strong zhí guān shí strong
職官十
wǔ guān shàng
武官上
jiāng jūn zǒng xù
將軍總敘
sān dài zhī zhì, tiān zǐ liù jūn, qí jiāng jiē mìng qīng, yī wàn èr qiān wǔ bǎi rén wèi jūn. gù xià shū yuē dà zhàn yú gān, nǎi zhào liù qīng. gài gǔ zhī tiān zǐ jì jūn zhèng yú liù qīng, jū zé yǐ tián, jǐng zé yǐ zhàn, suǒ wèi rù shǐ lǐ zhī chū shǐ zhǎng zhī zhī yì. qí zhí zài guó, zé yǐ bǐ zhǎng lǘ xū zú shī dǎng zhèng zhōu zhǎng xiāng dài fū wèi chēng, qí zài jūn zé yǐ zú wǔ sī mǎ jiāng jūn wèi hào, suǒ yǐ yì jūn guó zhī míng. zhū hóu zhī zhì, dà guó sān jūn, cì guó èr jūn, xiǎo guó yī jūn, qí jiāng yì mìng qīng yě. jìn xiàn gōng chū zuò èr jūn, gōng jiāng shàng jūn, zé jiāng jūn zhī míng qǐ yú cǐ yě. wèi xiàn zi wèi wén zi bìng jū jiāng jūn zhī hào. zuǒ chuán yuē: jìn yán méi nǚ kuān wèi wèi xiàn zǐ yuē:' qǐ jiāng jūn shí zhī ér yǒu bù zú.' zhù yuē: xiàn zi wèi zhōng jūn lǜ, gù wèi zhī jiāng jūn. yòu lǐ jì yuē: jiāng jūn wén zi zhī sàng jì chú, ér hòu yuè rén lái diào. yòu jiā yǔ yuē: wèi jiāng jūn wén zi wèn yú zi gòng. shì yě. wén zi wèi wèi zhī jiāng jūn, míng mí móu. zì zhàn guó zhì dà jiāng jūn, zhōu mò yòu zhì qián hòu zuǒ yòu jiāng jūn, zhì qín, jiāng jūn zhī guān duō yǐ. hàn xìng, zhì dà jiāng jūn biāo qí jiāng jūn, wèi cì chéng xiàng. chē qí jiāng jūn wèi jiāng jūn zuǒ yòu qián hòu jiāng jūn, jiē jīn yìn zǐ shòu, wèi cì shàng qīng, hòu hàn zhì yuē: hàn jiāng jūn bǐ gōng zhě sì: wèi dà jiāng jūn biāo qí chē qí wèi jiāng jūn. zhǎng jīng shī bīng wèi, sì yí tún jǐng. xiào wǔ zhēng mǐn yuè dōng ōu, yòu yǒu fú bō lóu chuán jí fá cháo xiān dà yuān, fù zhì héng hǎi dù liáo èr shī. xuān dì zēng yǐ pú lèi pò qiāng. quán shí zhī zhì, ruò cǐ fēi yī, yì bù cháng shè. guāng wǔ zhōng xìng, zhū jiāng jūn jiē chēng dà. jí tiān xià yǐ dìng, wǔ guān xī shěng. hòu hàn zhì yuē: qí qián hòu zá hào jiāng jūn jiē zhǔ zhēng fá, shì qì jiē bà. sì zhēng xìng yú hàn dài, sì ān qǐ yú wèi chū, sì zhèn tōng yú róu yuǎn, zhèn dōng xī nán, bìng hòu hàn mò yǒu zhī. zhèn běi, wèi zhì. sì píng zhǐ yú sàng luàn. wèi zhì. jìn wǔ dì zhòng bīng guān, gù jūn xiào duō xuǎn cháo tíng qīng zhòng zhī shì jū zhī. zhì zhōng jūn jiāng jūn yǐ tǒng sù wèi qī jūn. jí wǔ wáng zuò nán, dōng hǎi wáng yuè yǐ qǐng xìng shì jiē yóu diàn shěng, nǎi zòu sù wèi yǒu hóu jué zhě jiē bà zhī. shí diàn zhōng wǔ guān bìng fēng hóu, yóu shì chū zhě lüè jǐn, jiē tì qì ér qù. nǎi yǐ dōng hǎi guó guān lǐng zuǒ yòu wèi, yǐ guó bīng sù wèi. jìn sòng yǐ lái, yǐ lǐng jūn hù jūn zuǒ yòu èr wèi xiāo qí yóu jī jiāng jūn, wèi zhī liù jūn. sòng yú fú zhì yuē: biāo qí chē qí wèi jiāng jūn jí zhū jiāng jūn jiā dà zhě, jiē jīn zhāng zǐ shòu, wǔ guān, pèi shuǐ cāng yù. zhū jūn sī mǎ, yín zhāng qīng shòu, cháo fú wǔ guān. qí sì ān sì píng zuǒ yòu qián hòu zhēng lǔ děng jiāng jūn jí sì zhōng láng jiāng, jìn dài xún xiàn wáng hú zhī bìng jū cǐ guān. sòng qí yǐ lái, wéi chù zhū wáng sù zú wú wèi zhě. qí yǐ èr wèi, zuǒ yòu. sì jūn, qián hòu zuǒ yòu jiāng jūn, wèi zhī sì jūn. wǔ xiào, jí hàn zhī wǔ xiào. xiāo qí yóu ào jī shè qiáng nǔ diàn zhōng yuán wài diàn zhōng wǔ wèi qī jiāng jūn, diàn zhōng sī mǎ dū jí hǔ bì zhōng láng jiāng, rǒng cóng pú shè, sòng zhì yuē: rǒng cóng pú shè, hàn dōng jīng yǒu zhōng huáng mén rǒng cóng pú shè, fēi qí zhí yě. wèi dài yīn qí míng ér zhì rǒng cóng pú shè. zhí guān yào lù yuē: běn qī mén zhī zhí, hàn huán dì shí zhì rǒng cóng pú shè, zhǎng zhū sàn cóng, qí shè shì zé zhǔ shuài zhī. yǔ lín jiān, wǔ qí cháng shì wèi zhī xī shěng, ér sàn qí wèi dōng shěng. liáng wǔ dì yǐ jiāng jūn zhī míng gāo xià chuǎn zá, mìng gèng jiā lí dìng, yú shì yǒu sī zòu zhì yī bǎi èr shí wǔ hào jiāng jūn. yǐ zhèn wèi biāo qí chē qí wèi èr shí sì bān, nèi wài tōng yòng. sì zhēng sì zhōng wèi èr shí sān bān, sì zhōng wèi jūn wèi fǔ quán. bā zhèn wèi èr shí èr bān, dōng xī nán běi zuǒ yòu qián hòu, bā ān wèi èr shí yī bān, dōng xī nán běi zuǒ yòu qián hòu. sì píng sì yì wèi èr shí bān, sì píng, dōng xī nán běi. sì yì, zuǒ yòu qián hòu. fán sān shí wǔ hào, wèi zhòng hào jiāng jūn. yòu yǒu wǔ dé jiāng jūn, zhōng wǔ jūn shī, wǔ chén zhǎo yá lóng qí yún huī, zhèn bīng yì shī