míng xián guō lín zōng lǐ yīng xú rú zǐ zhèng xuán cài yōng cuī rén shī zhāng wén guàn yú shì nán mǎ zhōu yuán bàn qiān yán ān zhī xiāo yǐng shì xiāo sōng yú xiū liè lǐ yì zhèng yīn dú gū yù zhào féng
名賢 郭林宗 李膺 徐孺子 鄭玄 蔡邕 崔仁師 張文瓘 虞世南 馬周 員半千 嚴安之 蕭穎士 蕭嵩 於休烈 李廙 鄭絪 獨孤郁 趙逢
fěng jiàn yàn zǐ yōu zhān dōng fāng shuò jiǎn yōng hú sī fēng lè gāo jì fǔ lǐ jǐng bó sū tǐng huáng fān chuò lǐ jiàng
諷諫 晏子 優旃 東方朔 簡雍 斛斯豐樂 高季輔 李景伯 蘇頲 黃幡綽 李絳
míng xián
名賢
guō lín zōng
郭林宗
guō lín zōng lái yóu jīng shī, dāng hái xiāng lǐ, sòng chē qiān xǔ chéng, lǐ yīng yì zài yān. zhòng rén jiē yì dà huái kè shè ér bié, dú yīng yǔ lín zōng gòng zài, chéng báo bèn chē, shàng dà huái bǎn. guān zhě shù bǎi rén, yǐn lǐng wàng zhī, miǎo ruò sōng qiáo zhī zài xiāo hàn. chū shāng yún xiǎo shuō
郭林宗來游京師,當還鄉里,送車千許乘,李膺亦在焉。眾人皆詣大槐客舍而別,獨膺與林宗共載,乘薄笨車,上大槐坂。觀者數百人,引領望之,眇若松喬之在霄漢。(出《商芸小說》)
lǐ yīng
李膺
lǐ yīng héng yǐ jí bù sòng yíng bīn kè, èr shí rì nǎi yī tòng kè. wéi chén zhòng gōng lái, zhé chéng yú chū mén yíng zhī. chū yīng jiā lù, míng chāo běn lù zuò chéng
李膺恆以疾不送迎賓客,二十日乃一通客。唯陳仲弓來,輒乘輿出門迎之。(出膺《家錄》,明抄本錄作乘)
lǐ yuán lǐ sù sù rú jìn sōng xià fēng. yīng jū yáng chéng shí, mén shēng zài mén xià zhě, héng yǒu sì wǔ bǎi rén. yīng měi zuò yī wén chū shǒu, mén xià gòng zhēng zhī, bù dé duò dì. chén zhòng gōng chū lìng dà ér yuán fāng lái jiàn, yīng yǔ yán yǔ qì, qiǎn chú zhōng shí. yuán fāng xǐ, yǐ wèi hé yì, dāng fù dé jiàn yān. chū shāng yún xiǎo shuō
李元禮謖謖如勁松下風。膺居陽城時,門生在門下者,恆有四五百人。膺每作一文出手,門下共爭之,不得墮地。陳仲弓初令大兒元方來見,膺與言語訖,遣廚中食。元方喜,以為合意,當復得見焉。(出《商芸小說》)
yīng tóng xiàn niè jì bǎo, xiǎo jiā zǐ, bù gǎn jiàn yīng. dù zhōu fǔ zhī jì bǎo, bù néng dìng míng, yǐ yǔ yīng. hū jiàn, zuò zhì qì xià niú yī shàng. yī yǔ yán, jí jué yuē: cǐ rén dāng zuò guó shì. zú rú qí yán. chū shāng yún xiǎo shuō
膺同縣聶季寶,小家子,不敢見膺。杜周甫知季寶,不能定名,以語膺。呼見,坐置砌下牛衣上。一與言,即決曰:此人當作國士。卒如其言。(出《商芸小說》)
yīng wèi shì yù shǐ. qīng zhōu fán liù jùn, wéi chén zhòng jǔ wèi lè ān, shì shì, qí yú jiē bìng. qī shí xiàn bìng qì guān ér qù. qí wēi fēng rú cǐ. chū shāng yún xiǎo shuō
膺為侍御史。青州凡六郡,唯陳仲舉為樂安,視事,其餘皆病。七十縣並棄官而去。其威風如此。(出《商芸小說》)
