fēng
○風
yì yuē: náo wàn wù zhě, mò jí hū fēng.
《易》曰:撓萬物者,莫疾乎風。
yòu yuē: fēng yǐ dòng zhī.
又曰:風以動之。
yòu yuē: fēng xíng tiān shàng, xiǎo chù. jūn zǐ yǐ yì wén dé.
又曰:風行天上,《小畜》。君子以懿文德。
yòu yuē: xùn wèi fēng.
又曰:《巽》為風。
yòu yuē: yún cóng lóng, fēng cóng hǔ.
又曰:雲從龍,風從虎。
yòu yuē: fēng xíng dì shàng yuē guān.
又曰:風行地上曰《觀》。
shàng shū jīn téng yuē: zhōu gōng jū dōng èr nián, zé zuì rén sī dé. yú hòu, gōng nǎi wèi shī yǐ yí wáng, míng zhī yuē chī xiāo. wáng yì wèi gǎn qiào gōng. qiū, dà shú, wèi huò. tiān dà léi diàn yǐ fēng, hé jǐn yǎn, dà mù sī bá, bāng rén dà kǒng. wáng yǔ dài fū jǐn biàn yǐ qǐ jīn téng zhī shū, nǎi dé zhōu gōng qǐng dài wǔ wáng zhī shuō. wáng zhí shū yǐ qì, yuē:" qí wù mù bo! xī gōng qín láo wáng jiā, wéi yǔ chōng rén fú jí zhī. jīn tiān dòng wēi yǐ zhāng zhōu gōng zhī dé, zhèn xiǎo zi qí xīn yíng, wǒ guó jiā lǐ yì yí zhī." wáng chū jiāo, tiān nǎi yǔ, fǎn fēng, hé zé jǐn qǐ.
《尚書·金縢》曰:周公居東二年,則罪人斯得。於後,公乃為詩以遺王,名之曰《鴟鴞》。王亦未敢誚公。秋,大熟,未獲。天大雷電以風,禾盡偃,大木斯拔,邦人大恐。王與大夫盡弁以啟金縢之書,乃得周公請代武王之說。王執書以泣,曰:"其勿穆卜!昔公勤勞王家,惟予沖人弗及知。今天動威以彰周公之德,朕小子其新迎,我國家禮亦宜之。"王出郊,天乃雨,反風,禾則盡起。
yòu: shùn diǎn yuē: nà yú dà lù, liè fēng léi yǔ fú mí.
又:《舜典》曰:納於大麓,烈風雷雨弗迷。
yòu: hóng fàn yuē: xiū zhēng: yuē shèng, shí fēng ruò. jiù zhēng: yuē méng, cháng fēng ruò. kǒng ān guó yuē: jūn néng tōng lǐ, zé shí fēng shùn zhī. jūn xíng méng àn, zé cháng fēng shùn zhī.
又:《洪範》曰:休徵:曰聖,時風若。咎徵:曰蒙,常風若。(孔安國曰:君能通理,則時風順之。君行蒙暗,則常風順之。)
shī yuē: dà fēng yǒu suì, tān rén bài lèi.
《詩》曰:大風有隧,貪人敗類。
yòu yuē: zhōng fēng qiě yì. zhōng rì ér fēng wèi zhōng fēng.
又曰:終風且曀。(終日而風為終風。)
yòu yuē: xí xí gǔ fēng, yǐ yīn yǐ yǔ.
又曰:習習谷風,以陰以雨。
yòu yuē: kǎi fēng zì nán, chuī bǐ jí xīn. nán fēng wèi zhī kǎi fēng.
又曰:凱風自南,吹彼棘心。(南風謂之凱風。)
yòu yuē: dōng rì liè liè, piāo fēng fā fā.
又曰:冬日烈烈,飄風發發。
lǐ jì yuè lìng yuē: qiū xíng chūn lìng, zé nuǎn fēng lái zhì.
《禮記·月令》曰:秋行春令,則暖風來至。
yòu yuē: lì chūn zhī rì, dōng fēng jiě dòng.
又曰:立春之日,東風解凍。
yòu yuē: chūn xíng qiū lìng, zé rén yǒu dà yì, piāo fēng bào yǔ zǒng zhì.
又曰:春行秋令,則人有大疫,飄風暴雨總至。
yòu yuē: xià xíng chūn lìng, zé chóng huáng wèi zāi, bào fēng lái zhì.
又曰:夏行春令,則蟲蝗為災,暴風來至。
yòu yuē: qián yǒu chén āi, zé zài míng yuān. zhù: yuān míng zé fēng shēng.
又曰:前有塵埃,則載鳴鳶。註:鳶鳴則風生。
yòu lǐ yùn zhù shū yuē: xiǎng dì yú jiāo ér fēng yǔ jié, hán shǔ shí. wǔ dì zhǔ wǔ xíng, wǔ xíng zhī qì hé ér shù zhēng dé qí xù yě.
又《禮運註疏》曰:享帝於郊而風雨節,寒暑時。(五帝主五行,五行之氣和而庶徵得其序也。)
zuǒ chuán yuē: chǔ qīn zhèng, shén yǔ, chǔ shī duō dòng, yì tú jǐ jǐn. jìn rén wén yǒu chǔ shī, shī kuàng yuē:" bù hài. wú zhòu gē běi fēng, yòu gē nán fēng. nán fēng bù jìng." zhù yuē: gē zhě chuī lǜ yǐ yǒng bā fēng. nán fēng yīn wēi, gù yuē bù jìng. shī kuàng wéi gē nán běi fēng zhě, tīng jìn chǔ zhī qiáng ruò yě.
《左傳》曰:楚侵鄭,甚雨,楚師多凍,役徒幾盡。晉人聞有楚師,師曠曰:"不害。吾驟歌北風,又歌南風。南風不競。"(注曰:歌者吹律以詠八風。南風音微,故曰不競。師曠惟歌南北風者,聽晉楚之強弱也。)
yòu yuē: xī gōng shí liù nián chūn, liù yì tuì fēi guò sòng dōu, fēng yě.
又曰:僖公十六年春,六鶂退飛過宋都,風也。
yòu zhāo gōng sì nián: shēn fēng yuē:" fū bīng yǐ fēng zhuàng, ér yǐ fēng chū. qí cáng zhī yě zhōu, qí yòng zhī yě biàn, zé dōng wú qiān yáng, xià wú fú yīn, chūn wú qī fēng, qiū wú kǔ yǔ. jīn cáng chuān chí zhī shuǐ, qì ér bù yòng, zé fēng bù yuè ér shā."
又昭公四年:申豐曰:"夫冰以風壯,而以風出。其藏之也周,其用之也遍,則冬無愆陽,夏無伏陰,春無淒風,秋無苦雨。今藏川池之水,棄而不用,則風不越而殺。"
ěr yǎ yuē: jì fēng yuē zhé. jīn sú dāng dà dào zhōng zhé gǒu yǐ zhǐ fēng, cǐ qí xiàng yě.
《爾雅》曰:祭風曰磔。(今俗當大道中磔狗以止風,此其象也。)
yòu yuē: nán fēng wèi zhī kǎi fēng, shī yuē: kǎi fēng zì nán. dōng fēng wèi zhī gǔ fēng, shī yuē: xí xí gǔ fēng. běi fēng wèi zhī liáng fēng, shī yuē: běi fēng qí liáng. xī fēng wèi zhī dà tài fēng. shī yuē: tài fēng yǒu suì. fén lún wèi zhī tuí, bào fēng cóng shàng xià yě. fú yáo wèi zhī biāo bào fēng cóng xià shàng yě. fēng yǔ huǒ wèi dùn dùn dùn chì shèng zhī mào, huí fēng wèi piāo xuán fēng, rì chū ér fēng wèi bào, shī yuē: zhōng fēng qiě bào. fēng ér yǔ tǔ wèi mái, shī yuē: zhōng fēng qiě mái. yīn ér fēng wèi yì. shī yuē: zhōng fēng qiě yì.