xuān huì xuān yì, zhì wēi rén wēi yǒng wēi xìn wēi yán wēi, zhì wǔ rén wǔ yǒng wǔ xìn wǔ yán wǔ, wèi wǔ dé jiāng jūn. yǐ bān duō zhě wèi guì. fán shí pǐn èr shí sì bān. pǐn shí qǔ qí yíng shù, bān èr shí sì yǐ fǎ qì xù. zhì bù xī yǐ dà hào jū hòu, yǐ wèi xuǎn fǎ, zì xiǎo qiān dà yě. qián shǐ suǒ jì, yǐ wèi dé cóng gōng, gù jiāng jūn zhī míng, cì yú tái huái zhī xià. zhì shì bèi qí bān pǐn, xù yú bǎi guān zhī wài, fán yī bǎi èr shí wǔ jiāng jūn. hòu wèi jiāng jūn zhī míng duō yǐ, wèi biāo qí chē qí wèi wèi sān jiāng jūn. mò nián yǒu bā zhù guó dà jiāng jūn, qí zhōng liù rén gè dū èr dà jiāng jūn, shì zài zhù guó jiāng jūn piān. fán shí èr dà jiāng jūn. yuán zàn yuán yù yuán kuò hóu mò chén shùn yǔ wén dǎo dá xī wǔ lǐ yuǎn dòu lú níng yǔ wén guì hè lán xiáng yáng zhōng wáng xióng, cǐ shí èr dà jiāng jūn. yòu gè fēn tǒng kāi fǔ èr rén, yī kāi fǔ lǐng yī jūn bīng, shì wèi èr shí sì jūn, fēn zhǎng jìn lǚ, dāng zhǎo yá yù wǔ zhī jì. zì dà tǒng shí liù nián yǐ hòu, gōng chén wèi zhì zhù guó jí dà jiāng jūn zhě zhòng yǐ, xián shì sàn zhì, wú fù tǒng yù. hòu zhōu wǔ dì sān nián, gǎi zhū jūn jūn shì bìng wèi shì guān. suí yáng dì yǐ zuǒ yòu yì wèi gǎi zuǒ yòu wèi wèi zhī. zuǒ yòu xiāo wèi gǎi zuǒ yòu bèi shēn wèi zhī. zuǒ yòu wǔ wèi suí chū jiù míng. zuǒ yòu tún wèi gǎi zuǒ yòu lǐng jūn wèi zhī. zuǒ yòu yù wèi xīn jiā zhì. zuǒ yòu hòu wèi, gǎi zuǒ yòu wǔ hòu wèi zhī. fán shí èr wèi, gè zhì dà jiāng jūn yī rén, jiāng jūn èr rén, yǐ zǒng fǔ shì. měi wèi gè zhì zhǎng shǐ lù shì cān jūn sī cāng bīng qí kǎi děng cān jūn yuán. jūn rén zǒng míng wèi shì. gài wèi zhōu shí èr dà jiāng jūn zhī yí zhì. dà táng wǔ dé chū, qín wáng jì píng wáng shì chōng jí dòu jiàn dé, gāo zǔ yǐ qín wáng gōng shū jīn gǔ, zì xī wèi hào bù zú yǐ wèi chēng, nǎi tè zhì tiān cè shàng jiāng jūn yǐ bài yān, wèi zài wáng gōng shàng. jí shēng chǔ gōng, suì fèi tiān cè fǔ. èr nián qī yuè, gāo zǔ yǐ tiān xià wèi dìng, shì zī wǔ lì, jiāng jǔ guān zhōng zhī zhòng, yǐ lín sì fāng, nǎi zhì shí èr jūn, fēn guān zhōng zhū fǔ yǐ lì yān. yǐ wàn nián dào wèi cān qí jūn, zhǎng ān dào wèi gǔ qí jūn, fù píng dào wèi xuán gē jūn, lǐ quán dào wèi dān yuè jūn, tóng zhōu dào wèi yǔ lín jūn, huá zhōu dào wèi qí guān jūn, níng zhōu dào wèi zhé wēi jūn, qí zhōu dào wèi píng dào jūn, bīn zhōu dào wèi zhāo yáo jūn, lín zhōu dào wèi yuàn yóu jūn, jīng zhōu dào wèi tiān jì jūn, yí zhōu dào wèi tiān jié jūn. měi jūn jiāng yī rén, fù yī rén, qǔ wēi míng sù zhòng zhě wèi zhī, yáng gōng rén liú hóng jī zhǎng sūn shùn dé děng bìng wèi qí jiāng. dū gēng zhàn zhī bèi. zì shì shì mǎ qiáng jìn, wú dí yú tiān xià. wǔ nián shěng. qī nián, yǐ tū jué kòu lüè, fù zhì shí èr jūn, hòu yòu shěng zhī. qí hòu dìng zhì, yǒu: zuǒ yòu wèi suí zhī yì wèi. zuǒ yòu xiāo zuǒ yòu wǔ zuǒ yòu wēi zuǒ yòu wēi, suí zhī tún wèi. zuǒ yòu lǐng jūn zuǒ yòu jīn wú jīn wú, suí zhī wǔ hòu wèi. zuǒ yòu jiān mén zuǒ yòu qiān niú, fán shí liù wèi, dà jiāng jūn gè yī rén, zuǒ yòu wèi jí zuǒ yòu jīn wú zǒng wèi zhī sì wèi, qí yú wèi zhī zá wèi. jiāng jūn zǒng sān shí rén. zuǒ yòu qiān niú wèi jiāng jūn gè yī rén, yú wèi gè èr rén. zuǒ yòu yǔ lín zuǒ yòu lóng wǔ zuǒ yòu shén wǔ liù jūn, dà jiāng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè sān rén, jiē yǒu wèi shǔ. kāi yuán shí èr nián, zhāng shuō zòu, yú sān fǔ jiǎn wǔ chǐ bā bīng shí èr wàn rén, wèi zhī guō qí, zhì yú nán yá. měi yuè fèn fān, zì cǐ yǐ hòu, bù fù jiǎn diǎn. qí yú biāo qí fǔ guó zhèn jūn guān jūn sì dà jiāng jūn, yún huī zhōng wǔ zhuàng wǔ xuān wēi, míng wēi dìng yuǎn níng yuǎn yóu qí yóu jī děng jiǔ jiāng jūn, bìng wèi wǔ pǐn yǐ shàng wǔ sàn guān. xiān tiān èr nián zhēng yuè shí rì zhào: wǎng zhě wèi shì, jì hù qǔ chōng shǐ, èr shí yī rù mù, liù shí chū jūn, jì dàn qú láo, xián yù bì nì. jīn gǎi qǔ èr shí wǔ yǐ shàng chōng, shí wǔ nián jí fàng chū. pín jīng zhēng zhèn zhě shí nián fàng chū. zì jīn yǐ hòu, yǔ lín fēi qí xiān yú wèi shì zhōng jiǎn zé. kāi yuán shí yī nián èr yuè chì: tóng huá liǎng zhōu, jīng bīng suǒ chū, dì zī niǎn gǔ, bù hé wài zhī. zì jīn yǐ hòu, gèng bù dé qǔ tóng huá liǎng zhōu bīng fáng.
