tài zǐ tài shī
○太子太師
liù diǎn yuē: tài zǐ sān shī, yǐ dào dé fǔ jiào tài zǐ zhě yě, zhǐ yú dòng jìng qǐ jū yán yǔ shì tīng, jiē yǒu yǐ shī yān.
《六典》曰:太子三師,以道德輔教太子者也,止於動靜、起居、言語、視聽,皆有以師焉。
lǐ jì wén wáng shì zǐ yuē: jiào shì zǐ bì yǐ lǐ lè. lè suǒ yǐ xiū nèi yě, lǐ suǒ yǐ xiū wài yě. lǐ lè jiāo cuò yú zhōng, fā xíng yú wài, shì gù qí chéng yě yì. chū zé yǒu shī, shì yǐ jiào yù ér dé chéng yě. shī yě zhě, jiào zhī yǐ shì ér yù zhū dé yě.
《禮記·文王世子》曰:教世子必以禮樂。樂所以修內也,禮所以修外也。禮樂交錯於中,發形於外,是故其成也懌。出則有師,是以教喻而德成也。師也者,教之以事而喻諸德也。
dà dài lǐ yuē: xī zhě zhōu chéng wáng yòu zài qiǎng bǎo zhī zhōng, tài gōng wèi tài shī.
《大戴禮》曰:昔者周成王幼在襁褓之中,太公為太師。
táng shū guān pǐn zhì yuē: tài zǐ tài shī tài fù tài bǎo, shì wèi sān shī, cháng shī fàn xùn dǎo fǔ yì.
《唐書·官品志》曰:太子太師、太傅、太保,是為三師,常師範、訓導、輔翊。
tài zǐ tài fù
○太子太傅
lǐ jì yuē: sān wáng jiào tài zǐ, lì tài fù shǎo fù yǐ yǎng zhī, tài fù zài qián, shǎo fù zài hòu.
《禮記》曰:三王教太子,立太傅、少傅以養之,太傅在前,少傅在後。
shǐ jì yuē: wàn shí jūn xìng shí, míng fèn. wú wén xué, gōng jǐn wú bǐ, qiān wèi tài zǐ tài fù.
《史記》曰:萬石君(姓石,名奮。)無文學,恭謹無比,遷為太子太傅。
yòu yuē: xià hóu shèng wèi tài zǐ tài fù, shòu yè, zhào zhuàn shàng shū lùn yǔ, cì huáng jīn bǎi jīn. nián jiǔ shí zú guān, cì zhǒng yíng, zàng píng líng. tài zǐ cì qián èr bǎi wàn, wèi shèng sù fú wǔ rì, yǐ bào shī fù zhī ēn. rú zhě yǐ wèi róng.
又曰:夏侯勝為太子太傅,受業,詔撰《尚書》、《論語》,賜黃金百斤。年九十卒官,賜冢塋,葬平陵。太子賜錢二百萬,為勝素服五日,以報師傅之恩。儒者以為榮。
hàn shū yuē: jǐng dì lì tài zǐ yǐ dòu yīng wèi tài fù. shí nián, lì tài zǐ fèi, yīng zhēng bù néng dé, xiè bìng píng jū lán tián shān xià. shù yuè, zhū dòu bīn kè biàn shì shuō qīng, suì qǐ cháo.
《漢書》曰:景帝栗太子以竇嬰為太傅。十年,栗太子廢,嬰爭不能得,謝病屏居藍田山下。數月,諸竇賓客辨士說清,遂起朝。
yòu yuē: xiāo wàng zhī, zì zhǎng qiàn, wèi tài zǐ tài fù, yǐ lùn yǔ shòu tài zǐ.
又曰:蕭望之,字長倩,為太子太傅,以《論語》授太子。
yòu yuē: shū sūn tōng wèi tài fù. gāo dì yù lì zhào wáng, fèi tài zǐ, tōng jiàn yuē:" xī jìn xiàn gōng yǐ lí jī gù, fèi lì tài zǐ, jìn guó luàn zhě shù shí nián qín bù zǎo dìng fú sū, zhōng shǐ miè sì. jīn tài zǐ rén, bì xià bì fèi dí lì shù, chén yuàn xiān fú zhū, yǐ jǐng xuè wū dì." shàng yuē:" gōng bà, wú xì ěr." tōng yuē:" tài zǐ tiān xià běn, běn yī yáo, tiān xià zhèn dòng, nài hé yǐ tiān xià xì hū?"