又曰:南風謂之凱風,(《詩》曰:凱風自南。)東風謂之谷風,(《詩》曰:習習谷風。)北風謂之涼風,(《詩》曰:北風其涼。)西風謂之大泰風。(《詩》曰:泰風有隧。)焚輪謂之頹,(暴風從上下也。)扶搖謂之飆(暴風從下上也。)風與火為庉(燉燉熾盛之貌),迴風為飄(旋風),日出而風為暴,(《詩》曰:終風且暴。)風而雨土為霾,(《詩》曰:終風且霾。)陰而風為曀。(《詩》曰:終風且曀。)
yòu yuē: sì qì hé wèi tōng zhèng, dào píng chàng yě. wèi zhī jǐng fēng. suǒ yǐ zhì jǐng fēng yě.
又曰:四氣和為通正,(道平暢也。)謂之景風。(所以致景風也。)
lùn yǔ yún: céng diǎn yuē:" mù chūn zhě, chūn fú jì chéng, guān zhě wǔ liù rén, tóng zǐ liù qī rén, yù hū yí, fēng hū wǔ yú, yǒng ér guī."
《論語》云:曾點曰:"暮春者,春服既成,冠者五六人,童子六七人,浴乎沂,風乎舞雩,詠而歸。"
yòu yuē: jūn zǐ zhī dé fēng, xiǎo rén zhī dé cǎo. cǎo shàng zhī fēng, bì yǎn.
又曰:君子之德風,小人之德草。草上之風,必偃。
yòu yuē: xùn léi fēng liè bì biàn.
又曰:迅雷風烈必變。
yì jī lǎn tú yuē: tài píng shí, yīn yáng hé, fēng yǔ xián tóng, hǎi nèi bù piān. dì yǒu xiǎn yì, gù fēng yǒu chí jí. suī tài píng zhī zhèng, yóu yǒu bù néng jūn tóng yě. wéi píng jūn nǎi bù míng tiáo.
《易稽覽圖》曰:太平時,陰陽和,風雨咸同,海內不偏。地有險易,故風有遲疾。雖太平之政,猶有不能均同也。惟平均乃不鳴條。
yì tōng guà yàn yuē: dōng zhì, guǎng mò fēng zhì, zhū yǒu zuì, duàn dà xíng. lì chūn, tiáo fēng zhì, shè xiǎo zuì, chū jī liú. chūn fēn, míng shù fēng zhì, zhèng fēng jiāng, xiū tián chóu. lì xià, qīng míng fēng zhì, chū bì bó, lǐ zhū hóu. xià zhì jǐng fēng zhì, biàn dà jiāng, fēng yǒu gōng. lì qiū, liáng fēng zhì, bào tǔ gōng, sì sì xiāng. qiū fēn, chāng hé fēng zhì, jiě xuán chuí, qín sè bù zhāng. lì dōng, bù zhōu fēng zhì, xiū gōng shì, wán biān chéng. bā fēng yǐ shí, zé yīn yáng biàn huà dào chéng, wàn wù dé yǐ yù shēng. wáng dāng shùn bā fēng, xíng bā zhèng, dāng bā guà yě.
《易通卦驗》曰:冬至,廣莫風至,誅有罪,斷大刑。立春,條風至,赦小罪,出稽留。春分,明庶風至,正封疆,修田疇。立夏,清明風至,出幣帛,禮諸侯。夏至景風至,辯大將,封有功。立秋,涼風至,報土功,祀四鄉。秋分,閶闔風至,解懸垂,琴瑟不張。立冬,不周風至,修宮室,完邊城。八風以時,則陰陽變化道成,萬物得以育生。王當順八風,行八政,當八卦也。
jīng fáng yì hòu yuē: hé yǐ zhī shèng rén yǐn yě? fēng qīng míng, qí lái zhǎng jiǔ bù dòng yáo wù. cǐ yǒu lóng dé zài xià yě.
京房《易候》曰:何以知聖人隱也?風清明,其來長久不動搖物。此有龍德在下也。
yì wěi yuē: bā jié zhī fēng, wèi zhī bā fēng. lì chūn tiáo fēng zhì, dōng běi fēng. chūn fēn míng shù fēng zhì, dōng fāng fēng. lì xià qīng míng fēng zhì, dōng nán fāng fēng. xià zhì jǐng fēng zhì, nán fāng fēng. lì qiū liáng fēng zhì, xī nán fāng fēng. qiū fēn chāng hé fēng zhì, xī fāng fēng. lì dōng bù zhōu fēng zhì, xī běi fāng fēng. dōng zhì guǎng mò fēng zhì, běi fāng fēng. yòu lǚ shì chūn qiū shuō bā fēng: dōng běi yuē yàn fēng. gāo yòu zhù yuē: yì yuē róng fēng. dōng fāng yuē tāo fēng, dōng nán fāng yuē xūn fēng, nán fāng yuē jù fēng, xī fāng yuē sōu fēng, xī běi fāng yuē lì fēng, běi fāng yuē hán fēng.
《易緯》曰:八節之風,謂之八風。立春條風至,(東北風。)春分明庶風至,(東方風。)立夏清明風至,(東南方風。)夏至景風至,(南方風。)立秋涼風至,(西南方風。)秋分閶闔風至,(西方風。)立冬不周風至,(西北方風。)冬至廣莫風至,(北方風。又《呂氏春秋》說八風:東北曰焱風。高誘注曰:亦曰融風。東方曰滔風,東南方曰薰風,南方曰巨風,西方曰颼風,西北方曰厲風,北方曰寒風。)
shàng shū dà chuán yuē: shùn jiāng chán yǔ, bā fēng xún tōng.
《尚書大傳》曰:舜將禪禹,八風循通。
yòu yuē: wáng zhě dé jí huáng tiān, zé xiáng fēng qǐ.
又曰:王者德及皇天,則祥風起。
yòu yuē: chéng wáng shí, yuè shang zhòng yì ér lái cháo, yuē:" jiǔ yǐ, tiān zhī wú liè fēng shù yǔ, yì zhōng guó yǒu shèng rén hū?"
又曰:成王時,越裳重譯而來朝,曰:"久矣,天之無烈風澍雨,意中國有聖人乎?"
dà dài lǐ yuē: zhēng yuè shí yǒu jùn fēng, jùn zhě dà yě dà fēng, nán fēng yě. hé dà yú nán fēng yě? yuē hé bīng bì yú běi fēng, jiě bīng bì yú nán fēng, gù dà zhī yě.
《大戴禮》曰:正月時有浚風,浚者大也;大風,南風也。何大於南風也?曰合冰必於北風,解冰必於南風,故大之也。
lǐ jī mìng zhēng yuē: chū hào lìng, hé mín xīn, zé xiáng fēng zhì.
《禮稽命征》曰:出號令,合民心,則祥風至。
lǐ shuō yuē: fēng, méng yě, yǎng wù chéng gōng, suǒ yǐ bā fēng xiàng bā guà yě. lǐ wěi tóng.
《禮說》曰:風,萌也,養物成功,所以八風象八卦也。(《禮緯》同。)
lǐ dòu wēi yí yuē: rén jūn zhèng sòng píng zé xiáng fēng zhì. sòng jūn zhù yuē:" jí jǐng fēng yě."
