jiǎ shēn wǔ yuè
甲申五月
shēng shàng
(生上)
wú dìng shū yíng shì yì qí, shū kōng yīn hào yù hé wèi?
無定輸贏似弈棋,書空殷浩欲何為?
zhǎng jiāng bù xiàn tiān nán běi, jī jí zhōng liú kàn shì shī.
長江不限天南北,擊楫中流看誓師。
xiǎo shēng hóu fāng yù, qián rì tì shǐ gōng xiū shū, yī shí jī liè, yǒu sān dà zuì wǔ bù kě lì zhī yì. bù liào fú wáng jīn yǐ dēng jí, mǎ shì yīng jìng rù gé bàn shì, bǎ nèi xiē yíng jià zhī chén, jiē lù gōng bǔ yòng. shǐ gōng suī yì rù gé, yòu lìng dū shī jiāng běi, zhè fēn míng yǒu wài zhī zhī yì le. shǐ gōng què quán bù jiè yì, fǎn yǐ cāo bīng chāo zéi wèi xǐ, rú cǐ zhōng gān yì dǎn, rén suǒ nán néng yě. xiàn zài kāi fǔ yáng zhōu, mìng ǎn cān qí jūn shì yuē dìng jīn rì qí jí sì zhèn, gòng shāng fáng hé zhī jì, bù miǎn shàng qián yī wèn.
小生侯方域,前日替史公修書,一時激烈,有 「三大罪、五不可立」之議。不料福王今已登極,馬士英竟入閣辦事,把那些迎駕之臣,皆錄功補用。史公雖亦入閣,又令督師江北,這分明有外之之意了。史公卻全不介意,反以操兵勦賊為喜,如此忠肝義膽,人所難能也。現在開府揚州,命俺參其軍事;約定今日齊集四鎮,共商防河之計,不免上前一問。
zuò zhì shū fáng jiè guǎn jiā nà lǐ?
(作至書房介)管家那裡?
xiǎo shēng bàn shū tóng shàng hóu yé lái le, dài wǒ tōng bào.
(小生扮書童上)侯爺來了,待我通報。
xiǎo shēng qǐng wài jiè
(小生請外介)
běi diǎn jiàng chún wài shàng chí jié jiāng gāo, lóng xiāng hǔ xiào, yōu guó shì, bù gù cán qū, shuāng bìn cāng bái le.
【北點絳唇】(外上)持節江皋,龍驤虎嘯,憂國事,不顧殘軀,雙鬢蒼白了。
jiàn shēng jiè shì xiōng kě zhī jīn rì sì zhèn qí jí, gòng shāng dà shì bù rì zhěng shī shì lǚ, xuě jūn fù zhī chóu le.
(見生介)世兄可知今日四鎮齊集,共商大事;不日整師誓旅,雪君父之仇了。
shēng rú cǐ shén miào. zhǐ yǒu yī jiàn, gāo jié zhèn shǒu yáng tōng, bīng jiāo jiāng ào, nà huáng liú sān zhèn, měi fā bù píng zhī hèn. jīn rì xiāng jiàn, dà fèi diào tíng, wàn yī xiōng dì bù hé, qǐ bù wèi dí rén zhī lì hū.
(生)如此甚妙。只有一件,高傑鎮守揚、通,兵驕將傲,那黃、劉三鎮,每發不平之恨。今日相見,大費調停,萬一兄弟不和,豈不為敵人之利乎。
wài suǒ shuō jí shì. jīn rì xiāng jiàn, ǎn zì yǒu yī fān quàn wèi zhī yán.
(外)所說極是。今日相見,俺自有一番勸慰之言。
xiǎo shēng bào jiè yuán mén chuán gǔ, shuō sì zhèn dào qí, cì hou cān yè.
(小生報介)轅門傳鼓,說四鎮到齊,伺候參謁。
shēng xià
(生下)
wài shēng zhàng chuī dǎ kāi mén, zá pái zuǒ yòu yí wèi jiè
(外升帳吹打開門,雜排左右儀衛介)
fù jìng bàn gāo jié, mò bàn huáng dé gōng, chǒu bàn liú zé qīng, jìng bàn liú liáng zuǒ, jù jiè zhòu shàng zhǐ hèn yān jīng wú lè yì, shuí zhī jiāng zuǒ yǒu yí wú. rù jiàn, bǐng jiè sì zhèn xiǎo jiāng, kòu yè gé bù dà yuán shuài. bài jiè
(副淨扮高傑,末扮黃得功,丑扮劉澤清,淨扮劉良佐,俱介冑上)只恨燕京無樂毅,誰知江左有夷吾。(入見,稟介)四鎮小將,叩謁閣部大元帥。(拜介)
wài gǒng shǒu lì jiè liè hóu qǐng qǐ.