又曰:叔孫通為太傅。高帝欲立趙王,廢太子,通諫曰:"昔晉獻公以驪姬故,廢立太子,晉國亂者數十年;秦不早定扶蘇,終使滅祀。今太子仁,陛下必廢嫡立庶,臣願先伏誅,以頸血污地。"上曰:"公罷,吾戲耳。"通曰:"太子天下本,本一搖,天下振動,奈何以天下戲乎?"
yòu yuē: shū guǎng zì zhòng wēng, wèi tài fù, xiōng zi shòu wèi shǎo fù, cháo tíng yǐ wèi róng. jiē qǐng miǎn guī xiāng lǐ, gōng qīng zǔ jiàn dōng dōu mén wài, bǎi xìng guān zhě tàn yuē:" xián zāi èr dài fū!" chū, tài zǐ wài zǔ xǔ bó yǐ tài zǐ shǎo, qǐng shǐ qí dì shùn jiān hù tài zǐ jiā. guǎng yuē:" tài zǐ guó chǔ fù jūn, shī yǒu bì tiān xià yīng jùn, bù yí dú qīn wài jiā. jīn guān shǔ yǐ bèi, ruò qīn nì wài jiā, fēi suǒ yǐ guǎng tài zǐ dé yú tiān xià yě." shàng shàn zhī.
又曰:疏廣字仲翁,為太傅,兄子受為少傅,朝廷以為榮。皆請免歸鄉里,公卿祖餞東都門外,百姓觀者嘆曰:"賢哉二大夫!"初,太子外祖許伯以太子少,請使其弟舜監護太子家。廣曰:"太子國儲副君,師友必天下英俊,不宜獨親外家。今官屬以備,若親昵外家,非所以廣太子德於天下也。"上善之。
dōng guān hàn jì yuē: jiàn ān èr shí bā nián, dà huì bǎi guān, zhào wèn shuí kě fù tài zǐ zhě, qún chén chéng yì jiē yán tài zǐ jiù zhí jīn wú yīn shí kě, bó shì zhāng yì zhèng sè yuē:" jīn bì xià lì tài zǐ, wèi yīn shì hū?" wèi tiān xià hū? jí wèi yīn shì, zé yīn hóu kě wèi tiān xià, zé gù yí yòng tiān xià zhī xián cái." shàng chēng shàn, yuē:" yù zhì fù zhě yǐ fǔ tài zǐ yě. jīn bó shì bù nán zhèng zhèn, kuàng tài zǐ hū?" jí bài wèi tài zǐ tài fù.
《東觀漢記》曰:建安二十八年,大會百官,詔問誰可傅太子者,群臣承意皆言太子舅執金吾陰識可,博士張佚正色曰:"今陛下立太子,為陰氏乎?"為天下乎?即為陰氏,則陰侯可;為天下,則固宜用天下之賢才。"上稱善,曰:"欲置傅者以輔太子也。今博士不難正朕,況太子乎?"即拜為太子太傅。
yòu yuē: zhāng zhàn zì zi xiào, wèi tài zǐ tài fù. jí guō hòu fèi, yīn chēng jí, bài tài zhōng dài fū. bìng jū dōng mén hòu shě, gù shí rén hào zhōng dōng mén jūn. dì shù cún wèn, shǎng cì. hòu dà sī tú dài shè bèi zhū, dì qiáng qǐ zhàn yǐ dài zhī, zhì cháo táng yí shī sōu, yīn zì chén jí dǔ, bù néng fù rèn cháo shì, suì bà zhī.
又曰:張湛字子孝,為太子太傅。及郭后廢,因稱疾,拜太中大夫。病居東門候舍,故時人號中東門君。帝數存問,賞賜。後大司徒戴涉被誅,帝強起湛以代之,至朝堂遺失溲,因自陳疾篤,不能復任朝事,遂罷之。
hòu hàn shū yuē: míng dì yǐ dèng yǔ xiān dì míng chén, bài tài zǐ tài fù yě.
《後漢書》曰:明帝以鄧禹先帝名臣,拜太子太傅也。
yīng shào hàn guān yí yuē: tài zǐ tài fù, rì jiù yuè jiāng, zuó mo yù zhì. yán tài zǐ yǒu yù zhī zhì, zuó mo yǐ dào yě.
應劭《漢官儀》曰:太子太傅,日就月將,琢磨玉質。言太子有玉之質,琢磨以道也。
wèi zhì yuē: hé kuí dài liáng mào wèi tài zǐ tài fù, měi yuè shuò, tài fù rù jiàn, tài zǐ zhèng fǎ fú ér lǐ yān.