《禮斗威儀》曰:人君政頌平則祥風至。宋均注曰:"即景風也。"
chūn qiū kǎo yì yóu yuē: bā fēng shā shēng yǐ jié áo xiáng. jù dōng zhì sì shí wǔ rì tiáo fēng zhì, tiáo zhě, dá shēng yě, jù yóu qǐ yě. zì dōng zhì hòu sì shí wǔ rì ér lì chūn, cǐ fēng yīng qí fāng ér lái, shēng wàn wù. sì shí wǔ rì míng shù fēng zhì, míng shù yíng huì. chūn fēn zhī hóu, yán shù zhòng yě, yáng yǐ shī huì zhī ēn dé yíng zhòng shù ér shēng zhī. sì shí wǔ rì qīng míng fēng zhì, jīng máng cuò shōu. lì xià zhī hòu yě. cuò yóu zhǐ yě. shí jì mài zhī shǔ xiù chū yǐ bèi, gù cuò zhǐ qí fēng máng, shōu zhī shǐ chéng shí. sì shí wǔ rì jǐng fēng zhì, jǐng fēng qiáng yě, qiáng yǐ chéng zhī. xià zhì zhī hòu yě. qiáng yán wàn wù qiáng shèng yě. sì shí wǔ rì liáng fēng zhì, liáng fēng zhě, hán yǐ bì yě. lì qiū zhī hòu yě. bì, shōu yě. yán yīn hán shōu chéng wàn wù yě. sì shí wǔ rì chāng hé fēng zhì, chāng hé zhě, dāng hán tiān shōu yě. qiū shōu zhī hòu yě. chāng hé, shèng yě. shí shèng shōu wù gài cáng zhī, chāng huò wèi dāng. sì shí wǔ rì bù zhōu fēng zhì, bù zhōu zhě, bù jiāo yě, yīn yáng wèi hé huà yě. lì dōng hòu yě. wèi hé huà, yán xiāo xī chún, kūn wú yáng yě. yuè lìng yuē: tiān dì bù tōng ér bì sāi chéng dōng yě. sì shí wǔ rì guǎng mò fēng zhì, guǎng mò zhě, jīng dà mǎn yě. dōng zhì zhī hòu yě. yán dōng wù wú jiàn zhě, fēng jīng dà mǎn měi wú piān. fēng zhī wèi yán méng yě. qí lì zì, chóng dòng yú jǐ zhōng zhě wèi fēng. chóng dòng yú jǐ, yán yáng qì wú bù zhōu yě. míng kūn chóng zhī shǔ dé yáng nǎi shēng, yù yīn zé sǐ, gù fēng wèi yīn zhōng zhī yáng zhě yě.
《春秋考異郵》曰:八風殺生以節翱翔。距冬至四十五日條風至,條者,達生也,(距猶起也。自冬至後四十五日而立春,此風應其方而來,生萬物。)四十五日明庶風至,明庶迎惠。(春分之侯,言庶眾也,陽以施惠之恩德迎眾庶而生之。)四十五日清明風至,精芒挫收。(立夏之後也。挫猶止也。時薺麥之屬秀出已備,故挫止其鋒芒,收之使成實。)四十五日景風至,景風強也,強以成之。(夏至之候也。強言萬物強盛也。)四十五日涼風至,涼風者,寒以閉也。(立秋之候也。閉,收也。言陰寒收成萬物也。)四十五日閶闔風至,閶闔者,當寒天收也。(秋收之候也。閶闔,盛也。時盛收物蓋藏之,閶或為當。)四十五日不周風至,不周者,不交也,陰陽未合化也。(立冬候也。未合化,言消息純,坤無陽也。《月令》曰:天地不通而閉塞成冬也。)四十五日廣莫風至,廣莫者,精大滿也。(冬至之候也。言冬物無見者,風精大滿美無偏。)風之為言萌也。其立字,蟲動於幾中者為風。(蟲動於幾,言陽氣無不周也。明昆蟲之屬得陽乃生,遇陰則死,故風為陰中之陽者也。)
chūn qiū yuán mìng bāo yuē: yīn yáng nù wèi fēng.
《春秋元命苞》曰:陰陽怒為風。
chūn qiū fán lù yuē: ēn jí jīn shí zé liáng fēng chū wáng zhě yǔ chén wú lǐ, shēn bù sù jìng zé mù bù qū zhí, ér xià duō bào fēng. fēng zhě, mù zhī qì, qí yīn jiǎo, gù yīng.
《春秋繁露》曰:恩及金石則涼風出;王者與臣無禮,身不肅敬則木不曲直,而夏多暴風。風者,木之氣,其音角,故應。
xiào jīng yuán shén qì yuē: dé zhì bā fāng zé xiáng fēng zhì.
《孝經援神契》曰:德至八方則祥風至。
shǐ jì yuē: xiàng wáng wéi hàn wáng sān zā, yú shì fēng cóng xī běi qǐ, zhé mù fà wū yáng shā shí, chǔ jūn dà luàn, ér hàn wáng nǎi dé yǔ shù shí qí dùn qù.
《史記》曰:項王圍漢王三匝,於是風從西北起,折木、髮屋、揚沙石,楚軍大亂,而漢王乃得與數十騎遁去。
yòu yuē: chī yóu shì néng zhēng fēng zhào yǔ, yǔ huáng dì zhēng qiáng, miè zhī zhōng jì.
又曰:蚩尤氏能徵風召雨,與黃帝爭強,滅之中冀。
yòu yuē: shù nǚ zhě, qí zhī guǎ fù, yǎng gū. gū nǚ lì mǔ cái ér shā mǔ, yǐ gào guǎ fù, fù bù néng zì jiě. yǐ yuān gào tiān, ér dà fēng xí yú qí diàn.
又曰:庶女者,齊之寡婦,養姑。姑女利母財而殺母,以告寡婦,婦不能自解。以冤告天,而大風襲於齊殿。
yòu yuē: jīng kē rù qín, yān tài zǐ dān sòng bié yì shuǐ shàng, gē yuē:" fēng xiāo xiāo xī yì shuǐ hán, zhuàng shì yī qù xī bù fù hái."
又曰:荊軻入秦,燕太子丹送別易水上,歌曰:"風蕭蕭兮易水寒,壯士一去兮不復還。"
hàn shū yuē: yàn wáng dōu jì, dà fēng bá gōng zhōng shù qī wéi yǐ shàng shí liù méi, huài chéng lóu. hòu wáng zhū.
《漢書》曰:燕王都薊,大風拔宮中樹七圍已上十六枚,壞城樓。後王誅。
yòu yuē: gāo zǔ guò pèi, jī zhú zì gē yuē:" dà fēng qǐ xī yún fēi yáng, wēi jiā hǎi nèi xī guī gù xiāng."
又曰:高祖過沛,擊築自歌曰:"大風起兮雲飛揚,威加海內兮歸故鄉。"
wèi zhì guǎn hé chuán yuē: hé guò qīng hé ní tài shǒu. shí dà hàn, hé yán:" shù shàng yǐ yǒu shào nǚ zhēng fēng, shù jiān yòu yǒu yīn niǎo hé míng, qí yǔ yīng zhì yǐ." guǒ rú qí yán.
《魏志·管輅傳》曰:輅過清河倪太守。時大旱,輅言:"樹上已有少女征風,樹間又有陰鳥和鳴,其雨應至矣。"果如其言。
jìn shū yuē: yǒng hé yuán nián, dà fēng bá liǔ shù bǎi yú méi, ruò fēng cóng bā fāng lái zhě. shí wáng dūn hài diāo xié zhōu yǐ děng, gù fēng cóng héng bá shù, fēi yī chù yě.
