cǐ shū cóng cuǒ wú zú yán, rán jiān yǒu diǎn zhāng yī èr kě guān, gù hào shì zhě huò qǔ zhī, rán yí quē gù bù shǎo yě. jìn jiàn chén yuán jiā suǒ cáng dé shòu gōng qǐ jū zhù, jí wú jū fù gān suǒ biān féng chén děng lù, suī jiē suǒ niàng chén kè" suì" sǎn màn, cān kǎo páng zhèng, zì kě hù xiāng fā huī, yòu jiē gān chún fèng qīn zhī shì, qí yī shí chéng yán yǎng zhì zhī yú, yàn jiān wén wù zhī shèng, shǐ guān zhī zhě xī lèi zhī xīn, yóu rán ér shēng, qí yú shì jiào mín yí, qǐ xiǎo bǔ zāi. yīn jí wèi yī juàn, yǐ wéi cǐ shū zhī zhòng. rán yú suǒ de ér wén zhě, bù guò cǐ shù shì ěr. ruò èr shí bā nián zhī jiǔ, yú suī bù dé jǐn zhī ér jǐn jì zhī, rán jí qí suǒ zhī qí suǒ bù zhī, gài yì kě yǐ xiǎng jiàn yǐ. yīn yì suǒ wèi bèi, tōng wèi shí juǎn, zá rán shū zhī. jì bù néng yǒu suǒ cì dì, yì bù xiá wén qí yán. cí guì hū jì shí, qiě shǐ shì sú yì zhī yún ěr.
此书丛脞无足言,然间有典章一二可观,故好事者或取之,然遗阙故不少也。近见陈源家所藏《德寿宫起居注》,及吴居父甘所编《逢辰》等录,虽皆琐酿(陈刻"碎")散漫,参考旁证,自可互相发挥,又皆乾、淳奉亲之事,其一时承颜养志之娱,燕间文物之盛,使观之者锡类之心,油然而生,其于世教民彝,岂小补哉。因辑为一卷,以为此书之重。然余所得而闻者,不过此数事耳。若二十八年之久,余虽不得尽知而尽纪之,然即其所知其所不知,盖亦可以想见矣。因益所未备,通为十卷,杂然书之。既不能有所次第,亦不暇文其言。词贵乎纪实,且使世俗易知云尔。
qián dào sān nián sān yuè chū shí rì, nán nèi qiǎn cháng zhì dé shòu gōng zòu zhī:" lián rì tiān qì shén hǎo, yù yī èr yuē jiān gōng yāo chē jià xìng jù jǐng yuán kàn huā, qǔ zì shèng yì xuǎn dìng yī rì." tài shàng yún:" chuán yǔ guān jiā, bèi jiàn shèng xiào, dàn pín pín chū qù, bù wéi fèi yòng, yòu qiě láo dòng duō shǎo rén. běn gōng hòu yuán yì yǒu jǐ zhū hǎo huā, bù ruò lái rì qǐng guān jiā guò lái xián kàn." suì qiǎn tí jǔ guān tóng dào nán nèi zòu guò zūn yī qì. cì rì jìn zǎo shàn hòu, chē jià yǔ huáng hòu tài zǐ guò gōng qǐ jū èr diàn qì, xiān zhì càn jǐn tíng jìn chá, xuān zhào wú jùn wáng céng liǎng fǔ yǐ xià liù yuán shì yàn, tóng zhì hòu yuàn kàn huā. liǎng láng bìng shì xiǎo nèi shì jí mù shì. xiào xué xī hú, pù fàng zhū cuì huā duǒ wán jù pǐ bó, jí huā lán nào gān shì shí děng, xǔ cóng nèi rén guān pū. cì zhì qiú chǎng, kàn xiǎo nèi shì pāo cǎi qiú cù qiū qiān. yòu zhì shè tīng kàn bǎi xì, yī lì xuān cì. huí zhì qīng yán tíng kàn tú, jiù dēng yù zhōu, rào dī xián yóu. yì yǒu xiǎo zhōu shù shí zhǐ, gōng yìng zá yì piào chàng gǔ bǎn shū guǒ, yǔ hú zhōng yì bān. tài shàng yǐ lán xián kàn, shì yǒu shuāng yàn lüè shuǐ fēi guò, dé zhǐ lìng céng dí fù zhī, suì jìn ruǎn láng guī yún:" liǔ yīn tíng yuàn zhàn fēng guāng, ní nán chūn zhòu zhǎng. bì bō xīn zhǎng xiǎo chí táng, shuāng shuāng cù shuǐ máng. píng sǎn màn, xù fēi yáng, qīng yíng tǐ tài kuáng. wèi lián liú shuǐ luò huā xiāng, xián jiāng guī huà liáng." jí dēng zhōu, zhī zhāng lūn jìn liǔ shāo qīng yún:" liǔ sè chū nóng, yú hán shì shuǐ, xiān yǔ rú chén, yī zhèn dōng fēng, wén wēi zhòu, bì zhǎo lín lín. xiān é huā yuè jīng shén, zòu fèng, luán xián dòu xīn, wàn suì shēng zhōng, jiǔ xiá bēi nèi, cháng zuì fāng chūn." céng dí hé jìn yún:" táo yè hóng yún, lí sāi fěn báo, yuān jìng wú chén, fèng líng xū, lóng chí chéng bì, fāng yì lín lín. qīng shí jiǔ shèng huā shén, kàn nèi yuàn, fēng guāng yòu xīn, yī bù xiān sháo, jiǔ zhòng luán zhàng, tiān shàng cháng chūn." gè yǒu xuān cì. cì zhì jìng lè táng kàn mǔ dān, jìn jiǔ sān zhǎn, tài hòu yāo tài huáng guān jiā tóng dào liú wǎn róng wèi fèng huá táng tīng zhāi ruǎn zòu qū bà, wǎn róng jìn chá qì, suì zòu tài hòu yún:" běn wèi jìn jiào dé èr nǚ tóng, míng qióng huá lǜ huá, bìng néng qín ruǎn xià qí xiě zì huà zhú bèi sòng gǔ wén, yù de jiù nà yǔ guān jiā zé jù." suì lìng gè chéng jì yì, bìng jìn zì zhì ruǎn pǔ sān shí qū, tài hòu suì xuān cì wǎn róng xuān hé diàn yù zhóu chén xiāng cáo sān xiá liú quán zhèng ruǎn yī miàn bái yù jiǔ zhī dào guān běi zhū yuán lǐng dào chǎng yín juàn sān bǎi pǐ liǎng, huì zǐ sān wàn guàn. chén kè" yī bǎi wàn guàn" shì wù. shì rì sān diàn bìng zuì, yǒu pái hái nèi. zì cǐ guān lǐ zhī tài shàng shèng yì bù yù pín chū láo rén, suì zòu zhī tài shàng, mìng xiū nèi sī rì xià yú běi nèi hòu yuàn jiàn zào lěng quán táng, dié qiǎo shí wèi fēi lái fēng, kāi zhǎn dà chí, yǐn zhù hú shuǐ, jǐng wù bìng rú xī hú. qí xī yòu jiàn dà lóu, qǔ sū shì shī jù, míng zhī yuē" jù