《魏志》曰:何夔代涼茂為太子太傅,每月朔,太傅入見,太子正法服而禮焉。
wú zhì yuē: wú càn qiān tài zǐ tài fù, zāo èr gōng zhī biàn, kàng yán zhí zhèng, míng dí shù zhī fēn, yù shǐ lǔ wáng chū zhù xià kǒu, qiǎn yáng zhú bù de lìng zài dū yì. yòu shù yǐ xiāo xī yǔ lù xùn, xùn shí zhù wǔ chāng, lián biǎo jiàn zhēng. yóu cǐ wèi zhú děng suǒ zèn hài.
《吳志》曰:吳粲遷太子太傅,遭二宮之變,抗言執正,明嫡庶之分,欲使魯王出住夏口,遣楊竺不得令在都邑。又數以消息語陸遜,遜時駐武昌,連表諫爭。由此為竺等所譖害。
yòu yuē: sūn quán qǐn jí, zhēng dà jiāng jūn zhū gé kè wèi tài zǐ tài fù, huì jī tài shǒu téng yìn wèi tài cháng, bìng shòu zhào fǔ tài zǐ.
又曰:孫權寢疾,征大將軍諸葛恪為太子太傅,會稽太守滕胤為太常,並受詔輔太子。
yòu yuē: kàn zé zì dé rùn, huì jī shān yīn rén, bài tài zǐ tài fù, lǐng zhōng shū. sūn quán cháng wèn:" shū chuán piān fù, hé zhě wèi měi?" zé yù fěng yù yǐ míng zhì luàn, yīn duì jiǎ zǔ guò qín lùn zuì měi, quán lǎn dú yān.
又曰:闞澤字德閏,會稽山陰人,拜太子太傅,領中書。孫權嘗問:"書傳篇賦,何者為美?"澤欲諷諭以明治亂,因對賈祖《過秦論》最美,權覽讀焉。
yòu yuē: chéng bǐng zì dé shū, rǔ nán nán dùn rén yě. bǐng shì zhèng xuán, bì luàn jiāo zhōu, yǔ liú xī kǎo lùn dà yì, suì bó tōng wǔ jīng. shì xiè mìng wèi zhǎng shǐ. quán wén qí míng rú, yǐ lǐ zhēng bǐng jì dào, bài tài zǐ tài fù.
又曰:程秉字德樞,汝南南頓人也。秉事鄭玄,避亂交州,與劉熙考論大義,遂博通五經。士燮命為長史。權聞其名儒,以禮征;秉既到,拜太子太傅。
yòu yuē: zhāng wēn zì huì shù, wú jùn wú rén yě. wēn shǎo xiū jié cāo, róng mào qí wěi. quán wén zhī, yǐ wèn gōng qīng yuē:" wēn dāng jīn yǔ wèi shuí bǐ?" dà sī nóng liú jī yuē:" kě yǔ quán zōng wèi bèi." tài cháng gù yōng yuē:" jī wèi xiáng qí wèi rén yě. jīn wú bèi." quán yuē:" rú shì, zhāng yǔn bù sǐ yě." zhēng dào tíng jiàn, wén cí zhàn duì, guān zhě qīng sǒng. quán gǎi róng jiā lǐ. bà chū, zhāng zhāo zhí qí shǒu yuē:" lǎo fū tuō yì, jūn yí míng zhī." bài yì láng, xuǎn cáo shàng shū, xún qiān tài zǐ tài fù.
又曰:張溫字惠恕,吳郡吳人也。溫少修節操,容貌奇偉。權聞之,以問公卿曰:"溫當今與為誰比?"大司農劉基曰:"可與全綜為輩。"太常顧雍曰:"基未詳其為人也。今無輩。"權曰:"如是,張允不死也。"徵到廷見,文辭占對,觀者傾竦。權改容加禮。罷出,張昭執其手曰:"老夫托意,君宜明之。"拜議郎,選曹尚書,尋遷太子太傅。
jìn qǐ jū zhù yuē: wǔ dì tài shǐ sān nián shǐ zhì tài zǐ èr fù. shì shí guān shì dà xiǎo jiē yóu èr fù, tài fù lì cǎo, shǎo fù xiě zhī.