《晉書》曰:永和元年,大風拔柳樹百餘枚,若風從八方來者。時王敦害刁協、周顗等,故風從橫拔樹,非一處也。
yòu yuē: jiǎ mì jiā shù yǒu yāo yì, piāo fēng chuī qí cháo fú shàng shù bǎi chǐ, dà shé chū bèi zhōng, hòu guǒ jí huò.
又曰:賈謐家數有妖異,飄風吹其朝服上數百尺,大蛇出被中,後果及禍。
jìn yáng qiū yuē: yuán hóng wèi dōng jùn shǒu, xiè ān zhí hóng shǒu shòu shàn, hóng yuē:" jǐn dāng fèng yáng rén fēng, wèi bǐ lí shù."
《晉陽秋》曰:袁宏為東郡守,謝安執宏手授扇,宏曰:"謹當奉揚仁風,慰彼黎庶。"
sòng shū yuē: míng dì cāi lǜ, féi tǐ, zēng fēng, xià yuè cháng zhe xiǎo pí yī, bài zuǒ yòu èr rén wèi sī fēng lìng shǐ, fēng qǐ fāng miàn, zhé xiān qǐ wén.
《宋書》曰:明帝猜慮,肥體,憎風,夏月常著小皮衣,拜左右二人為司風令史,風起方面,輒先啟聞。
yòu yuē: zōng què, zì yuán gàn, zhēng shì bǐng xiōng zi yě. shǎo shí wèn què suǒ zhì, dá yuē:" yuàn chéng zhǎng fēng, pò wàn lǐ làng."
又曰:宗愨,字元幹,徵士炳兄子也。少時問愨所志,答曰:"願乘長風,破萬里浪。"
qián qín lù yuē: shù shì gài qīn, fú jiān zhào zhì zhǎng ān, yīn yàn huì, yǐ qí huò zhòng, jiāng zhū zhī. jiǔ hān, jiāng zhí qīn, qīn huà wèi xuán fēng fēi qù.
《前秦錄》曰:術士蓋欽,符堅召至長安,因宴會,以其惑眾,將誅之。酒酣,將執欽,欽化為旋風飛去。
qián liáng lù yuē: yǒng jiā wǔ nián, bào hǎn lìng yán qiāng qiè chǎn yī lóng yī jiù. jiù xún fēi qù, lóng shí wǔ rì léi yǔ yíng zhī. dà fēng chuī bá zhāng yē jùn dà shù, jīng sù hái lì.
《前涼錄》曰:永嘉五年,抱罕令嚴羌妾產一龍一鷲。鷲尋飛去,龍十五日雷雨迎之。大風吹拔張掖郡大樹,經宿還立。
zhào lù yuē: shí lè shí hū yǒu xuán fēng xià shǔ dì, yǐn yǐn léi shēng, liáng jiǔ, shì zhī, jiàn dà shí.
《趙錄》曰:石勒時忽有旋風下屬地,隱隱雷聲,良久,視之,見大石。
shén xiān chuán yuē: lǎo zi jiāng qù zhōu ér chū guān, yǐ shēng kūn lún. guān lìng yǐn xǐ zhàn fēng nì zhī dāng yǒu shén rén lái guò, nǎi sǎo dào jiàn lǎo zi. lǎo zi zhī xǐ mìng yīng dé dào, nǎi tíng guān xià, yǐ zhǎng shēng zhī shì shòu zhī.
《神仙傳》曰:老子將去周而出關,以升崑崙。關令尹喜占風逆知當有神人來過,乃掃道見老子。老子知喜命應得道,乃停關下,以長生之事授之。
yòu yuē: gé xuán xíng guò shén miào, chéng chē bù xià, xū yú yǒu dà huí fēng zhú xuán, āi chén zhǎng tiān. xuán dà nù, yuē:" xiǎo xié gǎn ěr!" jí jǔ shǒu zhǐ fēng, fēng biàn zhǐ.
又曰:葛玄行過神廟,乘車不下,須臾有大迴風逐玄,埃塵漲天。玄大怒,曰:"小邪敢爾!"即舉手指風,風便止。
yì dōu qí jiù chuán yuē: shǔ yáng yóu shàn fēng yún zhàn hòu, wén xué lìng fēng chí jī jiǔ yǐ fèng yóu. shí yǒu kè bù yán, kè qù, fēng qǐ yù qǔ jī jiǔ. yóu zhǐ zhī yuē:" xiàng fēng chuī xuē shì, dāng yǒu chí jī jiǔ lái zhě, dù shì èr rén." fēng yuē:" shí zài wài, xū kè qù nǎi qǔ ěr."
《益都耆舊傳》曰:蜀楊由善風雲占候,文學令豐持雞酒以奉由。時有客不言,客去,豐起欲取雞酒。由止之曰:"向風吹削柿,當有持雞酒來者,度是二人。"豐曰:"實在外,須客去乃取爾。"
wáng zǐ nián shí yí jì yuē: fú xī zuò yú fāng tán zhī shàng, tīng bā fēng zhī qì, nǎi huà bā guà.
王子年《拾遺記》曰:伏羲坐於方壇之上,聽八風之氣,乃畫八卦。
yòu yuē: kūn shān yǒu sì miàn fēng, yòu yǒu qū chén zhī fēng, ruò yī fú chén wū, fēng zhì chuī yī zé jìng.
又曰:崑山有四面風,又有祛塵之風,若衣服塵污,風至吹衣則淨。
yòu yuē: yíng zhōu shí yǒu xiāng fēng, líng rán ér lái, zhāng xiù shòu zhī, zé lì jì bù xiē, zhe jī fū bì ruǎn huá.
又曰:瀛洲時有香風,泠然而來,張袖受之,則曆紀不歇,着肌膚必軟滑。
shí zhōu jì yuē: nán hǎi zhōng yǒu yán zhōu, zhōu shàng yǒu fēng shēng shòu, xíng sì gǒu, qīng sè, zhuàng rú lí. yǐ tiě chuí duàn qí tóu shù shí xià nǎi sǐ. zhāng kǒu xiàng fēng, xū yú jí qǐ.
《十洲記》曰:南海中有炎洲,洲上有風生獸,形似狗,青色,狀如狸。以鐵椎鍛其頭數十下乃死。張口向風,須臾即起。
fēng tǔ jì yuē: nán zhōng liù yuè zé yǒu dōng nán zhǎng fēng, fēng liù yuè zhǐ, sú hào huáng què zhǎng fēng. shí hǎi yú biàn wèi huáng què, yīn wèi míng yě.
《風土記》曰:南中六月則有東南長風,風六月止,俗號黃雀長風。時海魚變為黃雀,因為名也。
yǔ zhòng yōng xiāng zhōu jì yuē: líng líng shān yǒu shí yàn, yù fēng yǔ zé fēi, yǔ zhǐ hái, huà wèi shí.
庾仲雍《湘州記》曰:零陵山有石燕,遇風雨則飛,雨止還,化為石。
jiāo zhōu jì yuē: fēng shān zài jiǔ zhēn jùn, fēng mén zài shān dǐng, shàng cháng yǒu fēng.
《交州記》曰:風山在九真郡,風門在山頂,上常有風。
yòu yuē: fēng mǔ chū jiǔ dé xiàn, fēng mǔ shì yuán, jiàn rén ruò cán ér qū jǐng ruò dǎ shā zhī, dé fēng hái huó.