(外拱手立介)列侯請起。
fù jìng děng jù pái lì jiè tīng hóu yuán shuài jiāng lìng.
(副淨等俱排立介)聽侯元帥將令。
wài běn shuài yǐ gé bù dū shī, jūn mìng lóng zhòng, dà xiǎo jiāng shì jù zài zhǐ huī zhī xià.
(外)本帥以閣部督師,君命隆重,大小將士俱在指揮之下。
zhòng shì.
(眾)是。
wài sì zhèn nǎi táng táng liè hóu, bù bǐ xún cháng wǔ biàn. jǔ shǒu jiè qū zūn shì zuò, gòng yì jūn qíng.
(外)四鎮乃堂堂列侯,不比尋常武弁。(舉手介)屈尊侍坐,共議軍情。
zhòng qǐ gǎn.
(眾)豈敢。
wài běn shuài mìng zuò, biàn rú jūn lìng yì bān, bù kě tuī cí.
(外)本帥命坐,便如軍令一般,不可推辭。
zhòng shì.
(眾)是。
yī jiè gào zuò le.
(揖介)告坐了。
fù jìng shǒu zuò, mò chǒu jìng yī cì zuò jiè
(副淨首坐,末、丑、淨依次坐介)
mò nù shì fù jìng jiè
(末怒視副淨介)
hùn jiāng lóng wài huái nán xiǎn yào, jiāng hé bǎo zhàng shì tāo tāo, yī dài qí yún jié zhèn, mǎn mù xì liǔ chuí tiáo. tiě mǎ sī fēng xiān tū sāi, xī jūn fàng nǔ zǎo jīng cháo. shuō shén me xú cháng mù dèng, bǐ dé shàng jiàng guàn xiāo cáo. tóng xīn gòng bǎ qián kūn zào, kàn gǔ lái gōng chén gé dān qīng tú huà, shì jīn rì liè hóu huì jiàn pèi gōng dāo.
【混江龍】(外)淮南險要,江河保障勢滔滔,一帶奇雲結陣,滿目細柳垂條。鐵馬嘶風先突塞,犀軍放弩早驚潮。說甚麼徐、常、沐、鄧,比得上絳、灌、蕭、曹。同心共把乾坤造,看古來功臣閣丹青圖畫,似今日列侯會劍佩弓刀。
mò nù jiè yuán shuài zài shàng, xiǎo jiāng běn bù gāi zhēng lùn.
(末怒介)元帥在上,小將本不該爭論。
zhǐ jiè zhè gāo jié nǎi tóu chéng cǎo kòu, yǒu hé zhàn gōng, jīn rì gōng rán zuò ǎn sān zhèn zhī shàng.
(指介)這高傑乃投誠草寇,有何戰功,今日公然坐俺三鎮之上。
fù jìng wǒ tóu chéng zuì zǎo, nián chǐ yòu zūn, qǐ kěn jū ěr děng zhī xià.
(副淨)我投誠最早,年齒又尊,豈肯居爾等之下。
chǒu cǐ chù shì nǐ xùn dì, wǒ men dōu shì kè bīng, lián yī gè bīn zhǔ zhī lǐ bù xiǎo dé, hái yào tǒng bīng.
(丑)此處是你汛地,我們都是客兵,連一個賓主之禮不曉得,還要統兵。
jìng tā zài yáng zhōu xiǎng shòu fán huá, zūn dà guàn le jīn rì yě gāi ràng zán men lái xiǎng xiǎng.
(淨)他在揚州享受繁華,尊大慣了;今日也該讓咱們來享享。
fù jìng nǐ men gǎn lái, wǒ jiù fèng ràng.
(副淨)你們敢來,我就奉讓。
mò nà gè shì bù gǎn lái de. qǐ jiè liǎng wèi liú xiōng tóng wǒ chū lái, jí kè jiàn gè qiáng ruò. nù xià
(末)那個是不敢來的。(起介)兩位劉兄同我出來,即刻見個強弱。(怒下)
wài xiàng fù jìng jiè tā jiǎng de yǒu lǐ, nǐ hái gāi qiān xùn cái shì.
