strong lǐ jiǔ yán gé jiǔ jí lǐ bā strong
禮九 沿革九 吉禮八
shí xiǎng
時享
jiàn xīn fù yú xià yīn zhōu hàn hòu hàn wèi sòng qí liáng chén hòu wèi běi qí hòu zhōu suí dà táng
(薦新附 虞 夏 殷 周 漢 後漢 魏 宋 齊 梁 陳 後魏 北齊 後周 隋 大唐)
xiān wáng zhì lǐ, yī sì shí ér jì zhě, shí yí jié biàn, xiào zǐ gǎn ér sī qīn, gù fèng jiàn wèi, yǐ shēn xiào jìng zhī xīn, shèn zhōng zhuī yuǎn zhī yì. gù lǐ jì yún: shuāng lù jì jiàng, jūn zǐ lǚ zhī, bì yǒu qī chuàng zhī xīn yǔ lù jì rú, jūn zǐ lǚ zhī, bì yǒu chù tì zhī gǎn. jiē yǐ mèng yuè, wú cháng rì, zé yuè zhōng róu rì, bo, dé jí zé jì zhī, jìng zhī zhì yě.
先王制禮,依四時而祭者,時移節變,孝子感而思親,故奉薦味,以申孝敬之心,慎終追遠之意。故禮記云:」霜露既降,君子履之,必有悽愴之心;雨露既濡,君子履之,必有怵惕之感。」皆以孟月,無常日,擇月中柔日,卜,得吉則祭之,敬之至也。
yǒu yú shì sì shí zhī jì míng: chūn yuē yuè, xià yuē dì, qiū yuē cháng, dōng yuē zhēng. qí jì shàng qì, jiāo tè shēng yún xuè xīng yàn jì, yòng qì yě. shàng wèi xiān jiàn zhī yě. fǎ xiān yíng shēng, shā zhī qǔ xuè, gào yú shì, yǐ jiàng qí shén, rán hòu yòng lè ér xíng jì shì. qí jì guì shǒu.
有虞氏四時之祭名:春曰禴,夏曰禘,秋曰嘗,冬曰烝。其祭尚氣,郊特牲雲」血、腥、爓祭,用氣也。」(尚謂先薦之也。)法先迎牲,殺之取血,告於室,以降其神,然後用樂而行祭事。其祭貴首。
xià shì shí jì zhī míng, yīn yǒu yú. qí jì guì xīn.
夏氏時祭之名,因有虞。其祭貴心。
yīn yuè dì cháng zhēng, yì yīn yú xià zhī zhì. wáng zhì yún chūn yuè, xià dì, qiū cháng, dōng zhēng. zhèng xuán yún cǐ xià yīn zhī fǎ. qí jì shàng shēng, jiāo tè shēng yún: chòu wèi wèi chéng, dí dàng qí shēng, lè sān què, rán hòu chū yíng shēng, shēng yīn zhī hào, suǒ yǐ zhào gào yú tiān dì zhī jiān yě. dí dàng yóu yáo dòng yě. qí jì guì gān.
殷禴禘嘗烝,亦因虞夏之制。王制雲「春禴,夏禘,秋嘗,冬烝」。(鄭玄雲「此夏殷之法」。)其祭尚聲,郊特牲云:「臭味未成,滌盪其聲,樂三闋,然後出迎牲,聲音之號,所以詔告於天地之間也。」(滌盪猶搖動也。)其祭貴肝。
zhōu jì, chūn yuē cí, xià yuē yuè, qiū yuē cháng, dōng yuē zhēng. yǐ dì wèi yīn jì zhī míng. qí jì shàng chòu, jiāo tè shēng yún: zhōu rén shàng chòu, guàn yòng chàng chòu, yù hé chàng, chòu yīn dá yú yuān quán, jì guàn, rán hòu yíng shēng, zhì yīn qì yě. guàn wèi yǐ guī zàn zhuó yù chàng shǐ xiàn shén. yǐ nǎi yíng shēng, yú tíng shā zhī. qí jì guì fèi. xíng jiǔ xiàn zhī lǐ. qí lǐ bèi chén yú xià.
周祭,春曰祠,夏曰禴,秋曰嘗,冬曰烝。以禘為殷祭之名。其祭尚臭,郊特牲云:「周人尚臭,灌用鬯臭,郁合鬯,臭陰達於淵泉,既灌,然後迎牲,致陰氣也。」(灌謂以珪瓚酌郁鬯始獻神。已乃迎牲,於庭殺之。)其祭貴肺。行九獻之禮。(其禮備陳於下。)
jì zhī rì, wáng fú gǔn miǎn ér rù miào, gōng zé zòu yǐ wáng xià. wáng rù, lì yú dōng xù. hòu zé fù huī ér rù, lì yú xī xù, shī rù zhī hòu, nǎi jiù yú xī fáng. zhuǎn jiù xī fáng zhě, suǒ yǐ fàng yīn yáng zhī yì. lǐ qì yún: dà míng shēng yú dōng, yuè shēng yú xī, yīn yáng zhī fēn, fū fù zhī wèi yě. shī fú gǔn miǎn ér rù, gōng zé zòu sì xià. wáng fǎn yú shì, ér bù yíng shī. jì tǒng yún: jūn yíng shēng ér bù yíng shī, suǒ yǐ bié xián yě. yú shì wáng yǐ guī zàn zhuó jī yí zhī yù chàng yǐ xiàn shī, shī yǐ guàn dì jiàng shén, shī jì zhī, cuì zhī, diàn zhī. cǐ wèi guàn shén zhī yī xiàn yě. hòu nǎi yǐ zhāng zàn zhuó niǎo yí zhī yù chàng yǐ xiàn shī, shī jì zhī, cuì zhī, diàn zhī. cǐ wèi èr xiàn yě. wáng nǎi tǎn ér yíng shēng yú mén, shēng rù mén zé zòu zhāo xià. wáng qīn qiān shēng, gōng qīng dài fū zhí bì yǐ cóng, rù ér gào yú tíng yún bó shuò féi tú. wáng nǎi lì shēng yú bēi, qīn zhí luán dāo, qǐ qí máo xuè yǐ shòu yú zhù. zhù rù, gào yú yōu quán zhī yì. suì nǎi shā shēng, shǐ xíng cháo jiàn zhī shì. fán shēng, miào yòng yī láo. gōng yáng chuán yuē: zhōu gōng bái mǔ, lǔ gōng xīng gāng, qún gōng bù máo. cháo jiàn zhī shí, shī chū yú shì, zuò yú hù xī, nán miàn. zhǔ zài xī, dōng miàn. jiāo tè shēng yún: zhào zhù yú shì, zuò shī yú táng. zhèng xuán zhù yún: wèi cháo shì shí, yíng shī yú hù wài. shí shī zhǔ zhī qián, jiàn yǐ biān dòu pú hǎi ér yǐ. nǎi qǔ shēng lǜ liáo liáo yú lú tàn, rù yǐ zhào shén yú shì. yú shí wáng qīn xǐ gān yú yù chàng ér fán zhī, yǐ huī yú zhǔ. zhǔ rén qīn zhì qí gān, suǒ wèi zhì jì yě. cì nǎi shēng shēng shǒu yú shì zhōng běi yōng xià, zūn shǒu shàng qì zhī yì yě. shí yòu jiàn xīng yú shī zhǔ zhī qián, wèi zhī cháo jiàn. yú shí wáng nǎi yǐ yù jué zhuó xiàn sù hé fǎn, xià tóng. zūn zhōng lǐ qí yǐ xiàn. cǐ sān xiàn yě. hòu yú shì jiàn cháo shì zhī biān, shí táng shàng yǐ jiā zhōng zhī diào gē, táng xià yǐ wú shè zhī diào zuò dà wǔ zhī lè. hòu yú shì yì yǐ yù jué zhuó xiàn zūn lǐ qí yǐ xiàn shī. cǐ sì xiàn yě. shí táng xià zhī lè yì zuò yě. yú shí wáng zì zuò jiē ér xī zhuó xiàn, hòu cóng xī jiē dōng zhuó xiàn. suǒ wèi lǐ jiāo dòng hū shàng, lè jiāo yīng hū xià. zhì jiàn shú zhī shí, wèi zhī kuì shí. xiān jiàn shú yú táng. shì chén cǐ shè zhuàn zhī lǐ, fēi wèi jí shí. shè zhuàn zhī shí, wáng jí shī jiē yǒu yǐ zhù zhī chù, shè jī yú bàng, gù yún biàn jī yě. shè xí zhī hòu, gèng shè shī zhǔ zhī xí yú táng, zài hù nèi xī fāng, dōng miàn, shī zài qí běi. bù shī zhǔ xí qì, nǎi qiān suǒ shè yú táng shàng zhī zhuàn, zhì shī zhǔ zuò qián. shí zhù yòu yǐ jiǎ zhuó diàn, diàn yú zhuàn nán, suǒ wèi tiān zǐ diàn jiǎ. yòu qǔ cháng jiān zhī gài zhī xiāo hé shān xiāng, zhèng yún: shān dāng wèi xīn, zì zhī wù. liáo yú lú tàn, suǒ wèi chòu yáng dá yú qiáng wū. nǎi yíng shī zhǔ rù shì, jí xí, jǔ diàn jiǎ jiāng jì zhī. shí zhù zé zhào wáng bài tuǒ shī, jiāo tè shēng yún jǔ jiǎ jiǎo zhào tuǒ shī shì yě. bài qì, shī suì jì jiǔ yǐ jīng máo, wèi zhī suō jiǔ. zuǒ chuán yún: ěr gòng bāo máo bù rù, wáng jì bù gōng, wú yǐ suō jiǔ. shī suì cuì zhī, diàn zhī, shī nǎi zuò. yú shì wáng yǐ yù jué zhuó xiàng zūn àng qí yǐ xiàn shī. cǐ wǔ xiàn yě. shí hòu jiàn kuì shí zhī biān, yòu yǐ yù jué zhuó xiàng zūn lǐ qí yǐ xiàn shī. cǐ liù xiàn yě. wáng jí hòu měi xiàn, jiē zuò lè rú chū. shī shí qì, wáng yǐ yù jué zhuó cháo jiàn zhī xiàn zūn lǐ qí yǐ yìn shī, wèi zhī cháo xiàn, yì zūn xiāng yīn. cǐ qī xiàn yě. hòu jiàn jiā shì zhī dòu biān. shī yǐn qī, wáng kě yǐ xiàn gōng. shī yǐn qì, shòu zhù, zhù zhuó qīng jiǔ yǐ shòu shī, shī yǐ cù wáng, wáng jí shè cù xí yú hù nèi. shī shǎo jì zhuàn shǔ jì, bìng jiǎ fú wáng, wáng nǎi yǐ chū, liàng rén yǔ yù rén shòu zhī. zhōu lǐ zōng bó zhí yún: liàng rén yǔ yù rén shòu jǔ jiǎ zhī zú jué. hòu yǐ yù jué zhuó kuì shí xiàng zūn zhī àng qí yǐ xiàn shī, yuē zài xiàn, yì zūn zhī xiāng yīn. shī cù hòu rú wáng zhī fǎ, hòu yǐn cù jiǔ. cǐ bā xiàn yě. shī yǐn bā, wáng kě yǐ xiàn qīng. zhū hóu wèi bīn zhě yǐ yù jué zhuó àng qí, bèi zú shí sān xiàn. hé jiǔ xiàn, fán wáng jí hòu gè sì, zhū hóu wèi bīn zhě yī yě. shī yǐn jiǔ, wáng kě yǐ xiàn dài fū shì. qǔ huì jūn yú xià zhī yì. shī yǐn qì, yòu cù zhū chén, rú hòu zhī fǎ. zì jiǔ xiàn zhī hòu, suì jiàng, miǎn ér fǔ gàn, wǔ dà wǔ zhī lè yǐ lè shī. jì tǒng yún: jūn zhí gàn qī jiù wǔ wèi, miǎn ér zǒng gàn, lǜ qí qún chén, yǐ lè huáng shī. jiǔ xiàn zhī hòu, gèng wèi sì zǐ jǔ diàn, yǔ zhū chén jìn xiàn, gēng xíng sān jué, jiē wèi zhī jiā jué, zé yòng bì sàn bì jiǎo. míng táng wèi yún jiā yǐ bì sàn bì jiǎo. jí xíng lǚ chóu wú suàn zhī jué. lè zuò yì rán. lǚ chóu jì qì, zé shī chū. shī chū zhī hòu, zé sì zǐ jùn zhī. wén wáng shì zǐ yún: dēng jùn shòu jué yǐ shàng sì, zūn zǔ zhī dào. zhèng xuán zhù yún: shàng sì, zǔ zhī zhèng tǒng. jué míng, gèng yǐ yī láo yì yú bēng. yú miào mén zhī wài ér xíng qí lǐ.
