strong zhí guān liù strong
職官六
yù shǐ tái
御史台
yù shǐ zhī míng, zhōu guān yǒu zhī, gài zhǎng zàn shū ér shòu fǎ lìng, fēi jīn rèn yě. wáng yǒu mìng, zé zàn wèi zhī cí, xiě qí lǐ zhī fǎ lìng, mìng lái shòu zhě jí shòu zhī. zhàn guó shí yì yǒu yù shǐ, qín zhào miǎn chí zhī huì, gè mìng shū qí shì, yòu chún yú kūn wèi qí wáng yuē yù shǐ zài hòu, zé jiē jì shì zhī zhí yě. zhì qín hàn, wèi jiū chá zhī rèn. qín yǐ yù shǐ jiān jùn. hàn chū, shū sūn tōng xīn dìng lǐ yí, yǐ yù shǐ zhí fǎ, jǔ bù rú yí zhě zhé yǐn ér qù shì yě. suǒ jū zhī shǔ, hàn wèi zhī yù shǐ fǔ, yì wèi zhī yù shǐ dài fū sì, hàn yù shǐ dài fū sì, zài dà sī mǎ mén nèi, wú shú, qí mén shǔ yòng zǐ bǎn, bù wò sè, tí yuē yù shǐ dài fū sì. yì wèi zhī xiàn tái. chéng dì shí, yù shǐ fǔ lì shě bǎi yú qū, jǐng shuǐ jiē jié, yòu qí fǔ zhōng liè bǎi shù, cháng yǒu yě wū shù qiān qī sù qí shàng, chén qù mù lái, hào yuē zhāo xī wū, wū qù bù lái zhě shù yuè, zhǎng lǎo yì zhī, hòu guǒ fèi yù shǐ dài fū wèi dà sī kōng, shì qí zhēng yě. hòu hàn yǐ lái, wèi zhī yù shǐ tái, yì wèi zhī lán tái sì. yán shī gǔ yuē: guān cáo tōng míng wèi sì. hòu hàn zhào qí běn míng jiā, yǐ shēng yú yù shǐ tái, yīn zì tái qīng. yòu yīng shào guān yí yuē: tíng wèi àn zé shàng yù shǐ tái. yòu xiè líng yùn jìn shū yuē: hàn shàng shū wèi zhōng tái, yù shǐ wèi xiàn tái, yè zhě wèi wài tái, shì wèi sān tái. hòu hàn cài yōng yǐ shì yù shǐ zhuǎn chí shū yù shǐ, qiān shàng shū, sān rì zhī jiān, zhōu lì sān tái. liáng jí hòu wèi běi qí huò wèi zhī nán tái. běi qí wáng gāo chéng yòng cuī xiān wèi yù shǐ zhōng wèi, sòng yóu dào wèi shàng shū zuǒ chéng, wèi zhī yuē: qīng yī rén chù nán tái, yī rén chù běi shěng, dāng shǐ tiān xià sù rán. hòu wèi zhī zhì, yǒu gōng shì, bǎi guān cháo huì, míng bù zì shàng shū lìng pū yǐ xià, xī sòng nán tái. hòu wèi lín táo wáng jǔ āi, jiān shàng shū zuǒ pú shè yuán shùn bù kěn sòng míng, yòu bù sòng bù. zhōng wèi jǔ dàn zhī. shùn zòu yuē: shàng shū bǎi kuí zhī běn, lìng pū nà yán zhī guì, bù yí xià lì zhōng wèi, sòng míng yù shǐ. zhào xǔ zhī. hòu yuán zǐ sī wèi yù shǐ zhōng wèi, shuò cháo, tái yí shàng shū suǒ yīng cháo míng zhàng. shàng shū láng péi xiàn bó yí zhù yún: àn cài shì hàn yí, yù shǐ zhōng wèi féng tái láng yú fù dào, zhōng wèi xià bì zhí bǎn, láng zhōng chē shàng jǔ shǒu lǐ zhī. yǐ cǐ ér yán, míng fēi dí tǐ. zi sī zòu yuē: chén àn hàn shū, yù shǐ zhōng chéng wèi dú zuò. yòu àn wèi shū yuē:' cuī yǎn jì wèi zhōng chéng, bǎi liáo zhèn kǒng.' zé zhōng chéng bù yī shěng láng, yì yǐ jiǔ yǐ xiàn tái bù shǔ dōu zuò, yì fēi jīn rì. yòu àn xiào wén dì zhí lìng:' cháo huì shī shí, zé yù shǐ dàn zhī.' ruò bù sòng míng, dào fǒu hé yàn. xiàn bó děng luàn cháng biàn jì, qǐng fù fǎ. zhào yuē: guó yì zhèng, bù kě jù yǐ gǔ shì. jiǎn xiào wén dì jiù gé yǐ wén. xún cóng zi sī zòu. hòu zhōu yuē sī xiàn, shǔ qiū guān fǔ. suí jí dà táng jiē yuē yù shǐ tái. lóng shuò èr nián gǎi wèi xiàn tái, xián hēng yuán nián fù jiù. mén běi pì, zhǔ yīn shā yě. àn běi qí yáng léng jiā yè dōu gù shì yún: yù shǐ tái zài gōng què xī nán, qí mén běi kāi, qǔ dōng shā zhī yì. sī shì jiǔ yǐ. jīn dōng dōu tái mén suǒ yǐ bù běi xiàng zhě, gài yù biàn gǔ zhī zhì, huò jiàn zào zhě bù xí gù shì ěr. lóng shuò zhōng, gǎi sī jīng jú wèi guì fāng, zhì sī zhí, wèi dōng gōng zhī xiàn fǔ, yì kāi běi mén, yǐ xiàng yù shǐ tái, qí lì míng yǐ. huò yún: suí chū yí zhǎng ān chéng, zào yù shǐ tái, shí yǐ bīng bù shàng shū lǐ yuán tōng jiǎn xiào yù shǐ dài fū, yù yú shàng shū shěng jìn, gù kāi běi mén. cǐ shuō fēi yě. gù yù shǐ wèi fēng shuāng zhī rèn, dàn jiū bù fǎ, bǎi liáo zhèn kǒng, guān zhī xióng jùn, mò zhī bǐ yān. jiù zhì dàn wén fēng dàn shì, tí gāng ér yǐ. jiù lì, yù shǐ tái bù shòu sù sòng. yǒu tōng cí zhuàng zhě, lì yú tái mén, hòu yù shǐ, yù shǐ jìng wǎng mén wài shōu cǎi. zhī kě dàn zhě, lüè qí xìng míng, jiē yún fēng wén fǎng zhī. yǒng huī zhōng, cuī yì xuán wèi dài fū, shǐ dìng shòu shì yù shǐ, rén zhī yī rì, hé zhuàng tí gào rén xìng míng huò sù sòng zhī shì. qí jū àn jìn xì, zé wěi zhī dà lǐ. zhēn guān mò, yù shǐ zhōng chéng lǐ gān yòu yǐ qiú zì dà lǐ lái wǎng, zī qí jiān gù, yòu àn shì rù fǎ, duō wèi dà lǐ suǒ fǎn, nǎi zòu yú tái zhōng zhì dōng xī èr yù, yǐ zì xì hé. kāi yuán zhōng, dài fū cuī yǐn fǔ fù zòu bà zhī. qí hòu hǎn yǒu wén fēng dàn jǔ zhī shì, duō shòu cí sòng, tuī fù lǐ jǐn, rán hòu dàn zhī. jiāng yǒu dàn zòu, zé xiān dié jiān mén jìn zhǐ, wù xǔ qí rù. àn sòng shū yún èr tái hé zòu, fú guāng lù jiā jìn zhǐ, bù dé rù diàn shěng, shì qí xiān lì. guāng lù zhǔ diàn mén. wǔ tài hòu shí, gǎi yù shǐ tái wèi sù zhèng tái, fán zhì zuǒ yòu sù zhèng èr tái, bié zhì dài fū zhōng chéng gè yī rén, shì yù shǐ diàn zhōng jiān chá gè èr shí rén, yòu zhì sù zhèng tái shǐ liù rén, shòu fèng yú běn guān, lüè yǔ yù shǐ tóng, xún bà zhī. zuǒ yǐ chá cháo tíng, yòu yǐ chéng jùn xiàn. shí yì yǐ yòu duō míng liú, zuǒ duō hán kè, qí qiān dēng nán shěng zhě, yòu dài bèi yān, yǐ qí bù líng cháo guì gù yě. èr tái dié xiāng jiū zhèng, ér zuǒ jiā jìng dàn. shén lóng yǐ hòu qù sù zhèng zhī míng, dàn wèi zuǒ yòu yù shǐ tái. chū zhì liǎng tái, měi nián chūn qiū fā shǐ, chūn yuē fēng sú, qiū yuē lián chá. lìng dì guān shàng shū wéi fāng zhì wèi tiáo lì, shān dìng wèi sì shí bā tiáo, yǐ chá zhōu xiàn. zài chū yǐ hòu, fèng chì nǎi xún, bù měi nián chū shǐ yě. ruì zōng jí wèi, zhào èr tái bìng chá jīng shī, zī wèi jì děng, jìng wèi dàn jiū, bǎi liáo bèi chá, dài bù kān mìng. tài jí yuán nián, yǐ shàng shū shěng xī lì zuǒ tái. yuè yú, yòu tái fù qǐng fēn wǎn shàng shū xī xíng shì. zuǒ tái dài fū dòu huái zhēn nǎi biǎo qǐng yī zhēn guān gù shì, suì fèi yòu tái, ér běn yù shǐ tái guān fù jiù, fèi tái zhī guān bìng lì yān. qí zuǒ tái, běn yù shǐ tái yě. yòu bié zhì yòu tái, yòu tái dì jí jīn tài pú sì shì yě. běn suí zhǎng qiū jiān dì, wǔ tài hòu gǎi wèi sī gōng tái, yí yú jiē běi. suì yǐ qí dì zhì yòu tái. yòu tái jì fèi, yǐ qí dì wèi yù shǐ tái shǐ yuàn. kāi yuán bā nián, yí tài pú sì yú cǐ. dài fū yī rén, zhōng chéng èr rén, shì yù shǐ sì rén, diàn zhōng shì yù shǐ liù rén, jiān chá yù shǐ shí rén, zhǔ bù yī rén. nèi gòng fèng lǐ xíng zhě gè rú zhèng yuán zhī bàn. tài zōng cháo, shǐ yǒu lǐ xíng zhī míng. gāo zōng shí, fāng zhì nèi gòng fèng jí lǐ xíng guān, jiē fēi zhèng guān yě. kāi yuán chū, yòu zhì yù shǐ lǐ shǐ jí shì yù shǐ lǐ shǐ diàn zhōng lǐ shǐ jiān chá lǐ shǐ děng guān, bìng wú dìng yuán, yì yǔ lǐ xíng tóng. mù sī tài yuán guāng qiān lǚ tài yī dí zhāng bìng wèi lǐ shǐ, xún shěng. jiàn zhōng sān nián jiǔ yuè, yù shǐ tái qǐng zhì tuī guān èr rén, cháng yǔ běn tuī yù shǐ tóng tuī fù, fèng chì yī. qí tái xiàn gù shì, guān zī qīng zhòng, zé dù yì jiǎn hán wǎn zhù jì xiáng yān. dù yì jiǎn zhuàn yù shǐ zá zhù sì juǎn, hán wǎn zhuàn yù shǐ tái jì shí èr juǎn.