yuǎn", bìng shì jīn shàng yù míng gōng shū. yòu yù zhì táng jì, tài shàng fù shī, jīn shàng gōng hé, kè shí táng shàng. shì suì hàn yuàn jìn duān wǔ tiě zǐ yún:" jù yuǎn lóu qián miàn miàn fēng, lěng quán táng xià shuǐ róng róng. rén jiān yán rè hé yóu dào, zhēn shì yáo tái dì yī zhòng." yòu yuē:" fēi lái fēng xià shuǐ quán qīng, tái zhǎo jīng yíng bù rì chéng. jìng qù zì chāo chén shì wài, hé xū fāng shì mì péng yíng." jiē jì shí yě. chún xī sān nián wǔ yuè èr shí yī rì tiān shēn shèng jié. xiān shí rì, jià yì dé shòu gōng jìn xiāng, bìng jìn fèng yín wǔ wàn liǎng, juàn wǔ qiān pǐ, qián wǔ wàn guàn, dù dié yī bǎi dào, yòng lǜ yóu xiá èr bǎi gè. shàng tiē qiān yún:" chén mǒu yù míng jǐn jìn". jīn mù shì ān dùn qǐn diàn qián, hòu zhǎng dào gōng, yí rù diàn shàng, bìng pù fàng qī bǎo jīn yín qì mǐn děng. shí èr rì, huáng hòu dào gōng jìn xiāng pái rì, huáng tài zǐ huáng tài zǐ fēi, bìng dà nèi zhí diǎn děng jìn xiāng. zhì rì mǎo shí, chē jià lǜ huáng hòu tài zǐ tài zǐ fēi wén wǔ bǎi liáo bìng yì gōng shàng shòu. chē jià zhì xiǎo cì jiàng niǎn, tài shàng qiǎn běn gōng tí jǔ chuán zhǐ jiǎn bài xíng lǐ. shàng huí zòu yún:" shàng gǎn shèng ēn, róng chén yī lǐ shàng shòu." tài shàng zài mìng jiǎn shí bài. qí tài shàng shēng diàn, huáng dì qǐ jū bài wǔ rú yí, bìng lǜ huáng tài zǐ bǎi guān fèng shàng yù jiǔ. lè zuò, wèi shì shān hū, jià xìng rù wò cì xiǎo xiē, lè rén zài pái lì diàn shàng, jiàng lián, tài shàng zài zuò, tài hòu lǜ huáng hòu tài zǐ fēi shàng shòu, liù gōng cì dì qǐ jū lǐ bì, tuì. shàng shì tài shàng guò qǐn diàn, jìn zǎo shàn. tài shàng lìng xuān huàn wú jùn wáng děng guān qián lái bàn huà. shàng shì tài shàng tóng wǎng shè tīng kàn bǎi xì, yī lì xuān cì. zài rù wò cì xiǎo xiē, shàng qiǎn zhǎng zòu zhī tài shàng:" wǔ shí èr kè, gōng qǐng fù zuò." zhì qī, chē jià bìng fù dé shòu diàn pái dāng. zì huáng dì yǐ xià, bìng zān huā shì yàn. zhì dì sān zhǎn, tài shàng qiǎn nèi shì qǐng guān jiā miǎn huā mào ér shù dài, bìng xiè shàng gài yī. guān lǐ huí zòu shàng gǎn shèng ēn. bìng miǎn huáng hòu tou guān, huáng tài zǐ chuān zhí, bìng xiè ēn qì. tài shàng fàn cì huáng tài zǐ lěi jīn qiàn bǎo pán zhǎn zǐ luó zǐ shā. nán běi nèi hù cì chéng yìng rén mù zi qián. zhǔ guǎn jìn wèi guān lǜ jìn wèi děng rén yú diàn mén wài xiè ēn. yòu rù wò cì xiǎo xiē. yuē èr kè, zài qǐng tài shàng wǎng zhì lè táng zài zuò, jiào fāng dà shǐ shēn zhèng dé jìn xīn zhì wàn suì xìng lóng qū lè pò duì wǔ, gè cì yín juàn yǒu chà. yòu yí yàn qīng huá, kàn pán sōng, gōng pín wǔ shí rén, jiē xiān zhuāng, zòu qīng lè, jìn jiǔ, bìng yá qián chéng xīn yì. yuē zhì wǔ zhǎn, tài shàng cì guān lǐ yù shū jí jiù zhāng bìng jīn gāng jīng, guān jiā què jìn yù shū zhēn cǎo qiān zì wén, tài shàng kàn le, shén xǐ yún:" dà gē jìn rì bǐ lì shén jìn." shàng qǐ xiè. tóng huáng tài zǐ bù zhì pán sōng xià, kàn yù shū shī. zài rù zuò, tài shàng xuān suǒ fěi cuì yīng wǔ bēi, guān lǐ yǔ huáng hòu qīn pěng bēi jìn jiǔ. tài shàng yuē:" cǐ shì xuān hé jiān wài guó jìn dào, kě yǐ xiè jīn. jiù yǐ wéi cì." shàng xiè ēn. shí tài shàng guān jiā bìng yǐ qī bā fēn zuì, suì zài fú shàng gài, lǜ huáng hòu tài zǐ xiè ēn, xuān píng niǎn jìn lǐ shēng niǎn. tài shàng xuān yù zhī shěng yún:" guān jiā yǐ zuì, kě yí lù xiǎo xīn zhào guǎn." zhī shěng děng lǐng shèng zhǐ hái nèi lái. zǎo shàng, qiǎn zhī shěng zhì gōng, gōng wèn èr shèng qǐ jū, bìng zòu yù qīn dào gōng xiè ēn. tài shàng jiù lìng tí jǔ wǎng wèn xìng jū, bìng miǎn dào gōng xíng lǐ. bā yuè èr shí yī rì, shòu shèng huáng tài hòu shēng chén. xiān shí rì, chē jià guò gōng, xiān zhì tài shàng chù qǐ jū, fāng zhì běn diàn jìn xiāng. cì huáng hòu huáng tài zǐ tài zǐ fēi zhuāng wén tài zǐ fēi zhāng niáng niáng yǐ xià bìng jìn xiāng qǐ jū. shàng zhì tài shàng nèi shū yuàn jìn fàn suǒ, suì zòu ān zhǐ hái nèi. shí èr rì, wǎn róng dào gōng, zhì xī biàn mén láng xià, xiān zhì tài shàng chù zòu qǐ jū, cì rù běn diàn jìn xiāng, zhí yǔ, miǎn xià jiē qǐ jū, dà nèi jìn xiāng. shí sān rì, zhī shěng jí dà guān dào gōng jìn xiāng, zhǎng jiù guǎn yā jìn fèng yín juàn dù dié děng bìng qī bǎo yín jīn qì mǐn, bǐ tiān shēn