dǎo yí xiāo dào chéng dǎo yí xiāo yǎn
島夷蕭道成 島夷蕭衍
dǎo yí xiāo dào chéng, zì shào bó, jìn líng wǔ jìn chǔ yě. jiàn jìn shí, yǐ wǔ jìn zhī dōng chéng wèi lán líng jùn xiàn, suì wèi lán líng rén. fù chéng zhī, cháng suí zōng rén xiāo sī huà zhēng fá, jiǔ nǎi dé wèi qí héng yě sī mǎ, yǐ jūn gōng shì liú yì lóng, wèi zhì yòu jūn jiāng jūn.
島夷蕭道成,字紹伯,晉陵武進楚也。僭晉時,以武進之東城為蘭陵郡縣,遂 為蘭陵人。父承之,常隨宗人蕭思話征伐,久乃得為其橫野司馬,以軍功仕劉義隆, 位至右軍將軍。
dào chéng shǎo hǎo wǔ shì, chū cóng sàn rǒng, měi chōng zhēng yì, qián hòu wèi tǎo mán xiǎo shuài, yǐ kān qín jù jiàn zhī. sī huà zhī zhèn xiāng yáng, qǐ zhī zì suí, rèn yǐ tǒng shù. shāo qiān yòu jūn zhōng bīng cān jūn, měi zài jiāng chǎng, rǎo dòng biān mín, céng zhì tán dī, dà bài ér zǒu. liú jùn shí jiān guān wěi zhí, zhì jiàn yè lìng. jùn sǐ, zi yè yǐ wèi hòu jūn jiāng jūn zhí hé.
道成少好武事,初從散冗,每充征役,前後為討蠻小帥,以堪勤劇見知。思話 之鎮襄陽,啟之自隨,任以統戍。稍遷右軍中兵參軍,每在疆場,擾動邊民,曾至 談堤,大敗而走。劉駿時間關偽職,至建業令。駿死,子業以為後軍將軍、直闔。
zi yè sǐ, liú yù chú yòu jūn jiāng jūn. shí zi yè jiāng zhōu cì shǐ jìn ān wáng zǐ xūn, huì jī tài shǒu xún yáng wáng zǐ fáng děng bìng jǔ bīng. yù jiā dào chéng fǔ guó jiāng jūn dōng tǎo, píng dìng zhū xiàn. jìn líng tài shǒu yuán biāo wú jùn tài shǒu gù chēn wú xìng tài shǒu wáng yún shēng jiē qì jùn bēn zǒu. shí xú zhōu cì shǐ xuē ān dōu qiǎn cóng zi suǒ ér lǜ ruì zhòng dù huái, zhēng dào chéng jù yān. yǐ gōng fēng xī yáng xiàn kāi guó hóu, shí yì liù bǎi hù. zi xūn qiǎn lín chuān nèi shǐ zhāng yān zì dōng jiào rù, guī yù rǎo dòng sān wú, liú yù qiǎn dào chéng lǜ sān qiān rén tǒng jūn zhǔ chén sī rén jù yān, yān biàn bēn zǒu. zhāng yǒng shěn yōu zhī dà bài yú péng chéng, liú yù yǐ dào chéng wèi guān jūn jiāng jūn dū zhū jūn shì, jiǎ jié, shù huái yīn.
子業死,劉彧除右軍將軍。時子業江州刺史、晉安王子勛,會稽太守、尋陽王 子房等並舉兵。彧加道成輔國將軍東討,平定諸縣。晉陵太守袁摽、吳郡太守顧琛、 吳興太守王雲生皆棄郡奔走。時徐州刺史薛安都遣從子索兒率銳眾度淮,征道成拒 焉。以功封西陽縣開國侯,食邑六百戶。子勛遣臨川內史張淹自東嶠入,規欲擾動 三吳,劉彧遣道成率三千人統軍主沈思仁拒淹,淹便奔走。張永、沈攸之大敗於彭 城,劉彧以道成為冠軍將軍督諸軍事,假節,戍淮陰。
yù sǐ, zi yù yǐ dào chéng wèi yòu wèi jiāng jūn, lǐng wèi wèi, jiā bīng wǔ bǎi rén, yǔ shàng shū lìng yuán hù jūn chǔ yuān lǐng jūn liú miǎn cān zhǎng cháo shì. xún jiě wèi wèi, jiā shì zhōng, shù shí tóu chéng. liú xiū fàn jǔ bīng, yǐ tǎo wáng dào lóng děng wèi míng, zhì yán shù rì, biàn lǜ dà zhòng xí juǎn ér xià. dào chéng děng lǜ zhòng jù zhàn. shì píng, yǐ dào chéng wèi sàn qí cháng shì zhōng lǐng jūn dū du nán yǎn yǎn xú qīng jì wǔ zhōu zhèn jūn jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ, chí jié hóu rú gù. hòu jìn jué wèi gōng, zēng yì èr qiān hù.
彧死,子昱以道成為右衛將軍,領衛尉,加兵五百人,與尚書令袁、護軍褚淵、 領軍劉勔參掌朝事。尋解衛尉,加侍中,戍石頭城。劉休范舉兵,以討王道隆等為 名,治嚴數日,便率大眾席捲而下。道成等率眾拒戰。事平,以道成為散騎常侍、 中領軍、都督南兗兗徐青冀五州、鎮軍將軍、南兗州刺史,持節、侯如故。後進爵 為公,增邑二千戶。
liú yù xiōng nüè rì shén, dào chéng yǔ zhí hé wáng jìng zé yù zuǒ yòu yáng yù fū tóng móu shā yù, yíng dì zhǔn lì zhī, gǎi nián wèi shēng míng, shí tài hé yuán nián yě. dào chéng yí zhèn dōng chéng, yǐ jiǎ zhàng wǔ shí rén rù diàn, jìn wèi shì zhōng sī kōng lù shàng shū shì biāo qí dà jiāng jūn chí jié dū du cì shǐ rú gù. fēng jìng líng jùn gōng wǔ qiān hù, gěi bān jiàn sān shí rén, yòu jìn dū yù sī èr zhōu. jīng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī jǔ bīng tǎo dào chéng, dào chéng lǜ zhòng rù zhèn cháo táng. sī tú yuán càn xiān zhèn shí tóu, jù chéng yǔ shàng shū lìng liú bǐng qián xiāng zhōu cì shǐ wáng yùn móu tǎo dào chéng, mì xìn yào yōu zhī sù xià, jiāng wèi nèi yīng. bù kè, càn yǔ zi zuì jù sǐ, bǐng fù zǐ yú chéng zǒu yú é yán hú, wáng yùn zǒu xiàng dòu chǎng, bìng jiàn qín. yōu zhī zhì yú xià kǒu, bài zǒu, yǔ dì sān zi zhōng shū láng tài hé dān qí nán bēn huá róng xiàn, jù zì yì sǐ. dào sǐ yòu wèi tài wèi, zēng fēng sān qiān hù, bān jiàn sì shí rén, jiǎ zhàng bǎi rén rù diàn.
劉昱凶虐日甚,道成與直闔王敬則、昱左右楊玉夫同謀殺昱,迎弟准立之,改 年為升明,時太和元年也。道成移鎮東城,以甲仗五十人入殿,進位侍中、司空、 錄尚書事、驃騎大將軍、持節、都督、刺史如故。封竟陵郡公五千戶,給班劍三十 人,又進督豫司二州。荊州刺史沈攸之舉兵討道成,道成率眾入鎮朝堂。司徒袁粲 先鎮石頭,據城與尚書令劉秉、前湘州刺史王蘊謀討道成,密信要攸之速下,將為 內應。不克,粲與子最俱死,秉父子逾城走於額檐湖,王蘊走向斗場,並見擒。攸 之至於夏口,敗走,與第三子中書郎太和單騎南奔華容縣,俱自縊死。道死又為太 尉,增封三千戶,班劍四十人,甲仗百人入殿。
dào chéng jiāng yǒu dà zhì, zhǔn shì zhōng wáng jiǎn qǐng jiān, quàn zhī, dào chéng yuē: qīng yán hé? wǒ jīn dāng yī shì xiāng qǐ. yán cí suī lì, ér yì sè shén yuè. jiǎn fěng dòng zài wèi, nǎi jiā dào chéng huáng yuè dū du zhōng wài zhū jūn shì tài fù lǐng yáng zhōu mù, jiàn lǚ shàng diàn rù cháo bù qū zàn bài bù míng, zhì zuǒ yòu zhǎng shǐ sī mǎ, cóng shì zhōng láng yuàn shǔ gè sì rén, shǐ chí jié shì zhōng tài wèi biāo qí dà jiāng jūn lù shàng shū nán xú zhōu cì shǐ rú gù. dào chéng zhà cí shū lǐ. chóng shēn qián mìng, jiàn lǚ shàng diàn rù cháo bù qū zàn bài bù míng. jìn wèi xiàng guó, zǒng bǎi kuí, fēng shí jùn wèi qí gōng, bèi jiǔ xī zhī lǐ, jiā xǐ fú yuǎn yóu guān, wèi zhì zhū wáng shàng, jiā xiāng guó lǜ lì shòu, qí biāo qí dà jiāng jūn yáng zhōu mù nán xú zhōu cì shǐ rú gù. yú shì jiàn qí tái, zhì bǎi guān, yǐ dōng fǔ wèi qí gōng, yòu zēng fēng shí jùn, jìn gōng wèi wáng. xún jiàn dà hào, fēng qí zhǔ liú zhǔn wèi rǔ yīn wáng, wèi jǐ ér sǐ.
道成將有大志,准侍中王儉請間,勸之,道成曰:「卿言何?我今當依事相啟。」 言辭雖厲,而意色甚悅。儉諷動在位,乃加道成黃鉞、都督中外諸軍事、太傅、領 揚州牧,劍履上殿、入朝不趨、贊拜不名,置左右長史、司馬,從事中郎、掾、屬 各四人,使持節、侍中、太尉、驃騎大將軍、錄尚書、南徐州刺史如故。道成詐辭 殊禮。重申前命,劍屢上殿、入朝不趨、贊拜不名。進位相國,總百揆,封十郡為 齊公,備九錫之禮,加璽紱、遠遊冠,位至諸王上,加相國、綠綟綬,其驃騎大將 軍、揚州牧、南徐州刺史如故。於是建齊台,置百官,以東府為齊宮,又增封十郡, 進公為王。尋僭大號,封其主劉准為汝陰王,未幾而死。
yú shì gāo zǔ zhào liáng jùn wáng jiā dū èr jiāng chū huái yīn, lǒng xī gōng yuán cāo sān jiāng chū guǎng líng, hé dōng gōng xuē hǔ yú sān jiāng chū shòu chūn yǐ tǎo zhī. yuán cāo děng gōng qí mǎ tóu shù, kè zhī. dào chéng qiǎn qí xú zhōu cì shǐ cuī wén zhòng gōng xiàn chá méi shù, zhào qiǎn shàng shū yóu míng gēn tǎo zhī. yòu qiǎn píng nán jiāng jūn láng dà tán sān jiāng chū xù chéng, jiāng jūn bái tǔ tóu èr jiāng chū hǎi xī, jiāng jūn yuán tài èr jiāng chū lián kǒu, jiāng jūn fēng yán sān jiāng chū jiǎo chéng, zhèn nán jiāng jūn hè luó chū xià cài. dào chéng liáng zhōu cì shǐ cuī huì jǐng qiǎn zhǎng shǐ péi shū bǎo lǜ zhòng kòu wǔ xìng guān chéng, dī shuài yáng shǔ jī pò zhī, shū bǎo hái nán zhèng. liáng jùn wáng jiā pò dào chéng jiāng lú shào zhī xuán yuán dù yú xù shān. xià cài shù zhǔ qì chéng dùn zǒu. yòu zhào chāng lí wáng féng xī wèi xī dào dū du, yǔ zhēng nán jiāng jūn huán dàn chū yì yáng, zhèn nán jiāng jūn hè luó zì xià cài dōng chū zhōng lí, dào chéng yóu jī jiāng jūn huán kāng yú huái yáng, pò zhī. dào chéng yù zhōu cì shǐ yuán chóng zǔ kòu xià cài, chāng lí wáng féng xī jī pò zhī. liáng jùn wáng jiā dà pò dào chéng jiāng, fú huò èr wàn yú kǒu sòng jīng shī. dào chéng qiǎn hòu jūn cān jūn chē sēng lǎng cháo gòng. xiān shì, liú zhǔn qiǎn shǐ yīn líng dàn gǒu zhāo xiān, wèi fǎn ér dào chéng jiàn lì. jí sēng lǎng zhì, cháo tíng chù zhī líng dàn zhī xià, sēng lǎng yǔ líng dàn jìng qián hòu, jiàng rén jiě fèng jūn suì yú cháo huì rèn sēng lǎng. zhào jiā bìn liǎn, sòng sàng lìng hái.
於是高祖詔梁郡王嘉督二將出淮陰,隴西公元操三將出廣陵,河東公薛虎於三 將出壽春以討之。元操等攻其馬頭戍,克之。道成遣其徐州刺史崔文仲攻陷茬眉戍, 詔遣尚書游明根討之。又遣平南將軍郎大檀三將出昫城,將軍白吐頭二將出海西, 將軍元泰二將出漣口,將軍封延三將出角城,鎮南將軍賀羅出下蔡。道成梁州刺史 崔慧景遣長史裴叔保率眾寇武興關城,氐帥楊鼠擊破之,叔保還南鄭。梁郡王嘉破 道成將盧紹之、玄元度於昫山。下蔡戍主棄城遁走。又詔昌黎王馮熙為西道都督, 與征南將軍桓誕出義陽,鎮南將軍賀羅自下蔡東出鍾離,道成游擊將軍桓康於淮陽, 破之。道成豫州刺史垣崇祖寇下蔡,昌黎王馮熙擊破之。梁郡王嘉大破道成將,俘 獲二萬餘口送京師。道成遣後軍參軍車僧朗朝貢。先是,劉准遣使殷靈誕、苟昭先, 未反而道成僭立。及僧朗至,朝廷處之靈誕之下,僧朗與靈誕競前後,降人解奉君 遂於朝會刃僧朗。詔加殯斂,送喪令還。
dào chéng sǐ, zi zé jiàn lì, gǎi nián wèi yǒng míng. zé qiǎn qí xiāo qí jiāng jūn liú zuǎn qián jiāng jūn zhāng mó cháo gòng. bā nián, yòu qiǎn jiān yuán wài sàn qí cháng shì sī mǎ xiàn jiān yuán wài sàn qí shì láng yǔ xí cháo xiàn. jiǔ nián, qiǎn fǔ guó jiāng jūn liú zuǎn tōng zhí láng péi zhāo míng cháo gòng. shí nián, yòu qiǎn zhāo míng yǔ guān jūn cān jūn sī mǎ dí zhī cháo gòng.
道成死,子賾僭立,改年為永明。賾遣其驍騎將軍劉纘、前將軍張謨朝貢。八 年,又遣兼員外散騎常侍司馬憲、兼員外散騎侍郎庾習朝獻。九年,遣輔國將軍劉 纘、通直郎裴昭明朝貢。十年,又遣昭明與冠軍參軍司馬迪之朝貢。
zé chū wèi tài zǐ shí, tè shē chǐ, dào chéng měi yù fèi zhī, lài wáng jìng zé hé xié. zé xìng tān lán, cháng wèi rén yuē: wéi cuī huì jǐng zhī wǒ pín. zé cháng zhì qí yì zhōu cì shǐ liú quān zhái zhòu wò, jué, quān zì pěng jīn zǎo pán miàn guǎng sān chǐ, ài jī zhí jīn zǎo guàn shòu sì shēng, yǐ chōng wò guàn, yīn yǐ fèng xiàn. zé nà zhī. qí hǎo lì ruò cǐ. zé yóu liè wú dù, qí diàn zhōng jiāng jūn hán dān qǐ shàng biǎo jiàn, zé shā zhī.
賾初為太子時,特奢侈,道成每欲廢之,賴王敬則和諧。賾性貪惏,常謂人曰: 「唯崔慧景知我貧。」賾嘗至其益州刺史劉悛宅晝臥,覺,悛自捧金澡盤面廣三尺, 愛姬執金澡灌受四升,以充沃盥,因以奉獻。賾納之。其好利若此。賾遊獵無度, 其殿中將軍邯鄲起上表諫,賾殺之。
shí sān nián, qiǎn píng nán cān jūn yán yòu míng rǒng cóng pú shè liú sī xiào cháo gòng. shí sì nián, zé bā dōng wáng zǐ xiǎng shā zhǎng shǐ liú yín sī mǎ xí gōng mù, móu shā zé, zé qiǎn dān yáng yǐn xiāo shùn zhī tǎo shā zhī. shí wǔ nián èr yuè, qiǎn yuán wài sàn qí cháng shì péi zhāo míng yuán wài sàn qí shì láng xiè jùn cháo gòng. jiǔ yuè, yòu qiǎn sī tú cān jūn xiāo chēn fàn chēn cháo gòng. shí liù nián, fù qiǎn chēn yǔ sī tú cān jūn fàn yún cháo gòng, yòu qiǎn chē qí gōng cáo yǔ bì nán yù zhōu bié jià hé xiàn cháo gòng. shí qī nián, zé yōng zhōu cì shǐ wáng huàn yǔ nán mán zhǎng shǐ liú xìng zǔ lùn zhòng zuì, zé yǐ xìng zǔ fù yù, lìng sòng hái jiàn yè. huàn zhé yú yù shā zhī, ér yún zì sǐ. zé nù, qiǎn qí zhí hé jiāng jūn cáo dào gāng liáng zhōu cì shǐ cáo hǔ děng shōu huàn, huàn bì mén jù zhàn. sī mǎ huáng yáo qǐ yú chéng nèi, qǐ bīng gōng huàn, shā zhī, huàn zi mì shū chéng sù sù dì bǐng lái jiàng.