御史之名,周官有之,蓋掌贊書而授法令,非今任也。(王有命,則贊為之辭,寫其理之法令,命來受者即授之。)戰國時亦有御史,秦趙澠池之會,各命書其事,又淳于髡謂齊王曰「御史在後」,則皆記事之職也。至秦漢,為糾察之任。(秦以御史監郡。漢初,叔孫通新定禮儀,以「御史執法,舉不如儀者輒引而去」是也。)所居之署,漢謂之御史府,亦謂之御史大夫寺,(漢御史大夫寺,在大司馬門內,無塾,其門署用梓板,不雘色,題曰「御史大夫寺」。)亦謂之憲台。成帝時,御史府吏舍百餘區,井水皆竭,又其府中列柏樹,常有野烏數千棲宿其上,晨去暮來,號曰「朝夕烏」,烏去不來者數月,長老異之,後果廢御史大夫為大司空,是其徵也。後漢以來,謂之御史台,亦謂之蘭台寺。(顏師古曰:「官曹通名為寺。」後漢趙岐本名嘉,以生於御史台,因字台卿。又應劭官儀曰:「廷尉案責上御史台。」又謝靈運晉書曰:「漢尚書為中台,御史為憲台,謁者為外台,是謂三台。」後漢蔡邕以侍御史轉持書御史,遷尚書,三日之間,周曆三台。)梁及後魏、北齊或謂之南台。(北齊王高澄用崔暹為御史中尉,宋游道為尚書左丞,謂之曰:「卿一人處南台,一人處北省,當使天下肅然。」)後魏之制,有公事,百官朝會,名簿自尚書令、仆以下,悉送南台。(後魏臨洮王舉哀,兼尚書左僕射元順不肯送名,又不送簿。中尉舉彈之。順奏曰:「尚書百揆之本,令、仆納言之貴,不宜下隸中尉,送名御史。」詔許之。後元子思為御史中尉,朔朝,台移尚書索應朝名帳。尚書郎裴獻伯移注云:「按蔡氏漢儀,御史中尉逢台郎於複道,中尉下避執版,郎中車上舉手禮之。以此而言,明非敵體。」子思奏曰:「臣按漢書,御史中丞為獨坐。又按魏書曰:'崔琰既為中丞,百僚震恐。'則中丞不揖省郎,亦已久矣;憲台不屬都坐,亦非今日。又按孝文帝職令:'朝會失時,則御史彈之。'若不送名,到否何驗。獻伯等亂常變紀,請付法。」詔曰:「國異政,不可據以古事。檢孝文帝舊格以聞。」尋從子思奏。)後周曰司憲,屬秋官府。隋及大唐皆曰御史台。龍朔二年改為憲台,咸亨元年復舊。門北辟,主陰殺也。(按北齊楊楞伽鄴都故事云:「御史台在宮闕西南,其門北開,取冬殺之義。」斯事久矣。今東都台門所以不北向者,蓋欲變古之制,或建造者不習故事耳。龍朔中,改司經局為桂坊,置司直,為東宮之憲府,亦開北門,以象御史台,其例明矣。或云:隋初移長安城,造御史台,時以兵部尚書李圓通檢校御史大夫,欲於尚書省近,故開北門。此說非也。)故御史為風霜之任,彈糾不法,百僚震恐,官之雄峻,莫之比焉。舊制但聞風彈事,提綱而已。(舊例,御史台不受訴訟。有通辭狀者,立於台門,候御史,御史徑往門外收采。知可彈者,略其姓名,皆雲」風聞訪知」。永徽中,崔義玄為大夫,始定受事御史,人知一日,劾狀題告人姓名或訴訟之事。)其鞫案禁系,則委之大理。貞觀末,御史中丞李乾祐以囚自大理來往,滋其奸故,又案事入法,多為大理所反,乃奏於台中置東西二獄,以自系劾。開元中,大夫崔隱甫復奏罷之。其後罕有聞風彈舉之事,多受辭訟,推覆理盡,然後彈之。將有彈奏,則先牒監門禁止,勿許其入。(按宋書雲」二台劾奏,符光祿加禁止,不得入殿省」,是其先例。光祿主殿門。)武太后時,改御史台為肅政台,凡置左、右肅政二台,別置大夫、中丞各一人,侍御史、殿中、監察各二十人,(又置肅政台使六人,受俸於本官,略與御史同,尋罷之。)左以察朝廷,右以澄郡縣。時議以右多名流,左多寒刻,其遷登南省者,右殆倍焉,以其不陵朝貴故也。二台迭相糾正,而左加敬憚。神龍以後去肅政之名,但為左右御史台。(初置兩台,每年春秋發使,春曰風俗,秋曰廉察。令地官尚書韋方質為條例,刪定為四十八條,以察州縣。載初以後,奉飭乃巡,不每年出使也。)睿宗即位,詔二台並察京師,資位既等,競為彈糾,百僚被察,殆不堪命。太極元年,以尚書省悉隸左台。月餘,右台復請分綰尚書西行事。左台大夫竇懷貞乃表請依貞觀故事,遂廢右台,而本御史台官復舊,廢台之官並隸焉。(其左台,本御史台也。又別置右台,右台地即今太僕寺是也。本隋長秋監地,武太后改為司宮台,移於街北。遂以其地置右台。右台既廢,以其地為御史台使院。開元八年,移太僕寺於此。)大夫一人,中丞二人,侍御史四人,殿中侍御史六人,監察御史十人,主簿一人。內供奉、里行者各如正員之半。(太宗朝,始有里行之名。高宗時,方置內供奉及里行官,皆非正官也。開元初,又置御史里使及侍御史里使、殿中里使、監察里使等官,並無定員,義與里行同。穆思泰、元光謙、呂太一、翟章並為里使,尋省。建中三年九月,御史台請置推官二人,常與本推御史同推覆,奉飭依。)其台憲故事,官資輕重,則杜易簡、韓琬註記詳焉。(杜易簡撰御史雜注四卷,韓琬撰御史台記十二卷。)
yù shǐ dài fū
御史大夫
yù shǐ dài fū, qín guān. shì yù shǐ zhī lǜ, gù chēng dài fū. hàn yīn zhī, wèi shàng qīng, yín yìn qīng shòu, zhǎng fù chéng xiàng. gù shì, xuǎn jùn shǒu xiāng gāo dì wèi yù shǐ dài fū, rèn zhí zhě wèi chéng xiàng. hàn jiù yí: bài yù shǐ dài fū wèi chéng xiàng, zuǒ yòu qián hòu jiāng jūn zàn, wǔ guān zhōng láng jiāng shòu yìn bài yù shǐ dài fū, èr qiān dàn zàn, zuǒ yòu láng jiāng shòu yìn. chéng dì suī hé yuán nián, gēng míng dà sī kōng. chéng dì yù xiū bì yōng, tōng sān gōng guān, gù gǎi yù shǐ dài fū wèi dà sī kōng. jīn yìn zǐ shòu, zhì bǐ chéng xiàng. yù shǐ dài fū yuè fèng sì wàn. āi dì jiàn píng èr nián, zhū bó zòu qǐng bà dà sī kōng, yǐ yù shǐ dài fū wèi bǎi liáo shuài, dì cóng zhī, suì fù wèi yù shǐ dài fū, jiē zǎi xiàng zhī rèn. shì jù zǎi xiàng piān. yuán shòu èr nián, fù wèi dà sī kōng. hàn gāo dì yǐ yù shǐ dài fū zhōu chāng wèi zhào wáng xiāng. shàng chí yù shǐ dài fū yìn, nòng zhī, yuē: shuí kě yǐ wèi yù shǐ dài fū zhě? shì zhào yáo yuē: wú yǐ yì yáo. suì bài zhī. shǐ yáo wèi chāng fú xǐ yù shǐ, yǒu rén wèi chāng yuē: jūn zhī lì zhào yáo qí cái, bì dài jūn wèi xiāng. chāng yuē: yáo dāo bǐ xiǎo lì, hé zhì shì hū? hòu guǒ rán. yòu ní kuān wèi yù shǐ dài fū, yǐ chēng yì rèn zhí, gù jiǔ wú suǒ kuāng jiàn yú shàng, guān shǔ yì zhī. zhāng tāng wèi yù shǐ dài fū, měi cháo zòu shì, rì gàn, tiān zǐ wàng shí, chéng xiàng chōng wèi ér yǐ. yòu zhào wǎn wèi yù shǐ dài fū, qǐng wú zòu tài huáng tài hòu shì, jí dòu tài hòu yě, hǎo huáng lǎo yán, huàn qí bù yòng rú, gù duó qí zhèng. yòu dù zhōu wèi yù shǐ dài fū, hòu zhōu zi yán nián yòu wèi yù shǐ dài fū, yǐ jū fù guān, bù gǎn dāng jiù wèi, zuò wò jiē yì qí chù. yòu gòng yǔ zì shǎo wēng, wèi yù shǐ dài fū, liè yú sān gōng. zì yǔ zài wèi, shù yán dé shī, shū shù shí shàng. fán wèi yù shǐ dài fū, ér chéng xiàng cì yě, qí xīn jì xìng chéng xiàng wù gù, wù, wú yě. gù, shì yě. yán wú suǒ fù néng yú shì. huò nǎi yīn sī xiāng huǐ hài, yù dài zhī. jiàn shǐ jì. yòu yuē: zhèng hóng wèi dài fū, shǒu zhī shù nián bù dé. kuāng héng jū zhī, wèi mǎn suì ér chéng xiàng sǐ, jí dài zhī. hòu hàn chū, fèi yù shǐ dài fū. gēng shǐ zhì zhǎng ān, yǐ kuí xiāo wèi yù shǐ dài fū. zhōng yuán yuán nián, guāng wǔ dōng xún tài shān, yǐ zhāng chún shì yù shǐ dài fū, cóng fēng chán, lǐ bì bà. zhì jiàn ān shí sān nián, bà sān gōng guān, shǐ fù zhì zhī, yǐ xī lǜ jū yān, huá xīn yì wèi zhī. bù lǐng zhōng chéng, zhì zhǎng shǐ yī rén. wèi huáng chū èr nián, yòu gǎi yù shǐ dài fū wèi sī kōng, mò nián fù yǒu dài fū. ér wú yǒu zuǒ yòu yān. jìn shū yuē, wèi yǐ sī kōng hé céng wèi jìn guó chéng xiàng, yǐ wáng shěn wèi yù shǐ dài fū shì yě. wú sūn xiū yǐ dīng mì mèng zōng wèi zuǒ yòu yù shǐ dài fū. jìn chū shěng zhī. cǐ jiē wèi sān gōng, fēi jīn yù shǐ dài fū yě. jīn yù shǐ dài fū, jí hàn yǐ lái yù shǐ zhōng chéng shì yě. hòu dài huò zhì dài fū, jiē zhōng chéng zhī hù míng, fēi hàn jiù dài fū zhī rèn. wéi liú cōng tiě hào, zhì yù shǐ dài fū, yà yú sān gōng, pō shì hàn zhì yě.
御史大夫,秦官。(侍御史之率,故稱大夫。)漢因之,位上卿,銀印青綬,掌副丞相。故事,選郡守相高第為御史大夫,任職者為丞相。(漢舊儀:「拜御史大夫為丞相,左右前後將軍贊,五官中郎將授印;拜御史大夫,二千石贊,左右郎將授印。」)成帝綏和元年,更名大司空。(成帝欲修璧雍,通三公官,故改御史大夫為大司空。)金印紫綬,秩比丞相。(御史大夫月俸四萬。)哀帝建平二年,朱博奏請罷大司空,以御史大夫為百僚帥,帝從之,遂復為御史大夫,皆宰相之任。(事具宰相篇。)元壽二年,復為大司空。(漢高帝以御史大夫周昌為趙王相。上持御史大夫印,弄之,曰:「誰可以為御史大夫者?」視趙堯曰:「無以易堯。」遂拜之。始堯為昌符璽御史,有人謂昌曰:「君之吏趙堯奇才,必代君為相。」昌曰:「堯刀筆小吏,何至是乎?」後果然。又倪寬為御史大夫,以稱意任職,故久無所匡諫於上,官屬易之。張湯為御史大夫,每朝奏事,日旰,天子忘食,丞相充位而已。又趙綰為御史大夫,請無奏太皇太后事,即竇太后也,好黃老言,患其不用儒,故奪其政。又杜周為御史大夫,後周子延年又為御史大夫,以居父官,不敢當舊位,坐臥皆易其處。又貢禹字少翁,為御史大夫,列於三公。自禹在位,數言得失,書數十上。)凡為御史大夫,而丞相次也,其心冀幸丞相物故,(物,無也。故,事也。言無所復能於事。)或乃陰私相毀害,欲代之。(見史記。又曰:鄭弘為大夫,守之數年不得。匡衡居之,未滿歲而丞相死,即代之。)後漢初,廢御史大夫。(更始至長安,以隗囂為御史大夫。中元元年,光武東巡泰山,以張純視御史大夫,從封禪,禮畢罷。)至建安十三年,罷三公官,始復置之,以郗慮居焉,(華歆亦為之。)不領中丞,置長史一人。魏黃初二年,又改御史大夫為司空,末年復有大夫。而吳有左右焉。(晉書曰,魏以司空何曾為晉國丞相,以王沈為御史大夫是也。吳孫休以丁密、孟宗為左右御史大夫。)晉初省之。此皆為三公,非今御史大夫也。(今御史大夫,即漢以來御史中丞是也。後代或置大夫,皆中丞之互名,非漢舊大夫之任。唯劉聰僣號,置御史大夫,亞於三公,頗似漢制也。)
zhōng chéng
中丞
chū, hàn yù shǐ dài fū yǒu liǎng chéng, yī yuē yù shǐ chéng, yī yuē zhōng chéng, yì wèi zhōng chéng wèi yù shǐ zhōng zhí fǎ. hàn gāo dì zhào zhēng xián liáng, yù shǐ dài fū xià xiāng guó, xiāng guó xià zhū hóu wáng, yù shǐ zhōng zhí fǎ xià jùn shǒu. jìn zhuó yuē: zhōng zhí fǎ, zhōng chéng yě. zhōng chéng zài diàn zhōng lán tái, zhǎng tú jí mì shū, hàn zhōng chéng yǒu shí shì, yǐ cáng mì shū tú chèn zhī shǔ. yǐ qí jū diàn zhōng, gù yuē zhōng chéng. wài dū bù cì shǐ, nèi lǐng shì yù shǐ shí wǔ yuán, shòu gōng qīng zòu shì, jǔ hé àn zhāng, gài jū diàn zhōng, chá jǔ fēi fǎ yě. jí yù shǐ dài fū zhuǎn wèi dà sī kōng, ér zhōng chéng chū wài wèi yù shǐ tái lǜ, jí jīn zhī yù shǐ dài fū rèn yě. zì cǐ yǐ hòu, bìng rú jīn yù shǐ dài fū yě. zhōu guān xiǎo zǎi zhī zhí, zhǎng jiàn bāng zhī gōng xíng, yǐ lǐ wáng gōng zhī zhèng lìng, fán gōng zhī jiū jìn, yòu qí rèn yě. zhōu lǐ xiǎo zǎi zhù yuē: ruò jīn yù shǐ zhōng chéng. chū, yù shǐ dài fū gēng míng dà sī kōng, zhì zhǎng shǐ, ér zhōng chéng guān zhí rú gù. wǔ dì shí, yǐ zhōng chéng dū sī lì, sī lì dū chéng xiàng, chéng xiàng dū sī zhí, sī zhí dū cì shǐ, cì shǐ dū èr qiān dàn xià zhì hēi shòu. hàn zhōng chéng, gù èr qiān dàn wèi zhī, huò xuǎn shì yù shǐ gāo dì, zhí xiàn zhōng sī, chū wèi èr qiān dàn. āi dì yuán shòu èr nián, yù shǐ zhōng chéng gēng míng yù shǐ zhǎng shǐ. hòu hàn guāng wǔ fù gǎi wèi zhōng chéng, liǎng liáng guān, tóng yìn qīng shòu. yǔ shàng shū lìng sī lì xiào wèi cháo huì, jiē zhuān xí ér zuò, jīng shī hào wèi sān dú zuò, yán qí zūn yě. fán zhōng chéng yǐ xià, bìng wén guān, shǔ shào fǔ. yǐ xià wèi shì yù shì shū děng. wèi chū, gǎi zhōng chéng wèi gōng zhèng, jǔ bào xūn wèi zhī, bǎi liáo yán dàn. chén qún jí sī mǎ xuān wáng jǔ xūn wèi zhī. hòu fù wèi zhōng chéng. jìn yì yīn hàn, yǐ zhōng chéng wèi tái zhǔ, yǔ sī lì fēn dū bǎi liáo. zì huáng tài zǐ yǐ xià, wú suǒ bù jiū. chū bù dé jiū shàng shū, hòu yì jiū zhī. jìn fù xián zòu yún: sī lì zhōng chéng dé jiū tài zǐ ér bù dé jiū shàng shū, chén suǒ wèi pì. cháo tíng wú yǐ yì zhī. yòu liú tūn zì zhǎng shū, jiān zhōng chéng, zòu miǎn shàng shū pú shè děng shí yú rén, cháo tíng jiā zhī, suì yǐ jí zhēn. jìn yuán dì jí zūn hào, shěng sī zhí, zhì zhōng chéng, huáng tài zǐ yǐ xià xī dé jiū hé zhī. zhōng chéng zhuān jiū xíng mǎ nèi, sī lì zhuān jiū xíng mǎ wài. suī zhì rú shì, rán yì gèng zòu zhòng guān, shí wú qí xiàn. wáng tián zì yuán yú, wèi zhōng chéng. jiǎn wén chū jí wèi, wèi jiě yán, dà sī mǎ huán wēn tún zhōng táng, yè chuī jǐng jiǎo, tián zòu hé wēn dà bù jìng, qǐng lǐ zuì. míng rì, wēn jiàn zòu shì, tàn yuē: cǐ ér nǎi gǎn dàn wǒ, zhēn kě wèi yě. sòng zhōng chéng yī rén, měi yuè èr shí wǔ rì, rào xíng gōng yuán bái bì. hàn zhì: zhí jīn wú měi yuè sān rào xíng gōng chéng. yí shì shěng jīn wú, yǐ cǐ shì bìng zhōng chéng yě. tóng yìn mò shòu, jìn xián liǎng liáng guān, pèi shuǐ cāng yù, jiè zé, jiàng cháo fú. zhí guān lù jiān yún qīng shòu. xiào wǔ dì xiào jiàn èr nián zhì, zhōng chéng yǔ shàng shū lìng fēn dào, suī chéng láng xià cháo xiāng zhí, yì dé duàn zhī, yú nèi wài zhòng guān, jiē shòu tíng zhù. sòng wén dì yuán jiā shí sān nián, yǒu sī zòu: yù shǐ zhōng chéng liú shì zhī yì:' měi zhì chū xíng, wèi zhī zhì yǔ hé guān fēn dào. jiù kē fǎ wéi chēng zhōng chéng zhuān dào, chuán zhào hé xìn, zhào huàn zhòng guān, yīng zhào zhě de xíng, zhì lìng wú fēn bié tā guān zhī wén. huáng tài zǐ bù yí yǔ zhòng tóng lì, zhōng chéng yīng yǔ fēn dào. yáng zhōu cì shǐ dān yáng yǐn jiàn kāng lìng bìng shì jīng niǎn tǔ dì zhī zhǔ, huò jiǎn xiào fēi wéi, huò fù jiù shuǐ huǒ, shì yīng shén sù, bù yí jī zhù, bìng hé fēn dào. yòu xún liù mén zé wèi xíng mǎ zhī nèi, qiě jìn wèi fēi wéi, bìng yóu èr wèi jí lǐng jūn, wèi xiáng jīng yǐn jiàn kāng lìng mén nèi zhī cóng jí gōng shì, yì dé yǔ zhōng chéng fēn dào yǔ fǒu?' qí liù mén nèi jì fēi jùn xiàn bù jiè, jí bù hé yī mén wài yě. qí zhōng chéng zhí wú bù chá, zhuān dào ér xíng, zōu fú jìn ā, jiā yǐ shēng sè, wǔ jiāng xiāng féng, zhé zhì qīn fàn, ruò yǒu lǔ bù, zhì xiāng ōu jī. qí shěn chōng yǔ xiōng yuān dàn sān rén, bìng lì zhōng chéng. liáng guó chū jiàn, yòu zhì yù shǐ dài fū. tiān jiān yuán nián, fù yuē zhōng chéng. zhōng chéng yī rén, zhǎng dū sī bǎi liáo. huáng tài zǐ yǐ xià, qí zài gōng mén xíng mǎ nèi wéi fǎ zhě, jiē jiū dàn zhī. suī zài háng mǎ wài ér jiān sī bù jiū, yì dé zòu zhī. zhuān dào ér xíng, féng shàng shū chéng láng, yì dé tíng zhù. qí shàng shū lìng pū yù shǐ zhōng chéng, gè gěi wēi yí shí rén. qí bā rén wǔ guān jiàng gōu, yīn gōu. zhí qīng yí náng, tí yún yí guān gào, yǐ shòu cí sòng yī rén xiāng yī, zhí biān zhàng, yī háng liè xíng qī rén chàng hū rù diàn, yǐn huáng zhì jiē yī rén zhí yí náng, bù huáng. zì qí liáng jiē wèi zhōng chéng wèi nán sī. liáng jiāng yān zì wén tōng, wèi zhōng chéng. qí míng dì yuē: jīn jūn wèi nán sī, zú yǐ zhèn sù bǎi liáo yě. yān nǎi dàn zhōng shū lìng xiè fěi děng yǐ jiǔ jí bù yù shān líng gōng shì. yòu zòu shōu liáng yì èr zhōu cì shǐ zāng huì, fù tíng wèi lǐ zuì. lín hǎi yǒng jiā èr tài shǒu jí zhū jùn èr qiān dàn dà xiàn zhǎng guān děng, duō bèi hé lǐ, nèi wài sù rán. míng dì yuē: jūn kě wèi jìn shì dú bù. yòu hé jìng róng wèi zǎi xiàng, qiè dì dào mǐ, zhí sòng lǐng jūn, jìng róng yǐ shū jiě zhī. lǐng jūn jiāng jūn hé dōng wáng yù fēng qí shū yǐ zòu, wǔ dì nù, fù nán sī tuī hé. zhōng chéng zhāng wǎn zòu jìng róng xié sī wǎng shàng, hé qì shì, zhào tè miǎn zhí. jiù zhì, pú shè zhòng chéng zuò wèi dōng xī xiāng xiàng. yuán rì dà huì, zhāng wǎn wèi zhōng chéng, xiōng jī wèi pú shè, jí bǎi sī jiù liè, xiōng dì bìng dào zōu, fēn qū liǎng bì, qián dài wèi yǒu, shí rén róng zhī. huáng yīn héng. chén yīn liáng zhì. chén xú líng wèi zhōng chéng, zòu dàn sī kōng ān chéng wáng xū, dǎo cóng nán tái guān shǔ, liè zòu àn ér rù, chén zhǔ wèi liǎn róng zhèng zuò. líng jìn dú zòu, shí ān chéng wáng zài diàn shàng shì lì, líng mìng diàn zhōng shì yù shǐ yǐn xià, suì hé miǎn zhī. jiāng zuǒ zhōng chéng suī yì yī shí máo yàn, rán gāo liáng míng shì yóu bù lè. sòng yán yán zhī wèi yù shǐ zhōng chéng, hé shàng zhī yǔ yán zhī shū yuē: jiàng zōu qīng lù, bái jiǎn shēn kè, qǔ zhī zhòng róng, huò yǒu kuī yé? wáng qiú shén jīn cáo dì, yù cóng dì sēng lǎng chú yù shǐ zhōng chéng, qiú wèi yuē: rǔ wèi cǐ guān, bù fù chéng gāo liáng yǐ. qí wáng sēng qián qiān yù shǐ zhōng chéng, jiǎ zú yóu lái duō bù jū xiàn zhí, wáng shì fēn zhī jū wū yī zhě, wèi guān wēi jiǎn, sēng qián wèi cǐ guān, nǎi yuē: cǐ shì wū yī zhū láng zuò chù, wǒ yì kě shì wèi ěr. hòu wèi wèi yù shǐ zhōng wèi, dū sī bǎi liáo, qí chū rù, qiān bù qīng dào, yǔ huáng tài zǐ fēn lù, wáng gōng bǎi pì, xián shǐ xùn bì, qí yú bǎi liáo, xià mǎ chí chē zhǐ lù bàng, qí wéi huǎn zhě, yǐ bàng bàng zhī. qí hòu, luò yáng lìng dé yǔ fēn dào. yuán zhì wèi luò yáng lìng, yǔ zhōng wèi lǐ biāo zhēng lù, jù rù jiàn. biāo yuē: yù shǐ zhōng wèi pì chéng huá yǔ gài, zhù lùn dào jiàn gǔ, ān yǒu luò yáng lìng yǔ chén kàng héng? zhì yuē: chén shén zhōu xiàn zhǔ, pǔ tiān zhī xià, shuí fēi biān mín? qǐ yǒu fǔ tóng zhòng guān, qū bì zhōng wèi. xiào wén suì lìng fēn lù. zì dōng wèi xǐ yè, wú fù cǐ zhì. běi qí wǔ chéng yǐ qí zi láng yá wáng yǎn jiān wèi yù shǐ zhōng chéng, yù xióng chǒng zhī, fù xìng jiù zhì. yǎn chū běi gōng, fán jīng jī zhī bù qí, lǐng jūn zhī guān shǔ, zhōng chéng zhī wēi yí, sī tú zhī lǔ bù, mò xià bì bèi. shí yǎn zǒng lǐng sì zhí. wǔ chéng guān zhī, qiǎn zhōng shǐ chí mǎ qù zhàng, bù dé rù, zì yán fèng chì, chì bàng yīng shēng suì qí ān, mǎ téng rén diān, guān zhě qīng jīng yì. běi qí gāo gōng zhī zì dào mù, wèi yù shǐ zhōng chéng. dì zǐ shòu yáng gōng zhǔ xíng fàn qīng lù, zhí yǐ chì bàng, zú ā zhī, bù zhǐ. dào mù lìng zú bàng pò qí chē, zhǔ qì sù yú dì, dì bù zé mù, wèi yuē: jiā zǐ xíng lù xiāng fàn, jí yǐ wèi kuì. hòu zhōu yǒu sī xiàn zhōng dài fū èr rén, zhǎng sī kòu zhī fǎ, biàn guó zhī wǔ jìn, yì qí rèn yě. suí yǐ guó huì, gǎi zhōng chéng wèi dài fū. dà táng yīn suí, yì yuē dài fū. lóng shuò èr nián, gǎi wèi dà sī xiàn, xián hēng chū fù jiù. wǔ tài hòu gǎi zhì zuǒ yòu sù zhèng tái, yù shǐ dài fū gè yī rén, tài jí chū fù jiù. zhǎng sù qīng fēng sú, dàn jiū nèi wài, zǒng pàn tái shì. zì zhōu suí yǐ lái, wú yí wèi zhī zhòng lìng, xíng chū dào lù, yǐ sī qí pǐ mǎ cóng zhī ér yǐ. gù shì, shì yù shǐ yǐ xià, yǔ dài fū kàng lǐ. guāng zhái yuán nián jiǔ yuè, wéi sī qiān chú yòu sù zhèng dài fū, suì zuò shòu bài. huò yǐ wèi yán, qiān yuē: guó jiā bān liè, zì yǒu chà děng, nài hé gū xī. qí hòu dài fū yòu yǔ zhī kàng lǐ. zhì kāi yuán shí bā nián, yǒu chì shēn míng gé pǐn zhì jìng, qí lǐ yóu zhī bù gǎi. zhì èr shí sì nián liù yuè, lǐ shì zhī wèi dài fū, yòu zuò shòu bài, qí hòu yòu yǔ zhī kàng lǐ, zhì jīn bù gǎi. gù shì, dài fū yǔ jiān chá jìng wèi guān zhèng, lüè wú chéng bǐng. zhì kāi yuán shí sì nián, cuī yǐn fǔ wèi dài fū, yī qiè dū zé zhī, shì wú dà xiǎo, xī lìng zī jué. shāo yǒu wǔ yì, liè qí zuì, qián hòu biǎn chù zhě guò bàn, qún liáo cè mù. shàng cháng wèi yuē: qīng wèi dài fū, shēn fù zhèn wěi.
