sī shǔ liáng zhōu mù zhāng shí xiān bēi qǐ fú guó rén xiān bēi tū fà wū gū sī shǔ liáng wáng lǐ gǎo lú shuǐ hú jǔ qú méng xùn
私署涼州牧張實 鮮卑乞伏國仁 鮮卑禿髮烏孤 私署涼王 李暠 盧水胡沮渠蒙遜
zhāng shí, zì ān xùn, ān dìng wū shì rén. fù guǐ, ān shì yàn, sàn qí cháng shì. yǐ jìn shì duō nán, yīn tú bǎo jù hé xī, qiú wèi liáng zhōu, nǎi chú chí jié hù qiāng xiào wèi liáng zhōu cì shǐ. huán dì xī lüè yě, guǐ qiǎn shǐ gòng qí fāng wù. jìn jiā hào ān xī jiāng jūn, fēng ān lè xiāng hóu, yì yī qiān hù. yǒng jiā wǔ nián, jìn yǐ guǐ wèi zhèn xī jiāng jūn dōu dū lǒng yòu zhū jūn shì, fēng bà chéng hóu. xún jìn chē qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. mǐn dì jí wèi, jìn bài sī kōng, fēng xī píng gōng, yì sān qiān hù. hòu bài shì zhōng tài wèi liáng zhōu mù. guǐ nián lǎo duō jí, bài shí fǔ jūn dà jiāng jūn, fù liáng zhōu cì shǐ. wèi jǐ, guǐ fēng bìng jī nián, èr zǐ dài xíng zhōu shì, bì jué yīn wèn, mò néng zhī zhě. guǐ pō shí tiān wén, měi zhōu nèi yǒu zéi, yú jí yǎng guān yuē: wú néng wèi hài. zhōng rú qí yán.
張實,字安遜,安定烏氏人。父軌,安士彥,散騎常侍。以晉室多難,陰圖保 據河西,求為涼州,乃除持節、護羌校尉、涼州刺史。桓帝西略也,軌遣使貢其方 物。晉加號安西將軍,封安樂鄉侯,邑一千戶。永嘉五年,晉以軌為鎮西將軍、都 督隴右諸軍事,封霸城侯。尋進車騎大將軍、開府儀同三司。愍帝即位,進拜司空, 封西平公,邑三千戶。後拜侍中、太尉、涼州牧。軌年老多疾,拜實撫軍大將軍, 副涼州刺史。未幾,軌風病積年,二子代行州事,閉絕音問,莫能知者。軌頗識天 文,每州內有賊,輿疾仰觀曰:「無能為害。終如其言。」
shí dài tǒng rèn, mǐn dì bài wèi shǐ chí jié dū du liáng zhōu zhū jūn shì xī zhōng láng jiāng liáng zhōu cì shǐ lǐng hù qiāng xiào wèi xī píng gōng. liú yào xiàn zhǎng ān, shí zì chēng shì zhōng sī kōng dà dū dū liáng zhōu mù, chéng zhì xíng shì. yú shí tiān xià sàng luàn, qín yōng zhī mín sǐ zhě shí bā jiǔ, wéi liáng zhōu dú quán. shí zì shì zhòng qiáng, zhuǎn wèi jiāo zì. píng wén huáng dì sì nián, shí wèi zuǒ yòu yán shā děng suǒ shā. xiān shì yáo yuē: shé lì pào, shé lì pào, gōng tóu zhuì dì ér bù jué. shí suǒ zhù shì liáng jiān yǒu rén xiàng ér wú tóu, jiǔ zhī nǎi miè. shí è zhī, wèi jǐ jiàn shā. shí dì mào tǒng rèn.
實代統任,愍帝拜為使持節、都督涼州諸軍事、西中郎將、涼州刺史、領護羌 校尉、西平公。劉曜陷長安,實自稱侍中、司空、大都督、涼州牧,承制行事。於 時天下喪亂,秦雍之民死者十八九,唯涼州獨全。實自恃眾強,轉為驕恣。平文皇 帝四年,實為左右閻沙等所殺。先是謠曰:「蛇利砲,蛇利砲,公頭墜地而不覺。」 實所住室梁間有人象而無頭,久之乃滅。實惡之,未幾見殺。實弟茂統任。
mào zì chéng xùn, sī shǔ shǐ chí jié dū du liáng zhōu zhū jūn shì píng xī jiāng jūn hù qiāng xiào wèi liàng zhōu mù xī píng gōng. zhū yán shā děng bǎi yú rén. qiǎn shǐ cháo gòng. mào qī dì jiǎ mó xiōng dì móu hài mào, mào shā zhī. liú yào shàng lǒng, mào jù ér jiàng, yào yǐ wèi tài shī liáng wáng. mào zú, wú zi, shí zi jùn tǒng rèn.
茂字成遜,私署使持節、都督涼州諸軍事、平西將軍、護羌校尉、晾州牧、西 平公。誅閻沙等百餘人。遣使朝貢。茂妻弟賈模兄弟謀害茂,茂殺之。劉曜上隴, 茂懼而降,曜以為太師、涼王。茂卒,無子,實子駿統任。
jùn, zì gōng tíng, zì chēng shǐ chí jié dà jiāng jūn hù qiāng xiào wèi liáng zhōu mù xī píng gōng. qiǎn shǐ cháo gòng. yáng dì shí, lǒng xī rén xīn yàn yǐ bāo hǎn jiàng zhī, jùn suì yǒu hé nán zhī dì, zhì yú dí dào, yǔ shí lè fēn jìng.
駿,字公庭,自稱使持節、大將軍、護羌校尉、涼州牧、西平公。遣使朝貢。 煬帝時,隴西人辛晏以枹罕降之,駿遂有河南之地,至於狄道,與石勒分境。
jùn zhú nán chéng, qǐ qiān guāng diàn yú qí zhōng, qióng zhēn jí qiǎo, yòu sì miàn gè qǐ yī diàn, dōng yuē yí yáng qīng diàn, nán yuē zhū yáng chì diàn, xī yuē zhèng dé bái diàn, běi yuē xuán wǔ hēi diàn, fú zhāng qì wù jiē yī sè suí sì shí jū zhī, qí páng yǒu zhí shěng sì shǔ, yī yī fāng sè. qí shē jiàn rú cǐ, mín yǐ láo yuàn, jùn yì zhì shí tián, cān jūn suǒ fú jiàn yuē fán wèi zhì zhě, dòng bù nì tiān jī, zuò bù pò dì dé. xī hòu jì zhī bō bǎi gǔ, bù kěn pán shí yǔ jué jiāng hé, bù nì liú shì. jīn yù xǐ shí wèi tián, yùn tǔ zhí gǔ, jì suǒ sǔn yòng, mǔ yíng bǎi shí, suǒ shōu bù guò sān shí ér yǐ, qiè suǒ wèi ān. jùn nù, chū fú wèi yī wú dū wèi. yǒu shí yǔn yú pò hú, jiāo ér suì, shēng rú jī gǔ, wén qī bǎi lǐ. qí chù qì shàng hēi rú yān, yān shǒu rú chì biāo. jùn shǎo ér yín yì, cháng yè chū wēi xíng, jiān luàn yì lǐ, shào nián jiē huà zhī. xìng yòu tān lán. yǒu tú qín lǒng yì. yǐ gǔ bó fù mín, suì shōu bèi lì, lì bù chōng zhě, bù mài tián zhái.
駿築南城,起謙光殿於其中,窮珍極巧,又四面各起一殿,東曰宜陽青殿,南 曰朱陽赤殿,西曰正德白殿,北曰玄武黑殿,服章器物皆依色隨四時居之,其旁有 直省寺署,一依方色。其奢僭如此,民以勞怨,駿議治石田,參軍索孚諫曰;「凡 為治者,動不逆天機,作不破地德。昔后稷之播百穀,不墾磐石;禹決江河,不逆 流勢。今欲徙石為田,運土殖穀,計所損用,畝盈百石,所收不過三石而已,竊所 未安。」駿怒,出孚為伊吾都尉。有石隕於破胡,焦而碎,聲如擊鼓,聞七百里。 其處氣上黑如煙,煙首如赤飆。駿少而淫佚,常夜出微行,奸亂邑里,少年皆化之。 性又貪惏。有圖秦隴意。以谷帛付民,歲收倍利,利不充者,簿賣田宅。
fēn wǔ wēi wǔ xìng xī píng zhāng yē jiǔ quán jiàn kāng xī hǎi xī jùn huáng hé jìn xìng guǎng wǔ shí yī jùn wèi liáng zhōu, yǐ zhǎng zi zhòng huá wèi cì shǐ jīn xìng jìn chéng wǔ shǐ nán ān yǒng jìn dà xià wǔ chéng hàn zhōng bā jùn wèi hé zhōu, yǐ qí níng róng xiào wèi zhāng guàn wèi cì shǐ dūn huáng jìn chāng gāo chāng, xī yù dōu hù wù jǐ xiào wèi yù mén dà hù jūn, sān jùn sān yíng wèi shā zhōu, yǐ xī hú xiào wèi yáng xuān wèi cì shǐ. jùn sī shǔ dà dū dū dà jiāng jūn jiǎ liáng wáng dū shè sān zhōu. shǐ zhì zhū jì jiǔ láng zhōng dài fū shè rén yè zhě zhī guān, guān hào jiē nǐ tiān cháo, ér wēi biàn qí míng. wǔ liù yì, jiàn bào wěi, chē fú jīng qí yī rú wáng zhě. guǐ bǎo liáng zhōu, yīn dàn zhī lì, jùn yǐ yīn shì mén zōng qiáng shèng, jì zhī, nǎi bī dàn dì jiàn lìng zì shā, yóu shì dà shī rén qíng. jùn jì bìng, jiàn jiàn wèi chóng, suì sǐ. shí jiàn guó jiǔ nián yě. zi zhòng huá tǒng rèn.