yīng zuò dǎng shì, yǔ dù mì xún yì tóng xì xīn jí xiàn yù. shí suì rì, yì yǐn bēi yuē: zhèng cháo cóng xiǎo qǐ. yīng wèi yuē: sǐ zhě rén qíng suǒ è, jīn zi wú lìn sè zhě hé? yì yuē: qiú rén dé rén, yòu shuí hèn yě? yīng nǎi tàn yuē: hàn qí wáng yǐ, hàn qí wáng yǐ! fū shàn rén tiān dì zhī jì, ér duō hài zhī, hé yǐ cún guó? chū lǐ yīng jiā lù, míng chāo běn lù zuò chéng
膺坐黨事,與杜密、荀翊同系新汲縣獄。時歲日,翊引杯曰:正朝從小起。膺謂曰:死者人情所惡,今子無吝色者何?翊曰:求仁得仁,又誰恨也?膺乃嘆曰:漢其亡矣,漢其亡矣!夫善人天地之紀,而多害之,何以存國?(出李膺《家錄》,明抄本錄作乘)
xú rú zǐ
徐孺子
chén zhòng jǔ yǎ zhòng xú rú zǐ. wèi yù zhāng tài shǒu, zhì, biàn yù xiān yì zhī. zhǔ bù yuē: qún qíng yù lìng fǔ jūn xiān rù bài. chén yuē: wǔ wáng shì shāng róng zhī lǘ, xí bù xiá nuǎn, wú zhī lǐ xián, yǒu hé bù kě? chū shāng yún xiǎo shuō
陳仲舉雅重徐孺子。為豫章太守,至,便欲先詣之。主簿曰:群情慾令府君先入拜。陳曰:武王軾商容之閭,席不暇暖,吾之禮賢,有何不可?(出《商芸小說》)
xú rú zǐ nián jiǔ suì, cháng yuè xià xì. rén yǔ zhī: ruò lìng yuè wú wù, jí dāng míng xié? xú yuē: bù ěr, pì rú rén yǎn zhōng yǒu tóng zǐ, wú cǐ rú hé bù àn. chū shì shuō
徐孺子年九歲,嘗月下戲。人語之:若令月無物,極當明邪?徐曰:不爾,譬如人眼中有童子,無此如何不暗。(出《世說》)
zhèng xuán
鄭玄
zhèng xuán zài xú zhōu, kǒng wén jǔ shí wèi běi hǎi xiàng, yù qí fǎn jùn, dūn qīng kěn cè, shǐ rén jì zhǒng. yòu jiào yuē: zhèng gōng jiǔ yóu nán xià, jīn jiān nán shāo píng, tǎng yǒu guī lái sī, wú yù rén yú shì. huǐ shāng qí fān yuán lín mù, bì shàn zhì qiáng yǔ yǐ qí hái. jí guī, róng gào liáo shǔ, xī zhōu rén zūn shī, wèi zhī shàng fù, jīn kě xián yuē zhèng jūn, bù dé chēng míng yě. yuán shào yī jiàn xuán, tàn yuē: wú běn wèi zhèng jūn dōng zhōu míng rú, jīn nǎi shì tiān xià zhǎng zhě. fū yǐ bù yī xióng shì, sī qǐ tú rán zāi? jí qù, shào jiàn zhī chéng dōng, bì yù xuán zuì. huì zhě sān bǎi rén, jiē shǐ lí xí xíng shāng. zì dàn jí mù, jì xuán kě yǐn sān bǎi yú bēi, ér wēn kè zhī róng, zhōng rì wú dài. chū shāng yún xiǎo shuō
鄭玄在徐州,孔文舉時為北海相,欲其返郡,敦清懇惻,使人繼踵。又教曰:鄭公久游南夏,今艱難稍平,儻有歸來思,無寓人於室。毀傷其藩垣林木,必繕治牆宇以俟還。及歸,融告僚屬,昔周人尊師,謂之尚父,今可咸曰鄭君,不得稱名也。袁紹一見玄,嘆曰:吾本謂鄭君東州名儒,今乃是天下長者。夫以布衣雄世,斯豈徒然哉?及去,紹餞之城東,必欲玄醉。會者三百人,皆使離席行觴。自旦及暮,計玄可飲三百餘杯,而溫克之容,終日無怠。(出《商芸小說》)
cài yōng
蔡邕