初,漢御史大夫有兩丞,一曰御史丞,一曰中丞,亦謂中丞為御史中執法。(漢高帝詔徵賢良,御史大夫下相國,相國下諸侯王,御史中執法下郡守。晉灼曰:「中執法,中丞也。」)中丞在殿中蘭台,掌圖籍秘書,(漢中丞有石室,以藏秘書、圖讖之屬。以其居殿中,故曰中丞。)外督部刺史,內領侍御史十五員,受公卿奏事,舉劾案章,蓋居殿中,察舉非法也。及御史大夫轉為大司空,而中丞出外為御史台率,即今之御史大夫任也。(自此以後,並如今御史大夫也。)周官小宰之職,掌建邦之宮刑,以理王宮之政令,凡宮之糾禁,又其任也。(周禮「小宰」注曰:「若今御史中丞。」)初,御史大夫更名大司空,置長史,而中丞官職如故。武帝時,以中丞督司隸,司隸督丞相,丞相督司直,司直督刺史,刺史督二千石下至黑綬。(漢中丞,故二千石為之,或選侍御史高第,執憲中司,出為二千石。)哀帝元壽二年,御史中丞更名御史長史。後漢光武復改為中丞,兩梁冠,銅印青綬。與尚書令、司隸校尉朝會,皆專席而坐,京師號為「三獨坐」,言其尊也。凡中丞以下,並文官,屬少府。(以下謂侍御、侍書等。)魏初,改中丞為宮正,舉鮑勛為之,百僚嚴憚。(陳群及司馬宣王舉勛為之。)後復為中丞。晉亦因漢,以中丞為台主,與司隸分督百僚。自皇太子以下,無所不糾。初不得糾尚書,後亦糾之。(晉傅咸奏云:「司隸、中丞得糾太子而不得糾尚書,臣所未譬。」朝廷無以易之。又劉暾字長叔,兼中丞,奏免尚書僕射等十餘人,朝廷嘉之,遂以即真。晉元帝即尊號,省司直,置中丞,皇太子以下悉得糾劾之。)中丞專糾行馬內,司隸專糾行馬外。雖制如是,然亦更奏眾官,實無其限。(王恬字元愉,為中丞。簡文初即位,未解嚴,大司馬桓溫屯中堂,夜吹警角,恬奏劾溫大不敬,請理罪。明日,溫見奏事,嘆曰:「此兒乃敢彈我,真可畏也。」)宋中丞一人,每月二十五日,繞行宮垣白壁。(漢志:「執金吾每月三繞行宮城。」疑是省金吾,以此事並中丞也。)銅印墨綬,進賢兩梁冠,佩水蒼玉,介幘,絳朝服。(職官錄兼雲青綬。)孝武帝孝建二年制,中丞與尚書令分道,雖丞、郎下朝相值,亦得斷之,餘內外眾官,皆受停駐。(宋文帝元嘉十三年,有司奏:」御史中丞劉式之議:'每至出行,未知制與何官分道。舊科法唯稱中丞專道,傳詔荷信,詔喚眾官,應詔者得行,制令無分別他官之文。皇太子不宜與眾同例,中丞應與分道。揚州刺史、丹陽尹、建康令並是京輦土地之主,或檢校非違,或赴救水火,事應神速,不宜稽駐,併合分道。又尋六門則為行馬之內,且禁衛非違,並由二衛及領軍,未詳京尹、建康令門內之從及公事,亦得與中丞分道與否?'其六門內既非郡縣部界,即不合依門外也。」)齊中丞職無不察,專道而行,騶輻禁呵,加以聲色,武將相逢,輒致侵犯,若有鹵簿,至相毆擊。(齊沈沖與兄淵、淡三人,並歷中丞。)梁國初建,又置御史大夫。天監元年,復曰中丞。中丞一人,掌督司百僚。皇太子以下,其在宮門行馬內違法者,皆糾彈之。雖在行馬外而監司不糾,亦得奏之。專道而行,逢尚書丞郎,亦得停駐。其尚書令、仆、御史中丞,各給威儀十人。其八人武冠絳韝,(音溝。)執青儀囊,題雲」宜官告」,以受辭訟;一人緗衣,執鞭杖,依行列行;七人唱呼入殿,引喤至階;一人執儀囊,不喤。自齊梁皆謂中丞為南司。(梁江淹字文通,為中丞。齊明帝曰:「今君為南司,足以震肅百僚也。」淹乃彈中書令謝朏等以久疾不預山陵公事。又奏收梁益二州刺史贓賄,付廷尉理罪。臨海、永嘉二太守及諸郡二千石、大縣長官等,多被劾理,內外肅然。明帝曰:「君可謂近世獨步。」又何敬容為宰相,妾弟盜米,執送領軍,敬容以書解之。領軍將軍河東王譽封其書以奏,武帝怒,付南司推劾。中丞張綰奏敬容協私罔上,合棄市,詔特免職。舊制,僕射、中丞坐位東西相向。元日大會,張綰為中丞,兄績為僕射,及百司就列,兄弟並道騶,分趨兩陛,前代未有,時人榮之。喤音橫。)陳因梁制。(陳徐陵為中丞,奏彈司空安成王頊,導從南台官屬,列奏案而入,陳主為斂容正坐。陵進讀奏,時安成王在殿上侍立,陵命殿中侍御史引下,遂劾免之。)江左中丞雖亦一時髦彥,然膏粱名士猶不樂。(宋顏延之為御史中丞,何尚之與延之書曰:」絳騶清路,白簡深刻,取之仲容,或有虧耶?」王球甚矜曹地,遇從弟僧朗除御史中丞,球謂曰:「汝為此官,不復成膏粱矣。」齊王僧虔遷御史中丞,甲族由來多不居憲職,王氏分枝居烏衣者,為官微減,僧虔為此官,乃曰:「此是烏衣諸郎坐處,我亦可試為耳。」)後魏為御史中尉,督司百僚,其出入,千步清道,與皇太子分路,王公百辟,咸使遜避,其餘百僚,下馬弛車止路傍,其違緩者,以棒棒之。其後,洛陽令得與分道。(元志為洛陽令,與中尉李彪爭路,俱入見。彪曰:「御史中尉辟承華羽蓋,駐論道劍鼓,安有洛陽令與臣抗衡?」志曰:「臣神州縣主,普天之下,誰非編民?豈有俯同眾官,趨避中尉。」孝文遂令分路。)自東魏徙鄴,無復此制。北齊武成以其子琅琊王儼兼為御史中丞,欲雄寵之,復興舊制。儼出北宮,凡京畿之步騎,領軍之官屬,中丞之威儀,司徒之鹵簿,莫下畢備。(時儼總領四職。)武成觀之,遣中使馳馬趣仗,不得入,自言奉飭,赤棒應聲碎其鞍,馬騰人顛,觀者傾京邑。(北齊高恭之字道穆,為御史中丞。帝姊壽陽公主行犯清路,執以赤棒,卒呵之,不止。道穆令卒棒破其車,主泣訴於帝,帝不責穆,謂曰:」家姊行路相犯,極以為愧。」)後周有司憲中大夫二人,掌司寇之法,辨國之五禁,亦其任也。隋以國諱,改中丞為大夫。大唐因隋,亦曰大夫。龍朔二年,改為大司憲,咸亨初復舊。武太后改置左、右肅政台,御史大夫各一人,太極初復舊。掌肅清風俗,彈糾內外,總判台事。自周、隋以來,無儀衛之重令,行出道路,以私騎匹馬從之而已。(故事,侍御史以下,與大夫抗禮。光宅元年九月,韋思謙除右肅政大夫,遂坐受拜。或以為言,謙曰:「國家班列,自有差等,奈何姑息。」其後大夫又與之抗禮。至開元十八年,有飭申明隔品致敬,其禮由之不改。至二十四年六月,李適之為大夫,又坐受拜,其後又與之抗禮,至今不改。故事,大夫與監察競為官政,略無承稟。至開元十四年,崔隱甫為大夫,一切督責之,事無大小,悉令咨決。稍有忤意,列其罪,前後貶黜者過半,群僚側目。上常謂曰:「卿為大夫,深副朕委。」)
yù shǐ zhōng chéng, jiù chí shū shì yù shǐ yě. chū, hàn xuān dì yuán fèng zhōng, gǎn lù wēn shū shàng dé huǎn xíng zhī yán, jì qiū hòu qǐng yàn. shí dì xìng xuān shì zhāi jū ér jué shì, lìng shì yù shǐ èr rén chí shū, chí shū yù shǐ qǐ yú cǐ yě. hòu yīn bié zhì, guān fǎ guān, yǒu yìn shòu, yǔ fú jié láng gòng píng tíng wèi zòu shì, zuì dāng qīng zhòng. hòu hàn yì èr rén, tóng yìn qīng shòu, xuǎn míng fǎ lǜ zhě wèi zhī. cài zhì hàn yí yuē: xuǎn yù shǐ gāo dì zhě bǔ zhī. fán tiān xià zhū yàn yí shì, zhǎng yǐ fǎ lǜ dāng qí shì fēi. zì huán dì zhī hòu, wú suǒ píng lǐ, gǒu chōng qí wèi ér yǐ. wèi zhì chí shū zhí fǎ, zhǎng zòu hé, ér chí shū shì yù shǐ zhǎng lǜ lìng, èr guān jù zhì. sòng zhì yuē: wèi zhì yù shǐ bā rén, yǒu chí shū cáo, zhǎng dù zhī yùn, kè dì cáo zhǎng kǎo kè. bù zhī yú fù hé cáo. jìn zhì sì rén, tài shǐ sì nián, yòu zhì huáng shā yù chí shū shì yù shǐ yī rén, zhì yǔ zhōng chéng tóng, zhǎng zhào yù jí tíng wèi bù dāng zhě jiē lǐ zhī, hòu bìng hé nán, suì shěng huáng shā chí shū shì yù shǐ. jí tài kāng zhōng, yòu shěng chí shū shì yù shǐ èr yuán. wèi jìn yǐ lái, chí shū shì yù shǐ fēn zhǎng shì yù shǐ suǒ zhǎng zhū cáo, ruò shàng shū èr chéng. sòng dài zhǎng jǔ hé, qí liáng bìng tóng, jiē tǒng shì yù shǐ. zì sòng qí yǐ lái, cǐ guān bù zhòng, zì láng guān zhuǎn chí shū zhě, wèi zhī nán bēn. liáng xiè jǐ qīng zì shàng shū sān gōng láng wèi chí shū shì yù shǐ, pō shī zhì, duō chén jí, tái shì lüè bù fù lǐ shì yě. liáng tiān jiān chū, shǐ zhòng qí xuǎn, chē qián yī shàng shū èr chéng gěi sān zōu, zhí shèng yìn qīng náng, jiù shì jiū dàn guān yìn shòu zài qián gù yě. hòu wèi zhǎng jiū jìn nèi cháo huì shī shí, fú zhāng wéi cuò, xiǎng yàn huì jiàn, xī suǒ jiān zhī. běi qí yì yǒu yān. hòu zhōu yǒu sī xiàn shàng shì èr rén, yì qí rèn yě. suí yòu wèi chí shū shì yù shǐ, tái zhōng bù lǐng, xī yǐ zhǔ zhī. dà táng yǒng huī chū, gāo zōng jí wèi, yǐ guó huì gù, gǎi chí shū shì yù shǐ wèi yù shǐ zhōng chéng. lóng shuò èr nián, gǎi wèi sī xiàn dài fū, xián hēng yuán nián fù wèi zhōng chéng, èr rén. dà zú yuán nián, zhāng yì zhī zòng zì yì héng, cháng sī yǐn xiāng gōng lǐ hóng tài zhàn jí xiōng, yán shè bù shùn. yù shǐ zhōng chéng sòng jǐng qǐng qióng jiū qí zhuàng. wǔ tài hòu yuē: yì zhī děng yǐ zì shàng wén. jǐng yuē: móu fǎn dà nì, wú róng shǒu miǎn. yì zhī děng fèn wài chéng ēn, chén zhī yán fā huò cóng, rán yì jī yú xīn, suī sǐ bù hèn. tài hòu bù yuè. nèi shǐ yáo yuán chóng kǒng wǔ zhǐ, jù xuān chì lìng chū. jǐng yuē: tiān yán zhǐ chǐ, qīn fèng dé yīn, bù fán zǎi xiàng shàn xuān wáng mìng. tài hòu yì jiě, nǎi shōu yì zhī děng rù tái, xún shě zhī, lìng jiù zhái xiè zuì. jǐng jù ér bù jiàn yuē: gōng shì dāng gōng yán zhī, ruò sī jiàn, fǎ wú sī yě. jǐng lóng èr nián shí èr yuè, yù shǐ zhōng chéng yáo tíng yún zòu chēng: lǜ lìng gé shì, xuán zhī xiàng wèi, fèng ér xíng zhī, shì wú bù lǐ. bǐ jiàn zhū sī liáo cǎi, bù néng zūn shǒu zhāng chéng, shì wú dà xiǎo, jiē xī wén zòu. chén wén wèi jūn zhě rèn chén, wèi chén zhě fèng fǎ. gù yún' rǔ wèi jūn mù jiāng sī míng', zé zhī wàn jǐ wù zōng, bù kě biàn lǎn yě. suǒ yǐ shè guān fēn zhí, wěi rèn zé chéng, bǎi gōng wéi shí, yǐ chéng chuí gǒng zhī huà. bǐ zhě huò xiū yī shuǐ chuāng, huò fá yī kū mù, bìng jiē shàng wén liú yǐ, qǔ duàn chén zhōng, qǐ dài tiān lǐ wù zhì huà zhī dào yě? zì jīn yǐ hòu, ruò yuán jūn guó dà shì jí dié shì wú wén zhě, rèn zòu qǔ jìn zhǐ. zì yú jù zhāng chéng hé xíng zhě, gè lìng zhǔn fǎ chù fēn. qí yǒu gù shēng yí zhì, zhì yǒu jī shī zhě, qǐng lìng yù shǐ suí shì jiū dàn. shàng cóng zhī. yì shí yǒu nèi gòng fèng, běn yǒu yī rén, shèng lì zhōng jiā yī rén, xún shěng. xiān tiān zhōng fù zhì. zhí fù dài fū, tōng pàn tái shì. kāi yuán èr shí yī nián sān yuè, zhì jīng jī dōu cǎi fǎng chù zhì shǐ, yǐ zhōng chéng wèi zhī.
