lín huái wǔ gōng yè, xián tōng zhōng rèn hé nán fǔ gōng cáo cān jūn. ài qiè yuē fēi yān, xìng bù shì, róng zhǐ xiān lì, ruò bù shèng qǐ luó. shàn qín shēng, hǎo wén bǐ, yóu gōng jī ōu, qí yùn yǔ sī zhú hé. gōng yè shén bì zhī.
臨淮武公業,咸通中任河南府功曹參軍。愛妾曰飛煙,姓步氏,容止纖麗,若不勝綺羅。善秦聲,好文筆,尤工擊甌,其韻與絲竹合。公業甚嬖之。
qí bǐ lín, tiān shuǐ rén zhào shì dì yě, yì yī yīng zhī zú, bù néng chì yán. qí zǐ yuē xiàng, xiù duān yǒu wén, cái ruò guàn yǐ. shí fāng jū sàng lǐ. hū yī rì, yú nán yuán xì zhōng kuī jiàn fēi yān, shén qì jù sàng, fèi shí wàng mèi. nǎi hòu lù gōng yè zhī hūn, yǐ qíng gào zhī. hūn yǒu nán sè, fù wèi hòu lì suǒ dòng, nǎi lìng qí qī cì fēi yān jiān chù, jù yǐ xiàng yì yán yān. fēi yān wén zhī, dàn hán xiào níng dì ér bù dá. mén ǎo jǐn yǐ yǔ xiàng. xiàng fā kuáng xīn dàng, bù zhī suǒ chí, nǎi qǔ xuē tāo jiān, tí jué jù yuē: yī dǔ qīng chéng mào, chén xīn zhǐ zì cāi. bù suí xiāo shǐ qù, nǐ xué ā lán lái.
其比鄰,天水人趙氏第也,亦衣纓之族,不能斥言。其子曰象,秀端有文,才弱冠矣。時方居喪禮。忽一日,於南垣隙中窺見飛煙,神氣俱喪,廢食忘寐。乃厚賂公業之閽,以情告之。閽有難色,復為厚利所動,乃令其妻伺飛煙間處,具以象意言焉。飛煙聞之,但含笑凝睇而不答。門媼盡以語象。象發狂心蕩,不知所持,乃取薛濤箋,題絕句曰:「一睹傾城貌,塵心只自猜。不隨蕭史去,擬學阿蘭來。」
yǐ suǒ tí mì jiān zhī, qí mén ǎo dá fēi yān. yān dú bì, xū jiē liáng jiǔ, wèi ǎo yuē: wǒ yì céng kuī jiàn zhào láng, dà hǎo cái mào. cǐ shēng báo fú, bù dé dāng zhī.
以所題密緘之,祈門媼達飛煙。煙讀畢,吁嗟良久,謂媼曰:「我亦曾窺見趙郎,大好才貌。此生薄福,不得當之。」
gài bǐ wǔ shēng cū hàn, fēi liáng pèi ěr. nǎi fù chóu piān, xiě yú jīn fèng jiān, yuē: lǜ cǎn shuāng é bù zì chí, zhǐ yuán yōu hèn zài xīn shī. láng xīn yīng shì qín xīn yuàn, mài mài chūn qíng gèng nǐ shuí.
蓋鄙武生粗悍,非良配耳。乃復酬篇,寫於金鳳箋,曰:「綠慘雙娥不自持,只緣幽恨在新詩。郎心應似琴心怨,脈脈春情更擬誰。」
fēng fù mén ǎo, lìng yí xiàng. xiàng qǐ jiān, yín fěng shù sì, fǔ zhǎng xǐ yuē: wú shì xié yǐ.
封付門媼,令遺象。象啟緘,吟諷數四,拊掌喜曰:「吾事諧矣。」
yòu yǐ shàn xī yù yè zhǐ, fù shī yǐ xiè, yuē: zhēn zhòng jiā rén zèng hǎo zhě, cǎi jiān fāng hàn liǎng qíng shēn. báo yú chán yì nán gòng hèn, mì shì yíng tóu wèi xiě xīn. yí shì luò huā mí bì dòng, zhǐ sī qīng yǔ sǎ yōu jīn. bǎi huí xiāo xī qiān huí mèng, cái zuò zhǎng yáo jì lǜ qín.
