕來謂顒曰:「彼胡率愛利不顧其身,爭鹽米之微,尚致相賊殺者,寧肯棄金繒為朋友壽乎?且太學中諸生甚多,何為獨厚君耶?君匿身郊野間,以避再來也。顒遂僑居於渭水上,杜門不出。僅月余,群胡又詣其門,顒大驚。胡人喜曰:「比君在太學中,我未得盡言。今君退居郊野,果吾心也。」既坐,胡人挈顒手而言曰:「我之來,非偶然也,蓋有求於君耳,(「耳」原作「年」,據明抄本改。)幸望許之。且我所祈,於君固無害。於我則大惠也。」顒曰:「謹受教。」胡人曰:「吾子好食麵乎?」曰:「然。」又曰:「食麵者,非君也,乃君肚中一蟲耳。今我欲以一粒藥進君,君餌之,當吐出蟲。則我以厚價從君易之,其可乎?」顒曰:「若誠有之,又安有不可耶?」已而胡人出一粒藥,其色光紫,命餌之。有頃,遂吐出一蟲,長二寸許,色青,狀如蛙。胡人曰:「此名消面蟲,實天下之奇寶也。」顒曰:「何以識之?」胡人曰:「吾每旦見寶氣亘天,在太學中。故我特訪(「特訪」原作「為君」,據明抄本改。)而取之。(「之」字原缺,據明抄本補。)然自一月余,清旦望之,見其氣移於渭水上,果君遷居焉。又此蟲稟天地中和之氣而結,故好食麵。蓋以麥自秋始種,至來年夏季,方始成實,受天地四時之全氣,故嗜其味焉。君宜以麵食之,可見矣。」顒即以面斗余,致其前,蟲乃食之立盡。顒又問曰:「此蟲安使用也?」胡人曰:「夫天下之奇寶,俱稟中和之氣,此蟲乃中和之粹也。執其本而取其末,其遠乎哉!」既而以筒盛其蟲,又金函扃之,命顒致於寢室。謂顒曰:「明日當再來。」及明旦,胡人以十兩重輦,金玉繒帛約數萬,獻於顒,共持金函而去。顒自此大富,致園屋,為治生具,日食梁肉,衣鮮衣,游於長安中,號豪士。僅歲余,群胡又來,謂顒曰:「吾子能與我偕游海中乎?我欲探海中之奇寶,以耀天下。而吾子豈非好奇之士耶?」顒既以甚富,又素用閒逸自遂,即與群胡俱至海上。胡人結宇而居,於是置油膏於銀鼎中,構火其下,投蟲於鼎中煉之,七日不絕燎。忽有一童,分發衣青襦,自海水中出,捧月盤,盤中有徑寸珠甚多,來獻胡人。胡人大聲叱之,其童色懼,捧盤而去。僮去(「去」字原缺,據明抄本補。)食頃,又有一玉女,貌極冶,衣霧綃之衣,佩玉珥珠,翩翩自海中而出,捧紫玉盤,中有珠數十,來獻胡人。胡人罵之,玉女捧盤而去。俄有一仙(「仙」字原空缺,據明抄本補。)人載瑤碧冠,帔霞衣,捧絳帕籍,籍中有一珠,徑三(「三」原作「上」,據明抄本改。)寸許,奇光泛空,照數十步。仙人以珠獻胡人,胡人笑而授之。喜謂顒曰:「至寶來矣。」即命絕燎,自鼎中收蟲,置金函中。其蟲雖煉之且久,而跳躍如初。胡人吞其珠,謂顒曰:「子隨我入海中,慎無懼。」顒即執胡人佩帶,從而入焉。其海水皆豁開數十步,鱗介之族,俱辟易回去。游龍宮,入蛟室,珍珠怪寶,惟意所擇,才一夕而獲甚多。胡人謂顒曰:「此可以致億萬之貨矣。」已而又以珍貝數品遺於顒,貨於南越,獲金千鎰,由是益富,其後竟不仕,老於閩越中也。(出《宣室志》)