三代之制,天子六軍,其將皆命卿,(一萬二千五百人為軍。)故夏書曰「大戰於甘,乃召六卿」。蓋古之天子寄軍政於六卿,居則以田,警則以戰,所謂入使理之、出使長之之義。其職在國,則以比長、閭胥、族師、黨正、州長、鄉大夫為稱,其在軍則以卒伍、司馬、將軍為號,所以異軍國之名。諸侯之制,大國三軍,次國二軍,小國一軍,其將亦命卿也。晉獻公初作二軍,公將上軍,則將軍之名起於此也。魏獻子、衛文子並居將軍之號。(左傳曰:「晉閻沒、女寬謂魏獻子曰:'豈將軍食之而有不足。'」注曰:「獻子為中軍率,故謂之將軍。」又禮記曰:「將軍文子之喪既除,而後越人來吊。」又家語曰:「衛將軍文子問於子貢。」是也。文子為衛之將軍,名彌牟。)自戰國置大將軍,周末又置前後左右將軍,至秦,將軍之官多矣。漢興,置大將軍、驃騎將軍,位次丞相。車騎將軍、衛將軍、左右前後將軍,皆金印紫綬,位次上卿,(後漢志曰:」漢將軍比公者四:謂大將軍、驃騎、車騎、衛將軍。」)掌京師兵衛,四夷屯警。孝武征閩越、東甌,又有伏波、樓船;及伐朝鮮、大宛,復置橫海、度遼、貳師。宣帝增以蒲類、破羌。權時之制,若此非一,亦不常設。光武中興,諸將軍皆稱大。及天下已定,武官悉省。(後漢志曰:「其前後雜號將軍皆主征伐,事訖皆罷。」)四征興於漢代,四安起於魏初,四鎮通於柔遠,(鎮東西南,並後漢末有之。鎮北,魏置。)四平止於喪亂。(魏置。)晉武帝重兵官,故軍校多選朝廷清重之士居之。置中軍將軍以統宿衛七軍。及五王作難,東海王越以頃興事皆由殿省,乃奏宿衛有侯爵者皆罷之。時殿中武官並封侯,由是出者略盡,皆涕泣而去。乃以東海國官領左右衛,以國兵宿衛。晉宋以來,以領軍、護軍、左右二衛、驍騎、游擊將軍,謂之六軍。(《宋輿服志》曰:「驃騎、車騎、衛將軍及諸將軍加大者,皆金章紫綬,武冠,佩水蒼玉。諸軍司馬,銀章青綬,朝服武冠。」)其四安、四平、左右前後、征虜等將軍及四中郎將,晉代荀羨、王胡之並居此官。宋齊以來,唯處諸王素族無為者。齊以二衛,(左右。)四軍,(前後左右將軍,謂之四軍。)五校,(即漢之五校。)驍騎、游奧、積射、強弩、殿中員外、殿中、武衛七將軍,殿中司馬督及虎賁中郎將,冗從僕射,(《宋志》曰:「冗從僕射,漢東京有中黃門冗從僕射,非其職也。魏代因其名而置冗從僕射。」《職官要錄》曰:」本期門之職,漢桓帝時置冗從僕射,掌諸散從,其射事則主帥之。」)羽林監,武騎常侍謂之西省,而散騎謂東省。梁武帝以將軍之名高下舛雜,命更加釐定,於是有司奏置一百二十五號將軍。以鎮衛、驃騎、車騎為二十四班,(內外通用。)四征、四中為二十三班,(四中謂軍、衛、撫、權。)八鎮為二十二班,(東西南北左右前後,)八安為二十一班,(東西南北左右前後。)四平、四翊為二十班,(四平,東西南北。四翊,左右前後。)凡三十五號,為重號將軍。又有五德將軍,(忠武、軍師,武臣、爪牙、龍騎、雲麾,鎮兵、翊師、宣惠、宣毅,智威、仁威、勇威、信威、嚴威,智武、仁武、勇武、信武、嚴武,謂五德將軍。)以班多者為貴。凡十品二十四班。品十取其盈數,班二十四以法氣序。制簿悉以大號居後,以為選法,自小遷大也。前史所記,以位得從公,故將軍之名,次於台槐之下。至是備其班品,敘於百官之外,凡一百二十五將軍。後魏將軍之名多矣,謂驃騎、車騎、衛為三將軍。末年有八柱國大將軍,其中六人各督二大將軍,(事在柱國將軍篇。)凡十二大將軍。(元贊、元育、元廓、侯莫陳順、宇文導、達奚武、李遠、豆盧寧、宇文貴、賀蘭祥、楊忠、王雄,此十二大將軍。)又各分統開府二人,一開府領一軍兵,是為二十四軍,分掌禁旅,當爪牙禦侮之寄。自大統十六年以後,功臣位至柱國及大將軍者眾矣,咸是散秩,無復統御。(後周武帝三年,改諸軍軍士並為侍官。)隋煬帝以左右翊衛、(改左右衛為之。)左右驍衛、(改左右備身為之。)左右武衛、(隋初舊名。)左右屯衛、(改左右領軍為之。)左右御衛、(新加置。)左右候衛,(改左右武候為之。)凡十二衛,各置大將軍一人,將軍二人,以總府事。(每衛各置長史、錄事參軍、司倉、兵、騎、鎧等參軍員。軍人總名衛士。)蓋魏、周十二大將軍之遺制。大唐武德初,秦王既平王世充及竇建德,高祖以秦王功殊今古,自昔位號不足以為稱,乃特置天策上將軍以拜焉,位在王公上。及升儲宮,遂廢天策府。二年七月,高祖以天下未定,事資武力,將舉關中之眾,以臨四方,乃置十二軍,分關中諸府以隸焉。(以萬年道為參旗軍,長安道為鼓旗軍,富平道為玄戈軍,醴泉道為丹鉞軍,同州道為羽林軍,華州道為騎官軍,寧州道為折威軍,岐州道為平道軍,豳州道為招搖軍,麟州道為苑游軍,涇州道為天紀軍,宜州道為天節軍。)每軍將一人,副一人,取威名素重者為之,(楊恭仁、劉弘基、長孫順德等並為其將。)督耕戰之備。自是士馬強勁,無敵於天下。五年省。七年,以突厥寇掠,復置十二軍,後又省之。其後定製,有:左右衛、(隋之翊衛。)左右驍、左右武、左右威、(左右威,隋之屯衛。)左右領軍、左右金吾、(金吾,隋之武候衛。)左右監門、左右千牛,凡十六衛,大將軍各一人,(左右衛及左右金吾總謂之四衛,其餘謂之雜衛。)將軍總三十人。(左右千牛衛將軍各一人,餘位各二人。)左右羽林、左右龍武、左右神武六軍,大將軍各一人,將軍各三人,皆有衛署。(開元十二年,張說奏,於三輔揀五尺八兵十二萬人,謂之彍騎,置於南衙。每月分番,自此以後,不復簡點。)其餘驃騎、輔國、鎮軍、冠軍四大將軍,雲麾、忠武、壯武、宣威,明威、定遠、寧遠、游騎、游擊等九將軍,並為五品以上武散官。先天二年正月十日詔:」往者衛士,計戶取充使,二十一入幕,六十齣軍,既憚劬勞,咸欲避匿。今改取二十五以上充,十五年即放出。頻經征鎮者十年放出。自今以後,羽林、飛騎先於衛士中簡擇。」開元十一年二月敕:」同、華兩州,精兵所出,地資輦轂,不合外支。自今以後,更不得取同、華兩州兵防。」
zuǒ yòu wèi bìng qīn wèi
左右衛(並親衛)
hàn jīng shī yǒu nán běi jūn, zhǎng lǐ jìn wèi, nán jūn ruò jīn zhū wèi, běi jūn ruò jīn yǔ lín děng jūn. zhōu bó chí rù běi jūn shì yě. chū yǒu wèi jiāng jūn. shuō zài běn piān. wèi mò, jìn wén wáng yòu zhì zhōng wèi jiāng jūn. wǔ dì shòu chán, fēn zhōng wèi wèi zuǒ yòu wèi jiāng jūn. yǐ yáng xiù wèi zuǒ, zhào xù wèi yòu. bìng zhì zuǒ lì, jiē zhǎng sù wèi yíng bīng, yín zhāng qīng shòu, wǔ guān, jiàng cháo fú, pèi shuǐ cāng yù. sòng qí wèi zhī èr wèi, gè lǐng yíng bīng, měi mù yī rén sù zhí. hòu zēng èr wèi yí cóng wèi jiǔ shí rén. chén yīn zhī. hòu wèi yǒng guāng chū, yòu zēng zhì zuǒ yòu wèi jiāng jūn gè èr rén. běi qí èr rén, fēn zhǎng zuǒ yòu xiāng, suǒ zhǔ zhū huá gé yǐ wài, gè wǔ wèi jiāng jūn èr rén èr zhī. suí chū, zuǒ yòu wèi dà jiāng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè èr rén, yòu gè tǒng qīn wèi. yáng dì gǎi zuǒ yòu wèi wèi zuǒ yòu yì wèi. yòu jiā zhì qīn wèi, bìng lǐng xūn wǔ sān wèi. yáng dì gǎi sān wèi wèi sān shì, fēi yì wèi fǔ jiē wú sān shì. qí suǒ lǐng jūn shì míng wèi xiāo qí. dà táng fù wèi zuǒ yòu wèi, dà jiāng jūn gè yī rén, zhǎng gōng yē jìn yù, dū shè duì wǔ. jiāng jūn gè èr rén. èr dà jiāng jūn shì.
漢京師有南北軍,掌理禁衛,(南軍若今諸衛,北軍若今羽林等軍。周勃馳入北軍是也。)初有衛將軍。(說在本篇。)魏末,晉文王又置中衛將軍。武帝受禪,分中衛為左右衛將軍。(以羊琇為左,趙序為右。)並置佐吏,皆掌宿衛營兵,銀章青綬,武冠,絳朝服,佩水蒼玉。宋齊謂之二衛,各領營兵,每暮一人宿直。後增二衛儀從為九十人。陳因之。後魏永光初,又增置左右衛將軍各二人。北齊二人,分掌左右廂,所主朱華閣以外,各武衛將軍二人貳之。隋初,左右衛大將軍各一人,將軍各二人,又各統親衛。煬帝改左右衛為左右翊衛。(又加置親衛,並領勛武三衛。煬帝改三衛為三侍,非翊衛府皆無三侍。)其所領軍士名為驍騎。大唐復為左右衛,大將軍各一人,(掌宮掖禁御,督攝隊伍。)將軍各二人。(貳大將軍事。)
zhǎng shǐ gè yī rén. jìn wǔ dì zhì zuǒ yòu wèi, gè yǒu zhǎng shǐ sī mǎ. dōng jìn shěng zhǎng shǐ. lì sòng qí liáng chén hòu wèi běi qí bìng tóng. zhì suí, zuǒ yòu wèi gè zhì zhǎng shǐ yī rén, dà táng yīn zhī.