zhāng héng sǐ yuè, cài yōng mǔ shǐ huái yùn. cǐ èr rén cái mào shén xiāng lèi. shí rén yún: yōng shì héng zhī hòu shēn. chū sī tú wáng yǔn, shù yǔ yōng huì yì, yǔn cí cháng qū, yóu shì xián yōng. jí yǔn zhū dǒng zhuō, bìng shōu yōng, zhòng rén zhēng zhī bù néng dé. tài wèi mǎ rì dī wèi yǔn yuē: bó jiē zhōng zhí, sù yǒu xiào xíng. qiě kuàng shì yì cái, cái shí hàn shì, dāng dìng shí zhì. jīn zi shā zhī, hǎi nèi shī wàng yǐ. yǔn yuē: wú cài yōng dú dāng, wú shí zhì hé sǔn? suì shā zhī. chū shāng yún xiǎo shuō
張衡死月,蔡邕母始懷孕。此二人才貌甚相類。時人云:邕是衡之後身。初司徒王允,數與邕會議,允詞常屈,由是銜邕。及允誅董卓,並收邕,眾人爭之不能得。太尉馬日磾謂允曰:伯喈忠直,素有孝行。且曠世逸才,才識漢事,當定十志。今子殺之,海內失望矣。允曰:無蔡邕獨當,無十志何損?遂殺之。(出《商芸小說》)
dōng guó zōng jìng yōng, bù yán míng, xián chēng cài jūn. yǎn zhōu chén liú, bìng tú huà cài yōng xíng xiàng ér sòng zhī yuē: wén tóng sān lǘ, xiào qí cān qiān. chū yōng bié chuán
東國宗敬邕,不言名,咸稱蔡君。兗州陳留,並圖畫蔡邕形象而頌之曰:文同三閭,孝齊參、騫。(出《邕別傳》)
cuī rén shī
崔仁師
táng cuī rén shī wèi dù zhī láng zhōng, zòu cái wù shù qiān yán, shǒu bù zhí běn, tài zōng guài zhī, lìng dù zhèng lún jī běn duì chàng. yī wú suǒ wù. chū shén yì lù
唐崔仁師為度支郎中,奏財物數千言,手不執本,太宗怪之,令杜正倫齎本對唱。一無所誤。(出《神異錄》)
zhāng wén guàn
張文瓘
zǎi xiàng yǐ zhèng shì táng gōng zhuàn mí měi, yì jiǎn zhī, zhāng wén guàn yuē: cǐ shí tiān zǐ suǒ zhòng, yǐ jī wù dài xián cái, wú bèi ruò bù rèn qí zhí, dāng zì chén qǐ, yǐ bì xián lù. bù yí jiǎn xuē gōng shàn, yǐ yāo qiú míng yù, guó jiā suǒ fèi, bù zài yú cǐ, gǒu yǒu yì yú gōng dào, sī yì bù wèi duō yě. chū tán bīn lù
宰相以政事堂供饌彌美,議減之,張文瓘曰:此食天子所重,以機務待賢才,吾輩若不任其職,當自陳乞,以避賢路。不宜減削公膳,以邀求名譽,國家所費,不在於此,苟有益於公道,斯亦不為多也。(出《談賓錄》)
yú shì nán
虞世南
tài zōng cháng chū xíng, yǒu sī qǐng zài fù shū yǐ cóng. dì yuē: bù xū. yú shì nán zài, cǐ xíng mì shū yě. tài zōng chēng shì nán, bó wén dé xíng shū hàn cí zǎo zhōng zhí, yī rén ér jiān shì wǔ shàn. tài zōng wén shì nán hōng, kū zhī tòng yuē: shí qú dōng guān zhī zhōng, wú fù rén yǐ. shì nán zhī wèi mì shū, yú shěng hòu táng, jí qún shū zhōng shì kě wèi wén yòng zhě, hào wèi běi táng shū chāo. jīn cǐ táng yóu cún, ér shū shèng xíng yú dài. chū guó cháo zá jì
太宗嘗出行,有司請載副書以從。帝曰:不須。虞世南在,此行秘書也。太宗稱世南,博聞、德行、書翰、詞藻、忠直,一人而兼是五善。太宗聞世南薨,哭之慟曰:石渠東觀之中,無復人矣。世南之為秘書,於省後堂,集群書中事可為文用者,號為《北堂書抄》。今此堂猶存,而書盛行於代。(出《國朝雜記》)
mǎ zhōu
馬周
