fū néng fú tiān xià zhī wēi zhě, zé jù tiān xià zhī ān néng chú tiān xià zhī yōu zhě, zé xiǎng tiān xià zhī lè néng jiù tiān xià zhī huò zhě, zé huò tiān xià zhī fú gù zé jí yú mín, zé xián rén guī zhī zé jí kūn chóng, zé shèng rén guī zhī. xián rén suǒ guī, zé qí guó qiáng shèng rén suǒ guī, zé liù hé tóng. qiú xián yǐ dé, zhì shèng yǐ dào. xián qù, zé guó wēi shèng qù, zé guó guāi. wēi zhě wēi zhī jiē, guāi zhě wáng zhī zhēng. xián rén zhī zhèng, jiàng rén yǐ tǐ shèng rén zhī zhèng, jiàng rén yǐ xīn. tǐ jiàng kě yǐ tú shǐ, xīn jiàng kě yǐ bǎo zhōng. jiàng tǐ yǐ lǐ, jiàng xīn yǐ lè. suǒ wèi lè zhě, fēi jīn shí sī zhú yě wèi rén lè qí jiā, wèi rén lè qí zú, wèi rén lè qí yè, wèi rén lè qí dū yì, wèi rén lè qí zhèng lìng, wèi rén lè qí dào dé. rú cǐ, jūn rén zhě nǎi zuò lè yǐ jié zhī, shǐ bù shī qí hé. gù yǒu dé zhī jūn, yǐ lè lè rén wú dé zhī jūn, yǐ lè lè shēn. lè rén zhě, jiǔ ér zhǎng lè shēn zhě, bù jiǔ ér wáng.
夫能扶天下之危者，則據天下之安；能除天下之憂者，則享天下之樂；能救天下之禍者，則獲天下之福；故澤及於民，則賢人歸之；澤及昆蟲，則聖人歸之。賢人所歸，則其國強；聖人所歸，則六合同。求賢以德，致聖以道。賢去，則國微；聖去，則國乖。微者危之階，乖者亡之徵。賢人之政，降人以體；聖人之政，降人以心。體降可以圖始，心降可以保終。降體以禮，降心以樂。所謂樂者，非金石絲竹也；謂人樂其家，謂人樂其族，謂人樂其業，謂人樂其都邑，謂人樂其政令，謂人樂其道德。如此，君人者乃作樂以節之，使不失其和。故有德之君，以樂樂人；無德之君，以樂樂身。樂人者，久而長；樂身者，不久而亡。

shì jìn móu yuǎn zhě, láo ér wú gōng shì yuǎn móu jìn zhě, yì ér yǒu zhōng. yì zhèng duō zhōng chén, láo zhèng duō yuàn mín. gù yuē, wù guǎng dì zhě huāng, wù guǎng dé zhě qiáng, néng yǒu qí yǒu zhě ān, tān rén zhī yǒu zhě cán. cán miè zhī zhèng, lěi shì shòu huàn zào zuò guò zhì, suī chéng bì bài. shě jǐ ér jiào rén zhě nì, zhèng jǐ ér huà rén zhě shùn nì zhě luàn zhī zhāo, shùn zhě zhì zhī yào.
釋近謀遠者，勞而無功；釋遠謀近者，佚而有終。佚政多忠臣，勞政多怨民。故曰，務廣地者荒，務廣德者強，能有其有者安，貪人之有者殘。殘滅之政，累世受患；造作過制，雖成必敗。舍己而教人者逆，正己而化人者順；逆者亂之招，順者治之要。

dào dé rén yì lǐ, wǔ zhě yī tǐ yě. dào zhě rén zhī suǒ dǎo, dé zhě rén zhī suǒ de, rén zhě rén zhī suǒ qīn, yì zhě rén zhī suǒ yí, lǐ zhě rén zhī suǒ tǐ bù kě wú yī yān. gù sù xìng yè mèi, lǐ zhī zhì yě tǎo zéi bào chóu, yì zhī jué yě cè yǐn zhī xīn, rén zhī fā yě de jǐ dé rén, dé zhī lù yě shǐ rén jūn píng, bù shī qí suǒ, dào zhī huà yě.
道、德、仁、義、禮，五者一體也。道者人之所蹈，德者人之所得，仁者人之所親，義者人之所宜，禮者人之所體；不可無一焉。故夙興夜寐，禮之制也；討賊報仇，義之決也；惻隱之心，仁之發也；得己得人，德之路也；使人均平，不失其所，道之化也。

chū jūn xià chén, míng yuē mìng shī yú zhú bó, míng yuē lìng fèng ér xíng zhī, míng yuē zhèng. fū mìng shī, zé lìng bù xíng lìng bù xíng, zé zhèng bù zhèng zhèng bù zhèng, zé dào bù tōng dào bù tōng, zé xié chén shèng xié chén shèng, zé zhǔ wēi shāng.
出君下臣，名曰命；施於竹帛，名曰令；奉而行之，名曰政。夫命失，則令不行；令不行，則政不正；政不正，則道不通；道不通，則邪臣勝；邪臣勝，則主威傷。