分武威、武興、西平、張掖、酒泉、建康、西海、西郡、湟河、晉興、廣武十 一郡為涼州,以長子重華為刺史;金興、晉城、武始、南安、永晉、大夏、武城、 漢中八郡為河州,以其寧戎校尉張瓘為刺史;敦煌、晉昌、高昌,西域都護、戊己 校尉、玉門大護軍,三郡三營為沙州,以西胡校尉楊宣為刺史。駿私署大都督、大 將軍、假涼王、督攝三州。始置諸祭酒、郎中、大夫、舍人、謁者之官,官號皆擬 天朝,而微辨其名。舞六佾,建豹尾,車服旌旗一如王者。軌保涼州,陰澹之力, 駿以陰氏門宗強盛,忌之,乃逼澹弟鑒令自殺,由是大失人情。駿既病,見鑒為崇, 遂死。時建國九年也。子重華統任。
zhòng huá, zì tài lín. sī shǔ shǐ chí jié dà dū dū tài wèi gōng hù qiāng xiào wèi liáng zhōu mù xī píng gōng jiǎ liáng wáng. shí hǔ qiǎn má qiū lǜ zhòng dù hé, chéng yú zhǎng zuì, liáng zhōu zhèn dòng. sī mǎ zhāng dān jiàn zhǔ bù xiè ài yú zhòng huá, zhòng huá rèn zhī. ài jī zhǎn qiū jiāng qí mǔ ān děng. fú zhǎn wàn wǔ qiān rén. zhòng huá qiǎn shǐ cháo gòng, zì shǔ chéng xiàng liáng wáng lǐng qín yōng liáng sān zhōu mù. zhòng huá sǐ. zi yào líng tǒng rèn.
重華,字太林。私署使持節、大都督、太尉公、護羌校尉、涼州牧、西平公、 假涼王。石虎遣麻秋率眾渡河,城於長最,涼州震動。司馬張耽薦主簿謝艾於重華, 重華任之。艾擊斬秋將綦母安等。俘斬萬五千人。重華遣使朝貢,自署丞相、涼王、 領秦雍涼三州牧。重華死。子曜靈統任。
yào líng, nián shí suì. zì chēng dà sī mǎ liáng zhōu mù, yǐ zhòng huá xiōng zuò wèi fǔ jūn jiāng jūn fǔ zhèng. zuò xiān zhēng zhòng huá mǔ mǎ shì, mì shuō mǎ shì yǐ yào líng yòu ruò, xū lì zhǎng jūn, mǎ cóng zhī, suì fèi yào líng ér lì zuò. yào líng xún wèi zuò suǒ shā.
曜靈,年十歲。自稱大司馬、涼州牧,以重華兄祚為撫軍將軍輔政。祚先蒸重 華母馬氏,密說馬氏以曜靈幼弱,須立長君,馬從之,遂廢曜靈而立祚。曜靈尋為 祚所殺。
zuò, zì tài bó. jì tǒng rèn, zì chēng dà jiāng jūn liáng zhōu mù liáng gōng. zhuān wèi jiān nüè, jùn jí chuí huá zǐ nǚ wèi jià zhě jiē yín zhī, liáng zhōu rén shì xián fù qiáng cí. chū, zhòng huá mò nián, yǒu zhōng sī chóng jí ān chāng mén wài, yuán bì nì xíng. dū wèi cháng jù jiàn yuē: zhōng sī shì zuò xiǎo zì, jīn nǎi nì xíng, zāi zhī dà zhě, yuàn chū zhī. zhòng huá yuē: zi sūn fán chāng zhī zhēng, hé wèi zāi yě? wú zuó mèng zuò shè wèi, fāng wěi yǐ zhōu gōng zhī shì, fǔ yì shì zǐ, ér zuò zhōng shā yào líng yān.
祚,字太伯。既統任,自稱大將軍、涼州牧、涼公。專為奸虐,駿及垂華子女 未嫁者皆淫之,涼州人士咸賦《牆茨》。初,重華末年,有螽斯蟲集安昌門外,緣 壁逆行。都尉常據諫曰:「螽斯是祚小字,今乃逆行,災之大者,願出之。」重華 曰:「子孫繁昌之徵,何為災也?吾昨夢祚攝位,方委以周公之事,輔翼世子,而 祚終殺曜靈焉。」
zì shǔ liáng wáng, lì zōng miào, zhì bǎi guān, hào hé píng yuán nián. qiǎn shǐ cháo gòng. yòu zhuī jiā guǐ yǐ xià wáng hào. làn shā xiè ài yú jiǔ quán. láng zhōng le qí jiàn zuò jiàn qiè, zuò zhǎn qí yú què xià. fèi zhū shén sì, shān chuān kū jié. zhì wǔ dōu wèi, sī rén jiān guò. jìn sì pǐn yǐ xià bù dé yī zēng bó, shù rén bù dé chù nú bì chéng chē mǎ. bǎi xìng yuàn fèn. yǒu guāng zhuàng rú chē gài, shēng rú léi, zhèn dòng chéng yì. zhòng xià jiàng shuāng. yǒu shén jiàng, zì chēng xuán míng, yǔ rén jiāo yǔ, zuò rì yè qí zhī, shén yán yǔ qí fú lì, zuò xìn yān. zhòng zhī zuò bì bài, ér zuò bào nüè mí shén.
自署涼王,立宗廟,置百官,號和平元年。遣使朝貢。又追加軌以下王號。濫 殺謝艾於酒泉。郎中了琪諫祚僭竊,祚斬琪於闕下。廢諸神祀,山川枯竭。置五都 尉,司人奸過。禁四品以下不得衣繒帛,庶人不得畜奴婢、乘車馬。百姓怨憤。有 光狀如車蓋,聲如雷,震動城邑。仲夏降霜。有神降,自稱「玄冥」,與人交語, 祚日夜祈之,神言與其福利,祚信焉。眾知祚必敗,而祚暴虐彌甚。
míng nián, zuò hé zhōu cì shǐ zhāng guàn qǐ bīng tǎo zuò, xiāo qí jiāng jūn sòng hùn lǜ zhòng yīng guàn. hùn jìn gōng gū zāng, zuò qiǎn shì zhōng suǒ fú fá guàn. yǒu wáng luán zhě, yún shī chū bì bài, bìng chén zuò sān bù dào. zuò yǐ yāo yán huò zhòng, zhǎn zhī, luán lín xíng yuē: wǒ sǐ zhī hòu, jūn bài yú wài, wáng sǐ yú nèi. zuò zú zhī. sòng hùn zhì gū zāng, lǐng jūn zhào zhǎng děng kāi gōng mén yīng zhī. rù diàn chēng wàn suì, zuò yǐ zhǎng děng pò hùn yě, chū láo zhī. zhǎng yǐ shuò cì zuò zhōng é, zuò bēn rù, wèi chú shì xú hēi suǒ shā, bào shī dào zuǒ. chéng nèi xián chēng wàn suì. guàn děng lì zhòng huá shǎo zǐ xuán jìng tǒng rèn.
明年,祚河州刺史張瓘起兵討祚,驍騎將軍宋混率眾應瓘。混進攻姑臧,祚遣 侍中索孚伐瓘。有王鸞者,雲「師出必敗」,並陳祚三不道。祚以妖言惑眾,斬之, 鸞臨刑曰:「我死之後,軍敗於外,王死於內。」祚族之。宋混至姑臧,領軍趙長 等開宮門應之。入殿稱萬歲,祚以長等破混也,出勞之。長以槊刺祚中額,祚奔入, 為廚士徐黑所殺,暴屍道左。城內咸稱萬歲。瓘等立重華少子玄靖統任。
xuán jìng, zì yuán ān. zì shǔ shǐ chí jié dà dū dū dà jiāng jūn liáng wáng. yǐ guàn wèi shàng shū lìng liáng zhōu mù bǐng zhèng, sòng hùn wèi shàng shū pú shè.
玄靖,字元安。自署使持節、大都督、大將軍、涼王。以瓘為尚書令、涼州牧 秉政,宋混為尚書僕射。
guàn xìng cāi è, shǎng fá jiē yǐ ài zēng, wú fù wǎng jì, láng zhōng yīn huán chén sǔn yì, jiàn guàn, yuē: hǔ shēng sān rì néng shí ròu, bù xū rén jiào. yóu shì mò yǒu yán zhě. guàn yǔ xuán jìng cān chéng chū chéng, chéng běi dà qiáo sān liáng jù zhé. guàn è zhī, nǎi rì rì sàn qián bó, shù sī huì, ér dōu jiē shā rén, zhāo zhāo bù jué. sī wèi luàn zhě shí shì ér jiǔ. dōng yuàn dà zhǒng shàng hū yǒu chí shuǐ chéng dōng dà zé, dì hū huǒ rán, guǎng shù lǐ. nǎi shā sù xián niú xuán děng yǐ yīng shuǐ huǒ zhī biàn. guàn móu zhū zhū sòng, fèi xuán jìng zì lì. xiān shì, tài bái shǒu yú guǐ, zhàn zhě yǐ wèi zhōu fēn, dāng yǒu bào bīng, gù guàn yù yàn zhī. yú shì sòng hùn lǜ zhòng zhū guàn, guàn xiān shā qī zǐ sān shí kǒu, nǎi zì shā.
瓘性猜惡,賞罰皆以愛憎,無復網紀,郎中殷郇陳損益,諫瓘,曰:「虎生三 日能食肉,不須人教。」由是莫有言者。瓘與玄靖參乘出城,城北大橋三梁俱折。 瓘惡之,乃日日散錢帛,樹私惠,而都街殺人,朝朝不絕。思為亂者十室而九。東 苑大冢上忽有池水;城東大澤,地忽火燃,廣數里。乃殺宿嫌牛旋等以應水火之變。 瓘謀誅諸宋,廢玄靖自立。先是,太白守輿鬼,占者以為州分,當有暴兵,故瓘欲 厭之。於是宋混率眾誅瓘,瓘先殺妻子三十口,乃自殺。
xuán jìng yǐ hùn wèi biāo qí dà jiāng jūn shàng shū lìng. hùn bìng sǐ, dì xuán ān dài fǔ zhèng. yǐ hàn qí dài shí shān, xuán ān yù dēng zhī, dì míng fàn shì zōng huì yuē: shì rén yún dēng cǐ shān zhě pò jiā shēn wáng. xuán ān yuē: ān yǒu cǐ yě! cè mǎ dēng zhī, mǎ dào shāng zú. yù shǐ fáng wū zhù zì xī jiāo zhé, huò yuē: zhù zhī wèi zì yě, zuǒ mù yòu zhǔ sòng zì hán mù, mù jiāo, sòng pò ér zhǔ cún, zāi zhī dà yě, yí fáng zhī. yòu suǒ chéng mǎ wǔ pǐ, yī yè zhōng zī wěi tū, rén yuē: wěi zhī wèi zì yě, shī xià máo, máo qù shī, jué miè zhī zhēng. xuán ān yuē: jí xiōng zài tiān, zhī kě rú hé. wèi jǐ, xuán ān sī mǎ zhāng yōng qǐ bīng shā xuán ān, jǐn zhū sòng shì. xiān shì yáo yuē: miè sòng zhě tián tǔ zi.
