fán bīng, bù gōng wú guò zhī chéng, bù shā wú zuì zhī rén. fū shā rén zhī fù xiōng, lì rén zhī huò cái, chén qiè rén zhī zǐ nǚ, cǐ jiē dào yě. gù bīng zhě, suǒ yǐ zhū bào luàn jìn bù yì yě. bīng zhī suǒ jiā zhě, nóng bù lí qí tián yè, jiǎ bù lí qí sì zhái, shì dài fū bù lí qí guān fǔ, yóu qí wǔ yì zài yú yī rén, gù bīng bù xuè rèn ér tiān xià qīn yān.
凡兵,不攻無過之城,不殺無罪之人。夫殺人之父兄,利人之貨財,臣妾人之子女,此皆盜也。故兵者,所以誅暴亂禁不義也。兵之所加者,農不離其田業,賈不離其肆宅,士大夫不離其官府,由其武議在於一人,故兵不血刃而天下親焉。
wàn chéng nóng zhàn, qiān shèng jiù shǒu, bǎi chéng shì yǎng. nóng zhàn bù wài suǒ quán, jiù shǒu bù wài suǒ zhù, shì yǎng bù wài suǒ zī. fū chū bù zú zhàn, rù bù zú shǒu zhě, zhì zhī yǐ shì. shì zhě, suǒ yǐ wài gěi zhàn shǒu yě. wàn chéng wú qiān shèng zhī zhù, bì yǒu bǎi chéng zhī shì.
萬乘農戰,千乘救守,百乘事養。農戰不外索權,救守不外索助,事養不外索資。夫出不足戰,入不足守者,治之以市。市者,所以(外)[給]戰守也。萬乘無千乘之助,必有百乘之市。
fán zhū shǎng zhě, suǒ yǐ míng wǔ yě. shā yī rén ér sān jūn zhèn zhě, shā zhī shā shǎng yī rén ér wàn rén xǐ zhě, shā shǎng zhī. shā zhī guì dà, shǎng zhī guì xiǎo. dāng shā ér suī guì zhòng bì shā zhī, shì xíng shàng jiū yě shǎng jí niú tóng mǎ yǔ zhě, shì shǎng xià liú yě. fū néng xíng shàng jiū shǎng xià liú, cǐ jiāng zhī wǔ yě, gù rén zhǔ zhòng jiāng.
凡誅[賞]者,所以明武也。殺一人而三軍震者,殺之;(殺)[賞]一人而萬人喜者,(殺)[賞]之。殺之貴大,賞之貴小。當殺而雖貴重必殺之,是刑上究也;賞及牛童馬圉者,是賞下流也。夫能刑上究、賞下流,此將之武也,故人主重將。
fū jiāng, tí gǔ huī fú, lín nán jué zhàn. jiē bīng jiǎo rèn, gǔ zhī ér dāng, zé shǎng gōng lì míng gǔ zhī ér bù dāng, zé shēn sǐ guó wáng. shì cún wáng ān wēi, zài yú fú duān, nài hé wú zhòng jiāng yě. fū tí gǔ huī fú, jiē bīng jiǎo rèn, jū yǐ wǔ shì chéng gōng zhě, chén yǐ wèi fēi nán yě.
夫將,提鼓揮桴,臨難決戰。接兵角刃,鼓之而當,則賞功立名;鼓之而不當,則身死國亡。是存亡安危,在於桴端,奈何無重將也。夫提鼓揮桴,接兵角刃,居以武事成功者,臣以為非難也。
gǔ rén yuē: wú méng chōng ér gōng, wú qú dá ér shǒu, shì wèi wú shàn zhī jūn. shì wú jiàn, tīng wú wén, yóu guó wú shì yě. fū shì yě zhě, bǎi huò zhī guān yě. shì jiàn mài guì, yǐ xiàn shì rén. rén shí sù yī dòu, mǎ shí sù shū sān dòu, rén yǒu jī sè, mǎ yǒu jí xíng, hé yě? shì yǒu suǒ chū, ér guān wú zhǔ yě. fū tí tiān xià zhī jié zhì, ér wú bǎi huò zhī guān, wú wèi qí néng zhàn yě.
古人曰:「無蒙沖而攻,無渠答而守,是謂無善之軍。」視無見,聽無聞,由國無市也。夫市也者,百貨之官也。市賤賣貴,以限士人。人食粟一斗,馬食(粟)[菽]三斗,人有飢色,馬有瘠形,何也?市有所出,而官無主也。夫提天下之節制,而無百貨之官,無謂其能戰也。
qǐ bīng, zhí shǐ jiǎ zhòu shēng jǐ shī zhě, bì wèi wú suǒ xiào yòng yě. zhì niǎo zhú què, yǒu xí rén zhī huái, rù rén zhī shì zhě, fēi chū shēng yě, hòu yǒu dàn yě.
起兵,直使甲冑生蟣[虱]者,必為吾所效用也。鷙鳥逐雀,有襲人之懷,入人之室者,非出生[也],後有憚也。
tài gōng wàng nián qī shí, tú niú zhāo gē, mài shí méng jīn, guò qī nián yú ér zhǔ bù tīng, rén rén zhī wèi wèi zhī kuáng fū yě. jí yù wén wáng, zé tí sān wàn zhī zhòng, yī zhàn ér tiān xià dìng. fēi wǔ yì, ān dé cǐ hé yě. gù yuē: liáng mǎ yǒu cè, yuǎn dào kě zhì xián shì yǒu hé, dà dào kě míng.