十三年,遣平南參軍顏幼明、冗從僕射劉思效朝貢。十四年,賾巴東王子響殺 長史劉寅、司馬席恭穆,謀殺賾,賾遣丹陽尹蕭順之討殺之。十五年二月,遣員外 散騎常侍裴昭明、員外散騎侍郎謝竣朝貢。九月,又遣司徒參軍蕭琛、范縝朝貢。 十六年,復遣琛與司徒參軍范雲朝貢,又遣車騎功曹庾蓽、南豫州別駕何憲朝貢。 十七年,賾雍州刺史王奐與南蠻長史劉興祖論眾罪,賾以興祖付獄,令送還建業。 奐輒於獄殺之,而雲自死。賾怒,遣其直闔將軍曹道剛、梁州刺史曹虎等收奐,奐 閉門拒戰。司馬黃瑤起於城內,起兵攻奐,殺之,奐子秘書丞肅、肅弟秉來降。
zé zi zhǎng mào sǐ, lì qí sūn nán jùn wáng zhāo yè wèi tài sūn. zé yù jí zàn jué, qí zi jìng líng wáng zǐ liáng zài diàn nèi, zhāo yè wèi rù. zhōng shū láng wáng róng róng fú yú zhōng shū shěng hé kǒu duàn dōng gōng zhàng bù dé jìn, yù lì zi liáng. zé jì sū, zhāo yè rù diàn. róng zhī zi liáng bù dé lì, nǎi shì fú hái shěng.
賾子長懋死,立其孫南郡王昭業為太孫。賾遇疾暫絕,其子竟陵王子良在殿內, 昭業未入。中書郎王融戎服於中書省闔口斷東宮仗不得進,欲立子良。賾既蘇,昭 業入殿。融知子良不得立,乃釋服還省。
zé sǐ, zhāo yè lì. shí shù rì, shōu róng fù tíng wèi shā zhī. zhāo yè shēng ér wèi qí shū zǐ liáng suǒ yǎng. ér jiǎo qíng shì zhà, yīn huái bǐ tè, yǔ zuǒ yòu wú lài qún xiǎo èr shí xǔ rén gòng yī shí, tóng wò qǐ. qī hé shì zé qí zhōng měi mào zhě yǔ jiāo tōng. mì jiù fù shāng dà jiǎ qǔ qián wú shù. jì yǔ zi liáng tóng jū, wèi dé sì yì. zi liáng yí xī dǐ, zhāo yè dú zhù xī zhōu, měi zhì hūn yè, zhé kāi hòu hé, yǔ zhū xiǎo rén gòng zhì zhū yíng shǔ zì yín yàn. fán zhū bù chěng, jiē dié jiā jué wèi, xǔ yǐ nán miàn zhī rì, biàn jí shī xíng, jiē shū guān wèi míng hào yú huáng jiān zhǐ yǔ zhī, gè gè náng shèng, dài zhī zhǒu hòu. zhāo yè shī shǐ rén zǔ shì shū hú tiān yì wén zhī, xiāng yǔ móu yuē: ruò yán zhī èr gōng, zé qí shì wèi yì, ruò yú yíng shǔ wèi yì rén suǒ ōu dǎ, jí wèi dà wù suǒ shāng cán, qǐ zhí zuì zhǐ yī shēn, yì dāng jǐn shì jí huò. nián gè yǐ qī shí yú, shēng níng zú lìn yě. shù rì, rén zǔ tiān yì jiē zì shā.
賾死,昭業立。十數日,收融付廷尉殺之。昭業生而為其叔子良所養。而矯情 飾詐,陰懷鄙慝,與左右無賴群小二十許人共衣食,同臥起。妻何氏擇其中美貌者 與交通。密就富商大賈取錢無數。既與子良同居,未得肆意。子良移西邸,昭業獨 住西州,每至昏夜,輒開後闔,與諸小人共至諸營署恣淫宴。凡諸不逞,皆迭加爵 位,許以南面之日,便即施行,皆疏官位名號於黃箋紙與之,各各囊盛,帶之肘後。 昭業師史仁祖、侍書胡天翼聞之,相與謀曰:「若言之二宮,則其事未易,若於營 署為異人所毆打,及為大物所傷殘,豈直罪止一身,亦當盡室及禍。年各已七十餘, 生寧足吝也。」數日,仁祖、天翼皆自殺。
zhāo yè fù zhǎng mào zì huàn jí sǐ, zhāo yè shì fèng yōu āi, hào huǐ guò lǐ, jí hái sī shì, yǔ suǒ qīn ài xīn xiào hān yǐn, bèi zhū gān zī. zàng bì, lì wèi huáng tài sūn. jié bì wèi hé, yú mǔ fáng nèi zhù hé shì jiān, měi rù zhé mí shí bù chū. zé zhì dōng gōng, zhāo yè yíng bài hào tòng, jué ér hòu sū, zé zì xià yú bào chí zhī, chǒng ài lóng zhòng. chū, zhāo yè zài xī zhōu, lìng nǚ wū yáng shì dǎo zhù, sù qiú tiān wèi, jí qí fù sǐ, wèi yóu yáng shì zhī lì, bèi jiā jìng xìn. yáng shì zi mín yì yǒu měi mào, hé shì yóu ài yuè zhī. zhāo yè hū yáng shì wèi pó. liú shì yǐ lái, mín jiān yì zuò yáng pó ér gē, gài wèi cǐ yě. jí zài dōng gōng, zé yǒu jí, lìng yáng shì rì xī qí dǎo, jīn zé zǎo sǐ. yǔ hé shì shū, yú zhǐ zhōng zuò yī dà xǐ zì, zuò xiǎo xǐ sān shí liù zì rào zhī. zé wèi qí bì néng fù hé dà yè, wèi yuē: wǔ nián yǐ lái, yī wěi zǎi xiàng, rǔ duō cuò yì. wǔ nián yǐ hòu, wù fù wěi rén. lín sǐ, zhí zhāo yè shǒu yuē: ā nú ruò yì wēng, dāng hǎo zuò. rú cǐ zhě zài ér sǐ. zi liáng shí zài zhōng shū shěng, zhāo yè yí wèi, shǐ hǔ bì zhōng láng jiāng pān shū lǐng bǎi rén tún tài jí diàn xī jiē yǐ fáng zhī. dà liǎn zhī shǐ, hū zé jì rén bèi jǔ zhòng lè, zhū jì suī wèi wēi cóng shì, mò bù gěng yè liú tì. jí chéng fú, xī qiǎn zhū wáng hái dì. zi liáng gù qǐ liú guò zé zàng, bù xǔ.
昭業父長懋自患及死,昭業侍奉憂哀,號毀過禮,及還私室,與所親愛欣笑酣 飲,備諸甘滋。葬畢,立為皇太孫。截壁為闔,於母房內住何氏間,每入輒彌時不 出。賾至東宮,昭業迎拜號慟,絕而後蘇,賾自下輿抱持之,寵愛隆重。初,昭業 在西州,令女巫楊氏禱祝,速求天位,及其父死,謂由楊氏之力,倍加敬信。楊氏 子珉亦有美貌,何氏尤愛悅之。昭業呼楊氏為婆。劉氏以來,民間亦作《楊婆兒歌》, 蓋為此也。及在東宮,賾有疾,令楊氏日夕祈禱,今賾早死。與何氏書,於紙中作 一大「喜」字,作小「喜」三十六字繞之。賾謂其必能負荷大業,謂曰:「五年已 來,一委宰相,汝多厝意。五年以後,勿復委人。」臨死,執昭業手曰:「阿奴若 憶翁,當好作。」如此者再而死。子良時在中書省,昭業疑畏,使虎賁中郎將潘淑 領百人屯太極殿西階以防之。大斂之始,呼賾伎人備舉眾樂,諸伎雖畏威從事,莫 不哽咽流涕。及成服,悉遣諸王還第。子良固乞留過賾葬,不許。
zhāo yè sù hǎo gǒu mǎ, lì wèi shí rì, biàn huǐ zé suǒ qǐ zhāo wǎn diàn, yǐ diàn cái qǐ yān rén xú lóng jū zào zhái, yú qí chù wèi mǎ liè, chí zǒu zhuì mǎ, ér é bìng shāng, chēng jí bù chū zhě shù rì. duō jù míng yīng kuài quǎn, yǐ liáng ròu fèng zhī. zé jiāng zàng, sàng chē wèi chū duān mén, zhāo yè biàn chēng jí hái nèi, cái rù hé, biàn yú nèi zòu hú jì, bǐng duó zhī shēng, zhèn xiǎng nèi wài. shí sī kōng wáng jìng zé wèn shè shēng xiào wèi xiāo tǎn zhī yuē: biàn rú cǐ, bù dāng cōng cōng xié? tǎn zhī yuē: cǐ zhèng dāng shì nèi rén kū shēng xiǎng chè ěr. zì zé zàng hòu, zhāo yè wēi fú ér chū, yóu zǒu lǐ shì, yòu duō wǎng qí fù mǔ líng suì zhōng, yǔ qún xiǎo gòng zuò bǐ yì, zhì tú dǔ tiào, fàng yīng zǒu gǒu zhū zá jiǎo kuài, rì rì zhé wǎng, yǐ cǐ wèi cháng. cháo shì dà xiǎo, jiē duàn yú shàng shū lìng xiāo luán. chū xiāo zé jù qián, shàng kù zhì wǔ yì wàn, zhāi kù yì chū sān yì wàn, jīn yín bù bó sī jǐn bù kě chēng jì, zhì cǐ suì mò, suǒ yòng guò bàn, jiē cì yǔ zuǒ yòu sī zú zhī tú. jí zhì fèi chù, fǔ kù kōng jǐn. zhāo yè zài nèi, cháng zhe zǐ mián hóng xiù zá yī huò jǐn mào.
昭業素好狗馬,立未十日,便毀賾所起招婉殿,以殿材乞閹人徐龍駒造宅,於 其處為馬埒,馳走墜馬,而額並傷,稱疾不出者數日。多聚名鷹快犬,以粱肉奉之。 賾將葬,喪車未出端門,昭業便稱疾還內,裁入闔,便於內奏胡伎,鞞鐸之聲,震 響內外。時司空王敬則問射聲校尉蕭坦之曰:「便如此,不當匆匆邪?」坦之曰: 「此政當是內人哭聲響徹耳。」自賾葬後,昭業微服而出,遊走里市,又多往其父 母陵隧中,與群小共作鄙藝,擲塗賭跳,放鷹走狗諸雜狡獪,日日輒往,以此為常。 朝事大小,皆斷於尚書令蕭鸞。初蕭賾聚錢,上庫至五億萬,齋庫亦出三億萬,金 銀布帛絲錦不可稱計,至此歲末,所用過半,皆賜與左右廝卒之徒。及至廢黜,府 庫空盡。昭業在內,常着紫綿紅繡雜衣或錦帽。
gǎi nián wèi lóng chāng. yǐ huáng mén láng zhōu fèng shū wèi guān jūn jiāng jūn qīng zhōu cì shǐ. fèng shū chǎn yú wèi shì, zhāo yè shén yuè zhī, ér zhuān zì bá hù, wú suǒ jì dàn, cháng cóng dān dāo èr shí kǒu, chū rù jìn tà, mén wèi mò gǎn hē zhǐ. měi yǔ rén yún: zhōu láng dāo bù shí jūn. xú lóng jū zì dōng gōng zhāi shī yǐ biàn nìng jiàn chǒng, gòu zào jiān xié, yǐ qǔ róng mèi, fán zhū bǐ dú zá shì, jiē lóng jū suǒ quàn yòu yě. zhāo yè wèi lóng jū zhì měi nǚ jì lè, cháng zhù hán zhāng diàn, zhe huáng lún mào, bèi diāo qiú, nán miàn xiàng àn, dài zhāo yè huà chì, zuǒ yòu shì zhí, yǔ zhāo yè bù yì. xiāo luán gù qǐng zhū zhī, yáng mín jí mǔ yì bìng xià yù sǐ. mín jí mǔ wèi zhāo yè suǒ chǒng, ēn qíng tè lóng, shǎng cì qīng fǔ cáng. mín wèi hé shì suǒ xìng, cháng jū zhōng nèi shì. xiāo luán chū lìng wèi wèi xiāo chén zhēng běi zī yì xiāo tǎn zhī qǐng zhū mín, hé shì yǔ zhāo yè tóng xí zuò, liú tì fù miàn, wèi tǎn zhī yuē: yáng láng hǎo nián shào, wú zuì, hé kě wǎng shā! tǎn zhī nǎi ěr yǔ yú zhāo yè yuē: cǐ shì bié yǒu yī yì, bù kě lìng rén wén. zhāo yè hū hé shì yuē: ā nú zàn qǐ qù. tǎn zhī nǎi yuē: wài jiān bìng yún yáng mín yǔ huáng hòu yǒu qíng, wén zhāng xiá ěr, cǐ shì zì gǔ suǒ wú, kǒng bì wù guān shì. zhāo yè bù dé yǐ, nǎi xǔ zhī, é chì yuán zhī, yǐ xíng xíng yǐ. yì zhōu cì shǐ liú quān bà rèn hái, zhāo yè yǐ qí kuì fèng bù fēng, shōu fù tíng wèi, jiāng jiā dà pì. quān dì zhōng shū láng zēng qǐ yǐ shēn dài, dé bù sǐ, jìn gù zhōng shēn. zhāo yè yǔ qí fù chǒng jī huò shì yín tōng, nà zhī hòu gōng. xiāo luán móu fèi zhī, lǜ zhòng ér rù. shí zhāo yè luǒ shēn yǔ huò shì xiāng duì, wén bīng zhì, bá jiàn qǐ jù luán, luán zì shā zhī. zuǒ yòu sǐ zhě shí yú rén.
改年為隆昌。以黃門郎周奉叔為冠軍將軍、青州刺史。奉叔諂諛為事,昭業甚 悅之,而專恣跋扈,無所忌憚,常從單刀二十口,出入禁闥,門衛莫敢訶止。每語 人云:「周郎刀不識君。」徐龍駒自東宮齋師以便佞見寵,構造奸邪,以取容媚, 凡諸鄙黷雜事,皆龍駒所勸誘也。昭業為龍駒置美女伎樂,常住含章殿,著黃綸帽, 被貂裘,南面向案,代昭業畫敕,左右侍直,與昭業不異。蕭鸞固請誅之,楊珉及 母亦並下獄死。珉及母為昭業所寵,恩情特隆,賞賜傾府藏。珉為何氏所幸,常居 中內侍。蕭鸞初令衛尉蕭諶、征北諮議蕭坦之請誅珉,何氏與昭業同席坐,流涕復 面,謂坦之曰:「楊郎好年少,無罪,何可枉殺!」坦之乃耳語於昭業曰:「此事 別有一意,不可令人聞。」昭業呼何氏曰:「阿奴暫起去。」坦之乃曰:「外間並 雲楊珉與皇后有情,聞彰遐邇,此事自古所無,恐必誤官事。」昭業不得已,乃許 之,俄敕原之,已行刑矣。益州刺史劉悛罷任還,昭業以其饋奉不豐,收付廷尉, 將加大辟。悛弟中書郎繒乞以身代,得不死,禁錮終身。昭業與其父寵姬霍氏淫通, 納之後宮。蕭鸞謀廢之,率眾而入。時昭業裸身與霍氏相對,聞兵至,拔劍起拒鸞, 鸞自殺之。左右死者十餘人。
luán lì qí dì zhāo wén, zì wèi shǐ chí jié dū du yáng nán xú èr zhōu biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ, jiā bān jiàn sān shí rén, fēng xuān chéng jùn gōng, èr qiān hù. yǐ bīng wǔ qiān rén chū zhèn dōng chéng. shā qí pó yáng wáng qiāng suí wáng zǐ lóng. qiǎn zhōng hù jūn wáng xuán miǎo shā zhāo wén nán yǎn zhōu cì shǐ ān lù wáng zǐ jìng, yù zhōu cì shǐ wáng guǎng zhī shā jiāng zhōu cì shǐ jìn ān wáng zǐ mào, yòu shā xiāng zhōu cì shǐ nán píng wáng ruì, yǐng zhōu cì shǐ jìn xī wáng jīn qiú, nán yù zhōu cì shǐ yí dū wáng jiàn. luán jiā huáng yuè, jìn shòu dū du zhōng wài zhū jūn tài fù lǐng dà jiāng jūn yáng zhōu mù zēng bān jiàn sì shí rén, qián hòu bù yǔ bǎo gǔ chuī jiàn lǚ shàng diàn, rù cháo bù qū, zàn bài bù míng fēng xuān chéng jùn wáng, shí yì wǔ qiān hù shǐ chí jié zhōng shū jiān lù shàng shū bìng rú gù. yòu shā zhāo wén guì yáng wáng shuò xī yáng wáng jūn jiāng xià wáng fēng lú líng wáng zǐ qīng jiàn ān wáng zǐ zhēn bā líng wáng zǐ lún. nǎi fèi zhāo wén wèi hǎi líng wáng, xún sǐ. luán jiàn lì yān.