jié jiǎn bàn bìng zhū zi shí hào, bìng yú hòu diàn pù fàng. shí liù rì, běn diàn tí jǔ lǜ běn gōng guān shǔ jìn xiāng, bìng shè fàng shòu xīng jí shén xiān yì sī shū huà děng wù, gé lián zòu nuò miǎn qǐ jū tuì. cì rì, huáng tài hòu zhái qīn shǔ dào gōng jìn xiāng, bìng běn gōng rén lì hòu yuàn guān shǔ zuò yuàn shǐ chén děng bìng jié cì jìn xiāng. èr shí yī rì mǎo shí, huáng hòu xiān dào gōng, hòu jià dào, zhì tài shàng qián diàn qǐ jū, cì zhì běn gōng diàn chén kè wú" gōng" zì, guān jiā dì yī bān, huáng hòu dì èr bān, tài zǐ bìng tài zǐ fēi dì sān bān, gòng shàng shòu qì, tài hòu zhái qīn shǔ shàng shòu, bìng tóng tiān shēn jié yí. tài shàng yāo guān lǐ zhì qīng xīn táng jìn fàn suǒ, zhí yǔ bù chéng bǎi xì, yī lì zhī cì. wǔ chū èr kè zòu biàn jiù běn diàn dà táng miàn běi zuò, guān jiā huā mào ér shàng gài, huáng hòu sān chāi tóu guān, bìng cì zān huā. zhì wǔ zhǎn, bìng miǎn dà yī, fú guān lǐ biàn bèi ér fù zuò. dì qī zhǎn, xiǎo liú wǎn róng jìn zì zhì shí sè jú qiān qiū suì qū pò, nèi rù qióng qióng róu róu duì wǔ. shàng yú zi kù qǔ cì wǔ liǎng shù zhū zi yī hào xì sè běi duàn gè shí pǐ, tài hòu yòu cì qī bǎo huā shí zhī zhū cuì fú róng yuán lǐng chén kè" lǐng yuán" yī fù. yòu yí zuò líng zhī diàn yǒu mù xī chù jìn jiǔ. cì dào zhì lè táng zài zuò. zhì gèng hòu hái nèi. shí yuè èr shí èr rì, jīn shàng huáng dì huì qìng shèng jié. zhì rì, chē jià guò gōng, tài shàng shēng diàn qǐ jū qì, zān huā bài wǔ, jìn shòu jiǔ qì, tài shàng huí cì shòu jiǔ. cì zhì tài hòu diàn xíng lǐ xiáng jiàn dì yī juàn. cóng tài shàng zhì hòu yuàn méi pō kàn zǎo méi, yòu zhì huàn xī tíng kàn xiǎo chūn hǎi táng. wǔ chū zhì zài xīn táng pái dāng, guān jiā huàn sù mào ér, tài hòu cì guān lǐ nǚ lè èr shí rén, shàng zài bài xiè ēn. bìng jiào fāng dōu guǎn wáng xǐ děng jìn xīn zhì huì qìng wàn nián báo mèi qū pò duì wǔ, bìng cì yín juàn. tài hòu yǐ bái yù táo bēi cì shàng yù jiǔ yún:" xué qǔ lǎo diē nián jì zǎo zǎo hái jīng." shàng yǐn jiǔ, zài bài xiè ēn. sān zhǎn hòu, guān jiā huàn bèi ér, miǎn bài huáng hòu huàn tuán guān bèi ér tài zǐ miǎn xì guǒ, zài zuò. běn gōng yù shì liù rén, bìng shēng jùn fū rén, jiù cì gào xiè ēn, bìng zhào lì zhī sàn mù zi qián. tài shàng yòu cì guān lǐ yù jiǔ qì shí jiàn, lěi zhū qiàn bǎo qì mǐn yī qiān liǎng, kè sī zuò jīn lóng zhuāng huā ruǎn tào zǐ yī fù. shì yàn guān wú jùn wáng yǐ xià, gè cì jīn pán zhǎn pǐ duàn bìng qiáng wēi lù jiǔ xiāng chá děng. shì rì guān lǐ dà zuì, shēn hòu xuān xiāo yáo zǐ rù biàn mén shēng niǎn hái nèi. chún xī wǔ nián èr yuè chū yī rì, shàng guò dé shòu gōng qǐ jū, tài shàng liú zuò lěng quán jìn fàn suǒ qì, zhì shí qiáo tíng zi shàng kàn gǔ méi. tài shàng yuē:" tái méi yǒu èr zhǒng, yī zhǒng yí xīng zhāng gōng dòng zhě, tái xiǎn shén hòu, huā jí xiāng yī zhǒng chū yuè shàng, tái rú lǜ sī, zhǎng chǐ yú. jīn suì èr zhǒng tóng shí zhe huā, bù kě bù shǎo liú yī guān." shàng xiè yuē:" gōng lǐng shèng zhǐ." shàng huáng yīn yán:" duō rì bú jiàn shǐ hào." mìng nèi shì xuān zhào, jì zhì, qǐ jū qì, cì zuò, bìng zhào jū guǎng zhèng zǎo chū yán. jiào fāng zòu yuè, chéng jì jiǔ sān xíng. tài shàng xuān suǒ shì shí, rú lǐ pó pó zá cài gēng hè sì lào miàn zàng sān zhū yí hú bǐng gē jiā tián shí děng shù zhǒng. tài shàng xiào wèi shǐ hào yuē:" cǐ jiē jīng shī jiù rén." gè hòu cì zhī. shǐ qǐ xiè. yòu yí yàn jìng lè táng, jǐn qiǎn yuè gōng, quán yòng nèi rén dòng lè, qiě yòng pán jià, pǐn wèi bǎi yú zhǒng, jiǔ xíng wú suàn. yòu xuān suǒ huáng yù zǐ xīn kuí huā dà zhǎn, tài shàng qīn zì xuān quàn, shǐ pěng shāng wèi liǎng gōng shòu. shí jūn chén jiē yǐ zhān zuì, xiǎo nèi shì mì yǔ shǐ xiàng gōng yún:" shǎo zhuó." shàng wén zhī yuē:" mǎn zhuó bù fáng, dāng wèi lǎo xiān shēng yī zuì." tài shàng jí xǐ, cì shǐ shǎo bǎo yù dài yī tiáo bīng piàn nǎo zi yī jīn hé zǐ ní luó èr shí pǐ yù shū sì zhóu. shǐ xiāng xiè ēn ér tuì. chún xī liù nián sān yuè shí wǔ rì, chē jià guò gōng, gōng qǐng tài shàng tài hòu xìng jù jǐng yuán. cì rì, huáng hòu xiān dào gōng qǐ jū, rù mù cì huàn tóu miàn, hòu chē jià zhì, gōng fàn suǒ qì, cóng tài shàng tài hòu zhì jù jǐng yuán. tài shàng tài hòu zhì