又曰:風母出九德縣,風母似猿,見人若慚而屈頸;若打殺之,得風還活。
nán yuè zhì yuē: xī ān jiān duō jù fēng, jù zhě, jù sì fāng zhī fēng yě. yī yuē jù fēng, yán bù jù yě. cháng yǐ liù qī yuè xìng, wèi zhì shí, sān rì jī quǎn wèi zhī bù míng, dà zhě huò zhì qī rì, xiǎo zhě yī èr rì. wài guó yǐ wèi hēi fēng.
《南越志》曰:熙安間多颶風,颶者,具四方之風也。一曰懼風,言怖懼也。常以六七月興,未至時,三日雞犬為之不鳴,大者或至七日,小者一二日。外國以為黑風。
shèng hóng zhī jīng zhōu jì yuē: yí dū hěn shān xiàn shān yǒu fēng xué, zhāng kǒu dà shù chǐ, míng yuē fēng jǐng. xià zé fēng chū, dōng zé fēng rù. fēng chū zhī shí, chuī fú zuǒ yòu, cháng jìng rú sǎo. shǔ yuè jīng zhī, lǐn rán yǒu yī qiú xiǎng. yí dū shān jì yuē: yuán shān tài gōng yǐ liù yuè zhì cǐ xué, biàn sī yī qiú.
盛弘之《荊州記》曰:宜都佷山縣山有風穴,張口大數尺,名曰風井。夏則風出,冬則風入。風出之時,吹拂左右,常淨如掃。暑月經之,凜然有衣裘想。(《宜都山記》曰:袁山太公以六月至此穴,便思衣裘。)
yòu yuē: jǔ yáng xiàn huáng zhú shān, cháng sù sù yǒu fēng, míng yuē fēng mén.
又曰:沮陽縣黃竹山,常肅肅有風,名曰風門。
xī jīng zá jì yuē: dǒng zhòng shū yuē:" tài píng zhī shì, fēng bù yáo tiáo, kāi jiǎ pò méng ér yǐ."
《西京雜記》曰:董仲舒曰:"太平之世,風不搖條,開甲破萌而已。"
lǎo zǐ yuē: piāo fēng bù zhōng cháo.
《老子》曰:飄風不終朝。
zhuāng zǐ yuē: liè zǐ yù fēng ér xíng, líng rán shàn yě, jīng xún wǔ rì ér fǎn. sī mǎ biāo zhù yuē: liè zǐ, zhèng rén liè yù kòu yě. líng rán, liáng mào.
《莊子》曰:列子御風而行,泠然善也,經旬五日而返。(司馬彪注曰:列子,鄭人列禦寇也。泠然,涼貌。)
yòu yuē: běi míng yǒu yú, qí míng yuē kūn. huà ér wèi niǎo, qí míng yuē péng. tuán fú yáo ér shàng zhě jiǔ wàn lǐ. sī mǎ biāo yún: fú yáo, shàng xíng fēng yě. fēng zhī jī yě bù hòu, zé qí fù dà yì yě wú lì. gù jiǔ wàn lǐ zé fēng sī zài xià yǐ.
又曰:北溟有魚,其名曰鯤。化而為鳥,其名曰鵬。摶扶搖而上者九萬里。(司馬彪云:扶搖,上行風也。)風之積也不厚,則其負大翼也無力。故九萬里則風斯在下矣。
yòu yuē: dà kuài yī yī jiè fǎn. qì, qí míng yuē fēng. shì wéi wú zuò, zuò zé wàn qiào nù hào, ér dú bù wén zhī liù liù hū zhǎng fēng zhī shēng.
又曰:大塊噫(依界反。)氣,其名曰風。是惟無作,作則萬竅怒號,而獨不聞之翏翏乎長風之聲。
yòu yuē: tāng zhī wèn jí yě shì yǐ! qióng fà zhī běi, yǒu míng hǎi zhě, tiān chí yě. yǒu yú yān, qí guǎng shù qiān lǐ, qí míng wèi kūn. yǒu niǎo yān, qí míng wèi péng, bèi ruò tài shān, yì ruò chuí tiān zhī yún, tuán fú yáo yáng jiǎo ér shàng zhě jiǔ wàn lǐ. fú yáo, yáng jiǎo, fēng yě. jīn xuán fēng shàng rú gǔ yáng jiǎo yě.
又曰:湯之問棘也是已!窮髮之北,有冥海者,天池也。有魚焉,其廣數千里,其名為鯤。有鳥焉,其名為鵬,背若太山,翼若垂天之雲,摶扶搖羊角而上者九萬里。(扶搖,羊角,風也。今旋風上如羖羊角也。)
liè zǐ yuē: liè zǐ shī lǎo shāng shì, yǒu bó gāo zi jìn èr zi zhī dào, chéng fēng ér guī. zhuāng zǐ yuē: liè zǐ yù fēng ér xíng, líng rán shàn yě, zhì xún yòu wǔ rì ér hòu fā.
《列子》曰:列子師老商氏,友伯高子;進二子之道,乘風而歸。(《莊子》曰:列子御風而行,泠然善也,至旬又五日而後發。)
guǎn zǐ yuē: wú bù néng yǐ chūn fēng fēng rén, xià yǔ yǔ rén, wú dào qióng yǐ.
《管子》曰:吾不能以春風風人,夏雨雨人,吾道窮矣。
yòu yuē: fū liǎng yáo bù néng xiāng wáng, liǎng jié bù néng xiāng wáng. mù suī dù, wú jí fēng bù zhé qiáng suī xì, wú dà yǔ bù huài.
又曰:夫兩堯不能相王,兩桀不能相亡。木雖蠹,無疾風不折;牆雖隙,無大雨不壞。
huái nán zǐ yuē: wù lèi zhī xiāng yīng, xuán miào shēn wēi, lùn biàn bù néng jiě. gù dōng fēng zhì, ér jiǔ chén yì. dōng fēng, dà fēng yě. jiǔ chén, qīng zhuó jiǔ yě. mǐ wù xià chén, mù wèi suān, suān fēng rù jiǔ gù cù ér chén zhě fèi, gài wù lèi xiāng gǎn yě.
《淮南子》曰:物類之相應,玄妙深微,論辯不能解。故東風至,而酒沉溢。(東風,大風也。酒沉,清酌酒也。米物下沉,木味酸,酸風入酒故酢而沉者沸,蓋物類相感也。)
yòu yuē: wū què shí suì zhī duō fēng, qù qiáo mù ér cháo fú zhī. fú, bàng.
又曰:烏鵲識歲之多風,去喬木而巢扶枝。(扶,傍。)
yòu yuē: yǔ mù yín yǔ, zhì fú fēng. fú fēng, bēn fēng.
又曰:禹沐淫雨,櫛扶風。(扶風,奔風。)
yòu yuē: téng shé xióng míng shàng fēng, cí míng xià fēng, ér huà chéng xíng.
又曰:騰蛇雄鳴上風,雌鳴下風,而化成形。
yòu yuē: hǔ xiào ér gǔ fēng zhì. gāo yòu zhù yuē:" hǔ, yáng shòu yě, yǔ fēng tóng lèi."
又曰:虎嘯而谷風至。高誘注曰:"虎,陽獸也,與風同類。"
yòu yuē: rén wáng zhī jīng tōng yú tiān, gù zhū bào zé duō piāo fēng.
又曰:人王之精通於天,故誅暴則多飄風。
bào piáo zǐ yuē: yòng bīng zhī yào, wéi fēng wèi jí. fú yáo dú lù zhī fēng dà qǐ jūn zhōng, jūn zhōng bì yǒu fǎn zhě. fēng gāo zhě dào yuǎn fēng xià zhě dào jìn. fēng bù míng yè zhě shí lǐ, míng tiáo yáo zhī bǎi lǐ, dà zhī wǔ bǎi lǐ, pū dà mù qiān lǐ, zhé dà mù wǔ qiān lǐ. sān rì sān xī, tiān xià jǐn fēng èr rì èr xī, tiān xià bàn fēng yī rì yī xī, wàn lǐ fēng.