長史各一人。晉武帝置左右衛,各有長史、司馬。東晉省長史。歷宋、齊、梁、陳、後魏、北齊並同。至隋,左右衛各置長史一人,大唐因之。
lù shì cān jūn gè yī rén. dōng jìn yuán dì chū wèi zhèn dōng dà jiāng jūn, zhì lù shì cān jūn. zì hòu wú wén. liáng huáng dì huáng zǐ fǔ yǒu zhōng lù shì cān jūn jí lù shì cān jūn gè yī rén. hòu wèi èr dà gōng fǔ jí dì yī dì èr dì sān pǐn jiāng jūn fǔ jí shǐ fān wáng èr fān wáng sān fān wáng fǔ gè yǒu lù shì cān jūn guān. běi qí yīn zhī. suí zuǒ yòu wèi fǔ gè yǒu lù shì cān jūn yī rén. dà táng yīn zhī.
錄事參軍各一人。東晉元帝初為鎮東大將軍,置錄事參軍。自後無聞。梁皇弟皇子府有中錄事參軍及錄事參軍各一人。後魏二大公府及第一、第二、第三品將軍府及始蕃王、二蕃王、三蕃王府各有錄事參軍官。北齊因之。隋左右衛府各有錄事參軍一人。大唐因之。
cāng cáo cān jūn gè èr rén. dōng jìn yuán dì wèi zhèn dōng dà jiāng jūn, yǒu cāng cáo cān jūn. sòng wǔ dì xiāng fǔ yì zhì. hòu wèi yǔ lù shì cān jūn tóng zhì. běi qí yīn zhī. suí zuǒ yòu wèi fǔ gè yǒu cāng cáo cān jūn yī rén. dà táng yīn zhī, zhì èr rén.
倉曹參軍各二人。東晉元帝為鎮東大將軍,有倉曹參軍。宋武帝相府亦置。後魏與錄事參軍同置。北齊因之。隋左右衛府各有倉曹參軍一人。大唐因之,置二人。
bīng cáo cān jūn gè èr rén. lì dài jiē yǔ cāng cáo tóng zhì.
兵曹參軍各二人。歷代皆與倉曹同置。
qí cáo cān jūn gè yī rén. wèi sī mǎ jǐng wáng wèi dà jiāng jūn, yǒu qí bīng yuàn. sòng wǔ dì wèi xiāng, yǒu qí bīng cān jūn. suí zuǒ yòu wèi fǔ yǒu qí bīng cān jūn. dà táng chū yīn zhī, qí hòu gǎi wèi qí cáo.
騎曹參軍各一人。魏司馬景王為大將軍,有騎兵掾。宋武帝為相,有騎兵參軍。隋左右衛府有騎兵參軍。大唐初因之,其後改為騎曹。
zhòu cáo cān jūn gè yī rén. dōng jìn yuán dì wèi zhèn dōng dà jiāng jūn, yǒu kǎi cáo cān jūn. sòng wǔ dì wèi xiāng, yì yǒu zhī. qí yǒu zuǒ yòu kǎi cáo gè yī rén. suí zuǒ yòu wèi fǔ yǒu kǎi cáo xíng cān jūn shì yī rén. dà táng yīn zhī. zhǎng ān chū, gǎi wèi zhòu cáo. shén lóng chū, fù wèi kǎi cáo. kāi yuán chū, fù wèi zhòu cáo.
胄曹參軍各一人。東晉元帝為鎮東大將軍,有鎧曹參軍。宋武帝為相,亦有之。齊有左右鎧曹各一人。隋左右衛府有鎧曹行參軍事一人。大唐因之。長安初,改為胄曹。神龍初,復為鎧曹。開元初,復為胄曹。
fán zì shí liù wèi jí dōng gōng shí lǜ fǔ lù shì jí bīng cāng qí zhòu děng cáo cān jūn, tōng wèi zhī wèi zuǒ, bìng wèi měi zhí. hàn wèi yǐ lái, zhū jiāng jūn yǒu zhǎng shǐ yǐ xià guān shǔ. jīn zhū wèi suǒ zhì, gài yì yīn qí jiù hào, kǎo qí zī wèi, zé quán xiào wēi yǐ. qí xià zhū wèi guān shǔ bìng tóng.
凡自十六衛及東宮十率府錄事及兵、倉、騎、胄等曹參軍,通謂之衛佐,並為美職。漢魏以來,諸將軍有長史以下官屬。今諸衛所置,蓋亦因其舊號,考其資位,則全校微矣。其下諸衛官屬並同。
zuǒ yòu qīn wèi zhōng láng jiāng. fǔ zhōng láng jiāng zhī míng, qín hàn yǐ lái yǒu zhī, fēi jīn rèn yě. bié jù zhōng láng jiāng wǔ guān zuǒ yòu piān zhōng. jīn zhōng láng jiāng yīn suí. měi wèi gè zhì kāi fǔ yī yuán yǐ tǒng zhī. dà táng wǔ dé qī nián, gǎi kāi fǔ wèi zhōng láng jiāng. qīn wèi wèi yī fǔ, xūn wèi yì wèi gè wèi yī fǔ, zhōng láng jiāng gè yī rén, zhǎng lǐng xiào wèi yǐ xià sù wèi, zǒng pàn fǔ shì. dà táng wǔ dé qī nián, gǎi qīn wèi biāo qí jiāng jūn wèi zhī. qí xūn yì èr wèi yì rán. zuǒ yòu láng jiāng yī rén. suí bèi shēn fǔ zhì zuǒ yòu láng jiāng. dà táng yīn qí míng, wǔ dé qī nián, gǎi qīn wèi chē qí jiāng jūn wèi zhī. qí xūn yì èr wèi yì rán. zhǎng èr zhōng láng jiāng zhī zhí. lù shì cān jūn yī rén, zhǎng shòu fǔ shì. bīng cáo cān jūn yī rén, zhǎng pàn fǔ shì. xiào wèi wǔ rén.
左右親衛中郎將。府中郎將之名,秦漢以來有之,非今任也。(別具中郎將、五官左右篇中。)今中郎將因隋。每衛各置開府一員以統之。大唐武德七年,改開府為中郎將。親衛為一府,勛衛、翊衛各為一府,中郎將各一人,掌領校尉以下宿衛,總判府事。大唐武德七年,改親衛驃騎將軍為之。其勛、翊二衛亦然。左右郎將一人。隋備身府置左右郎將。大唐因其名,武德七年,改親衛車騎將軍為之。其勛、翊二衛亦然。掌貳中郎將之職。錄事參軍一人,掌受府事。兵曹參軍一人,掌判府事。校尉五人。
zuǒ yòu xiāo wèi
左右驍衛
hàn yǒu xiāo wèi jiāng jūn, wèi zhī zá hào jiāng jūn, wǔ dì yǐ lǐ guǎng wèi zhī, hòu shěng. hòu hàn chū, gǎi tún wèi wèi xiāo qí. wèi zhì wèi zhōng jūn. jìn lǐng yíng bīng, jiān tǒng sù wèi. liáng yǐ lái, qí rèn yù zhòng. tiān jiān liù nián, zhì zuǒ yòu xiāo qí, lǐng zhū yī zhí gé, bìng gěi yí cóng. běi xú zhōu cì shǐ chāng yì zhī shǒu wèi cǐ zhí. chū zé yǔ yí qīng dào, rù zé yǔ èr wèi tōng zhí, lín xuān zé shēng diàn jiā shì. gǎi jiù xiāo qí yuē yún qí. chén yǒu zuǒ yòu xiāo qí jí yún qí. chén wéi huì wèi xiāo qí jiāng jūn, sù yǒu míng chēng, měi dà shì héng lìng jiā shì zuǒ yòu, shí rén róng zhī. yǒng dìng èr nián, zhào yún: zuǒ yòu xiāo qí, yí tōng wén wǔ, wén guān zé yòng xīn fù, wǔ guān zé yòng gōng chén, suǒ gěi yí cóng, tóng tài zǐ èr wèi lǜ. hòu wèi běi qí bìng yǒu xiāo qí jiāng jūn zhī zhí. hòu zhōu yǒu zuǒ yòu xiāo qí lǜ shàng shì. zhì suí kāi huáng shí bā nián, zhì bèi shēn fǔ. yáng dì jí wèi, gǎi zuǒ yòu bèi shēn fǔ wèi zuǒ yòu xiāo wèi fǔ, suǒ lǐng jūn shì míng yuē bào qí, qí bèi shēn fǔ yòu bié zhì yān. dà táng yīn suí zhì zuǒ yòu xiāo wèi fǔ. lóng shuò èr nián qù fǔ zì. guāng zhái yuán nián, gǎi zuǒ yòu xiāo wèi wèi zuǒ yòu wǔ wēi. shén lóng yuán nián fù jiù. dà jiāng jūn gè yī rén, suǒ zhǎng yǔ zuǒ yòu wèi tóng, jiāng jūn gè èr rén yǐ fù zhī. lǐng guān shǔ bìng suí zhì, dà táng yīn zhī, tóng zuǒ yòu wèi.