祭之日,王服袞冕而入廟,工則奏以王夏。王入,立於東序。後則副褘而入,立於西序,屍入之後,乃就於西房。(轉就西房者,所以放陰陽之義。禮器云:「大明生於東,月生於西,陰陽之分,夫婦之位也。」)屍服袞冕而入,工則奏肆夏。王反於室,而不迎屍。(祭統云:」君迎牲而不迎屍,所以別嫌也。」)於是王以珪瓚酌雞彝之郁鬯以獻屍,屍以祼地降神,屍祭之,啐之,奠之。此為祼神之一獻也。後乃以璋瓚酌鳥彝之郁鬯以獻屍,屍祭之,啐之,奠之。此為二獻也。王乃袒而迎牲於門,牲入門則奏昭夏。王親牽牲,公卿大夫執幣以從,入而告於庭雲」博碩肥腯」。王乃麗牲於碑,親執鸞刀,啟其毛血以授於祝。祝入,告於幽全之義。遂乃殺牲,始行朝踐之事。凡牲,廟用一牢。(公羊傳曰:」周公白牡,魯公騂剛,群公不毛。」)朝踐之時,屍出於室,坐於戶西,南面。主在西,東面。(郊特牲云:」詔祝於室,坐屍於堂。」鄭玄注云:」謂朝事時,迎屍於戶外。」)時屍、主之前,薦以籩豆脯醢而已。乃取牲膟膋燎於爐炭,入以詔神於室。於時王親洗肝於郁鬯而燔之,以隳於主。主人親制其肝,所謂制祭也。次乃升牲首於室中北墉下,尊首尚氣之義也。時又薦腥於屍、主之前,謂之朝踐。於時王乃以玉爵酌獻(素何反,下同。)樽中醴齊以獻。此三獻也。後於是薦朝事之籩,時堂上以夾鍾之調歌,堂下以無射之調作大武之樂。後於是亦以玉爵酌獻樽醴齊以獻屍。此四獻也。時堂下之樂亦作也。於時王自阼階而西酌獻,後從西階東酌獻。(所謂」禮交動乎上,樂交應乎下」。)至薦熟之時,謂之饋食。先薦熟於堂。(視陳此設饌之禮,非謂即食。)設饌之時,王及屍皆有倚住之處,設機於傍,故云變機也。設席之後,更設屍主之席於堂,在戶內西方,東面,屍在其北。布屍主席訖,乃遷所設於堂上之饌,置屍主坐前。時祝又以斝酌奠,奠於饌南,所謂天子奠斝。又取腸間脂概之蕭合膻薌,(鄭云:」膻當為馨,字之誤。」)燎於爐炭,所謂臭陽達於牆屋。乃迎屍主入室,即席,舉奠斝將祭之。時祝則詔王拜妥屍,(郊特牲雲」舉斝角詔妥屍」是也。)拜訖,屍遂祭酒以菁茅,謂之縮酒。(左傳云:」爾貢苞茅不入,王祭不供,無以縮酒。」)屍遂啐之,奠之,屍乃坐。於是王以玉爵酌象樽盎齊以獻屍。此五獻也。時後薦饋食之籩,又以玉爵酌象樽醴齊以獻屍。此六獻也。(王及後每獻,皆作樂如初。)屍食訖,王以玉爵酌朝踐之獻樽醴齊以酳屍,謂之朝獻,亦樽相因。此七獻也。後薦加事之豆籩。屍飲七,王可以獻公。屍飲訖,授祝,祝酌清酒以授屍,屍以酢王,王及設酢席於戶內。屍少祭饌黍稷,並假福王,王乃以出,量人與郁人受之。(周禮宗伯職云:」量人與郁人受舉斝之卒爵。」)後以玉爵酌饋食象樽之盎齊以獻屍,曰再獻,亦樽之相因。屍酢後如王之法,後飲酢酒。此八獻也。屍飲八,王可以獻卿。諸侯為賓者以玉爵酌盎齊,備卒食三獻。合九獻,凡王及後各四,諸侯為賓者一也。屍飲九,王可以獻大夫、士。(取惠均於下之義。)屍飲訖,又酢諸臣,如後之法。自九獻之後,遂降,冕而撫干,舞大武之樂以樂屍。(祭統云:「君執干戚就舞位,冕而總干,率其群臣,以樂皇屍。」)九獻之後,更為嗣子舉奠,與諸臣進獻,更行三爵,皆謂之加爵,則用璧散璧角。(明堂位雲」加以璧散璧角」。)即行旅酬無算之爵。樂作亦然。旅酬既訖,則屍出。屍出之後,則嗣子餕之。(文王世子云:「登餕受爵以上嗣,尊祖之道。」鄭玄注云:「上嗣,祖之正統。」)厥明,更以一牢繹於祊。(於廟門之外而行其禮。)
qí sì shí xīn wù chū dēng, jiē xiān jiàn qǐn miào ér hòu shí. èr yuè xiàn gāo kāi bīng. chūn fēn fāng wēn, xiàn gāo yǐ jì sī hán, ér hòu kāi bīng. zuǒ chuán yuē: běi lù ér cáng bīng, xī lù cháo dí ér chū zhī. xiān jiàn qǐn miào ér hòu shí. sì yuè yǐ zhì cháng mài, mài zhī xīn, qì yóu shèng, yǐ zhì shí zhī, sàn qí rè. qī yuè dēng gǔ, shǔ jì zhī shǔ, yú shì yuè shǐ shú, ér xiān jiàn. bā yuè cháng má, jiǔ yuè cháng dào, jiē chū shú ér jiàn zhī. shí èr yuè cháng yú. cǐ shí yú dé yáng qì, jié měi.
其四時新物初登,皆先薦寢廟而後食。二月獻羔開冰。(春分方溫,獻羔以祭司寒,而後開冰。左傳曰:」北陸而藏冰,西陸朝覿而出之。」先薦寢廟而後食。)四月以彘嘗麥,(麥之新,氣尤盛,以彘食之,散其熱。)七月登穀,(黍稷之屬,於是月始熟,而先薦。)八月嘗麻,九月嘗稻,(皆初熟而薦之。)十二月嘗魚。(此時魚得陽氣,潔美。)
hàn huì dì shí, shū sūn tōng yuē: gǔ zhě yǒu chūn cháng guǒ. fāng jīn yīng táo shú, kě xiàn. suì xiàn zōng miào. yán shī gǔ yuē: lǐ jì, zhòng xià yuè, xiū yǐ hán táo, xiān jiàn qǐn miào, jí cǐ yīng gū yě. zhū guǒ zhī xiàn yóu cǐ xìng.
漢惠帝時,叔孫通曰:「古者有春嘗果。方今櫻桃熟,可獻。」遂獻宗廟。(顏師古曰:「禮記,仲夏月,羞以含桃,先薦寢廟,即此櫻柧也。」)諸果之獻由此興。
hòu hàn guāng wǔ dì jiàn wǔ èr nián zhēng yuè, lì gāo miào yú luò yáng, hàn jiù yí yuē: gù xiào wǔ miào. gǔ jīn zhù yuē: yú luò yáng xiào guān lì zhī. sì shí xiá sì, gāo dì wèi tài zǔ, wén dì wèi tài zōng, wǔ dì wèi shì zōng, rú jiù. yú dì sì shí chūn yǐ zhēng yuè, xià yǐ sì yuè, qiū yǐ qī yuè, dōng yǐ shí yuè jí là, yī suì wǔ sì. líng dì shí, jīng dū sì shí suǒ jì gāo miào wǔ zhǔ, shì zǔ miào qī zhǔ, shǎo dì sān líng, zhuī zūn hòu sān líng, fán shēng yòng shí bā tài láo.
後漢光武帝建武二年正月,立高廟於雒陽,(漢舊儀曰:「故孝武廟。」古今注曰:「於雒陽校官立之。」)四時祫祀,高帝為太祖,文帝為太宗,武帝為世宗,如舊。餘帝四時春以正月,夏以四月,秋以七月,冬以十月及臘,一歲五祀。靈帝時,京都四時所祭高廟五主,世祖廟七主,少帝三陵,追尊后三陵,凡牲用十八太牢。
gǔ bù mù jì, hàn zhū líng jiē yǒu yuán qǐn, chéng qín suǒ wèi yě. shuō zhě yǐ wèi gǔ zōng miào qián zhì miào, hòu zhì qǐn, yǐ xiàng rén jūn zhī jū qián yǒu zhāo, hòu yǒu qǐn. yuè lìng yǒu xiān jiàn qǐn miào, shī chēng qǐn miào yì yì, yán xiāng tōng yě. miào yǐ cáng zhǔ, yǐ sì shí jì. qǐn yǒu yì guān jǐ zhàng xiàng shēng zhī jù, yǐ jiàn xīn wù. qín shǐ chū qǐn, qǐ yú mù cè, hàn yīn ér fú gǎi, gù líng shàng chēng qǐn diàn, qǐ jū yī fú xiàng shēng rén zhī jù, gǔ qǐn zhī yì yě. jiàn wǔ yǐ lái, guān xī zhū líng yǐ zhuǎn jiǔ yuǎn, dàn sì shí tè shēng cí dì měi xìng zhǎng ān yè zhū líng, nǎi tài láo cí. zì luò yáng zhū líng zhì líng dì, jiē yǐ huì wàng èr shí sì qì fú là jí sì shí cí. miào rì shàng fàn, dà guān sòng yòng wù, yuán lìng shí jiān diǎn shěng, qí qīn líng suǒ gōng rén, suí gǔ lòu lǐ bèi zhěn, jù guàn shuǐ, chén yán jù.
古不墓祭,漢諸陵皆有園寢,承秦所為也。說者以為古宗廟前制廟,後制寢,以象人君之居前有朝,後有寢。月令有「先薦寢廟」,詩稱」寢廟奕奕」,言相通也。廟以藏主,以四時祭。寢有衣冠几杖象生之具,以薦新物。秦始出寢,起於墓側,漢因而弗改,故陵上稱寢殿,起居衣服象生人之具,古寢之意也。建武以來,關西諸陵以轉久遠,但四時特牲祠;帝每幸長安謁諸陵,乃太牢祠。自雒陽諸陵至靈帝,皆以晦望、二十四氣、伏臘及四時祠。廟日上飯,大官送用物,園令、食監典省,其親陵所宮人,隨鼓漏理被枕,具盥水,陳嚴具。
wèi chū, gāo táng lóng yún: àn jiù diǎn, tiān zǐ zhū hóu yuè yǒu jì shì, qí mèng, zé sì shí zhī jì yě, sān shēng shǔ jì, shí wù xián bèi. qí zhòng yuè jì yuè, jiē jiàn xīn zhī jì yě. dài fū yǐ shàng jiāng zhī yǐ gāo, huò jiā yǐ quǎn ér yǐ, bù bèi sān shēng yě. shì yǐ tún. shù rén zé wéi qí shí yí, yú yàn kě yě. jiē yǒu shǔ jì. lǐ qì yuē:' gāo tún ér jì, bǎi guān jiē zú tài láo ér jì, bù bì yǒu yú.' gāo tún zé jiàn xīn zhī lǐ yě, tài láo zé shí jì zhī lǐ yě. shī yún:' sì zhī rì, qí zǎo xiàn gāo jì jiǔ'. zhōu zhī sì yuè zé xià zhī èr yuè yě. yuè lìng: zhòng chūn, tiān zǐ nǎi xiàn gāo kāi bīng. jì chūn zhī yuè, tiān zǐ shǐ chéng zhōu jiàn wěi. zhòng xià zhī yuè, tiān zǐ nǎi cháng yú. xián jiàn zhī qǐn miào. cǐ zé zhòng chūn jì yuè jiàn xīn zhī lǐ yě. shǔ qiào zhōu lǐ jì jí zhì yuē: tiān zǐ zhī miào, shǐ zǔ jí gāo zēng zǔ kǎo, jiē yuè shuò jiā jiàn, yǐ xiàng píng shēng shuò shí yě, wèi zhī yuè jì. èr tiāo zhī miào, wú yuè jì yě. fán wǔ gǔ xīn shú, zhēn wù xīn chéng, tiān zǐ yǐ jiàn zōng miào. lǐ, wèi jiàn bù gǎn shí xīn, xiào jìng zhī dào yě. qí yuè shuò jiàn jí là jiàn jiàn xīn, jiē diàn, wú shī. gù qún miào jiē yī zhāo zhī jiān jǐn bì.
魏初,高堂隆云:「按舊典,天子諸侯月有祭事,其孟,則四時之祭也,三牲、黍稷,時物咸備。其仲月、季月,皆薦新之祭也。大夫以上將之以羔,或加以犬而已,不備三牲也。士以豚。庶人則唯其時宜,魚雁可也。皆有黍稷。禮器曰:'羔豚而祭,百官皆足;太牢而祭,不必有餘。'羔豚則薦新之禮也,太牢則時祭之禮也。詩云:'四之日,其蚤獻羔祭韭'。周之四月則夏之二月也。月令:仲春,天子乃獻羔開冰。季春之月,天子始乘舟薦鮪。仲夏之月,天子乃嘗魚。咸薦之寢廟。此則仲春季月薦新之禮也。」(蜀譙周禮祭集志曰:「天子之廟,始祖及高、曾、祖、考,皆月朔加薦,以象平生朔食也,謂之月祭。二祧之廟,無月祭也。凡五穀新熟,珍物新成,天子以薦宗廟。禮,未薦不敢食新,孝敬之道也。其月朔薦及臘薦、薦新,皆奠,無屍。故群廟皆一朝之間盡畢。」)
sòng sì shí jì sì, jiāng jì bì xiān xī shēng. huáng dì sàn zhāi qī rì, zhì zhāi sān rì. bǎi guān zhǎng shì zhě yì rú zhī. zhì zhāi zhī rì, yù tài jí diàn wò zuò, zhe jiàng shā páo, hēi jiè zé, tōng tiān jīn bó shān guān. cí zhī rì, chē jià chū, bǎi guān yīng zhāi cóng jià liú shǒu tián jiē xiān zhì zhě, gè yī xuān shè cóng shì. shàng shuǐ yī kè, huáng dì zhe píng miǎn lóng gǔn fú, shēng jīn gēn chē, dào miào běi mén. lǐ lǐ yè zhě gè yǐn tài lè lìng tài cháng guāng lù xūn sān gōng děng jiē rù zài wèi. huáng dì jiàng chē, rù miào, tuō xì, guàn jí xǐ jué, qì, shēng diàn. chū xiàn, diàn jué, lè zòu. tài zhù lìng guì dú zhù wén, qì, jìn diàn shén zuò qián, huáng dì hái běn wèi. bó shì yǐn tài wèi yà xiàn, qì, yè zhě yòu yǐn guāng lù xūn zhōng xiàn. huáng dì bù qīn cí, zé sān gōng xíng shì, ér tài wèi chū xiàn, tài cháng yà xiàn, guāng lù xūn zhōng xiàn.