鸞立其弟昭文,自為使持節、都督揚南徐二州、驃騎大將軍、開府、錄尚書事、 揚州刺史,加班劍三十人,封宣城郡公,二千戶。以兵五千人出鎮東城。殺其鄱陽 王鏘、隨王子隆。遣中護軍王玄邈殺昭文南兗州刺史、安陸王子敬,豫州刺史王廣 之殺江州刺史、晉安王子懋,又殺湘州刺史、南平王銳,郢州刺史、晉熙王釒求, 南豫州刺史、宜都王鑑。鸞加黃鉞,進授都督中外諸軍、太傅、領大將軍、揚州牧; 增班劍四十人,前後部羽葆鼓吹;劍履上殿,入朝不趨,贊拜不名;封宣城郡王, 食邑五千戶;使持節、中書監、錄尚書並如故。又殺昭文桂陽王鑠、稀陽王鈞、江 夏王鋒、廬陵王子卿、建安王子真、巴陵王子倫。乃廢昭文為海陵王,尋死。鸞僭 立焉。
luán, zì jǐng qī. qí shū fù dào chéng chǒng ài zhī, guò yú zhū zi. xiāo zé mò, wèi shàng shū zuǒ pú shè, shén qīn wěi zhī. zé sǐ, suì bǐng cháo zhèng. jì shā zhāo yè, zhuān quán kù bào, tú miè zé děng zǐ sūn. jì ér zì lì, shí tài hé shí bā nián yě, hào nián jiàn wǔ. qí xuān dé tài pú liú lǎng zhī yóu jī jiāng jūn liú qú zhī zuò bù shàn gěi xiōng zi, zhì shǐ suí mǔ tā jià, miǎn guān jìn gù, shí lùn zhě wèi báo yì zhī yóu, shí zì luán shǐ.
鸞,字景棲。其叔父道成寵愛之,過於諸子。蕭賾末,為尚書左僕射,甚親委 之。賾死,遂秉朝政。既殺昭業,專權酷暴,屠滅賾等子孫。既而自立,時太和十 八年也,號年建武。其宣德太僕劉朗之、游擊將軍劉璩之坐不贍給兄子,致使隨母 他嫁,免官禁錮,時論者謂薄義之由,實自鸞始。
luán yōng zhōu cì shǐ cáo hǔ jù xiāng yáng qǐng jiàng, gāo zǔ zhào xíng zhēng nán jiāng jūn xuē zhēn dù dū sì jiāng chū xiāng yáng, tài jiāng jūn liú chǎng chū yì yáng, xú zhōu cì shǐ yuán yǎn chū zhōng lí, píng nán jiāng jūn liú zǎo chū nán zhèng, chē jià nán fá. shí jiǔ nián, luán lóng yáng xiàn kāi guó hóu wáng lǎng zì wō yáng lái jiàng. zuǒ jiāng jūn yuán lì dà pò luán jiāng, qín qí níng zhōu cì shǐ dǒng mán. chē jià jì huái, xìng bā gōng shān. jìng huái ér dōng, fā zhōng lí, jiāng lín jiāng shuǐ, sī tú féng dàn hōng, nǎi zhào bān shī, qiǎn shǐ lín jiāng shù luán zuì è.
鸞雍州刺史曹虎據襄陽請降,高祖詔行征南將軍薛真度督四將出襄陽,太將軍 劉昶出義陽,徐州刺史元衍出鍾離,平南將軍劉藻出南鄭,車駕南伐。十九年,鸞 龍陽縣開國侯王朗自渦陽來降。左將軍元麗大破鸞將,擒其寧州刺史董蠻。車駕濟 淮,幸八公山。逕淮而東,發鍾離,將臨江水,司徒馮誕薨,乃詔班師,遣使臨江 數鸞罪惡。
luán shā qí xī yáng wáng zǐ míng nán hǎi wáng zǐ hǎn shào líng wáng zǐ zhēn.
鸞殺其西陽王子明、南海王子罕、邵陵王子真。
èr shí yī nián, chē jià tǎo luán, luán qián jiāng jūn hán lǐ wàn yì yáng tài shǒu wáng sì zhī hòu jiāng jūn zhào zǔ yuè děng shí wǔ jiāng lái jiàng. dà pò luán jūn yú jiāng běi, huò qí jiāng jūn wáng fú bǎo děng. chē jià suì xún miǎn dōng ér hái. luán jiāng wáng tán fēn děng wàn yú rén kòu nán qīng zhōu, huáng guō shù zhǔ cuī sēng yuān jī pò zhī, xī lǔ qí zhòng. yòu kè xīn yě chéng, zhǎn luán fǔ guó jiāng jūn xīn yě tài shǒu liú jì. luán hú yáng shù zhǔ cài dào fú, zhě yáng shù zhǔ chéng gōng qī jí jūn zhǔ hú sōng, wǔ yīn shù zhǔ fǔ guó jiāng jūn xī rǔ nán běi yì yáng èr jùn tài shǒu huáng yáo qǐ jí zhí hé jiāng jūn jūn zhǔ bào jǔ, nán xiāng tài shǒu xí qiān bìng wěi shù zǒu, qín yáo qǐ bào jǔ.
二十一年,車駕討鸞,鸞前將軍韓李萬、弋陽太守王嗣之、後將軍趙祖悅等十 五將來降。大破鸞軍於江北,獲其將軍王伏保等。車駕遂巡沔東而還。鸞將王曇紛 等萬餘人寇南青州,黃郭戍主崔僧淵擊破之,悉虜其眾。又克新野城,斬鸞輔國將 軍、新野太守劉忌。鸞湖陽戍主蔡道福,赭陽戍主成公期及軍主胡松,舞陰戍主、 輔國將軍、西汝南北義陽二郡太守黃瑤起及直闔將軍、軍主鮑舉,南鄉太守席謙並 委戍走,擒瑤起、鮑舉。
luán yòu shā qí hé dōng wáng xuàn lín hè wáng zǐ yuè xī yáng wáng zǐ wén héng yáng wáng zǐ mín xiāng dōng wáng zǐ jiàn nán jùn wáng zǐ xià bā líng wáng zhāo xiù guì yáng wáng zhāo càn.
鸞又殺其河東王鉉、臨賀王子岳、西陽王子文、衡陽王子珉、湘東王子建、南 郡王子夏、巴陵王昭秀、桂陽王昭粲。
jūn jià xìng nán yáng, jìn gōng wǎn běi chéng, bá zhī, guān jūn jiāng jūn nán yáng tài shǒu fáng bó yù yǐ chéng jiàng. yòu dà bài luán píng běi jiāng jūn cuī huì jǐng huáng mén láng xiāo yǎn yú dèng chéng, zhǎn huò shǒu lǔ èr wàn yǒu yú. luán yōu bù, suì jí shén. nǎi dà shè, gǎi nián wèi yǒng tài. qí dà sī mǎ wáng jìng zé yú huì jī jǔ bīng, jiāng yǐ zhū luán, zhèn běi zī yì xiè tiào, jìng zé nǚ fū yě, gào zhī, jìng zé bài ér sǐ.
軍駕幸南陽,進攻宛北城,拔之,冠軍將軍、南陽太守房伯玉以城降。又大敗 鸞平北將軍崔慧景、黃門郎蕭衍於鄧城,斬獲首虜二萬有餘。鸞憂怖,遂疾甚。乃 大赦,改年為永泰。其大司馬王敬則於會稽舉兵,將以誅鸞,鎮北諮議謝眺,敬則 女夫也,告之,敬則敗而死。
luán sǐ, zi bǎo juǎn jiàn lì. èr shí sān nián chūn, bǎo juǎn gǎi yuán wèi yǒng yuán, qiǎn qí tài wèi chén xiǎn dá lǜ cuī huì jǐng gōng mǎ quān chéng, zhào qián jiāng jūn yuán yīng tǎo zhī. bǎo juǎn qiǎn jiāng kòu shùn yáng, zhào zhèn wēi jiāng jūn mù róng píng chéng lǜ qí tǎo zhī. xiǎn dá gōng xiàn mǎ quān chéng, chē jià nán fá, zhào zhèn nán dà jiāng jūn guǎng yáng wáng jiā duàn jūn kǒu. xiǎn dá zhàn bài, kuì wéi yè zǒu, zhǎn qí zuǒ jūn jiāng jūn zhāng zi shùn. zéi jiāng cài dào fú chéng gōng qī děng shù wàn rén qì shùn yáng dùn zǒu.
鸞死,子寶卷僭立。二十三年春,寶卷改元為永元,遣其太尉陳顯達率崔慧景 攻馬圈城,詔前將軍元英討之。寶卷遣將寇順陽,詔振威將軍慕容平城率騎討之。 顯達攻陷馬圈城,車駕南伐,詔鎮南大將軍、廣陽王嘉斷均口。顯達戰敗,潰圍夜 走,斬其左軍將軍張子順。賊將蔡道福、成公期等數萬人棄順陽遁走。
bǎo juǎn hūn kuáng, zhèng chū qún shù. qí shǐ ān wáng yáo guāng jù dōng fǔ fǎn, bù kè, jiàn shā. bìng shā qí yòu pú shè xiāo tǎn zhī zuǒ wèi jiāng jūn cáo hǔ lǐng jūn jiāng jūn liú xuān. xún shā sī kōng xú xiào sì zuǒ pú shè shěn wén jì qián fǔ jūn zhǎng shǐ shěn zhāo lüè. qí tài wèi jiāng zhōu cì shǐ chén xiǎn dá jǔ bīng xí jiàn yè, bù guǒ ér sǐ.
寶卷昏狂,政出群豎。其始安王遙光據東府反,不克,見殺。並殺其右僕射蕭 坦之、左衛將軍曹虎、領軍將軍劉暄。尋殺司空徐孝嗣、左僕射沈文季、前撫軍長 史沈昭略。其太尉、江州刺史陳顯達舉兵襲建業,不果而死。
jǐng míng chū, bǎo juǎn yù zhōu cì shǐ péi shū yè yǐ shòu yáng jiàng, bǎo juǎn qiǎn qí wèi wèi xiāo yì wèi zhēng lǔ jiāng jūn yù zhōu cì shǐ, bù dào fá shòu yáng, dùn jūn xiǎo xiàn. zhào qiǎn jūn sī lǐ huàn jí tǒng jūn xī kāng shēng yáng dà yǎn děng lǜ zhòng rù shòu yáng. biāo qí dà jiāng jūn péng chéng wáng xié, chē qí jiāng jūn wáng sù lǜ bù qí shí wàn fù zhī. bǎo juǎn qiǎn jiāng hú sōng lǐ jū shì lǜ zhòng yú tún sǐ hǔ, chén bó zhī shuǐ jūn yí huái ér shàng, yǐ bī shòu chūn. xié sù dà pò zhī, zhǎn shǒu wàn shù. chén bó zhī yòu kòu huái nán, xié pò zhī féi kǒu. yù zhōu cì shǐ tián yì zōng pò bǎo juǎn jiāng wú zi yáng liú yuán chāo yú zhǎng fēng.
景明初,寶卷豫州刺史裴叔業以壽陽降,寶卷遣其衛尉蕭懿為征虜將軍、豫州 刺史,步道伐壽陽,頓軍小峴。詔遣軍司李煥及統軍奚康生、楊大眼等率眾入壽陽。 驃騎大將軍、彭城王勰,車騎將軍王肅率步騎十萬赴之。寶卷遣將胡松、李居士率 眾余屯死虎,陳伯之水軍沂淮而上,以逼壽春。勰、肅大破之,斬首萬數。陳伯之 又寇淮南,勰破之肥口。豫州刺史田益宗破寶卷將吳子陽、劉元超於長風。
bǎo juǎn qiǎn shì zhōng cuī huì jǐng lǜ zhū jūn zì guǎng líng shuǐ lù, yù fù shòu yáng. huì jǐng jiàn bǎo juǎn kuáng nüè, bù fù zì bǎo, jí dé zhuān zhēng, xīn rán jí lù. huì jǐng zi jué shí wèi zhí hé, yǔ zhī mì qī. huì jǐng zhì guǎng líng, jué suì chū bēn. huì jǐng guò guǎng líng shù shí lǐ biàn huí jūn hái, shí guǎng líng què zhèn, sī mǎ cuī gōng nà zhī, yīn lǜ zhòng jì jiāng, suì gōng jiàn yè. bǎo juǎn yīng chéng zì shǒu. bǎo juǎn yù zhōu cì shǐ xiāo yì jī pò huì jǐng, qín shā zhī.
寶卷遣侍中崔慧景率諸軍自廣陵水路,欲赴壽陽。慧景見寶卷狂虐,不復自保, 及得專征,欣然即路。慧景子覺時為直闔,與之密期。慧景至廣陵,覺遂出奔。慧 景過廣陵數十里便回軍還,時廣陵闕鎮,司馬崔恭納之,因率眾濟江,遂攻建業。 寶卷嬰城自守。寶卷豫州刺史蕭懿擊破慧景,擒殺之。
huì jǐng jì sǐ, bǎo juǎn biàn zì dé zhì, wú suǒ jì dàn, rì rì chū yóu. ài xìng rú fǎ zhēn méi chóng ér děng jí zuǒ yòu yīng chì zhuō yù dāo zhī tú bìng zhuān guó mìng, mín jiān wèi zhī dāo chì. bǎo juǎn měi cháng qīng qí róng fú, wǎng cǐ zhū jiā, yǔ zhī yàn yǐn, cǐ děng měi yǒu jí xiōng, bǎo juǎn zhé wǎng diào qìng, bù yù lìng rén jiàn zhī, qū chì bǎi xìng, wéi zhì kōng zhái ér yǐ. suǒ wǎng zhī chù, jì wú dìng suǒ, guān sī cháng lǜ dé zuì, dōng xíng qū xī miàn rén, nán chū qū běi miàn rén, dàn huò yīng chū, yè biàn qū qiǎn, lì sī bēn chí, jiào hū yíng lù, lǎo shào zhèn jīng, tí hào sāi lù, chù chù jìn duàn, bù zhī suǒ shì. jí huàn kùn dǔ zhě xī yú qù zhī, qí yǒu wú rén yú zhě, pú fú dào cè, zhǔ sī yòu jiā chuí dǎ, jué mìng zhě xiāng jì. hái gōng zhī shí, cháng zhì bàn yè, zuǒ yòu zhé rù fù shì qǔ wù dàng jǐn. qián wèi xìng tài shǒu wáng jìng bīn xīn sǐ wèi liǎn, jiā rén bèi qū, bù dé shǒu shì, jí jiā rén hái, shǔ shí jìng bīn liǎng yǎn dōu jǐn, rú cǐ zhě fēi yī. bǎo juǎn kù luàn yú shén, qí shàng shū lìng xiāo yì suī yǒu dà xūn, jì ér shā zhī, bìng shā qí dì wèi wèi qīng xiāo chàng.
慧景既死,寶卷便自得志,無所忌憚,日日出遊。愛幸茹法珍、梅蟲兒等及左 右應敕、捉御刀之徒並專國命,民間謂之「刀敕」。寶卷每常輕騎戎服,往此諸家, 與之宴飲,此等每有吉凶,寶卷輒往吊慶,不欲令人見之,驅斥百姓,惟置空宅而 已。所往之處,既無定所,官司常慮得罪,東行驅西面人,南出驅北面人,旦或應 出,夜便驅遣,吏司奔馳,叫呼盈路,老少震驚,啼號塞路,處處禁斷,不知所適。 疾患困篤者悉輿去之,其有無人輿者,匍匐道側,主司又加捶打,絕命者相繼。還 宮之時,常至半夜,左右輒入富室取物盪盡。前魏興太守王敬賓新死未斂,家人被 驅,不得守視,及家人還,鼠食敬賓兩眼都盡,如此者非一。寶卷酷亂逾甚,其尚 書令蕭懿雖有大勛,忌而殺之,並殺其弟衛尉卿蕭暢。
shì zōng zhào guān jūn jiāng jūn, nán yù zhōu cì shǐ xí fǎ yǒu sān wàn rén wéi bǎo juǎn fǔ guó jiāng jūn běi xīn ān fēng èr jùn tài shǒu hú jǐng lüè yú jiàn ān chéng, kè zhī, qín jǐng lüè.
世宗詔冠軍將軍,南豫州刺史席法友三萬人圍寶卷輔國將軍北新、安豐二郡太 守胡景略於建安城,克之,擒景略。
bǎo juǎn yōng zhōu cì shǐ xiāo yǎn jù xiāng yáng, jǔ bīng fá zhī, jīng zhōu xíng shì xiāo yǐng zhòu yīng yǎn. sān yuè, yǐng zhòu pàn bǎo juǎn, yǐ nán kāng wáng bǎo róng wèi tiān zǐ. yú shì bǎo róng jiàn jí dì wèi. yǐng zhòu wèi shì zhōng shàng shū lìng yǎn wèi zuǒ pú shè dū du zhēng tǎo zhū jūn zhēng dōng dà jiāng jūn, shǐ chí jié rú gù. yǐng zhòu qǐng fēng bǎo juǎn wèi yú yáng xiàn hóu, bǎo róng bù xǔ, yòu fēng fú líng wáng. yǐng zhòu lín bā zhōu zhū jūn shì xíng jīng zhōu cì shǐ. jiǎ yǎn huáng yuè. xiāo yǎn jūn zhì miǎn kǒu, yǐng zhōu yīng chéng zì shǒu.