漢有驍衛將軍,謂之雜號將軍,武帝以李廣為之,後省。後漢初,改屯衛為驍騎。魏置為中軍。晉領營兵,兼統宿衛。梁以來,其任愈重。天監六年,置左右驍騎,領朱衣直閤,並給儀從。北徐州刺史昌義之首為此職。出則羽儀清道,入則與二衛通直,臨軒則升殿夾侍。改舊驍騎曰云騎。陳有左右驍騎及雲騎。(陳韋翽為驍騎將軍,素有名稱,每大事恆令夾侍左右,時人榮之。)永定二年,詔云:「左右驍騎,宜通文武,文官則用心腹,武官則用功臣,所給儀從,同太子二衛率。」後魏、北齊並有驍騎將軍之職。後周有左右驍騎率上士。至隋開皇十八年,置備身府。煬帝即位,改左右備身府為左右驍衛府,所領軍士名曰豹騎,其備身府又別置焉。大唐因隋置左右驍衛府。龍朔二年去府字。光宅元年,改左右驍衛為左右武威。神龍元年復舊。大將軍各一人,所掌與左右衛同,將軍各二人以副之。(領官屬並隋置,大唐因之,同左右衛。)
zuǒ yòu wǔ wèi
左右武衛
hòu hàn mò, cáo gōng wèi chéng xiàng, yǒu wǔ wèi yíng. jí wèi wén dì, nǎi zhì wǔ wèi jiāng jūn, yǐ zhǔ jìn lǚ. jìn sòng qí liáng chén, yòu yǒu jiàn wǔ fèn wǔ guǎng wǔ děng jiāng jūn. zhì suí, cǎi zhū wǔ zhī míng, zhì zuǒ yòu wǔ wèi dà jiāng jūn yī rén, jiāng jūn gè èr rén, yǐ zǒng fǔ shì. yáng dì gǎi suǒ lǐng jūn shì míng xióng qú. dà táng guāng zhái yuán nián, gǎi wèi zuǒ yòu yīng yáng wèi. shén lóng yuán nián fù wèi wǔ wèi. qí zhì yǔ suí tóng, suǒ zhǎng rú zuǒ yòu wèi. lǐng guān shǔ bìng suí zhì, dà táng yīn zhī, tóng zuǒ yòu wèi.
後漢末,曹公為丞相,有武衛營。及魏文帝,乃置武衛將軍,以主禁旅。晉、宋、齊、梁、陳,又有建武、奮武、廣武等將軍。至隋,采諸武之名,置左右武衛大將軍一人,將軍各二人,以總府事。煬帝改所領軍士名熊渠。大唐光宅元年,改為左右鷹揚衛。神龍元年復為武衛。其制與隋同,所掌如左右衛。(領官屬並隋置,大唐因之,同左右衛。)
zuǒ yòu wēi wèi
左右威衛
suí chū yǒu lǐng jūn fǔ, yáng dì gǎi wèi zuǒ yòu tún wèi. dà táng yīn zhī. zhēn guān shí èr nián, zuǒ yòu tún wèi shǐ zhì fēi qí, chū yóu xìng jí yī wǔ sè páo, chéng liù xián mǎ, cì měng shòu yī gé zhǔ ér cóng yān. lóng shuò èr nián, gǎi zuǒ yòu tún wèi wèi zuǒ yòu wēi wèi, ér bié zhì zuǒ yòu tún yíng, yì yǒu dà jiāng jūn děng guān. xún gǎi zuǒ yòu tún yíng wèi yǔ lín. guāng zhái yuán nián, gǎi wēi wèi wèi bào tāo wèi. shén lóng yuán nián fù jiù. suǒ zhǎng rú zuǒ yòu wèi. lǐng guān shǔ, bìng suí zhì, dà táng yīn zhī, tóng zuǒ yòu wèi. lóng shuò èr nián, zuǒ yòu wēi wèi jiù guān zhī yuán wài, gè zhì lù shì cān jūn yī rén, fǔ sān rén, shǐ sì rén, bìng lì zuǒ yòu yǔ lín jūn, tǒng běn sī shì.
隋初有領軍府,煬帝改為左右屯衛。大唐因之。貞觀十二年,左右屯衛始置飛騎,出遊幸即衣五色袍,乘六閒馬,賜猛獸衣〈革麈〉而從焉。龍朔二年,改左右屯衛為左右威衛,而別置左右屯營,亦有大將軍等官。(尋改左右屯營為羽林。)光宅元年,改威衛為豹韜衛。神龍元年復舊。所掌如左右衛。(領官屬,並隋置,大唐因之,同左右衛。龍朔二年,左右威衛舊官之員外,各置錄事參軍一人,府三人,史四人,並隸左右羽林軍,統本司事。)
zuǒ yòu lǐng jūn wèi
左右領軍衛
chū, wèi wǔ wèi hàn chéng xiàng, xiāng fǔ zì zhì lǐng jūn, fēi hàn guān yě. jiàn ān shí èr nián, gǎi wèi zhōng lǐng jūn, yǐ shǐ huàn wèi zhī, yǔ hù jūn hán hào jiē lǐng jìn bīng. wén dì shòu hàn chán, shǐ zhì lǐng jūn jiāng jūn, zhǔ wǔ xiào zhōng lěi wǔ wèi sān yíng. wèi wén dì jiàn zuò, shǐ zhì lǐng jūn jiāng jūn, yǐ cáo xiū wèi zhī. jìn wǔ dì chū shěng, shǐ zhōng jūn jiāng jūn yáng hù tǒng èr wèi qián hòu zuǒ yòu xiāo qí qī jūn yíng bīng, jí lǐng jūn zhī rèn yě. hù qiān bà, fù zhì běi jūn zhōng hòu. huái dì yǒng jiā zhōng, gǎi zhōng jūn yuē zhōng lǐng jūn. yuán dì yǒng chāng yuán nián, fù gǎi yuē běi jūn zhōng hòu, xún fù wèi lǐng jūn. chéng dì shí, fù yǐ wèi zhōng hòu, ér táo kǎn jū zhī, xún fù wèi lǐng jūn. wèi jìn lǐng hù jiē jīn zhāng zǐ shòu, zhōng lǐng zhōng hù yín zhāng qīng shòu, wǔ guān, jiàng cháo fú, pèi shuǐ cāng yù. jìn xì jiàn yǔ liàng jì zhān biàn kǔn lù yè chǔ yì wáng biāo zhī huì jī wáng dào zǐ shěn jiā wǔ líng wáng zūn kǒng ān guó xiè hùn děng bìng wèi lǐng jūn. sòng zhì lǐng jūn jiāng jūn yī rén, zhǎng nèi jūn hù jūn jiāng jūn yī rén, zhǎng wài jūn. qí yǒu lǐng jūn jí zhōng lǐng jūn, fán wèi zhōng, xiǎo qīng, tóng yī guān yě. zhū wèi jiāng jūn guān, jiē jìng lǐng hù. zhū wáng wèi jiāng jūn, xiāng féng, zé lǐng hù ràng dào. lǐng jūn zhì zhǎng shǐ yǐ xià guān shǔ. liáng lǐng jūn jiāng jūn guǎn tiān xià bīng yào, wèi zhī jìn sī, yǔ zuǒ yòu pú shè wèi yī liú. zhōng lǐng jūn yǔ lì bù shàng shū wèi yī liú. liáng xiāo jǐng wèi lǐng jūn jiāng jūn, guǎn tiān xià bīng yào. jiān jú guān liáo jiē jìn xìng, duō jiāo chǐ, jǐng zài zhí jùn qiè, guān cáo sù rán. qí jiān jú duō shì, wéi jǐng jí zāng dùn zhǎng yú bō fán, jì jū cǐ zhí, bìng zhe shēng chēng. chén yīn zhī. hòu wèi yǒu lǐng jūn hù jūn. èr zhí ruò shì chén dài zhě, jiā zhōng. yòu yǒu lǐng jūn jiāng jūn hù jūn jiāng jūn, èr jūn yǔ lǐng hù bù bìng zhì. běi qí lǐng jūn fǔ, fán jìn wèi guān jiē zhǔ zhī, yǐ gāo guī yàn wèi lǐng jūn dà jiāng jūn. lǐng jūn jiā dà zì guī yàn shǐ. suí yǒu zuǒ yòu lǐng jūn fǔ, gè zhǎng shí èr jūn jí zhàng chà kē cí sòng zhī shì, bù zhì jiāng jūn, wéi yǒu zhǎng shǐ sī mǎ zhū cáo yuàn shǔ děng guān. yáng dì gǎi lǐng jūn wèi zuǒ yòu tún wèi. jí jīn zuǒ yòu wēi wèi. dà táng fù cǎi jiù míng, bié zhì lǐng jūn wèi, fēn wèi zuǒ yòu. lóng shuò èr nián, gǎi wèi zuǒ yòu róng wèi. xián hēng yuán nián fù jiù. guāng zhái yuán nián, gǎi wèi zuǒ yòu yù qián wèi. shén lóng yuán nián fù jiù, gè zhì dà jiāng jūn yī rén, zhǎng gōng yē jìn bèi, dū shè duì wǔ, yǔ zuǒ yòu zhū wèi tóng, jiāng jūn gè èr rén yǐ fù zhī. zhǎng shǐ, qí liáng chén bìng yǒu zhī. běi qí yǒu zhǎng shǐ sī mǎ. suí zhì lù shì yǐ xià zhū cáo. dà táng yīn zhī, tóng zuǒ yòu wèi.