玄靖以混為驃騎大將軍、尚書令。混病死,弟玄安代輔政。以旱祈帶石山,玄 安欲登之,弟名犯世宗諱曰:「世人云登此山者破家身亡。」玄安曰:「安有此也!」 策馬登之,馬倒傷足。御史房屋柱自烯焦折,或曰:「柱之為字也,左木右主; 『宋』字含木,木焦,宋破而主存,災之大也,宜防之。」又所乘馬五匹,一夜中 髭尾禿,人曰:「尾之為字也,屍下毛,毛去屍,絕滅之徵。」玄安曰:「吉凶在 天,知可如何。」未幾,玄安司馬張邕起兵殺玄安,盡誅宋氏。先是謠曰:「滅宋 者田土子。」
yōng, yī míng yě. yōng xíng shā guò chà, nèi wài fù sī wèi luàn, jùn shǎo zǐ tiān xī yīn mín xīn qǐ bīng shā yōng, yǐ guān jūn dà jiāng jūn fǔ zhèng. xuán jìng shù mǔ guō shì yǐ tiān xī shàn quán, yǔ zhāng shì shū zōng móu zhū zhī, shì fā, tiān xī shā xuán jìng ér zì lì.
邕,一名野。邕刑殺過差,內外復思為亂,駿少子天錫因民心起兵殺邕,以冠 軍大將軍輔政。玄靖庶母郭氏以天錫擅權,與張氏疏宗謀誅之,事發,天錫殺玄靖 而自立。
tiān xī, zì chún gǔ, yī míng gōng chún. sī shǔ shǐ chí jié dà dū dū dà jiāng jūn hù qiāng xiào wèi liáng zhōu mù liáng wáng. yǒu huǒ rán yú ní zhōng. tiān xī jiāo zì yín hūn, bù xù mín wù, yuán rì yǔ bì rén xiè yǐn, jì. què èr zì qún chén cháo hè, yòu bù xǐng qí mǔ. cóng shì zhōng láng zhāng lǜ yú chū qiè jiàn, qiě qiú dà jìn, tiān xī bù nà. zhāo chéng mò, fú jiān qiǎn jiāng gǒu cháng fá liáng zhōu, pò zhī, tiān xī jiàng yú cháng. chū jùn shí yáo yuē: liú xīn fù bǒ mǐ, shí xīn fù chuī gǔ, dī dàng dí, bǒ zhāng ér, zhāng ér shí zhī kǒu zhèng pī. shì shí gū zāng jí zhū jùn guó tóng ér jiē gē zhī, wèi liú yào shí hǔ bìng fá liáng zhōu bù kè, zhì jiān ér jiàng zhī yě. tiān xī zhì zhǎng ān, jiān bài wèi shàng shū. jiān bài yú shòu chūn, tiān xī bēn jiàn kāng.
天錫,字純嘏,一名公純。私署使持節、大都督、大將軍、護羌校尉、涼州牧、 涼王。有火燃於泥中。天錫驕恣淫昏,不恤民務,元日與嬖人褻飲,既。闕二字 群臣朝賀,又不省其母。從事中郎張慮輿貙切諫,且求大覲,天錫不納。昭成末, 苻堅遣將苟萇伐涼州,破之,天錫降於萇。初駿時謠曰:「劉新婦簸米,石新婦炊 羖,羝蕩滌,簸張兒,張兒食之口正披。」是時姑臧及諸郡國童兒皆歌之,謂劉曜、 石虎並伐涼州不克,至堅而降之也。天錫至長安,堅拜為尚書。堅敗於壽春,天錫 奔建康。
xiān bēi qǐ fú guó rén, chū yú lǒng xī. qí xiān rú fú zì mò běi nán chū. wǔ dài zǔ yòu lín bìng jiān zhū bù, bù zhòng jiàn shèng. fù sī fán, yōng bù luò jiàng yú fú jiān, yǐ wèi nán dān yú, yòu bài zhèn xī jiāng jūn, zhèn yǒng shì chuān. sī fán sǐ, guó rén dài tǒng rèn. fú jiān zhī fá sī mǎ chāng míng, yǐ guó rén wèi qián jiāng jūn, lǐng qí xiān fēng. jí jiān zhī bài, guó rén shū bù tuí pàn yú lǒng yòu, jiān lìng guó rén tǎo zhī, shū tuí dà yuè, yíng ér tuī zhī, zhāo jí bù luò, zhòng shí yú wàn. tài zǔ shí, sī shǔ dà dū dū, dà jiāng jūn, dà dān yú, qín zhōu hé zhōu mù, hào nián jiàn yì, shǔ zhì guān shǔ, fēn bù nèi wèi shí yī jùn, zhú tōng shì chéng yǐ dōu zhī.
鮮卑乞伏國仁,出於隴西。其先如弗自漠北南出。五代祖祐鄰併兼諸部,部眾 漸盛。父司繁,擁部落降於苻堅,以為南單于,又拜鎮西將軍,鎮勇士川。司繁死, 國仁代統任。苻堅之伐司馬昌明,以國仁為前將軍,領騎先鋒。及堅之敗,國仁叔 步頹叛於隴右,堅令國仁討之,叔頹大悅,迎而推之,招集部落,眾十餘萬。太祖 時,私署大都督,大將軍,大單于,秦州、河州牧,號年建義,署置官屬,分部內 為十一郡,築通士城以都之。
guó rén sǐ, dì gān guī tǒng shì, zì shǔ dà dū dū dà jiāng jūn dà dān yú hé nán wáng, gǎi nián wèi tài chū, shǔ bǎi guān. dēng guó zhōng, qiān yú jīn chéng. nán mén zì huài, gān guī è zhī, qiān yú yuàn chuān. xún wèi yáo xìng suǒ pò, yòu bēn bāo hǎn, suì jiàng yáo xìng, xìng bài wèi hé zhōu cì shǐ, fēng guī yì hóu. xún hái yuàn chuān. gān guī nǎi bèi yáo xìng, sī chēng qín wáng, zhì bǎi guān, nián hào gēng shǐ. qiǎn shǐ qǐng yuán, tài zōng xǔ zhī. hòu gān guī tián yú wǔ xī, xiāo jí qí shǒu, xún wèi xiōng zi gōng fǔ suǒ shā. zi chì pán shā gōng fǔ, dài tǒng wèi.
國仁死,弟乾歸統事,自署大都督、大將軍、大單于、河南王,改年為太初, 署百官。登國中,遷於金城。南門自壞,乾歸惡之,遷於苑川。尋為姚興所破,又 奔枹罕,遂降姚興,興拜為河州刺史,封歸義侯。尋還苑川。乾歸乃背姚興,私稱 秦王,置百官,年號更始。遣使請援,太宗許之。後乾歸田於五溪,梟集其手,尋 為兄子公府所殺。子熾磐殺公府,代統位。
chì pán, zì chēng dà jiāng jūn hé nán wáng, gǎi nián wèi yǒng kāng. hòu xí tū fà nù tán yú lè dōu, miè zhī, nǎi sī shǔ qín wáng, zhì bǎi guān, gǎi nián wèi jiàn hóng. hòu qiǎn qí shàng shū láng mò hú jī shè jiāng jūn qǐ fú yòu yín děng gòng huáng jīn èr bǎi jīn, qǐng fá hè lián chāng, shì zǔ xǔ zhī. jí shì zǔ píng tǒng wàn, chì pán nǎi qiǎn qí shū píng yuán jiāng jūn ní tóu dì ān yuǎn jiāng jūn dù zhì yú jīng shī, yòu shǐ qí zhōng shū shì láng wáng kǎi chéng xiàng cóng shì zhōng láng wū nè tián fèng biǎo gòng qí fāng wù. chì pán sǐ, zi mù mò tǒng rèn.
熾磐,自稱大將軍、河南王,改年為永康。後襲禿髮傉檀於樂都,滅之,乃私 署秦王,置百官,改年為建洪。後遣其尚書郎莫胡、積射將軍乞伏又寅等貢黃金二 百斤,請伐赫連昌,世祖許之。及世祖平統萬,熾磐乃遣其叔平元將軍泥頭、弟安 遠將軍度質於京師,又使其中書侍郎王愷、丞相從事中郎烏訥闐奉表貢其方物。熾 磐死,子暮末統任。
mù mò, zì ān shí bá. jì lì, gǎi nián wèi yǒng hóng. qí shàng shū lǒng xī xīn jìn céng suí chì pán yóu yú hòu yuán, jìn dàn niǎo wán, wù shāng mù mò mǔ miàn, zhì shì shā jìn wǔ zú èr shí qī rén. mù mò dì shū luó zhēng chì pán zuǒ fū rén tū fà shì, mù mò zhī ér jìn zhī. shū luó jù, yǔ shū fù shén yín móu shā mù mò. tū fà shì dào mén yào yú nèi, yào wù, mén zhě gào mù mò, shōu qí dǎng yǔ jǐn shā zhī. yù biān shén yín, shén yín yuē: wǒ fù rǔ sǐ, bù fù rǔ biān. mù mò nù, kū qí fù, tóu shī yú hé. shén yín mǔ dì bái yǎng jí qù liè pō yǒu yuàn yán, yòu shā zhī. zhèng xíng kù làn, nèi wài bēng lí, bù mín duō pàn, rén sī luàn yǐ. hòu wèi hè lián dìng suǒ bī, qiǎn wáng kǎi wū nè tián qǐng yíng yú shì zǔ, shì zǔ xǔ yǐ ān dìng yǐ xī píng liáng yǐ dōng fēng zhī. mù mò nǎi fén chéng yì, huǐ bǎo qì, lǜ hù wǔ wàn qiān zhì gāo tián gǔ, wèi hè lián dìng suǒ jù, suì bǎo nán ān. shì zǔ qiǎn shǐ yíng zhī, mù mò wèi jiāng jūn jí pí gù jiàn, yǐ wèi bù yí nèi xǐ, mù wèi cóng zhī. hè lián dìng qiǎn qí běi píng gōng wéi dài lǜ zhòng yī wàn gōng nán ān, chéng nèi dà jī, rén xiāng shí. shén sì nián, mù mò jí zōng zú wǔ bǎi yú rén chū jiàng, sòng yú shàng guī.