《抱朴子》曰:用兵之要,惟風為急。扶搖獨鹿之風大起軍中,軍中必有反者。風高者道遠;風下者道近。風不鳴葉者十里,鳴條搖枝百里,大枝五百里,仆大木千里,折大木五千里。三日三夕,天下盡風;二日二夕,天下半風;一日一夕,萬里風。
zhōu shēng liè zǐ yuē: fū liè yè zhī fēng, bù yīng bā jié.
周生《列子》曰:夫獵葉之風,不應八節。
lǚ shì chūn qiū yuē: hé wèi bā fēng? dōng běi fēng yuē yàn fēng, yī yuē róng fēng. dōng fāng yuē tāo fēng, yī yuē shù fēng. dōng nán yuē xūn fēng, yī yuē qīng míng. huái nán zǐ zuò jǐng fēng. nán fāng yuē jù fēng, yī yuē kǎi fēng. xī nán yuē qī fēng, huái nán zǐ zuò liáng fēng. xī fāng yuē sōu fēng, yī yuē chāng hé. xī běi fāng yuē lì fēng. yī yuē bù zhōu fēng.
《呂氏春秋》曰:何謂八風?東北風曰焱風,(一曰融風。)東方曰滔風,(一曰庶風。)東南曰薰風,(一曰清明。《淮南子》作景風。)南方曰巨風,(一曰凱風。)西南曰淒風,(《淮南子》作涼風。)西方曰颼風,(一曰閶闔。)西北方曰厲風。(一曰不周風。)
fēng sú tōng yuē: fēng huò qīng míng lái, jiǔ zhǎng bù yáo shù mù zhī yè, lí dì sān èr zhàng zhě, cǐ yǒu lóng dé zài qí xià. fēng huò qīng míng bù jí èr sān chǐ zhě, cǐ jūn zǐ zhī fēng yě.
《風俗通》曰:風或清明來,久長不搖樹木枝葉,離地三二丈者,此有龍德在其下。風或清明不及二三尺者,此君子之風也。
yòu yuē: měng fēng yuē liè, yīn liè. liáng fēng yuē liú, yīn liú. wēi fēng yuē liáo, yīn liáo. xiǎo fēng yuē sōu, yīn sōu. xiǎo fēng cóng kǒng lái yuē fēng guài. hū xué fǎn.
又曰:猛風曰颲,(音列。)涼風曰瀏,(音劉。)微風曰飉,(音遼。)小風曰颼,(音搜。)小風從孔來曰〈風夬〉。(呼穴反。)
zhōu shū shí xùn yuē: xiǎo shǔ zhī rì wēn fēng zhì, lì qiū zhī rì liáng fēng zhì.
《周書時訓》曰:小暑之日溫風至,立秋之日涼風至。
yòu yuē: xiǎo shǔ zhī rì wēn fēng bù zhì, guó wú kuān jiào.
又曰:小暑之日溫風不至,國無寬教。
huái nán wàn bì shù yuē: yù zhì jí fēng, fén jī yǔ.
《淮南萬畢術》曰:欲致疾風,焚雞羽。
dì wáng shì jì yuē: yáo shí chú zhōng zì shēng ròu fǔ, báo rú shà, yáo zé shēng fēng, shǐ shí wù hán ér bù chòu, míng yuē shà pú.
《帝王世紀》曰:堯時廚中自生肉脯,薄如翣,搖則生風,使食物寒而不臭,名曰翣脯。
yòu yuē: shùn dàn wǔ xián qín, gē nán fēng yuē:" nán fēng zhī xūn xī, kě yǐ jiě wú rén zhī yùn xī."
又曰:舜彈五弦琴,歌南風曰:"南風之薰兮,可以解吾人之慍兮。"
kuò dì tú yuē: zhōng shān zhī shén, míng yuē" zhú lóng", shì wèi zhòu, míng wèi yè, chuī wèi dōng, xū wèi xià, xī wèi fēng.
《括地圖》曰:鍾山之神,名曰"燭龍",視為晝,暝為夜,吹為冬,吁為夏,息為風。
yòu yuē: qí gōng mín, néng wèi fēi chē, cóng fēng yuǎn xíng. tāng shí xī fēng chuī qí gōng chē zhì yú yù zhōu. tāng pò qí chē. bù yǐ shì mín. shí nián, xī fēng zhì, nǎi fù zuò chē, qiǎn cì zhī, qù yù mén sì wàn lǐ.
又曰:奇肱民,能為飛車,從風遠行。湯時西風吹奇肱車至於豫州。湯破其車。不以示民。十年,西風至,乃復作車,遣賜之,去玉門四萬里。
huáng dì fēng jīng yuē: diào chàng xiáng hé, tiān zhī xǐ fēng yě zhé yáng bēn lì, tiān zhī nù fēng yě.
《黃帝風經》曰:調悵、祥和,天之喜風也;折揚、奔厲,天之怒風也。
shān hǎi jīng yuē: fǎ yuè zhī shān yǒu shòu, qí míng yuē shān quǎn jūn, yīn huī. qí xíng rú fēng, yán jí. jiàn zé tiān xià dà fēng.
《山海經》曰:法岳之山有獸,其名曰山犭軍,(音輝。)其行如風,(言疾。)見則天下大風。
yòu yuē: dà huāng zhī zhōng yǒu shān, míng yuē jū líng yú tiān. yǒu rén míng yuē zhé dān. chù dōng jí yǐ chū rù fēng.
又曰:大荒之中有山,名曰鞠陵於天。有人名曰折丹。處東極以出入風。
yòu yuē: fú yáng zhī shān duō guài fēng.
又曰:扶陽之山多怪風。
yòu yuē: dà jí shān dōng yǒu wēn shuǐ tāng, fēng bù kě guò yě.
又曰:大極山東有溫水湯,風不可過也。
hé tú dì tōng jì yuē: fēng zhě, tiān dì zhī shǐ.
《河圖帝通紀》曰:風者,天地之使。
liù tāo yuē: rén zhǔ hǎo tián liè bì yì, zé suì duō dà fēng, hé gǔ bù shí. zhòu shí rú cǐ.
《六韜》曰:人主好田獵罼弋,則歲多大風,禾穀不實。紂時如此。
lù jī yào lǎn yuē: liè zǐ yù fēng, cháng yǐ lì chūn guī yú bā huāng, lì qiū yóu hū fēng xué. shì fēng zhì, cǎo mù jiē shēng, qù zé yáo luò, wèi zhī lí hé fēng.
陸機《要覽》曰:列子御風,常以立春歸於八荒,立秋遊乎風穴。是風至,草木皆生,去則搖落,謂之離合風。
qián fū lùn yuē: pái shà zhàng fēng, dié shā yōng hé, wú yù yě.
《潛夫論》曰:排翣障風,揲沙擁河,無御也。
yòu yuē: huáng dì mèng dà fēng chuī tiān xià chén tǔ, dé fēng hòu yǐ wèi xiāng.
又曰:黃帝夢大風吹天下塵土,得風后以為相。
hàn wǔ dì qiū fēng cí yuē: qiū fēng qǐ xī bái yún fēi, cǎo mù yáo luò xī yàn nán guī. fàn lóu chuán xī jì fén hé, héng zhōng liú xī yáng sù bō.