宋四時祭祀,將祭必先夕牲。皇帝散齋七日,致齋三日。百官掌事者亦如之。致齋之日,御太極殿幄坐,著絳紗袍,黑介幘,通天金博山冠。祠之日,車駕出,百官應齋從駕留守填街先置者,各依宣攝從事。上水一刻,皇帝著平冕龍袞服,升金根車,到廟北門。理禮、謁者各引太樂令、太常、光祿勛、三公等皆入在位。皇帝降車,入廟,脫舄,盥及洗爵,訖,升殿。初獻,奠爵,樂奏。太祝令跪讀祝文,訖,進奠神座前,皇帝還本位。博士引太尉亞獻,訖,謁者又引光祿勛終獻。皇帝不親祠,則三公行事,而太尉初獻,太常亞獻,光祿勛終獻。
qí yǒng míng jiǔ nián zhēng yuè, zhào tài miào sì shí jì, jiàn xuān huáng dì miàn qǐ bǐng yā yuè hú xiào huáng hòu sǔn yā luǎn pú jiàng zhì bái ròu gāo huáng dì jiàn ròu kuài jū gēng zhāo huáng hòu míng cè zhì yú: jiē suǒ shì yě. cǐ jiē dāng shí suǒ shàng, wú diǎn lǐ zhī zhì. xiān shì, shì zǔ mèng tài zǔ yuē: sòng zǔ zhū dì cháng tài miào cóng wǒ qiú shí, kě bié wèi wú cí. dì nǎi chì zhāng jùn wáng fēi yǔ shì sì shí hái qīng xī gōng jiù zhái, chù nèi hé táng, fèng cí èr dì èr hòu, shēng láo fú zhāng, yòng jiā rén lǐ.
齊永明九年正月,詔太廟四時祭,薦宣皇帝面起餅、鴨〈月隺〉;孝皇后筍、鴨卵、脯醬、炙白肉;高皇帝薦肉膾、菹羹;昭皇后茗、粣、炙魚:皆所嗜也。(此皆當時所尚,無典禮之制。)先是,世祖夢太祖曰:」宋祖諸帝嘗太廟從我求食,可別為吾祠。」帝乃敕章郡王妃庾氏四時還青溪宮舊宅,處內合堂,奉祠二帝二後,牲牢服章,用家人禮。
liáng wǔ dì zōng miào sì shí jí là, yī suì wǔ xiǎng. tiān jiān shí liù nián, zhào yuē: fū shén wú cháng xiǎng, xiǎng yú kè chéng, suǒ yǐ xī lín yuè jì, shí shòu qí fú. zōng miào jì sì, yóu yǒu shēng láo, wú yì zhì chéng, yǒu lèi míng dào. zì jīn sì shí zhēng cháng wài, kě liàng dài. bā zuò yì: yǐ dà pú dài yī yuán dà wǔ. bā zuò yòu zòu: jì tíng zǎi shā, wú fù shěng shēng zhī shì, qǐng lì shěng zhuàn yí. qí zhòng guān péi liè, bìng tóng shěng shēng. dì cóng zhī. yòu zhào: jīn suī wú fù yòng xīng, yóu yǒu pú xiū zhī lèi, jí zhī yōu míng, yì wèi wèi jǐn. kě gèng xiáng dìng, xī jiàn shí shū. zuǒ chéng sī mǎ yún děng cān yì: dà bǐng dài pú, yú xī yòng shū cài. dì cóng zhī. yòu shè rén zhū yì yì: èr miào sì, xiāng chéng zhǐ yǒu yī xíng gēng. gài jì sì zhī lǐ, yīng yǒu liǎng gēng, xiāng chéng zhǐ yú yī xíng, jí lǐ wèi guāi. qǐng jiā áo yóu chún gēng yī xíng. dì cóng zhī. yú shì qǐ zhì jìng diàn jǐng yáng tái, lì qī miào zuò. yuè zhōng zài shè jìng zhuàn. zì shì qì yú tái chéng pò, zhū miào suì bù xuè shí.
梁武帝宗廟四時及臘,一歲五享。天監十六年,詔曰:「夫神無常饗,饗於克誠,所以西鄰禴祭,實受其福。宗廟祭祀,猶有牲牢,無益至誠,有累冥道。自今四時烝嘗外,可量代。」八座議:「以大脯代一元大武。」八座又奏:」既停宰殺,無復省牲之事,請立省饌儀。其眾官陪列,並同省牲。」帝從之。又詔:「今雖無復用腥,猶有脯脩之類,即之幽明,義為未盡。可更詳定,悉薦時蔬。」左丞司馬筠等參議:」大餅代脯,餘悉用蔬菜。」帝從之。又舍人朱異議:」二廟祀,相承止有一鈃羹。蓋祭祀之禮,應有兩羹,相承止於一鈃,即禮為乖。請加熬油蓴羹一鈃。」帝從之。於是起至敬殿、景陽台,立七廟座。月中再設淨饌。自是訖於台城破,諸廟遂不血食。
chén zhì, yī suì wǔ cí, wèi chūn xià qiū dōng là yě. měi jì gòng yǐ yī tài láo, shǐ zǔ yǐ sān shēng shǒu, yú wéi gǔ tǐ ér yǐ.
陳制,一歲五祠,謂春夏秋冬臘也。每祭共以一太牢,始祖以三牲首,餘唯骨體而已。
hòu wèi xiào wén huáng dì tài hé liù nián shí yī yuè, jiāng qīn sì qī miào, yǒu sī yī lǐ jù yí. yú shì qún guān yì yuē: xī yǒu yú qīn qián, zǔ kǎo lái gé yīn zōng gōng yè, jiè fú yōu jiàng. dà wèi qī miào zhī jì, yī xiān cháo jiù shì, duō bù qīn yè. jīn bì xià xiào chéng fā zhōng, sī qīn zhí sì, jī hé gǔ yì, lǐ zhī cháng diǎn. chén děng jǐn àn jiù zhāng, bìng cǎi hàn wèi gù shì, zhuàn jì fú guān jù shēng láo zhī jù, léi xǐ fǔ guǐ zǔ dòu zhī qì, bǎi guān zhù jì wèi cì, lè guān jié zòu zhī yǐn, shēng jiàng jìn tuì zhī fǎ, bié jí wèi qīn bài zhī yí. zhì kě. yú shì dì nǎi qīn jì. qí hòu sì shí cháng sì, jiē qīn zhī. shí liù nián, zhào yuē: fū sì shí xiǎng sì, rén zǐ cháng dào. rán jì jiàn zhī lǐ, guì jiàn bù tóng. gù yǒu yì zhī jūn, jì yǐ shǒu shí, wú tián zhī shì, jiàn yǐ zhòng yuè. kuàng qī miào zhī zhòng, ér yòng zhōng jié zhě zāi! zì qǐng zhēng cháng zhī lǐ, pō wéi jiù yì. jīn jiāng yǎng zūn yuǎn shì, yǐ cǐ mèng yuè, tè yuè yú tài miào. dàn cháo diǎn chū gǎi, zhòng wù yīn xié, wú huáng zhāi jié, suì jí yú jīn. yòu jiē shén xiǎng zǔ, bì xū zé rì. jīn lǐ lǜ wèi xuān, yǒu sī huò bù zhī cǐ. kě chì tài cháng lìng kè rì yǐ wén.
後魏孝文皇帝太和六年十一月,將親祀七廟,有司依禮具儀。於是群官議曰:「昔有虞親虔,祖考來格;殷宗躬謁,介福攸降。大魏七廟之祭,依先朝舊事,多不親謁。今陛下孝誠發中,思親執祀,稽合古義,禮之常典。臣等謹按舊章,並采漢魏故事,撰祭服冠屨牲牢之具,罍洗簠簋俎豆之器,百官助祭位次,樂官節奏之引,升降進退之法,別集為親拜之儀。」制可。於是帝乃親祭。其後四時常祀,皆親之。十六年,詔曰:「夫四時享祀,人子常道。然祭薦之禮,貴賤不同。故有邑之君,祭以首時,無田之士,薦以仲月。況七廟之重,而用中節者哉!自頃烝嘗之禮,頗違舊義。今將仰遵遠式,以此孟月,特禴於太廟。但朝典初改,眾務殷協,無遑齋潔,遂及於今。又接神饗祖,必須擇日。今禮律未宣,有司或不知此。可敕太常令克日以聞。」
běi qí zhì, chūn cí xià yuè qiū cháng dōng zhēng, jiē yǐ mèng yuè, fán sì jì. měi jì, shì yī tài láo. wǔ chéng dì shǐ yǐ huáng hòu yà xiàn. hé qīng zhōng dìng lìng, sì shí jì miào jí yuán rì miào tíng, bìng shè tíng liáo èr suǒ.
北齊制,春祠、夏禴、秋嘗、冬烝,皆以孟月,凡四祭。每祭,室一太牢。武成帝始以皇后亞獻。河清中定令,四時祭廟及元日廟庭,並設庭燎二所。
hòu zhōu zhī zhì, qí sì shí jì, gè yú qí miào, yì yǐ huáng hòu yà xiàn. qí yí yǔ běi qí tóng. suǒ yì zhě, huáng hòu yà xiàn qì, yòu jiàn jiā dòu zhī biān, qí shí líng qiàn, qín jū tù hǎi, zhǒng zǎi zhōng xiàn qì, huáng hòu qīn chè dòu, jiàng hái bǎn wèi, rán hòu tài zhù chè yān.
後周之制,其四時祭,各於其廟,亦以皇后亞獻。其儀與北齊同。所異者,皇后亞獻訖,又薦加豆之籩,其實菱、芡,芹菹、兔醢,冢宰終獻訖,皇后親徹豆,降還版位,然後太祝徹焉。
suí sì shí zhī jì, gè yǐ tài láo. sì shí jiàn xīn yú tài miào, yǒu sī xíng shì, ér bù chū shén zhǔ. fù jì zhī lǐ, bìng zhǔn shí xiǎng.
隋四時之祭,各以太牢。四時薦新於太廟,有司行事,而不出神主。祔祭之禮,並準時享。
dà táng sì shí gè yǐ mèng yuè xiǎng tài miào, shì gè yòng yī tài láo. ruò pǐn wù shí xīn kān jìn yù zhě, yǒu sī xiān sòng tài cháng, lìng shàng shí xiāng zhī, jiǎn zé wù lìng jié jìng, réng yǐ zī wèi yǔ xīn wù xiāng yí zhě pèi zhī. tài cháng qīng jí shǎo qīng yī rén fèng jiàn tài miào. qīng jí shǎo qīng yǒu gù, jí chà wǔ pǐn yǐ shàng shè. yǒu sī xíng shì, bù chū shén zhǔ. zhòng chūn jiàn bīng, yì rú zhī.
大唐四時各以孟月享太廟,室各用一太牢。若品物時新堪進御者,有司先送太常,令尚食相知,簡擇務令潔淨,仍以滋味與新物相宜者配之。太常卿及少卿一人奉薦太廟。(卿及少卿有故,即差五品以上攝。)有司行事,不出神主。仲春薦冰,亦如之。
xiá dì shàng yú xià yīn zhōu hòu hàn wèi jìn dōng jìn
祫禘上(虞 夏 殷 周 後漢 魏 晉 東晉)
gǔ zhě tiān zǐ zhū hóu sān nián sàng bì, jiē hé xiān zǔ zhī shén ér xiǎng zhī. yǐ shēng yǒu qìng jí zhī huān, sǐ yì yīng bèi hé shí zhī lǐ. yuán shēng yǐ shì sǐ, yīn tiān dào zhī chéng ér shè dì xiá zhī xiǎng, jiē hé xiān zǔ zhī shén ér xiǎng zhī.
古者天子諸侯三年喪畢,皆合先祖之神而享之。以生有慶集之懽,死亦應備合食之禮。緣生以事死,因天道之成而設禘祫之享,皆合先祖之神而享之。
yú xià xiān wáng bēng, xīn wáng yuán nián èr nián sàng bì ér xiá. sān nián chūn tè yuè, xià tè dì, qiū tè cháng, dōng tè zhēng. sì nián chūn tè yuè, xià xiá dì, qiū xiá cháng, dōng xiá zhēng. měi jiān suì jiē rán, yǐ zhōng qí dài. gāo táng lóng yún: sàng yǐ qí nián bì zé xiá yì cháng zài qí nián, ǒu nián bì zé xiá yì cháng zài ǒu nián.
虞夏先王崩,新王元年二年喪畢而祫。三年春特禴,夏特禘,秋特嘗,冬特烝。四年春特禴,夏祫禘,秋祫嘗,冬祫烝。每間歲皆然,以終其代。(高堂隆云:「喪以奇年畢則祫亦常在奇年,偶年畢則祫亦常在偶年。」)
yīn xiān wáng bēng, xīn wáng èr nián sàng bì ér xiá. sān nián chūn tè dì, xià tè yuè, qiū tè cháng, dōng tè zhēng. sì nián chūn tè dì, xià xiá yuè, qiū xiá cháng, dōng xiá zhēng. jiān suì jī ǒu rú yú xià. àn yīn gǎi yú xià chūn yuè yuē dì, yòu gǎi dì wèi yuè. àn jiāo tè shēng chūn dì qiū cháng, zé yīn jì.