mǎ zhōu xī xíng zhǎng ān, zhì xīn fēng, sù yú nì lǚ. zhǔ rén wéi gōng zhū shāng fàn ér bù gù zhōu, suì mìng jiǔ yōu rán dú zhuó. zhǔ rén wēng shēn yì zhī. jí wèi cháng hé chén pián yí èr shí yú shì, tài zōng guài qí néng. wèn hé, hé dá yuē: cǐ fēi chén fā lǜ, nǎi chén jiā kè mǎ zhōu yě. tài zōng jí rì zhào zhī. wèi zhì jiān, qiǎn shǐ shǐ cuī cù zhě shù sì. jí yè jiàn, yǔ shén yuè, shòu jiān chá yù shǐ. zòu bà chuán hū, zhì gǔ, měi jī yǐ jīng zhòng, shí rén biàn zhī. qiān zhōng shū lìng. zhōu bìng xiāo kě, mí nián bù chōu. shí jià xìng cuì wēi gōng, chì qiú shèng dì, wèi zhōu qǐ zhái, míng yī nèi shǐ, xiāng wàng bù jué. měi lìng cháng shí yǐ yù shàn gōng zhī, tài zōng gōng wèi diào yào, huáng tài zǐ lín wèn. chū tán bīn lù
馬周西行長安,至新豐,宿於逆旅。主人唯供諸商販而不顧周,遂命酒悠然獨酌。主人翁深異之。及為常何陳便宜二十餘事,太宗怪其能。問何,何答曰:此非臣發慮,乃臣家客馬周也。太宗即日召之。未至間,遣使使催促者數四。及謁見,語甚悅,授監察御史。奏罷傳呼,置鼓,每擊以驚眾,時人便之。遷中書令。周病消渴,彌年不瘳。時駕幸翠微宮,敕求勝地,為周起宅,名醫內使,相望不絕。每令常食以御膳供之,太宗躬為調藥,皇太子臨問。(出《談賓錄》)
yuán bàn qiān
員半千
yuán bàn qiān běn míng yú qìng, yǔ wáng yì fāng shàn. wèi yuē: wǔ bǎi nián yī xián, zú xià dāng zhī yǐ. suì gǎi wèi bàn qiān. gāo zōng yù wǔ chéng diàn, zhào jǔ rén, wèn tiān zhèn dì zhèn rén zhèn rú hé? bàn qiān yuē: shī chū yǐ yì, yǒu ruò shí yǔ, tiān zhèn yě bīng zài zú shí, qiě gēng qiě zhàn, dì zhèn yě zú chéng qīng lì, jiāng shuài hé mù, rén zhèn yě. shàng qí zhī, chōng tǔ fān shǐ. zé tiān jí wèi, liú zhī yuē: jìng wài bù zú fán qīng. zhuàn míng táng xīn lǐ shàng zhī. yòu zhuàn fēng chán tán bēi shí èr shǒu. qiān zhèng jiàn dài fū, jiān kòng hè gòng fèng. bàn qiān yǐ gǔ wú cǐ míng, yòu shòu zhě jiē báo tú, qǐng bà zhī. yóu shì wǔ zhǐ. chū guǎng dé shén yì lù
員半千本名餘慶,與王義方善。謂曰:五百年一賢,足下當之矣。遂改為半千。高宗御武成殿,召舉人,問天陣地陣人陣如何?半千曰:師出以義,有若時雨,天陣也;兵在足食,且耕且戰,地陣也;卒乘輕利,將帥和睦,人陣也。上奇之,充土蕃使。則天即位,留之曰:境外不足煩卿。撰明堂新禮上之。又撰封禪壇碑十二首。遷正諫大夫,兼控鶴供奉。半千以古無此名,又授者皆薄徒,請罷之。由是忤旨。(出《廣德神異錄》)
yán ān zhī
嚴安之
xuán zōng yù qín zhèng lóu, dà pú, zòng shì shù guān kàn. bǎi xì jìng zuò, rén wù tián yàn, jīn wú wèi shì bái bàng yǔ xià, bù néng zhì zhǐ. shàng huàn zhī, wèi gāo lì shì yuē: wú yǐ hǎi nèi fēng rěn, sì fāng wú shì, gù shèng wèi yàn, yù yǔ bǎi xìng tóng huān. bù zhī xià rén xuān luàn rú cǐ. rǔ yǒu hé fāng zhǐ zhī? lì shì zòu yuē: chén bù néng yě. bì xià shì zhào yán ān zhī, chù fēn dǎ chǎng. yǐ chén suǒ jiàn, bì yǒu kě guān yě. shàng cóng zhī. ān zhī zhì, zé zhōu xíng guǎng chǎng. yǐ shǒu bǎn huà dì, shì zhòng rén, yuē yuē: yú cǐ zhě sǐ. yǐ shì zhōng wǔ rì pú yàn. xián zhǐ qí huà yuē: yán gōng jiè, wú yī rén gǎn fàn zhě. chū kāi tiān chuán xìn jì