又以剡溪玉葉紙,賦詩以謝,曰:「珍重佳人贈好者,彩箋芳翰兩情深。薄於蟬翼難共恨,密似蠅頭未寫心。疑是落花迷碧侗,只思輕雨灑幽襟。百回消息千回夢,裁作長謠寄綠琴。」
shī qù xún rì, mén ǎo bù fù lái. xiàng yōu kǒng shì xiè, huò fēi yān zhuī huǐ. chūn xī, yú qián tíng dú zuò, fù shī yuē: lǜ àn hóng cáng qǐ míng yān, dú jiāng yōu xiàn xiǎo tíng qián. chén chén liáng yè yǔ shuí yǔ, xīng gé yín hé yuè bàn tiān.
詩去旬日,門媼不復來。象憂恐事泄,或飛煙追悔。春夕,於前庭獨坐,賦詩曰:「綠暗紅藏起瞑煙,獨將幽限小庭前。沉沉良夜與誰語,星隔銀河月半天。」
míng rì, chén qǐ yín jì, ér mén ǎo lái. chuán fēi yān yǔ yuē: wù yà xún rì wú xìn, gài yǐ wēi yǒu bù ān.
明日,晨起吟際,而門媼來。傳飛煙語曰:「勿訝旬日無信,蓋以微有不安。」
yīn shòu xiàng yǐ lián chán jǐn xiāng náng bìng bì tái jiān, shī yuē: qiáng lì yán zhuāng yǐ xiù lóng, àn tí chán jǐn sī nán qióng. jìn lái yíng dé shāng chūn bìng, liǔ ruò huā yī qiè xiǎo fēng.
因授象以連蟬錦香囊並碧苔箋,詩曰:「強力嚴妝倚繡櫳,暗題蟬錦思難窮。近來贏得傷春病,柳弱花欹怯曉風。」
xiàng jié jǐn xiāng náng yú huái, xì dú xiǎo jiǎn, yòu kǒng fēi yān yōu sī zēng jí, nǎi jiǎn wū sī jiǎn wèi huí jiān yuē: chūn jǐng chí chí, rén xīn qiāo qiāo. zì yīn kuī gòu, zhǎng yì mèng hún. suī yǔ jià chén jīn, nán yú huì hé, ér dān chéng jiǎo rì, shì yǐ zhōu xuán. zuó rì yáo tái qīng niǎo hū lái, yīn qín jì yǔ. chán jǐn xiāng náng zhī zèng, fēn fù yíng huái, pèi fú tú zēng, qiào liàn mí qiè. kuàng yòu wén chéng chūn duō gǎn, fāng lǚ guāi hé, hào bīng xuě zhī yán zī, yù huì lán zhī jiā qì. yōu yì zhī jí, hèn bù fān fēi. qǐ wàng kuān qíng, wú zhì qiáo cuì. mò gū duǎn yùn, níng shuǎng hòu qī. chǎng huǎng cùn xīn, shū qǐ néng jǐn? jiān tè fēi shén, yǎng jì huá piān. fú wéi shì cì níng dì.
象結錦香囊於懷,細讀小簡,又恐飛煙幽思增疾,乃剪烏絲簡為回椷曰:「春景遲遲,人心悄悄。自因窺覯,長役夢魂。雖羽駕塵襟,難於會合,而丹誠皎日,誓以周旋。昨日瑤台青鳥忽來,殷勤寄語。蟬錦香囊之贈,芬馥盈懷,佩服徒增,翹戀彌切。況又聞乘春多感,芳履乖和,耗冰雪之妍姿,郁蕙蘭之佳氣。憂抑之極,恨不翻飛。企望寬情,無至憔悴。莫孤短韻,寧爽後期。惝恍寸心,書豈能盡?兼特菲什,仰繼華篇。伏惟試賜凝睇。」
shī yuē: yīng jiàn shāng qíng wèi jiǔ chūn, xiǎng fēng chán jǐn lǜ é pín. kòu tóu wèi bào yān qīng dào, dì yī fēng liú zuì sǔn rén.
詩曰:「應見傷情為九春,想封蟬錦綠蛾顰。叩頭為報煙卿道,第一風流最損人。」
hūn ǎo jì dé huí bào, jìng jī yì fēi yān gé zhōng. wǔ shēng wèi fǔ yuàn shǔ, gōng wù fán huǒ, huò shù yè yī zhí, huò jìng rì bù guī.