《晉起居注》曰:武帝太始三年始置太子二傅。是時官事大小皆由二傅,太傅立草,少傅寫之。
jìn zhōng xìng shū yuē: hè xún zì yàn xiān, wèi tài zǐ tài fù. zhào yuē:" xún qīng zhí lǚ dào, bǐng shàng zhēn guì, jū shēn yǐ chōng yuē wèi běn, lì dé yǐ jiǎn ràng wèi xíng, kě gōng xùn chǔ gōng, mò ér chéng huà."
《晉中興書》曰:賀循字彥先,為太子太傅。詔曰:"循清直履道,秉尚貞貴,居身以沖約為本,立德以儉讓為行,可躬訓儲宮,默而成化。"
táng shū guān pǐn zhì yuē: tài zǐ tài fù yī rén, wèi shì shàng shū lìng shǎo fù yī rén, wèi shì zuǒ pú shè.
《唐書·官品志》曰:太子太傅一人,位視尚書令;少傅一人,位視左僕射。
wèi gù shì yuē: tài fù yú tài zǐ bù chēng chén, shǎo fù chēng chén.
《魏故事》曰:太傅於太子不稱臣,少傅稱臣。
tài zǐ tài bǎo
○太子太保
lǐ jì yuē: bǎo yě zhě, shèn qí shēn yǐ fǔ yì zhī, ér guī zhū dào zhě yě.
《禮記》曰:保也者,慎其身以輔翼之,而歸諸道者也。
jìn shū yuē: liú shí zì zǐ zhēn, yǐ tè jìn kāi fǔ, jiā tài zǐ tài bǎo.
《晉書》曰:劉實字子真,以特進開府,加太子太保。
jìn zhōng xìng shū yuē: huái dì yǐ xún zǔ wèi shì zhōng, tè jìn, xíng tài zǐ tài bǎo.
《晉中興書》曰:懷帝以荀組為侍中,特進,行太子太保。
fù chàng jìn zàn yuē: jiǎ chōng wèi tài wèi, xíng tài zǐ tài bǎo, yǐ gōng wèi zhòng, qí wèi bǎo fù, huò xíng huò lǐng, gè suí qí shí.
傅暢《晉贊》曰:賈充為太尉,行太子太保,以公位重,其為保、傅,或行或領,各隨其時。
hòu wèi shū yuē: xiǎn zǔ jiāng chán wèi yú jīng zhào jùn wáng zǐ tuī, rèn chéng wáng yún lǒng xī wáng yuán hè bìng gù jiàn. lù fù kàng yán yuē:" huáng tài zǐ shèng dé chéng jī, sì hǎi shǔ wàng, bù kě héng yì, gàn guó zhī jì. chén qǐng wěn jǐng diàn tíng, yǒu sǐ wú èr." jiǔ zhī, dì yì nǎi jiě, zhào yuē:" fù, zhí chén yě, qí néng bǎo wú zi hū!" suì yǐ fù wèi tài bǎo.
《後魏書》曰:顯祖將禪位於京兆郡王子推,任城王雲、隴西王源賀並固諫。陸馥抗言曰:"皇太子聖德承基,四海屬望,不可橫議,干國之紀。臣請刎頸殿庭,有死無二。"久之,帝意乃解,詔曰:"馥,直臣也,其能保吾子乎!"遂以馥為太保。
tài zǐ shǎo shī
○太子少師
liù diǎn yuē: tài zǐ sān shǎo, zhǎng fèng huáng tài zǐ yǐ guān sān shī zhī dào dé ér jiào yù yān.
《六典》曰:太子三少,掌奉皇太子以觀三師之道德而教諭焉。
jìn shū yuē: huì dì yǐ wèi wèi péi kǎi wèi tài zǐ shǎo shī.
《晉書》曰:惠帝以衛尉裴楷為太子少師。
sòng shū yuē: tài zǐ shǎo shī shǎo bǎo, bìng jìn zhì.
《宋書》曰:太子少師、少保,並晉置。
hòu wèi shū yuē: guō zuò lǐng tài zǐ shǎo shī, céng cóng shì zōng xìng dōng gōng, sù zōng yòu ruò, zuò huái yī huáng biǎn guā chū fèng sù zōng. shí yīng zhào zuǒ yòu zhào táo gōng yǔ yù shǐ wáng xiǎn dié xiāng chún chǐ shēn, wèi shì zōng suǒ xìn, zuò sī shì zhī. shí rén bàng zuò zhě, yǐ wèi táo gōng pú shè huáng biǎn guā shǎo shī.