御史中丞,舊持書侍御史也。初,漢宣帝元鳳中,感路溫舒尚德緩刑之言,季秋後請讞。時帝幸宣室齋居而決事,令侍御史二人持書,持書御史起於此也。後因別置,冠法冠,有印綬,與符節郎共平廷尉奏事,罪當輕重。後漢亦二人,銅印青綬,選明法律者為之。(蔡質漢儀曰:」選御史高第者補之。」)凡天下諸讞疑事,掌以法律當其是非。自桓帝之後,無所平理,苟充其位而已。魏置持書執法,掌奏劾,而持書侍御史掌律令,二官俱置。(宋志曰:「魏置御史八人,有持書曹,掌度支運,課第曹掌考課。不知餘復何曹。」)晉置四人,泰始四年,又置黃沙獄持書侍御史一人,秩與中丞同,掌詔獄及廷尉不當者皆理之,後並河南,遂省黃沙持書侍御史。及太康中,又省持書侍御史二員。魏晉以來,持書侍御史分掌侍御史所掌諸曹,若尚書二丞。宋代掌舉劾,齊、梁並同,皆統侍御史。自宋、齊以來,此官不重,自郎官轉持書者,謂之」南奔」。(梁謝幾卿自尚書三公郎為持書侍御史,」頗失志,多陳疾,台事略不復理」是也。)梁天監初,始重其選,車前依尚書二丞給三騶,執盛印青囊,舊事糾彈官印綬在前故也。後魏掌糾禁內朝會失時,服章違錯,饗宴會見,悉所監之。北齊亦有焉。後周有司憲上士二人,亦其任也。隋又為持書侍御史,台中簿領,悉以主之。大唐永徽初,高宗即位,以國諱故,改持書侍御史為御史中丞。龍朔二年,改為司憲大夫,咸亨元年復為中丞,二人。(大足元年,張易之縱恣益橫,常私引相工李弘泰占吉凶,言涉不順。御史中丞宋璟請窮究其狀。武太后曰:「易之等已自上聞。」璟曰:「謀反大逆,無容首免。易之等分外承恩,臣知言發禍從,然義激於心,雖死不恨。」太后不悅。內史姚元崇恐忤旨,遽宣飭令出。璟曰:「天顏咫尺,親奉德音,不煩宰相擅宣王命。」太后意解,乃收易之等入台,尋舍之,令就宅謝罪。璟拒而不見曰:「公事當公言之,若私見,法無私也。」景龍二年十二月,御史中丞姚庭筠奏稱:「律令格式,懸之象魏,奉而行之,事無不理。比見諸司寮寀,不能遵守章程,事無大小,皆悉聞奏。臣聞為君者任臣,為臣者奉法。故云'汝為君目將思明',則知萬幾務綜,不可遍覽也。所以設官分職,委任責成,百工惟時,以成垂拱之化。比者或修一水窗,或伐一枯木,並皆上聞旒扆,取斷宸衷,豈代天理物至化之道也?自今以後,若緣軍國大事及牒式無文者,任奏取進止。自餘據章程合行者,各令准法處分。其有故生疑滯,致有稽失者,請令御史隨事糾彈。」上從之。)亦時有內供奉,(本有一人,聖歷中加一人,尋省。先天中復置。)職副大夫,通判台事。(開元二十一年三月,置京畿都採訪處置使,以中丞為之。)
shì yù shǐ
侍御史
shì yù shǐ, yú zhōu wèi zhù xià shǐ, lǎo dān cháng wèi zhī. qín shí, zhāng cāng wèi yù shǐ, zhǔ zhù xià fāng shū, yì qí rèn yě. yòu yún cāng wèi zhù xià yù shǐ, míng xí tiān xià tú shū jì jí. jiàn shǐ jì. rú chún yuē: fāng, bǎn yě, wèi shū shì zài bǎn shàng yě. qín yǐ shàng zhì zhù xià shǐ, cāng wèi yù shǐ, zhǔ zhù xià shì. huò yuē zhǔ sì fāng wén shū yě. yòu zhí guān lù yuē: qín gǎi yù shǐ wèi zhù xià shǐ. yī míng zhù hòu shǐ, wèi yǐ tiě wèi zhù, yán qí shěn gù bù ráo yě. yī yún guān fǎ guān, yī míng zhù hòu huì wén, yǐ tiě wèi zhù yě. fǎ guān zhě, qín shì yún: shǐ huáng miè chǔ, yǐ qí jūn guān cì yù shǐ, yì míng xiè zhì guān. xiè zhì, shòu míng, yī jiǎo, yǐ chù bù zhí yě, gù zhí fǎ zhě guān zhī. yì wèi shì yù shǐ. hàn yīn zhī, fán shí wǔ yuán. yòu hàn jiù yí yuē: hàn yù shǐ yuán sì shí wǔ rén, jiē liù bǎi shí. qí shí wǔ rén yī jiàng, gěi shì diàn zhōng, wèi shì yù shǐ, sù lú zài shí qú mén wài, èr rén shàng xǐ, sì rén chí shū gěi shì, èr rén shì qián, zhōng chéng yī rén lǐng. yú sān shí rén liú sì, lǐ bǎi guān shì. shì yù shǐ, yù shǐ dài fū zì diào gèng gào rù guī guān, bǐ chéng xiàng yuàn shǐ, shǐ bái lù. bái lù, zhe lù ér yǐ. huì dì chū, qiǎn yù shǐ jiān sān fǔ jùn, qí hòu yòu zhì jiān yù shǐ. hàn guān yí yuē: shì yù shǐ chū dū zhōu jùn dào zéi, yùn cáo jūn liáng, yán dū jūn liáng shì yù shǐ. zhì hòu hàn, fù yǒu hù cáo dū wèi guān, jiàn wǔ qī nián shěng. jìn tài yuán liù nián, yòu zhì dū yùn yù shǐ guān. qí jǔ jùn guó xiào lián dì sì kē yún: yǒu néng àn zhāng fù wèn, wén zhōng yù shǐ. yán yán nián qiān shì yù shǐ, hé huò guāng zhuān fèi lì. wǔ dì shí, shì yù shǐ yòu yǒu xiù yī zhí zhǐ zhě, chū tǎo jiān huá, lǐ dà yù, ér bù cháng zhì. zhí zhǐ ér xíng, wú gǒu sī yě. yī yǐ xiù zhě, zūn chǒng zhī yě. jiāng chōng bài zhí zhǐ xiù yī shǐ, dū sān fǔ dào zéi, jìn chá yú chǐ. shí jìn chén duō shē tiě, chōng jiē jǔ hé, qǐng méi rù chē mǎ, lìng shēn shì běi jūn jī xiōng nú, zòu kě. guì qī huáng kǒng, jiàn shàng kòu tóu, yuàn dé rù qián shú zuì. yòu wáng hè zì wēng rú, wǔ dì shí wèi xiù yī yù shǐ, zhú bǔ qún dào, jiē zòng ér bù zhū. bào shèng zhī yì wèi zhī. zhì hòu hàn, qiào xuán wèi xiù yī yù shǐ, chí jié, fēn háng tiān xià, guān lǎn fēng sú, suǒ zhì zhuān xíng zhū shǎng. shěn yuē yún: xiù yī yù shǐ, guāng wǔ shěng, shùn dì fù zhì, wèi bà zhī. hòu hàn yì yǒu shì yù shǐ yuán, chá jǔ fēi fǎ, shòu gōng qīng qún lì zòu shì, yǒu wéi shī jǔ hé zhī. fán jiāo miào zhī cí jí dà cháo huì dà fēng bài, zé èr rén jiān wēi yí, yǒu wéi shī zé hé zòu. yǐ gōng fǔ yuàn shǔ gāo dì bǔ zhī, huò gù mù shǒu yì láng láng zhōng wèi zhī, wéi dé suǒ zài. chū shàng chēng shǒu, mǎn suì bài zhēn, chū jù wèi cì shǐ èr qiān dàn, píng qiān bǔ xiàn lìng. jiàn zhōng chéng, zhí bǎn yī. shùn dì fù jué tā xuǎn, zhuān yòng zǎi shì, yǒu sān quē, sān fǔ gè yī, jǔ hé àn zhāng, shì wú dà xiǎo, shàng shū shòu chéng ér yǐ, wēi liè hè yì, mò zhī gǎn fàn. zhēn yù shǐ shǒu zhōng chéng chí shū, fú qí guān fú, shàng shì yán shǒu, guān yí chēng zhēn. yòu àn èr hàn shì yù shǐ suǒ zhǎng fán yǒu wǔ cáo: yī yuē lìng cáo, zhǎng lǜ lìng. èr yuē yìn cáo, zhǎng kè yìn. sān yuē gōng cáo, zhǎng zhāi sì. sì yuē wèi mǎ cáo, zhǎng jiù mǎ. wǔ yuē chéng cáo, zhǎng chē jià. bào wěi zhī nèi, biàn wèi jìn shěng. hòu hàn huán diǎn wèi shì yù shǐ, zhí zhèng wú suǒ bì, cháng chéng cōng mǎ, jīng dū wèi zhī, wèi zhī yǔ yuē: xíng xíng qiě zhǐ, bì cōng mǎ yù shǐ. yòu zhāng gāng wèi shì yù shǐ, shùn dì hàn ān shí, qiǎn bā shǐ àn xíng fēng sú, wéi gāng zuì nián shào guān bēi, yú jiē sù rú zhòng wèi, tóng rì shòu mìng, gè zhī suǒ bù. gāng dú mái qí chē lún yú luò yáng dōu tíng, yuē: chái láng dāng lù, ān wèn hú lí! suì zòu dà jiāng jūn liáng jì xiōng dì zuì è. yòu chén xiáng zì zi lín, bài shì yù shǐ, zhēng dàn cháo hè, dà jiāng jūn liáng jì wēi yí bù zhěng, xiáng zòu qǐng shōu jì lǐ zuì, shí rén qí zhī. yòu yáng bǐng zì shū jié, bài shì yù shǐ, jīng shī xián chēng yǒu zǎi xiàng zhī cái. wèi zhì yù shǐ bā rén. dāng dà huì diàn zhōng, yù shǐ zān bái bǐ, cè bì ér zuò. dì wèn zuǒ yòu: cǐ hé guān? hé zhǔ? xīn pí yuē: cǐ wèi yù shǐ, jiù shí zān bǐ yǐ zòu bù fǎ. dāng rú jīn zhě, zhí bèi wèi, dàn ěr bǐ ěr. jìn shì yù shǐ jiǔ rén, pō yòng jùn shǒu wèi zhī, shān gōng qǐ shì yuē: jiù shì yù shǐ pō yòng jùn shǒu, jīn sàn èr qiān dàn yǒu cái néng shàng shǎo zhě kě yòng bù? zhào shǐ bā zuò xiáng zhī. ěr yīn ěr. pǐn tóng chí shū, ér yǒu shí sān cáo. shí sān cáo zhě, wèi lì cáo kè dì cáo zhí shì cáo yìn cáo zhōng dū du cáo wài dū du cáo méi cáo fú jié cáo shuǐ cáo zhōng lěi cáo yíng jūn cáo fǎ cáo suàn cáo. jí jiāng zuǒ chū, shěng kè dì cáo, zhì kù cáo, zhǎng jiù mù mǎ niú shì zū. hòu fēn kù cáo, zhì zuǒ kù wài zuǒ kù èr cáo. sòng dài duō bìng zhū cáo, fán shí yù shǐ yān. zì hàn yǐ lái, jiē cháo fú fǎ guān. jìn wǔ kù shī huǒ, shàng shū guō zhāng yǔ shì yù shǐ liú tūn diǎn zhī xiū fù. zhāng yǐ hòu qīn qīng ào, yǐ gōng chéng zhī wén ā tūn yuē: wǒ bù néng jié qīng jiǎo yé? yǐ yù shǐ zhe fǎ guān, yǒu liǎng jiǎo gù yě. tūn lì sè yuē: tiān zǐ fǎ guān, ér yù jié jiǎo! mìng zhǐ bǐ zòu zhī. tūn yīn tā kūn fǎn. qí yǒu shí rén, liáng chén jiē jiǔ rén, jū cáo jiū chá bù fǎ. hòu wèi yù shǐ shén zhòng, bì yǐ duì cè gāo dì zhě bǔ zhī. shì yù shǐ yǔ diàn zhōng shì yù shǐ zhòu zé wài tái shòu shì, yè zé fān zhí nèi tái. yù shǐ jiù shì bù suí tái zhǔ jiǎn dài. yán chāng zhōng, wáng xiǎn yǒu chǒng yú xuān wǔ, wèi yù shǐ zhōng wèi, shǐ qǐng gé xuǎn. cǐ hòu zhǒng qí shì, měi yī zhōng wèi, zé gèng jiǎn dài yù shǐ. běi qí yǒu bā rén, yì zhòng qí xuǎn. hòu zhōu yǒu sī xiàn zhōng shì, zé qí rèn yě. suí shì yù shǐ bā rén, zì kāi huáng zhī qián, yóu zhǒng hòu wèi gé xuǎn zì kāi huáng zhī hòu, shǐ zì lì bù xuǎn