閽媼既得回報,徑齎詣飛煙閣中。武生為府掾屬,公務繁伙,或數夜一直,或竟日不歸。
cǐ shí qià zhí shēng rù fǔ cáo. fēi yān chāi shū, dé yǐ kuǎn qǔ xún yì. jì ér zhǎng tài xī yuē: zhàng fū zhī zhì, nǚ zǐ zhī qíng, xīn qì hún jiāo, shì yuǎn rú jìn yě.
此時恰值生入府曹。飛煙拆書,得以款曲尋繹。既而長太息曰:「丈夫之志,女子之情,心契魂交,視遠如近也。」
yú shì hé hù chuí huǎng, wèi shū yuē: xià qiè bù xìng, chuí tiáo ér gū. zhōng jiān wèi méi shuò suǒ qī, suì pǐ hé yú suǒ lèi. měi zhì qīng fēng míng yuè, yí yù zhù yǐ zēng huái. qiū zhàng dōng gāng, fàn jīn huī ér jì hèn. qǐ wèi gōng zǐ, hū yí hǎo yīn. fā huá jiān ér sī fēi, fěng lì jù ér mù duàn. suǒ hèn luò chuān bō gé, jiǎ wǔ qiáng gāo. lián yún bù jí yú qín tái, jiàn mèng shàng yáo yú chǔ xiù. yóu wàng tiān cóng sù kěn, shén jiǎ wēi jī, yī bài qīng guāng, jiǔ yǔn wú hèn. jiān tí duǎn shén, yòng jì yōu huái. fú wéi tè cì yín fěng yě.
於是闔戶垂幌,為書曰:「下妾不幸,垂髫而孤。中間為媒妁所欺,遂匹合於瑣類。每至清風明月,移玉柱以增懷。秋帳冬釭,泛金徽而寄恨。豈謂公子,忽貽好音。發華緘而思飛,諷麗句而目斷。所恨洛川波隔,賈午牆高。連雲不及於秦台,薦夢尚遙於楚岫。猶望天從素懇,神假微機,一拜清光,九殞無恨。兼題短什,用寄幽懷。伏惟特賜吟諷也。」
shī yuē: huà lián chūn yàn xū tóng sù, lán pǔ shuāng yuān kěn dú fēi. zhǎng hèn táo yuán zhū nǚ bàn, děng xián huā lǐ sòng láng guī.
詩曰:「畫簾春燕須同宿,蘭浦雙鴛肯獨飛。長恨桃源諸女伴,等閒花里送郎歸。」
fēng qì, zhào hūn ǎo, lìng dá yú xiàng. xiàng lǎn shū jí shī, yǐ fēi yān yì shāo qiè, xǐ bù zì chí, dàn jìng shì fén xiāng qián dǎo yǐ qí xī. yī rì jiāng xī, hūn ǎo cù bù ér zhì, xiào qiě bài yuē: zhào láng yuàn jiàn shén xiān fǒu?
封訖,召閽媼,令達於象。象覽書及詩,以飛煙意稍切,喜不自持,但靜室焚香虔禱以俟息。一日將夕,閽媼促步而至,笑且拜曰:「趙郎願見神仙否?」
xiàng jīng, lián wèn zhī. chuán fēi yān yǔ yuē: zhí jīn yè gōng cáo fǔ zhí, kě wèi liáng shí. qiè jiā hòu tíng, jí jūn zhī qián yuán yě. ruò bù yù huì hǎo, zhuān wàng lái yí. fāng cùn wàn zhòng, xī hòu wù yǔ.
象驚,連問之。傳飛煙語曰:「值今夜功曹府直,可謂良時。妾家後庭,即君之前垣也。若不喻惠好,專望來儀。方寸萬重,悉候晤語。」
jì xūn hēi, xiàng nǎi chéng tī ér dēng, fēi yān yǐ lìng zhòng tà yú xià. jì xià, jiàn fēi yān jìng zhuāng shèng fú, lì yú tíng qián. jiāo bài qì, jù yǐ xǐ jí bù néng yán. nǎi xiāng xié zì hòu mén rù táng zhōng, jiē yín xiān juàn huǎng, jǐn qiǎn quǎn zhī yì yān. jí xiǎo zhōng chū dòng, fù sòng xiàng yú yuán xià. fēi yān zhí xiàng shǒu yuē: jīn rì xiāng yù, nǎi qián shēng yīn yuán ěr. wù wèi qiè wú yù jié sōng zhēn zhī zhì, fàng dàng rú sī. zhí yǐ láng zhī fēng diào, bù néng zì gù. yuàn shēn jiàn zhī.