漢武帝《秋風辭》曰:秋風起兮白雲飛,草木搖落兮雁南歸。泛樓船兮濟汾河,橫中流兮揚素波。
lóng yú hé tú yuē: fēng zhě, tiān dì zhī shǐ yě.
《龍魚河圖》曰:風者,天地之使也。
jīng shān tú yuē: hěn shān xiàn shān xià yǒu shí chuáng, bàng shēng yě xiè. rén wǎng qǐ zhě, shén xǔ zé fēng chuī, zhì qí fēn qí, suí yǎn ér jiǎn, bù dé guò yuè.
《荊山圖》曰:佷山縣山下有石床,傍生野薤。人往乞者,神許則風吹,制其分齊,隨偃而剪,不得過越。
guǎng yǎ yuē: fēng bó wèi zhī fēi lián.
《廣雅》曰:風伯謂之飛廉。
fǎ xùn yuē: lì wù yòu rén, yóu piāo fēng zhī jiā shù cǎo yě. wéi yǒu zhí shèn zhě, rán hòu bù huí.
《法訓》曰:利物誘人,猶飄風之加庶草也。惟有直慎者,然後不回。
qián tán bā yuē: jí fēng bō mù, chán chén zì, zhōng chén rǔ.
《潛潭巴》曰:疾風撥木,讒臣恣,忠臣辱。
cuī bào gǔ jīn zhù yuē: wǔ wáng fá zhòu, dà fēng zhé gài. tài gōng yīn zhé gài zhī xíng ér zhì qǔ gài.
崔豹《古今注》曰:武王伐紂,大風折蓋。太公因折蓋之形而制曲蓋。
yǎng xìng jīng yuē: zhì shēn zhī dào, chūn bì qīng fēng, xià bì chì fēng, qiū bì bái fēng, dōng bì hēi fēng.
《養性經》曰:治身之道,春避青風,夏避赤風,秋避白風,冬避黑風。
yán tiě lùn yuē: tài píng zhī shí, fēng bù míng tiáo, yǔ bù pò kuài.
《鹽鐵論》曰:太平之時,風不鳴條,雨不破塊。
yòu yuē: lín zhōng duō jí fēng, fù guì duō yú yán.
又曰:林中多疾風,富貴多諛言。
lè dòng shēng yí yuē: fēng qì zhě, lǐ lè zhī shǐ, wàn wù zhī shǒu yě, wù mí bù yǐ fēng chéng shú yě. fēng shùn zé suì měi, fēng bào zé suì è.
《樂動聲儀》曰:風氣者,禮樂之使,萬物之首也,物靡不以風成熟也。風順則歲美,風暴則歲惡。
guó yǔ yuē: hǎi niǎo yuē" yuán jū", zhǐ yú lǔ guó dōng mén zhī wài, zāng wén zhòng shǐ guó rén jì zhī. zhǎn qín yuē:" jīn zī hǎi dǎo yǒu zāi hū? fū guǎng chuān niǎo shòu, héng zhī bì qí zāi yě." shì suì yě, hǎi duō dà fēng.
《國語》曰:海鳥曰"爰居",止於魯國東門之外,臧文仲使國人祭之。展禽曰:"今茲海島有災乎?夫廣川鳥獸,恆知避其災也。"是歲也,海多大風。
yòu yuē: piāo fēng zhī mò, bù néng jǔ hóng máo.
又曰:飄風之末,不能舉鴻毛。
yòu yuē: huǒ jiàn ér qīng fēng jiè hán, qīng fēng zhì ér xiū chéng guō.
又曰:火見而清風戒寒,清風至而修城郭。
wù lǐ lùn yuē: fēng zhě, yīn yáng luàn qì jī fā ér qǐ zhě yě. yóu rén zhī nèi qì, yīn xǐ nù āi lè jī yuè ér fā yě. gù chūn qì wēn, qí fēng wēn yǐ hé, xǐ fēng yě. xià qì shèng, qí fēng biāo yǐ nù, nù fēng yě. qiū qì jìn, qí fēng qīng yǐ zhēn, qīng fēng yě. dōng qì shí, qí fēng cǎn yǐ liè, gù fēng yě. cǐ sì zhèng zhī fēng yě. yòu yǒu sì wéi zhī fēng: dōng běi míng shù, shù wù chū yōu rù míng yě dōng nán róng fēng, qí dào yǐ zhǎng yě xī nán qīng hé, bǎi wù bèi chéng yě xī běi bù zhōu, fāng qián cáng yě. cǐ bā fēng zhě, fāng tǔ yì qì, xú jí bù tóng, hé píng zé shèn, wéi nì zé xiōng, fēi yǒu shǐ zhī zhě yě. qì jī zì rán nù, zé fēi shā yáng lì, fà wū bá shù xǐ zé bù yáo zhī dòng cǎo, shùn wù bù qì. tiān dì zhī xìng, zì rán zhī tǐ yě.
《物理論》曰:風者,陰陽亂氣激發而起者也。猶人之內氣,因喜怒哀樂激越而發也。故春氣溫,其風溫以和,喜風也。夏氣盛,其風熛以怒,怒風也。秋氣勁,其風清以貞,清風也。冬氣石,其風慘以烈,固風也。此四正之風也。又有四維之風:東北明庶,庶物出幽入明也;東南融風,其道以長也;西南清和,百物備成也;西北不周,方潛藏也。此八風者,方土異氣,徐疾不同,和平則慎,違逆則凶,非有使之者也。氣積自然怒,則飛沙揚礫,髮屋拔樹;喜則不搖枝動草,順物布氣。天地之性,自然之體也。
chǔ sòng yù fēng fù yuē: chǔ xiāng wáng yóu yú lán tái zhī gōng, sòng yù jǐng chà shì. yǒu fēng sà rán ér zhì, wáng nǎi pī jīn ér dāng zhī yuē:" kuài zāi, cǐ fēng! guǎ rén suǒ yǔ shù rén gòng zhě yé!" sòng yù duì yuē:" cǐ dú dài wáng zhī fēng ěr, shù rén ān dé ér gòng zhī? fū fēng shēng yú dì, qǐ yú qīng píng zhī mò, qīn yín xī gǔ, shèng nù yú tǔ náng zhī kǒu, yuán yú tài shān zhī ā, wǔ yú sōng bǎi zhī xià, gù qí qīng liáng xióng fēng, zé piāo hū shēng jiàng, chéng líng gāo chéng, rù yú shēn gōng, pái huái yú guì jiāo zhī jiān, áo xiáng yú jī shuǐ zhī shàng. liè huì cǎo, lí qín héng, xīn yí, bèi tí yáng. cháng yáng zhōng tíng, běi shàng yù táng jī yú luó wéi, jīng yú dòng fáng. gù qí fēng yě, qīng qīng líng líng, yù bìng xī chéng, fā míng ěr mù, níng tǐ pián rén. cǐ wèi dài wáng zhī xióng fēng yě. fū shù rén zhī fēng, wěng rán qǐ yú qióng xiàng zhī jiān, kū kè yáng chén, bó yù fán yuān, dòng shā ōu, chuī sǐ huī, cǐ wèi shù rén zhī cí fēng yě."