《後魏書》曰:郭祚領太子少師,曾從世宗幸東宮,肅宗幼弱,祚懷一黃〈扁瓜〉出奉肅宗。時應詔左右趙桃弓與御史王顯迭相唇齒深,為世宗所信,祚私事之。時人謗祚者,以為桃弓僕射、黃〈扁瓜〉少師。
táng shū guān pǐn zhì yuē: tài zǐ shǎo shī shǎo fù shǎo bǎo, shì wèi sān shǎo, gè yī rén, zhǎng huáng tài zǐ yǐ guān sān shī zhī dé. chū zé sān shī zài qián, sān shǎo zài hòu.
《唐書·官品志》曰:太子少師、少傅、少保,是為三少,各一人,掌皇太子以觀三師之德。出則三師在前,三少在後。
yòu yuē: lǐ gāng bài tài zǐ shǎo shī. gāng yǒu jiǎo jí, bù kān jiàn lǚ. tài zōng tè cì bù yú, lìng gāng chéng zhì gé xià, shù yǐn jìn zhōng, wèn yǐ zhèng dào. yòu lìng yú rù dōng gōng, huáng tài zǐ yǐn shàng diàn, qīn bài zhī, gāng yú shì chén jūn chén fù zǐ zhī dào, wèn qǐn shì shàn zhī fāng, lǐ shùn cí zhí, tīng zhě wàng juàn.
又曰:李綱拜太子少師。綱有腳疾,不堪踐履。太宗特賜步輿,令綱乘至閣下,數引禁中,問以政道。又令輿入東宮,皇太子引上殿,親拜之,綱於是陳君臣父子之道,問寢視膳之方,理順詞直,聽者忘倦。
yòu yuē: zhēn guān shí sān nián, yǐ zuǒ pú shè fáng xuán líng wèi tài zǐ shǎo shī. xuán líng shàng biǎo xùn wèi, zhào bù xǔ. tài zōng yīn wèi shì chén yuē:" tài zǐ shī bǎo, gǔ nán qí xuǎn. ruò chéng wáng yòu xiǎo, yǐ zhōu gōng wèi fù, zuǒ yòu jiē xián, rì wén yǎ xùn, zì yòu jí zhǎng, biàn wèi shèng jūn. qín zhī hú hài, zhào gāo fù zhī, jiào yǐ xíng fǎ jí qí lì yě, zhū gōng chén, shā qīn zú, kù liè bù yǐ, xuán zhǒng ér wáng. yǐ cǐ yán zhī, shàn è yóu yú xí jìn."
又曰:貞觀十三年,以左僕射房玄齡為太子少師。玄齡上表遜位,詔不許。太宗因謂侍臣曰:"太子師保,古難其選。若成王幼小,以周公為傅,左右皆賢,日聞雅訓,自幼及長,便為聖君。秦之胡亥,趙高傅之,教以刑法;及其立也,誅功臣,殺親族,酷烈不已,旋踵而亡。以此言之,善惡由於習近。"
yòu yuē: táng xiū jǐng, nián lì suī shuāi, jìn qǔ mí ruì. shí gōng rén hè lóu shì yòng shì, ér xiū jǐng wèi nán qǔ qí yǎng nǚ, yīn yǐ zì dá, bài tài zǐ shǎo shī. shí yì jī zhī.
又曰:唐休璟,年力雖衰,進取彌銳。時宮人賀婁氏用事,而休璟為男取其養女,因以自達,拜太子少師。時議譏之。
yòu yuē: zhǎng qìng zhōng, yǐ jiān tài cháng qīng zhào zōng rú wèi tài zǐ shǎo shī. tài cháng yǒu shī zi lè, bèi wǔ fāng zhī sè, fēi huì cháo pìn xiǎng bù zuò yān. zhì shì, zhōng rén zhǎng jiào fāng zhī lè zhě, yí dié qǔ zhī. zōng rú bù gǎn wéi, yǐ zhuàng bái zǎi xiàng, yǐ wèi shì zài yǒu sī zhí shǒu, bù hé guān bái, ér zōng rú yōu kǒng bù yǐ. zǎi xiàng zé yǐ nuò qiè bù rèn shì, gù huàn cǐ sàn zhì.