既曛黑,象乃乘梯而登,飛煙已令重榻於下。既下,見飛煙靚妝盛服,立於庭前。交拜訖,俱以喜極不能言。乃相攜自後門入堂中,皆銀鮮絹幌,盡繾綣之意焉。及曉鍾初動,復送象於垣下。飛煙執象手曰:「今日相遇,乃前生姻緣耳。勿謂妾無玉潔松貞之志,放蕩如斯。直以郎之風調,不能自顧。願深鑒之。」
xiàng yuē: yì xī shì zhī mào, jiàn chū rén zhī xīn. yǐ shì yōu yōng, yǒng fèng huān qià.
象曰:「挹希世之貌,見出人之心。已誓幽庸,永奉歡洽。」
yán qì, xiàng yú yuán ér guī. míng rì, tuō hūn ǎo zèng fēi yān shī yuē: shí dòng sān qīng suī lù zǔ, yǒu xīn hái dé bàng yáo tái. ruì xiāng fēng yǐn sī shēn yè, zhī shì ruǐ gōng xiān yù lái.
言訖,象逾垣而歸。明日,托閽媼贈飛煙詩曰:「十洞三清雖路阻,有心還得傍瑤台。瑞香風引思深夜,知是蕊宮仙馭來。」
fēi yān lǎn shī wēi xiào, fù zèng xiàng shī yuē: xiāng sī zhǐ pà bù xiāng shí, xiāng jiàn hái chóu què bié jūn. yuàn dé huà wèi sōng shàng hè, yī shuāng fēi qù rù xíng yún.
飛煙覽詩微笑,復贈象詩曰:「相思只怕不相識,相見還愁卻別君。願得化為松上鶴,一雙飛去入行雲。」
fēng fù hūn ǎo, réng lìng yǔ xiàng yuē: lài zhí ér jiā yǒu xiǎo xiǎo piān yǒng. bù rán, jūn zuò jǐ xǔ dà cái miàn mù?
封付閽媼,仍令語象曰:「賴值兒家有小小篇詠。不然,君作幾許大才面目?」
zī bù yíng xún, cháng dé yī qī yú hòu tíng yǐ. zhǎn yōu wēi zhī sī, qìng sù xī zhī xīn. yǐ wèi guǐ niǎo bù zhī, rén shén xiāng zhù. huò jǐng wù yù mù, gē yǒng jì qíng, lái wǎng biàn fán, bù néng xī zài. rú shì zhě zhōu suì. wú hé, fēi yān shù yǐ xì guò tà qí nǚ nú, nú yīn xián zhī, chéng jiān jǐn yǐ gào gōng yè. gōng yè yuē: rǔ shèn wù yáng shēng! wǒ dāng cì chá zhī.
茲不盈旬,常得一期於後庭矣。展幽微之思,罄宿昔之心。以為鬼鳥不知,人神相助。或景物寓目,歌詠寄情,來往便繁,不能悉載。如是者周歲。無何,飛煙數以細過撻其女奴,奴陰銜之,乘間盡以告公業。公業曰:「汝慎勿揚聲!我當伺察之。」
hòu zhì dāng fù zhí rì, nǎi mì chén zhuàng qǐng jiǎ. dài yè, rú cháng rù zhí, suì qián yú lǐ mén. jiē gǔ jì zuò, pú fú ér guī. xún qiáng zhì hòu tíng, jiàn fēi yān fāng yǐ hù wēi yǒng, xiàng zé jù yuán xié dì. gōng yè bù shèng qí fèn, tǐng qián yù qín. xiàng jué, tiào qù. yè bó zhī, dé qí bàn rú. nǎi rù shì, hū fēi yān jié zhī. fēi yān sè dòng shēng zhàn, ér bù yǐ shí gào. gōng yè yù nù, fù zhī dà zhù, biān chǔ xuè liú. dàn yún: shēng de xiāng qīn, sǐ yì hé hèn.