初,魏武為漢丞相,相府自置領軍,非漢官也。建安十二年,改為中領軍,以史渙為之,與護軍韓浩皆領禁兵。文帝受漢禪,始置領軍將軍,主五校、中壘、武衛三營。(魏文帝踐祚,始置領軍將軍,以曹休為之。)晉武帝初省,使中軍將軍羊祜統二衛、前後左右、驍騎七軍營兵,即領軍之任也。祜遷罷,復置北軍中候。懷帝永嘉中,改中軍曰中領軍。元帝永昌元年,復改曰北軍中候,尋復為領軍。成帝時,復以為中候,而陶侃居之,尋復為領軍。魏晉領、護皆金章紫綬,中領、中護銀章青綬,武冠,絳朝服,佩水蒼玉。(晉郤鑒、庾亮、紀瞻、卞壼、陸曄、褚翼、王彪之、會稽王道子、沈嘉、武陵王遵、孔安國、謝混等並為領軍。)宋置領軍將軍一人,掌內軍;護軍將軍一人,掌外軍。齊有領軍及中領軍,凡為中,小輕,同一官也。諸為將軍官,皆敬領、護。諸王為將軍,相逢,則領、護讓道。領軍置長史以下官屬。梁領軍將軍管天下兵要,謂之禁司,與左右僕射為一流。中領軍與吏部尚書為一流。(梁蕭景為領軍將軍,管天下兵要。監局官僚皆近倖,多驕侈,景在職峻切,官曹肅然。其監局多事,唯景及臧盾長於撥繁,繼居此職,並著聲稱。)陳因之。後魏有領軍、護軍。(二職若侍臣帶者,加中。)又有領軍將軍、護軍將軍,二軍與領護不並置。北齊領軍府,凡禁衛官皆主之,以高歸彥為領軍大將軍。領軍加大自歸彥始。隋有左右領軍府,各掌十二軍籍帳、差科、辭訟之事,不置將軍,唯有長史、司馬、諸曹掾屬等官。煬帝改領軍為左右屯衛。(即今左右威衛。)大唐復采舊名,別置領軍衛,分為左右。龍朔二年,改為左右戎衛。咸亨元年復舊。光宅元年,改為左右玉鈐衛。神龍元年復舊,各置大將軍一人,掌宮掖禁備,督攝隊伍,與左右諸衛同,將軍各二人以副之。(長史,齊梁陳並有之。北齊有長史、司馬。隋置錄事以下諸曹。大唐因之,同左右衛。)
zuǒ yòu jīn wú wèi
左右金吾衛
qín yǒu zhōng wèi, zhǎng jiǎo xún jīng shī. rú chún yuē: suǒ wèi yóu jiǎo, jiǎo xún jìn bèi dào zéi yě. yán shī gǔ yuē: jiǎo wèi zhē rào. yīn gōng diào fǎn. hàn wǔ dì tài chū yuán nián, gēng míng zhí jīn wú, yīng shào yuē: wú zhě, yù yě. zhǎng zhí jīn gé yǐ yù fēi cháng. yán shī gǔ yuē: jīn wú, niǎo míng yě, zhǔ pì bù xiáng. tiān zǐ chū, zhí zhǔ xiān dǎo, yǐ yù fēi cháng, gù zhí cǐ niǎo zhī xiàng, yīn yǐ míng guān. tí qí èr bǎi rén, tí qí wú zhì, bǐ shǐ shí fèng. wǔ bǎi èr shí rén yú fú dǎo cóng, guāng shēng mǎn lù, qún liáo zhī zhōng sī zuì zhuàng yǐ. guāng wǔ wēi shí, tàn yuē: shì huàn dāng wèi zhí jīn wú. jiù zhǎng jīng shī dào zéi, kǎo àn yí shì. zhì dōu níng chéng wáng wēn shū jiǎn xuān děng jiē jié lǐ héng shì, hǔ ér guàn zhě yě. yī qiè lǐ biàn, yì xuán zhū chù. zhì dōu wèi zhōng wèi, jiàn zhě cè mù, hào wèi cāng yīng. hòu hàn zhǎng gōng wài jiè, sī fēi cháng shuǐ huǒ zhī shì, wèi wèi xún xíng gōng zhōng, jīn wú jiǎo xún gōng wài, xiāng wèi biǎo lǐ, yǐ qín jiān tǎo huá. yuè sān rào xíng gōng wài jí zhǔ bīng qì. zì zhōng xìng, dàn zhuān jiǎo xún, bù yǔ tā zhèng. wèi wǔ bǐng zhèng, fù wèi zhōng wèi. jìn chū bà. zhí zhì hòu zhōu, zhì wǔ huán lǜ wǔ hòu lǜ xià dài fū gè èr rén. suí zhì zuǒ yòu wǔ hòu fǔ dà jiāng jūn yī rén, jiāng jūn sān rén, zhǎng chē jià chū rù, xiān qū hòu diàn, zhòu xún yè chá, zhí bǔ jiān fēi, fēng hòu dào lù shuǐ cǎo suǒ yí, xún shòu shī tián zé zhǎng qí yíng jìn. yáng dì dà yè sān nián, gǎi wèi zuǒ yòu wǔ hòu wèi, suǒ lǐng jūn shì míng cì fēi. hàn bǎi guān biǎo yuē: hàn yǒu zuǒ yì lìng, wǔ dì tài chū yuán nián, gēng míng cì fēi, zhǎng yì shè, shǔ shào fǔ. guāng wǔ shěng zhī. suí shì cǎi jiù míng. dà táng chū yòu wèi zuǒ yòu wǔ hòu fǔ. lóng shuò èr nián, gǎi wèi zuǒ yòu jīn wú wèi, zhì dà jiāng jūn yī rén, suǒ zhǎng yǔ suí tóng, jiāng jūn èr rén fù qí shì. lǐng guān shǔ, bìng suí zhì, dà táng yīn zhī.