yòng, bù yóu tái zhǔ, réng yī jiù rù zhí jìn zhōng. dà yè zhōng, shǐ bà yù shǐ zhí sù tái nèi, wén bù jiē chí shū zhǔ zhī, shì yù shǐ dàn shì cóng jiū chá ér yǐ, yóu shì zī wèi shǎo jiǎn. dà táng zì zhēn guān chū yǐ fǎ lǐ tiān xià, yóu zhòng xiàn guān, gù yù shǐ fù wèi xióng yào. zhēn guān shí yī nián, wú wáng kè hǎo tián liè, sǔn jū rén tián miáo. shì yù shǐ liǔ fàn zòu dàn zhī. tài zōng yīn wèi shì chén yuē: quán wàn jì shì wǒ ér, bù néng kuāng zhèng, qí zuì hé sǐ. fàn jìn yuē: fáng xuán líng shì bì xià, yóu bù néng jiàn zhǐ tián liè, qǐ kě dú zuò wàn jì hū? qí jiāng chú bài, jiē lì bù yǔ tái zhǎng guān zǎi xiàng yì dìng, rán hòu yī xuǎn lì bǔ zòu, qí nèi zhào bié bài zhě, bù zài qí xiàn. xiǎn qìng yuán nián bā yuè, zhōng shū shì láng píng zhāng shì lǐ yì fǔ shì chǒng yòng shì. wén fù rén chún yú shì yǒu měi sè, zuò shì xì dà lǐ, nǎi fěng dà lǐ chéng bì zhèng yì wǎng fǎ chū zhī, jiāng nà zhī. yǒu yán qí zhuàng zhě, shàng lìng gěi shì zhōng liú rén guǐ jū zhī. yì fǔ kǒng xiè qí móu, suì bī zhèng yì zì yì yú yù zhōng. shàng zhī, tè yuán yì fǔ zhī zuì. shì yù shǐ wáng yì fāng zòu: yì fǔ shàn shā sì chéng, bì xià suī yǐ shì fàng, rán tiān zǐ zhì sān gōng jiǔ qīng èr shí qī dài fū bā shí yī yuán shì, běn yù shuǐ huǒ xiāng jì, yán méi xiāng chéng, rán hòu shù jī xián xī, fēng yǔ jiāo tài, zé zhī rén zhǔ bù dé dú shì dú fēi. xī táng yáo zhì shèng, shī zhī yú sì xiōng hàn zǔ shēn rén, shī zhī yú chén xī guāng wǔ cōng míng kuān shù, shī zhī yú páng méng wèi wǔ yǒng lüè yīng xióng, shī zhī yú zhāng miǎo. cǐ bìng yīng jié zhī zhǔ, mò bù shī zhī yú qián, dé zhī yú hòu. bì xià jì shèng, fǔ yǒu wàn bāng, mán zōu yí luò, yóu jù xíng wǎng, kuàng niǎn gǔ zhǐ chǐ, jiān chén sì nüè, shā yī liù pǐn sì chéng, zú shǐ zhōng chén kàng fèn. zòng lìng zhèng yì zì qǔ jiǎo yì, cǐ shì mí bù kě róng, biàn shì wèi yì fǔ zhī quán shì néng shā shēn. shā shēn miè kǒu, cǐ zé shēng shā zhī wēi shàng fēi zhǔ chū, shǎng fá zhī bǐng xià yí jiān nìng. qǐng qǐ zhòng kān zhèng yì, dāng zhì sǐ zhī yóu, xuě yuān qì yú yōu quán, zhū jiān chén yú bái rì. duì zhàng chì yì fǔ lìng xià, yì fǔ gù shì bù tuì, yì fāng sān chì, shàng jì wú yán, yì fǔ qū chū. yì fāng nǎi dú dàn wén yuē: yì fǔ shàn róu chéng xìng, nìng mèi wèi zī. xī shì mǎ zhōu, fēn táo jiàn chǒng hòu jiāo liú jì, gē xiù chéng ēn. shēng qí yǔ yì, zhǎng qí guāng jià, yīn yuán jì huì, suì jiē tōng dá. tān yě róng zhī hǎo, yuán yǒu zuì zhī chún yú kǒng lòu xiè qí móu, yǔn wú gū zhī zhèng yì. cǐ ér kě shù, shú bù kě róng? qǐng chú jūn cè, shǎo dá hóng sī, suì shǒu yù jiē, shù míng chén jié. fú qǐng fù fǎ tuī duàn, yǐ shēn cháo diǎn. lín dé yǐ lái, yòng rén yóu zhòng, gāo zōng cháng wèn qún chén qiú kě wèi yù shǐ zhě, qiān jǔ wàn nián wèi yáng zi, shī qí míng. jū shù yuè, fù wèn zhī, qún chén fù jǔ yān. shàng yuē: wú wén sī rén cháng yǐ xiè fú jū gōng táng shì shì, qí kě yǐ wèi zhǔn shéng sī hū? yóu shì bǎi sī qún liáo, bì biǎo ér qīn shì. xuǎn shòu zhī mìng, bù yóu quán guǎn. jí lǐ yì fǔ zhǎng dà xuǎn, chǒng rèn jì zhòng, shǐ dé bǔ zhī. shén lóng sān nián, lì bù shàng shū sū guī àn wèn zhèng pǔ sī. qí qī yǒu chǒng yú wéi shù rén, tè chì mìng duì yù biàn xī, shàng lǚ yì guī ér lǐ pǔ sī. shì yù shǐ fàn xiàn zhōng lì jiē yuē: chén qǐng xiān zuì sū guī. shàng wèn qí gù, zhōng yuē: sū guī guó zhī dà chén, hé róng guì jiǔ yǐ, bù néng zhǎn nì zéi ér hòu wén zòu, lìng shǐ xuàn huò tiān cōng, yáo dòng xíng bǐng, ér pǔ sī fǎn zhuàng zhāo lù, bì xià qū wèi shēn lǐ, cǐ zé wáng zhě bù sǐ. jīn shèng gōng wàn fú, qǐ yǒu shèng tiān zǐ yé! chén qǐng xiān sǐ, zhōng bù néng shì pǔ sī. shàng yì nǎi jiě, yù suì dìng. zì yì fǔ zhī hòu, wú chū yú lì bù zhě. jiù yù shǐ zāo zhǎng guān yú tú, jiē miǎn mào jiàng chéng, zhǎng guān jí pèi, cí ér zhǐ yān. gān fēng zhōng, wáng běn lì wèi shì yù shǐ, yì qì pō gāo, tú féng zhǎng guān, duān yī ér yǐ. zì shì zhū rén huò jiàng ér lì, huò yī zú zhì dì, huò cè ān chí gé dēng, qīng zhòng wú héng. kāi yuán yǐ lái, dàn jǔ biān sǒng yī ér yǐ. shì yù shǐ fán sì yuán, běn èr yuán, xiǎn qìng zhōng jiā èr yuán. gān fēng èr nián èr yuè, wéi rén yuē chú yù shǐ, yǔ gōng qīng xiàng jiàn, wèi cháng xíng bài lǐ. huò miǎn zhī, yuē yuē: è diāo yīng zhān, qǐ zhòng qín zhī ǒu? nài hé shè bài yǐ xiá zhī! qiě ěr mù zhī guān, gù dāng tè lì. nǎi yuē: yù shǐ xián mìng chū shǐ, bù néng dòng yáo shān yuè zhèn shè zhōu xiàn, chéng kuàng zhí ěr. nèi gòng fèng èr yuán. shì yù shǐ nèi gòng fèng yǔ diàn zhōng yù shǐ nèi gòng fèng jiān chá yù shǐ lǐ xíng, qí zhì bìng tóng, jiē wú zhí tián shù pū. tái lì: zhàn què zhě dé zhí tián shù pū wú què kě zhàn, zé suì liǎng shí qǐng dì zi yú tài cāng, měi yuè shòu fèng jí shù pū yú tài fǔ. zhǎng jiū chá nèi wài, shòu zhì chū shǐ, fēn pàn tái shì. yòu fēn zhí cháo táng, yǔ gěi shì zhōng zhōng shū shè rén tóng shòu biǎo lǐ yuān sòng, dié zhī yī rì, wèi zhī sān sī shòu shì. qí shì yǒu dà zhě, zé zhào xià shàng shū xíng bù yù shǐ tái dà lǐ sì tóng àn zhī, yì wèi cǐ wèi sān sī tuī shì. hòu hàn yǒng píng zhōng, shì yù shǐ hán lǎng gòng sān fǔ àn chǔ yù, yì jīn sān sī zhī lì. wǔ tài hòu shí, xíng yù zī zhāng, fán èr tái yù shǐ, duō kē kè wú ēn, yǐ zhū bào wèi shì, cāi zǔ qīng duó, gèng xiāng líng gòu, cǐ qí wèi bì yě. shén lóng yǐ lái shāo gé zhī, qí hòu míng liú shèn xuǎn, móu yú zhēn guān yǒng huī yǐ. shì yù shǐ zhī zhí yǒu sì, wèi tuī tuī zhě, zhǎng tuī jū yě. dàn zhǎng dàn jǔ. gōng xiè zhī gōng xiè shì. zá shì. tái shì xī zǒng pàn zhī. dìng diàn zhōng jiān chá yǐ xià zhí shì jí jìn míng gǎi zhuǎn, tái nèi zhī shì xī zhǔ zhī, hào wèi tái duān, tā rén chēng zhī yuē duān gōng. qí zhī zá shì zhě, wèi zhī zá duān, zuì wèi xióng jù. shí zuò zhī nán shè héng tà, wèi zhī nán chuáng. diàn zhōng jiān chá bù dé zuò. yì wèi zhī chī chuáng, yán chù qí shàng zhě. jiē jiāo ào zì dé, shǐ rén rú chī, shì gù wèi zhī chī chuáng. fán shì yù shǐ zhī lì, bù chū lěi yuè, zé qiān dēng nán shěng, gù hào wèi nán chuáng. bǎi rì chá qí xíng zhǐ chū rù, yī ràng qù jiù, diàn zhōng yǐ xià jiē bǐng ér suí zhī, xiān hòu kuī shī zhě yǒu fá. qí tài jí yǐ qián èr tái cháo liè zhī zhì, shì yù shǐ yǔ diàn zhōng suí zhàng rù, fēn jū liǎng xíng. dōng xíng zài shì zhōng huáng mén shì láng gěi shì zhōng hòu, qǐ jū láng cháng shì zhèng jiàn yì dài fū yù shǐ zhōng chéng xià. xī xíng zài zhōng shū lìng shì láng shè rén hòu, qǐ jū shè rén cháng shì jiàn yì dài fū yù shǐ zhōng chéng dài fū xià. chéng zhào zhě gè wǔ rì. yǒu zhǐ zhào yù shǐ, bù hū míng, zé chéng zhào zhě chū. chéng zhào yù shǐ jiù zài xī, kāi yuán chū zhì zài dōng. shì yù shǐ huò què, zé jiǎ diàn zhōng chéng zhī. zì zhì dé yǐ lái, zhū dào shǐ fǔ cān zuǒ, duō yǐ shěng láng jí yù shǐ wèi zhī, wèi zhī wài tái, zé jiē jiǎn xiào lǐ xíng jí nèi gòng fèng, huò jiān huò shè. zhū shǐ guān yì rán.