又曰:長慶中,以兼太常卿趙宗儒為太子少師。太常有師子樂,備五方之色,非會朝聘享不作焉。至是,中人掌教坊之樂者,移牒取之。宗儒不敢違,以狀白宰相,以為事在有司執守,不合關白,而宗儒憂恐不已。宰相責以懦怯不任事,故換此散秩。
táo shì zhí guān lù yuē: sān shǎo jiù shì zuǒ pú shè, guān fú tóng sān tài yě.
陶氏《職官錄》曰:三少舊視左僕射,冠服同三太也。
tài zǐ shǎo fù
○太子少傅
hàn shū yuē: shàng wèi zhāng liáng yuē:" zǐ fáng suī jí, qiáng qǐ fù tài zǐ." shí shū sūn tōng yǐ wèi tài fù, yǐ liáng xíng shǎo fù shì.
《漢書》曰:上謂張良曰:"子房雖疾,強起傅太子。"時叔孫通已為太傅,以良行少傅事。
yòu yuē: kuāng héng zì zhì guī, wèi tài zǐ shǎo fù, shù shàng shū chén pián yí. shǎo hǎo xué, jiā pín, yōng lì yǐ gōng zī yòng.
又曰:匡衡字稚圭,為太子少傅,數上書陳便宜。少好學,家貧,傭力以供資用。
dōng guān hàn jì yuē: jiàn xìng èr shí bā nián, yǐ huán róng wèi shǎo fù, cì yǐ zī chē chéng mǎ. róng dà huì zhū shēng, chén chē mǎ yìn shòu yuē:" jīn rì suǒ méng, jī gǔ zhī lì yě, kě bù miǎn hū!"
《東觀漢記》曰:建興二十八年,以桓榮為少傅,賜以輜車乘馬。榮大會諸生,陳車馬印綬曰:"今日所蒙,稽古之力也,可不勉乎!"
hòu hàn shū yuē: zhēng wáng dān wèi tài zǐ shǎo fù. shí dà sī tú hóu bà yù yǔ jiāo yǒu, jí dān bèi zhēng, qiǎn zi yù hòu yú dào, yù yíng bài chē xià, dān xià, dá zhī. yù yuē:" jiā gōng yù yǔ jūn jié jiāo, hé wèi jiàn bài?" dān yuē:" jūn fáng yǒu shì yán, dān wèi zhī xǔ yě."
《後漢書》曰:征王丹為太子少傅。時大司徒侯霸欲與交友,及丹被征,遣子昱候於道,昱迎拜車下,丹下,答之。昱曰:"家公欲與君結交,何為見拜?"丹曰:"君房有是言,丹未之許也。"
xù hàn shū yuē: wáng dān zì zhòng huí, wèi tài zǐ shǎo fù, jiǎn è zhèng zhí, míng dé zhòng yú shí.
《續漢書》曰:王丹字仲回,為太子少傅,謇諤正直,名德重於時。
wèi zhì yuē: xíng yóng, zì zi áng. chū, tài zǐ wèi dìng ér lín zī hóu zhí yǒu chǒng, dīng yí děng bìng zàn yì qí měi. tài zǔ wèn yóng, yóng duì yuē:" yǐ shù dài zōng, xiān shì zhī jiè yě. yuàn diàn xià shēn zhòng chá zhī!" tài zǔ shí qí yì, hòu suì yǐ wèi tài zǐ shǎo fù.
《魏志》曰:邢顒,字子昂。初,太子未定而臨淄侯植有寵,丁儀等並贊翼其美。太祖問顒,顒對曰:"以庶代宗,先世之戒也。願殿下深重察之!"太祖識其意,後遂以為太子少傅。
wú zhì yuē: xuē zōng zōng zi yíng yíng zi jiān, sān shì bìng wèi tài zǐ shǎo fù, tán zhě měi zhī.
《吳志》曰:薛綜、綜子瑩、瑩子兼,三世並為太子少傅,談者美之。
jìn shū yuē: shān tāo zhuǎn tài zǐ shǎo fù. zài dōng gōng, nián yǐ qī shí, bìng jí qiú tuì, shǒu zhào bù tīng, xún jiǎng wǔ yú xuān wǔ chǎng. yǒu zhào, tāo chéng bù niǎn, dǎo huáng tài zǐ rù. shí shàng shū pú shè lú qīn yǔ tāo yán jí sūn wǔ yòng bīng běn yì, wǔ dì xīn rán ér yán yuē:" shān shǎo fù gù shì tiān xià tán shì yě." jǔ zuò qīng xīn.