(外向副淨介)他講的有理,你還該謙遜才是。
fù jìng xiǎo jiāng níng sǐ bù zài tā men zhī xià.
(副淨)小將寧死不在他們之下。
wài nǐ zhè jiù dà cuò le.
(外)你這就大錯了。
yóu hú lú sì zhèn táng táng qì xiàng háo, yǐ zhàng zhe huī fù běi cháo. kàn nín āi jiān yàn xù, qià sì hǎo tóng bāo, wèi shèn de zhēng zuò wèi shī le tóng xīn hǎo, dòu chǐ yá biàn le xié gōng mào. yī gè yǎn zhēng zhēng tóng shì cāo gē dùn, yī gè nù chōng chōng píng dì qǐ bō tāo. méi jiàn zhèn shàng chěng wēi fēng, zǎo yǐ wō lǐ xiāng zhēng nào, xiào zhōng xìng fēng le yī huǒ zhǐ jiè xiǎo ér cáo.
【油葫蘆】四鎮堂堂氣象豪,倚仗着恢復北朝。看您挨肩雁序,恰似好同胞,為甚的爭坐位失了同心好,斗齒牙變了協恭貌。一個眼睜睜同室操戈盾,一個怒沖沖平地起波濤。沒見陣上逞威風,早已窩裡相爭鬧,笑中興封了一夥(指介)小兒曹。
bù liào sì zhèn yīng xióng, kě xiào rú cǐ lǎo fū yì tiān gāo xìng, què zǎo huī lěng yī bàn yě. méi nài hé, qiě chū zhāng gào shì, xiǎo yù sān zhèn, jiào tā gè huí xùn dì, tīng hòu diào qiǎn.
不料四鎮英雄,可笑如此;老夫一天高興,卻早灰冷一半也。沒奈何,且出張告示,曉諭三鎮,叫他各回汛地,聽候調遣。
xiàng fù jìng jiè nǐ jì zhù zhá běn jìng, jiù zài běn shuài biāo xià zuò gè xiān fēng, gè yǒu zhí zhǎng, tā men yě bù gǎn lái zhēng nào le.
(向副淨介)你既駐札本境,就在本帥標下做個先鋒,各有執掌,他們也不敢來爭鬧了。
fù jìng duō xiè yuán shuài.
(副淨)多謝元帥。
wài dài lǎo fū xiě qǐ gào shì lái. xiě jiè
(外)待老夫寫起告示來。(寫介)
nèi nà hǎn jiè
(內吶喊介)
fù jìng bù cí, chū jiè
(副淨不辭,出介)
mò chǒu jìng chí dāo shàng gāo jié kuài kuài chū lái!
(末、丑、淨持刀上)高傑快快出來!
fù jìng chū jiàn jiè nǐ qīng tiān bái rì, chí dāo nà hǎn, jìng shì fǎn le.
(副淨出見介)你青天白日,持刀吶喊,竟是反了。
mò wǒ men wèi shén me fǎn, zhǐ yào shā nǐ zhè gè wú lǐ zéi zi.
(末)我們為甚麼反,只要殺你這個無禮賊子。
fù jìng nǐ men gǎn zài shuài fǔ mén qián rú cǐ fàng sì, nán dào bú shì wú lǐ zéi zi me?
(副淨)你們敢在帥府門前如此放肆,難道不是無禮賊子麼?
mò chǒu jìng gǎn shā fù jìng jiè
(末、丑、淨趕殺副淨介)
fù jìng rù yuán mén jiào jiè gé bù dà lǎo yé jiù mìng ya, huáng liú sān zéi shā rù shuài fǔ lái le.
(副淨入轅門叫介)閣部大老爺救命呀,黃、劉三賊殺入帥府來了。
mò chǒu jìng mén wài hǎn mà jiè
(末、丑、淨門外喊罵介)
wài jīng lì jiè
(外驚立介)
tiān xià lè ǎn zhī dào sāi mǎ nán lái bǎ zhàn tiāo, shā shēng jiàn gāo, què shì zán bīng zì áo. zhè shí hòu xié lì tóng chóu hái chóu shǎo, zěn dāng de xì qiáng gǔ zào, qǐ le gè lí jiān gēn miáo. zhè cái shì jiāng nán diào, běi zéi yì tǎo.