殷先王崩,新王二年喪畢而祫。三年春特禘,夏特禴,秋特嘗,冬特烝。四年春特禘,夏祫禴,秋祫嘗,冬祫烝。(間歲奇偶如虞夏。按殷改虞夏春禴曰禘,又改禘為禴。按郊特牲」春禘秋嘗」,則殷祭。)
zhōu zhì, tiān zǐ zhū hóu sān nián sàng bì, dàn jì zhī hòu, nǎi xiá yú tài zǔ, lái nián chūn dì yú qún miào. xiá, huǐ miào wèi huǐ miào jiē hé shēng yú tài zǔ. dì zé bù jí qīn miào, dàn wén wǔ yǐ xià huǐ zhǔ yī zhāo mù yú wén wǔ miào zhōng jì zhī, wáng jì yǐ shàng yú hòu jì miào jì zhī. zhī xiān xiá hòu dì zhě, yuē chūn qiū lǔ xī gōng xuān gōng dìng gōng jiē bā nián ér dì, yǐ zài yīn jì tuī zhī. ěr hòu wǔ nián zài yīn jì, yī dì yī xiá, suǒ yǐ sàng bì yǒu cǐ dì xiá zhě, wèi hòu zài yīn zhī jì běn yě. sàng bì zhī xiá, xiá zhī běn míng nián zhī dì, dì zhī běn yě. cóng cǐ hòu gè zì shù, měi zhì sān nián, zé gè wèi zhī, gù dé wǔ nián zài yīn jì. yīn yǐ fǎ wǔ suì zài rùn, tiān dào dà chéng yě. dì yǐ xià, xiá yǐ qiū. shī bì gōng chuán yún zhū hóu xià dì zé bù yuè, qiū xiá zé bù cháng, wéi tiān zǐ jiān zhī shì yě. cuī líng ēn yún: dì yǐ xià zhě, yǐ shěn dì zhāo mù, xù liè zūn bēi, xià shí yáng zài shàng, yīn zài xià, zūn bēi yǒu xù, gù dà cì dì ér jì zhī, gù dì zhě dì yě, dì yě. xiá yǐ qiū zhě, yǐ hé jù qún zhǔ, qí lǐ zuì dà, bì qiū shí wàn wù chéng shú, dà hé ér jì zhī, gù xiá zhě hé yě.
周制,天子諸侯三年喪畢,禫祭之後,乃祫於太祖,來年春禘於群廟。(祫,毀廟未毀廟皆合升於太祖。禘則不及親廟,但文武以下毀主依昭穆於文武廟中祭之,王季以上於后稷廟祭之。知先祫後禘者,約春秋魯僖公、宣公、定公皆八年而禘,以再殷祭推之。)爾後五年再殷祭,一禘一祫,(所以喪必有此禘祫者,為後再殷之祭本也。喪畢之祫,祫之本;明年之禘,禘之本也。從此後各自數,每至三年,則各為之,故得五年再殷祭。因以法五歲再閏,天道大成也。)禘以夏,祫以秋。(《詩閟宮傳》雲」諸侯夏禘則不礿,秋祫則不嘗,唯天子兼之」是也。崔靈恩云:」禘以夏者,以審諦昭穆,序列尊卑,夏時陽在上,陰在下,尊卑有序,故大次第而祭之,故禘者諦也,第也。祫以秋者,以合聚群主,其禮最大,必秋時萬物成熟,大合而祭之,故祫者合也。」)
jiāng xiá jì, qián qī shí rì zhī qián xī, sì shī gào jù, tài zǎi tài zōng tài shǐ shuài zhí shì ér bo rì, jì bo, sī lì lì pū xiū chú fèn sǎ qí miào. jiāng jì qián xī, yú tài miào nán mén zhī wài zhǎn shēng, páo rén gào quán. tài zǎi cōng dí zhuó jì qì. zhǎng cì yú miào mén wài zhī dōng, shè zhǔ rén jí gōng qīng yǐ xià cì mù, qí shī cì jiān shè wò. zhǎng cì yún: fán jì sì, zhāng qí lǚ mù, zhāng shī cì. zhèng xuán yún: lǚ, zhòng yě. gōng qīng yǐ xià jí wèi suǒ jì sì zhī mén wài, yǐ dài shì, wèi zhī zhāng dà mù. shī zé yǒu wò. zhèng sī nóng yún: shī cì, shī suǒ jū, gēng yī zhàng. cì bǎi sī suǒ gōng zhī wù, jiē zhì miào mén wài. sī tú fèng niú shēng, sī mǎ fèng yáng shēng, sī kōng fèng shǐ shēng, měi miào gè yī láo. àn gōng yáng chuán: zhōu gōng bái mǔ, lǔ gōng xīng gāng, qún gōng bù máo. shì gè shēng yě. sī xuǎn shì yǐ fū suì qǔ míng huǒ yú rì, yǐ zhào zhuàn yǐ jiàn qǔ míng shuǐ yú yuè, yǐ jiā wǔ qí. yù de yīn yáng zhī jié qì yě. jiā wèi yú shàng chén zhī. biān rén chén sì biān zhī shí. cháo shì zhī biān yǒu fēng, áo mài yě. yīn fēng. fén, áo xǐ shí. bái, áo dào. hēi, áo shǔ. xíng yán, yán zhī shì hǔ xíng zhě. hū, yuè yè shēng yú wèi dà luán. huǒ wú fǎn. bào yú sù. bào zhě yú mǐ fú shì zhōng qiǔ gān zhī yú. sù zhě xī gān zhī yú. sù yīn suǒ qiú fǎn. kuì shí zhī biān: qí shí yǒu zǎo, lì, táo, gān cao lǎo, gān méi yě. yīn lǎo. zhēn shí. shì lì ér xiǎo. jiā biān zhī shí: líng, qiàn, lì, pú. sì wù gè èr biān, fán bā biān yě. xiū biān zhī shí: qiǔ ěr, fěn cí. wèi fěn dào mǐ shǔ mǐ, hé zhēng zhī wèi ěr, bǐng zhī zé wèi cí. kǒng ěr cí zhān, zhe biān, gù yǐ qiǔ fěn jí zhī. qiǔ, áo dà dòu yě. hǎi rén zhǎng sì dòu zhī shí. cháo shì zhī dòu, qí shí: jiǔ jū tǎn hǎi, tǎn yīn tǎn, ròu zhī yě. chāng běn mí ní, chāng běn, chāng pú gēn yě. qiè zhī sì cùn wèi jū. hǎi zhī yǒu gǔ zhě wèi ní, yīn ní. jīng jū lù ní, máo jū méi ní. jīng, mán jīng. máo, fú kuí. kuì shí zhī dòu, qí shí: kuí jū luǒ yīn luó hǎi, pí dàn pú jiā qiè hǎi, pí dàn, niú bǎi yè. bì, há yě. shèn chí hǎi, shèn, dà há yě. tún pāi yú hǎi. tún bó jiān. jiā dòu zhī shí: qín jū tù hǎi, shēn pú tǎn hǎi, shēn pú, pú shǐ shēng shuǐ zhōng zǐ. tái jū yàn hǎi, tái, jiàn méng. yīn tái. sǔn jū yú hǎi. sǔn, zhú méng yě. xiū dòu zhī shí: yǐ shí, sǎn shí. yǐ, yǎn shí yě. xiǎo qiè láng chù gāo, yǐ yǔ dào mǐ wèi yǎn shí. sǎn, qǔ niú yáng shǐ zhī ròu, sān rú yī, xiǎo qiè zhī, yǔ dào mǐ èr ròu yī, hé yǐ wèi ěr, jiān zhī. yǐ yīn sì. chù yīn chāng yù fǎn. xī rén gòng yīn gōng, xià tóng wǔ jī qī jū xī jiàng děng. yán rén gòng kǔ yán kē yán. sàn yán. jīn hǎi yán yě. xiǎo shǐ xù zhāo mù zhī zǔ guǐ. jiǔ zhèng gòng wǔ qí sān jiǔ, yǐ shí bā zūn. sī zūn yí gòng jiǎ yí huáng yí. sī zūn yí yún: qiū cháng dōng zhēng guàn, yòng jiǎ yí huáng yí. zhèng xuán zhù: jiǎ yí, huà hé jià. huáng yí, huáng mù zūn yě. wèi yǐ huáng jīn wèi mù, shè yú zūn shàng, yǐ xiá zài qiū, gù yòng. mì rén gòng huà bù jīn yǐ mì zhī. pēng rén gòng dǐng huò jí dà gēng xíng gēng. huò, suǒ yǐ zhǔ ròu jí yú là zhī qì. jì shú, nǎi shēng yú dǐng. shè rén gòng fǔ guǐ. diān shī shì gòng zī shèng jí xiāo máo. xiāo máo zé nà yú xiāng shī, xiāng shī dé ér shù zhī, zhǎng wǔ cùn qiè zhī, yǐ jí jì. fán hòu suǒ chén jiàn yù zī yù dūn yīn duì děng wù, jiē jiǔ pín gòng zhī. xiàn shī zhī yáo jué děng, nèi zǎi gòng zhī. tiān fǔ chén guó zhī yù zhèn dà bǎo qì, chén yú dōng xī xù. jí shàng shū gù mìng zhě shì yě. jiǔ fú nèi zhū hóu jí yí dí děng lái zhù jì, suǒ gòng fāng wù zhēn yì děng, jiē chén miào tíng, qí jǐ yán, sī jǐ yán yún: jí shì biàn jǐ. guàn yú shì, kuì shí yú táng, yì yú bēng, měi shì yì jǐ, shén shì wén, shì xīn yě. xí jiē yǐ guǎn yán fēn chún, jiā sāo xí huà chún, jiā cì xí fǔ chún, zuǒ yòu yù jǐ. fēn, rú shòu yǒu wén ér xiá zhě. sāo xí zé xuē pú ruò, zhǎn zhī, biān yǐ wǔ cǎi, ruò jīn hé huān yǐ. huà wèi yún qì. cì xí, táo zhī xí, yǒu cì liè chéng wén. sī fú gòng, xiǎng xiān wáng zé gǔn miǎn, xiǎng xiān gōng zé bì miǎn, shī fú yì rán. fán bǎi sī suǒ gòng zhī wù, jiē tài shǐ xiào shù zhī, jí jiào suǒ dāng zhì chù. tài shǐ zhí yún jì zhī rì, zhí shū yǐ cì wèi cháng shì. wáng suǒ chéng hé, jī rén hū chén, sī lè sù xuán děng, yī rú yuán qiū.
將祫祭,前期十日之前夕,肆師告具,太宰、太宗、太史帥執事而卜日,既卜,司隸隸仆修除糞灑其廟。將祭前夕,於太廟南門之外展牲,庖人告牷。太宰悤滌濯祭器。掌次於廟門外之東,設主人及公卿以下次幕,其屍次兼設幄。(掌次云:「凡祭祀,張其旅幕,張屍次。」鄭玄云:」旅,眾也。公卿以下即位所祭祀之門外,以待事,為之張大幕。屍則有幄。」鄭司農云:「屍次,屍所居,更衣帳。」)次百司所供之物,皆至廟門外。司徒奉牛牲,司馬奉羊牲,司空奉豕牲,每廟各一牢。(按《公羊傳》:」周公白牡,魯公騂剛,群公不毛。」是各牲也。)司烜氏以夫燧取明火於日,以照饌;以鑒取明水於月,以加五齊。(欲得陰陽之潔氣也。加謂於上陳之。)籩人陳四籩之實。朝事之籩有麷,(熬麥也。音豐。)蕡,(熬枲實。)白,(熬稻。)黑,(熬黍。)形鹽,(鹽之似虎形者。)膴,(〈月枼〉生魚為大臠。火吳反。)鮑魚鱐。(鮑者於〈米畐〉室中糗乾之魚。鱐者析乾之魚。鱐音所求反。)饋食之籩:其實有棗,栗,桃,乾{艹橑},(乾梅也。音老。)榛實。(似栗而小。)加籩之實:菱,芡,栗,脯。(四物各二籩,凡八籩也。)羞籩之實:糗餌,粉餈。(謂粉稻米、黍米,合烝之為餌,餅之則為餈。恐餌餈粘,著籩,故以糗粉藉之。糗,熬大豆也。)醢人掌四豆之實。朝事之豆,其實:韭菹、醓醢,(醓音毯,肉汁也。)昌本、麋臡,(昌本,昌蒲根也。切之四寸為菹。醢之有骨者為臡,音泥。)菁菹、鹿臡,茆菹、穈臡。(菁,蔓菁。茆,鳧葵。)饋食之豆,其實:葵菹、蠃(音騾)醢,脾啗、(蒲佳切)醢,(脾啗,牛百葉。庳,蛤也。)蜃、蚳醢,(蜃,大蛤也。)豚拍、魚醢。(豚膊肩。)加豆之實:芹菹、兔醢,深蒲、醓醢,(深蒲,蒲始生水中子。)箈菹、雁醢,(箈,箭萌。音台。)筍菹、魚醢。(筍,竹萌也。)羞豆之實:酏食,糝食。(酏,{衍食}也。小切狼臅膏,以與稻米為{衍食}。糝,取牛羊豕之肉,三如一,小切之,與稻米二肉一,合以為餌,煎之。酏音嗣。臅音昌欲反。)醯人共(音供,下同)五齏、七菹、醯醬等。鹽人共苦鹽、(顆鹽。)散鹽。(今海鹽也。)小史敘昭穆之俎簋。酒正共五齊三酒,以實八樽。司樽彝共斝彝、黃彝。(司樽彝云:」秋嘗冬烝祼,用斝彝黃彝。」鄭玄註:」斝彝,畫禾稼。黃彝,黃目樽也。」謂以黃金為目,設於樽上,以祫在秋,故用。)冪人共畫布巾以冪之。烹人共鼎鑊及大羹鈃羹。(鑊,所以煮肉及魚臘之器。既熟,乃升於鼎。)舍人共簠簋。甸師氏共齍盛及蕭茅。(蕭茅則納於鄉師,鄉師得而束之,長五寸切之,以藉祭。)凡後所陳薦玉齍、玉敦(音對)等物,皆九嬪共之。獻屍之瑤爵等,內宰共之。天府陳國之玉鎮大寶器,陳於東西序。(即尚書顧命者是也。)九服內諸侯及夷狄等來助祭,所貢方物珍異等,皆陳廟庭,其几筵,司几筵云:」吉事變幾。」(祼於室,饋食於堂,繹於祊,每事易幾,神事文,示新也。)席皆以莞筵紛純,加繅席畫純,加次席黼純,左右玉幾。(紛,如綬有文而狹者。繅席則削蒲蒻,展之,編以五采,若今合歡矣。畫謂雲氣。次席,桃枝席,有次列成文。)司服共,享先王則袞冕,享先公則鷩冕,屍服亦然。凡百司所共之物,皆太史校數之,及教所當置處。(太史職雲」祭之日,執書以次位常」是。)王所乘輅,雞人呼晨,司樂宿懸等,一如圜丘。
qí rì sù xìng, chén jiǔ qí děng shì zhōng, jìn běi chén yù chàng, yù chàng zhī nán chén míng shuǐ, míng shuǐ zhī nán shì hù zhī nèi chén fàn qí lǐ qí àng qí, shì hù zhī wài táng shàng chén tí qí ér yǐ. cì táng xià chén shěn qí, shěn qí zhī nán chén xuán jiǔ, xuán jiǔ zhī nán chén shì jiǔ xī jiǔ qīng jiǔ. yú shì dà zōng bó chū gāo zǔ yǐ xià mù zhǔ, shǒu tiāo chū xiān wáng xiān gōng tiāo zhǔ, jiē rù tài zǔ hòu jì miào zhōng. yú shì zhōng zhī ào xī bì xià, dōng miàn bù tài zǔ hòu jì wèi, shī zài dōng, běi miàn. tài zǔ zhī zǐ yú xí qián zhī běi, nán miàn, wèi zhāo. cì zhāo zhī zǐ zài nán fāng běi miàn xiāng duì, wèi mù. yǐ cì ér dōng, sūn yǔ wáng fù bìng liè, zhí zhì mí. qí shī gè jū mù zhǔ zhī zuǒ, fán qī shī. qī shī zhě, yì lǐ wén. àn lǐ qì yún zhōu lǚ chóu liù shī. zhèng xuán yún hòu jì shī fā jué bù shòu lǚ shì yě.