玄宗御勤政樓,大酺,縱士庶觀看。百戲竟作,人物填咽,金吾衛士白棒雨下,不能制止。上患之,謂高力士曰:吾以海內豐稔,四方無事,故盛為宴,欲與百姓同歡。不知下人喧亂如此。汝有何方止之?力士奏曰:臣不能也。陛下試召嚴安之,處分打場。以臣所見,必有可觀也。上從之。安之至,則周行廣場。以手板畫地,示眾人,約曰:窬此者死。以是終五日酺宴。咸指其畫曰:嚴公界,無一人敢犯者。(出《開天傳信記》)
xiāo yǐng shì
蕭穎士
xiāo yǐng shì, wén zhāng xué shù, jù guān cí lín, fù shèng míng ér yīn shěn bù yù. cháng yǒu xīn luó shǐ zhì, yún: dōng yí shì shù, yuàn qǐng xiāo fū zǐ wèi guó shī. shì suī bù xíng, qí shēng míng yuǎn bō rú cǐ. chū hàn lín shèng shì, míng chāo běn hàn zuò rú
蕭穎士,文章學術,俱冠詞林,負盛名而洇沈不遇。常有新羅使至,云:東夷士庶,願請蕭夫子為國師。事雖不行,其聲名遠播如此。(出《翰林盛事》,明抄本翰作儒)
xiāo sōng
蕭嵩
xiāo sōng wèi xiāng, yǐn hán xiū tóng liè. jí zài xiàng wèi, shāo yǔ sōng bù xié, sōng yīn qǐ hái gǔ. shàng wèi sōng yuē: zhèn wèi yàn qīng, qīng hé yōng qù hū? sōng fǔ fú yuē: chén dài zuì zǎi xiàng, jué wèi yǐ jí. xìng bì xià wèi yàn chén, dé yǐ qǐ shēn. rú bì xià yàn chén, chén shǒu lǐng bù bǎo, yòu ān dé zì suì. yīn yǔn tì. shàng wèi zhī dòng róng yuē: qīng yán qiè yǐ. zhèn sī zhī wèi jué, qīng guī sī dì, zhì xī dāng yǒu shǐ. rú wú shǐ, dàn rì yí rú cháng cháo yè. jí rì mù, mìng lì shì zhào sōng yuē: zhèn xī qīng, yù gù liú. ér jūn chén zhōng shǐ, guì quán dà yì, yì guó jiā zhī měi shì yě. jīn chú qīng yòu chéng xiàng. shì rì, jīng zhōu shǐ jìn huáng gān, shàng yǐ sù luó pà bāo qí èr yǐ cì zhī. chū liǔ shì shǐ
蕭嵩為相,引韓休同列。及在相位,稍與嵩不協,嵩因乞骸骨。上慰嵩曰:朕未厭卿,卿何庸去乎?嵩俯伏曰:臣待罪宰相,爵位已極。幸陛下未厭臣,得以乞身。如陛下厭臣,臣首領不保,又安得自遂。因殞涕。上為之動容曰:卿言切矣。朕思之未決,卿歸私第,至夕當有使。如無使,旦日宜如常朝謁。及日暮,命力士詔嵩曰:朕惜卿,欲固留。而君臣終始,貴全大義,亦國家之美事也。今除卿右丞相。是日,荊州始進黃柑,上以素羅帕包其二以賜之。(出《柳氏史》)
yú xiū liè
於休烈
yú xiū liè, zhì xìng zhēn què, jī jiàn mǐn wù. sù zōng jiàn zuò, xiū liè zì zhōng dōu fù xíng zài, bài gěi shì zhōng, qiān tài cháng shǎo qīng, zhī lǐ yí shǐ. zhōng yuán dàng fù, wén wù wèi bèi. xiū liè xiàn wǔ dài lùn, sù zōng shén jiā zhī. qiān gōng bù, zài cháo fán sān shí yú nián, lì zhǎng qīng yào, jiā wú dān shí zhī xù. gōng jiǎn wēn rén, wèi cháng jiàn xǐ yùn yú yán sè. ér qīn xián xià shì, tuī gǔ hòu jìn, suī wèi zhòng nián gāo, céng wú juàn sè, dǔ hǎo shū jí, shǒu bù shì juǎn. chū tán bīn lù