huì fāng diàn jiàng niǎn, shàng jí huáng hòu zhì cuì guāng jiàng niǎn, bìng rù wò cì xiǎo xiē. shàng yāo liǎng diàn zhì yáo jīn shǎo zuò, jìn fàn suǒ. tài shàng tài hòu bìng chéng bù niǎn, guān lǐ chéng mǎ, biàn yóu yuán zhōng, zài zhì yáo jīn xī xuān, rù yù yán. zhì dì sān zhǎn, dōu guǎn shǐ chén liú jǐng zhǎng gōng jìn xīn zhì fàn lán zhōu qǔ pò, wú xīng yòu wǔ, gè cì yín juàn. shàng qīn pěng yù jiǔ chuán shàng shòu jiǔ, jiǔ mǎn yù chuán, chuán zhōng rén wù, duō néng jǔ dòng rú huó, tài shàng xǐ jiàn yán sè. sàn liǎng gōng nèi guān jiǔ shí, bìng chéng yìng rén mù zi qián. suì zhì jǐn bì shǎng dà huā, sān miàn màn pō, mǔ dān yuē qiān yú cóng, gè yǒu yá pái jīn zì, shàng zhāng dà yàng bì yóu juàn mù. yòu bié jiǎn hào sè yàng yī qiān duǒ, ān dùn huā jià, bìng shì shuǐ jīng bō lí tiān qīng rǔ yáo jīn píng. jiù zhōng jiān chén xiāng zhuō ér yì zhī, ān dùn bái yù niǎn huā shāng zūn, yuē gāo èr chǐ, jìng èr chǐ sān cùn, dú chā" zhào diàn hóng" shí wǔ zhī. jìn jiǔ sān bēi, yīng suí jià guān rén nèi guān, bìng cì liǎng miàn cuì yè dī jīn mǔ dān yī zhī cuì yè mǔ dān chén xiāng bǐng jīn cǎi chén kè" sī" yù shū shàn gè yī bǎ. shì rì zhī zhāng lūn jìn hú zhōng tiān màn yún:" dòng tiān shēn chù, shǎng yāo hóng qīng yù, gāo zhāng yún mù, guó yàn tiān xiāng xiāng jìng xiù. qióng yuàn fēng guāng rú zuó, lù xǐ yāo yán chén kè" ráo", fēng chuán fù yù, yún yǔ wū shān yuē. chūn nóng rú jiǔ, wǔ yún tái xiè lóu gé. shèng dài dào qià gōng chéng, yī chén bù dòng, sì jìng wú míng tuò. lǚ yǒu fēng nián tiān zhù shùn, jī yè zēng lóng shān yuè. liǎng shì míng jūn, qiān qiū wàn suì, yǒng xiǎng shēng píng lè. dōng huáng chéng ruì, gèng wú yī piàn huā luò." cì jīn bēi pán fǎ jǐn děng wù. cǐ cí huò wèi shì kāng bó kě suǒ fù, zhāng lūn yǐ wéi jǐ zuò. yòu jìn jiǔ liǎng zhǎn, zhì qīng huī shǎo xiē. zhì cuì guāng dēng yù zhōu, rù lǐ hú, chū duàn qiáo, yòu zhì zhēn zhū yuán, tài shàng mìng jǐn mǎi hú zhōng guī yú fàng shēng, bìng xuān huàn zài hú mài mǎi děng rén. nèi shì yòng xiǎo cǎi qí zhāo yǐn, gè yǒu zhī cì. shí yǒu mài yú gēng rén sòng wǔ sǎo duì yù zì chēng:" dōng jīng rén shì, suí jià dào cǐ." tài shàng tè xuān shàng chuán qǐ jū, niàn qí nián lǎo, cì jīn qián shí wén yín qián yī bǎi wén juàn shí pǐ, réng lìng hòu yuàn gōng yìng fàn suǒ. shí cóng jià guān chéng xiàng zhào xióng shū mì shǐ wáng huái cān zhèng qián liáng chén bìng zài xiǎn yīng guān xī zhāi táng shì bān, gè cì jiǔ shí cuì huā shàn zi. zhì shēn shí yù zhōu shāo pō huā guāng tíng, zhì huì fāng shǎo xiē. shí tài shàng yǐ zuì, guān lǐ qīn fú shàng chuán, bìng chéng jiào ér hái nèi. dōu rén qīng chéng, jǐn chū guān zhān, zàn tàn shèng xiào. jiǔ yuè shí wǔ rì, míng táng dà lǐ. shí sān rì zhí yǔ, wèi shí zòu qǐng sù zhāi. běi nèi sòng tiān huā mó gū mì jiān shān yào zǎo ér rǔ táng qiǎo chuī huǒ shāo jiǎo ér děng. shí sì rì zǎo, chē jià yì jǐng líng gōng, huí tài miào sù zhāi. yǔ zhōng rì bù zhǐ, wǔ hòu tài shàng qiǎn tí jǔ zhì tài miào chuán yǔ guān jiā:" lián rì sì shì bù yì, suǒ yǒu shí liù rì yì gōng yǐn fú, yǐ yīn yǔ ní nìng láo dùn, kě miǎn dào gōng xíng lǐ. tiān qì yīn hán, qǐng guān jiā shàn jìn yù shàn, pín tiān yù fú." shèng zhǐ qiǎn zhǎng huí zòu:" shàng gǎn shèng ēn, zhì rì ruò dēng lóu sì shè shí, yī jiù yì gōng xíng lǐ. ruò zhí yǔ bù dēng mén shí, xù dāng zòu wén." zhì wǎn, yǔ bù zhǐ, xuān yù dà lǐ shǐ zhào xióng:" lái zǎo gèng bù chéng lù, zhǐ yòng xiāo yáo niǎn yì wén dé diàn zhì zhāi, yī yīng yí zhàng pái lì, bìng xíng fàng miǎn, cóng jià guān bìng cháng fú yǐ cóng." bìng qiǎn yù yào zòu wén běi nèi:" lái rì wèi zhí yǔ, gèng bù chéng lù, jǐn zūn shèng zhǐ, gèng bù guò gōng xíng yǐn fú lǐ." tài shàng lìng chuán yǔ guān jiā:" jì bù chéng lù, cǐ jiān yě bù chū qù kàn yě." dà lǐ shǐ zhào xióng suī yǐ dé zhǐ, yóu bù xǔ fàng sàn. shàng wén zhī yuē:" lái zǎo ruò bù qíng shí, yǒu hé miàn mù?" xióng wén zhī yuē:" zòng shǐ bù qíng dé zuì, bù guò bà xiāng ěr." jiān zhí bù kěn fàng sàn. zhì huáng hūn hòu yǔ zhǐ yuè míng, shàng dà xǐ, qiǎn nèi shì lǐ sī gōng xuān yù dà lǐ shǐ, réng jiù chéng lù, zài qiǎn yù yào zòu wén běi nèi, yǐ tiān qíng réng jiù