寶卷雍州刺史蕭衍據襄陽,舉兵伐之,荊州行事蕭潁胄應衍。三月,潁胄叛寶 卷,以南康王寶融為天子。於是寶融僭即帝位。潁胄為侍中、尚書令;衍為左僕射、 都督征討諸軍、征東大將軍,使持節如故。潁胄請封寶卷為虞陽縣侯,寶融不許, 又封涪陵王。潁胄臨八州諸軍事、行荊州刺史。假衍黃鉞。蕭衍軍至沔口,郢州嬰 城自守。
bǎo juǎn yòu shā bā líng wáng zhāo zhòu yǒng xīn hóu zhāo xiù huáng mén láng xiāo yín. bǎo juǎn hūn bào rì shén, nèi wài bù kān, qí qián nán qiào tài shǒu wáng líng xiù děng yú shí tóu yíng bǎo juǎn dì bǎo yín lǜ chéng nèi wén wǔ xiàng qí tái chéng, bǎi xìng kōng shǒu suí cóng zhě wàn shù. huì rì mù, chéng mén bì, bù kè. yǎn bīng zhì jiàn yè, suǒ zài qì bǎo juǎn jiàng zhī. yǎn bīng rù gōng, bǎo juǎn zài hán dé diàn, chuī shēng gē zuò nǚ ér zi, wò wèi jí shuì. wén bīng rù, qū chū běi hù, yù hái hòu gōng, qīng yào hé yǐ bì. yān rén jìn fáng huáng tài píng dāo shāng qí xī, pū dì, gù yuē: nú fǎn yě! zhí hòu zhāng qí zhǎn shǒu sòng yǎn, yǎn zhuī fēng dōng hūn hóu, fèi qí huáng hòu tài zǐ wèi shù rén. yǎn shā bǎo juǎn dì xiāng dōng wáng bǎo zhì, yǎn yòu shā shào líng wáng bǎo yōu jìn xī wáng bǎo sōng guì yáng wáng bǎo zhēn, qí jiàn ān wáng bǎo yín lái bēn. xún bī bǎo róng chán wèi yú jǐ, fēng wèi bā líng wáng, gōng yú gū shú. bǎo róng xún bào sǐ.
寶卷又殺巴陵王昭胄、永新侯昭秀、黃門郎蕭寅。寶卷昏暴日甚,內外不堪, 其前南譙太守王靈秀等於石頭迎寶卷弟寶夤率城內文武向其台城,百姓空手隨從者 萬數。會日暮,城門閉,不克。衍兵至建業,所在棄寶卷降之。衍兵入宮,寶卷在 含德殿,吹笙歌作《女兒子》,臥未及睡。聞兵入,趨出北戶,欲還後宮,清曜闔 已閉。閹人禁防黃泰平刀傷其膝,仆地,顧曰:「奴反也!」直後張齊斬首送衍, 衍追封東昏侯,廢其皇后、太子為庶人。衍殺寶卷弟湘東王寶晊,衍又殺邵陵王寶 攸、晉熙王寶松、桂陽王寶貞,其建安王寶夤來奔。尋逼寶融禪位於己,封為巴陵 王,宮於姑熟。寶融尋暴死。
dǎo yí xiāo yǎn, zì shū dá, yì jìn líng wǔ jìn chǔ yě. fù shùn zhī, xiāo zé guāng lù dài fū. yǎn shǎo qīng báo yǒu kǒu biàn, lì wáng jiǎn wèi jūn fǔ hù cáo shǔ, lèi qiān wèi xiāo luán huáng mén shì láng tài zǐ zhōng shù zǐ. tài hé èr shí èr nián, gāo zǔ nán fá, zhào zhū jūn wéi xiāng yáng, yǎn shí lǜ zhòng lái yuán, wèi wǔ wèi jiāng jūn yǔ wén fú suǒ pò, dān qí zǒu miǎn.
島夷蕭衍,字叔達,亦晉陵武進楚也。父順之,蕭賾光祿大夫。衍少輕薄有口 辯,歷王儉衛軍府戶曹屬,累遷為蕭鸞黃門侍郎、太子中庶子。太和二十二年,高 祖南伐,詔諸軍圍襄陽,衍時率眾來援,為武衛將軍宇文福所破,單騎走免。
xiāo luán mò, chū wèi fǔ guó jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ. luán sǐ, zi bǎo juǎn lì, shā yǎn xiōng yì, qiǎn bā xī zǐ tóng èr jùn tài shǒu liú shān yáng xī shàng, shēng yún zhī jùn, shí lìng xí yǎn. shān yáng zhì jīng zhōu, wèi xiāo yǐng zhòu suǒ shā. jǐng míng èr nián, yǎn nǎi yǔ yǐng zhòu tuī bǎo juǎn dì jīng zhōu cì shǐ bǎo róng wèi zhǔ, hào nián zhōng xìng, jǔ bīng fá bǎo juǎn. qí nián shí èr yuè, kè jiàn yè, shā bǎo juǎn jí qí qī zǐ. yǎn wèi dà sī mǎ lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ, jiàn ān jùn gōng, yì wàn hù. sān nián, yòu zì wèi xiāng guó yáng zhōu mù, fēng shí jùn wèi liáng wáng.
蕭鸞末,出為輔國將軍、雍州刺史。鸞死,子寶卷立,殺衍兄懿,遣巴西、梓 潼二郡太守劉山陽西上,聲雲之郡,實令襲衍。山陽至荊州,為蕭穎胄所殺。景明 二年,衍乃與穎胄推寶卷弟荊州刺史寶融為主,號年中興,舉兵伐寶卷。其年十二 月,克建業,殺寶卷及其妻子。衍為大司馬、錄尚書事、揚州刺史,建安郡公,邑 萬戶。三年,又自為相國、揚州牧,封十郡為梁王。
yǎn xún jiàn lì, zì chēng yuē liáng, hào nián tiān jiān. wǔ yuè, yáng zhōu xiǎo xiàn shù zhǔ dǎng fǎ zōng xí yǎn dà xiàn shù, pò zhī, qín qí lóng xiāng jiāng jūn zhū pú sà sòng jīng shī. yǎn yòu qiǎn jiāng zhāng xiāo kòu yáng zhōu, zhōu jūn jī pò zhī, zhǎn èr qiān yú jí. sì nián sān yuè, yáng zhōu cì shǐ rèn chéng wáng chéng qiǎn zhǎng fēng shù zhǔ qí dào xiǎn gōng yǎn yīn shān shù, pò zhī, zhǎn qí lóng xiāng jiāng jūn dōu tíng hòu méi xìng zǔ réng gōng bái gǎo shù, yòu pò zhī, zhǎn qí níng shuò jiāng jūn wú dào shuǎng děng, huò shù qiān jí. yǎn yòu qiǎn qí xú zhōu zhǎng shǐ pān bó lián tún jūn huái líng, xú zhōu cì shǐ sī mǎ míng sù yòu jù jiǔ shān, chéng qiǎn jūn bìng jī pò zhī, zhǎn bó lián, qín míng sù. yǎn jiāng wú zi yáng kòu bái shā, zhōng shān wáng yīng dà pò zhī, qín zhǎn qiān shù. yǎn liáng zhōu cì shǐ píng yáng xiàn kāi guó hóu dí yuǎn xú zhōu cì shǐ yǒng chāng xiàn kāi guó hóu chén hǔ yá lái jiàng.
衍尋僭立,自稱曰梁,號年天監。五月,揚州小峴戍主黨法宗襲衍大峴戍,破 之,擒其龍驤將軍邾菩薩送京師。衍又遣將張囂寇揚州,州軍擊破之,斬二千餘級。 四年三月,揚州刺史、任城王澄遣長風戍主奇道顯攻衍陰山戍,破之,斬其龍驤將 軍、都亭侯梅興祖;仍攻白藁戍,又破之,斬其寧朔將軍吳道爽等,獲數千級。衍 又遣其徐州長史潘伯憐屯軍淮陵,徐州刺史司馬明素又據九山,澄遣軍並擊破之, 斬伯憐,擒明素。衍將吳子陽寇白沙,中山王英大破之,擒斬千數。衍梁州刺史平 陽縣開國侯翟遠、徐州刺史、永昌縣開國侯陳虎牙來降。
zhèng shǐ yuán nián zhēng yuè, yǎn jiāng zhào zǔ yuè tún jù dōng guān, jiāng zhōu cì shǐ chén bó zhī jī pò zhī. èr yuè, yǎn jiāng jiāng qìng zhēn xí xiàn shòu chūn wài guō, zhōu jūn jī zǒu zhī. zhōng shān wáng yīng wéi yǎn zhōng lí. yǎn qiǎn guān jūn zhāng huì shào lǜ zhòng jūn sòng liáng yú zhōng lí, rèn chéng wáng chéng qiǎn tǒng jūn wáng zú liú sī zǔ yāo jī yú shào yáng, dà pò zhī, shēng qín huì shào, bìng qí xiāo qí jiāng jūn qí xiàn yáng kāi guó nán zhào jǐng yuè děng shí jiāng, zhǎn huò shù qiān jí. huì shào, yǎn jiù zǐ yě. yǎn nǎi yí shū qiú zhī, cháo yì yù shì wēi huái, suì tīng huì shào děng hái. sān yuè, yuán yīng pò yǎn jiāng wáng sēng bǐng yú fán chéng. bā yuè, yīng yòu gōng yǎn yì yáng, kè zhī, pò yǎn jiāng mǎ xiān pín, qín qí guān jūn jiāng jūn cài líng ēn děng shí yú jiāng. jiǔ yuè, yǎn huò zhōu cì shǐ tián dào lóng yì zhōu cì shǐ zhāng zōng zhī qiǎn shǐ nèi fù.
正始元年正月,衍將趙祖悅屯據東關,江州刺史陳伯之擊破之。二月,衍將姜 慶真襲陷壽春外郭,州軍擊走之。中山王英圍衍鍾離。衍遣冠軍張惠紹率眾軍送糧 於鍾離,任城王澄遣統軍王足、劉思祖邀擊於邵陽,大破之,生擒惠紹,並其驍騎 將軍祁縣陽開國男趙景悅等十將,斬獲數千級。惠紹,衍舅子也。衍乃移書求之, 朝議欲示威懷,遂聽惠紹等還。三月,元英破衍將王僧炳於樊城。八月,英又攻衍 義陽,克之,破衍將馬仙琕,擒其冠軍將軍蔡靈恩等十餘將。九月,衍霍州刺史田 道龍、義州刺史張宗之遣使內附。
shí èr yuè, yǎn liáng qín èr zhōu xíng shì xià hóu dào qiān jù hàn zhōng nèi fù, zhào shàng shū xíng luán lǜ zhòng fù zhī. èr nián sì yuè, luán pín pò yǎn jūn, suì rù jiàn gé, zhí qí fǔ guó jiāng jūn fàn shǐ nán sòng jīng shī. luán yòu qiǎn tǒng jūn wáng zú pò yǎn zhū jiāng, zhǎn qí fǔ guó jiāng jūn féng wén háo děng. liù yuè, yǎn qiǎn jiāng wáng chāo zōng kòu biān, yáng zhōu cì shǐ xuē zhēn dù dà pò zhī, fú zhǎn sān qiān jí. qī yuè, wáng zú yòu dà pò yǎn zhòng, zhǎn qí qín liáng èr zhōu cì shǐ lǔ fāng dá wáng míng dá děng sān shí yú jiāng, fú lǔ èr qiān wǔ bǎi rén. jiǔ yuè, yǎn xiāng zhōu cì shǐ yáng gōng zé lǜ zhòng kòu shòu chūn, yáng zhōu cì shǐ yuán sōng jī pò zhī, zhǎn huò shù qiān jí.
十二月,衍梁秦二州行事夏侯道遷據漢中內附,詔尚書邢巒率眾赴之。二年四 月,巒頻破衍軍,遂入劍閣,執其輔國將軍范始男送京師。巒又遣統軍王足破衍諸 將,斬其輔國將軍馮文豪等。六月,衍遣將王超宗寇邊,揚州刺史薛真度大破之, 俘斬三千級。七月,王足又大破衍眾,斬其秦梁二州刺史魯方達、王明達等三十餘 將,俘虜二千五百人。九月,衍湘州刺史楊公則率眾寇壽春,揚州刺史元嵩擊破之, 斬獲數千級。
sān nián zhēng yuè, yǎn xú zhōu cì shǐ chāng yì zhī kòu liáng chéng, jiāng zhōu cì shǐ wáng mào xiān kòu jīng zhōu, tún hé nán chéng. píng nán jiāng jūn chén bó zhī jī yì zhī, píng nán jiāng jūn yáng dà yǎn jī mào xiān, bìng dà pò zhī, zhǎn qí fǔ guó jiāng jūn wáng huā, fú zhǎn èr qiān, mào xiān táo kuì, zhuī bēn zhì yú hàn shuǐ, bá qí wǔ chéng. jiāng jūn yǔ wén fú lüè yǎn sī zhōu, fú huò qiān yú kǒu ér hái. wǔ yuè, yǎn jiāng xiāo bǐng kòu huái yáng, zhāng huì shào kòu sù yù, xiāo mì kòu liáng chéng, wéi ruì kòu hé féi. píng nán jiāng jūn xī kāng shēng pò huì shào, zhǎn qí xú zhōu cì shǐ sòng hēi. qī yuè, yǎn xú zhōu cì shǐ wáng bó áo rù kòu yīn líng, zhōng shān wáng yīng dà pò zhī, zhǎn jiāng èr shí wǔ rén, shǒu lǔ wǔ qiān. yǎn yòu qiǎn jiāng huán hé tún gū shān, guān jūn jiāng jūn cháng fāng qìng tún gù chéng, lóng xiāng jiāng jūn jiǎo dào yí tún měng shān. bā yuè, ān dōng jiāng jūn xíng luán jī huán hé, pò zhī. jiāng jūn yuán cháng gōng kè gù chéng, tǒng jūn bì zǔ xiǔ gōng kè měng shān, zhǎn huò jí fù yí shuǐ sǐ zhě sì qiān yǒu yú. yǎn yòu qiǎn zhāng huì shào tún sù yù, xiāo bǐng tún huái yáng. jiǔ yuè, dū du xíng luán dà pò zhī, zhǎn qí dà jiāng lán huái gōng děng sān shí yú rén, huì shào xiāo bǐng bìng qì shù nán qù, zhuī zhǎn shù wàn jí. yǎn zhōng jūn dà jiāng jūn lín chuān wáng xiāo mì, yòu pú shè liǔ tán, xú zhōu cì shǐ chāng yì zhī děng tún jù liáng chéng, zhōng shān wáng yīng dà pò zhī, mì děng qì chéng shui gōng huái dōng zǒu, zhuī bēn zhì yú mǎ tóu, yǎn guān jūn jiāng jūn mǎ tóu shù zhǔ zhū sī yuǎn qì chéng zǒu, qín yǎn jiāng sān shí yú rén, zhǎn huò wǔ wàn yǒu yú. shí yuè, yǎn zhēng lǔ jiāng jūn mǎ xiān pín lǜ zhòng sān wàn kòu yì yáng, yǐng zhōu cì shǐ lóu yuè yǐ zhōu jūn jī zǒu zhī.
三年正月,衍徐州刺史昌義之寇梁城,江州刺史王茂先寇荊州,屯河南城。平 南將軍陳伯之擊義之,平南將軍楊大眼擊茂先,並大破之,斬其輔國將軍王花,俘 斬二千,茂先逃潰,追奔至於漢水,拔其五城。將軍宇文福略衍司州,俘獲千餘口 而還。五月,衍將蕭昞寇淮陽,張惠紹寇宿豫,蕭密寇梁城,韋叡寇合肥。平南將 軍奚康生破惠紹,斬其徐州刺史宋黑。七月,衍徐州刺史王伯敖入寇陰陵,中山王 英大破之,斬將二十五人,首虜五千。衍又遣將桓和屯孤山,冠軍將軍常方慶屯固 城,龍驤將軍矯道儀屯蒙山。八月,安東將軍邢巒擊桓和,破之。將軍元常攻克固 城,統軍畢祖朽攻克蒙山,斬獲及赴沂水死者四千有餘。衍又遣張惠紹屯宿豫,蕭 昞屯淮陽。九月,都督邢巒大破之,斬其大將藍懷恭等三十餘人,惠紹、蕭昞並棄 戍南去,追斬數萬級。衍中軍大將軍、臨川王蕭密,右僕射柳惔,徐州刺史昌義之 等屯據梁城,中山王英大破之,密等棄城氵公淮東走,追奔至於馬頭,衍冠軍將軍、 馬頭戍主朱思遠棄城走,擒衍將三十餘人,斬獲五萬有餘。十月,衍征虜將軍馬仙 琕率眾三萬寇義陽,郢州刺史婁悅以州軍擊走之。
yǒng píng yuán nián shí yuè, xuán hù chéng mín bái zǎo shēng jù zhōu fǎn pàn, yǎn qiǎn jiāng qí gǒu rén děng sì jiāng yǐ zhù zhī. zhào shàng shū xíng luán lǜ qí tǎo zhī, luán gōng kè xuán hù, zhǎn zǎo shēng, qín gǒu rén, fú yǎn zhòng sān qiān yú rén. chū, zǎo shēng zhī fǎn yě, shì zōng qiǎn zhǔ shū dǒng shào xián zhào xuān wèi, shào wèi zǎo shēng suǒ zhí, sòng zhī yú yǎn. yǎn nǎi hòu zī qiǎn shào, lìng fèng shū cháo tíng, qǐng gē sù yù nèi shǔ, yǐ qiú hé hǎo. shí cháo yì huò yǒu yì tóng, shì zōng yǐ yǎn cí suī kuǎn shùn, ér bù chēng fān, zhào yǒu sī bù xǔ. shí èr yuè, yǎn níng shuò jiāng jūn zhāng níng děng lǜ zhòng kòu chǔ chéng, zhōng shān wáng yīng pò qín zhī. yǎn jiāng mǎ xiān pín jù jīn shān, yǐng zhōu cì shǐ lóu yuè jī zǒu zhī.