秦有中尉,掌徼循京師。(如淳曰:「所謂游徼,徼循禁備盜賊也。」顏師古曰:「徼謂遮繞。音工釣反。」)漢武帝太初元年,更名執金吾,(應劭曰:」吾者,御也。掌執金革以御非常。」顏師古曰:「金吾,鳥名也,主辟不祥。天子出,職主先導,以御非常,故執此鳥之象,因以名官。」)緹騎二百人,(緹騎無秩,比史食俸。)五百二十人輿服導從,光生滿路,群僚之中斯最壯矣。(光武微時,嘆曰:「仕宦當為執金吾。」)舊掌京師盜賊,考按疑事。郅都、甯成、王溫舒、減宣等皆截理橫噬,虎而冠者也。一切理辨,亦旋誅黜。(郅都為中尉,見者側目,號為蒼鷹。)後漢掌宮外戒,司非常水火之事,(衛尉巡行宮中,金吾徼巡宮外,相為表里,以擒奸討猾。)月三繞行宮外及主兵器。自中興,但專徼循,不與他政。魏武秉政,復為中尉。晉初罷。直至後周,置武環率、武候率下大夫各二人。隋置左右武候府大將軍一人,將軍三人,掌車駕出入,先驅後殿,晝巡夜察,執捕奸非,烽候道路水草所宜,巡狩師田則掌其營禁。煬帝大業三年,改為左右武候衛,所領軍士名佽飛。(漢百官表曰:「漢有左弋令,武帝太初元年,更名佽飛,掌弋射,屬少府。」光武省之。隋氏采舊名。)大唐初又為左右武候府。龍朔二年,改為左右金吾衛,置大將軍一人,所掌與隋同,將軍二人副其事。(領官屬,並隋置,大唐因之。)
zuǒ yòu jiān mén wèi
左右監門衛
suí chū yǒu zuǒ yòu jiān mén fǔ jiāng jūn gè yī rén, zhǎng gōng diàn mén jìn jí shǒu wèi shì, gè zhì láng jiāng èr rén, xiào wèi zhí zhǎng gè sān shí rén. yǒu zhǎng shǐ sī mǎ lù shì jí cāng bīng èr cáo cān jūn kǎi cáo xíng cān jūn gè yī rén. èr hàn yǒu chéng mén xiào wèi, zhǎng jīng shī chéng mén tún bīng, fēi jīn rèn yě. yáng dì gǎi jiāng jūn wèi láng jiāng, gè yī rén, zhèng sì pǐn, zhì guān shǔ bìng tóng bèi shēn fǔ. dà táng zuǒ yòu jiān mén fǔ zhì dà jiāng jūn zhōng láng jiāng děng guān. lóng shuò èr nián, gǎi fǔ wèi wèi, dà jiāng jūn gè yī rén, suǒ zhǎng yǔ suí tóng, jiāng jūn gè èr rén yǐ fù zhī. zhōng láng jiāng gè sì rén, fēn zhǎng zhū mén, yǐ shí xún jiǎn. lǐng guān shǔ, bìng suí zhì, dà táng yīn zhī.
隋初有左右監門府將軍各一人,掌宮殿門禁及守衛事,各置郎將二人,校尉直長各三十人。(有長史、司馬、錄事及倉、兵二曹參軍、鎧曹行參軍各一人。二漢有城門校尉,掌京師城門屯兵,非今任也。)煬帝改將軍為郎將,各一人,正四品,置官屬並同備身府。大唐左右監門府置大將軍、中郎將等官。龍朔二年,改府為衛,大將軍各一人,所掌與隋同,將軍各二人以副之。中郎將各四人,分掌諸門,以時巡檢。(領官屬,並隋置,大唐因之。)
zuǒ yòu qiān niú wèi
左右千牛衛
qiān niú, dāo míng. hòu wèi yǒu qiān niú bèi shēn, zhǎng zhí yù dāo, yīn yǐ míng zhí. xiè chuò sòng shí yí yǒu qiān niú dāo, jí rén jūn fáng shēn dāo yě. qí shàng shū yáng yù fū qǔ qiān niú dāo shā cāng wú wáng shì yě. qí yì gài qǔ zhuāng zi yún: páo dīng wèi wén huì jūn jiě niú shí jiǔ nián, suǒ gē zhě shù qiān niú, ér dāo rèn ruò xīn fā yú xíng. yīn yǐ wèi bèi shēn dāo míng. běi qí qiān niú bèi shēn shǔ zuǒ yòu jiāng jūn. suí yǒu zuǒ yòu lǐng zuǒ yòu fǔ, dà jiāng jūn yī rén, jiāng jūn èr rén, zhǎng shì wèi zuǒ yòu, gōng yù bīng zhàng. lǐng qiān niú bèi shēn shí èr rén, zhǎng zhí qiān niú dāo bèi shēn zuǒ yòu shí èr rén, zhǎng gōng yù dāo jiàn bèi shēn shí liù rén, zhǎng sù wèi shì cóng. zuǒ yòu zhì zhǎng shǐ sī mǎ lù shì jí cāng bīng èr cáo cān jūn shì kǎi cáo xíng cān jūn. yáng dì gǎi zuǒ yòu lǐng zuǒ yòu fǔ wèi zuǒ yòu bèi shēn fǔ, zhì bèi shēn láng jiāng děng guān. dà táng zhēn guān zhōng, fù wèi zuǒ yòu lǐng zuǒ yòu fǔ. xiǎn qìng wǔ nián, shǐ zhì zuǒ yòu qiān niú fǔ. lóng shuò èr nián, gǎi zuǒ yòu qiān niú fǔ wèi zuǒ yòu fèng chén wèi, hòu gǎi wèi zuǒ yòu qiān niú wèi. shén lóng èr nián, gè zhì dà jiāng jūn yī rén, chū yǐ ān guó xiāng wáng wèi qiān niú wèi dà jiāng jūn, shì shí wáng yǐ cháng dēng dì wèi. suǒ zhǎng yǔ suí tóng, zǒng pàn wèi shì, jiāng jūn gè yī rén yǐ fù zhī. zhōng láng jiāng gè yī rén, tōng pàn wèi shì. lǐng guān shǔ, jí suí zuǒ yòu lǐng zuǒ yòu fǔ zhǎng shǐ yǐ xià, dà táng gǎi zhī. zuǒ yòu qiān niú bèi shēn gè shí èr rén, lóng shuò zhōng, gǎi wèi zuǒ yòu fèng yù. xián hēng chū fù jiù. chuí gǒng èr nián, yòu gǎi wèi fèng yù. shén lóng yuán nián fù jiù. zhǎng zhí yù dāo sù wèi shì cóng. jiē yǐ gāo yīn zǐ dì nián shào zī róng měi lì zhě bǔ zhī, huā tián xiù fú, yī lǜ zhí xiàng, wèi guì zhòu qǐ jiā zhī liáng xuǎn. bèi shēn zuǒ yòu gè shí èr rén, zhí yù dāo gōng jiàn sù wèi shì shěng. bèi shēn gè yī bǎi rén. zhǎng sù wèi shì cóng.