chéng lù, hòu dēng mén sì shè qì, yì gōng xíng yǐn fú lǐ. shí wǔ rì qíng sè shèn jiā, chē jià zì tài miào chéng lù hái nèi, rì yìng yù páo, tiān yán shén xǐ, dōu mín jiē zàn tàn shèng dé. zhì yǐ shí, tài shàng zhí zi guān wǎng zhāi diàn chuán yǔ guān jiā:" qiě xǐ qíng míng, kě jiàn chéng xīn gǎn gé." cì yù yòng pǐ duàn yù pèi qī bǎo bì dāo zi shì jiàn sù shí guǒ yī děng, réng yù:" lián rì láo dùn, miǎn xíng yǐn fú lǐ." jīn shàng jiù qiǎn zhī shěng huí zòu:" shàng gǎn shèng ēn, tiān qì zhuǎn qíng, jiē tài shàng huáng dì shèng xīn gǎn gé. róng sì shè qì, yì gōng xíng lǐ, bìng xiè shèng ēn." shí liù rì dēng mén sì shè bì, chē jià yì gōng xiǎo cì jiàng niǎn, tí jǔ chuán tài shàng huáng shèng zhǐ: tè jiǎn bā bài, réng miǎn zhì shòu shèng chù yǐn fú. xíng lǐ bì, lüè zhì jiàng huá táng jìn fàn suǒ. zhī zhāng lūn jìn lín jiāng xiān cí yún:" wén dào tóng tíng sēn bǎo zhàng, shuāng fēng zhú yǔ qū yún. liù lóng fú niǎn xià qīng míng, xiāng suí luán shàn yuǎn, rì yìng zhě páo míng. lián juǎn tiān jiē rén dǐng dài, mǎn chéng xǐ qì yīn yūn, děng xián sǎn zuò bā huāng chūn. yù zhī tiān yì hǎo, zuó yè yuè huá xīn." chún xī qī nián shí èr yuè èr shí bā rì, nán nèi qiǎn yù yào bìng hòu yuàn guān guǎn yā jìn fèng liǎng gōng shǒu suì hé shí zé jù jīn yín qián xiāo yè suì zhóu guǒ ér jǐn lì zhōng kuí bào zhàng gāo ér fǎ jiǔ chūn niú huā duǒ děng. jiù zòu zhī tài shàng huáng dì:" yuán rì yù xiān yì gōng cháo hè, rán hòu hái nèi yǐn jiàn dà jīn rén shǐ." tài shàng bù xǔ, chuán yǔ guān jiā:" zhì rì kě xiān yǐn jiàn rén shǐ qì, què xíng dào gōng." chún xī bā nián zhēng yuè yuán rì, shàng zuò zǐ chén diàn, yǐn jiàn rén shǐ qì, jí lǜ huáng hòu huáng tài zǐ tài zǐ fēi zhì dé shòu gōng xíng cháo hè lǐ xiáng jiàn dì yī juàn, bìng jìn chéng huà běn rén shǐ miàn mào xìng míng jí guǎn bàn wèn dá. shì suì tài shàng shèng shòu qī shí yǒu wǔ, jiù suì yù zài xíng qìng shòu lǐ, tài shàng bù xǔ, zhì shì nǎi mì jìn huáng jīn jiǔ qì èr qiān liǎng, shàng shì tài shàng yú luó mù táng xiāng nèi shuō huà, xuān yā qí dài zhào bìng xiǎo shuō rén sūn qí děng shí sì rén xià qí liǎng jú, gè cì yín juàn, gōng fàn suǒ qì, guān jiā gōng qǐng tài shàng tài hòu lái rì jiù nán nèi pái dāng. chū èr rì jìn zǎo shàn qì, qiǎn huáng tài zǐ dào gōng, gōng qǐng liǎng diàn bìng zhǐ yòng jiào ér, jìn wèi cù yōng rù nèi, guān jiā qīn zhì diàn mén gōng yíng, qīn fú tài shàng jiàng niǎn, zhì sǔn zhāi jìn chá, cì zhì qīng yàn diàn xián kàn shū huà wán qì, yuē wǔ shí chū, hòu yuàn gōng jìn sū jiǔ, shí sè áo zhǔ. wǔ zhèng èr kè, jiù líng xū pái dāng sān zhǎn, zhì è lǜ huá táng kàn méi. shàng jìn yín sān wàn liǎng huì zǐ shí wàn guàn. tài shàng yún:" gōng zhōng wú yòng qián chù, bù xū de." shàng zài sān zòu qǐng, zhǐ shòu sān fēn zhī yī. wèi chū, xuě dà xià, zhèng shì là qián, tài shàng shén xǐ. guān jiā yún:" jīn nián zhèng qiàn xiē xuě, kě wèi jí shí." tài shàng yún:" xuě què shén hǎo, dàn kǒng cháng ān yǒu pín zhě." shàng zòu yún:" yǐ lìng yǒu sī bǐ qù nián bèi shù zhī sàn yǐ." tài shàng yì mìng tí jǔ guān yú běn gōng zhī bō guān huì, zhào cháo tíng shù mù fā xià lín ān fǔ, zhī sàn pín mín yī cì. yòu yí zhì míng yuǎn lóu, zhāng dēng jìn jiǔ. jié shǐ wú jū jìn xǐ xuě shuǐ lóng yín cí yún:" zǐ huáng gāo yàn xiāo tái, shuāng chéng xì jī qióng bāo suì. hé rén wéi bǎ, yín hé shuǐ jiǎn, jiǎ bīng dōu xǐ, yù yàng qián kūn, bā huāng tóng sè, liǎo wú chén yì, xǐ bīng xiāo tài yè, nuǎn róng què, duān mén xiǎo, bān chū tuì. shèng zhǔ yōu mín shēn yì, zhuǎn hóng jūn, mǎn tiān hé qì, tài píng yǒu xiàng, sān gōng èr shèng, wàn nián qiān suì, shuāng yù bēi shēn, wǔ yún lóu jiǒng, bù fáng pín zuì, xì kàn lái, bú shì fēi huā, piàn piàn shì fēng nián ruì." shàng dà xǐ, cì dù jīn jiǔ qì èr bǎi liǎng xì sè duàn pǐ fù gǔ diàn xiāng gāo ér jiǔ děng. tài hòu mìng běn gōng gē bǎn sè gē cǐ qū jìn jiǔ, tài shàng jǐn zuì. zhì gèng hòu, xuān jiào ér rù biàn mén, shàng qīn fú tài shàng shàng niǎn hái gōng. chún xī jiǔ nián bā yuè shí wǔ rì, jià guò dé shòu gōng qǐ jū, tài shàng liú zuò zhì lè táng jìn zǎo shàn bì, mìng xiǎo nèi shì jìn cǎi gān chuí diào. shàng huáng yuē:" jīn rì zhōng