《晉書》曰:山濤轉太子少傅。在東宮,年已七十,病疾求退,手詔不聽,尋講武於宣武場。有詔,濤乘步輦,導皇太子入。時尚書僕射盧欽與濤言及孫武用兵本意,武帝欣然而言曰:"山少傅故是天下談士也。"舉坐傾心。
yòu yuē: hé céng yì tài zǐ shǎo fù dāng chēng chén bài, xún yǐ yuē:" tài zhī yǔ shǎo, zì èr fù zhī míng cì ěr, fēi yú tài zǐ yǒu qīng zhòng yě." zhào yuē:" qín hàn yǐ lái, jiù zhāng fèi miè, suí shí gǎi zuò, qí gù shì bù kě yī yòng, yí yuǎn zhǔn gǔ yì, dìng èr fù bù chén bài."
又曰:何曾議太子少傅當稱臣拜,荀顗曰:"太之與少,自二傅之名次耳,非於太子有輕重也。"詔曰:"秦漢以來,舊章廢滅,隨時改作,其故事不可依用,宜遠准古義,定二傅不臣拜。"
yòu yuē: wáng yǎ wèi tài zǐ shǎo fù. shí cháo wàng shǔ wáng xún, xún yì pō yǐ zì xǔ. jí zhào yòng yǎ, zhòng suì fù yǎ yān. jiāng bài, yù yǔ, qǐng yǐ sǎn rù. wáng xún bù xǔ zhī, yīn mào yǔ ér bài. yǎ jì guì xìng, wēi quán shén zhèn, mén xià chē qí cháng shù bǎi, ér shàn yīng jiē, qīng xīn lǐ zhī.
又曰:王雅為太子少傅。時朝望屬王珣,珣亦頗以自許。及詔用雅,眾遂赴雅焉。將拜,遇雨,請以傘入。王珣不許之,因冒雨而拜。雅既貴幸,威權甚振,門下車騎常數百,而善應接,傾心禮之。
jìn zhōng xìng shū yuē: zhōu yǐ zì bó rén, bài tài zǐ shǎo fù. yǐ shàng shū yuē:" chén tuì zì cǔn shěng, xué bù tōng yī jīng, zhì bù xiào yī guān, zhǐ zú liáng nán, wèi néng shǒu fèn. bù wù tiān jiān wàng chén wán bì, nǎi yù shǐ chén nèi guǎn quán héng, wài tiǎn fù xùn, zhì qīng chán yì, shì zhòng qiān jūn, cǐ zhī bù kě, bù dài shí ér míng yǐ.
《晉中興書》曰:周顗字伯仁,拜太子少傅。顗上疏曰:"臣退自忖省,學不通一經,智不效一官,止足良難,未能守分。不悟天監忘臣頑蔽,乃欲使臣內管銓衡,外忝傅訓,質輕蟬翼,事重千鈞,此之不可,不待識而明矣。
hòu zhōu shū yuē: xiāo yuán sù, wǔ dì jiàn dé sān nián, shòu tài zǐ shǎo fù, zēng yì jiǔ bǎi hù. sù shì yǐ rèn dāng shī fù, diào hù shì zhí. nǎi zuò shǎo fù zhēn yuē:" wéi wáng jiàn guó, biàn fāng zhèng wèi. zuǒ shǐ jì yán, yòu shǐ shū shì. mò bù yuán lì tài zǐ, wèi huáng zhī èr. shì yǐ yì chēng míng liǎng, lǐ yún shàng sì. dōng xù yǎng dé, zhèn fāng zhǔ qì. shù fà jiù xué, xiāo yǎ biàn lì. cháo dú bǎi piān, yǐ yè nǎi mèi. ài rì xī lì, cùn yīn wú qì. shì shàn zài fàn, qǐn mén sān zhì. xiǎo xīn yì yì, dà xiào zhēng zhēng. xún móu jì lǜ, wèn duì yí chéng. ān lè bì jìng, wú wàng zhàn jīng. fū tiān dào yì qiān, rén dào è yíng. hàn sì bù jué hū chí dào, wèi chǔ huí hái hū yè chéng. qián shǐ yōu zài, hòu shì yáng míng. sān shàn jì bèi, wàn guó yǐ zhēn. jī zhōu zhǎng jiǔ, shí lài yuán liáng. yíng qín duǎn zuò, chéng yóu shǎo yáng. suī bo nián qī bǎi, yǒu dé zhì lì ér chāng shù shì yī wàn, wú dé bù jí ér wáng. jìng zhī jìng zhī, tiān wéi xiǎn sī. guāng fù huáng jí, yǒng gù hóng jī. guān dé shěn yù, gǎn gào zhí sī." tài zǐ jiàn ér yuè zhī, zhì shū láo wèn.