其日夙興,陳酒齊等室中,近北陳郁鬯,郁鬯之南陳明水,明水之南室戶之內陳泛齊、醴齊、盎齊,室戶之外堂上陳醍齊而已。次堂下陳沈齊,沈齊之南陳玄酒,玄酒之南陳事酒、昔酒、清酒。於是大宗伯出高祖以下木主,守祧出先王先公祧主,皆入太祖后稷廟中。於室中之奧西壁下,東面布太祖后稷位,屍在東,北面。太祖之子於席前之北,南面,為昭。次昭之子在南方北面相對,為穆。以次而東,孫與王父並列,直至禰。其屍各居木主之左,凡七屍。(七屍者,逸禮文。按禮器雲「周旅酬六屍」。鄭玄雲」后稷屍發爵不受旅」是也。)
yòng jiǔ xiàn. wáng fú gǔn miǎn ér rù, zòu wáng xià hòu fú fù huī cóng wáng ér rù, zé zòu qí xià cì shī rù, zòu sì xià. jì tǒng yún: jūn yíng shēng ér bù yíng shī, bié xián yě. wáng nǎi guī zàn zhuó jiǎ yí yù chàng yǐ shòu shī, shī shòu zhī, guàn dì jì zhī yǐ jiàng shén, nǎi cuì zhī, diàn zhī, cǐ wèi qiú shén zhī shǐ yě. cǐ wèi yī xiàn. lè zhāng gē jiǔ gōng zhī dé, shī yòng qīng miào. cì hòu yǐ zhāng zàn zhuó huáng yí zhī yù chàng yǐ yà xiàn, shī yì jì zhī, cuì zhī, diàn zhī. cǐ wèi èr xiàn. cì zòu huáng zhōng wèi gōng, dà lǚ wèi jiǎo, tài cù wèi zhēng, yīng zhōng wèi yǔ, lù gǔ lù táo, yīn zhú zhī guǎn, lóng mén zhī qín sè, jiǔ dé zhī gē, jiǔ sháo zhī wǔ, yú zōng miào zhī zhōng zòu zhī. ruò lè jiǔ biàn, zé rén guǐ kě dé ér lǐ yǐ. rén guǐ zé zhǔ hòu jì. xiān zòu shì lè yǐ zhì qí shén, rán hòu hé lè ér jì yān. lù gǔ, sì miàn gǔ yě. jiǔ dé zhī gē, chūn qiū suǒ wèi liù fǔ sān shì yě. jiǔ gōng zhī dé jiē kě gē lè. yīn zhú, shēng shān běi zhě. lóng mén, shān míng. jiǔ sháo dāng wèi dà sháo. qián guàn jí lè, jiē wèi qiú shén, wèi zhī èr shǐ. yǐ zhōu rén shàng chòu, gù yǐ chàng chòu. cì wáng chū yíng shēng, rù, zòu zhāo xià. jiāo tè shēng yún: jì guàn rán hòu yíng shēng. wáng qīn qiān shēng, dài fū zàn, zhí bì ér cóng. lǐ qì zhù yún: nà shēng yú tíng shí yě, dāng yòng bì yǐ gào shén ér shā shēng. nǎi yǐ shēng gào tíng yún: bó shuò féi tú. lǐ qì yún nà shēng zhào yú tíng shì yě. wáng nǎi qīn zhí luán dāo, qǐ qí xuè máo, wèi ěr bàng máo yě. yǐ shòu yú zhù, zhù rù, gào shén yú shì, yōu quán zhī yì yě. lǐ qì yún xuè máo zhào yú shì shì yě. yōu wèi xuè, quán wèi sè chún yě. nǎi yán tài zǔ shī zhǔ, zuò yú shì hù wài zhī xī, nán miàn, zhǔ zài qí yòu, yì nán miàn. zhāo zài dōng, mù zài xī, xiāng xiàng ér zuò, zhǔ gè zài qí yòu. wáng nǎi qīn shè shēng ér shā zhī, yǐ xíng cháo shì zhī lǐ. nǎi yán shī yú hù xī, nán miàn. qǔ shēng lǜ liáo liáo yú lú tàn, xǐ gān yú yù chàng ér fán zhī, rù, yǐ zhào shén yú shì, yòu chū, yǐ huī yú zhǔ. huī wèi fēn jiǎn gān liáo yǐ jì zhǔ. huī yīn xǔ guī fǎn. cì nǎi shēng shēng shǒu yú shì zhōng, zhì yú běi yōng xià. zūn shǒu shàng qì. nǎi jiàn xīng ròu yú shī zhǔ qián, wèi zhī cháo jiàn zhī lǐ. wáng nǎi yǐ yù jué zhuó fàn qí yǐ xiàn shī, wèi zhī cháo jiàn zhī xiàn. fán sān xiàn yě. hòu yú shì jiàn cháo shì zhī biān dòu, shí táng shàng yǐ dà lǚ zhī diào gē qīng miào zhī shī, táng xià yǐ huáng zhōng zhī diào zuò dà wǔ zhī lè. zòu dà wǔ zhī shí, zé gē wéi qīng jí dà wǔ zhī shī. shī xù yún: wéi qīng, zòu xiàng wǔ yě. wǔ, zòu dà wǔ yě. xiàn hòu jì shī shí, lè tóng jiàng shén, lè zhāng zé gē sī wén. shī xù yún: sī wén, hòu jì pèi tiān yě. xiàn xiān wáng xiān gōng, zé dà sī lè yún zòu wú shè, gē jiā zhōng, wǔ dà wǔ, yǐ xiǎng xiān zǔ. xiān wáng xiān gōng. lè zhāng zé gē tiān zuò. shī xù yún: tiān zuò, sì xiān wáng xiān gōng. xiàn wén wáng shī, gē qīng miào, shī xù yún: qīng miào, sì wén wáng. xiàn wǔ wáng shī, gē zhí jìng, shī xù yún: zhí jìng, sì wǔ wáng. lè tóng xiān wáng xiān gōng. fán gē, jiē dà sī lè shuài gǔ rén dēng gē zhī. jiāng shí, xiǎo shī xiān jī fǔ. táng xià guǎn zòu shí, xiān gǔ yǐn. yīn yìn. hòu jiàn zhī hòu, suì yǐ yáo jué zhuó zhe zūn zhī lǐ qí yǐ yà xiàn. fán sì xiàn yě. yú shì táng xià lè yì zuò, shí wáng cóng dōng jiē ér xī zhuó yǐ xiàn shī, hòu zé cóng xī ér dōng zhuó xiàn shī. àn lǐ qì yún: jūn xī zhuó xī xiàng, fū rén dōng zhuó léi zūn, lǐ jiāo dòng hū shàng, lè jiāo yīng hū xià. zhì jiāng jiàn shú shí, xiān yǐ suǒ jiàn zhī zhuàn shè yú táng yǐ gào shī zhǔ. lǐ qì yún: shè jì yú táng. zhèng xuán yún: shè zhuàn yú táng, rén jūn lǐ. shí zhù yǐ jiǎ jué zhuó diàn yú zhuàn zhī yòu. zhèng xuán zhù jiāo tè shēng yún: tiān zǐ diàn jiǎ. cǐ shí yòu qǔ lǜ liáo jí shǔ jì gài yú xiāng hāo, lìng chòu yáng dá yú qiáng shì, jì nǎi yíng shī rù shì, gè jí xí. zhù qǔ xiàng shí suǒ diàn jiǎ jué jiāng jì zhī, zhù nǎi zhào wáng bài shī yǐ ān zhī, shī suì zuò, jì jiǔ, cuì zhī, diàn zhī. yú shì wáng yòu yǐ yù jué zhuó hú zūn àng qí yǐ xiàn shī, wèi zhī zài xiàn. fán wǔ xiàn yě. shí hòu jiàn kuì shí zhī biān dòu, jiàn qì, nǎi yǐ yáo jué zhuó hú zūn tí qí yǐ yà xiàn. fán liù xiàn yě. měi xiàn zuò lè rú chū. shī nǎi shí, shí qì, wáng yǐ yù jué zhuó cháo jiàn zhe zūn zhī fàn qí yǐ yìn shī. wèi zhī cháo xiàn. fán qī xiàn yě. sī zūn yí yún: cháo xiàn yòng liǎng zhe zūn. zhèng xuán yún: biàn cháo jiàn wèi cháo xiàn, zūn xiāng yīn. hòu nǎi jiàn jiā shì dòu biān, shī yǐn qì, shòu zhù, zhù zhuó qīng jiǔ yǐ shòu shī, shī yǐ cù wáng, nǎi shè cù xí yú hù nèi. sī jǐ yán yún: sì xiān wáng, cù xí yì rú zhī. zhèng xuán zhù yún: shī zú shí, wáng yìn zhī, zú jué, zhù shòu zhī, yòu zhuó shòu shī, shī yǐ cù wáng, yú shì xí wáng yú hù nèi. hòu jí zhū chén yǐ xià zhì jué nǎi shè xí. yú shì hòu yǐ yáo jué zhuó hú zūn tí qí yǐ xiàn shī, wèi zhī zài xiàn. fán bā xiàn yě. zhèng xuán zhù sī zūn yí yún: wáng yìn shī zhī hòu, hòu zhuó yà xiàn. shī nǎi cù hòu, hòu yǐn cù jiǔ. cì zhū chén wèi bīn zhuó hú zūn shěn qí, yǐ bèi zú shí sān xiàn. fán jiǔ xiàn. sī zūn yí zhù: wáng jí hòu gè sì, zhū chén yī, jì zhī zhèng yě. dà zhù nǎi shè zhuàn yú miào mén wài zhī xī shì yǐ suǒ jì, míng wèi bēng. jiāo tè shēng yún suǒ jì zhù yú bēng shì yě. yuán cǐ chù shēng píng dài bīn kè zhī chù, gù guǎng qiú. jì jiǔ xiàn, wáng nǎi miǎn ér zǒng gàn qī, lǜ qún chén, wáng zài dōng, wǔ dà wǔ lè huáng shī. suǒ wèi bā yì. yòu pí biàn ér wǔ dà xià, jiān zuò liù dài zhī lè, suì xíng jiā jué, wèi lǚ chóu zhī shǐ. lǐ qì yún zhōu lǚ chóu liù shī shì yě. jiā jué zhě, wèi tài zǐ suǒ wèi shàng sì jǔ diàn. jí sān gōng zhī zhǎng yī rén jiǔ qīng zhī zhǎng yī rén, yòng bì jiǎo zhuó shěn qí, gè xíng yī jiā jué. àn shǎo láo tè shēng zhī jì, jiā jué dàn zhǐ yú sān yě, tōng qián fán shí èr xiàn, yì dé fǎng tiān shù yě. míng táng wèi yún jiā yǐ bì sàn bì jiǎo yě. rán hòu huī bāo shàng xǔ juàn fǎn, xià yīn pào. dí hūn děng jiē yǒu suǒ cì yǔ. yú lái rì yòu jì, míng wèi yì, yì wèi zhī bēng. ěr yǎ yún: yì, yòu jì yě. chūn qiū yún: rén wǔ yóu yì. dù zhù yún xiān rì xīn sì yǒu shì yú tài miào shì yě. yòu zhèng xuán zhù lǐ qì yún: bēng, jì míng rì zhī yì jì yě. wèi zhī bēng zhě, yǐ yú miào mén zhī bàng, yīn míng yān. qí lǐ, xiān shè zhuàn yú miào mén wài zhī xī shì, ér shì shī yú táng. qí jì shì zhī lǐ jiǎn, ér shì shī lǐ dà, yǐ xiào zǐ qiú shén fēi yī chù yě, bù zhī shén zhī suǒ zài, yú bǐ hū, yú cǐ hū.