永平元年十月,懸瓠城民白早生據州反叛,衍遣將齊苟仁等四將以助之。詔尚 書邢巒率騎討之,巒攻克懸瓠,斬早生,擒苟仁,俘衍眾三千餘人。初,早生之反 也,世宗遣主書董紹銜詔宣慰,紹為早生所執,送之於衍。衍乃厚資遣紹,令奉書 朝廷,請割宿豫內屬,以求和好。時朝議或有異同,世宗以衍辭雖款順,而不稱籓, 詔有司不許。十二月,衍寧朔將軍張凝等率眾寇楚城,中山王英破擒之。衍將馬仙 琕據金山,郢州刺史婁悅擊走之。
èr nián zhēng yuè, zhōng shān wáng yīng gōng kè yǎn zhǎng báo shù, shā shāng shù wàn réng gōng bō wǔ yáng guān, qín yǎn yún qí jiāng jūn sōng zī xiàn kāi guó hóu mǎ guǎng, guān jūn jiāng jūn qiān líng xiàn kāi nán zǐ péng wèng, xiāo qí jiāng jūn dāng yáng xiàn kāi guó bó xú yuán xiù děng èr shí liù jiāng, fú huò qī qiān yú rén yòu jìn gōng huáng xiàn xī guān, yǎn jiāng jūn mǎ xiān pín qì xī guān, lǐ yuán lǚ qì huáng xiàn dùn zǒu.
二年正月,中山王英攻克衍長薄戍,殺傷數萬;仍攻撥武陽關,擒衍雲騎將軍、 松滋縣開國侯馬廣,冠軍將軍、遷陵縣開男子彭甕,驍騎將軍、當陽縣開國伯徐元 秀等二十六將,俘獲七千餘人;又進攻黃峴西關,衍將軍馬仙琕棄西關,李元履棄 黃峴遁走。
sì nián chūn sān yuè, yǎn láng yá jùn mín wáng wàn shòu děng zhǎn yǎn fǔ guó jiāng jūn láng yá dōng guǎn èr jùn tài shǒu dài jù shān shù zhǔ liú zhé bìng jiāng shì sì shí yú rén, yǐ chéng nèi shǔ. xú zhōu cì shǐ lú chǎng qiǎn jiān tán chéng shù fù zhāng tiān huì lǜ zhòng fù zhī, ér yǎn yù zhōu yǐ qiǎn èr jūn yǐ jù tiān huì, tiān huì yǔ wàn shòu děng nèi wài qí jī, fú zhǎn shù bǎi. yǒng réng qiǎn láng yá shù zhǔ fù wén jì rù chéng jù shǒu, yǎn yòu qiǎn jiāng zhāng jì mǎ xiān pín děng gōng wéi wén jì. zhào chǎng lǜ zhòng fù zhī, ér wén jì yǐ liáng jǐn jiàng yǎn, chǎng suì shī lì ér hái.
四年春三月,衍琅邪郡民王萬壽等斬衍輔國將軍、琅邪東莞二郡太守、帶句 山戍主劉晣並將士四十餘人,以城內屬。徐州刺史盧昶遣兼郯城戍副張天惠率眾赴 之,而衍郁洲已遣二軍以拒天惠,天惠與萬壽等內外齊擊,俘斬數百。永仍遣琅邪 戍主傅文驥入城據守,衍又遣將張稷、馬仙琕等攻圍文驥。詔昶率眾赴之,而文驥 以糧盡降衍,昶遂失利而還。
yán chāng èr nián èr yuè, yù zhōu xú xuán míng zhǎn sòng yǎn zhèn běi jiāng jūn qīng jì èr zhōu cì shǐ zhāng jì shǒu, yǐ zhōu nèi fù. sān nián liù yuè, yǎn qiǎn zhòng kòu jiǔ shān, jīng zhōu cì shǐ huán shū xìng dà pò zhī, zhǎn qí hǔ lǚ jiāng jūn cài lìng sūn guān jūn jiāng jūn xí shì xìng zhēn yì jiāng jūn lán cì sūn. sì nián èr yuè, yǎn níng zhōu cì shǐ rèn tài hóng lǜ zhòng kòu guān chéng, yì zhōu zhǎng shǐ chéng xìng sūn jī pò zhī. xī píng yuán nián zhēng yuè, yǎn qiǎn qí héng nóng tài shǒu wáng dìng shì děng kòu biān, dū du yuán zhì pò zhī, zhǎn dìng shì, xī fú qí zhòng. yǎn yù zhōu cì shǐ zhào zǔ yuè lǜ zhòng shù wàn, tōu jù xiá shí, zhào zhèn nán jiāng jūn cuī liàng zhèn jūn jiāng jūn lǐ píng tǎo kè zhī, zhǎn zǔ yuè, chuán shǒu jīng shī. yǎn héng zhōu cì shǐ zhāng qí kòu yì zhōu, cì shǐ chuán shù yǎn tǎo zhī, zhǎn qí jiāng rèn tài hóng, qí dùn zǒu. chū, yǎn měi yù chēng bīng jìng shàng, kuī cì biān xì, cháng wèi zhū jiāng cuī pò, suī huái jìn qù zhī jì, ér shì lì bù cóng. suì yú fú shān yàn huái, guī wèi shòu chūn zhī hài. sù zōng zhào zhēng nán xiāo bǎo yín lǜ zhū jiāng tǎo zhī, dà pò yǎn zhòng yú huái běi. qiū jiǔ yuè, yàn zì kuì jué, piào qí yuán huái chéng shù jū mín cūn luò shí yú wàn kǒu, liú rù yú hǎi.
延昌二年二月,郁洲徐玄明斬送衍鎮北將軍、青冀二州刺史張稷首,以州內附。 三年六月,衍遣眾寇九山,荊州刺史桓叔興大破之,斬其虎旅將軍蔡令孫、冠軍將 軍席世興、貞義將軍藍次孫。四年二月,衍寧州刺史任太洪率眾寇關城,益州長史 成興孫擊破之。熙平元年正月,衍遣其恆農太守王定世等寇邊,都督元志破之,斬 定世,悉俘其眾。衍豫州刺史趙祖悅率眾數萬,偷據硤石,詔鎮南將軍崔亮、鎮軍 將軍李平討克之,斬祖悅,傳首京師。衍衡州刺史張齊寇益州,刺史傳豎眼討之, 斬其將任太洪,齊遁走。初,衍每欲稱兵境上,窺伺邊隙,常為諸將摧破,雖懷進 趣之計,而勢力不從。遂於浮山堰淮,規為壽春之害。肅宗詔征南蕭寶夤率諸將討 之,大破衍眾於淮北。秋九月,堰自潰決,漂其緣淮城戍居民村落十餘萬口,流入 於海。
zhèng guāng yuán nián, yǎn gǎi chēng pǔ tōng, zhì sān nián, qí dì zǐ xī fēng hóu zhèng dé qì yǎn lái bēn, xún fù wáng guī, yǎn chū fèn zhī, gǎi qí xìng wèi bèi shì, jì ér fù yān, fēng wèi lín hè wáng. wǔ nián jiǔ yuè, yǎn jiāng péi suì yú hóng xí jù shòu chūn wài guō, cì shǐ zhǎng sūn zhì jī zǒu zhī.
正光元年,衍改稱普通,至三年,其弟子西豐侯正德棄衍來奔,尋復亡歸,衍 初忿之,改其姓為背氏,既而復焉,封為臨賀王。五年九月,衍將裴邃、虞鴻襲據 壽春外郭,刺史長孫稚擊走之。
xiào chāng yuán nián zhēng yuè, xú zhōu cì shǐ yuán fǎ sēng jù chéng nán pàn, yǎn qiǎn yù zhāng wáng zōng zhèn péng chéng, zōng, xiāo bǎo juǎn zhī yí fù zi yě. chū, yǎn píng jiàn yè, yīn nà qí mǔ wú shì, wú shì xiān yǒu yùn, hòu shēng zōng, yǎn wèi wèi jǐ zi, shén chǒng ài zhī. zōng jì zhǎng, mǔ mì gào zōng, zōng suì qián tú pàn yǎn, jì zhèn péng chéng, jí dà jūn wǎng tǎo, zōng nǎi bá shēn lái bēn. yú jiāng tuì zǒu, guó jūn zhuī niè, suǒ huò wàn jì. yǎn chū wén zhī, tòng kū qì jué, shén wèi cán wǎn, yóu yún qí zi, yán qí bìng fēng suǒ zhì, shí rén xián xiào zhī.
孝昌元年正月,徐州刺史元法僧據城南叛,衍遣豫章王綜鎮彭城,綜,蕭寶卷 之遺腹子也。初,衍平建業,因納其母吳氏,吳氏先有孕,後生綜,衍謂為己子, 甚寵愛之。綜既長,母密告綜,綜遂潛圖叛衍,既鎮彭城,及大軍往討,綜乃拔身 來奔。余將退走,國軍追躡,所獲萬計。衍初聞之,慟哭氣絕,甚為慚惋,猶雲其 子,言其病風所致,時人咸笑之。
sān yuè, yǎn qiǎn qí běi liáng zhōu zhǎng shǐ xī xiū rú sī mǎ yú hé shàng yōng tài shǒu jiāng píng luò děng rù kòu zhí chéng, liáng zhōu cì shǐ fù shù yǎn qiǎn xī jìng shào lǜ zhòng dà bài zhī, qín zhǎn sān qiān rén, xiū rú děng dùn zǒu. sì yuè, yǎn yì zhōu cì shǐ xiāo rùn yóu jiāng fén wén chì děng lǜ zhòng wéi xiǎo jiàn shù, yì zhōu cì shǐ bǐng qiú qiǎn zi zi dá, xíng tái wèi zi jiàn qiǎn bié jiāng chún yú dàn jù jī zhī. wǔ yuè, dàn děng dà pò wén chì, fú zhǎn èr wàn, qín qí cì jiāng xiāo shì lóng děng shí èr rén, wén chì zǒu miǎn. shì suì, yǎn yòu gǎi nián wèi dà tōng.
三月,衍遣其北梁州長史錫休儒、司馬魚和、上庸太守姜平洛等入寇直城,梁 州刺史傅豎眼遣息敬紹率眾大敗之,擒斬三千人,休儒等遁走。四月,衍益州刺史 蕭潤猷將焚文熾等率眾圍小劍戍,益州刺史邴虬遣子子達,行台魏子建遣別將淳于 誕拒擊之。五月,誕等大破文熾,俘斬二萬,擒其次將蕭世隆等十二人,文熾走免。 是歲,衍又改年為大通。
èr nián qī yuè, yǎn jiāng yuán shù zhàn sēng zhēn děng kòu shòu chūn. yòu gōng bī xīn yě, zhào dū du wèi chéng zǔ tǎo pò zhī. sān nián èr yuè, yǎn jiāng chéng jǐng jùn kòu péng chéng, xíng tái cuī xiào fēn lǜ zhū jiāng jī zǒu zhī.
二年七月,衍將元樹、湛僧珍等寇壽春。又攻逼新野,詔都督魏承祖討破之。 三年二月,衍將成景俊寇彭城,行台崔孝芬率諸將擊走之。
jiàn yì yuán nián, yǎn qiǎn qí jiāng cáo yì zōng kòu jīng zhōu, dà dū dū fèi mù dà pò zhī, shēng qín yì zōng, kǎn sòng jīng shī. chū, ěr zhū róng rù luò, běi hǎi wáng hào bēn yú yǎn, yǎn yǐ hào wèi wèi zhǔ, zī hào shì mǎ, lìng qí dà jiāng chén qìng zhī bù lǜ sòng hào. yǒng ān èr nián xià, suì rù luò yáng, chē jià hái tǎo, pò zǒu zhī, wéi qìng zhī yī shēn zǒu miǎn, zì yú bù zhòng jiē jiàn fú zhí. rùn yuè, bā zhōu cì shǐ yán shǐ xīn jù zhōu rù yǎn, yǎn qiǎn jiāng xiāo wán zhāng hóng děng lǜ zhòng fù yuán, dū du yuán jǐng xià lǜ yì liáng èr zhōu jūn tǎo zhī. sān nián zhēng yuè, zhǎn shǐ xīn, yǎn zhòng bài zǒu, yòu zhǎn xiāo wán děng shǒu, fú huò wàn yú rén.
建義元年,衍遣其將曹義宗寇荊州,大都督費穆大破之,生擒義宗,檻送京師。 初,爾朱榮入洛,北海王顥奔於衍,衍以顥為魏主,資顥士馬,令其大將陳慶之部 率送顥。永安二年夏,遂入洛陽,車駕還討,破走之,唯慶之一身走免,自餘部眾 皆見俘執。閏月,巴州刺史嚴始欣據州入衍,衍遣將蕭玩、張鴻等率眾赴援,都督 元景夏率益梁二州軍討之。三年正月,斬始欣,衍眾敗走,又斬蕭玩等首,俘獲萬 餘人。
pǔ tài yuán nián chūn, nán qīng zhōu cì shǐ rú huái lǎng qiǎn bù jiāng hé bǎo lǜ bù qí sān qiān jī yǎn shǒu jiāng yú láng yá, qín qí yún huī jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ shěn yù, zhǎn qí xuān měng jiāng jūn qí zhōu cì shǐ liú xiàng rú.
普泰元年春,南青州刺史茹懷朗遣部將何寶率步騎三千擊衍守將於琅邪,擒其 雲麾將軍、徐兗二州刺史沈預,斬其宣猛將軍、齊州刺史劉相如。
yǒng xī yuán nián xià, yǎn qiǎn qí yè wáng yuán shù jí qiào zhōu cì shǐ zhū wén kāi rù jù qiào chéng, dōng nán dào héng tái fán zi hú lǜ zhū jūn gōng kè zhī, qín yuán shù wén kāi děng sòng yú jīng shī.
永熙元年夏,衍遣其鄴王元樹及譙州刺史朱文開入據譙城,東南道行台樊子鵠 率諸軍攻克之,擒元樹、文開等送於京師。
tiān píng yuán nián shí yuè, yǎn xióng xìn jiāng jūn jì gēng lǜ zhòng rù kòu fū dàng, dū du cáo zhòng ní pò zǒu zhī, zhǎn qí jūn zhǔ shěn dá mǐn zhuāng děng. èr nián zhēng yuè, yǎn jiāng zhàn sēng zhēn kòu nán yǎn zhōu, zhōu jūn jī pò zhī. xíng tái yuán yàn yòu pò zhàn sēng zhēn děng yú xiàng chéng, lǔ qí què èr zì
天平元年十月,衍雄信將軍紀耕率眾入寇尃嵣,都督曹仲尼破走之,斬其軍 主沈達、閔莊等。二年正月,衍將湛僧珍寇南兗州,州軍擊破之。行台元晏又破湛 僧珍等於項城,虜其闕二字
cì shǐ yáng piào. èr yuè, yǎn sī zhōu cì shǐ chén qìng zhī yǐng zhōu cì shǐ tián pǔ tè děng kòu biān, yù zhōu cì shǐ yáo xióng jī zǒu zhī. wǔ yuè, yǎn rén zhōu cì shǐ huáng dào shǐ kòu běi jì yīn, xú zhōu cì shǐ rèn xiáng tǎo pò zhī. shí yuè, yǎn jiāng liáng bǐng jùn kòu dān fù, xiáng yòu dà bài zhī, fú zhǎn wàn yú rén. shí yī yuè, yǎn yōng zhōu cì shǐ xiāo gōng qiǎn jiāng liǔ zhòng lǐ kòu jīng zhōu, cì shǐ wáng yuán guǐ pò zhī yú niú yǐn, zhǎn qí jiāng zhāng zhí wáng shì xìng. shì nián, yǎn yòu gǎi hào wèi zhōng dà tōng. sān nián wǔ yuè, yù zhōu cì shǐ yáo xióng gōng yǎn bái gǒu duī zhèn, kè zhī, qín qí běi píng tài shǒu gǒu yuán kuàng. shí yuè, xíng tái hóu jǐng gōng xiàn yǎn chǔ chéng, huò qí chǔ zhōu cì shǐ huán hé xiōng dì. sì nián jiǔ yuè, yǎn qīng jì èr zhōu cì shǐ chú zǐ yàn kòu yǔ chéng, nán qīng zhōu cì shǐ lù jǐng yuán jī zǒu zhī.