暮末,字安石跋。既立,改年為永洪。其尚書隴西辛進曾隨熾磐游於後園,進 彈鳥丸,誤傷暮末母面,至是殺進五族二十七人。暮末弟殊羅蒸熾磐左夫人禿髮氏, 暮末知而禁之。殊羅懼,與叔父什夤謀殺暮末。禿髮氏盜門鑰於內,鑰誤,門者告 暮末,收其黨與盡殺之。欲鞭什夤,什夤曰:「我負汝死,不負汝鞭。」暮末怒, 刳其腹,投屍於河。什夤母弟白養及去列頗有怨言,又殺之。政刑酷濫,內外崩離, 部民多叛,人思亂矣。後為赫連定所逼,遣王愷、烏訥闐請迎於世祖,世祖許以安 定以西、平涼以東封之。暮末乃焚城邑,毀寶器,率戶五萬千至高田谷,為赫連定 所拒,遂保南安。世祖遣使迎之,幕末衛將軍吉毗固諫,以為不宜內徙,暮未從之。 赫連定遣其北平公韋代率眾一萬攻南安,城內大飢,人相食。神四年,暮末及宗 族五百餘人出降,送於上邽。
xiān bēi tū fà wū gū, bā shì zǔ pǐ gū zì sài běi qiān yú hé xī. qí dì dōng zhì mài tián qiān tún, xī dào shī luó, nán zhì jiāo hé, běi jiē dà mò. pǐ gū sǐ, zi shòu tián tǒng rèn. chū mǔ yùn shòu tián, yīn qǐn chǎn yú bèi zhōng, nǎi míng tū fā, qí sú wèi bèi fù zhī yì. wǔ shì zǔ shù jī néng zhuàng guǒ duō móu lüè, jìn tài shǐ zhōng, shā qín zhōu cì shǐ hú liè yú wàn hú duī, bài liáng zhōu cì shǐ sū yú yú jīn shān. xián níng zhōng, yòu zhǎn liáng zhōu cì shǐ yáng xīn yú dān lǐng, jǐn yǒu liáng zhōu zhī dì. hòu wèi bù mín méi gǔ suǒ shā, cóng dì wù wán tǒng rèn. wù wán céng sūn sī fù jiān, bù zhòng shāo shèng, jí wū gū fù yě.
鮮卑禿髮烏孤,八世祖匹孤自塞北遷於河西。其地東至麥田、牽屯,西到濕羅, 南至澆河,北接大漠。匹孤死,子壽闐統任。初母孕壽闐,因寢產於被中,乃名禿 發,其俗為被覆之義。五世祖樹機能壯果多謀略,晉泰始中,殺秦州刺史胡烈於萬 斛堆,敗涼州刺史蘇愉於金山。咸寧中,又斬涼州刺史楊欣于丹嶺,盡有涼州之地。 後為部民沒骨所殺,從弟務丸統任。務丸曾孫思復犍,部眾稍盛,即烏孤父也。
sī fù jiān sǐ, wū gū tǒng rèn. huáng shǐ chū, lǚ guāng bài wū gū yì zhōu mù zuǒ xián wáng. wū gū sī shǔ dà dū dū dà jiāng jūn dà dān yú xī píng wáng, nián hào tài chū. tiān xìng chū, wū gū yòu chēng wǔ wēi wáng, xǐ zhì lè dōu, zhì chē qí jiāng jūn yǐ xià, fēn lì jùn xiàn. wū gū yīn jiǔ zǒu mǎ, mǎ dào shāng xié, xiào yuē: jǐ wèi lǚ guāng fù zǐ suǒ xǐ. jì ér suì sǐ.
思復犍死,烏孤統任。皇始初,呂光拜烏孤益州牧、左賢王。烏孤私署大都督、 大將軍、大單于、西平王,年號太初。天興初,烏孤又稱武威王,徙治樂都,置車 騎將軍已下,分立郡縣。烏孤因酒走馬,馬倒傷脅,笑曰:「幾為呂光父子所喜。」 既而遂死。
dì liáng zhōu mù xī píng gōng lì lù gū tǒng rèn, xǐ zhì xī píng, gǎi nián jiàn hé. shǐ shǐ cháo gòng. qiǎn dì chē qí jiāng jūn nù tán jù lǚ zuǎn, zuǎn shì mǎ jīng ruì, jūn rén dà jù, nù tán xià mǎ jù hú chuáng, yǐ ān zhòng qíng. nǎi guàn jiǎ jiāo zhàn, pò zuǎn jūn èr qiān yú jí. lì lù gū sī zhì bǎi guān, zì chéng xiàng yǐ xià.
弟涼州牧、西平公利鹿孤統任,徙治西平,改年建和。使使朝貢。遣弟車騎將 軍傉檀拒呂纂,纂士馬精銳,軍人大懼,傉檀下馬據胡床,以安眾情。乃貫甲交戰, 破纂軍二千餘級。利鹿孤私置百官,自丞相以下。
lì lù gū sǐ, nù tán tǒng rèn, sī shǔ liáng wáng. hái jū lè dōu, nián hào hóng chāng. qiǎn shǐ cháo gòng. tiān cì zhōng, nù tán zhà jiàng yáo xìng, xìng yǐ nù tán wèi liáng zhōu cì shǐ, suì jù gū zāng. yǔ jǔ qú méng xùn zhàn yú jūn shí, wèi méng xùn suǒ bài. nù tán yòu wèi hè lián qū gài suǒ pò yú yáng wǔ, yǐ shù qiān qí bēn nán shān, jǐ wèi zhuī qí suǒ de. jù dōng xī kòu zhì, nǎi xǐ sān bǎi lǐ nèi mín yú gū zāng. yáo xìng chéng xìn qiǎn jiāng yáo bì děng zhì yú chéng xià, nù tán qū niú yáng yú yě, bì zhòng cǎi lüè, nù tán yīn fēn jī dà pò zhī, bì nǎi tuì hái. nù tán yòu zì shǔ liáng wáng, shǔ bǎi guān, gǎi hào jiā píng. yǒng xìng zhōng, jǐn zhòng fá jǔ qú méng xùn, wèi méng xùn suǒ bài yú qióng quán, dān mǎ guī gū zāng. jù wèi méng xùn suǒ miè. nǎi qiān yú lè dōu. méng xùn yǐ bīng wéi zhī, zhú shì fǎn gēng, wèi chí jiǔ zhī jì. nù tán yǐ zi bǎo zhōu wèi zhì yú méng xùn, méng xùn nǎi hái.
利鹿孤死,傉檀統任,私署涼王。還居樂都,年號洪昌。遣使朝貢。天賜中, 傉檀詐降姚興,興以傉檀為涼州刺史,遂據姑臧。與沮渠蒙遜戰於均石,為蒙遜所 敗。傉檀又為赫連屈丐所破於陽武,以數千騎奔南山,幾為追騎所得。懼東西寇至, 乃徙三百里內民於姑臧。姚興乘釁遣將姚弼等至於城下,傉檀驅牛羊於野,弼眾采 掠,傉檀因分擊大破之,弼乃退還。傉檀又自署涼王,署百官,改號嘉平。永興中, 盡眾伐沮渠蒙遜,為蒙遜所敗於窮泉,單馬歸姑臧。懼為蒙遜所滅。乃遷於樂都。 蒙遜以兵圍之,築室反耕,為持久之計。傉檀以子保周為質於蒙遜,蒙遜乃還。
shén ruì chū, nù tán lǜ qí jī yǐ fú lǔ, dà yǒu qín huò, ér qǐ fú chì pán chéng xū xí lè dōu kè zhī, zhí nù tán zi hǔ tái yǐ xià. nù tán wén zhī yuē: ruò guī chì pán, biàn wèi nú pú, qǐ rěn jiàn qī zǐ zài tā huái zhōng yě! yǐn zhòng ér xī, zhòng jiē lí sàn. nù tán yuē: méng xùn chì pán xī jiē wěi zhì yú wú, jīn ér guī zhī, bù yì bǐ zāi! sì hǎi zhī guǎng, wú suǒ róng shēn, hé qí tòng hū! jì nǎi tàn yuē: wú lǎo yǐ, níng jiàn qī zǐ ér sǐ. suì jiàng chì pán, chì pán dài yǐ shàng bīn zhī lǐ, yòng wèi biāo qí dà jiāng jūn, fēng zuǒ nán gōng. suì yú, zhèn shā zhī. nù tán shǎo zǐ hè, hòu lái bēn, zì yǒu chuán.
神瑞初,傉檀率騎擊乙弗虜,大有擒獲,而乞伏熾磐乘虛襲樂都克之,執傉檀 子虎台以下。傉檀聞之曰:「若歸熾磐,便為奴僕,豈忍見妻子在他懷中也!」引 眾而西,眾皆離散。傉檀曰:「蒙遜、熾磐昔皆委質於吾,今而歸之,不亦鄙哉! 四海之廣,無所容身,何其痛乎!」既乃嘆曰:「吾老矣,寧見妻子而死。」遂降 熾磐,熾磐待以上賓之禮,用為驃騎大將軍,封左南公。歲余,鴆殺之。傉檀少子 賀,後來奔,自有《傳》。
lǐ gǎo, zì xuán shèng, xiǎo zì zhǎng shēng, lǒng xī dí dào rén yě, hàn qián jiāng jūn guǎng zhī hòu. zēng zǔ róu, jìn xiāng guó cóng shì zhōng láng běi dì tài shǒu. zǔ tài, zhāng zuò xiān wǔ wèi jiāng jūn. fù chǎng, zǎo zú, gǎo, yí fù zi yě. huáng shǐ zhōng, lǚ guāng jiàn kāng tài shǒu duàn yè zì chēng liáng zhōu mù, yǐ dūn huáng tài shǒu mèng mǐn wèi shā zhōu cì shǐ, gǎo wèi xiào gǔ lìng. mǐn sǐ, dūn huáng hù jūn dūn qiān děng tuī gǎo wèi níng shuò jiāng jūn dūn huáng tài shǒu. yè sī chēng liáng wáng, gǎo zhà jù yú yè, yè yǐ gǎo wèi zhèn xī jiāng jūn. tiān xìng zhōng, gǎo sī shǔ dà dū dū dà jiāng jūn hù qiāng xiào wèi qín liáng èr zhōu mù liáng gōng, nián hào gēng zǐ, jū dūn huáng, qiǎn shǐ cháo gòng. tiān cì zhōng, gǎi nián gǎi chū, qiān yú jiǔ quán, suì xiū zhí gòng. gǎo sǐ, zi xīn tǒng rèn.