qiū, tiān qì shén qīng, yè jiān bì yǒu hǎo yuè sè, kě shǎo liú kàn yuè le qù." shàng gōng lǐng shèng zhǐ, suǒ chē ér tóng guò shè tīng shè gōng, guān yù mǎ yuàn shǐ chén dǎ qiú, jìn shì shí, kàn shuǐ kuǐ lěi. wǎn yàn xiāng yuǎn táng, táng dōng yǒu wàn suì qiáo, zhǎng liù zhàng yú, bìng yòng wú jìn dào yù shí chéng, sì pàn diāo lòu lán kǎn, yíng chè kě ài, qiáo zhōng xīn zuò sì miàn tíng, yòng xīn luó bái luó mù gài zào, jí wéi yǎ jié. dà chí shí yú mǔ, jiē shì qiān yè bái lián. fán yù tà yù píng jiǔ qì xiāng lián qì yòng, bìng yòng shuǐ jīng. nán àn liè nǚ tóng wǔ shí rén zòu qīng lè, běi àn fú róng gāng yí dài, bìng shì jiào fāng gōng, jìn èr bǎi rén. dài yuè chū shàng, xiāo sháo qí jǔ, piāo miǎo xiāng yìng, rú zài xiāo hàn. jì rù zuò, lè shǎo zhǐ. tài shàng zhào xiǎo liú guì fēi dú chuī bái yù shēng ní cháng zhōng xù, shàng zì qǐ zhí yù bēi, fèng liǎng diàn jiǔ, bìng yǐ lěi jīn qiàn bǎo zhù wǎn bēi pán děng cì guì fēi. shì yàn guān kāi fǔ céng dí gōng shàng hú zhōng tiān màn yī shǒu yún:" sù biāo bì, kàn tiān qú wěn sòng, yī lún míng yuè. cuì shuǐ yíng hú rén bú dào, bǐ shì shì jiān qiū bié. yù shǒu yáo shēng, yī shí tóng sè, xiǎo àn ní cháng dié. tiān jīn qiáo shàng, yǒu rén tōu jì xīn què. dāng rì shuí huàn yín qiáo, ā mán ér xì, yī xiào chéng chī jué. kěn xìn qún xiān gāo yàn chù, yí xià shuǐ jīng gōng què. yún hǎi chén qīng, shān hé yǐng mǎn, guì lěng chuī xiāng xuě. hé láo yù fǔ, jīn ōu qiān gǔ wú quē." shàng huáng yuē:" cóng lái yuè cí bù céng yòng jīn ōu shì, kě wèi xīn qí." cì jīn shù dài zǐ fān luó shuǐ jīng zhù wǎn yī fù. shàng yì cì bǎo zhǎn gǔ xiāng. zhì yī gēng wǔ diǎn hái nèi. shì yè gé jiāng xī xīng, yì wén tiān lè zhī shēng. chún xī shí nián bā yuè shí bā rì, shàng yì dé shòu gōng gōng qǐng liǎng diàn wǎng zhè jiāng tíng guān cháo. jìn zǎo shàn qì, yù niǎn yán ér jí nèi rén chē mǎ, bìng chū hòu cháo mén, xiān mìng xiū nèi sī yú zhè jiāng tíng liǎng páng zhuā fù xí wū wǔ shí jiān, zhì shì bìng yòng cǎi xié mù. dé zhǐ cóng jià bǎi guān, gè cì jiǔ shí, bìng miǎn shì bān, cóng biàn guān kàn. xiān shì gǎn pǔ jīn shān dū tǒng sī shuǐ jūn wǔ qiān rén dǐ jiāng xià, zhì shì yòu mìng diàn sī xīn cì fáng jiāng shuǐ jūn lín ān fǔ shuǐ jūn bìng xíng yuè shì jūn chuán, bǎi bù xī xīng lóng shān liǎng yán, jìn qiān zhǐ. guǎn jūn guān yú jiāng miàn fēn bù wǔ zhèn, chéng qí nòng qí, biāo qiāng wǔ dāo, rú lǚ píng dì, diǎn fàng wǔ sè yān pào mǎn jiāng, jí yān shōu pào xī, zé zhū chuán jǐn cáng, bú jiàn yì zhī. fèng shèng zhǐ zì guǎn jūn guān yǐ xià, bìng xíng zhī kào yī cì. zì lóng shān yǐ xià, guì dǐ háo mín, cǎi mù fán èr shí yú lǐ, chē mǎ pián tián, jǐ wú xíng lù. xī xīng yí dài, yì jiē zhuā fù mù cì, cǎi xiù zhào jiāng, yǒu rú pù jǐn. shì jǐng nòng shuǐ rén, yǒu rú sēng ér liú zhù děng fán bǎi yú rén, jiē shǒu chí shí fú cǎi qí, tà làng zhēng xióng, zhí zhì hǎi mén yíng cháo. yòu yǒu tà hùn mù shuǐ kuǐ lěi shuǐ bǎi xì cuō nòng děng, gè chéng jì yì, bìng yǒu zhī cì. tài shàng xǐ jiàn yán sè, yuē:" qián táng xíng shèng, dōng nán suǒ wú." shàng qǐ zòu yuē:" qián táng jiāng cháo, yì tiān xià suǒ wú yǒu yě." tài shàng xuān yù shì yàn guān, lìng gè fù lèi jiāng yuè yī qǔ, zhì wǎn jìn chéng, tài shàng yǐ wú jū wèi dì yī, qí cí yún:" yù hóng yáo guà, wàng qīng shān yǐn yǐn, yī méi rú mǒ. hū jué tiān fēng chuī hǎi lì, hǎo sì chūn tíng chū fā, bái mǎ líng kōng, qióng áo jià shuǐ, rì yè cháo tiān què. fēi lóng wǔ fèng, yù cōng huán gǒng wú yuè. cǐ jǐng tiān xià yīng wú, dōng nán xíng shèng, wěi guān zhēn qí jué. hǎo sì wú ér fēi cǎi zhì, cù qǐ yī jiāng qiū xuě. huáng wū tiān lín, shuǐ xī yún yōng, kàn jī zhòng liú jí, wǎn lái bō jìng, hǎi mén fēi shàng míng yuè." liǎng gōng bìng yǒu xuān cì. zhì yuè shàng hái nèi. chún xī shí yī nián liù yuè chū yī rì, chē jià guò gōng, tài shàng mìng tí jǔ chuán zhǐ:" shèng shǔ, qǐng guān jiā miǎn bài." zhì nèi diàn qǐ jū, tài shàng lìng xiǎo nèi shì fú yè, miǎn bài xiè ēn, tài hòu chù yì miǎn bài. tài shàng yāo guān lǐ biàn bèi ér zhì lěng quán táng jìn zǎo shàn qì, tài shàng xuān yù yún:" jīn suì bǐ cháng nián rè shén." shàng qǐ dá yún:" fú zhōng zhèng