刺史楊票。二月,衍司州刺史陳慶之、郢州刺史 田朴特等寇邊,豫州刺史堯雄擊走之。五月,衍仁州刺史黃道始寇北濟陰,徐州刺 史任祥討破之。十月,衍將梁秉俊寇單父,祥又大敗之,俘斬萬餘人。十一月,衍 雍州刺史蕭恭遣將柳仲禮寇荊州,刺史王元軌破之於牛飲,斬其將張殖、王世興。 是年,衍又改號為中大通。三年五月,豫州刺史堯雄攻衍白苟堆鎮,克之,擒其北 平太守苟元曠。十月,行台侯景攻陷衍楚城,獲其楚州刺史桓和兄弟。四年九月, 衍青冀二州刺史除子彥寇圉城,南青州刺史陸景元擊走之。
xiān shì, yì zhōu cì shǐ fù hé yǐ chéng jiàng yǎn, yǎn zī sòng hé, lìng shēn yì yú qí xiàn wǔ wáng, qiú tōng jiāo hǎo, wáng zhì suī biān yuǎn, nǎi qǐng xǔ zhī. sì nián dōng, yǎn qiǎn qí sàn qí cháng shì zhāng gāo tōng zhí cháng shì liú xiào yí tōng zhí cháng shì cuī xiǎo cháo gòng. èr nián xià, yòu qiǎn sàn qí cháng shì shěn shān qīng tōng zhí cháng shì liú yán cháo gòng. xìng hé èr nián chūn, yòu qiǎn sàn qí cháng shì liǔ bào tōng zhí cháng shì liú jǐng yàn cháo gòng. qí nián dōng, yòu qiǎn sàn qí cháng shì lù yàn zǐ tōng zhí cháng shì shěn jǐng huī cháo gòng. shì nián, yǎn gǎi hào dà tóng. sān nián xià, yòu qiǎn sàn qí cháng shì míng shǎo xiá tōng zhí láng xiè zǎo cháo gòng. sì nián chūn, yòu qiǎn sàn qí cháng shì yuán xiá tōng zhí cháng shì hè wén fā cháo gòng. qí nián dōng, yòu qiǎn sàn qí cháng shì liú xiào shèng tōng zhí cháng shì xiè jǐng cháo gòng. wǔ dìng yuán nián xià, yòu qiǎn sàn qí cháng shì shěn zhòng tōng zhí cháng shì yīn dé qīng cháo gòng. qí nián dōng, yòu qiǎn sàn qí cháng shì xiāo què tōng zhí cháng shì lù miǎn cháo gòng. sān nián qiū, yòu qiǎn sàn qí cháng shì xú jūn fáng tōng zhí cháng shì yǔ xìn cháo gòng. sì nián xià, yòu qiǎn sàn qí cháng shì xiāo cuō tōng zhí cháng shì hè dé yì cháo gòng. wǔ nián chūn, yòu qiǎn sàn qí cháng shì xiè lán tōng zhí cháng shì bào zhì cháo gòng. cháo tíng yì qiǎn shǐ bào zhī. shí yú nián jiān, nán jìng níng xī.
先是,益州刺史傅和以城降衍,衍資送和,令申意於齊獻武王,求通交好,王 志綏邊遠,乃請許之。四年冬,衍遣其散騎常侍張皋、通直常侍劉孝儀、通直常侍 崔曉朝貢。二年夏,又遣散騎常侍沈山卿、通直常侍劉研朝貢。興和二年春,又遣 散騎常侍柳豹、通直常侍劉景彥朝貢。其年冬,又遣散騎常侍陸晏子、通直常侍沈 景徽朝貢。是年,衍改號大同。三年夏,又遣散騎常侍明少遐、通直郎謝藻朝貢。 四年春,又遣散騎常侍袁狎、通直常侍賀文發朝貢。其年冬,又遣散騎常侍劉孝勝、 通直常侍謝景朝貢。武定元年夏,又遣散騎常侍沈眾、通直常侍殷德卿朝貢。其年 冬,又遣散騎常侍蕭確、通直常侍陸緬朝貢。三年秋,又遣散騎常侍徐君房、通直 常侍庾信朝貢。四年夏,又遣散騎常侍蕭瑳、通直常侍賀德易朝貢。五年春,又 遣散騎常侍謝蘭、通直常侍鮑至朝貢。朝廷亦遣使報之。十餘年間,南境寧息。
liù nián, yǎn yòu gǎi hào wèi zhōng dà tóng, qí nián yòu gǎi wèi tài qīng. shì suì, sī tú hóu jǐng fǎn, qiǎn shǐ tōng yǎn, qǐng qí zhěng yuán. yǎn huò jǐng yóu shuō, suì jué gòng shǐ. yǎn zi wǎng jí cháo chén bìng qiè jiàn yǐ wèi bù kě, yǎn bù cóng. nǎi qiǎn qí xiōng zi yù zhōu cì shǐ zhēn yáng hóu yuān míng, běi yǎn zhōu cì shǐ hú guì sūn děng kòu bī xú zhōu, yǔ hóu jǐng wèi shēng yuán, réng yàn sì shuǐ yǐ guàn péng chéng. qí wén xiāng wáng qiǎn xíng tái mù róng shào zōng yí tóng sān sī gāo yuè pān xiāng lè děng lǜ zhòng tǎo zhī. shào zōng xí yǎn jìng nèi yuē:
六年,衍又改號為中大同,其年又改為太清。是歲,司徒侯景反,遣使通衍, 請其拯援。衍惑景遊說,遂絕貢使。衍子網及朝臣並切諫以為不可,衍不從。乃遣 其兄子豫州刺史、貞陽侯淵明,北兗州刺史胡貴孫等寇逼徐州,與侯景為聲援,仍 堰泗水以灌彭城。齊文襄王遣行台慕容紹宗、儀同三司高岳、潘相樂等率眾討之。 紹宗檄衍境內曰:
fū qián kūn jiāo tài, míng shèng xìng zuò, yǒu míng yùn xíng zhī lì, jù jǐn biàn huà zhī tú. bào shí hán líng, róng rán bìng zhì chéng xíng fù mìng, hùn ér tóng wǎng. suǒ yǐ xuán gōng qián yùn, zhì dé páng tōng, bǎi xìng rì yòng ér bù zhī, wàn guó shòu cì ér wú jī. qǐ tú záo qí ěr mù, yì qí xīn lǜ, wù yǐ fēng yún, yī qí wén guǐ, shǐ fū rì yuè zhī zhào bù sī, yǔ lù zhī shī jūn qià, yùn zhū rén shòu zhī yù, nà yú fú lù zhī lín. zì jìn zhèng duō pì, jīn xíng lún dàng, zhōng yuán zuò zhàn dòu zhī chǎng, shēng mín wèi niǎo shòu zhī ěr zé wǒ huáng wèi wò xuán dì zhī tú, nà shuǐ líng zhī zhǐ, jià yún chē ér zì běi, cè lóng yù yǐ tú nán, zhì fú shàng dì, yuán nì xià tǔ, guài wù jí sǐ, yín shuǐ bù zuò, yùn shén qì yú gù miǎn, dìng bǎo mìng yú chí chú, huī zhī yǐ wǔ gōng, zhèn zhī yǐ wén dé, yǔ nèi fǎn kě fēng zhī sú, yuán shǒu shí yáo shùn zhī xīn. shā hǎi huāng hū zhī wài, hàn mò jī mí zhī biǎo, fāng zhì suǒ bù chuán, huāng jīng suǒ bù zhuì, mò bù shéng gǔ diào shān, yī fēng tuō shuǐ, gòng yǎng zhōng guó zhī shèng, tóng xīn dà dào zhī xíng. wéi fū sān wú bǎi yuè dú zǔ shēng jiào, fěi mín zhī jiù, zé yǒu yóu yān.
夫乾坤交泰,明聖興作,有冥運行之力,俱盡變化之途。抱識含靈,融然並至; 呈形賦命,混而同往。所以玄功潛運,至德旁通,百姓日用而不知,萬國受賜而無 跡。豈徒鑿其耳目,易其心慮,悟以風雲,一其文軌,使夫日月之照不私,雨露之 施均洽,運諸仁壽之域,納於福祿之林。自晉政多僻,金行淪盪,中原作戰鬥之場, 生民為鳥獸之餌;則我皇魏握玄帝之圖,納水靈之祉,駕雲車而自北,策龍御以圖 南,致符上帝,援溺下土,怪物殛死,淫水不作,運神器於顧眄,定寶命於踟躕, 恢之以武功,振之以文德,宇內反可封之俗,員首識堯舜之心。沙海荒忽之外,瀚 漠羈縻之表,方志所不傳,《荒經》所不綴,莫不繩谷釣山,依風托水,共仰中國 之聖,同欣大道之行。唯夫三吳、百越獨阻聲教,匪民之咎,責有由焉。
zì wěi jìn zhī hòu, liú xiāo zuò tè, shàn jiàn yī yú, hào lìng zì jǐ. wéi wǒ zǔ zōng yù yǔ, ài mín zhòng zhàn, wèi jí móu chén zhī huà, bù qióng jié jiāng zhī bīng, liáo qiǎn xíng rén, jiàng yǐ chǐ yī, yuán tái yǐ zhú, huáng wū zhé qù, cì qí jǐ zhàng, zhì zhī dù wài. xiāo yǎn qīng xiǎn yǒu sù, shì cāo miè wén, pì nì jūn qīn, zì shǎo ér zhǎng hǎo luàn lè huò, è zhí chǒu zhèng, qiǎo yòng qí duǎn, yǐ shǎo wèi duō. jiǎn huò yú qiǎn, dà yán yǐ jīng sú qū shàn xié pì, kǒu bīng yǐ zuò wēi. qū tǐ xié jiān, yáo chún gǔ shé, hòu dāng cháo zhī gù zhǐ, yāo zài wèi zhī yú lùn. suì wū rǔ guān dài, tōu qiè fān wéi. jí bǎo juǎn hūn kuáng, xià bù kān mìng, céng wú běi miàn yǒu fàn zhī jié, jù miè rén lún zài sān zhī lǐ, píng yāo jiǎ guài, guǐ yǔ shén yán, chēng bīng zhǐ què, qīng cháo zhèn zhǔ, líng nüè gū guǎ, lóng yú shì mín. tiān bù huǐ huò, jiān chǒu dé zhì, nèi zì diāo mí, wài chěng cán zéi. qū léi guó zhī bīng, pò hú kǒu zhī zhòng, nán chū wǔ lǐng, běi fáng jiǔ jiāng, tún shù bù jiě, yì wú níng suì. sǐ wáng shǐ rèn zhī xià, yāo zhé wù lù zhī zhōng, kū qì zhě wú yǐ, shāng yí zhě bù jué. tuō shēn rén shàng, hū xià rú cǎo. suì shǐ wán zǐ dì, sì xíng yín nüè jiǎo huá qún xiǎo, zòng jí tān lán. bō gē cāng shēng, jī ròu lüè jǐn kū tī qián shǒu, gǔ suǐ jù qìng. měng hǔ wèi fāng qí hài, è láng jù móu qí huò, dié dié zhōu yú, jiù sǐ wú dì. zhì yú jiǎo qíng shì zhà, shì fēi yī xù. dú shì mǎn huái, wàng dūn jiè yè zào jìng yíng xiōng, miù zhì qīng jìng. zhì nǎi dà xìng sì tǎ, guǎng shàn tái táng, zhāo yáng dào jǐng, chuí zhū xián bì, zhēng róng kè xuē, qiān mén wàn hù. biān tà pí mín, jǐn qí jīn gǔ, yán rǎng yùn shí, bēi gē yǎn tú, sǐ ér kě qí, gān tóng xiān huà. zhì qiǎn móu shū, céng bù zì kuí. è tóng bǎi zhī liú, fān wèi jǐ hài zi wáng qí zhī yìn, hū wèi róng shǒu. shū qì qì zī, hǎn wén qí shì. zhì yú fèi juān zhǒng dí, chóng shù yú zi, péng dǎng lù kāi, bǐ wǒ cè mù. jí shì è wàn, shí shì ér jiǔ, qiào zú yǒu dài, liáng yì duō rén.
自偽晉之後,劉蕭作慝,擅僭一隅,號令自己。惟我祖宗馭宇,愛民重戰,未 極謀臣之畫,不窮節將之兵,聊遣行人,降以尺一,圓台已築,黃屋輒去,賜其幾 杖,置之度外。蕭衍輕險有素,士操蔑聞,睥睨君親,自少而長好亂樂禍,惡直丑 正,巧用其短,以少為多。詃惑愚淺,大言以驚俗;驅扇邪僻,口兵以作威。曲體 脅肩,搖脣鼓舌,候當朝之顧指,邀在位之餘論。遂污辱冠帶,偷竊籓維。及寶卷 昏狂,下不堪命,曾無北面有犯之節,遽滅人倫在三之禮,憑妖假怪,鬼語神言, 稱兵指闕,傾朝鴆主,陵虐孤寡,聾愚士民。天不悔禍,奸丑得志,內恣雕靡,外 逞殘賊。驅羸國之兵,迫糊口之眾,南出五嶺,北防九江,屯戍不解,役無寧歲。 死亡矢刃之下,夭折霧露之中,哭泣者無已,傷痍者不絕。託身人上,忽下如草。 遂使頑子弟,肆行淫虐;狡猾群小,縱極貪惏。剝割蒼生,肌肉略盡;刳剔黔首, 骨髓俱罄。猛虎未方其害,餓狼詎侔其禍,惵惵周余,救死無地。至於矯情飾詐, 事非一緒。毒螫滿懷,妄敦戒業;躁競盈胸,謬治清靜。至乃大興寺塔,廣繕台堂, 昭陽到景,垂珠銜璧,崢嶸刻削,千門萬戶。鞭撻疲民,盡其筋骨,延壤運石,悲 歌掩途,死而可祈,甘同仙化。智淺謀疏,曾不自揆。遏桐柏之流,翻為己害;子 亡齊之胤,忽為戎首。書契迄茲,罕聞其事。至於廢捐冢嫡,崇樹愚子,朋黨路開, 彼我側目。疾視扼腕,十室而九,翹足有待,良亦多人。
èr jì yú zī, wáng jiā duō bài, gù zé chē chí zhī jǐng, zhōng yǒu jīng zhuì zhī āi, shén zhǐ tòng fèn, yǔ xiàn bēng zhèn. yú shì gù xiāng guó qí xiàn wǔ gāo wáng gǎn tiān rǎng zhī cǎn dú, jī yún léi yǐ kǎi rán, zhàng gāo yì ér lǜ mín, fèn dà jié yǐ chéng wù. yuán yǒu kuāng guó dìng bà zhī tú, fēi zhí tǎo zéi xuě chǐ zhī jǔ. yú shì ruì lüè fēn yún, líng wǔ guān shì, dàng dí bū niè, zūn zhǔ kāng bāng. huáng shàng bǐng lì shòu tú, tiān lín rì jìng, dào suí xuán yùn, dé yǔ shén xíng. jì ér yuán shǒu huái wǔ qī zhī fēng, shàng zǎi báo bīng chē zhī huì, qián jiě xì nán guān, yù yǐ hǎo mù, zhōu chē zūn sù, chuān lù guāng huá, tíng jiǎo xiāng wàng, xīn rán zì tài, fǎn ròu hái tóng, bù dài yáng lù. suī jiā móu zhǎng suàn, yuán zì wǒ shǐ, bà zhàn xī mín, liǎng huò qí tài. wáng zhě zhī xìn, míng shǐ sì shí, qǐ huò wèi rén jūn fù, èr sān qí dé, shū ér bù fǎ, kě bù xī zāi!
二紀於茲,王家多敗,故則車馳之警,終有驚墜之哀,神只痛憤,宇縣崩震。 於是故相國、齊獻武高王感天壤之慘黷,激雲雷以慨然,仗高義而率民,奮大節以 成務。爰有匡國定霸之圖,非直討賊雪恥之舉。於是叡略紛紜,靈武冠世,蕩滌逋 孽,尊主康邦。皇上秉歷受圖,天臨日鏡,道隨玄運,德與神行。既而元首懷舞戚 之風,上宰薄兵車之會,前解系南冠,喻以好睦,舟車遵溯,川陸光華,亭徼相望, 欣然自泰,反肉還童,不待羊、陸。雖嘉謀長算,爰自我始,罷戰息民,兩獲其泰。 王者之信,明始四時,豈或為人君父,二三其德,書而不法,可不惜哉!
hóu jǐng yī jiè yì fū, chū zì fán jiàn, shēn míng lún méi, wú huò kě jì. zhí yǐ qū chí biàn xí, jiàn ài ěr zhū, xiǎo rén dāo qiè, suì tiǎn míng wèi. jí zhōng xìng zhī jì, yì qí sì zhǐ, wú è bù shè, shí zài qún hú. jǐng hé rén chéng bá, jí qí gǔ gōng, zhǔ rén yǒu dān jǐng zhī qī, suǒ tiān dǎo zú miè zhī xìn. suī bù néng bì hàn zuǒ yòu, yǐ mìng chóu ēn, yóu dāng cǎn yán hòu zhì, yì xíng yú sè. ér qù lì gǎi tú, sù rú fù shǒu, tóu shēn huī xià, gān wèi pū lì. xiàn wǔ wáng qì qí xiá huì, lù qí xiǎo chéng, dé cè wǔ mìng zhī mò, yù zài yī duì zhī hòu. cān jī qū chí, shù qí lái xiào, zhǎng biān lì shā, shù yǐ zhì zhī. jì guān lǒng bū zhū, měi shì jīng lüè, yǐ hé nán kōng xū zhī dì, fēi bīng zhàn zhī chōng, báo cún jǐ jiǎo, liáo shì qí gǔ, qǐ zī shí xiào, jì yǐ yóu shēng. jūn jī cuī lēi, gài wéi jǐng rèn, zǒng bīng tǒng lǚ, bié yǒu sī cún. ér yú biǎn yǒu jī, jiāo bì suì shén, fàn wéi jūn jì, réng zì cāi èr, huò xīn qián gòu, fān wèi luàn jiē. fù ēn qì dé, wǎng xù tiān tǎo, bù yì bù nì, hòu ér bì diān. wěi cí mǔ rú tuō xǐ, qì shǎo dì rú yí tǔ, qún zǐ lù lù, qī zhí chéng háng, mù jiāng ér zhī shuǎng yán, miè bó chūn zhī wǎn zhuǎn. tiào liáng chāng jué, fū yù shuí qī! bǐ zhī xiāo jìng, yì lèi tóng chǒu yù nǐ shé shǔ, gù fěi qí lún. jí yuǎn tuō guān yòu, wěi mìng kòu nì, bǎo jù dìng jūn chén zhī fēn, hēi tǎ jié xiōng dì zhī qīn, shòu yǐ míng qì zhī zūn, jiù qí zhòng wéi zhī sǐ, píng rén xì yuán, jiǎ rén bí xī. é ér wàng ēn bèi huì, qīn xún gān gē, xìn bào è yíng, cè shǒu wú tuō. yǐ jīn líng bū táo zhī sǒu, jiāng nán liú yù zhī dì, gān cí bēi tǐ, jìn shú tú shēn. guǐ yán fú shuō, yì kě zhī yǐ, pàn shù jiù mìng, qǐ jiāng zé yīn. wěi cháo dài fū xìng zāi wàng yì, zhǔ mào yú shàng, chén bì yú xià. zhú què qù cǎo, céng bú shì tú qiè bǎo pàn yì, jiāo lán bǐ hǎo. rén ér wú lǐ, qí néng guó hū!