《後周書》曰:蕭圓肅,武帝建德三年,授太子少傅,增邑九百戶。肅氏以任當師傅,調護是職。乃作《少傅箴》曰:"惟王建國,辨方正位。左史記言,右史書事。莫不援立太子,為皇之貳。是以《易》稱明兩,《禮》雲上嗣。東序養德,震方主器。束髮就學,《宵雅》便隸。朝讀百篇,已夜乃寐。愛日惜力,寸陰無棄。視膳再飯,寢門三至。小心翼翼,大孝烝烝。詢謀計慮,問對疑承。安樂必敬,無忘戰兢。夫天道益謙,人道惡盈。漢嗣不絕乎馳道,魏儲回還乎鄴城。前史攸載,後世揚名。三善既備,萬國以貞。姬周長久,實賴元良。嬴秦短祚,誠由少陽。雖卜年七百,有德至歷而昌;數世一萬,無德不及而亡。敬之敬之,天惟顯思。光副皇極,永固洪基。觀德審諭,敢告職司。"太子見而悅之,致書勞問。
chén shū yuē: xiào míng dì zài dōng gōng, xuān wǔ huáng dì yù yǐ cuī guāng wèi tài zǐ shī fù. guāng gù cí, dì lìng tài zǐ nán miàn zài bài, gōng guān jiē cóng tài zǐ bài guāng běi miàn lì, bù gǎn dá bài, wéi xī miàn bài xiè ér chū. nǎi shòu guāng tài zǐ shǎo fù.
《陳書》曰:孝明帝在東宮,宣武皇帝欲以崔光為太子師傅。光固辭,帝令太子南面再拜,宮官皆從太子拜;光北面立,不敢答拜,惟西面拜謝而出。乃授光太子少傅。
fù xuán tài zǐ shǎo fù zhēn yuē: fū jīn mù wú cháng, fāng yuán yīng xíng, yì yǒu yǐn kuò, xí yǐ xìng chéng. gù jìn zhū zé chì, jìn mò zhě hēi. shēng hé zé xiǎng qīng, xíng zhèng zé yǐng zhí. zhèng rén zài cè, dé yì yíng táng bào sì xiān rù, lán huì bù fāng. fù chén sī xùn, gǎn gào jūn wáng.
傅玄《太子少傅箴》曰:夫金木無常,方員應形,亦有隱括,習以性成。故近朱則赤,近墨者黑。聲和則響清,形正則影直。正人在側,德義盈堂;鮑肆先入,蘭蕙不芳。傅臣司訓,敢告君王。
tài zǐ shǎo bǎo
○太子少保
jìn shū yuē: huái dì yǐ guāng lù liú fān wèi tài zǐ shǎo bǎo.
《晉書》曰:懷帝以光祿劉蕃為太子少保。
jìn zhū gōng zàn yuē: huì dì yǐ lì bù shàng shū hé jiào wèi tài zǐ shǎo bǎo.
《晉諸公贊》曰:惠帝以吏部尚書和嶠為太子少保。
táng shū yuē: lǐ gāng zì wén jì, wèi tài zǐ shǎo bǎo. gāo zǔ yǐ gāng suí dài míng chén, shén jiā yōu lǐ, měi shǒu chì wèi cháng chēng míng, qí jiàn zhòng rú cǐ.
《唐書》曰:李綱字文紀,為太子少保。高祖以綱隋代名臣,甚加優禮,每手敕未嘗稱名,其見重如此。
táng xīn yǔ yuē: lǐ kuò zhī wèi yòu xiāng, lǐ lín fǔ mì zòu qí hǎo jiǔ, pō fáng zhèng shì. xuán zōng huò yān, nǎi chú tài zǐ shǎo bǎo. shì zhī jù mìng qīn gù huān huì, fù shī yuē:" bì xián chū bà xiāng, lè shèng qiě xián bēi. wèi wèn mén qián kè, jīn zhāo jǐ gè lái?" jǔ cháo fú qí dù liàng.
《唐新語》曰:李适之為右相,李林甫密奏其好酒,頗妨政事。玄宗惑焉,乃除太子少保。適之遽命親故歡會,賦詩曰:"避賢初罷相,樂聖且銜杯。為問門前客,今朝幾個來?"舉朝服其度量。