yào rú cǐ." tài shàng yún:" jīn rì qiě liú zài cǐ nà liáng, dào wǎn qù. huò sān xǐng yǒu jǐn qiè wén zì, bù fáng jiù wò cì jìn chéng." shàng lǐng shèng zhǐ, suì tóng zhì" fēi lái fēng" kàn fàng shuǐ lián. shí hé huā shèng kāi, tài shàng zhǐ chí xīn yún:" cǐ zhǒng wǔ huā tóng gàn, jìn bó guī zì hú zhōu jìn lái, qián cǐ wèi jiàn yě." táng qián jiǎ shān xiū zhú gǔ sōng, bú jiàn rì sè, bìng wú shǔ qì. hòu yuàn xiǎo sī ér sān shí rén, dǎ xī qì chàng dào qíng. tài shàng yún:" cǐ shì zhāng lūn suǒ zhuàn gǔ zǐ cí." hòu yuàn jìn hàng xiè jiāng, xuě jìn bái jiǔ. shàng qǐ zòu yuē:" cǐ wù kǒng bù yí duō chī." tài shàng yuē:" bù fáng, fǎn jué shuǎng kuài." shàng yuē:" bì jìng shāng pí." tài shàng shǒu kěn. yīn xián shuō xuān hé jiān, gōng gōng měi yù sān fú, duō zài bì yù hú jí fēng quán guǎn wàn hé zhuāng děng chù nà liáng, cǐ chù liáng shén, měi cì shì yàn, suī jí shǔ zhōng, yì zhe nà ǎo ér yě. mìng xiǎo nèi shì xuān zhāng wǎn róng zhì qīng xīn táng fǔ qín, bìng lìng qí tóng xià qí, jí lìng nèi shì tóu hú dǔ sài lì wù zé jù. guān jiā jìn shuǐ jīng tí hú lián suǒ ér, kě shèng bái jiǔ èr dòu, bái yù shuāng lián bēi pán niǎn yù xiāng tuō ér yī tào, liù ge dà jīn pén, yī miàn shèng qī bǎo shuǐ xì, bìng xuān yā zhào xǐ děng jiào wǔ shuǐ zú. yòu jìn tài huáng hòu bái yù xiāng pò shàn bǐng ér sì bǎ lóng xián xiāng shù zhū pèi dài wǔ shí fù zhēn zhū xiāng náng děng wù. zhí zhì yǒu chū hái nèi.
乾道三年三月初十日,南内遣长至德寿宫奏知:"连日天气甚好,欲一二曰间恭邀车驾幸聚景园看花,取自圣意选定一日。"太上云:"传语官家,备见圣孝,但频频出去,不惟费用,又且劳动多少人。本宫后园亦有几株好花,不若来日请官家过来闲看。"遂遣提举官同到南内奏过遵依讫。次日进早膳后,车驾与皇后太子过宫起居二殿讫,先至灿锦亭进茶,宣召吴郡王、曾两府已下六员侍宴,同至后苑看花。两廊并是小内侍及幕士。效学西湖,铺放珠翠、花朵、玩具、匹帛,及花篮、闹竿、市食等,许从内人关扑。次至球场,看小内侍抛彩球、蹴秋千。又至射厅看百戏,依例宣赐。回至清妍亭看荼,就登御舟,绕堤闲游。亦有小舟数十只,供应杂艺、嘌唱、鼓板、蔬果,与湖中一般。太上倚阑闲看,适有双燕掠水飞过,得旨令曾觌赋之,遂进《阮郎归》云:"柳阴庭院占风光,呢喃春昼长。碧波新涨小池塘,双双蹴水忙。萍散漫,絮飞扬,轻盈体态狂。为怜流水落花香,衔将归画梁。"即登舟,知张抡进《柳梢青》云:"柳色初浓,余寒似水,纤雨如尘,一阵东风,纹微皱,碧沼鳞鳞。仙娥花月精神,奏凤,鸾弦斗新,万岁声中,九霞杯内,长醉芳春。"曾觌和进云:"桃靥红匀,梨腮粉薄,鸳径无尘,凤凌虚,龙池澄碧,芳意鳞鳞。清时酒圣花神,看内苑,风光又新,一部仙韶,九重鸾仗,天上长春。"各有宣赐。次至静乐堂看牡丹,进酒三盏,太后邀太皇、官家同到刘婉容位奉华堂听摘阮奏曲罢,婉容进茶讫,遂奏太后云:"本位近教得二女童,名琼华、绿华,并能琴阮、下棋、写字、画竹、背诵古文,欲得就纳与官家则剧。"遂令各呈伎艺,并进自制阮谱三十曲,太后遂宣赐婉容宣和殿玉轴、沉香槽三峡流泉正阮一面、白玉九芝道冠、北珠缘领道氅、银绢三百匹两,会子三万贯。(陈刻"一百万贯"似误。)是日三殿并醉,酉牌还内。自此官里知太上圣意不欲频出劳人,遂奏知太上,命修内司日下于北内后苑建造冷泉堂,叠巧石为飞来峰,开展大池,引注湖水,景物并如西湖。其西又建大楼,取苏轼诗句,名之曰"聚远",并是今上御名恭书。又御制堂记,太上赋诗,今上恭和,刻石堂上。是岁翰苑进《端午帖子》云:"聚远楼前面面风,冷泉堂下水溶溶。人间炎热何由到,真是瑶台第一重。"又曰:"飞来峰下水泉清,台沼经营不日成。境趣自超尘世外,何须方士觅蓬瀛。"皆纪实也。淳熙三年五月二十一日天申圣节。先十日,驾诣德寿宫进香,并进奉银五万两,绢五千匹,钱五万贯,度牒一百道,用绿油匣二百个。上贴签云:"臣某(御名)谨进"。今幕士安顿寝殿前,候长到宫,移入殿上,并铺放七宝金银器皿等。十二日,皇后到宫进香排日,皇太子、皇太子妃,并大内职典等进香。至日卯时,车驾率皇后、太子、太子妃、文武百僚并诣宫上寿。车驾至小次降辇,太上遣本宫提举传旨减拜行礼。上回奏云:"上感圣恩,容臣依礼上寿。"太上再命减十拜。俟太上升殿,皇帝起居拜舞如仪,并率皇太子、百官奉上御酒。乐作,卫士山呼,驾兴入幄次小歇,乐人再排立殿上,降帘,太上再坐,太后率皇后、太子妃上寿,六宫次第起居礼毕,退。上侍太上过寝殿,进早膳。太上令宣唤吴郡王等官前来伴话。上侍太上同往射厅看百戏,依例宣赐。再入幄次小歇,上遣长奏知太上:"午时二刻,恭请赴坐。"至期,车驾并赴德寿殿排当。自皇帝已下,并簪花侍宴。至第三盏,太上遣内侍请官家免花帽儿束带,并卸上盖衣。官里回奏上感圣恩。并免皇后头冠,皇太子穿执,并谢恩讫。太上泛赐皇太子垒金嵌宝盘盏、紫罗紫纱。南北内互赐承应人目子钱。主管禁卫官率禁卫等人于殿门外谢恩。又入幄次小歇。约二刻,再请太上往至乐堂再坐,教坊大使申正德进新制《万岁兴龙曲》乐破对舞,各赐银绢有差。又移宴清华,看蟠松,宫嫔五十人,皆仙妆,奏清乐,进酒,并衙前呈新艺。约至五盏,太上赐官里御书《急就章》并《金刚经》,官家却进御书真草《千字文》,太上看了,甚喜云:"大哥近日笔力甚进。"上起谢。同皇太子步至蟠松下,看御书诗。再入坐,太上宣索翡翠鹦鹉杯,官里与皇后亲捧杯进酒。太上曰:"此是宣和间外国进到,可以屑金。就以为赐。"上谢恩。时太上、官家并已七八分醉,遂再服上盖,率皇后、太子谢恩,宣平辇近里升辇。太上宣谕知省云:"官家已醉,可一路小心照管。"知省等领圣旨还内来。早上,遣知省至宫,恭问二圣起居,并奏欲亲到宫谢恩。太上就令提举往问兴居,并免到宫行礼。八月二十一日,寿圣皇太后生辰。先十日,车驾过宫,先至太上处起居,方至本殿进香。次皇后、皇太子、太子妃、庄文太子妃张娘娘已下并进香起居。上至太上内书院进泛索,遂奏安止还内。十二日,婉容到宫,至西便门廊下,先至太上处奏起居,次入本殿进香,值雨,免下阶起居,大内进香。十三日,知省及大官到宫进香,长就管押进奉银绢度牒等并七宝银金器皿,(比天申节减半)并珠子十号,并于后殿铺放。十六日,本殿提举率本宫官属进香,并设放寿星及神仙意思书画等物,隔帘奏喏免起居退。次日,皇太后宅亲属到宫进香,并本宫人吏、后苑官属、作苑使臣等并节次进香。二十一日卯时,皇后先到宫,候驾到,至太上前殿起居,次至本宫殿(陈刻无"宫"字),官家第一班,皇后第二班,太子并太子妃第三班,共上寿讫,太后宅亲属上寿,并同天申节仪。太上邀官里至清心堂进泛索,值雨不呈百戏,依例支赐。午初二刻奏辨就本殿大堂面北坐,官家花帽儿上盖,皇后三钗头冠,并赐簪花。至五盏,并免大衣,服官里便背儿赴坐。第七盏,小刘婉容进自制《十色菊》、《千秋岁》曲破,内入琼琼、柔柔对舞。上于子库取赐五两数珠子一号、细色北缎各十匹,太后又赐七宝花十枝、珠翠芙蓉缘领(陈刻"领缘")一副。又移坐灵芝殿有木犀处进酒。次到至乐堂再坐。至更后还内。十月二十二日,今上皇帝会庆圣节。至日,车驾过宫,太上升殿起居讫,簪花拜舞,进寿酒讫,太上回赐寿酒。次至太后殿行礼(详见第一卷)。从太上至后苑梅坡看早梅,又至浣溪亭看小春海棠。午初至载忻堂排当,官家换素帽儿,太后赐官里女乐二十人,上再拜谢恩。并教坊都管王喜等进新制《会庆万年》薄媚曲破对舞,并赐银绢。太后以白玉桃杯赐上御酒云:"学取老爹年纪早早还京。"上饮酒,再拜谢恩。三盏后,官家换背儿,免拜;皇后换团冠背儿;太子免系裹,再坐。本宫御侍六人,并升郡夫人,就赐诰谢恩,并照例支散目子钱。太上又赐官里玉酒器十件,垒珠嵌宝器皿一千两,克丝作金龙装花软套子一副。侍宴官吴郡王已下,各赐金盘盏、匹段、并蔷薇露酒、香茶等。是日官里大醉,申后宣逍遥子入便门升辇还内。淳熙五年二月初一日,上过德寿宫起居,太上留坐冷泉进泛索讫,至石桥亭子上看古梅。