於休烈,至性真愨,機鑒敏悟。肅宗踐祚,休烈自中都赴行在,拜給事中,遷太常少卿,知禮儀使。中原盪覆,文物未備。休烈獻五代論,肅宗甚嘉之。遷工部,在朝凡三十餘年,歷掌清要,家無擔石之蓄。恭儉溫仁,未嘗見喜慍於顏色。而親賢下士,推轂後進,雖位重年高,曾無倦色,篤好書籍,手不釋卷。(出《談賓錄》)
lǐ yì
李廙
shàng shū zuǒ chéng lǐ yì, yǒu qīng dé. qí mèi liú yàn qī yě. yàn fāng bǐng quán, cháng zào yì. yán zhì qǐn shì, jiàn qí lián shén bì, nǎi lìng qián dù guǎng xiá, yǐ zhú zhī chéng, bù jiā yuán shì, jiāng yǐ zèng guǎng. sān xié zhì mén, bù gǎn fā yán ér qù. chū guó shǐ bǔ
尚書左丞李廙,有清德。其妹劉晏妻也。晏方秉權,嘗造廙。延至寢室,見其簾甚弊,乃令潛度廣狹,以竹織成,不加緣飾,將以贈廣。三攜至門,不敢發言而去。(出《國史補》)
zhèng yīn
鄭絪
shùn zōng fēng jìn bù yán, tài zǐ wèi lì, niú měi rén yǒu yì zhì. shàng nǎi zhào xué shì zhèng yīn yú xiǎo diàn, lìng cǎo lì chǔ gōng dé yīn. yīn nuò guǎn bù qǐng, ér shū lì dí yǐ zhǎng sì zì, guì ér chéng shàng. shùn zōng shēn rán zhī, nǎi dìng. chū guó shǐ bǔ
順宗風噤不言,太子未立,牛美人有異志。上乃召學士鄭絪於小殿,令草立儲宮德音。絪搦管不請,而書立嫡以長四字,跪而呈上。順宗深然之,乃定。(出《國史補》)
dú gū yù
獨孤郁
dú gū yù, quán xiāng zhī zǐ xù yě. lì zhǎng nèi wài lún gào, yǒu měi míng. xiàn zōng tàn yuē: wǒ nǚ xù bù rú dé yú nǚ xù. chū guó shǐ bǔ
獨孤郁,權相之子婿也。歷掌內外綸誥,有美名。憲宗嘆曰:我女婿不如德輿女婿。(出《國史補》)
zhào féng
趙逢
tài fù zhì shì zhào féng, shì táng jí liáng, hōng yú tiān chéng zhōng. wén zì dé xíng, fēng shén xiù yì, hào yuē yù jiè chǐ. yáng lì tái shěng, rù hàn lín yù shǐ zhōng chéng, liáng shí tóng píng zhāng shì. shí yǐ liǎng dēng láng miào, sì tuì qiū yuán, jìn shēn yǎng zhī. chū běi mèng suǒ yán
太傅致仕趙逢,仕唐及梁,薨於天成中。文字德行,風神秀異,號曰玉界尺。揚歷台省,入翰林御史中丞,梁時同平章事。時以兩登廊廟,四退丘園,縉紳仰之。(出《北夢瑣言》)
fěng jiàn
諷諫
yàn zǐ
晏子
qí jǐng gōng shí, yǒu yī rén fàn zhòng nù, lìng zhī jiě. yuē: yǒu gǎn jiù zhě zhū. yàn zǐ suì zuǒ shǒu tí fàn zhě tóu, yòu shǒu zhí dāo, yǎng wèn yuē: zì gǔ shèng zhǔ míng jūn, zhī jiě rén cóng hé ér shǐ? gōng jù yuē: shě zhī, guǎ rén guò yě. chū dú yì zhì
齊景公時,有一人犯眾怒,令支解。曰:有敢救者誅。晏子遂左手提犯者頭,右手執刀,仰問曰:自古聖主明君,支解人從何而始?公遽曰:舍之,寡人過也。(出《獨異志》)
yōu zhān
優旃