用九獻。王服袞冕而入,奏王夏;後服副褘從王而入,則奏齊夏;次屍入,奏肆夏。(祭統云:「君迎牲而不迎屍,別嫌也。」)王乃珪瓚酌斝彝郁鬯以授屍,屍受之,灌地祭之以降神,乃啐之,奠之,此為求神之始也。此為一獻。(樂章歌九功之德,詩用清廟。)次後以璋瓚酌黃彝之郁鬯以亞獻,屍亦祭之,啐之,奠之。此為二獻。次奏黃鍾為宮,大呂為角,太蔟為徵,應鍾為羽,路鼓路鞀,陰竹之管,龍門之琴瑟,九德之歌,九韶之舞,於宗廟之中奏之。若樂九變,則人鬼可得而禮矣。(人鬼則主后稷。先奏是樂以致其神,然後合樂而祭焉。路鼓,四面鼓也。九德之歌,春秋所謂六府三事也。九功之德皆可歌樂。陰竹,生山北者。龍門,山名。九韶當為大韶。)前祼及樂,皆為求神,謂之二始。以周人尚臭,故以鬯臭。次王出迎牲,入,奏昭夏。(郊特牲云:「既灌然後迎牲。」)王親牽牲,大夫贊,執幣而從。(禮器注云:」納牲於庭時也,當用幣以告神而殺牲。」)乃以牲告庭云:「博碩肥腯。」(禮器雲」納牲詔於庭」是也。)王乃親執鸞刀,啟其血毛,(謂耳傍毛也。)以授於祝,祝入,告神於室,幽全之義也。(禮器雲」血毛詔於室」是也。幽謂血,全謂色純也。)乃延太祖屍主,坐於室戶外之西,南面,主在其右,亦南面。昭在東,穆在西,相向而坐,主各在其右。王乃親射牲而殺之,以行朝事之禮。乃延屍於戶西,南面。取牲膟膋燎於爐炭,洗肝於郁鬯而燔之,入,以詔神於室,又出,以隳於主。(隳謂分減肝膋以祭主。隳音許規反。)次乃升牲首於室中,置於北墉下。(尊首尚氣。)乃薦腥肉於屍主前,謂之朝踐之禮。王乃以玉爵酌泛齊以獻屍,謂之朝踐之獻。凡三獻也。後於是薦朝事之籩豆,時堂上以大呂之調歌清廟之詩,堂下以黃鍾之調作大武之樂。奏大武之時,則歌維清及大武之詩。(詩序云:「維清,奏象舞也。武,奏大武也。」)獻后稷屍時,樂同降神,樂章則歌思文。(詩序云:「思文,后稷配天也。」)獻先王先公,則大司樂雲」奏無射,歌夾鍾,舞大武,以享先祖」。(先王先公。)樂章則歌天作。(詩序云:「天作,祀先王先公。」)獻文王屍,歌清廟,(詩序云:」清廟,祀文王。」)獻武王屍,歌執競,(詩序云:」執競,祀武王。」)樂同先王先公。(凡歌,皆大司樂帥瞽人登歌之。將時,小師先擊拊。堂下管奏時,先鼓朄。音胤。)後薦之後,遂以瑤爵酌著樽之醴齊以亞獻。凡四獻也。於是堂下樂亦作,時王從東階而西酌以獻屍,後則從西而東酌獻屍。(按禮器云:「君西酌犧象,夫人東酌罍樽,禮交動乎上,樂交應乎下。」)至將薦熟時,先以所薦之饌設於堂以告屍主。(禮器云:「設祭於堂。」鄭玄云:「設饌於堂,人君禮。」)時祝以斝爵酌奠於饌之右。(鄭玄注郊特牲云:「天子奠斝。」)此時又取膟膋及黍稷概於薌蒿,令臭陽達於牆室,既乃迎屍入室,各即席。祝取向時所奠斝爵將祭之,祝乃詔王拜屍以安之,屍遂坐,祭酒,啐之,奠之。於是王又以玉爵酌壺樽盎齊以獻屍,謂之再獻。凡五獻也。時後薦饋食之籩豆,薦訖,乃以瑤爵酌壺樽醍齊以亞獻。凡六獻也。(每獻作樂如初。)屍乃食,食訖,王以玉爵酌朝踐著樽之泛齊以酳屍。謂之朝獻。凡七獻也。(司樽彝云:」朝獻用兩著樽。」鄭玄云:「變朝踐為朝獻,樽相因。」)後乃薦加事豆籩,屍飲訖,授祝,祝酌清酒以授屍,屍以酢王,乃設酢席於戶內。(司几筵云:「祀先王,酢席亦如之。」鄭玄注云:」屍卒食,王酳之,卒爵,祝受之,又酌授屍,屍以酢王,於是席王於戶內。後及諸臣已下致爵乃設席。」)於是後以瑤爵酌壺樽醍齊以獻屍,謂之再獻。凡八獻也。(鄭玄注司樽彝云:「王酳屍之後,後酌亞獻。」)屍乃酢後,後飲酢酒。次諸臣為賓酌壺樽沈齊,以備卒食三獻。凡九獻。(司樽彝註:「王及後各四,諸臣一,祭之正也。」)大祝乃設饌於廟門外之西室以索祭,名為祊。(郊特牲雲」索祭祝於祊」是也。緣此處生平待賓客之處,故廣求。)既九獻,王乃冕而摠干戚,率群臣,王在東,舞大武樂皇屍。(所謂八佾。)又皮弁而舞大夏,兼作六代之樂,遂行加爵,為旅酬之始。(禮器雲」周旅酬六屍」是也。)加爵者,謂太子(所謂上嗣舉奠。)及三公之長一人、九卿之長一人,用璧角酌沈齊,各行一加爵。(按少牢、特牲之祭,加爵但止於三也,通前凡十二獻,亦得仿天數也。明堂位雲「加以璧散璧角」也。)然後煇、胞、(上許眷反,下音炮。)翟、閽等皆有所賜予。於來日又祭,名為繹,亦謂之祊。(爾雅云:」繹,又祭也。」春秋云:「壬午猶繹。」杜注云」先日辛巳有事於太廟」是也。又鄭玄注禮器云:「祊,祭明日之繹祭也。謂之祊者,以於廟門之傍,因名焉。」)其禮,先設饌於廟門外之西室,而事屍於堂。其祭室之禮簡,而事屍禮大,以孝子求神非一處也,不知神之所在,於彼乎,於此乎。
qí dì jì, qián qī shí rì, sì shī tài zǎi yǐ xià bo rì zhī yí, rú xiá jì. qí diǎn sì fèn sǎ, chōng rén zhǎn shēng, tài zǎi cōng zhuó, qián xī gào qī, zhǎng cì shè cì, sān gōng fèng shēng láo, sī xuǎn gòng míng shuǐ, jí biān rén děng gòng xī hǎi, mì rén gòng jīn mì, pēng rén chén dǐng huò, gào rén gòng fǔ guǐ, diān shī shì gòng zī shèng xiāo máo, jiǔ pín nèi zǎi gòng hòu yù zī yù dūn, diǎn ruì gòng guàn guī zhāng, tiān fǔ chén guó shí, sī jǐ yán chén jǐ xí, sī fú gòng jì fú, diǎn hé chū yù hé, sī lè sù xuán, wáng jí shēng shī děng yòng lè, wáng hòu fù huī jiǔ xiàn zhī jié, miào táng zhī lè suǒ yòng lè zhāng, guàn xiàn zhī yí, bì jiǎo zhī jiā jué, zhū gān yù qī zhī qīn wǔ, xuè xīng yàn shú zhī xiān hòu, gào táng gào shì zhī chà cì, lǜ liáo zhì jì, bēng shì yì táng, yī rú xiá jì. suǒ yì zhě, dàn jì huǐ miào yǐ shàng, bù jí qīn miào. shī zhōu sòng yún yōng, dì tài zǔ yě. zhèng jiān yún: dì, dà jì yě. dà yú sì shí ér xiǎo yú xiá yě. yòu yì lǐ jì dì yú tài miào lǐ yún: huǐ miào zhī zhǔ jiē shēng hé shí, ér lì èr shī. yòu hán shī nèi chuán yún: dì, qǔ huǐ miào zhī zhǔ, jiē shēng hé shí yú tài miào. shì yě. qí shén zhǔ wèi, àn zhèng xuán dì xiá zhì yún: tài wáng wáng jì yǐ shàng qiān zhǔ, jì yú hòu jì zhī miào, qí zuò wèi yǔ xiá jì tóng. wén wǔ yǐ xià qiān zhǔ, ruò mù zhī qiān zhǔ, jì yú wén wáng zhī miào, wén wáng jū shì zhī ào, dōng miàn. wén wáng sūn chéng wáng jū wén wáng zhī dōng ér běi miàn. yǐ xià mù zhǔ zhí zhì qīn jǐn zhī zǔ, yǐ cì jì ér dōng, jiē běi miàn, wú zhāo zhǔ. ruò zhāo zhī qiān zhǔ, jì yú wǔ wáng zhī miào, wǔ wáng yì jū shì zhī ào, dōng miàn. qí zhāo, sūn kāng wáng yì jū wǔ wáng zhī dōng ér nán miàn. yì yǐ cì jì ér dōng, zhí zhì qīn jǐn zhī zǔ, wú mù zhǔ yě. qí shī: hòu jì miào zhōng hòu jì shī yī, zhāo mù shī gè yī wén wáng miào zhōng, wén wáng shī yī, mù shī gòng yī wǔ wáng miào zhōng, wǔ wáng shī yī, zhāo shī gòng yī. yì lǐ chēng èr shī zhě, jù wén wǔ zhī miào jí tài zǔ zhāo mù ér yán yě. qí shí tài zǔ wén wǔ miào sān shī yě. gù yún xiàn zhāo shī rú mù shī zhī lǐ. qí wǔ qí, zì lǐ qí ér xià sì qí ér yǐ, wú fàn qí. jiǔ yì sān jiǔ. suǒ chén shè zhī chù, suǒ jiā zhī míng shuǐ xuán jiǔ děng, yī rú dì jì yú wén wáng zhī miào, wú jiàng shén zhī lè. gù dà sī lè yún huáng zhōng wèi gōng yǐ xià děng lè yún ruò jiǔ biàn, rén guǐ kě dé ér lǐ yǐ. zhèng xuán yún: rén guǐ wèi hòu jì yě. xiān zòu shì lè yǐ zhì qí shén, lǐ zhī yǐ yù ér guàn yān, rán hòu hé lè ér jì yān. zé bù jù wén wǔ yě. qí guàn zūn yòng jī yí niǎo yí, sī zūn yí yún chūn cí xià yuè guàn, yòng jī yí niǎo yí, yǐ dì zài xià gù yě. cháo jiàn yòng liǎng xī zūn, zài xiàn yòng liǎng xiàng zūn. qí yíng shī chū zài táng zhī shí, qí hòu jì wén wǔ zhī shī, jiē nán xiàng, yú shī zhǔ rú shì zhōng zhī zuǒ yòu yě. wèi hòu jì yǐ xià zhāo mù, zhāo xī miàn, mù dōng miàn, wén wáng yǐ xià mù zhǔ zài xī, dōng miàn wǔ wáng yǐ xià zhāo zhǔ zài dōng, xī miàn yě. hé lè shí, zuò sì dài zhī lè. qí jì lǐ, hòu jì wén wáng wǔ wáng miào zhōng, měi miào gè yī rì. fán jì zhī lǐ, zhì míng xíng guàn, wèi zhī chén guàn. cì cháo jiàn, cì nǎi kuì shú yǐ xià, shì zé měi miào gè xíng cǐ lǐ. yǐ qí lǐ fán, nán kě yī rì ér bì, yòu guāi cháo jiàn zhī yì. yì jì zé tóng yī rì. yǐ qí lǐ lüè, gù kě tóng rì ér bì.
其禘祭,前期十日,肆師、太宰以下卜日之儀,如祫祭。其典祀糞灑,充人展牲,太宰悤濯,前夕告期,掌次設次,三公奉牲牢,司烜共明水,及籩人等共醯醢,冪人共巾冪,烹人陳鼎鑊,告人共簠簋,甸師氏共齍盛、蕭茅,九嬪、內宰共後玉齍、玉敦,典瑞共祼珪璋,天府陳國實,司几筵陳幾席,司服共祭服,典輅出玉輅,司樂宿懸,王及牲屍等用樂,王后副褘九獻之節,廟堂之樂所用樂章,祼獻之儀,璧角之加爵,朱干玉戚之親舞,血腥爓熟之先後,告堂告室之差次,膟膋制祭,祊室繹堂,一如祫祭。所異者,但祭毀廟以上,不及親廟。(詩周頌雲」雍,禘太祖也。」鄭箋云:「禘,大祭也。大於四時而小於祫也。」又逸禮記禘於太廟禮云:「毀廟之主皆升合食,而立二屍。」又韓詩內傳云:」禘,取毀廟之主,皆升合食於太廟。」是也。)其神主位,按鄭玄禘祫志云:「太王王季以上遷主,祭於后稷之廟,其坐位與祫祭同。文武以下遷主,若穆之遷主,祭於文王之廟,文王居室之奧,東面。文王孫成王居文王之東而北面。以下穆主直至親盡之祖,以次繼而東,皆北面,無昭主。若昭之遷主,祭於武王之廟,武王亦居室之奧,東面。其昭,孫康王亦居武王之東而南面。亦以次繼而東,直至親盡之祖,無穆主也。」其屍:后稷廟中后稷屍一,昭穆屍各一;文王廟中,文王屍一,穆屍共一;武王廟中,武王屍一,昭屍共一。(逸禮稱二屍者,據文武之廟及太祖昭穆而言也。其實太祖文武廟三屍也。故云「獻昭屍如穆屍之禮」。)其五齊,自醴齊而下四齊而已,無泛齊。酒亦三酒。所陳設之處,所加之明水玄酒等,一如禘祭於文王之廟,無降神之樂。(故大司樂雲黃鍾為宮以下等樂雲」若九變,人鬼可得而禮矣」。鄭玄云:「人鬼謂后稷也。先奏是樂以致其神,禮之以玉而祼焉,然後合樂而祭焉。」則不據文武也。)其祼樽用雞彝、鳥彝,(司樽彝雲」春祠夏礿祼,用雞彝鳥彝」,以禘在夏故也。)朝踐用兩犧樽,再獻用兩象樽。其迎屍出在堂之時,其后稷文武之屍,皆南向,餘屍主如室中之左右也。(謂后稷以下昭穆,昭西面,穆東面,文王以下穆主在西,東面;武王以下昭主在東,西面也。)合樂時,作四代之樂。其祭禮,后稷、文王、武王廟中,每廟各一日。(凡祭之禮,質明行祼,謂之晨祼。次朝踐,次乃饋熟以下,是則每廟各行此禮。以其禮煩,難可一日而畢,又乖朝踐之義。)繹祭則同一日。(以其禮略,故可同日而畢。)
yì yuē: shèng rén zhì lǐ, hé zhū tiān dào, shǐ bù shù bù dài, gù yǒu sì shí zhī jì yān. ér yòu shè yīn jì zhě, yīn tiān dào zhī chéng, yǐ shēn xiào jìng zhī xīn, yòng jǐn shì zhōng zhī lǐ. dì xiá èr lǐ, jù shì dà jì, xiān xián suǒ shì, yì gè yǒu shū. mǎ róng wáng sù jiē yún dì dà xiá xiǎo zhèng xuán zhù èr lǐ, yǐ xiá dà dì xiǎo jiǎ kuí liú xīn zé yún yī jì èr míng, lǐ wú chà jiàng. shù jiā zhī shuō, fēi wú diǎn jù, zhì yú hóng tōng jīng xùn, zhèng yì wèi zhǎng. cháng shì lùn zhī. yǐ lǐ jīng jí chūn qiū suǒ shū, jiē xiá dà yú dì. àn chūn qiū gōng yáng chuán yún: dà shì yú tài miào, dà shì zhě xiá yě, xiá zhě, huǐ miào zhī zhǔ chén yú tài zǔ, wèi huǐ miào zhī zhǔ jiē shēng hé shí yú tài zǔ. zhì yú dì, zé yún dì yú zhuāng gōng dì yú xī gōng. jì bù yú tài zǔ, zé xiǎo yú xiá yě. yòu àn yì lǐ jì xiá yú tài miào zhī lǐ yún huǐ miào zhī zhǔ shēng hé shí ér lì èr shī, yòu àn hán shī nèi chuán yún dì, qǔ huǐ miào zhī zhǔ, jiē shēng hé shí yú tài zǔ, zé dì xiǎo yú xiá yě. xiá zé qún miào zhī zhǔ xī shēng yú tài zǔ miào, dì zhě gè yú qí miào ér xíng jì lǐ, èr jì jù jí huǐ zhǔ. dì zhī shí, wén wáng yǐ shàng huǐ zhǔ, zì zài hòu jì miào ér jì wén wáng yǐ xià huǐ zhǔ, zì zài èr tiāo zhī miào ér jì. dì zhī yǐ xiá, yòng dé wèi yīn, dì zé xiǎo yú xiá ér dà yú sì shí yě. zēng zǐ wèn zhǔ, fū zǐ yún: zì fēi xiá jì, qī miào wǔ miào wú xū zhǔ. ér bù yán dì, xiǎo yú xiá míng yǐ. qí xiá zé bèi wǔ qí sān jiǔ, dì wéi sì qí sān jiǔ xiá zé bèi yòng liù dài zhī lè, dì zé sì dài ér xià, yòu wú jiàng shén zhī lè, yǐ shì qí què yě.