李暠,字玄盛,小字長生,隴西狄道人也,漢前將軍廣之後。曾祖柔,晉相國 從事中郎、北地太守。祖太,張祚先武衛將軍。父昶,早卒,暠,遺腹子也。皇始 中,呂光建康太守段業自稱涼州牧,以敦煌太守孟敏為沙州刺史,暠為效谷令。敏 死,敦煌護軍敦謙等推暠為寧朔將軍、敦煌太守。業私稱涼王,暠詐巨於業,業以 暠為鎮西將軍。天興中,暠私署大都督、大將軍、護羌校尉、秦涼二州牧、涼公, 年號庚子,居敦煌,遣使朝貢。天賜中,改年改初,遷於酒泉,歲修職貢。暠死, 子歆統任。
xīn, zì shì yè, zì chēng dà dū dū dà jiāng jūn hù qiāng xiào wèi liáng zhōu mù liáng gōng, hào nián jiā xìng yuán nián. dà pò jǔ qú méng xùn yú jiě zhī jiàn, huò qī qiān yú jí. qiǎn shǐ cháo gòng. xīn wén méng xùn nán fá qǐ fú, nǎi qǐ bīng gōng zhāng yē. qí mǔ yǐn shì wèi xīn yuē: rǔ xīn zào zhī guó, dì xiá mín xī, méng xùn xiāo wǔ, rǔ fēi qí dí. wú guān qí shù nián yǐ lái, jīng móu guī lüè, yǒu jiān bìng zhī zhì, qiě tiān shí rén shì, shì yù guī zhī. duó dé liàng lì, chūn qiū zhī yì. xiān wáng yí lìng shēn shèn bīng zhàn, bǎo jìng níng mín, qí shí ér dòng, yán yóu zài ěr, nài hé wàng zhī. rǔ bì xíng yě, fēi wéi shī bài, guó yì wáng yǐ. xīn bù cóng, suì lǜ bù qí sān wàn dōng fá, cì yú dōu dú jiàn. méng xùn zì hào jù xīn, zhàn yú huái chéng, wèi méng xùn suǒ bài, zuǒ yòu quàn xīn hái jiǔ quán, xīn yuē: wú wéi tài hòu míng chì, yuǎn qǔ bài zhèn, bù shā cǐ hú, fù hé miàn mù jiàn wú mǔ yě! lēi zhòng fù zhàn, bài yú liǎo quán, wèi méng xùn suǒ shā, méng xùn suì kè jiǔ quán. xīn zhī wèi bài, yǒu yī dà shé cóng nán mén ér rù, zhì xīn gōng dé diàn qián, yǒu shuāng zhì fēi chū gōng nèi tōng jiē dà shù shàng yǒu wū què zhēng cháo, què wèi wū suǒ shā. dūn huáng fù lǎo lìng gū chì mèng yī bái tóu gōng qià yī, ér wèi yuē: nán fēng dòng, chuī zhǎng mù. hú tóng chuí, bù zhōng gǔ. yán qì, hū rán bù jiàn. xīn xiǎo zì tóng chuí, zhì shì ér wáng.
歆,字士業,自稱大都督、大將軍、護羌校尉、涼州牧、涼公,號年嘉興元年。 大破沮渠蒙遜於解支澗,獲七千餘級。遣使朝貢。歆聞蒙遜南伐乞伏,乃起兵攻張 掖。其母尹氏謂歆曰:「汝新造之國,地狹民希,蒙遜驍武,汝非其敵。吾觀其數 年以來,經謀規略,有兼併之志,且天時人事,似欲歸之。度德量力,《春秋》之 義。先王遺令『深慎兵戰,保境寧民,俟時而動』,言猶在耳,奈何忘之。汝必行 也,非唯師敗,國亦亡矣。」歆不從,遂率步騎三萬東伐,次於都瀆澗。蒙遜自浩 拒歆,戰於懷城,為蒙遜所敗,左右勸歆還酒泉,歆曰:「吾違太后明敕,遠取 敗震,不殺此胡,復何面目見吾母也!」勒眾復戰,敗於蓼泉,為蒙遜所殺,蒙遜 遂克酒泉。歆之未敗,有一大蛇從南門而入,至歆恭德殿前,有雙雉飛出;宮內通 街大樹上有烏鵲爭巢,鵲為烏所殺。敦煌父老令孤熾夢一白頭公帢衣,而謂曰: 「南風動,吹長木。胡桐椎,不中轂。」言訖,忽然不見。歆小字桐椎,至是而亡。』
xīn dì dūn huáng tài shǒu xún fù zì lì yú dūn huáng, chēng guān jūn jiāng jūn liáng zhōu cì shǐ. méng xùn gōng xún zi dūn huáng, sān miàn qǐ dī, yǐ shuǐ guàn chéng. xún qǐng jiàng, bù xǔ. chéng xiàn, xún zì shā, méng xùn kè dūn huáng. xún xiōng fān zi bǎo hòu rù guó, zì yǒu chuán.
歆弟敦煌太守恂復自立於敦煌,稱冠軍將軍、涼州刺史。蒙遜攻恂子敦煌,三 面起堤,以水灌城。恂請降,不許。城陷,恂自殺,蒙遜克敦煌。恂兄翻子寶後入 國,自有傳。
hú jǔ qú méng xùn, běn chū lín sōng lú shuǐ, qí xiān wèi xiōng nú zuǒ jǔ qú, suì yǐ guān wèi shì. méng xùn huá jī yǒu quán biàn, pō xiǎo tiān wén, wèi zhū hú suǒ guī. lǚ guāng shā qí bó fù xī píng tài shǒu luó chóu, méng xùn jù zhòng wàn yú, tún yú jīn shān, yǔ cóng xiōng jìn chāng tài shǒu nán chéng gòng tuī jiàn kāng tài shǒu duàn yè wèi shǐ chí jié dà dū dū lóng xiāng dà jiāng jūn liáng zhōu mù jiàn kāng gōng, chēng shén xǐ yuán nián. yè yǐ méng xùn wèi zhāng yē tài shǒu, fēng lín chí hóu, nán chéng wèi fǔ guó jiāng jūn. wěi yǐ jūn guó zhī rèn. yè zì chēng liáng wáng, yǐ méng xùn wèi shàng shū zuǒ chéng, jì méng xùn wēi míng, wēi shū yuǎn zhī. tiān xìng sì nián, méng xùn nèi bù zì ān, wèi wèi ān xī tài shǒu. méng xùn yù jī nù qí zhòng, nǎi mì wū gào nán chéng pàn nì, yè shā zhī. méng xùn qì gào zhòng, chén yù fù chóu zhī yì. nán chéng sù yǒu ēn xìn, zhòng qíng yuàn fèn, qì ér cóng zhī. méng xùn yīn jǔ bīng gōng shā yè, sī shǔ shǐ chí jié dà dū dū dà jiāng jūn liáng zhōu mù zhāng yē gōng, hào nián yǒng ān, jū zhāng yē.
胡沮渠蒙遜,本出臨松盧水,其先為匈奴左沮渠,遂以官為氏。蒙遜滑稽有權 變,頗曉天文,為諸胡所歸。呂光殺其伯父西平太守羅仇,蒙遜聚眾萬餘,屯於金 山,與從兄晉昌太守男成共推建康太守段業為使持節、大都督、龍驤大將軍、涼州 牧、建康公,稱神璽元年。業以蒙遜為張掖太守,封臨池侯,男成為輔國將軍。委 以軍國之任。業自稱涼王,以蒙遜為尚書左丞,忌蒙遜威名,微疏遠之。天興四年, 蒙遜內不自安,謂為安西太守。蒙遜欲激怒其眾,乃密誣告男成叛逆,業殺之。蒙 遜泣告眾,陳欲復仇之意。男成素有恩信,眾情怨憤,泣而從之。蒙遜因舉兵攻殺 業,私署使持節、大都督、大將軍、涼州牧、張掖公,號年永安,居張掖。
yǒng xìng zhōng, méng xùn kè gū zāng, qiān jū zhī. gǎi hào xuán shǐ yuán nián, zì chēng hé xī wáng, zhì bǎi guān chéng láng yǐ xià, pín qiǎn shǐ cháo gòng. méng xùn qǐn yú xīn tái, yān rén wáng huái zǔ zhuó méng xùn shāng zú, méng xùn qī mèng shì qín huái zǔ zhǎn zhī. méng xùn wén liú yù miè yáo hóng, nù shén, yǒu xiào shū láng yán shì yú méng xùn, méng xùn yuē: rǔ wén liú yù rù guān, gǎn yán yán rán yě! suì shā zhī, qí shā jùn bào rú cǐ. tài cháng zhōng, méng xùn kè lǐ xīn, xún miè dūn huáng. hòu gǎi nián chéng xuán.