千牛,刀名。後魏有千牛備身,掌執御刀,因以名職。(謝綽宋拾遺有千牛刀,即人君防身刀也。齊尚書楊玉夫取千牛刀殺蒼梧王是也。其義蓋取莊子云:「庖丁為文惠君解牛十九年,所割者數千牛,而刀刃若新發於硎。」因以為備身刀名。)北齊千牛備身屬左右將軍。隋有左右領左右府,大將軍一人,將軍二人,掌侍衛左右,供御兵仗。領千牛備身十二人,掌執千牛刀;備身左右十二人,掌供御刀箭;備身十六人,掌宿衛侍從。(左右置長史、司馬、錄事及倉兵二曹參軍事、鎧曹行參軍。)煬帝改左右領左右府為左右備身府,置備身郎將等官。大唐貞觀中,復為左右領左右府。顯慶五年,始置左右千牛府。龍朔二年,改左右千牛府為左右奉宸衛,後改為左右千牛衛。神龍二年,各置大將軍一人,(初以安國相王為千牛衛大將軍,是時王以嘗登帝位。)所掌與隋同,總判衛事,將軍各一人以副之。中郎將各一人,通判衛事。(領官屬,即隋左右領左右府長史以下,大唐改之。)左右千牛備身各十二人,(龍朔中,改為左右奉裕。咸亨初復舊。垂拱二年,又改為奉裕。神龍元年復舊。)掌執御刀宿衛侍從。(皆以高蔭子弟年少姿容美麗者補之,花鈿繡服,衣綠執象,為貴胄起家之良選。)備身左右各十二人,(執御刀弓箭宿衛侍省。)備身各一百人。(掌宿衛侍從。)
zuǒ yòu yǔ lín jūn
左右羽林軍
hàn wǔ tài chū yuán nián, chū zhì jiàn zhāng yíng qí, hòu gēng míng yǔ lín qí, yán qí wèi guó yǔ yì rú lín zhī shèng. yán shī gǔ yuē: rú yǔ zhī jí, rú lín zhī duō. yī yún xiàng tiān wén yǔ lín xīng, zhǔ chē qí yě. xuān dì lìng zhōng láng jiāng qí dū wèi jiān yǔ lín, wèi zhī yǔ lín zhōng láng jiāng, lǐng láng bǎi rén, wèi zhī yǔ lín láng. xuǎn lǒng xī hàn yáng ān dìng běi dì xī hé shàng jùn liáng jiā zǐ biàn gōng mǎ zhě yǐ wèi zhī. yī míng yán láng, yán qí yù wǔ yán chú zhī xià. hòu hàn zhì yuē: yán cóng yóu liè, hái sù diàn jiē yán xià shì zhōng, gù hào yán láng. huò shuō wèi yán láng, qǔ qí yán shǔ sù zhěng yě. yòu zhì yǔ lín zuǒ yòu jiān, hòu hàn zhì yuē: yǔ lín zuǒ jiān yī rén, zhǔ yǔ lín zuǒ qí, yǔ lín yòu jiān yī rén, zhǔ yǔ lín yòu qí, jiē liù bǎi shí. qǔ cóng jūn sǐ shì zhī zǐ sūn yǎng zhī yǔ lín, guān jiào yǐ wǔ bīng, hào yuē yǔ lín gū ér. wǔ bīng wèi gōng shǐ shū máo gē jǐ. guāng wǔ zhōng xìng, yǐ suǒ zhēng fá shì láo kǔ zhě wèi zhī. qí hòu fù jiǎn wǔ yíng gāo shǒu, bié wèi zuǒ yòu jiān. yǔ lín fù sǐ zi jì, yǔ hǔ bì tóng, suǒ jū zhī shǔ, wèi zhī sì. yán xī liù nián, jiǎn hǔ bì yǔ lín zhù sì bù rèn shì zhě bàn fèng. èr hàn bìng shǔ guāng lù xūn. hòu hàn dòu gù dèng biāo bìng wèi yǔ lín. wèi yǔ lín zuǒ yòu jiān yǔ hàn tóng. xià hóu xuán wèi yòu, huán fàn wèi zuǒ. jìn bà yǔ lín zhōng láng jiāng, yòu shěng yī jiān, zhì yī jiān ér yǐ. āi dì shěng. sòng wǔ dì yǒng chū chū, fù zhì jiāng yòu lǐng yíng bīng, jiāng zuǒ wú fù yíng bīng. yǔ lín jiān jí hǔ bì zhōng láng jiāng bìng tóng yìn mò shòu, wǔ guān, jiàng cháo fú qí zài bì liè, zé hé wěi guān, hé niǎo měi dòu sǐ bù zhǐ. jiàng shā hú dān yī. jiāng zuǒ bù fù zhe hé guān. qí yīn zhī. hòu wèi yǒu yǔ lín jiān. běi qí zhì jiān shí wǔ rén. hòu zhōu yǒu zuǒ yòu yǔ lín lǜ, shǔ dà sī mǎ. suí yáng dì gǎi zuǒ yòu lǐng jūn wèi zuǒ yòu tún wèi, suǒ lǐng bīng wèi yǔ lín. dà táng zhēn guān shí èr nián, yú xuán wǔ mén zhì zuǒ yòu tún yíng, yǐ zhū wèi jiāng jūn lǐng zhī, qí bīng míng yuē fēi qí. yòu yú fēi qí zhōng jiǎn cái lì xiāo jié shàn shè zhě, hào wèi bǎi qí, hù cóng yóu xìng zé yī wǔ sè páo, chéng liù xián mǎ, cì měng shòu yī gé zhǔ. lóng shuò èr nián, gǎi zuǒ yòu tún yíng wèi zuǒ yòu yǔ lín jūn. wǔ tài hòu lín cháo, yǒng chāng yuán nián, gǎi bǎi qí wèi qiān qí. tiān shòu zhōng, gǎi jūn wèi wèi. zhōng zōng jǐng lóng yuán nián, gǎi qiān qí wèi wàn qí, dà jiāng jūn yī rén, dà zú yuán nián, zuǒ yòu yǔ lín wèi gè zēng zhì jiāng jūn yī rén. suǒ zhǎng yǔ zuǒ yòu wèi tóng, jiāng jūn gè sān rén yǐ fù zhī. lǐng guān shǔ bìng dà táng zhì.
漢武太初元年,初置建章營騎,後更名羽林騎,言其為國羽翼如林之盛。(顏師古曰:「如羽之疾,如林之多。」一雲象天文羽林星,主車騎也。)宣帝令中郎將、騎都尉監羽林,謂之羽林中郎將,領郎百人,謂之羽林郎。選隴西、漢陽、安定、北地、西河、上郡良家子便弓馬者以為之。一名岩郎,言其禦侮岩除之下。(後漢志曰:「言從遊獵,還宿殿階岩下室中,故號岩郎。」或說為岩郎,取其岩屬素整也。)又置羽林左右監,(後漢志曰:「羽林左監一人,主羽林左騎,羽林右監一人,主羽林右騎,皆六百石。」)取從軍死事之子孫養之羽林,官教以五兵,號曰羽林孤兒。(五兵謂弓矢、殳、矛、戈、戟。)光武中興,以所征伐士勞苦者為之。其後復簡五營高手,別為左右監。羽林父死子繼,與虎賁同,所居之署,謂之寺。(延熹六年,減虎賁羽林住寺不任事者半俸。)二漢並屬光錄勛。(後漢竇固、鄧彪並為羽林。)魏羽林左右監與漢同。(夏侯玄為右,桓范為左。)晉罷羽林中郎將,又省一監,置一監而已。哀帝省。宋武帝永初初,復置江右領營兵,江左無復營兵。羽林監及虎賁中郎將並銅印墨綬,武冠,絳朝服;其在陛列,則鶡尾冠,(鶡鳥每斗死不止。)絳紗縠單衣。江左不復著鶡冠。齊因之。後魏有羽林監。北齊置監十五人。後周有左右羽林率,屬大司馬。隋煬帝改左右領軍為左右屯衛,所領兵為羽林。大唐貞觀十二年,於玄武門置左右屯營,以諸衛將軍領之,其兵名曰飛騎。又於飛騎中簡才力驍捷善射者,號為百騎,扈從游幸則衣五色袍,乘六閒馬,賜猛獸衣〈革麈〉。龍朔二年,改左右屯營為左右羽林軍。武太后臨朝,永昌元年,改百騎為千騎。天授中,改軍為衛。中宗景龍元年,改千騎為萬騎,大將軍一人,(大足元年,左右羽林衛各增置將軍一人。)所掌與左右衛同,將軍各三人以副之。(領官屬並大唐置。)
zuǒ yòu lóng wǔ jūn zuǒ yòu shén wǔ děng jūn fù
左右龍武軍(左右神武等軍附)
dà táng zhī chū yǒu jìn bīng, hào wèi bǎi qí, shǔ yǔ lín. yǒng chāng yuán nián, gǎi yǔ lín bǎi qí wèi qiān qí. jǐng lóng yuán nián, gǎi qiān qí wèi wàn qí, réng fēn wèi zuǒ yòu yíng. kāi yuán èr shí liù nián, xī yǔ lín jūn zhì zuǒ yòu lóng wǔ jūn, yǐ zuǒ yòu wàn qí yíng lì yān. guān shǔ bìng dà táng zhì. zhì dé zhōng, fēn zhì zuǒ yòu shén wǔ jūn, gè zhì guān shǔ, rú yǔ lín zhī zhì.
大唐之初有禁兵,號為百騎,屬羽林。永昌元年,改羽林百騎為千騎。景龍元年,改千騎為萬騎,仍分為左右營。開元二十六年,析羽林軍置左右龍武軍,以左右萬騎營隸焉。(官屬並大唐置。至德中,分置左右神武軍,各置官屬,如羽林之制。)