侯景一介役夫,出自凡賤,身名淪沒,無或可紀。直以趨馳便習,見愛爾朱, 小人叨竊,遂忝名位。及中興之際,義旗四指,無惡不赦,實在群胡。景荷人成拔, 藉其股肱,主人有丹頸之期,所天蹈族滅之釁。雖不能蔽捍左右,以命酬恩,猶當 慘顏後至,義形於色。而趣利改圖,速如覆手,投身麾下,甘為仆隸。獻武王棄其 瑕穢,錄其小誠,得廁五命之末,預在一隊之後。參跡驅馳,庶其來效,長鞭利鎩, 術以制之。既關隴逋誅,每事經略,以河南空虛之地,非兵戰之沖,薄存掎角,聊 示旗鼓,豈資實效,寄以游聲。軍機催勒,蓋唯景任,總兵統旅,別有司存。而愚 褊有積,憍愎遂甚,犯違軍紀,仍自猜貳,禍心潛構,翻為亂階。負恩棄德,罔恤 天討,不義不昵,厚而必顛。委慈母如脫屣,棄少弟如遺土,群子陸陸,妻侄成行, 慕姜兒之爽言,蔑伯春之宛轉。跳梁猖蹶,夫欲誰欺!比之梟獍,異類同丑;欲擬 蛇鼠,顧匪其倫。及遠托關右,委命寇逆,寶炬定君臣之分,黑獺結兄弟之親,授 以名器之尊,救其重圍之死,憑人系援,假人鼻息。俄而忘恩背惠,親尋干戈,釁 暴惡盈,側首無托。以金陵逋逃之藪,江南流御之地,甘辭卑體,進熟圖身。詭言 浮說,抑可知矣,叛豎救命,豈將擇音。偽朝大夫幸災忘義,主耄於上,臣蔽於下。 逐雀去草,曾不是圖;竊寶叛邑,椒蘭比好。人而無禮,其能國乎!
fū ān wēi yǒu dà shì, chéng bài yǒu héng zhào, bù jiǎ lí zhū zhī mù, bù jí zi yě zhī tīng, liáo chén cì xīn zhī shuō, qiě tǔ fá móu zhī yán. jīn dì dào xiū míng, huáng yóu yǔn sāi, sì mín lè yè, bǎi líng xiào zhǐ. suī shàng xiàng yún wáng, ér yī zhì jì shì, bǐng wén jīng wǔ, hǔ shì lóng xiāng. qū rì xià zhī jùn xióng, shōu yī shì zhī yīng ruì, jī cì yóu léi diàn, hé zhàn rú fēng yǔ, kòng xián yuè mǎ, gù dí shì qiú. rú rú xī zāo lí luàn, fú fēn wǎ liè, pǐ mǎ gū zhēng, gào kùn yú wǒ. guó jiā shēn dūn lín fù, mǐn qí rù huái, jǐn yōu rén zhī lǐ, jí jì jué zhī yì, bǎo wèi chū yú gù dì, zī gěi wéi qí duō shǎo, cún qí yǐ wáng zhī yè, chéng qí mò dà zhī jī. shēn rén hòu dé, lòu qí gǔ suǐ, yǐn lǐng sī bào, yì rú shǒu zú. tǔ yù hún shēn zhí zhōng xiào, jiāo qī bù yú, wàn lǐ yǎng dé, zòu kuǎn shǔ lù, bìng shēn yǐ hūn hǎo, xíng lǐ rú guī, rú rú jìng xié jiè huáng hé, wàng tōng bīn xià, fēi xuě qiān lǐ, céng bīng dòng jī. běi fēng zhuǎn jìn, shí jīn jiǎo zhī shí, hù hán fāng měng, zhèng zhān qiú zhī lì. tǔ gǔ hún jí bǐ xiōng nì, qiáng bīng suì jǔ, qīng hé jí shàn, chén tōng lǒng xiá. qū lóng chí zhī zhǒng, jí cháng shèng zhī qì, èr fāng hòu xì, qǐ qí yí zhǒng. jiā yǐ dú gū rú yuàn yōng zhòng qín zhōng, zhì bīng jié xié. hēi tǎ běi bèi xī nǐ, nèi yíng fù xīn, jiù shǒu jiù wěi, pí yú bèn mìng. qǐ xiá chēng bīng dōng zhǐ, chū shī hán gǔ. qiě qiū fēng yáng chén, guó yǒu héng fáng, guān hé xíng shèng zhī jì, shān chuān jīn dài zhī suǒ, měng jiāng jīng bīng, jī zhì yuè lì. yòu bǎo jù hé yīn zhī běi, hēi tǎ máng shān zhī zǒu, zhòng wú yī lǚ, jǐn yǐ shēn guī. jiù qí bù gù gēn běn, qīng huái jìn qù, sī zé yī láo yǒng yì, tiān zàn wǒ yě. yán zhī dàn dàn, rì yuè jīng tiān, jǔ shì suǒ zhī, yì fēi tú yǔ. chí cǐ liàng zhī, lǐ yǒu kě jiàn, zé hóu jǐng yóu cí, mò fēi xū dàn.
夫安危有大勢,成敗有恆兆,不假離朱之目,不藉子野之聽,聊陳刺心之說, 且吐伐謀之言。今帝道休明,皇猷允塞,四民樂業,百靈效祉。雖上相雲亡,而伊 陟繼事,秉文經武,虎視龍驤。驅日下之俊雄,收一世之英銳,擊刺猶雷電,合戰 如風雨,控弦躍馬,固敵是求。蠕蠕昔遭離亂,輻分瓦裂,匹馬孤征,告困於我。 國家深敦鄰附,愍其入懷,盡憂人之禮,極繼絕之義,保衛出於故地,資給唯其多 少,存其已亡之業,成其莫大之基。深仁厚德,鏤其骨髓,引領思報,義如手足。 吐欲渾深執忠孝,膠漆不渝,萬里仰德,奏款屬路,並申以婚好,行李如歸,蠕蠕 境斜界黃河,望通豳夏,飛雪千里,層冰洞積。北風轉勁,實筋角之時,沍寒方猛, 正氈裘之利。吐谷渾疾彼凶逆,強兵歲舉,傾河及鄯,塵通隴峽。驅龍池之種,藉 常勝之氣,二方候隙,企其移踵。加以獨孤如願擁眾秦中,治兵劫脅。黑獺北備西 擬,內營腹心,救首救尾,疲於奔命。豈暇稱兵東指,出師函谷。且秋風揚塵,國 有恆防,關河形勝之際,山川襟帶之所,猛將精兵,基跱岳立。又寶炬河陰之北, 黑獺芒山之走,眾無一旅,僅以身歸。就其不顧根本,輕懷進趣,斯則一勞永逸, 天贊我也。言之旦旦,日月經天,舉世所知,義非徒語。持此量之,理有可見,則 侯景游辭,莫非虛誕。
fū jǐng shéng shū xí yǒu zhī zǐ, qiān mò bǐ lǐ zhī fū, zāo fēng chén zhī huì, féng chí wù zhī rì, suì wèi zài sān lì, yì qǐ qiān shè, chuāi shēn liàng fēn, jiǔ dāng zhǐ zú. ér nǎi zhōu zhāng qù jiù, lí qí bù yǐ, fū qǐ tú ěr, shì kě shou hú yáng. dù qí zhòng pàn qīn lí, shǒu sǐ bù xiá, yòng wén jiāng qì xuán hù, yuǎn fù péng chéng. lǎo zéi jiān móu, fù jiāng zuò yǐ, gù yáng shēng fù zhù, jì zài tú xí, tūn yuān míng zhī zhòng, zhāo yàn nüè zhī mín, jǔ zhǎng huái yǐ wèi duàn, réng zhī zhāng suì yuè, nán miàn jiǎ míng, sǐ ér hòu yǐ. cǐ gài bàng yù zhī huò, wǒ chéng qí bì.
夫景繩樞席牖之子,阡陌鄙俚之夫,遭風塵之會,逢馳鶩之日,遂位在三吏, 邑啟千社,揣身量分,久當止足。而乃周章去就,離跂不已,夫豈徒爾,事可扌隺 揚。度其眾叛親離,守死不暇,用聞將棄懸瓠,遠赴彭城。老賊奸謀,復將作矣, 固揚聲赴助,計在圖襲,吞淵明之眾,招厭虐之民,舉長淮以為斷,仍鵄張歲月, 南面假名,死而後已。此蓋蚌鷸之禍,我承其弊。
qiě wěi zhǔ hūn bèi, bù wéi shàn lín, zéi rěn zhī xīn, lǎo ér mí dǔ. nà bū pàn zhī guǐ jué, miè xìn yì yǐ chāng kuáng, tiān sàng qí shén, rén zhòng qí yuàn, jiāng jiàn guā pǔ zhī zōng, qiě zhuī ér hóu zhī zhé. jīn zhēng fā quǎn yáng, qīn tiě xú bù, zhú lěi yōng chuān, kǎi yú xiǎo lì, cǐ ér kě rěn, shú bù kě huái! bīng xiōng zhàn wēi, chū bù dé yǐ, miù fèng cháo guī, sù zī jiǔ fá. dǎ dǐng bá shù zhī zhòng, chāo chéng tóu shí zhī lǚ, liàn jiǎ zhēng tú, bō jù wù hé. hǔ bān lóng wén zhī yì, lán chí pú shāo zhī zǎng, xū tiān lù yě, niè yǐng zhuī fēng, zhèn lǚ nán yuán, zhǎng qū tǎo cù. fēi zhí sān wú shǔ miàn, yī huī yú hài, chéng cǐ ér wǎng, qīng gài jiāng guī. qiě yǎn nüè gāng chī, bīng quán zài wài, chí xiǎn zào zhī fēng sú, jiān qīng báo zhī zǐ sūn. xiāo lún xiōng jiǎo zhī kuí, qǐ wú shāng chén zhī hěn xiāo yù shī zhì zhī fèn, dāng zhào zhuān zhū zhī kè. wài bēng zhōng kuì, jīn yě qí shí.
且偽主昏悖,不惟善鄰,賊忍之心,老而彌篤。納逋叛之詭譎,蔑信義以猖狂, 天喪其神,人重其怨,將踐瓜圃之蹤,且追兒侯之轍。今徵發犬羊,侵鐵徐部,築 壘擁川,凱覦小利,此而可忍,孰不可懷!兵凶戰危,出不得已,謬奉朝規,肅茲 九伐。打鼎拔樹之眾,超乘投石之旅,練甲爭途,波聚霧合。虎班龍文之逸,蘭池 蒲梢之駔,噓天陸野,躡影追風,振旅南轅,長驅討蹙。非直三吳鼠面,一麾魚駭, 乘此而往,青蓋將歸。且衍虐綱蚩,兵權在外,持險躁之風俗,兼輕薄之子孫。蕭 綸凶狡之魁,豈無商臣之佷;蕭譽失志之憤,當召專諸之客。外崩中潰,今也其時。
mù fǔ shī xíng yǐ lǐ, bīng dòng yǐ yì, diào mín fá zuì, lǐ yǒu cún yān. qí yǒu zhī jī shěn biàn, fān rán què qǐ, lì gōng lì shì, qù wēi jiù ān, shǎng diǎn wèi wàng, shì bì jiā děng. ruò jūn wēi suǒ zhì, gǎn yǒu jù wéi, chǐ ér yǐ tǔ, xián cóng xiāo lù. jīn sān lǐ sì yì zhī jiāng, bào hǔ xióng pí zhī shì, shēn xián bū wěi xìn nà pàn wáng, wéi bo bì jiàn, shí xìng fá yì. mò bù hán nù zuò sè, rú fù sī chóu rú gān shè xuè, yì bù xuán zhǒng. gōng zhàn zhī rì, shì ruò yǒu shén, mǎng jī má luàn, fēi dàn yī xī. yǐ bǐ qū shī wēi zú, wàng wǒ jūn fēng, hé yì jié qiāng bèi jiǎ, jié qū jǔ wěi. zhèng kǒng qí gǔ yī jiē, zhī diào jù cuī, xiān shì yù huái, bèi zhī hàn mò. wáng hóu wú zhǒng, huò fú yóu rén, sī gài zhàng fū ròu shí zhī qiū, zhuàng shì fēng hóu zhī huì. dōng bīng kě zhé, shí bù zài lái, fán bǎi jūn zǐ, miǎn qiú duō fú. xí zhī suǒ dào, xián gòng shēn shěng, zhī wǒ guó xíng shī zhī yì.
幕府師行以禮,兵動以義,弔民伐罪,理有存焉。其有知機審變,翻然鵲起, 立功立事,去危就安,賞典未忘,事必加等。若軍威所至,敢有拒違,尺兒已土, 咸從梟戮。今三禮四義之將,豹虎熊羆之士,深銜逋偽信納叛亡,違卜愎諫,實興 伐役。莫不含怒作色,如赴私仇;茹肝涉血,義不旋踵。攻戰之日,事若有神,莽 積麻亂,菲旦伊夕。以彼曲師危卒,望我軍鋒,何異蛣蜣被甲,蝍蛆舉尾。正恐旗 鼓一接,芝藋俱摧,先事喻懷,備知翰墨。王侯無種,禍福由人,斯蓋丈夫肉食之 秋,壯士封侯之會。冬冰可折,時不再來,凡百君子,勉求多福。檄之所到,咸共 申省,知我國行師之意。
dōng shí èr yuè, shào zōng gāo yuè děng dà pò yǎn zhòng hán shān, qín yuān míng guì sūn děng, fú zhǎn wǔ wàn, qí dòng nì shāo zhī ér sǐ, bù kě shèng shù. yǎn jì cán huǐ, liù nián, fù qiǎn shǐ yáng zhēn sūn kuǎn guān qǐ hé, bìng xiū diào shū yú qí wén xiāng wáng. wén xiāng wáng yù yǐ wēi dé huái zhī, xǔ qí tōng ér bù fù qí shū. yǎn yú shì qiǎn qí sàn qí cháng shì xiè bān tōng zhí cháng shì xú líng yì què cháo gòng.
冬十二月,紹宗、高岳等大破衍眾寒山,擒淵明、貴孫等,俘斬五萬,其凍溺 燒之而死,不可勝數。衍既慚悔,六年,復遣使羊珍孫款關乞和,並修吊書於齊文 襄王。文襄王欲以威德懷之,許其通而不復其書。衍於是遣其散騎常侍謝班、通直 常侍徐陵詣闕朝貢。
bān děng wèi jí hái ér hóu jǐng jǔ bīng xí yǎn, mì yǔ yǎn dì zǐ lín hè wáng zhèng dé jiāo tōng, xǔ tuī wèi zhǔ. jǐng zhì héng jiāng, yǎn lìng zhèng dé lǜ jūn jù jǐng, zhèng dé yīn ér yíng zhī. jǐng jì jiāng, lì yǐ wèi zhǔ, yǐ qù jiàn yè. yǎn hǎo rén nìng jǐ, mò nián yóu shén, huò yǒu yún guó jiā qiáng shèng zhě, jí biàn fèn nù, yǒu yún cháo tíng shuāi ruò zhě, yīn zhì xǐ yuè. shì yǐ qí cháo chén zuǒ yòu jiē chéng qí fēng zhǐ, mò gǎn zhèng yán. chū jǐng zhī jiāng dù jiāng yě, yǎn yán dào jūn shù, jiē yǒu qǐ liè, ér zhōng lǐng jūn zhū yì kǒng wǔ yǎn yì, qiě wèi jǐng bù néng dù, suì bù wèi wén. jǐng zhì zī hú, fāng dà jīng hài, nǎi lìng qí tài zi gāng shǒu zhōng shū shěng, jūn shì xī yǐ jì zhī. yòu bī jū mín rù chéng, bǎi xìng yīn xiāng bō lüè, bù kě jìn zhǐ. yǎn lìng zhí cóng lín yú jǐng mào shè èr yě shàng fāng qián shǔ zuì rén jí jiàn kāng tíng wèi zhū qiú, yù yā lìng rù chéng yǐ chōng fáng hàn. zhū tú qiú fàng huǒ shāo yě, yī shí sàn zǒu. yǎn yōu mèn wú jì, wéi lìng qí wáng gōng yǐ xià fēn tún zhū mén shè zhū sì cáng qián jiē rù jù dé yáng táng, yǐ chōng jūn shí.