楚宋玉《風賦》曰:楚襄王游於蘭台之宮,宋玉景差侍。有風颯然而至,王乃披襟而當之曰:"快哉,此風!寡人所與庶人共者耶!"宋玉對曰:"此獨大王之風耳,庶人安得而共之?夫風生於地,起於青蘋之末,侵淫谿谷,盛怒於土囊之口,緣於太山之阿,舞於松柏之下,故其清涼雄風,則飄忽升降,乘凌高城,入於深宮,徘徊於桂椒之間,翱翔於激水之上。獵蕙草,離秦衡,新夷,被荑楊。徜徉中庭,北上玉堂;躋於羅帷,經於洞房。故其風也,清清泠泠,愈病析酲,發明耳目,寧體便人。此謂大王之雄風也。夫庶人之風,塕然起於窮巷之間,堀堁揚塵,勃鬱煩冤,動沙塸,吹死灰,此謂庶人之雌風也。"
chǔ cí yuē: guāng fēng zhuǎn huì, fàn chóng lán xiē.
《楚辭》曰:光風轉蕙,泛崇蘭些。
yòu yuē: niǎo niǎo xī qiū fēng, dòng tíng bō xī mù yè xià.
又曰:裊裊兮秋風,洞庭波兮木葉下。
xiāng fēng
○相風
cuī bào gǔ jīn zhù yuē: sī fēng niǎo, xià yǔ suǒ zuò.
崔豹《古今注》曰:司風鳥,夏禹所作。
wáng zǐ nián shí yí jì yuē: dì yǔ é huáng fàn yú hǎi shàng, yǐ guì zhī wèi biǎo, jié fāng máo wèi jīng, kè yù wèi jiū, zhì yú biǎo duān, yán zhī sì shí zhī hòu. jīn zhī xiāng fēng, cǐ yí xiàng yě.
王子年《拾遺記》曰:帝與娥皇泛於海上,以桂枝為表,結芳茅為旌,刻玉為鳩,置於表端,言知四時之候。今之相風,此遺像也。
jìn shū yuē: fèi dì chū jí wèi, yǒu yě zhì jí yú xiāng fēng, hòu wèi huán wēn suǒ fèi.
《晉書》曰:廢帝初即位,有野雉集於相風,後為桓溫所廢。
shěn yuē sòng shū yú fú zhì yuē: àn zhōu lǐ biàn zài fǎ wù, mò bù xiáng jiū, rán wú xiāng fēng bì máo tóu zhī shǔ. cǐ fēi gǔ zhì míng yǐ. yú wèi zhàn guó bìng zhēng, shī lǚ shù chū, xiàn wū zhī shè, wù chá fēng jìn, yí shì qín zhì yǐ.
沈約《宋書·輿服志》曰:案《周禮》辨載法物,莫不詳究,然無相風、罼旄頭之屬。此非古制明矣。愚謂戰國並爭,師旅數出,縣烏之設,務察風祲,疑是秦制矣。
liáng shū yuē: zhǎng shā wáng yì sūn xiào yǎn, zì xī zhuāng. shè cè jiǎ kē, chú mì shū láng tài zǐ shè rén. cóng xìng huá lín yuán, yú zuò xiàn xiāng fēng wū huá guāng diàn jǐng yáng shān děng sòng, qí wén shén měi, dì shēn shǎng zhī.
《梁書》曰:長沙王懿孫孝儼,字希莊。射策甲科,除秘書郎、太子舍人。從幸華林園,於坐獻《相風烏》、《華光殿》、《景陽山》等頌,其文甚美,帝深賞之。
jìn lìng yuē: chē jià chū rù, xiāng fēng yǐ qián shì yù shǐ lìng shǐ.
《晉令》曰:車駕出入,相風已前侍御史、令史。
huái nán zǐ yuē: gù zhōng shēn lì yú rén, pì ruò huán zhī jiàn fēng yě. huán yīn huǎn, hòu fēng zhě yě. shì suǒ wèi wǔ yǔ.
《淮南子》曰:故終身隸於人,譬若綄之見風也。(綄音緩,候風者也。世所謂五雨。)
shù zhēng jì yuē: zhǎng ān gōng nán líng tái, shàng yǒu xiāng fēng tóng wū, huò yún cǐ wū yù qiān lǐ fēng nǎi dòng.
《述征記》曰:長安宮南靈台,上有相風銅烏,或雲此烏遇千里風乃動。
zhèng xuán xiāng fēng fù yuē: xī zhī zào xiāng fēng zhě, qí zhī zì rán zhī jí hū, qí dá biàn tōng zhī lǐ hū? shàng jī tiān dào yáng jīng zhī yùn, biǎo yǐ líng niǎo wù xiàng. qí lèi xià píng dì, tǐ ān zhēn zhī dé, zhèn yǐ jīn hǔ, xuán chéng qí qì, fēng yún zhī yīng, lóng hǔ shì cóng. guān miào zhī zhēng, shén míng suǒ tōng. fū néng lì chéng qì, yǐ zhàn zhì jí xiōng zhī xiān jiàn zhě, mò jīng hū cǐ. nǎi gòu xiāng fēng, yīn xiàng shè xíng, wān pán hǔ yǐ wèi zhǐ, jiàn xiū gān zhī tíng tíng, tǐ zhèng zhí ér wú ráo, dù jìng tǐng ér bù qīng, qī shén niǎo yú gān shǒu, hòu xiáng fēng zhī lái zhēng.
鄭玄《相風賦》曰:昔之造相風者,其知自然之極乎,其達變通之理乎?上稽天道陽精之運,表以靈鳥物象。其類下憑地,體安貞之德,鎮以金虎,玄成其氣,風雲之應,龍虎是從。觀妙之徵,神明所通。夫能立成器,以占志吉凶之先見者,莫精乎此。乃構相風,因象設形,蜿盤虎以為趾,建修竿之亭亭,體正直而無橈,度徑挺而不傾,棲神鳥於竿首,候祥風之來征。
zhāng huá xiāng fēng fù yuē: tài shǐ hòu bù yǒu xiāng fēng, zài xī chéng shàng, ér zuò zhě fú wèi, qǐ yǐ qí tuō chù yōu xián, wéi zhòng tè lì, wú yǔ máo zhī shì, ér dān qī bù wèi zhī róng hū?
張華《相風賦》曰:太史候部有相風,在西城上,而作者弗為,豈以其託處幽閒,違眾特立,無羽毛之飾,而丹漆不為之容乎?
fù xián xiāng fēng fù yuē: xiāng fēng zhī fù, gài yì duō yǐ, rán cí yì dà tóng. wéi zhōng shū zhāng lìng, yǐ tài shǐ xiāng fēng, dú wú wén shì, gù tè fù zhī. tài pú sì chéng wǔ jūn bīn shù yī zhú yú qián tíng, qí shàng pō yǒu shū jī, chā yǐ jī máo, yú yǐ zhàn shì zhī lái, yǔ bǐ wú yì, sī nǎi jiǎn yì zhī zhì, yǒu shū tài shǐ xiāng fēng, zhāng shì zhī fù, fēi qí zhì zhě yě. dí dí zhú gān, zài wǔ zhī tíng. jué yòng zì rán, jì xiū qiě zhēn. chā yǔ qí shǒu, dān qī fú yíng. jīng zhī yíng zhī, bù rì ér chéng.
傅咸《相風賦》曰:相風之賦,蓋亦多矣,然辭義大同。惟中書張令,以太史相風,獨無文飾,故特賦之。太僕寺丞武君賓樹一竹於前庭,其上頗有樞機,插以雞毛,於以占事知來,與彼無異,斯乃簡易之至,有殊太史相風,張氏之賦,非其至者也。翟翟竹竿,在武之庭。厥用自然,既修且貞。插羽其首,丹漆弗營。經之營之,不日而成。
yǔ chǎn yáng dōu fù yuē: yún hǔ zhī mén, shuāng gān nèi qǐ, xiáng wū sī biāo, dan chi jìng bì.
庾闡《楊都賦》曰:雲虎之門,雙竿內啟,祥烏司飈,丹墀竟陛。