永興中,蒙遜克姑臧,遷居之。改號玄始元年,自稱河西王,置百官丞郎以下, 頻遣使朝貢。蒙遜寢於新台,閹人王懷祖斫蒙遜傷足,蒙遜妻孟氏擒懷祖斬之。蒙 遜聞劉裕滅姚泓,怒甚,有校書郎言事於蒙遜,蒙遜曰:「汝聞劉裕入關,敢妍妍 然也!」遂殺之,其殺峻暴如此。太常中,蒙遜克李歆,尋滅敦煌。後改年承玄。
shén zhōng, qiǎn shàng shū láng zōng shū zuǒ cháng shì gāo měng cháo gòng, shàng biǎo yuē: fú wéi bì xià tiān zòng ruì shèng, dé chāo bǎi wáng, táo yù qí yú èr yí, hóng qí lóng yú sān dài. rán zhōng yùn duō nán, jiǔ fú fēn rǎo, shén qí zàn yōng, chē shū wèi tóng. shàng líng jiàng yòu, zuò guī yǒu dào, chún fēng yī gǔ, shū fāng gé miàn. qún shēng xìng shèn, lǜ tǔ qí xīn. chén chéng ruò cái, xiào wú kě lù, xìng yù chóng guāng, sī jié lì mìng. zì xīn tóu lǎo, dé dǔ shèng huà jì zhōng yú nián, píng yǐ huáng jí. qián hòu fèng biǎo, gòng shǐ xiāng wàng, qù zhě yǎo rán, jì wú xuán fǎn. wèi shěn jīn tú kòu xiǎn, jìng bù yǎng dá, wèi tiān cháo gāo yuǎn, wèi méng chǐ lù? píng yíng zhàn zhuó, wú dì zì cuò. wǎng nián shì láng guō zhī děng hái, fèng bèi zhào shū, sān jiē zhī ēn shǐ lóng, wàn lǐ zhī xīn yǒu lài. jīn jí nán zhī yú, kāi tài wéi shǐ, yòu quàn jì jiā, yǐn nà mí dǔ. lǎo chén jiàn cún, xiá wài wú qì, yǎng hé kǎi tì zhī rén, fǔ dǎo kāng zāi zhī yǒng. rán shāng hú hòu zhì, fèng gōng qīng shū, yuán yǐn lì shù ān wēi zhī jī, lì yǐ dòu róng zhī mìng zhī měi. gù wéi qíng yuàn. shí shēn sǒng tì. hé zhě? chén bù zì kuí, yuǎn tuō dà yìn, shù wēi chéng shàng xuān, tiān jiàn xià jiàng. ruò wàn guó lái tíng, bǎi bì bì hè, gāo dǎo xiān zhì zhī duān, dú bù zhī jī zhī shǒu. dàn shì nán shàng yīn, qíng yuàn wèi suì, zhāng biǎo pín xiū, zhì huái bù chàng, wèi dá gǒng chén zhī xīn, yán shǒu yī yú, dī huí sì jí. chén lì guān fú ruì, hòu chá tiān shí, wèi yǒu guò yú huáng wèi, yú yú bì xià. jiā yǐ líng qǐ shèng zī, yòu dēng tiān wèi, měi yǒng móu yú chéng kāng, dào huà yú yú wén jǐng. fāng jiāng zhèn shén wǎng yǐ yǎn liù hé, sǎ xuán zé yǐ rùn bā huāng. kuàng zài qín lǒng tú tàn zhī yú, zhí yǒu lǎo chén jǐn xiào zhī huì.
神中,遣尚書郎宗舒、左常侍高猛朝貢,上表曰:「伏惟陛下天縱睿聖,德 超百王,陶育齊於二儀,洪其隆於三代。然鍾運多難,九服紛擾,神旗暫擁,車書 未同。上靈降祐,祚歸有道,純風一鼓,殊方革面。群生幸甚,率土齊欣。臣誠弱 才,效無可錄,幸遇重光,思竭力命。自欣投老,得睹盛化;冀終餘年,憑倚皇極。 前後奉表,貢使相望,去者杳然,寂無旋返。未審津途寇險,竟不仰達,為天朝高 遠,未蒙齒錄?屏營戰灼,無地自措。往年侍郎郭祗等還,奉被詔書,三接之恩始 隆,萬里之心有賴。今極難之餘,開泰唯始,誘勸既加,引納彌篤。老臣見存,遐 外無棄,仰荷愷悌之仁,俯蹈康哉之詠。然商胡後至,奉公卿書,援引歷數安危之 機,厲以竇融知命之美。顧惟情願。實深悚惕。何者?臣不自揆,遠托大廕,庶微 誠上宣,天鑒下降。若萬國來庭,百壁陛賀,高蹈先至之端,獨步知機之首。但世 難尚殷,情願未遂,章表頻修,滯懷不暢,未達拱辰之心,延首一隅,低回四極。 臣歷觀符瑞,候察天時,未有過於皇魏,逾於陛下。加以靈啟聖姿,幼登天位,美 詠侔於成康,道化逾於文景。方將振神網以掩六合,灑玄澤以潤八荒。況在秦隴荼 炭之餘,直有老臣盡效之會。」
hòu méng xùn qiǎn zǐ ān zhōu nèi shì, shì zǔ qiǎn jiān tài cháng lǐ shùn chí jié bài méng xùn wèi jiǎ jié, jiā shì zhōng, dū du liáng zhōu xī yù qiāng róng zhū jūn shì, tài fù, xíng zhēng xī dà jiāng jūn, liáng zhōu mù, liáng wáng. cè yuē: xī wǒ huáng zǔ zhòu zì huáng xuān, zǒng yù qún cái, shè fú róng xià, dié yào chóng guāng, bù yǔn qí jiù. dǎi yú tài zǔ, yīng qī xié yùn, dà yè wéi xīn, yǎn yǒu qū yǔ, shòu mìng zuò wèi. jiàng jí tài zōng, guǎng pì chóng jī, zhèng hé mín fù. zhèn chéng tiān xù, sī kuò yǔ xiàn, rán shí yùn huò fǒu, fēn wù sì zhāng, hè lián bá hù yú guān xī, dà tán lù liáng yú mò běi, róng yí fù zǔ, jiāng huái wèi bīn, shì yòng zì dōng cú xī, róng xuān lǚ jià. lài zōng miào líng zhǎng, jiāng shì xuān lì, kè jiǎn xiōng qú, zhèn fú qiáng guǎng, sì fāng jiàn tài, biǎo lǐ wú chén. wáng xiān shí jī yùn, jīng lüè shēn yuǎn, yǔ zhèn xié tóng, jué gōng hóng mào. dāng jīn yùn zhōng shí jì, jiàn nì píng líng, yǒu tǔ zhě mò bù kuà zhì yī yú, yǒu mín zhě mò bù róng qí sī hào, bù zūn zhòng xīng gǒng jí zhī dào, bù mù xì liú guī hǎi zhī yì. ér wáng shēn wù dà tǐ, lǜ yóu diǎn zhāng, rèn tǔ gòng zhēn, ài zi rù shì. xūn yì zhe yān, dào yè cún yān. wéi wáng nǎi zǔ nǎi fù yǒu tǔ yǒu mín, lùn gōng dé zé wú èr yú dāng shí, yán shì zú zé shǐ yīn yú shì jué. gǔ xiān dì wáng bāo xián shǎng dé, mò bù zuò tǔ fēn mín, jiàn wèi fān fǔ, shì yǐ zhōu chéng mìng tài gōng yǐ biǎo dōng hǎi, xiāng wáng xī jìn wén dà qǐ nán yáng. shì yòng gē liáng zhōu zhī wǔ wēi zhāng yē dūn huáng jiǔ quán xī hǎi jīn chéng xī píng qī jùn fēng wáng wèi liáng wáng. shòu zī sù tǔ, jū yǐ bái máo, yòng jiàn zhǒng shè, wèi wèi shì fān fǔ, shèng shuāi cún wáng, yǔ wèi shēng jiàng. fū gōng gāo zé jué zūn, dé hòu zé rèn zhòng, yòu jiā mìng wáng rù zàn bǎi kuí, móu mó wéi wò, chū zhēng bù huái, dēng shè hóu bó. qí yǐ tài fù xíng zhēng xī dà jiāng jūn, zhàng yuè bǐng máo, yīng yáng hé yòu, yuǎn qū wáng lüè, huái róu huāng yú, běi jǐn yú qióng fà, nán jí yú yōng mín, xī bèi yú kūn lǐng, dōng zhì yú hé qū, wáng shí zhēng zhī, yǐ jiā fǔ huáng shì. yòu mìng wáng jiàn guó: shǔ jiāng xiāng qún qīng bǎi guān, chéng zhì jiǎ shòu, chú wén guān cì shǐ yǐ hái wǔ guān fǔ jūn yǐ xià jiàn tiān zǐ jīng qí, chū rù jǐng bì, rú hàn chū zhū hóu wáng gù shì. qīn zāi wéi shí, wǎng jiàn nǎi zhí, zhǐ fú zhèn mìng, xié liàng tiān gōng, bǐ jiǔ dé xián shì, wú tiǎn shù guān, yòng zhōng ěr xiǎn dé, duì yáng wǒ huáng zǔ zhī xiū liè. cuī hào zhī cí yě.
後蒙遜遣子安周內侍,世祖遣兼太常李順持節拜蒙遜為假節,加侍中,都督涼 州、西域羌戎諸軍事,太傅,行征西大將軍,涼州牧,涼王。冊曰:「昔我皇祖胄 自黃軒,總御群才,攝服戎夏,疊曜重光,不殞其舊。逮於太祖,應期協運,大業 唯新,奄有區宇,受命作魏。降及太宗,廣辟崇基,政和民阜。朕承天緒,思廓宇 縣,然時運或否,雰霧四張,赫連跋扈於關西,大檀陸梁於漠北,戎夷負阻,江淮 未賓,是用自東徂西,戎軒屢駕。賴宗廟靈長,將士宣力,克翦凶渠,震服強獷, 四方漸泰,表里無塵。王先識機運,經略深遠,與朕協同,厥功洪茂。當今運鍾時 季,僭逆憑陵,有土者莫不跨峙一隅,有民者莫不榮其私號,不遵眾星拱極之道, 不慕細流歸海之義。而王深悟大體,率由典章,任土貢珍,愛子入侍。勛義著焉, 道業存焉。惟王乃祖乃父有土有民,論功德則無二於當時,言氏族則始因於世爵。 古先帝王褒賢賞德,莫不胙土分民,建為籓輔,是以周成命太公以表東海,襄王錫 晉文大啟南陽。是用割涼州之武威、張掖、敦煌、酒泉、西海、金城、西平七郡封 王為涼王。受茲素土,苴以白茅,用建冢社,為魏室籓輔,盛衰存亡,與魏升降。 夫功高則爵尊,德厚則任重,又加命王入贊百揆,謀謨幃幄,出征不懷,登攝侯伯。 其以太傅行征西大將軍,仗鉞秉旄,鷹揚河右,遠祛王略,懷柔荒隅,北盡於窮髮, 南極於庸岷,西被於昆嶺,東至於河曲,王實征之,以夾輔皇室。又命王建國:署 將相群卿百官,承制假授,除文官刺史以還、武官撫軍以下;建天子旌旗,出入警 蹕,如漢初諸侯王故事。欽哉惟時,往踐乃職,只服朕命,協亮天工,俾九德咸事, 無忝庶官,用終爾顯德,對揚我皇祖之休烈。」崔浩之辭也。
méng xùn yòu gǎi chēng yì hé yuán nián, yán hé èr nián sì yuè, méng xùn sǐ, qiǎn shǐ jiān hù sàng shì, shì yuē wǔ xuān wáng. méng xùn xìng yín jì, rěn yú xíng lù, guī tíng zhī zhōng, lüè wú fēng lǐ.