議曰:聖人制禮,合諸天道,使不數不怠,故有四時之祭焉。而又設殷祭者,因天道之成,以申孝敬之心,用盡事終之禮。禘祫二禮,俱是大祭,先賢所釋,義各有殊。馬融、王肅皆雲禘大祫小;鄭玄注二禮,以祫大禘小;賈逵、劉歆則雲一祭二名,禮無差降。數家之說,非無典據,至於弘通經訓,鄭義為長。嘗試論之。以禮經及春秋所書,皆祫大於禘。按春秋公羊傳云:「大事於太廟,大事者祫也,祫者,毀廟之主陳於太祖,未毀廟之主皆升合食於太祖。」至於禘,則雲「禘於莊公」、「禘於僖公」。既不於太祖,則小於祫也。又按逸禮記祫於太廟之禮雲」毀廟之主升合食而立二屍」,又按韓詩內傳雲」禘,取毀廟之主,皆升合食於太祖」,則禘小於祫也。祫則群廟之主悉升於太祖廟,禘者各於其廟而行祭禮,二祭俱及毀主。禘之時,文王以上毀主,自在后稷廟而祭;文王以下毀主,自在二祧之廟而祭。禘之以祫,用得為殷,禘則小於祫而大於四時也。曾子問主,夫子云:「自非祫祭,七廟五廟無虛主。」而不言禘,小於祫明矣。其祫則備五齊三酒,禘惟四齊三酒;祫則備用六代之樂,禘則四代而下,又無降神之樂,以示其闕也。
hòu hàn guāng wǔ jiàn ān èr shí liù nián, zhào wèn zhāng chún, dì xiá zhī lǐ, bù xíng jǐ nián. chún zòu: jiù zhì, sān nián yī xiá, huǐ miào zhī zhǔ hé shí gāo miào, cún miào zhǔ wèi cháng hé. yuán shǐ zhōng, shǐ xíng dì lǐ. fù wèi zhāo, nán xiāng zi wèi mù, běi xiāng. fù zǐ bù bìng zuò, ér sūn cóng wáng fù. jué yí yào zhù yuē: shǐ zǔ dōng miàn. fù nán miàn, gù yuē zhāo. zhāo, míng yě. zi běi miàn, gù yuē mù. mù, shùn yě. dì zhī wèi yán dì yě, shì shěn dì zhī yì. yǐ xià sì yuè yáng qì zài shàng, yīn qì zài xià, gù zhèng zūn bēi zhī yì. xiá yǐ dōng shí yuè, wǔ gǔ chéng shú, wù bèi lǐ chéng, gù hé jù yǐn shí. zǔ zōng miào wèi dìng, qiě hé jì gāo miào wèi cháng. hòu yǐ sān nián dōng xiá wǔ nián xià dì zhī shí, dàn jiù chén jì huǐ miào zhǔ ér yǐ, wèi zhī yīn. tài zǔ dōng miàn, huì wén wǔ yuán sì dì wèi zhāo, jǐng xuān èr dì wèi mù. huì jǐng zhāo sān dì fēi yīn jì shí bù jì yě.
後漢光武建安二十六年,詔問張純,禘祫之禮,不行幾年。純奏:「舊制,三年一祫,毀廟之主合食高廟,存廟主未嘗合。元始中,始行禘禮。父為昭,南鄉;子為穆,北鄉。父子不並坐,而孫從王父。(決疑要注曰:」始祖東面。父南面,故曰昭。昭,明也。子北面,故曰穆。穆,順也。」)禘之為言諦也,是審諦之義。以夏四月陽氣在上,陰氣在下,故正尊卑之義。祫以冬十月,五穀成熟,物備禮成,故合聚飲食。祖宗廟未定,且合祭高廟為常。」後以三年冬祫五年夏禘之時,但就陳祭毀廟主而已,謂之殷。太祖東面,惠文武元四帝為昭,景宣二帝為穆。惠景昭三帝非殷祭時不祭也。
wèi míng dì tài hé liù nián, shàng shū nán wáng sù yǐ zēng zǐ wèn wéi xiá yú tài zǔ, qún zhǔ jiē cóng, ér bù yán dì, zhī dì bù hé shí. sù dá yuē, yǐ wèi: dì xiá yīn jì, qún zhǔ jiē hé, jǔ xiá zé dì kě zhī yě. yuán zhǔn zhèng lùn yuē: xiān rú huò wèi tóng, huò wèi yì, rán' xiá jí tán shàn, dì jí jiāo zōng shí shì', cǐ suǒ jí jìn yuǎn zhī shā yě. dà chuán yuē:' lǐ bù wáng bù dì'. zhū hóu bù dì, jiàng yú tiān zǐ yě. ruò dì xiá tóng guàn, cǐ zhū hóu yì bù dé xiá, fēi tú bù dì yě.
魏明帝太和六年,尚書難王肅以「曾子問唯祫於太祖,群主皆從,而不言禘,知禘不合食。」肅答曰,以為:「禘祫殷祭,群主皆合,舉祫則禘可知也。」袁准正論曰:「先儒或為同,或為異,然'祫及壇墠,禘及郊宗石室',此所及近遠之殺也。大傳曰:'禮不王不禘'。諸侯不禘,降於天子也。若禘祫同貫,此諸侯亦不得祫,非徒不禘也。」
wǔ xuān huáng hòu tài hé sì nián liù yuè bēng, zhì liù nián sān yuè, yǒu sī yǐ jīn nián sì yuè dì gào. wáng sù yì yuē: jīn yí yǐ bēng nián shù. àn chūn qiū lǔ mǐn gōng èr nián xià, dì yú zhuāng gōng. shì shí cuī dié zhī zhōng, zhì èr shí wǔ yuè dà xiáng biàn dì, bù fù dàn, gù jī qí sù yě. qù sì nián liù yuè, wǔ xuān huáng hòu bēng, èr shí liù rì wǎn zàng, chú fú jí jí, sì shí zhī jì, jiē qīn xíng shì. jīn dāng jì shǐ chú fú rì shù, dāng rú lǐ xū dào dàn yuè nǎi dì. zhào yí děng yǐ wèi: huáng dì bēng èr shí qī yuè zhī hòu, nǎi dé dì xiá.
武宣皇后太和四年六月崩,至六年三月,有司以今年四月禘告。王肅議曰:「今宜以崩年數。按春秋魯閔公二年夏,禘於莊公。是時縗絰之中,至二十五月大祥便禘,不復禫,故譏其速也。去四年六月,武宣皇后崩,二十六日晚葬,除服即吉,四時之祭,皆親行事。今當計始除服日數,當如禮須到禫月乃禘。」趙怡等以為:皇帝崩二十七月之後,乃得禘祫。
wáng sù yòu zòu: rú zhèng xuán yán gè yú qí miào, zé wú yǐ yì sì shí cháng sì, bù dé wèi zhī yīn jì. yǐ zī shèng bǎi wù fēng yǎn bèi jù wèi yīn zhī zhě, fū xiào zǐ jǐn xīn yú shì qīn, zhì jìng yú sì shí, bǐ shí jù wù, bù kě yǐ bù bèi, wú yuán jiǎn qí qí qīn, lěi nián ér hòu yī fēng qí zhuàn yě. fū wèi yīn zhě, yīn yǐ zǔ zōng bìng chén, zhāo mù jiē liè gù yě. shè yǐ wèi huǐ miào zhī zhǔ jiē jì wèi yīn zhě, fū huǐ miào jì yú tài zǔ, ér liù miào dú zài qí qián, suǒ bù hé yí, fēi shì zhī lǐ. jìn shàng shū nán chén yǐ' zēng zǐ wèn wéi xiá yú tài zǔ, qún zhǔ jiē cóng, ér bù yán dì, zhī dì bù hé shí'. chén dá yǐ wèi' dì xiá yīn jì, qún zhǔ jiē hé, jǔ xiá zé dì kě zhī yě'. lùn yǔ kǒng zǐ yuē:' dì zì jì guàn ér wǎng zhě, wú bù yù guān zhī yǐ.' suǒ yǐ tè dì zhě, yǐ dì dà jì, gù yù guān qí shèng lǐ yě. dì xiá dà jì, dú jǔ dì, zé xiá yì kě zhī yě. yú lǐ jì zé yǐ xiá wèi dà, yú lùn yǔ zé yǐ dì wèi shèng, jìn tuì wèi zhī qí kě yě. hàn guāng wǔ shí xià jì lǐ, yǐ dì zhě huǐ miào zhī zhǔ jiē hé yú tài zǔ, xiá zhě wéi wèi huǐ zhī zhǔ hé ér yǐ yǐ. zhèng xuán yǐ wèi dì zhě gè yú qí miào. yuán qí suǒ yǐ, xià shāng xià jì yuē dì, rán qí yīn jì yì míng dà dì. shāng sòng zhǎng fā, shì dà dì zhī gē yě. zhì zhōu gǎi xià jì yuē yuè, yǐ dì wéi wèi yīn jì zhī míng. zhōu gōng yǐ shèng dé yòng yīn zhī lǐ, gù lǔ rén yì suì yǐ dì wèi xià jì zhī míng. shì yǐ zuǒ chuán suǒ wèi' dì yú wǔ gōng', yòu yuē' zhēng cháng dì yú miào', shì sì shí sì, fēi jì zhī dì yě. zhèng sī shī yǐ. zhì yú jīng suǒ wèi dì zhě, zé yīn jì zhī wèi. zhèng jù chūn qiū, yǔ dà yì guāi. àn tài hé bā nián yòng wáng sù yì.
王肅又奏:「如鄭玄言各於其廟,則無以異四時常祀,不得謂之殷祭。以粢盛百物豐衍備具為殷之者,夫孝子盡心於事親,致敬於四時,比時具物,不可以不備,無緣儉齊其親,累年而後一豐其饌也。夫謂殷者,因以祖宗並陳,昭穆皆列故也。設以為毀廟之主皆祭謂殷者,夫毀廟祭於太祖,而六廟獨在其前,所不合宜,非事之理。近尚書難臣以'曾子問唯祫於太祖,群主皆從,而不言禘,知禘不合食'。臣答以為'禘祫殷祭,群主皆合,舉祫則禘可知也'。論語孔子曰:'禘自既灌而往者,吾不欲觀之矣。'所以特禘者,以禘大祭,故欲觀其盛禮也。禘祫大祭,獨舉禘,則祫亦可知也。於禮記則以祫為大,於論語則以禘為盛,進退未知其可也。漢光武時下祭禮,以禘者毀廟之主皆合於太祖,祫者唯未毀之主合而已矣。鄭玄以為禘者各於其廟。原其所以,夏商夏祭曰禘,然其殷祭亦名大禘。商頌長發,是大禘之歌也。至周改夏祭曰礿,以禘唯為殷祭之名。周公以聖德用殷之禮,故魯人亦遂以禘為夏祭之名。是以左傳所謂'禘於武宮',又曰'烝嘗禘於廟',是四時祀,非祭之禘也。鄭斯失矣。至於經所謂禘者,則殷祭之謂。鄭據春秋,與大義乖。」(按太和八年用王肅議。)
yuán zhǔn yuē:' xiá jí tán shàn, dì jí jiāo zōng shí shì', cǐ suǒ jí yuǎn jìn zhī shā yě. dà chuán yuē' lǐ bù wáng bù dì', zhū hóu bù dì, jiàng shā yú tiān zǐ yě. ruò dì xiá tóng guàn, cǐ zhū hóu yì bù dé xiá yě, rán zé dì dà ér xiá xiǎo. wèi xiá wèi yīn jì zhě, dà yú sì shí, jiē dà jì yě. guó yǔ yuē:' dì jiāo bù guò jiǎn lì, zhēng bù guò bǎ wò.' míng dì zuì dà, yǔ jiāo tóng yě. gōng yáng chuán yuē:' dà shì zhě hé? xiá yě. huǐ miào zhī zhǔ chén yú tài zǔ, wèi huǐ miào zhī zhǔ jiē shēng hé shí hū tài zǔ.' hé wèi yě? yuē: fū dì jí tán shàn, zé huǐ miào yě, jù jì huǐ miào, dàn suǒ jí yì ěr. suǒ jí zé yì, huǐ yǔ wèi huǐ zé tóng. cǐ lùn zhě suǒ huò. zhèng wèi bù tóng shì yě, wèi dì bù jí huǐ miào zé fēi yě. liú xīn jiǎ kuí tóng huǐ yǔ wèi huǐ shì yě, bù bié dì xiá yuǎn jìn zé fēi yě.