qiān lǐ yíng xián, qí lù yuǎn zhì bù xiào, qí lù jìn. shì yǐ míng wáng shè jìn ér qǔ yuǎn, gù néng quán gōng shàng rén, ér xià jǐn lì. fèi yī shàn, zé zhòng shàn shuāi. shǎng yī è, zé zhòng è guī. shàn zhě dé qí yòu, è zhě shòu qí zhū, zé guó ān ér zhòng shàn zhì. zhòng yí, wú dìng guó zhòng huò, wú zhì mín. yí dìng huò hái, guó nǎi kě ān. yī lìng nì, zé bǎi lìng shī yī è shī, zé bǎi è jié. gù shàn shī yú shùn mín, è jiā yú xiōng mín, zé lìng xíng ér wú yuàn. shǐ yuàn zhì yuàn, shì wèi nì tiān shǐ chóu zhì chóu, qí huò bù jiù. zhì mín shǐ píng, zhì píng yǐ qīng, zé mín dé qí suǒ, ér tiān xià níng. fàn shàng zhě zūn, tān bǐ zhě fù, suī yǒu shèng wáng, bù néng zhì qí zhì. fàn shàng zhě zhū, tān bǐ zhě jū, zé huà xíng ér zhòng è xiāo.
千里迎賢，其路遠；致不肖，其路近。是以明王舍近而取遠，故能全功尚人，而下盡力。廢一善，則眾善衰。賞一惡，則眾惡歸。善者得其祐，惡者受其誅，則國安而眾善至。眾疑，無定國；眾惑，無治民。疑定惑還，國乃可安。一令逆，則百令失；一惡施，則百惡結。故善施於順民，惡加於凶民，則令行而無怨。使怨治怨，是謂逆天；使仇治仇，其禍不救。治民使平，致平以清，則民得其所，而天下寧。犯上者尊，貪鄙者富，雖有聖王，不能致其治。犯上者誅，貪鄙者拘，則化行而眾惡消。

qīng bái zhī shì, bù kě yǐ jué lù dé jié yì zhī shì, bù kě yǐ wēi xíng xié. gù míng jūn qiú xián, bì guān qí suǒ yǐ ér zhì yān. zhì qīng bái zhī shì, xiū qí lǐ zhì jié yì zhī shì, xiū qí dào. ér hòu shì kě zhì, ér míng kě bǎo. fū shèng rén jūn zǐ, míng shèng shuāi zhī yuán, tōng chéng bài zhī duān, shěn zhì luàn zhī jī, zhī qù jiù zhī jié. suī qióng, bù chù wáng guó zhī wèi suī pín, bù shí luàn bāng zhī lù. qián míng bào dào zhě, shí zhì ér dòng, zé jí rén chén zhī wèi dé hé yú jǐ, zé jiàn shū jué zhī gōng. gù qí dào gāo, ér míng yáng yú hòu shì.
清白之士，不可以爵祿得；節義之士，不可以威刑脅。故明君求賢，必觀其所以而致焉。致清白之士，修其禮；致節義之士，修其道。而後士可致，而名可保。夫聖人君子，明盛衰之源，通成敗之端，審治亂之機，知去就之節。雖窮，不處亡國之位；雖貧，不食亂邦之祿。潛名抱道者，時至而動，則極人臣之位；德合於己，則建殊絕之功。故其道高，而名揚於後世。

shèng wáng zhī yòng bīng, fēi lè zhī yě, jiāng yǐ zhū bào tǎo luàn yě. fū yǐ yì zhū bù yì, ruò jué jiāng hé ér gài jué huǒ, lín bù cè ér jǐ yù duò, qí kè bì yǐ. suǒ yǐ yōu yóu tián dàn ér bù jìn zhě, zhòng shāng rén wù yě. fū bīng zhě, bù xiáng zhī qì, tiān dào è zhī, bù dé yǐ ér yòng zhī, shì tiān dào yě. fū rén zhī zài dào, ruò yú zhī zài shuǐ dé shuǐ ér shēng, shī shuǐ ér sǐ. gù jūn zǐ zhě cháng wèi jù ér bù gǎn shī dào.
聖王之用兵，非樂之也，將以誅暴討亂也。夫以義誅不義，若決江河而溉爝火，臨不測而擠欲墮，其克必矣。所以優遊恬淡而不進者，重傷人物也。夫兵者，不祥之器，天道惡之，不得已而用之，是天道也。夫人之在道，若魚之在水；得水而生，失水而死。故君子者常畏懼而不敢失道。

háo jié bǐng zhí, guó wēi nǎi ruò shā shēng zài háo jié, guó shì nǎi jié háo jié dī shǒu, guó nǎi kě jiǔ. shā shēng zài jūn, guó nǎi kě ān sì mín yòng líng, guó nǎi wú chǔ sì mín yòng zú, guó nǎi ān lè. xián chén nèi, zé xié chén wài xié chén nèi, zé xián chén bì. nèi wài shī yí, huò luàn chuán shì. dà chén yí zhǔ, zhòng jiān jí jù chén dāng jūn zūn, shàng xià nǎi hūn, jūn dāng chén chù, shàng xià shī xù. shāng xián zhě, yāng jí sān shì bì xián zhě, shēn shòu qí hài jí xián zhě, qí míng bù quán. jìn xián zhě, fú liú zi sūn, gù jūn zǐ jí yú jìn xián, ér měi míng zhāng yān. lì yī hài bǎi, mín qù chéng guō lì yī hài wàn, guó nǎi sī sàn. qù yī lì bǎi, rén nǎi mù zé qù yī lì wàn, zhèng nǎi bù luàn.
豪傑秉職，國威乃弱；殺生在豪傑，國勢乃竭；豪傑低首，國乃可久。殺生在君，國乃可安；四民用靈，國乃無儲；四民用足，國乃安樂。賢臣內，則邪臣外；邪臣內，則賢臣斃。內外失宜，禍亂傳世。大臣疑主，眾奸集聚；臣當君尊，上下乃昏，君當臣處，上下失序。傷賢者，殃及三世；蔽賢者，身受其害；嫉賢者，其名不全。進賢者，福流子孫，故君子急於進賢，而美名彰焉。利一害百，民去城郭；利一害萬，國乃思散。去一利百，人乃慕澤；去一利萬，政乃不亂。