蒙遜又改稱義和元年,延和二年四月,蒙遜死,遣使監護喪事,諡曰武宣王。 蒙遜性淫忌,忍於刑戮,閨庭之中,略無風禮。
dì sān zi mù jiān tǒng rèn, zì chēng hé xī wáng, qiǎn shǐ qǐng cháo mìng. xiān shì, shì zǔ qiǎn lǐ shùn yíng méng xùn nǚ wèi fū rén, huì méng xùn sǐ, mù jiān shòu méng xùn yí yì, sòng mèi yú jīng shī, bài yòu zhāo yí. gǎi chēng chéng hé yuán nián. shì zǔ yòu qiǎn lǐ shùn bài mù jiān shǐ chí jié, shì zhōng, dū du liáng shā hé sān zhōu xī chéng qiāng róng zhū jūn shì, chē qí jiāng jūn, kāi fǔ yí tóng sān sī, lǐng hù xī róng xiào wèi, liáng zhōu cì shǐ, hé xī wáng. mù jiān yǐ wú gōng shòu shǎng, nǎi liú shùn, shàng biǎo qǐ ān píng yī hào, yōu zhào bù xǔ. mù jiān shàng shì zǔ mèi wǔ wēi gōng zhǔ, qiǎn qí xiāng sòng yáo biǎo xiè, xiàn mǎ wǔ bǎi pǐ, huáng jīn wǔ bǎi jīn. yáo yòu biǎo qǐng gōng zhǔ jí mù jiān mǔ fēi hòu dìng hào. cháo yì wèi lǐ mǔ yǐ zi guì, qī cóng fū jué, mù jiān mǔ yí chēng hé xī guó tài hòu, gōng zhǔ yú qí guó nèi kě chēng wáng hòu, yú jīng shī zé chēng gōng zhǔ, zhào cóng zhī. mù jiān qiǎn qí jiāng jūn jǔ qú páng zhōu cháo jīng shī, shì zǔ qiǎn shì zhōng gǔ bì shàng shū lǐ shùn cì qí shì chén yī fú yǒu chà, chǎn zhēng shì zǐ fēng tán rù shì. mù jiān nǎi qiǎn fēng tán cháo yú jīng shī.
第三子牧犍統任,自稱河西王,遣使請朝命。先是,世祖遣李順迎蒙遜女為夫 人,會蒙遜死,牧犍受蒙遜遺意,送妹於京師,拜右昭儀。改稱承和元年。世祖又 遣李順拜牧犍使持節,侍中,都督涼沙河三州、西城羌戎諸軍事,車騎將軍,開府 儀同三司,領護西戎校尉,涼州刺史,河西王。牧犍以無功授賞,乃留順,上表乞 安、平一號,優詔不許。牧犍尚世祖妹武威公主,遣其相宋繇表謝,獻馬五百匹, 黃金五百斤。繇又表請公主及牧犍母妃後定號。朝議謂禮母以子貴,妻從夫爵,牧 犍母宜稱河西國太后,公主於其國內可稱王后,於京師則稱公主,詔從之。牧犍遣 其將軍沮渠旁周朝京師,世祖遣侍中古弼、尚書李順賜其侍臣衣服有差,產征世子 封壇入侍。牧犍乃遣封壇朝於京師。
tài yán wǔ nián, shì zǔ qiǎn shàng shū hè duō luó shǐ liáng zhōu, qiě guān xū shí. yǐ mù jiān suī chēng fān zhì gòng, ér nèi duō guāi bèi, yú shì qīn zhēng zhī. zhào gōng qīng wèi shū ràng zhī yuē: wáng wài cóng zhēng shuò, nèi bù shě jiàn, zuì yī yě. mín jí dì tú bù dēng gōng fǔ, rèn tǔ zuò gòng bù rù nóng sī, zuì èr yě. jì hé wáng jué yòu shòu wěi guān, qǔ liǎng duān zhī róng, yāo bù èr zhī chǒng, zuì sān yě. zhī cháo tíng zhì zài huái yuǎn, gù wéi shèng lüè, qiè shuì shāng hú, yǐ duàn xíng lǚ, zuì sì yě. yáng yán xī róng, gāo zì jiāo dà, zuì wǔ yě. zuò zì fēng zhí, bù yù rù cháo, zuì liù yě. běi tuō pàn lǔ, nán yǐn chóu chí, píng yuán gǔ jūn, tí qiè wèi jiān, zuì qī yě. chéng chì guò xiàn, zhé jiǎ zhēng zhèn, zuì bā yě. xīn dí zhī quán, xìng wǒ zhī bài, wǔ màn wáng rén, gōng bù yǐ lǐ, zuì jiǔ yě. jì hūn dì shì, chǒng yú gōng jiù, fāng zì yù qíng, zhēng yín qí sǎo, zuì shí yě. jì wéi kàng lì zhī tǐ, bù dǔ hūn yīn zhī yì, gōng xíng zhèn dú, guī hài gōng zhǔ, zuì shí yī yě. bèi fáng wáng rén, hòu shǒu guān yào, yǒu rú kòu chóu, zuì shí èr yě. wèi chén rú shì, qí kě shù hū! xiān lìng hòu zhū, wáng zhě zhī diǎn yě. ruò qīn lǜ qún chén, wěi zhì jiāo yíng, yè bài mǎ shǒu, shàng cè yě liù jūn jì lín, miàn fù yú chèn, yòu qí cì yě. rú qí shǒu mí qióng chéng, bù shí quān wù, shēn sǐ zú miè, wèi shì dà lù. yí sī jué zhōng, zì qiú duō fú yě.
太延五年,世祖遣尚書賀多羅使涼州,且觀虛實。以牧犍雖稱蕃致貢,而內多 乖悖,於是親征之。詔公卿為書讓之曰:「王外從正朔,內不舍僭,罪一也。民籍 地圖不登公府,任土作貢不入農司,罪二也。既荷王爵又授偽官,取兩端之榮,邀 不二之寵,罪三也。知朝廷志在懷遠,固違聖略,切稅商胡,以斷行旅,罪四也。 揚言西戎,高自驕大,罪五也。坐自封殖,不欲入朝,罪六也。北托叛虜,南引仇 池,憑援谷軍,提挈為奸,罪七也。承敕過限,輒假征、鎮,罪八也。欣敵之全, 幸我之敗,侮慢王人,供不以禮,罪九也。既婚帝室,寵逾功舊,方恣欲情,蒸淫 其嫂,罪十也。既違伉儷之體,不篤婚姻之義,公行鴆毒,規害公主,罪十一也。 備防王人,候守關要,有如寇讎,罪十二也。為臣如是,其可恕乎!先令後誅,王 者之典也。若親率群臣,委贄郊迎,謁拜馬首,上策也;六軍既臨,面縛輿櫬,又 其次也。如其守迷窮城,不時悛悟,身死族滅,為世大戮。宜思厥中,自求多福也。」
guān jūn jì hé, mù jiān yuē: hé gù ěr yě! yòng qí zuǒ chéng yáo dìng guó jì, bù kěn chū yíng, qiú jiù yú rú rú, yòu qiǎn dì dǒng lái lǜ bīng wàn yú rén jù guān jūn yú chéng nán, zhàn tuì. chē jià zhì gū zāng, qiǎn shǐ yù mù jiān lìng chū. mù jiān wén rú rú nèi qīn yú shàn wú, xìng chē jià fǎn pèi, suì yīng chéng zì shǒu. mù jiān xiōng zi zǔ yú chéng chū jiàng, jù zhī qí qíng, shì zǔ nǎi yǐn zhū jūn jìn gōng. mù jiān xiōng zi wàn nián lǜ huī xià yòu lái jiàng. chéng bá, mù jiān yǔ zuǒ yòu wén wǔ miàn fù qǐng zuì, zhào shì qí fù. xǐ liáng zhōu mín sān wàn yú jiā yú jīng shī.
官軍濟河,牧犍曰:「何故爾也!」用其左丞姚定國計,不肯出迎,求救於蠕 蠕,又遣弟董來率兵萬餘人拒官軍於城南,戰退。車駕至姑臧,遣使喻牧犍令出。 牧犍聞蠕蠕內侵於善無,幸車駕返旆,遂嬰城自守。牧犍兄子祖逾城出降,具知其 情,世祖乃引諸軍進攻。牧犍兄子萬年率麾下又來降。城拔,牧犍與左右文武面縛 請罪,詔釋其縛。徙涼州民三萬餘家於京師。
chū, tài yán zhōng, yǒu yī fù lǎo tóu shū yú dūn huáng chéng dōng mén, hū rán bù jiàn, qí shū yī zhǐ bā zì, wén yuē: liáng wáng sān shí nián, ruò qī nián. yòu yú zhèn diàn zhī suǒ de shí, dān shū yuē: hé xī hé xī sān shí nián, pò dài shí, lè qī nián. dài shí, shān míng, zài gū zāng nán shān sì bàng, ní xiàn bù tōng. mù jiān zhēng nán dà jiāng jūn dǒng lái yuē: sì qǐ yǒu zhī hū! suì huǐ sì fá mù, tōng dào ér xíng. mù jiān lì, guǒ qī nián ér miè, rú qí yán. mù jiān yín sǎo lǐ shì, xiōng dì sān rén chuán bì zhī. lǐ yǔ mù jiān zǐ gòng dú gōng zhǔ, shàng qiǎn jiě dú yī chéng chuán jiù gōng zhǔ dé yù. shàng zhēng lǐ shì, mù jiān bù qiǎn, hòu sòng jū yú jiǔ quán, shàng dà nù. jì kè, yóu yǐ mèi xù dài zhī. qí mǔ sǐ, yǐ wáng tài fēi lǐ zàng yān. yòu wèi méng xùn zhì shǒu mù sān shí jiā. gǎi shòu mù jiān zhēng xī dà jiāng jūn wáng rú gù.