太公望年七十,屠牛朝歌,賣食盟津,過七年余而主不聽,人人(之謂)[謂之]狂夫也。及遇文王,則提三萬之眾,一戰而天下定。非武議,安得此合也。故曰:「良馬有策,遠道可致;賢士有合,大道可明。」
wǔ wáng fá zhòu, shī dù méng jīn, yòu máo zuǒ yuè, sǐ shì sān bǎi, zhàn shì sān wàn. zhòu zhī chén yì wàn, fēi lián è lái, shēn xiān jǐ fǔ, chén kāi bǎi lǐ. wǔ wáng bù bà shì mín, bīng bù xuè rèn, ér kè shāng zhū zhòu. wú xiáng yì yě, rén shì xiū bù xiū ér rán yě. jīn shì jiāng kǎo gū xū, zhàn xián chí, hé guī zhào, shì jí xiōng, guān xīng chén fēng yún zhī biàn, yù yǐ chéng shèng lì gōng, chén yǐ wèi nán.
武王伐紂,師渡盟津,右旄左鉞,死士三百,戰士三萬。紂之陳億萬,飛廉、惡來,身先戟斧,陳開百里。武王不罷市民,兵不血刃,而[克]商誅紂。無祥異也,人事修不修而然也。今世將考孤虛,占咸池,合龜兆,視吉凶,觀星辰風雲之變,欲以成勝立功,臣以為難。
fū jiāng zhě, shàng bù zhì yú tiān, xià bù zhì yú dì, zhōng bù zhì yú rén. gù bīng zhě, xiōng qì yě zhēng zhě, nì dé yě. jiāng zhě, sǐ guān yě. gù bù dé yǐ ér yòng zhī. wú tiān yú shàng, wú dì yú xià, wú zhǔ yú hòu, wú dí yú qián. yī rén zhī bīng, rú láng rú hǔ, rú fēng rú yǔ, rú léi rú tíng, zhèn zhèn míng míng, tiān xià jiē jīng.
夫將者,上不制於天,下不制於地,中不制於人。故兵者,兇器也;爭者,逆德也。將者,死官也。故不得已而用之。無天於上,無地於下,無主於後,無敵於前。一人之兵,如狼如虎,如風如雨,如雷如霆,震震冥冥,天下皆驚。
shèng bīng shì shuǐ. fū shuǐ, zhì róu ruò zhě yě, rán suǒ chù, qiū líng bì wèi zhī bēng, wú yì yě, xìng zhuān ér chù chéng yě. jīn yǐ mò yé zhī lì, xī sì zhī jiān, sān jūn zhī zhòng, yǒu suǒ qí zhèng, zé tiān xià mò dāng qí zhàn yǐ. gù yuē: jǔ xián yòng néng, bù shí rì ér shì lì míng fǎ shěn lìng, bù zhàn shì ér huò jí guì gōng yǎng láo, bù dǎo cí ér dé fú. yòu yuē: tiān shí bù rú dì lì, dì lì bù rú rén hé. gǔ zhī shèng rén, jǐn rén shì ér yǐ.
勝兵似水。夫水,至柔弱者也,然所觸,丘陵必為之崩,無異也,性專而觸誠也。今以莫邪之利,犀兕之堅,三軍之眾,有所奇正,則天下莫當其戰矣。故曰:舉賢用能,不時日而事利;明法審令,不占筮而獲吉;貴功養勞,不禱祠而得福。又曰:天時不如地利,地利不如人和。古之聖人,謹人事而已。
wú qǐ yǔ qín zhàn, shě bù píng lǒng mǔ, pǔ sù gài zhī, yǐ bì shuāng lù. rú cǐ hé yě? bù zì gāo rén gù yě. qǐ rén zhī sǐ bù suǒ zūn, jié rén zhī lì bù zé lǐ. gù gǔ zhě, jiǎ zhòu zhī shì bù bài, shì rén wú yǐ fán yě. fū fán rén ér yù qǐ qí sǐ jié qí lì, zì gǔ zhì jīn wèi cháng wén yǐ.
吳起與秦戰, 舍不平隴畝,樸樕蓋之,以蔽霜露。如此何也?不自高人故也。乞人之死不索尊,竭人之力不責禮。故古者,甲冑之士不拜,示人無已煩也。夫煩人而欲乞其死、竭其力,自古至今未嘗聞矣。
jiāng shòu mìng zhī rì wàng qí jiā, zhāng jūn sù yě wàng qí qīn, yuán bào fú ér gǔ wàng qí shēn. wú qǐ lín zhàn, zuǒ yòu jìn jiàn. qǐ yuē: jiāng zhuān zhǔ qí gǔ ěr, lín nán jué yí, huī bīng zhǐ rèn, cǐ jiāng shì yě. yī jiàn zhī rèn, fēi jiāng shì yě. sān jūn chéng háng, yī shè ér hòu chéng sān shè, sān shè zhī yú, rú jué chuān yuán. wàng dí zài qián, yīn qí suǒ zhǎng ér yòng zhī. dí bái zhě è zhī, chì zhě zhě zhī.
將受命之日忘其家,張軍宿野忘其親,援(抱)[桴]而鼓忘其身。吳起臨戰,左右進劍。起曰:「將專主旗鼓爾,臨難決疑,揮兵指刃,此將事也。一劍之任,非將事也。」三軍成行,一舍而後成三舍,三舍之餘,如決川源。望敵在前,因其所長而用之。敵白者堊之,赤者赭之。
wú qǐ yǔ qín zhàn, wèi hé, yī fū bù shèng qí yǒng, qián huò shuāng shǒu ér hái. wú qǐ lì zhǎn zhī. jūn lì jiàn yuē: cǐ cái shì yě, bù kě zhǎn. qǐ yuē: cái shì zé shì yě, fēi wú lìng yě. zhǎn zhī.
吳起與秦戰,未合,一夫不勝其勇,前獲雙首而還。吳起立斬之。軍吏諫曰:「此材士也,不可斬。」起曰:「材士則是也,非吾令也。」斬之。