qín yōu zhān shàn wèi xiào yán, rán hé yú dào. shǐ huáng cháng yì yù dà yuàn yòu, dōng zhì hán gǔ, xī zhì chén cāng. yōu zhān yuē: shàn. duō zòng qín shòu yú qí zhōng, kòu zéi cóng dōng fāng lái, lìng mí lù chù zhī zú yǐ. shǐ huáng nǎi zhǐ. jí èr shì lì, yù qī qí chéng. yōu zhān yuē: shàn. suī bǎi xìng chóu fèi, rán dà jiā zāi. qī chéng dàng dàng, kòu lái bù néng shàng. jí yù qī zhī, jí yì, nán wèi yīn shì. èr shì xiào ér zhǐ zhī. chū qǐ yán lù
秦優旃善為笑言,然合於道。始皇嘗議欲大苑囿,東至函谷,西至陳倉。優旃曰:善。多縱禽獸於其中,寇賊從東方來,令麋鹿觸之足矣。始皇乃止。及二世立,欲漆其城。優旃曰:善。雖百姓愁費,然大佳哉。漆城蕩蕩,寇來不能上。即欲漆之,極易,難為蔭室。二世笑而止之。(出《啟顏錄》)
yōu zhān shì shǐ huáng lì yú diàn shàng. qín fǎ zhòng, fēi yǒu zhào bù dé zhé yí zú. shí tiān hán yǔ shén, wǔ shì bèi dùn, lì yú tíng zhōng. yōu zhān yù jiù zhī, xì yuē: bèi dùn láng, rǔ suī zhǎng, yǔ zhōng lì wǒ suī duǎn, diàn shàng xìng wú shī. shǐ huáng wén zhī, nǎi lìng xǐ lì yú wǔ xià. chū dú yì zhì
優旃侍始皇立於殿上。秦法重,非有詔不得輒移足。時天寒雨甚,武士被楯,立於庭中。優旃欲救之,戲曰:被楯郎,汝雖長,雨中立;我雖短,殿上幸無濕。始皇聞之,乃令徙立於廡下。(出《獨異志》)
dōng fāng shuò
東方朔
hàn wǔ dì yù shā rǔ mǔ, mǔ gào jí yú dōng fāng shuò. yuē: dì nù ér bàng rén yán, yì sǐ zhī sù ěr. rǔ lín qù, dàn lǚ gù, wǒ dāng shè qí yǐ jī zhī. rǔ mǔ rú qí yán. shuò zài dì cè yuē: rǔ yí sù qù, dì jīn yǐ dà, qǐ niàn rǔ rǔ bǔ zhī shí ēn yé? dì chuàng rán, suì shè zhī. chū dú yì zhì
漢武帝欲殺乳母,母告急於東方朔。曰:帝怒而傍人言,益死之速耳。汝臨去,但屢顧,我當設奇以激之。乳母如其言。朔在帝側曰:汝宜速去,帝今已大,豈念汝乳哺之時恩耶?帝愴然,遂赦之。(出《獨異志》)
jiǎn yōng
簡雍
shǔ jiǎn yōng, shǎo yǔ xiān zhǔ yǒu jiù, suí cóng zhōu xuán, wèi zhāo dé jiāng jūn. shí tiān hàn jìn jiǔ, niàng zhě xíng. lì yú rén jiā suǒ dé niàng jù, lùn zhě yù lìng yǔ zào jiǔ zhě tóng fá. yōng cóng xiān zhǔ yóu guān, jiàn yī nán zǐ lù zhōng xíng, gào xiān zhǔ yuē: bǐ rén yù yín, hé yǐ bù fù? xiān zhǔ yuē: qīng hé yǐ zhī zhī? yōng duì yuē: bǐ yǒu yáo jù, yǔ yù niàng hé shū? xiān zhǔ dà xiào, ér yuán shě niàng zhě zuì. chū qǐ yán lù
蜀簡雍,少與先主有舊,隨從周旋,為昭德將軍。時天旱禁酒,釀者刑。吏於人家索得釀具,論者欲令與造酒者同罰。雍從先主游觀,見一男子路中行,告先主曰:彼人慾淫,何以不縛?先主曰:卿何以知之?雍對曰:彼有媱具,與欲釀何殊?先主大笑,而原舍釀者罪。(出《啟顏錄》)
hú sī fēng lè
斛斯豐樂
běi qí gāo zǔ cháng yàn qún chén. jiǔ hān, gè lìng gē lè. wǔ wèi hú sī fēng lè gē yuē: cháo yì yǐn jiǔ zuì, mù yì yǐn jiǔ zuì. rì rì yǐn jiǔ zuì, guó jì wú qǔ cì. shàng yuē: fēng lè bù tāo, shì hǎo rén yě. chū tán sǒu