初,太延中,有一父老投書於敦煌城東門,忽然不見,其書一紙八字,文曰: 「涼王三十年,若七年。」又于震電之所得石,丹書曰:「河西、河西三十年,破 帶石,樂七年。」帶石,山名,在姑臧南山祀傍,泥陷不通。牧犍征南大將軍董來 曰:「祀豈有知乎!」遂毀祀伐木,通道而行。牧犍立,果七年而滅,如其言。牧 犍淫嫂李氏,兄弟三人傳嬖之。李與牧犍姊共毒公主,上遣解毒醫乘傳救公主得愈。 上征李氏,牧犍不遣,厚送居於酒泉,上大怒。既克,猶以妹婿待之。其母死,以 王太妃禮葬焉。又為蒙遜置守墓三十家。改授牧犍征西大將軍、王如故。
chū, guān jūn wèi rù zhī jiān, mù jiān shǐ rén zhuó kāi fǔ kù, qǔ jīn yín zhū yù jí zhēn qí qì wù, bù gēng fēng bì. xiǎo mín yīn zhī rù dào, jù xì dàng jǐn. yǒu sī qiú zéi bù dé. zhēn jūn bā nián, qí suǒ qīn rén jí shǒu cáng zhě gào zhī, shàng nǎi qióng jìng qí shì, sōu qí jiā zhōng, xī dé suǒ cáng qì wù. yòu gào mù jiān fù zǐ duō chù dú yào, qián hòu yǐn qiè shā rén nǎi yǒu bǎi shù zǐ mèi jiē wèi zuǒ dào, péng xíng yín yì, céng wú kuì yán. shǐ jì bīn shā mén yuē tán wú chèn, dōng rù shàn shàn, zì yún néng shǐ guǐ zhì bìng, lìng fù rén duō zǐ, yǔ shàn shàn wáng mèi màn tóu tuó lín sī tōng. fā jué, wáng bēn liáng zhōu. méng xùn chǒng zhī, hào yuē shèng rén. tán wú chèn yǐ nán nǚ jiāo jiē zhī shù jiào shòu fù rén, méng xùn zhū nǚ zǐ fù jiē wǎng shòu fǎ. shì zǔ wén zhū xíng rén, yán tán wú chèn zhī shù, nǎi zhào tán wú chèn. méng xùn bù qiǎn, suì fā lù qí shì, kǎo xùn shā zhī. zhì cǐ, dì zhī zhī, yú shì cì zhāo yí jǔ qú shì sǐ, zhū qí zōng zú, wéi wàn nián jí zǔ yǐ qián xiān jiàng dé miǎn. shì nián, rén yòu gào mù jiān yóu yǔ gù chén mín jiāo tōng móu fǎn, zhào sī tú cuī hào jiù gōng zhǔ dì cì mù jiān sǐ. mù jiān yǔ zhǔ jué, liáng jiǔ nǎi zì cái, zàng yǐ wáng lǐ, shì yuē āi wáng. jí gōng zhǔ hōng, zhào yǔ mù jiān hé zàng. gōng zhǔ wú nán, yǒu nǚ, yǐ guó shēng qīn chǒng, dé xí mǔ jué wèi wǔ wēi gōng zhǔ.
初,官軍未入之間,牧犍使人斫開府庫,取金銀珠玉及珍奇器物,不更封閉。 小民因之入盜,巨細盪盡。有司求賊不得。真君八年,其所親人及守藏者告之,上 乃窮竟其事,搜其家中,悉得所藏器物。又告牧犍父子多畜毒藥,前後隱竊殺人乃 有百數;姊妹皆為左道,朋行淫佚,曾無愧顏。始罽賓沙門曰曇無讖,東入鄯善, 自雲「能使鬼治病,令婦人多子」,與鄯善王妹曼頭陀林私通。發覺,亡奔涼州。 蒙遜寵之,號曰「聖人」。曇無讖以男女交接之術教授婦人,蒙遜諸女、子婦皆往 受法。世祖聞諸行人,言曇無讖之術,乃召曇無讖。蒙遜不遣,遂發露其事,拷訊 殺之。至此,帝知之,於是賜昭儀沮渠氏死,誅其宗族,唯萬年及祖以前先降得免。 是年,人又告牧犍猶與故臣民交通謀反,詔司徒崔浩就公主第賜牧犍死。牧犍與主 訣,良久乃自裁,葬以王禮,諡曰哀王。及公主薨,詔與牧犍合葬。公主無男,有 女,以國甥親寵,得襲母爵為武威公主。
méng xùn zi bǐng, zì jì yì. shì zǔ yǐ qí fù gù, bài dōng yōng zhōu cì shǐ. xiǎn bì duō duān, zhēn jūn zhōng, suì yǔ hé dōng shǔ xuē ān dōu móu nì. zhì jīng shī, fù qí xiōng dì è ér shā zhī.
蒙遜子秉,字季義。世祖以其父故,拜東雍州刺史。險詖多端,真君中,遂與 河東蜀薛安都謀逆。至京師,付其兄弟扼而殺之。
wàn nián zǔ bìng yǐ xiān fēng, wàn nián bài ān xī jiāng jūn zhāng yē wáng, zǔ wèi guǎng wǔ gōng. wàn nián hòu wèi jì dìng èr zhōu cì shǐ, fù zuò móu nì, yǔ zǔ jù sǐ.
萬年、祖並以先鋒,萬年拜安西將軍、張掖王,祖為廣武公。萬年後為冀定二 州刺史,復坐謀逆,與祖俱死。
chū, mù jiān zhī bài yě, dì lè dōu tài shǒu ān zhōu nán bēn tǔ gǔ hún, shì zǔ qiǎn zhèn nán jiāng jūn xī juàn tǎo zhī. mù jiān dì jiǔ quán tài shǒu wú huì bēn jìn chāng, nǎi shǐ yì yáng gōng yuán jié shǒu jiǔ quán. zhēn jūn chū, wú huì wéi jiǔ quán, jié qīng zhī, chū chéng yǔ yǔ, wèi wú huì suǒ zhí. jié suǒ bù xiāng shuài gù shǒu, wú huì réng wéi zhī, liáng jǐn, wèi wú huì suǒ xiàn. wú huì yòu tú zhāng yē bù néng kè, tuì bǎo lín sōng, suì hái. shì zǔ xià zhào yù zhī. shí yǒng chāng wáng jiàn zhèn liáng zhōu, wú huì shǐ qí zhōng wèi liáng wěi yì jiàn, qiú fèng jiǔ quán, yòu sòng jié jí tǒng shuài bīng shì yú jiàn jūn. èr nián chūn, shì zǔ qiǎn jiān hóng lú chí jié cè bài wú huì wèi zhēng xī dà jiāng jūn liáng zhōu mù jiǔ quán wáng. xún yǐ wú huì fù guī pàn nì, fù qiǎn zhèn nán jiāng jūn nán yáng gōng xī juàn tǎo jiǔ quán, kè zhī.
初,牧犍之敗也,弟樂都太守安周南奔吐谷渾,世祖遣鎮南將軍奚眷討之。牧 犍弟酒泉太守無諱奔晉昌,乃使弋陽公元潔守酒泉。真君初,無諱圍酒泉,潔輕之, 出城與語,為無諱所執。潔所部相率固守,無諱仍圍之,糧盡,為無諱所陷。無諱 又圖張掖不能克,退保臨松,遂還。世祖下詔喻之。時永昌王健鎮涼州,無諱使其 中尉梁偉詣健,求奉酒泉,又送潔及統帥兵士於健軍。二年春,世祖遣兼鴻臚持節 策拜無諱為征西大將軍、涼州牧、酒泉王。尋以無諱復規叛逆,復遣鎮南將軍、南 陽公奚眷討酒泉,克之。
wú huì suì móu dù liú shā, qiǎn ān zhōu xī jī shàn shàn. shàn shàn wáng kǒng jù yù jiàng, huì wèi shǐ zhě quàn lìng jù shǒu. ān zhōu suì yǔ lián zhàn, bù néng kè, tuì bǎo dōng chéng. sān nián chūn, shàn shàn wáng bǐ lóng xī bēn qiě mò, qí shì zǐ nǎi cóng ān zhōu, shàn shàn dà luàn. wú huì suì dù liú shā, shì zú kě sǐ zhě dà bàn, réng jù shàn shàn.
無諱遂謀渡流沙,遣安周西擊鄯善。鄯善王恐懼欲降,會魏使者勸令拒守。安 周遂與連戰,不能克,退保東城。三年春,鄯善王比龍西奔且末,其世子乃從安周, 鄯善大亂。無諱遂渡流沙,士卒渴死者大半,仍據鄯善。
xiān shì, gāo chāng tài shǒu kàn shuǎng wèi lǐ bǎo jiù táng qì suǒ gōng, wén wú huì zhì shàn shàn, qiǎn shǐ zhà jiàng, yù lìng wú huì yǔ táng qì xiāng jī. wú huì liú ān zhōu zhù shàn shàn, cóng yān qí dōng běi qù gāo chāng. huì rú rú shā táng qì, shuǎng jù wú huì, wú huì jiāng wèi xìng nú zhà yòu shuǎng, suì tú qí chéng, shuǎng bēn rú rú. wú huì yīn liú gāo chāng. wǔ nián xià, wú huì bìng sǐ, ān zhōu dài lì. hòu wèi rú rú guó suǒ bìng.
先是,高昌太守闞爽為李寶舅唐契所攻,聞無諱至鄯善,遣使詐降,欲令無諱 與唐契相擊。無諱留安周住鄯善,從焉耆東北趣高昌。會蠕蠕殺唐契,爽拒無諱, 無諱將衛興奴詐誘爽,遂屠其城,爽奔蠕蠕。無諱因留高昌。五年夏,無諱病死, 安周代立。後為蠕蠕國所並。
shǐ chén yuē: zhōu dé zhī shuāi, qī xióng jìng chí, xián fēn gē shén zhōu, pì nì zūn jí. zhì shì, zhāng shí děng jiè zài rén wài, dì shí róng xū, dà zhēng zhī zhāng, qián huái bù xùn, qí bù zhī liàng gù wèi shén yǐ. shé huī xiāng shì, zhōng wèi qín miè, yí zāi.
史臣曰:周德之衰,七雄競歭,咸分割神州,睥睨尊極。至是,張實等介在人 外,地實戎墟,大爭鵄張,潛懷不遜,其不知量固為甚矣。蛇虺相噬,終為擒滅, 宜哉。