【天下樂】俺只道塞馬南來把戰挑,殺聲漸高,卻是咱兵自鏖。這時候協力同仇還愁少,怎當的鬩牆鼓譟,起了個離間根苗。這才是將難調,北賊易討。
fēn fù jiè kuài qǐng hóu xiàng gōng chū lái.
(吩咐介)快請侯相公出來。
zá xiàng nèi jiè hóu yé yǒu qǐng.
(雜向內介)侯爺有請。
shēng jí shàng wǎn shēng yǐ tīng de míng bái le.
(生急上)晚生已聽的明白了。
wài jiè zhòng gāo cái, chuán ǎn shuài lìng, ān fǔ luàn jūn.
(外)借重高才,傳俺帥令,安撫亂軍。
shēng rú hé ān fǔ?
(生)如何安撫?
wài lǎo fū yǒu gào shì yī zhǐ, kuài qù xiǎo yù tā men biàn liǎo.
(外)老夫有告示一紙,快去曉諭他們便了。
shēng zūn mìng.
(生)遵命。
jiē gào shì chū jiàn jiè
(接告示出見介)
liè hóu qǐng le! xiǎo dì nǎi běn fǔ cān móu, fèng gé bù dà yuán shuài zhī mìng, xiǎo yù sān zhèn zhī xī:
列侯請了!小弟乃本府參謀,奉閣部大元帥之命,曉諭三鎮知悉:
gōng féng xīn zhǔ zhōng xìng, chuǎng zéi wèi tǎo, zhèng wǒ bèi zhěn gē dài dàn lì gōng bào xiào zhī shí bù yí huái xié xiǎo fèn, zhì luàn dà móu. qí shōu fù zhōng yuán, tài píng cì yàn, lùn gōng xù zuò, zì yǒu zhāo yí. mù xià jūn róng cōng jù, fán shì quán yí, jiē dāng xiāng liàng, wú shī jiù hǎo. xìng píng hóu gāo, yuán zhèn yáng tōng, jīn jí liú zài běn shuài biāo xià, wěi zuò xiān fēng. jìng nán hóu huáng, réng huí lú hé. dōng píng hóu liú, réng huí huái xú. guǎng chāng hóu liú, réng huí fèng sì. jìng tīng diào qiǎn, wù dé kàng wéi. jūn fǎ lǐn rán, běn shuài bù néng róng qíng yě. tè yù.
恭逢新主中興,闖賊未討,正我輩枕戈待旦、立功報效之時;不宜懷挾小忿,致亂大謀。俟收復中原,太平賜宴,論功敘坐,自有朝儀。目下軍容匆遽,凡事權宜,皆當相諒,無失舊好。興平侯高,原鎮揚、通,今即留在本帥標下,委作先鋒。靖南侯黃,仍回廬、和。東平侯劉,仍回淮、徐。廣昌侯劉,仍回鳳、泗。靜聽調遣,勿得抗違。軍法懍然,本帥不能容情也。特諭。
mò wǒ men zhǐ yào shā wú lǐ zéi zi, zěn gǎn fàn yuán shuài jūn fǎ.
(末)我們只要殺無禮賊子,怎敢犯元帥軍法。
shēng mù jīn yuán mén jié shā, zhè jiù shì jūn fǎ nán róng de le.
(生)目今轅門截殺,這就是軍法難容的了。
chǒu jì shì zhè děng, bú yào jīng zhe yuán shuài, dà jiā qiě sàn.
(丑)既是這等,不要驚着元帥,大家且散。
jìng míng rì shā dào gāo jié jiā lǐ qù bà. zhèng shì: guó chóu yóu kě shù, sī hèn zuì nán xiāo. xià
(淨)明日殺到高傑家裡去罷。正是:國讎猶可恕,私恨最難消。(下)
shēng rù jiàn jiè sān zhèn wén lìng, zàn qiě sàn qù, míng rì hái yào sī shā lī.
(生入見介)三鎮聞令,暫且散去,明日還要廝殺哩。
wài zhè què zěn chù? zhǐ fù jìng jiè
(外)這卻怎處?(指副淨介)
hòu tíng huā gāo jiāng jūn, nǐ héng jiāng chóu xìn zhāo, wèi shèn de bù qiān gōng, wàng zì jiāo zuò le gè shǒu xí xiāng sān lǎo, rě dòng tā zhū hóu wǔ lù dāo. píng yí qín yī fān shé zhàn qiǎo, yě bù guò xī bīng bàn shǎng ráo. fèi diào tíng, gàn jiāo zào nán xiāo shì, kōng ào nǎo. zhè qíng xíng hé dài qiáo, nà shì yè quán qù le.