北齊高祖嘗宴群臣。酒酣,各令歌樂。武衛斛斯豐樂歌曰:朝亦飲酒醉,暮亦飲酒醉。日日飲酒醉,國計無取次。上曰:豐樂不謟,是好人也。(出《談藪》)
gāo jì fǔ
高季輔
táng gāo jì fǔ qiè chén dé shī, dà zōng tè cì zhōng rǔ yī jì, yuē: qīng jìn yào shí zhī yán, gù yǐ yào shí xiāng bào. xún gèng cì jīn bèi jìng yī miàn, yǐ biǎo qí qīng jiàn. chū tán bīn lù
唐高季輔切陳得失,大宗特賜鍾乳一劑,曰:卿進藥石之言,故以藥石相報。尋更賜金背鏡一面,以表其清鑒。(出《談賓錄》)
lǐ jǐng bó
李景伯
jǐng lóng zhōng, zhōng zōng yóu xìng qìng chí, shì yàn zhě dì qǐ gē wǔ, bìng chàng xià bīng cí, fāng biàn yǐ qiú guān jué. gěi shì zhōng lǐ jǐng bó yì chàng yuē: huí bō ěr shí jiǔ zhī, bīng ér zhì zài zhēn guī. shì yàn yǐ guò sān jué, xuān huá qiè kǒng fēi yí. yú shì nǎi bà zuò. chū guó shǐ yì zuǎn
景龍中,中宗遊興慶池,侍宴者遞起歌舞,並唱下兵詞,方便以求官爵。給事中李景伯亦唱曰:回波爾時酒卮,兵兒志在箴規。侍宴已過三爵,喧譁竊恐非宜。於是乃罷坐。(出《國史異纂》)
sū tǐng
蘇頲
xuán zōng shí, yǐ lín yì guó jìn bái yīng wǔ, huì lì zhī xìng, tè yì cháng zhě. yīn xiá rì, yǐ jīn lóng shì zhī, shì yú sān xiāng, shàng zài sān měi zhī. shí sū tǐng chū rù xiàng, měi yǐ zhōng dǎng lì jǐ, yīn qián jìn yuē: shī yún, yīng wǔ néng yán, bù lí fēi niǎo. chén wèi bì xià, shēn yǐ wèi zhì. chū sōng chuāng lù
玄宗時,以林邑國進白鸚鵡,慧利之性,特異常者。因暇日,以金籠飾之,示於三相,上再三美之。時蘇頲初入相,每以忠讜勵己,因前進曰:詩云,鸚鵡能言,不離飛鳥。臣為陛下,深以為志。(出《松窗錄》)
huáng fān chuò
黃幡綽
táng xuán zōng wèn huáng fān chuò, shì wù ér dé lián shì wù ér. yóu yán hé ér yě? duì yuē: zì jiā ér dé rén lián shí yáng fēi chǒng jí zhōng gōng, hào lù shān wèi zi, sù zōng zài dōng gōng, cháng wēi. shàng wén fān chuò yán, fǔ shǒu jiǔ zhī. chū yīn yǔ lù
唐玄宗問黃幡綽,是勿兒得憐(是勿兒。猶言何兒也)?對曰:自家兒得人憐(時楊妃寵極中宮,號祿山為子,肅宗在東宮,常危。上聞幡綽言,俯首久之)。(出《因語錄》)
lǐ jiàng
李絳
xiàn zōng shí, zhōng guān tǔ tū chéng cuǐ, yǒu ēn zé, yù wèi shàng lì dé zhèng bēi. bēi wū yǐ chéng, mó lóng shí qì, qǐng xuān suǒ wén. shí lǐ jiàng wèi hàn lín xué shì, zòu yuē: dà rén zhě, yǔ tiān dì hé qí dé, rì yuè hé qí míng, wú lì bēi jì měi zhī shì. kǒng qǔ xiào yí xià. shàng shēn rán zhī, jù mìng chāi wū fèi shí. chéng cuǐ zòu: bēi wū yòng gōng jí duō, nán biàn huǐ chāi. yù jiān qí qǐng. shàng yuē: jí suǒ niú zhuāi dào. qí nà jiàn rú cǐ. chū lú shì zá shuō
憲宗時,中官吐突承璀,有恩澤,欲為上立德政碑。碑屋已成,磨礱石訖,請宣索文。時李絳為翰林學士,奏曰:大人者,與天地合其德,日月合其明,無立碑紀美之事。恐取笑夷夏。上深然之,遽命拆屋廢石。承璀奏:碑屋用功極多,難便毀拆。欲堅其請。上曰:急索牛拽倒。其納諫如此。(出《盧氏雜說》)