班等未及還而侯景舉兵襲衍,密與衍弟子臨賀王正德交通,許推為主。景至橫 江,衍令正德率軍拒景,正德因而迎之。景濟江,立以為主,以趣建業。衍好人佞 己,末年尤甚,或有雲國家強盛者,即便忿怒,有雲朝廷衰弱者,因致喜悅。是以 其朝臣左右皆承其風旨,莫敢正言。初景之將渡江也,衍沿道軍戍,皆有啟列,而 中領軍朱異恐忤衍意,且謂景不能渡,遂不為聞。景至嵫湖,方大驚駭,乃令其太 子綱守中書省,軍事悉以季之。又逼居民入城,百姓因相剝掠,不可禁止。衍令直 從臨俞景茂赦二冶、尚方、錢署罪人及建康、廷尉諸囚,欲押令入城以充防捍。諸 徒囚放火燒冶,一時散走。衍憂懣無計,唯令其王公已下分屯諸門;攝諸寺藏錢皆 入聚德陽堂,以充軍實。
jǐng jì zhì, biàn wéi qí chéng, zòng huǒ shāo ruò, jué zhǎng wéi, zhú tǔ shān yǐ gōng yǎn. yǎn yì yú chéng nèi qǐ shān yǐ yīng zhī. yǎn lìng wén wǔ yùn tǔ, rén zé èr shí shí, yú shì qí wáng hóu cháo guì jiē zì fù yán. xiāo wǎng yì yù zì fù, qiān yì yǐ wèi tài shì pò qū, nǎi zhǐ. yǎn měi mù rén chū zhàn, sù wú hào lìng, chū huò zàn shèng, hòu bì bēn bèi. jǐng xuān yán yuē: chéng zhōng fēi wú cài, dàn wú jiàng ěr, yǐ xì wǔ zhī. yǎn tài guān jí jūn rén yuán chái, nǎi fā qǔ shàng shū shěng wǔ kù zuǒ yòu cáng yǐ chōng yòng. yǎn zhōu zhèn wài yuán suī yǒu zhì zhě, ér jǐng wéi shān shēn gù, nèi wài duàn sè. yǎn shù mù rén chū zhàn, cháng wèi jǐng suǒ zhí huò. yǒu yī xiǎo ér qǐng yǐ fēi zhī chuán zhì xiāo xī, wǎng nǎi zuò shù qiān zhàng shéng, zhuì zhǐ zhī yú shéng duān, fù shū qí bèi, yòu tí zhī kǒu: ruò yǒu de zhī sòng yuán jūn zhě shǎng yín bǎi liǎng. gāng chū tài jí diàn, yīn xī běi fēng ér yáng zhī, pín fàng shù zhī, jǐng lìng zǒu mǎ shè qǔ zhī, jìng bù néng dá yě.
景既至,便圍其城,縱火燒爇,掘長圍,築土山以攻衍。衍亦於城內起山以應 之。衍令文武運土,人責二十石,於是其王侯朝貴皆自負檐。蕭網亦欲自負,僉議 以為太示迫屈,乃止。衍每募人出戰,素無號令,初或暫勝,後必奔背。景宣言曰: 「城中非無菜,但無醬耳」,以戲侮之。衍太官及軍人元柴,乃發取尚書省、武庫、 左右藏以充用。衍州鎮外援雖有至者,而景圍柵深固,內外斷色。衍數募人出戰, 常為景所執獲。有一小兒請以飛鵄傳致消息,網乃作數千丈繩,綴紙鵄於繩端,縛 書其背,又題鵄口:「若有得鵄送援軍者賞銀百兩。」綱出太極殿,因西北風而颺 之,頻放數鵄,景令走馬射取之,竟不能達也。
yǎn chéng nèi dà jī, rén xiāng shí, mǐ yī dòu bā shí wàn, jiē yǐ rén ròu zá niú mǎ ér mài zhī. jūn rén gòng yú dé yáng táng qián lì shì, tú yī niú dé juàn sān qiān pǐ, mài yī gǒu dé qián èr shí wàn. jiē xūn shǔ bǔ què ér shí zhī, zhì shì què shǔ jiē jǐn, sǐ zhě xiāng zhěn. chū yǒu dào qǔ qí chí yú zhě, yǎn yóu dà nù, chì fù tíng wèi, jì ér sù xī dōu jǐn. qí bù shí shì yí rú cǐ.
衍城內大飢,人相食,米一斗八十萬,皆以人肉雜牛馬而賣之。軍人共於德陽 堂前立市,屠一牛得絹三千匹,賣一狗得錢二十萬。皆熏鼠捕雀而食之,至是雀鼠 皆盡,死者相枕。初有盜取其池魚者,衍猶大怒,敕付廷尉,既而宿昔都盡。其不 識事宜如此。
jǐng jiǔ gōng wèi bá, ér yǎn wài yuán suī duō, gè gè guāi zhāng, wú yǒu zǒng zhì, gèng xiāng dù jì, bù kěn fèn jī. wéi yǎn zi shào líng wáng lún zài yú zhōng shān jué zhàn, zhàn bài ér zǒu. jǐng liáng jì shǎo, suì jué yǎn qiú hé. yǎn xìn zhī, nǎi gē jiāng xī sì zhōu shòu jǐng, fēng wèi shòu yáng wáng, qiǎn qí cháo gòng. yǔ bù xià shà xuè méng qì, jǐng zhà yǐn jūn hái shí tóu. yǎn nǎi chì shòu jūn lìng xià, zhū jūn chū bù shòu zhào, hòu zhòng chì nǎi cóng. yǎn yòu lìng yuán jūn yǐ chuán sān bǎi sōu gěi jǐng, jǐng yóu xián qí shǎo, yòu chì fù èr bǎi. yǎn yǒng ān hóu xiāo què zhí hé jiāng jūn zhào wēi fāng pō yǒu yǒng lüè, wèi jǐng suǒ dàn. jǐng nǎi wèi yǎn yuē: què yǔ wēi fāng pín gé àn jiàn mà, yún: tiān zǐ zì yǔ rǔ hé, wǒ zhōng bù zhì rǔ! wǒ jīn biàn bù gǎn qù, ruò zhào cǐ èr rén rù chéng zhě, wú dāng jiě wéi. yǎn fù qiǎn shǐ zhēng què děng, què děng bù cóng. yǎn yòu wèi shǒu shū yǔ zhū jūn, yún: què ruò bù rù zhě, yí yǐ jūn fǎ sòng zhī. què děng bù dé yǐ, nǎi fù yǎn. jǐng xià wèi yǎn yuē: shǐ yǒu xī xìn zhì, běi jūn yǐ kè shòu chūn zhōng lí, wǒ jīn biàn wú wěi zú chù, qiú quán jiè guǎng líng qiào zhōu, dài zhēng fù liǎng chéng, hái yǐ cǐ zhōu xiāng guī. yǎn yòu xǔ zhī. jǐng wài yún yù hé, cì qí xiè dài, yǎn jūn chén shàng xià xìn jǐng qī zhà, suǒ yǒu zhàn jù, xī jiē shōu qù. hòu zhī fēi shí, gèng láng bèi shè bèi, yǒu shèn yú chū. chéng zhuǎn wēi jí, yǎn děng jì qióng, nǎi fù qiǎn shǐ yì jǐng. jǐng yòu guǐ yún: jīn shí jì rè, biàn bù néng dé qù, zhèng dāng qǐ liú jīng shī, wèi cháo tíng lì xiào ěr. ér xī lì dà gōng, qī nián sān yuè suì bá zhī.
景久攻未拔,而衍外援雖多,各各乖張,無有總制,更相妒忌,不肯奮擊。唯 衍子邵陵王綸再於鐘山決戰,戰敗而走。景糧既少,遂譎衍求和。衍信之,乃割江 西四州授景,封為壽陽王,遣其朝貢。與部下歃血盟訖,景詐引軍還石頭。衍乃敕 授軍令下,諸軍初不受詔,後重敕乃從。衍又令援軍以船三百艘給景,景猶嫌其少, 又敕付二百。衍永安侯蕭確、直闔將軍趙威方頗有勇略,為景所憚。景乃謂衍曰: 「確與威方頻隔岸見罵,云:『天子自與汝和,我終不置汝!』我今便不敢去,若 召此二人入城者,吾當解圍。」衍復遣使征確等,確等不從。衍又為手書與諸軍, 云:「確若不入者,宜以軍法送之。」確等不得已,乃赴衍。景夏謂衍曰:「始有 西信至,北軍已克壽春、鍾離,我今便無委足處,求權借廣陵、譙州,待征復兩城, 還以此州相歸。」衍又許之。景外雲欲和,伺其懈怠,衍君臣上下信景欺詐,所有 戰具,悉皆收去。後知非實,更狼狽設備,有甚於初。城轉危急,衍等計窮,乃復 遣使詣景。景又詭云:「今時既熱,便不能得去,正當乞留京師,為朝廷立效耳。」 而悉力大攻,七年三月遂拔之。
jǐng zì zhì jiàn yè, zòng jūn shì qián hòu lǔ lüè, cāng kù suǒ yǒu jiē sǎo dì jǐn yǐ. jǐng nǎi cóng shù bǎi qí jiàn yǎn, xū xī liú tì, yīn qǐng xiāng huǒ wèi zuò yì ér, hái yǐ yǎn wèi zhǔ. lìng zhèng dé tōng qǐ yún: qián wèi jǐng suǒ qín, shǐ shè sì hǎi, cí bù huò miǎn, quán zǒng wàn jī, jīn jǐng jì rù fǔ, qǐ jiě jiàn làn, yǐ wáng hái dǐ. zì jǐng wéi jiàn yè, chéng zhōng duō yǒu zhǒng bìng, sǐ zhě xiāng jì, wú fù bǎn mù, nǎi kū zhù wèi guān. zì yún lóng shén hǔ mén wài, héng shī chóng tà, xuè zhī piāo liú, wú fù xíng lù. jí jǐng rù chéng, xī jù shī fén zhī, yān qì zhāng tiān, chòu wén shù shí lǐ. chū, chéng zhōng nán nǚ shí yú wàn rén, jí xiàn, cún zhě cái èr sān qiān rén, yòu jiē dài jí bìng, gài tiān wáng zhī yě. yǎn xún wèi jǐng suǒ è shā. zì yǎn wèi jǐng gōng wéi lì bǎi yú rì, yǎn zi jīng zhōu cì shǐ xiāng dōng wáng yì, yì zhōu cì shǐ wǔ líng wáng jì gè yōng bīng zì shǒu, zuò kàn yǎn zhī xuán wēi, jìng bù bēn fù. shǐ jǐng dù jiāng zhì xiàn chéng zhī hòu, jiāng nán zhī mín jí yǎn wáng hóu fēi zhǔ shì zhòu zǐ dì wèi jǐng jūn rén suǒ lüè, huò zì xiāng mài yù, piāo liú rù guó zhě gài yǐ shù shí wàn kǒu, jiā yǐ jī jǐn sǐ wáng, suǒ zài tú dì, jiāng zuǒ suì wèi qiū xū yǐ.
景自至建業,縱軍士前後虜掠,倉庫所有皆掃地盡矣。景乃從數百騎見衍,歔 欷流涕,因請香火為作義兒,還以衍為主。令正德通啟云:「前為景所擒,使攝四 海,辭不獲免,權總萬機,今景既入輔,乞解僭濫,以王還邸。」自景圍建業,城 中多有腫病,死者相繼,無復板木,乃刳柱為棺。自雲龍、神虎門外,橫屍重沓, 血汁漂流,無復行路。及景入城,悉聚屍焚之,煙氣張天,臭聞數十里。初,城中 男女十餘萬人,及陷,存者才二三千人,又皆帶疾病,蓋天亡之也。衍尋為景所餓 殺。自衍為景攻圍歷百餘日,衍子荊州刺史、湘東王繹,益州刺史、武陵王紀各擁 兵自守,坐看衍之懸危,竟不奔赴。始景渡江至陷城之後,江南之民及衍王侯妃主、 世胄子弟為景軍人所掠,或自相賣鬻,漂流入國者蓋以數十萬口,加以饑饉死亡, 所在塗地,江左遂為丘墟矣。
chū, yǎn chóng xìn fó dào, yú jiàn yè qǐ tóng tài sì, yòu yú gù zhái lì guāng zhái sì, yú zhōng shān lì dà ài jìng sì, jiān yíng zhǎng qiān èr sì, jiē qióng gōng jí qiǎo, dān jié cái lì, bǎi xìng kǔ zhī. céng shè zhāi huì, zì yǐ shēn shī tóng tài sì wèi nú, qí cháo chén sān biǎo bù xǔ, yú shì nèi wài bǎi guān gòng liǎn zhēn bǎo ér shú zhī. yǎn měi lǐ fú, shě qí fǎ fú, zhe gān tuó jiā shā. lìng qí wáng hóu zǐ dì jiē shòu fú jiè, yǒu shì fú jīng kǔ zhě, zhé jiā yǐ pú sà zhī hào. qí chén xià zòu biǎo shàng shū yì chēng yǎn wèi huáng dì pú sà. yǎn suǒ bù cì shǐ jùn shǒu chū zhì guān zhě, jiē zé qí shàng lǐ xiàn wù, duō zhě biàn yún chēng zhí, suǒ gòng wēi shǎo, yán wèi ruò duò. gù qí mù shǒu, zài guān jiē jìng shì jù liǎn, jié bō xì mín, yǐ zì fēng zhí, duō jì qiè liáng ròu jīn qǐ. bǎi xìng yuàn kǔ, xián bù liáo shēng. yòu fā zhào bīng shì, jiē xū suǒ xiè, bù ěr biàn jí táo sàn. qí wáng hóu guì rén, shē yín wú dù, dì xiōng zǐ zhí, shì qiè huò jí qiān shù, zhì nǎi huí xiāng zèng yí. qí fēng sú tuí sàng, wǎng wéi bù jǔ ruò cǐ. yǎn zì yǐ chí jiè, nǎi zhì jì qí zǔ mí, bù shè láo shēng, shí rén jiē qiè yún, suī jiàn sī wáng zhě, rán qí zōng miào shí bù xuè shí yǐ. yǎn wèi bài qián, xiāo qí tóng tài sì, yǎn zǔ fù mù qián shí lín yī dàn wáng shī, shí zhě xián zhī qí jiāng miè yě. jǐng yòu lì yǎn zi gāng, xún fù shā zhī. yǎn zhī qīn shǔ bìng jiàn tú hài yǐ.
初,衍崇信佛道,於建業起同泰寺,又於故宅立光宅寺,於鐘山立大愛敬寺, 兼營長千二寺,皆窮工極巧,殫竭財力,百姓苦之。曾設齋會,自以身施同泰寺為 奴,其朝臣三表不許,於是內外百官共斂珍寶而贖之。衍每禮佛,舍其法服,著乾 陀袈裟。令其王侯子弟皆受佛誡,有事佛精苦者,輒加以菩薩之號。其臣下奏表上 書亦稱衍為皇帝菩薩。衍所部刺史郡守初至官者,皆責其上禮獻物,多者便雲稱職, 所貢微少,言為弱惰。故其牧守,在官皆競事聚斂,劫剝細民,以自封殖,多妓妾、 粱肉、金綺。百姓怨苦,咸不聊生。又發召兵士,皆須鎖械,不爾便即逃散。其王 侯貴人,奢淫無度,弟兄子侄,侍妾或及千數,至乃回相贈遺。其風俗頹喪,網維 不舉若此。衍自以持戒,乃至祭其祖禰,不設牢牲,時人皆竊雲,雖僭司王者,然 其宗廟實不血食矣。衍未敗前,宵其同泰寺,衍祖父墓前石麟一旦亡失,識者咸知 其將滅也。景又立衍子綱,尋復殺之。衍之親屬並見屠害矣。
shǐ chén yuē: èr xiāo jìng tú ní zhī zhōng, tóng wō jiǎo zhī zhàn, huò nián cái sān jì, huò shēn bù huò zhōng, ér tōu míng jiāng jiǎo, zì nǐ wáng zhě, kǎo zhī suì shì, suǒ wèi qián wén. xī gōu jiàn zhì gòng ér yán shì, fū chāi zhēng zhǎng ér hòu sǐ, liǎng kòu fāng zhī wú yuè, bù nǎi liè hū?
史臣曰:二蕭競塗泥之中,同蝸角之戰,或年才三紀,或身不獲終,而偷名江 徼,自擬王者,考之遂士,所未前聞。昔勾踐致貢而延世,夫差爭長而後死,兩寇 方之吳越,不乃劣乎?