【後庭花】高將軍,你橫將仇釁招,為甚的不謙恭,妄自驕;坐了個首席鄉三老,惹動他諸侯五路刀。憑儀秦一番舌戰巧,也不過息兵半晌饒。費調停,干焦躁;難消釋,空懊惱。這情形何待瞧,那事業全去了。
fù jìng yuán shuài bù bì zháo jí, míng rì hé tā jiàn gè shū yíng, bǎ sān zhèn rén mǎ bìng ǎn yī chù, suí zhe yuán shuài huī fù zhōng yuán, què yì bù nán yě.
(副淨)元帥不必着急,明日和他見個輸贏,把三鎮人馬並俺一處,隨着元帥恢復中原,卻亦不難也。
wài nǐ shuō de shì nà lǐ huà. xiàn jīn liú kòu běi lái, jiāng dù huáng hé, zǒng bīng xǔ dìng guó bù néng zǔ dāng, lián yè gào jí zhèng yào yǔ sì zhèn shāng yì, fā bīng fáng hé. jīn rì yī dòng zhēng duān, fèn ǎn dà shì, qǐ bù kě yōu!
(外)你說的是那裡話。現今流寇北來,將渡黃河,總兵許定國不能阻當,連夜告急;正要與四鎮商議,發兵防河。今日一動爭端,僨俺大事,豈不可憂!
fù jìng tā sān zhèn yě bù wèi bié de, zhǐ yīn yáng zhōu fán huá, yào lái duó qǔ, ǎn zěn kěn ràng tā.
(副淨)他三鎮也不為別的,只因揚州繁華,要來奪取,俺怎肯讓他。
wài zhè huà yì fā kě xiào le.
(外)這話益發可笑了。
shā wěi lǐng zhe yī zhī bīng, hé tā sān jiā ào, shì lěi luǎn tài shān yā dào. nǐ zhàn zhù fán huá niàn sì qiáo, zhú xī míng yuè yè chuī xiāo tā yě xiǎng suí dī liǔ xià ān yíng cháo, bù jiào nǐ fān lí guān dú kuā qióng huā shǎo. shuí bù xiàn yáng zhōu hè bèi piāo, dù shā nǐ yāo chán shí wàn hǎo, pà míng rì shā shēng yàn duàn guǎng líng tāo.
【煞尾】領着一枝兵,和他三家傲,似壘卵泰山壓倒。你占住繁華廿四橋,竹西明月夜吹簫;他也想隋堤柳下安營巢,不教你蕃釐觀獨夸瓊花少。誰不羨揚州鶴背飄,妒殺你腰纏十萬好,怕明日殺聲咽斷廣陵濤。
bà, bà, bà! lǎo fū yǐ pàn yī sǐ, gèng wú tā fǎ hóu xiōng zhǎng cái, zhǐ suǒ píng nǐ chóu huà le. shēng qiě kàn jú shì, zài zuò shāng liáng. wài shēng xià chuī dǎ yǎn mén, zá jù xià fù jìng diào chǎng jiè ǎn gāo jié yě shì yī tiáo hǎo hàn, nán dào zuò yǐ dài bì bù chéng. míng zǎo huáng jīn bà shàng, diǎn qí rén mǎ, pái xià zhèn shì, děng tā lái shí, yíng dí biàn liǎo. zhèng shì:
罷,罷,罷!老夫已拚一死,更無他法;侯兄長才,只索憑你籌畫了。(生)且看局勢,再做商量。(外、生下)(吹打掩門,雜俱下)(副淨吊場介)俺高傑也是一條好漢,難道坐以待斃不成。明早黃金壩上,點齊人馬,排下陣勢,等他來時,迎敵便了。正是:
lóng zhēng hǔ dòu chěng xióng háo, bēi jiǔ yán biān dòng jiàn dāo,
龍爭虎鬥逞雄豪,杯酒筵邊動劍刀,
liú xiàng hé xū chéng bài lùn, jiāng jūn tóu duàn bù jiàng cáo.
劉項何須成敗論,將軍頭斷不降曹。