後至當赴直日,乃密陳狀請假。迨夜,如常入直,遂潛於里門。街鼓既作,匍伏而歸。循牆至後庭,見飛煙方倚戶微詠,象則據垣斜睇。公業不勝其憤,挺前欲擒。象覺,跳去。業博之,得其半襦。乃入室,呼飛煙詰之。飛煙色動聲戰,而不以實告。公業愈怒,縛之大柱,鞭楚血流。但云:「生得相親,死亦何恨。」
shēn yè, gōng yè dài ér jiǎ mèi, fēi yān hū qí suǒ ài nǚ pú yuē: yǔ wǒ yī bēi shuǐ.
深夜,公業怠而假寐,飛煙呼其所愛女僕曰:「與我一杯水。」
shuǐ zhì, yǐn jǐn ér jué. gōng yè qǐ, jiāng fù chī zhī, yǐ sǐ yǐ. nǎi jiě fù, jǔ zhì gé zhōng, lián hū zhī, shēng yán fēi yān bào jí zhì yǔn.
水至,飲盡而絕。公業起,將復笞之,已死矣。乃解縛,舉置閣中,連呼之,聲言飛煙暴疾致殞。
shù rì, biǎn zhī běi máng. ér lǐ xiàng jiān jiē zhī qí qiáng sǐ yǐ. xiàng yīn biàn fú, yì míng yuǎn, cuàn jiāng zhè jiān. luò zhōng cái shì yǒu zhe fēi yān chuán zhě, chuán zhōng cuī lǐ èr shēng, cháng yǔ wǔ yuàn yóu chù. cuī shī mò jù yún: qià sì chuán huā rén yǐn sàn, kōng chuáng pāo xià zuì fán zhī.
數日,窆之北邙。而里巷間皆知其強死矣。象因變服,易名遠,竄江浙間。洛中才士有著《飛煙傳》者,傳中崔李二生,常與武掾游處。崔詩末句云:「恰似傳花人飲散,空床拋下最繁枝。」
qí xī, mèng fēi yān xiè yuē: qiè mào suī bù dài táo lǐ, ér líng luò guò zhī. pěng jūn jiā shén, kuì yǎng wú yǐ.
其夕,夢飛煙謝曰:「妾貌雖不迨桃李,而零落過之。捧君佳什,愧仰無已。」
lǐ shēng shī mò jù yún: yàn pò xiāng hún rú yǒu zài, hái yīng xiū jiàn zhuì lóu rén.
李生詩末句云:「艷魄香魂如有在,還應羞見墜樓人。」
qí xī, mèng fēi yān jǐ shǒu ér lì yuē: shì yǒu bǎi xíng, jūn dé quán hū? hé zhì wù jīn piàn yán, kǔ xiāng dǐ chì. dāng qū jūn yú dì xià miàn zhèng zhī.
其夕,夢飛煙戟手而詈曰:「士有百行,君得全乎?何至務矜片言,苦相詆斥。當屈君於地下面證之。」
shù rì, lǐ shēng zú. shí rén yì yān. yuǎn hòu diào shòu rǔ zhōu lǔ shān jù zhǔ bù, lǒng xī lǐ yuán dài zhī. xián tōng mò, yǔ fù dài yuán, ér yǔ yuǎn shào xiāng xiá, gù luò zhōng mì shì, yì zhī zhī. ér yuán xià wèi shǒu jì, gù dé yǐ chuán yān. sān shuǐ rén yuē: yī, yàn yě zhī mào, zé dài yǒu zhī yǐ, jié lǎng zhī cāo, zé rén xiān wén hū. gù shì jīn cái zé dé báo, nǚ xuàn sè zé qíng sī. ruò néng rú zhí yíng, rú lín shēn. zé jiē wèi duān shì shū nǚ yǐ. fēi yān zhī zuì suī bù kě huàn, chá qí xīn, yì kě bēi yǐ.
數日,李生卒。時人異焉。遠後調授汝州魯山具主簿,隴西李垣代之。咸通末,予復代垣,而與遠少相狎,故洛中秘事,亦知之。而垣夏為手記,故得以傳焉。三水人曰:噫,艷冶之貌,則代有之矣,詰朗之操,則人鮮聞乎。故士矜才則德薄,女炫色則情私。若能如執盈,如臨深。則皆為端士淑女矣。飛煙之罪雖不可逭,察其心,亦可悲矣。