侍御史,於周為柱下史,老聃嘗為之。秦時,張蒼為御史,主柱下方書,亦其任也。又雲蒼為柱下御史,明習天下圖書計籍。(見史記。如淳曰:「方,板也,謂書事在板上也。秦以上置柱下史,蒼為御史,主柱下事。或曰主四方文書也。」又職官錄曰:「秦改御史為柱下史。」)一名柱後史,謂以鐵為柱,言其審固不橈也。(一雲冠法冠,一名柱後惠文,以鐵為柱也。法冠者,秦事云:「始皇滅楚,以其君冠賜御史,亦名獬豸冠。獬豸,獸名,一角,以觸不直也,故執法者冠之。」)亦為侍御史。漢因之,凡十五員。(又漢舊儀曰:漢」御史員四十五人,皆六百石。其十五人衣絳,給事殿中,為侍御史,宿廬在石渠門外,二人尚璽,四人持書給事,二人侍前,中丞一人領。餘三十人留寺,理百官事」。)侍御史,御史大夫自調更告入歸官,比丞相掾史,史白錄。(白錄,著錄而已。)惠帝初,遣御史監三輔郡,其後又置監御史。(漢官儀曰:「侍御史出督州郡盜賊,運漕軍糧,言督軍糧侍御史。至後漢,復有護漕都尉官,建武七年省。」晉太元六年,又置督運御史官。)其舉郡國孝廉第四科云:「有能按章覆問,文中御史。」(嚴延年遷侍御史,劾霍光專廢立。)武帝時,侍御史又有繡衣直指者,出討奸猾,理大獄,而不常置。(直指而行,無苟私也。衣以繡者,尊寵之也。江充拜直指繡衣使,督三輔盜賊,禁察逾侈。時近臣多奢僣,充皆舉劾,請沒入車馬,令身侍北軍擊匈奴,奏可。貴戚惶恐,見上叩頭,願得入錢贖罪。又王賀字翁孺,武帝時為繡衣御史,逐捕群盜,皆縱而不誅。暴勝之亦為之。至後漢,譙玄為繡衣御史,持節,分行天下,觀覽風俗,所至專行誅賞。沈約云:「繡衣御史,光武省,順帝復置,魏罷之。」)後漢亦有侍御史員,察舉非法,受公卿群吏奏事,有違失舉劾之。凡郊廟之祠及大朝會、大封拜,則二人監威儀,有違失則劾奏。以公府掾屬高第補之,或故牧守、議郎、郎中為之,唯德所在。初上稱守,滿歲拜真,出劇為刺史、二千石,平遷補縣令。見中丞,執板揖。順帝復絕他選,專用宰士,有三缺,三府各一,舉劾案章,事無大小,尚書受成而已,威烈赫奕,莫之敢犯。真御史守中丞、持書,服其冠紱,上事言守,關移稱真。又按二漢侍御史所掌凡有五曹:一曰令曹,(掌律令。)二曰印曹,(掌刻印。)三曰供曹,(掌齋祀。)四曰尉馬曹,(掌廄馬。)五曰乘曹,(掌車駕。)豹尾之內,便為禁省。(後漢桓典為侍御史,執政無所避,常乘驄馬,京都畏之,為之語曰:「行行且止,避驄馬御史。」又張綱為侍御史,順帝漢安時,遣八使按行風俗,唯綱最年少官卑,餘皆宿儒重位,同日受命,各之所部。綱獨埋其車輪於洛陽都亭,曰:「豺狼當路,安問狐狸!」遂奏大將軍梁冀兄弟罪惡。又陳翔字子麟,拜侍御史,正旦朝賀,大將軍梁冀威儀不整,翔奏請收冀理罪,時人奇之。又楊秉字叔節,拜侍御史,京師咸稱有宰相之才。)魏置御史八人。當大會殿中,御史簪白筆,側陛而坐。帝問左右:「此何官?何主?」辛毗曰:「此謂御史,舊時簪筆以奏不法。當如今者,直備位,但毦筆耳。」晉侍御史九人,頗用郡守為之,(山公啟事曰:」舊侍御史頗用郡守,今散二千石有才能尚少者可用不?」詔使八座詳之。毦音餌。)品同持書,而有十三曹。(十三曹者,謂吏曹、課第曹、直事曹、印曹、中都督曹、外都督曹、媒曹、符節曹、水曹、中壘曹、營軍曹、法曹、笇曹。及江左初,省課第曹,置庫曹,掌廄牧馬牛市租。後分庫曹,置左庫、外左庫二曹。)宋代多並諸曹,凡十御史焉。自漢以來,皆朝服法冠。(晉武庫失火,尚書郭彰與侍御史劉暾典知修復。彰以後親輕傲,以功程之聞呵暾曰:」我不能截卿角耶?」以御史著法冠,有兩角故也。暾厲色曰:「天子法冠,而欲截角!」命紙筆奏之。暾音他昆反。)齊有十人,梁陳皆九人,居曹糾察不法。後魏御史甚重,必以對策高第者補之。侍御史與殿中侍御史晝則外台受事,夜則番直內台。御史舊式不隨台主簡代。延昌中,王顯有寵於宣武,為御史中尉,始請革選。此後踵其事,每一中尉,則更簡代御史。北齊有八人,亦重其選。後周有司憲中士,則其任也。隋侍御史八人,自開皇之前,猶踵後魏革選;自開皇之後,始自吏部選用,不由台主,仍依舊入直禁中。大業中,始罷御史直宿台內,文簿皆持書主之,侍御史但侍從糾察而已,由是資位少減。大唐自貞觀初以法理天下,尤重憲官,故御史復為雄要。(貞觀十一年,吳王恪好畋獵,損居人田苗。侍御史柳范奏彈之。太宗因謂侍臣曰:「權萬紀事我兒,不能匡正,其罪合死。」范進曰:「房玄齡事陛下,猶不能諫止畋獵,豈可獨坐萬紀乎?」)其將除拜,皆吏部與台長官、宰相議定,然後依選例補奏,其內詔別拜者,不在其限。(顯慶元年八月,中書侍郎平章事李義府恃寵用事。聞婦人淳于氏有美色,坐事系大理,乃諷大理丞畢正義枉法出之,將納之。有言其狀者,上令給事中劉仁軌鞫之。義府恐洩其謀,遂逼正義自縊於獄中。上知,特原義府之罪。侍御史王義方奏:「義府擅殺寺丞,陛下雖以釋放,然天子置三公、九卿、二十七大夫、八十一元士,本欲水火相濟,鹽梅相成,然後庶績咸熙,風雨交泰,則知人主不得獨是獨非。昔唐堯至聖,失之於四凶;漢祖深仁,失之於陳豨;光武聰明寬恕,失之於龐萌;魏武勇略英雄,失之於張邈。此並英傑之主,莫不失之於前,得之於後。陛下繼聖,撫有萬邦,蠻陬夷落,猶懼刑網,況輦轂咫尺,奸臣肆虐,殺一六品寺丞,足使忠臣抗憤。縱令正義自取絞縊,此事彌不可容,便是畏義府之權勢能殺身。殺身滅口,此則生殺之威上非主出,賞罰之柄下移奸佞。請乞重勘正義,當致死之由,雪冤氣於幽泉,誅奸臣於白日。」對仗叱義府令下,義府顧視不退,義方三叱,上既無言,義府趨出。義方乃讀彈文曰:」義府善柔成性,佞媚為姿。昔事馬周,分桃見寵;後交劉洎,割袖承恩。生其羽翼,長其光價,因緣際會,遂階通達。貪冶容之好,原有罪之淳于;恐漏泄其謀,殞無辜之正義。此而可恕,孰不可容?請除君側,少答鴻私,碎首玉階,庶明臣節。伏請付法推斷,以申朝典。」)麟德以來,用人尤重,(高宗常問群臣求可為御史者,僉舉萬年尉楊子,失其名。居數月,復問之,群臣復舉焉。上曰:」吾聞斯人常以褻服居公堂視事,其可以為準繩司乎?」由是百司群寮,必表而親事。)選授之命,不由銓管。及李義府掌大選,寵任既重,始得補之。(神龍三年,吏部尚書蘇瑰案問鄭普思。其妻有寵於韋庶人,特飭命對御辯析,上屢抑瑰而理普思。侍御史范獻忠歷階曰:「臣請先罪蘇瑰。」上問其故,忠曰:「蘇瑰國之大臣,荷榮貴久矣,不能斬逆賊而後聞奏,令使眩惑天聰,搖動刑柄,而普思反狀昭露,陛下曲為申理,此則王者不死。今聖躬萬福,豈有剩天子耶!臣請先死,終不能事普思。」上意乃解,獄遂定。)自義府之後,無出於吏部者。(舊御史遭長官於途,皆免帽降乘,長官戢轡,辭而止焉。乾封中,王本立為侍御史,意氣頗高,途逢長官,端揖而已。自是諸人或降而立,或一足至地,或側鞍弛〈革登〉,輕重無恆。開元以來,但舉鞭聳揖而已。)侍御史凡四員,(本二員,顯慶中加二員。乾封二年二月,韋仁約除御史,與公卿相見,未嘗行拜禮。或勉之,約曰:「鶚雕鷹鸇,豈眾禽之偶?柰何設拜以狎之!且耳目之官,故當特立。」乃曰:」御史銜命出使,不能動搖山嶽、震攝州縣,誠曠職耳。」)內供奉二員。(侍御史內供奉與殿中御史內供奉、監察御史里行,其制並同,皆無職田、庶仆。台例:占闕者得職田、庶仆;無闕可占,則歲兩時請地子於太倉,每月受俸及庶仆於太府。)掌糾察內外,受制出使,分判台事。又分直朝堂,與給事中、中書舍人同受表理冤訟,迭知一日,謂之」三司受事」。其事有大者,則詔下尚書刑部、御史台、大理寺同按之,亦謂此為「三司推事」。(後漢永平中,侍御史寒朗共三府案楚獄,亦今三司之例。)武太后時,刑獄滋彰,凡二台御史,多苛刻無恩,以誅暴為事,猜阻傾奪,更相陵構,此其為弊也。神龍以來稍革之,其後名流慎選,侔於貞觀、永徽矣。侍御史之職有四,謂推、(推者,掌推鞫也。)彈、(掌彈舉。)公廨、(知公廨事。)雜事。(台事悉總判之。)定殿中、監察以下職事及進名、改轉,台內之事悉主之,號為」台端」,他人稱之曰」端公」。其知雜事者,謂之「雜端」,最為雄劇。食坐之南設橫榻,謂之」南床」。殿中、監察不得坐。(亦謂之」痴床」,言處其上者。皆驕傲自得,使人如痴,是故謂之「痴床」。)凡侍御史之例,不出累月,則遷登南省,故號為」南床」。百日察其行止出入,揖讓去就,殿中以下皆稟而隨之,先後虧失者有罰。其太極以前二台朝列之制,侍御史與殿中隨仗入,分居兩行。(東行在侍中、黃門侍郎、給事中後,起居郎、常侍、正諫議大夫、御史中丞下。西行在中書令、侍郎、舍人後,起居舍人、常侍、諫議大夫、御史中丞、大夫下。)承詔者各五日。有旨召御史,不呼名,則承詔者出。(承詔御史舊在西,開元初制在東。)侍御史或闕,則假殿中承之。(自至德以來,諸道使府參佐,多以省郎及御史為之,謂之外台,則皆檢校、里行及內供奉,或兼或攝。諸使官亦然。)
diàn zhōng shì yù shǐ
殿中侍御史
diàn zhōng shì yù shǐ. wèi lán tái qiǎn èr yù shǐ jū diàn zhōng, chá fēi fǎ, jí diàn zhōng shì yù shǐ zhī shǐ yě. jìn zhì sì rén, jiāng zuǒ duō zhì èr rén. sòng xú yuán zì diàn zhōng shì yù shǐ zhuǎn nán tái shì yù shǐ. liáng yǒu sì rén, zhǎng diàn nèi jìn wèi nèi shì. hòu wèi běi qí jiē yǒu zhī. suí chū, gǎi yuē diàn nèi shì yù shǐ, zhì shí èr rén, zhì yáng dì shěng. dà táng zhì liù yuán, chū yǒu èr yuán, zhēn guān èr shí èr nián zēng èr yuán, kāi yuán zhōng jiā èr yuán. nèi gòng fèng sān yuán, chū zhǎng jià chū yú lǔ bù nèi jiū chá fēi wéi, yú tóng shì yù shǐ, wéi bù pàn shì. xián hēng yǐ qián, qiān zhuǎn jí zhí shì yǔ shì yù shǐ xiāng yà. zì kāi yuán chū yǐ lái, quán guī shì yù shǐ, ér qiān zhuǎn yóu tóng, jiān zhī kù cáng chū nà jí gōng mén nèi shì, zhī zuǒ yòu xún, fēn jīng jī zhū zhōu zhū wèi bīng jìn lì yān, dàn jǔ wéi shī, hào wèi fù duān. kāi yuán èr nián sān yuè, diàn zhōng shì yù shǐ guō zhèn hé xíng bù shàng shū zhào yàn zhāo tài zǐ bīn kè wéi sì lì qīng zhōu cì shǐ wéi ān shí yuē: yàn zhāo yǐ nǚ wū zhào wǔ niáng zuǒ dào luàn cháng, tuō wèi zhū gū, qián xiāng yǐng yuán. jì yīn tí qiè, suì jiàn tái jiē, huò qū chē zào mén, zhe fù rén zhī fú huò xié qī jiù yè, shēn yóu zi zhī qíng. tóng è xiāng jì, yī zhì yú cǐ. yòu zhāng yì zhī xiōng dì shì qīng cháo yě, sì lì cǐ jì jié wèi jiù shēng. shén lóng zhī chū, yǐ hé zhū sǐ, tiān wǎng shū lòu, yāo lǐng wù quán, yǔ ān shí tuō fù ā wéi, biān zhū shǔ jí. zhōng zōng yàn jià, xuē xiāng wáng fǔ zhèng zhī zhì, dìng ā wéi lín cháo zhī cè, cǐ shí cháo yě yuān jù, rén shén yuàn fèn. chén tiǎn sī qīng xiàn, gǎn bù jiū dàn. yàn zhāo děng bìng qǐng zhǔn fǎ chù fēn. yú shì bìng biǎn qí guān. gé mén zhī wài, bǎi liáo bān xù yǒu lí lì shī liè yán xiāo ér bù sù zhě, zé jiū fá zhī. qí zhèng dōng dà huì, zé dài xuán zhì, chéng mǎ jiā shì, dài fū zhōng chéng jiā jīn lēi kē pèi. jù fú shàng diàn, gòng fèng zuǒ yòu. huò quē, zé lì bù yǐ tā guān shè zhī. qí jiāo sì xún xìng, dà bèi lǔ bù, chū rù yóu jīng mén zhě, jiān qí duì wǔ. chū, wǔ tài hòu shí yǒu diàn zhōng lǐ xíng jí yuán wài diàn zhōng yù shǐ guān, huò yǒu qǐ jiā wèi zhī ér jí zhēn zhě. shén lóng yǐ lái, wú jiān chá zé yǒu lǐ xíng.