袁准曰:「'祫及壇墠,禘及郊宗石室',此所及遠近之殺也。大傳曰'禮不王不禘',諸侯不禘,降殺於天子也。若禘祫同貫,此諸侯亦不得祫也,然則禘大而祫小。謂祫為殷祭者,大於四時,皆大祭也。國語曰:'禘郊不過繭栗,烝不過把握。'明禘最大,與郊同也。公羊傳曰:'大事者何?祫也。毀廟之主陳於太祖,未毀廟之主皆升合食乎太祖。'何謂也?曰:夫禘及壇墠,則毀廟也,俱祭毀廟,但所及異耳。所及則異,毀與未毀則同。此論者所惑。鄭謂不同是也,謂禘不及毀廟則非也。劉歆、賈逵同毀與未毀是也,不別禘祫遠近則非也。」
jìn wǔ dì tài shǐ zhōng, shàng shū dù yuán kǎi yì chēng: yì yuē' shàng gǔ zhī dài, sàng qī wú shù'. zì yīn gāo zōng liàng àn sān nián, bù chēng fú sàng sān nián, ér chēng liàng àn sān nián, cǐ shì fú xīn sàng zhī wèi. dà dài piān yuē:' xī wǔ wáng bēng, chéng wáng shí sān ér sì lì, zhōu gōng jū zhǒng zǎi shè zhèng. míng nián liù yuè jì zàng, zhōu gōng guān chéng wáng ér cháo yú zǔ, yǐ jiàn zhū hóu, mìng zhù yōng zuò sòng.' shì sān nián zhī nèi shí míng yǐ, gù jīn yuè cí zhēng cháng yú shì xíng yān. xī zhòng ní zhī zhì chūn qiū yě, yīn lǔ shǐ yǐ míng wáng fǎ, sàng zhōng zhī xiáng xiá, jī biǎn zhī wén zhe yān. xú chán àn: dù yì xíng wǔ huáng shèng míng zhī cháo, qí zuǒ chuán jiě yún yì sān nián zhī sàng lǐ bì ér dì.
晉武帝泰始中,尚書杜元凱議稱:「易曰'上古之代,喪期無數'。自殷高宗諒闇三年,不稱服喪三年,而稱諒闇三年,此釋服心喪之謂。大戴篇曰:'昔武王崩,成王十三而嗣立,周公居冢宰攝政。明年六月既葬,周公冠成王而朝於祖,以見諸侯,命祝雍作頌。'是三年之內時明矣,故今礿祠烝嘗於是行焉。昔仲尼之制春秋也,因魯史以明王法,喪中之祥祫,譏貶之文著焉。」(徐禪按:杜議行武皇盛明之朝,其左傳解雲亦三年之喪禮畢而禘。)
dōng jìn shēng píng wǔ nián wǔ yuè, mù dì bēng, shí yuè yīn. xìng níng sān nián èr yuè, āi huáng dì bēng, fèi dì tài hé yuán nián wǔ yuè, huáng hòu yǔ shì bēng, fèi dì hǎi xī gōng hòu yě. shí yuè yīn. cǐ āi huáng dì zài zhōu zhī nèi, yǔ shì jì zàng zhī hòu yīn yě. tài yuán èr shí yī nián shí yuè yīng yīn, qí nián jiǔ yuè xiào wǔ bēng, zhì lóng ān sān nián, guó jiā dà jí, nǎi xún yīn shì. yuán xìng sān nián xià, yīng yīn, tài cháng bó shì xú gān děng yì, yīng yòng mèng qiū, jìn yòng mèng dōng shí. kǒng ān guó yún: zì tài hé sì nián yǐ hòu, yīn jì jiē yòng dōng xià. fù xiáng xú gān yì yòng mèng qiū, fēi shī yě. ān dì yì xī sān nián, dāng yīn, yù shǐ zhōng chéng fàn tài yì, yǐ zhāng hòu sàng wèi yī zhōu, bù yīng yīn cí. shí cóng tài cháng liú jǐn yì xiǎo jūn zhī sàng, bù yǐ fèi dà lǐ. tài yì yuē: jīn suī jì fù zhī hòu dé yǐ zhēng cháng, ér wú yīn jì zhī lǐ, yǒu sàng zé fèi jí jì, jì xīn zhǔ yú qǐn. jīn bù shè bié qǐn, jì fù suì jì yú miào. gù sì shí zhēng cháng, yǐ jì zhuī yuǎn zhī sī sān nián yī dì, yǐ xí zhāo mù zhī xù. yì běn gè yì. sān nián sàng bì, zé hé shí tài zǔ, guò shí ér yīn, wú qǔ yú xiàn sān shí yuè yě. lóng ān zhī chū, yǐ sàng ér fèi yǐ. jǐn yì yuē: chén xún shēng píng yǐ hòu yīn jì, jiē zài zhōu nèi. yǒng hé shí nián zhì jīn wǔ shí yú zài, sān shí yuè zhé yīn, shì yī lǐ wǔ nián zài yīn, ér tài yán fēi dāng. ruò chén qǐ bù yǔn, zé zé shī zòu dàn. wǎng ān dì yuán xìng sān nián sì yuè, bù dé yīn sì, jìn yòng shí yuè. ruò jì cháng xiàn, jīn dāng yòng dōng ruò gèng qǐ duān, zé yīng sì yuè. shí shàng shū zòu cóng lǐng sī tú wáng mì yì, fǎn chū sì yuè wèi yīn cí zhī shǐ. mì yì yuē: yǒu fēi cháng zhī qìng, bì yǒu fēi cháng zhī lǐ. yīn jì jiù zhǔn bù chà, zhì yú yì xī zhī qìng, jīng gǔ mò èr, suī yuē fǎn zhèng, lǐ tóng shòu mìng. yú wèi lǚ yùn wéi xīn, yú shì hū shǐ, yí yòng sì yuè. tài cháng liú jǐn yì: yīn wú dìng rì, kǎo shí zhì jìng, qiě lǐ yì shàng jiǎn. qù nián cí suī yú rì yǒu chà, ér qíng diǎn yǔn bèi. yí réng yǐ wèi zhèng. xú gān yì: sān nián yī xiá, wǔ nián yī dì. jīng chuán jì jí, bù jiàn bǔ yīn zhī wén. zhù zuò láng xú guǎng yì: ruò yòng sān shí yuè, jīn zé yīng yòng sì yuè. yú shí yǒu yīn ér qiān zài dōng, cóng tài yuán yuán nián shí yuè yīn cí. ruò yī cháng sān shí yuè, jīn zé yīng yòng èr nián sì yuè, shì zhuī jì xīn wèi suì shí yuè, wèi hé liù shí yuè ér zài yīn. liú jiàn zhī děng yì: tài yuán yuán nián sì yuè yīng yīn, ér lǐ guān qíng shī, dǎi yòng shí yuè, běn fēi zhèng cháo yǐ shī wèi shǐ. shàng shū zòu cóng mì yì. bó shì chén shū biǎo: sān suì yī rùn, wǔ nián jì, bā nián yòu yīn, liǎng tóu rú sì, shí bù yíng sān. yòu shí yī nián yīn, shí sì nián yīn, fán jiān hán èr, zé shí nián sì yīn, yǔ lǐ wǔ nián zài yīn qí yì hé yǐ. bó shì xú chán yì: chūn qiū zuǒ shì chuán yuē:' suì xiá jí tán shàn, zhōng dì jí jiāo zōng shí shì.' xǔ shèn chēng jiù shuō yuē:' zhōng zhě, wèi xiào zǐ sān nián sàng zhōng zé dì yú tài miào, yǐ zhì xīn sǐ zhě yě.' xú miǎo yì: lǐ wǔ nián zài yīn, fán liù shí yuè, fēn zhōng, měi sān shí yuè yīn yě. tài xué bó shì cáo shù chū nán yún: sān nián zhī sàng, qí shí èr shí wǔ yuè, zé wǔ nián hé bì liù shí yuè. lǐ, tiān zǐ tè yuè, sān shí jiē xiá. dì xiá suī yǒu dìng nián, ér wén wú dìng yuè. àn míng táng wèi xià liù yuè, yǐ dì lǐ sì zhōu gōng, zé jīn zhī sì yuè. qī yuè rì zhì, mèng xiàn zi dì qí zǔ, zé jīn zhī wǔ yuè. chūn qiū wén gōng èr nián dà shì yú tài miào, zé jīn zhī liù yuè. miǎo dá yuē: wǔ nián zài yīn, xiàng zài rùn, wú qǔ sān nián sàng yě. xiá sān shí jiē kě zhě, gài sàng zhōng zé jí ér xiá, fú zhōng wú cháng, gù xiá suí suǒ yù, wéi chūn bù xiá, gù yuē tè yuè, fēi yīn sì cháng yě. lǐ, dà shì yǒu shí rì, gù zhēng cháng yǐ shí, kuàng xiá zhī zhòng, wú dìng yuè hū! jīn jù xú miǎo yì, měi sān shí yuè dāng yīn sì. hè xún xiá jì tú: tài zǔ dōng xiàng, zhāo běi xíng, nán xiàng mù nán xíng, běi xiàng.
東晉昇平五年五月,穆帝崩,十月殷。興寧三年二月,哀皇帝崩,廢帝太和元年五月,皇后庾氏崩,(廢帝海西公後也。)十月殷。(此哀皇帝再周之內,庾氏既葬之後殷也。)太元二十一年十月應殷,其年九月孝武崩,至隆安三年,國家大吉,乃循殷事。元興三年夏,應殷,太常博士徐乾等議,應用孟秋,進用孟冬時。(孔安國云:自太和四年已後,殷祭皆用冬夏。復詳徐乾議用孟秋,非失也。)安帝義熙三年,當殷,御史中丞范泰議,以章後喪未一周,不應殷祠。時從太常劉瑾議」小君之喪,不以廢大禮」。(泰議曰:「今雖既祔之後得以烝嘗,而無殷祭之禮,有喪則廢吉祭,祭新主於寢。今不設別寢,既祔遂祭於廟。故四時烝嘗,以寄追遠之思;三年一禘,以習昭穆之序。義本各異。三年喪畢,則合食太祖,過時而殷,無取於限三十月也。隆安之初,以喪而廢矣。」瑾議曰:「臣尋昇平已後殷祭,皆在周內。永和十年至今五十餘載,三十月輒殷,是依禮五年再殷,而泰言非當。若臣啟不允,則責失奏彈。」)往安帝元興三年四月,不得殷祀,進用十月。若計常限,今當用冬;若更起端,則應四月。時尚書奏從領司徒王謐議,反初四月為殷祠之始。(謐議曰:「有非常之慶,必有非常之禮。殷祭舊准不差,至於義熙之慶,經古莫二,雖曰反正,理同受命。愚謂履運唯新,於是乎始,宜用四月。」太常劉瑾議:」殷無定日,考時致敬,且禮意尚簡。去年祠雖於日有差,而情典允備。宜仍以為正。」徐乾議:「三年一祫,五年一禘。經傳記籍,不見補殷之文。」著作郎徐廣議:「若用三十月,今則應用四月。於時有殷而遷在冬,從太元元年十月殷祠。若依常三十月,今則應用二年四月,是追計辛未歲十月,未合六十月而再殷。」劉澗之等議:」太元元年四月應殷,而禮官情失,逮用十月,本非正朝以失為始。」尚書奏從謐議。)博士陳舒表:「三歲一閏,五年祭,八年又殷,兩頭如四,實不盈三。又十一年殷,十四年殷,凡間含二,則十年四殷,與禮五年再殷其義合矣。」博士徐禪議:「春秋左氏傳曰:'歲祫及壇墠,終禘及郊宗石室。'許慎稱舊說曰:'終者,謂孝子三年喪終則禘於太廟,以致新死者也。'」徐邈議:「禮五年再殷,凡六十月,分中,每三十月殷也。」太學博士曹述初難云:「三年之喪,其實二十五月,則五年何必六十月。禮,天子特礿,三時皆祫。禘祫雖有定年,而文無定月。」(按明堂位」夏六月,以禘禮祀周公」,則今之四月。」七月日至,孟獻子禘其祖」,則今之五月。春秋文公二年」大事於太廟」,則今之六月。)邈答曰:「五年再殷,象再閏,無取三年喪也。祫三時皆可者,蓋喪終則吉而祫,服終無常,故祫隨所遇,唯春不祫,故曰特礿,非殷祀常也。禮,大事有時日,故烝嘗以時,況祫之重,無定月乎!」今據徐邈議,每三十月當殷祀。(賀循祫祭圖:太祖東向,昭北行,南向;穆南行,北向。)