殿中侍御史。魏蘭台遣二御史居殿中,察非法,即殿中侍御史之始也。晉置四人,江左多置二人。(宋徐爰自殿中侍御史轉南台侍御史。)梁有四人,掌殿內禁衛內事。後魏、北齊皆有之。隋初,改曰殿內侍御史,置十二人,至煬帝省。大唐置六員,(初有二員,貞觀二十二年增二員,開元中加二員。)內供奉三員,初掌駕出於鹵簿內糾察非違,餘同侍御史,唯不判事。咸亨以前,遷轉及職事與侍御史相亞。自開元初以來,權歸侍御史,而遷轉猶同,兼知庫藏出納及宮門內事,知左右巡,分京畿諸州諸衛兵禁隸焉,彈舉違失,號為」副端」。(開元二年三月,殿中侍御史郭震劾刑部尚書趙彥昭、太子賓客韋嗣立、青州刺史韋安石曰:「彥昭以女巫趙五娘左道亂常,託為諸姑,潛相影援。既因提挈,遂踐台階,或驅車造門,著婦人之服;或攜妻就謁,申猶子之情。同惡相濟,一至於此。又張易之兄弟勢傾朝野,嗣立此際結為舅生。神龍之初,已合誅死,天網疏漏,腰領誤全,與安石託附阿韋,編諸屬籍。中宗晏駕,削相王輔政之制,定阿韋臨朝之策,此時朝野冤懼,人神怨憤。臣忝司清憲,敢不糾彈。彥昭等並請准法處分。」於是並貶其官。)閤門之外,百僚班序有離立失列、言囂而不肅者,則糾罰之。其正冬大會,則戴玄豸,乘馬加飾,(大夫、中丞加金勒珂珮。)具服上殿,供奉左右。或缺,則吏部以他官攝之。其郊祀、巡幸,大備鹵簿,出入由旌門者,監其隊伍。初,武太后時有殿中里行及員外殿中御史官,或有起家為之而即真者。神龍以來,無監察則有里行。
jiān chá shì yù shǐ
監察侍御史
jiān chá yù shǐ. chū, qín yǐ yù shǐ jiān lǐ zhū jùn, wèi zhī jiān yù shǐ, hàn bà qí míng. zhì jìn tài yuán zhōng, shǐ zhì jiǎn xiào yù shǐ, yǐ wú hùn zhī wèi zhī, zhǎng xíng mǎ wài shì, jìn zhì yún: gǔ sī lì zhī xíng mǎ wài shì. jìn guò jiāng, bà sī lì guān, gù zhì jiǎn xiào yù shǐ, zhuān zhǎng xíng mǎ wài shì. yì lán tái zhī zhí. yòu yǒu jìn fáng yù shǐ. sòng qí yǐ lái wú wén. hòu wèi tài hé mò, yì zhì cǐ guān, sù zhí wài tái, bù dé rù sù nèi shěng. běi qí jiǎn xiào yù shǐ shí èr rén. hòu zhōu sī xiàn lǚ xià shì bā rén, gài yì qí zhí. suí kāi huáng èr nián, gǎi jiǎn xiào yù shǐ wèi jiān chá yù shǐ, fán shí èr rén. yáng dì zēng zhì shí liù yuán, zhǎng chū shǐ jiǎn xiào. dà táng jiān chá yù shǐ shí yuán, chū yǒu sì yuán, zhēn guān èr shí èr nián jiā èr yuán, xiǎn qìng zhōng jiā èr yuán, kāi yuán zhōng jiā èr yuán. lǐ xíng wǔ yuán, zhǎng nèi wài jiū chá bìng jiān jì sì jí jiān zhū jūn chū shǐ děng. jiān chá yù shǐ zhí zhī cháo táng, zhèng mén wú jí, fēi yīn zòu shì, bù dé rù zhì diàn tíng, zài xī fèng què nán, shì diàn zhōng shì yù shǐ yǐ shàng cóng guān xiàng mén chū, ruò cóng tiān jiàng. zhì kāi yuán qī nián sān yuè, chì bìng lìng suí zhàng rù gé. suí mò yì qiǎn yù shǐ jiān jūn. chuí gǒng sān nián shí yī yuè, fèng gé shì láng wéi fāng zhì zòu yán: jiù zhì yǒu yù shǐ jiān jūn, jīn wèi chāi qiǎn, kǒng kuī shī jié dù. wǔ tài hòu yuē: jiāng chū shī, jūn shòu zhī yǐ fǔ yuè, kǔn wài zhī shì jiē shǐ cái zhī. shǐ wén bǐ lái yù shǐ jiān jūn, nǎi yǒu kòng zhì, jūn zhōng dà xiǎo zhī shì, jiē xū chéng bǐng, fēi suǒ yǐ wěi zhuān zhēng yě. yǐ bēi zhì zūn, lǐ biàn bù kě. bù xǔ. zuì rén dāng chī yú cháo zhě, yì jiān zhī, fēn wèi zuǒ yòu xún, jiū chá wéi shī. gāo zōng shí, yù shǐ wéi rén yuē zòu hé zhōng shū lìng chǔ suì liáng yì mǎi zhái dì, suì liáng biǎn wèi tóng zhōu cì shǐ. wàn suì tōng tiān yuán nián wǔ yuè, jiān chá yù shǐ jì lǚ zhōng hé zòu yù shǐ zhōng chéng lái jùn chén fàn zhuàng yǒu wǔ: yī zhuān shàn guó quán, èr móu hài zhōng shàn, sān zāng huì tān zhuó, sì shī lǐ yì jiào, wǔ yín hūn hěn lì. lùn zī wǔ zuì, hé zhì wàn zhū, qǐng xià yù lǐ zuì. zhǎng ān sì nián sān yuè, jiān chá yù shǐ xiāo zhì zhōng dàn fèng gé shì láng tóng fèng gé luán tái sān pǐn sū wèi dào zāng wū, biǎn guān. yù shǐ dài fū lǐ chéng jiā cháng zhào zhū yù shǐ, zé zhī yuē: jìn rì dàn shì, bù zī dài fū, lǐ hū? zhòng bù gǎn duì. zhì zhōng jìn yuē: gù shì, tái zhōng wú zhǎng guān. yù shǐ, rén jūn ěr mù, bǐ jiān shì zhǔ, dé gè zì dàn shì, bù xiāng guān bái. ruò xiān bái dài fū ér xǔ dàn shì, rú dàn dài fū, bù zhī bái shuí yě. chéng jiā mò rán, dàn qí gāng zhèng. yǐ chéng tiān zhū què jiē wèi jiè, měi yuè yī dài. jiāng huì, jí xún xíng bù dà lǐ dōng xī tú fāng jīn wú jí xiàn yù. ruò sōu shòu, zé jiān wéi, chá duàn jué shī qín zhě, liàng yí hé zòu. jǐng lóng sān nián, jiān chá yù shǐ cuī wǎn dàn zòu zǎi xiàng zōng chǔ kè jì chù nà děng jiāo zì bá hù, qǐng shōu hé zhī. jiù zhì, dà chén yǒu bèi yù shǐ dàn zhě, jiē fǔ lóu qū chū, dài zuì cháo táng. jīn chǔ kè děng chēn mù zuò sè, chēng yǐ zhōng gěng bèi wū. zhōng zōng lìng wǎn yǔ chǔ kè yuē wèi xiōng dì, shí rén qiè hào wèi hé shì tiān zǐ. kāi yuán chū, gé yǐ diàn zhōng zhǎng zuǒ yòu xún, jiān chá huò quán zhǎng zhī, fēi běn rèn yě. zhí wù fán zá, bǎi sī wèi jù, qí xuǎn bài duō zì jīng jī xiàn wèi. jīng jī jí chì xiàn yě. yòu yǒu jiān chá yù shǐ lǐ xíng zhě, tài zōng zhì, zì mǎ zhōu shǐ yān. shǐ mǎ zhōu yǐ bù yī yǒu zhào lìng yú jiān chá yù shǐ lǐ xíng, suì yǐ wèi míng. hòu gāo zōng shí, wáng běn lì zì xīn zhōu dìng xiāng xiàn wèi wèi zhī. fán lǐ xíng, jiē shòu fèng yú běn guān, duō fù běn guān zhě. zì wáng dà bīn hòu, bà běn guān fèng, fāng yǒu jí zhēn zhě. wǔ tài hòu shí, fù yǒu yuán wài jiān chá shì jiān chá, huò yǒu qǐ jiā wèi zhī ér jí zhēn zhě. yòu yǒu tái shǐ bā rén, fèng yì yú běn guān qǐng, yú tóng jiān chá. shí rén hū wèi liù xiāng. lì bù shì qí shì jiān chá. shén lóng yǐ lái, wú fù yuán wài jí shì, dàn yǒu lǐ xíng. fán zhū nèi gòng fèng jí lǐ xíng, qí yuán shù gè jū zhèng guān zhī bàn, wéi fèng lù yǒu chà, zhí shì yǔ zhèng tóng. kāi yuán wǔ nián, jiān chá yù shǐ dù xiān wǎng qì xī fù tún, huì guō qián guàn yǔ shǐ xiàn děng bù xié, gèng xiāng zhí zòu, zhào xiān àn qí shì shí. shǐ xiàn yǐ jīn yí xiān, gù cí. zuǒ yòu yuē: gōng yuǎn shǐ jué yù, bù kě shī fān rén qíng. xiān bù dé yǐ shòu, mái yú mù xià, jì qù chū jìng, nǎi yí dié lìng shōu qǔ zhī.
監察御史。初,秦以御史監理諸郡,謂之監御史,漢罷其名。至晉太元中,始置檢校御史,以吳混之為之,掌行馬外事,(晉志云:「古司隸知行馬外事。晉過江,罷司隸官,故置檢校御史,專掌行馬外事。」)亦蘭台之職。(又有禁防禦史。)宋、齊以來無聞。後魏太和末,亦置此官,宿直外台,不得入宿內省。北齊檢校御史十二人。後周司憲旅下士八人,蓋亦其職。隋開皇二年,改檢校御史為監察御史,凡十二人。煬帝增置十六員,掌出使檢校。大唐監察御史十員,(初有四員,貞觀二十二年加二員,顯慶中加二員,開元中加二員。)里行五員,掌內外糾察並監祭祀及監諸軍、出使等。監察御史職知朝堂,正門無籍,非因奏事,不得入至殿庭,在西鳳闕南,視殿中侍御史以上從觀象門出,若從天降。至開元七年三月,飭並令隨仗入閤。(隋末亦遣御史監軍。垂拱三年十一月,鳳閣侍郎韋方質奏言:」舊制有御史監軍,今未差遣,恐虧失節度。」武太后曰:「將出師,君授之以斧鉞,閫外之事皆使裁之。始聞比來御史監軍,乃有控制,軍中大小之事,皆須承稟,非所以委專征也。以卑制尊,理便不可。」不許。)罪人當笞於朝者,亦監之,分為左右巡,糾察違失。(高宗時,御史韋仁約奏劾中書令褚遂良抑買宅地,遂良貶為同州刺史。萬歲通天元年五月,監察御史紀履忠劾奏御史中丞來俊臣犯狀有五:」一專擅國權,二謀害忠善,三贓賄貪濁,四失禮義教,五淫昏狠戾。論茲五罪,合至萬誅,請下獄理罪。」長安四年三月,監察御史蕭至忠彈鳳閣侍郎、同鳳閣鸞台三品蘇味道贓污,貶官。御史大夫李承嘉嘗召諸御史,責之曰:「近日彈事,不咨大夫,禮乎?」眾不敢對。至忠進曰:「故事,台中無長官。御史,人君耳目,比肩事主,得各自彈事,不相關白。若先白大夫而許彈事,如彈大夫,不知白誰也。」承嘉默然,憚其剛正。)以承天、朱雀街為界,每月一代。將晦,即巡刑部、大理、東西徒坊、金吾及縣獄。若蒐狩,則監圍,察斷絕失禽者,量宜劾奏。(景龍三年,監察御史崔琬彈奏宰相宗楚客、紀處納等驕恣跋扈,請收劾之。舊制,大臣有被御史彈者,皆俯僂趨出,待罪朝堂。今楚客等瞋目作色,稱以忠鯁被誣。中宗令琬與楚客約為兄弟,時人竊號為」和事天子」。)開元初,革以殿中掌左右巡,監察或權掌之,非本任也。職務繁雜,百司畏懼,其選拜多自京畿縣尉。(京畿即赤縣也。)又有監察御史里行者,太宗置,自馬周始焉。(始馬周以布衣有詔令於監察御史里行,遂以為名。後高宗時,王本立自忻州定襄縣尉為之。凡里行,皆受俸於本官,多複本官者。自王大賓後,罷本官俸,方有即真者。)武太后時,復有員外監察、試監察,或有起家為之而即真者。又有台使八人,俸亦於本官請,餘同監察。(時人呼為六相。)吏部式其試監察。神龍以來,無復員外及試,但有里行。凡諸內供奉及里行,其員數各居正官之半,唯俸祿有差,職事與正同。(開元五年,監察御史杜暹往磧西覆屯,會郭虔瓘與史獻等不協,更相執奏,詔暹按其事實。史獻以金遺暹,固辭。左右曰:「公遠使絕域,不可失番人情。」暹不得已受,埋於幕下,既去出境,乃移牒令收取之。)
zhǔ bù
主簿
zhǔ bù. hàn yǒu yù shǐ zhǔ bù, zhāng zhōng wèi yù shǐ dài fū, shǔ sūn bǎo wèi zhǔ bù. wèi jìn yǐ lái wú wén. zhì suí dà yè sān nián, yù shǐ tái shǐ zhì zhǔ bù èr rén. suí jiān zhì lù shì, yuán èr rén. dà táng zhì yī yuán, zhǎng fù shì gōu jī, shěng shǔ chāo mù, jiān yìn, gěi zhǐ bǐ. qí fèng lù yǔ diàn zhōng yù shǐ tóng. wǔ dé mò, dù yān wèi dài fū, yǐ lì bù zhǔ shì lín huái xìn wèi zhī. zhēn guān zhōng, zì zhāng hóng jì wèi cǐ guān zhī hòu, suì wèi měi zhí, guǎn xiá tái zhōng zá wù gōng xiè chú kù, jiǎn dū lìng shǐ nú bì, pèi xūn sàn guān zhí shì. měi shí zé zhí huáng juǎn, shū qí qiǎn fá. lù shì yǐ xià xiǎo lì gè yǒu chà.
主簿。漢有御史主簿,(張忠為御史大夫,署孫寶為主簿。)魏晉以來無聞。至隋大業三年,御史台始置主簿二人。(隋兼置錄事,員二人。)大唐置一員,掌付事勾稽,省署鈔目,監印,給紙筆。其俸祿與殿中御史同。武德末,杜淹為大夫,以吏部主事林懷信為之。貞觀中,自張弘濟為此官之後,遂為美職,管轄台中雜務、公廨、廚庫,檢督令史、奴婢,配勛、散官職事。每食則執黃卷,書其譴罰。(錄事以下小吏各有差。)