太上曰:"苔梅有二种,一种宜兴张公洞者,苔藓甚厚,花极香;一种出越上,苔如绿丝,长尺余。今岁二种同时著花,不可不少留一观。"上谢曰:"恭领圣旨。"上皇因言:"多日不见史浩。"命内侍宣召,既至,起居讫,赐坐,并召居广、郑藻初筵。教坊奏乐,呈伎酒三行。太上宣索市食,如李婆婆杂菜羹、贺四酪面、脏三猪胰、胡饼、戈家甜食等数种。太上笑谓史浩曰:"此皆京师旧人。"各厚赐之。史起谢。又移宴静乐堂,尽遣乐工,全用内人动乐,且用盘架,品味百余种,酒行无算。又宣索黄玉紫心葵花大盏,太上亲自宣劝,史捧觞为两宫寿。时君臣皆已沾醉,小内侍密语史相公云:"少酌。"上闻之曰:"满酌不妨,当为老先生一醉。"太上极喜,赐史少保玉带一条、冰片脑子一金合、紫泥罗二十匹、御书四轴。史相谢恩而退。淳熙六年三月十五日,车驾过宫,恭请太上、太后幸聚景园。次日,皇后先到宫起居,入幕次换头面,候车驾至,供泛索讫,从太上、太后至聚景园。太上、太后至会芳殿降辇,上及皇后至翠光降辇,并入幄次小歇。上邀两殿至瑶津少坐,进泛索。太上、太后并乘步辇,官里乘马,遍游园中,再至瑶津西轩,入御筵。至第三盏,都管使臣刘景长供进新制《泛兰舟》曲破,吴兴佑舞,各赐银绢。上亲捧玉酒船上寿酒,酒满玉船,船中人物,多能举动如活,太上喜见颜色。散两宫内官酒食,并承应人目子钱。遂至锦壁赏大花,三面漫坡,牡丹约千余丛,各有牙牌金字,上张大样碧油绢幕。又别翦好色样一千朵,安顿花架,并是水晶玻璃天青汝窑金瓶。就中间沉香卓儿一只,安顿白玉碾花商尊,约高二尺,径二尺三寸,独插"照殿红"十五枝。进酒三杯,应随驾官人内官,并赐两面翠叶滴金牡丹一枝、翠叶牡丹沉香柄金彩(陈刻"丝")御书扇各一把。是日知张抡进《壶中天慢》云:"洞天深处,赏妖红轻玉,高张云幕,国艳天香相竞秀。琼苑风光如昨,露洗妖妍(陈刻"娆"),风传馥郁,云雨巫山约。春浓如酒,五云台榭楼阁。圣代道洽功成,一尘不动,四境无鸣柝。屡有丰年天助顺,基业增隆山岳。两世明君,千秋万岁,永享升平乐。东皇呈瑞,更无一片花落。"赐金杯盘、法锦等物。(此词或谓是康伯可所赋,张抡以为己作。)又进酒两盏,至清辉少歇。至翠光登御舟,入里湖,出断桥,又至珍珠园,太上命尽买湖中龟鱼放生,并宣唤在湖卖买等人。内侍用小彩旗招引,各有支赐。时有卖鱼羹人宋五嫂对御自称:"东京人氏,随驾到此。"太上特宣上船起居,念其年老,赐金钱十文、银钱一百文、绢十匹,仍令后苑供应泛索。时从驾官丞相赵雄、枢密使王淮、参政钱良臣并在显应观西斋堂侍班,各赐酒食、翠花扇子。至申时御舟捎泊花光亭,至会芳少歇。时太上已醉,官里亲扶上船,并乘轿儿还内。都人倾城,尽出观瞻,赞叹圣孝。九月十五日,明堂大礼。十三日值雨,未时奏请宿斋。北内送天花蘑菇、蜜煎山药枣儿、乳糖、巧炊、火烧、角儿等。十四日早,车驾诣景灵宫,回太庙宿斋。雨终日不止,午后太上遣提举至太庙传语官家:"连日祀事不易,所有十六日诣宫饮福,以阴雨泥泞劳顿,可免到宫行礼。天气阴寒,请官家善进御膳,频添御服。"圣旨遣长回奏:"上感圣恩,至日若登楼肆赦时,依旧诣宫行礼。若值雨不登门时,续当奏闻。"至晚,雨不止,宣谕大礼使赵雄:"来早更不乘辂,止用逍遥辇诣文德殿致斋,一应仪仗排立,并行放免,从驾官并常服以从。"并遣御药奏闻北内:"来日为值雨,更不乘辂,谨遵圣旨,更不过宫行饮福礼。"太上令传语官家:"既不乘辂,此间也不出去看也。"大礼使赵雄虽已得旨,犹不许放散。上闻之曰:"来早若不晴时,有何面目?"雄闻之曰:"纵使不晴得罪,不过罢相耳。"坚执不肯放散。至黄昏后雨止月明,上大喜,遣内侍李思恭宣谕大礼使,仍旧乘辂,再遣御药奏闻北内,以天晴仍旧乘辂,候登门肆赦讫,诣宫行饮福礼。十五日晴色甚佳,车驾自太庙乘辂还内,日映御袍,天颜甚喜,都民皆赞叹圣德。至已时,太上直子官往斋殿传语官家:"且喜晴明,可见诚心感格。"赐御用匹缎、玉辔、七宝篦刀子、事件、素食、果衣等,仍谕:"连日劳顿,免行饮福礼。"今上就遣知省回奏:"上感圣恩,天气转晴,皆太上皇帝圣心感格。容肆赦讫,诣宫行礼,并谢圣恩。"十六日登门肆赦毕,车驾诣宫小次降辇,提举传太上皇圣旨:特减八拜,仍免至寿圣处饮福。行礼毕,略至绛华堂进泛索。知张抡进《临江仙》词云:"闻道彤庭森宝杖,霜风逐雨驱云。六龙扶辇下青冥,香随鸾扇远,日映赭袍明。帘卷天街人顶戴,满城喜气氤氲,等闲散作八荒春。欲知天意好,昨夜月华新。"淳熙七年十二月二十八日,南内遣御药并后苑官管押进奉两宫守岁合食、则剧、金银钱、消夜岁轴果儿、锦历、钟馗、爆仗、羔儿、法酒、春牛、花朵等。就奏知太上皇帝:"元日欲先诣宫朝贺,然后还内引见大金人使。"太上不许,传语官家:"至日可先引见人使讫,却行到宫。"淳熙八年正月元日,上坐紫宸殿,引见人使讫,即率皇后、皇太子、太子妃至德寿宫行朝贺礼(详见第一卷),并进呈画本人使面貌姓名及馆伴问答。是岁太上圣寿七十有五,旧岁欲再行庆寿礼,太上不许,至是乃密进黄金酒器二千两,上侍太上于椤木堂香内说话,宣押棋待诏并小说人孙奇等十四人下棋两局,各赐银绢,供泛索讫,官家恭请太上、太后来日就南内排当。初二日进早膳讫,遣皇太子到宫,恭请两殿并只用轿儿,禁卫簇拥入内,官家亲至殿门恭迎,亲扶太上降辇,至损斋进茶,次至清燕殿闲看书画玩器,约午时初,后苑恭进酥酒,十色熬煮。午正二刻,就凌虚排当三盏,至萼绿华堂看梅。上进银三万两、会子十万贯。太上云:"宫中无用钱处,不须得。"上再三奏请,止受三分之一。未初,雪大下,正是腊前,太上甚喜。官家云:"今年正欠些雪,可谓及时。"太上云:"雪却甚好,但恐长安有贫者。"上奏云:"已令有司比去年倍数支散矣。"太上亦命提举官于本宫支拨官会,照朝廷数目发下临安府,支散贫民一次。又移至明远楼,张灯进酒。节使吴琚进喜雪《水龙吟》词云:"紫皇高宴萧台,双成戏击琼包碎。何人为把,银河水翦,甲兵都洗,玉样乾坤,八荒同色,了无尘翳,喜冰消太液,暖融鹊,端门晓,班初退。圣主忧民深意,转鸿钧,满天和气,太平有象,三宫二圣,万年千岁,双玉杯深,五云楼迥,不妨频醉,细看来,不是飞花,片片是丰年瑞。"上大喜,赐镀金酒器二百两、细色段匹、复古殿香羔儿酒等。太后命本宫歌板色歌此曲进酒,太上尽醉。至更后,宣轿儿入便门,上亲扶太上上辇还宫。淳熙九年八月十五日,驾过德寿宫起居,太上留坐至乐堂进早膳毕,命小内侍进彩竿垂钓。上皇曰:"今日中秋,天气甚清,夜间必有好月色,可少留看月了去。"上恭领圣旨,索车儿同过射厅射弓,观御马院使臣打球,进市食,看水傀儡。晚宴香远堂,堂东有万岁桥,长六丈余,并用吴进到玉石成,四畔雕镂阑槛,莹彻可爱,桥中心作四面亭,用新罗白罗木盖造,极为雅洁。大池十余亩,皆是千叶白莲。凡御榻、御屏、酒器、香奁、器用,并用水晶。南岸列女童五十人奏清乐,北岸芙蓉冈一带,并是教坊工,近二百人。待月初上,箫韶齐举,缥缈相应,如在霄汉。既入座,乐少止。太上召小刘贵妃独吹白玉笙《霓裳中序》,上自起执玉杯,奉两殿酒,并以垒金嵌宝注碗杯盘等赐贵妃。侍宴官开府曾觌恭上《壶中天慢》一首云:"素飙碧,看天衢稳送,一轮明月。翠水瀛壶人不到,比似世间秋别。玉手瑶笙,一时同色,小按霓裳叠。天津桥上,有人偷记新阕。当日谁幻银桥,阿瞒儿戏,一笑成痴绝。肯信群仙高宴处,移下水晶宫阙。云海尘清,山河影满,桂冷吹香雪。何劳玉斧,金瓯千古无缺。"上皇曰:"从来月词不曾用金瓯事,可谓新奇。"赐金束带、紫番罗水晶注碗一副。上亦赐宝盏古香。至一更五点还内。是夜隔江西兴,亦闻天乐之声。淳熙十年八月十八日,上诣德寿宫恭请两殿往浙江亭观潮。进早膳讫,御辇檐儿及内人车马,并出候潮门,先命修内司于浙江亭两旁抓缚席屋五十间,至是并用彩缬幕。得旨从驾百官,各赐酒食,并免侍班,从便观看。先是澉浦金山都统司水军五千人抵江下,至是又命殿司新刺防江水军临安府水军并行阅试军船,摆布西兴、龙山两岩,近千只。管军官于江面分布五阵,乘骑弄旗,标枪舞刀,如履平地,点放五色烟炮满江,及烟收炮息,则诸船尽藏,不见一只。奉圣旨自管军官已下,并行支犒一次。自龙山已下,贵邸豪民,彩幕凡二十余里,车马骈阗,几无行路。西兴一带,亦皆抓缚幕次,彩绣照江,有如铺锦。市井弄水人,有如僧儿、留住等凡百余人,皆手持十幅彩旗,踏浪争雄,直至海门迎潮。又有踏混木、水傀儡、水百戏、撮弄等,各呈伎艺,并有支赐。太上喜见颜色,曰:"钱塘形胜,东南所无。"上起奏曰:"钱塘江潮,亦天下所无有也。"太上宣谕侍宴官,令各赋《酹江月》一曲,至晚进呈,太上以吴琚为第一,其词云:"玉虹遥挂,望青山隐隐,一眉如抹。忽觉天风吹海立,好似春霆初发,白马凌空,琼鳌驾水,日夜朝天阙。飞龙舞凤,郁葱环拱吴越。此景天下应无,东南形胜,伟观真奇绝。好似吴儿飞彩帜,蹴起一江秋雪。黄屋天临,水犀云拥,看击中流楫,晚来波静,海门飞上明月。"两宫并有宣赐。至月上还内。淳熙十一年六月初一日,车驾过宫,太上命提举传旨:"盛暑,请官家免拜。"至内殿起居,太上令小内侍扶掖,免拜谢恩,太后处亦免拜。太上邀官里便背儿至冷泉堂进早膳讫,太上宣谕云:"今岁比常年热甚。"上起答云:"伏中正要如此。"太上云:"今日且留在此纳凉,到晚去。或三省有紧切文字,不妨就幄次进呈。"上领圣旨,遂同至"飞来峰"看放水帘。时荷花盛开,太上指池心云:"此种五花同干,近伯圭自湖州进来,前此未见也。"堂前假山、修竹、古松,不见日色,并无暑气。后苑小厮儿三十人,打息气唱道情。太上云:"此是张抡所撰《鼓子词》。"后苑进沆瀣浆,雪浸白酒。上起奏曰:"此物恐不宜多吃。"太上曰:"不妨,反觉爽快。"上曰:"毕竟伤脾。"太上首肯。因闲说宣和间,公公每遇三伏,多在碧玉壶及风泉馆、万荷庄等处纳凉,此处凉甚,每次侍宴,虽极暑中,亦着衲袄儿也。命小内侍宣张婉容至清心堂抚琴,并令棋童下棋,及令内侍投壶、赌赛、利物、则剧。官家进水晶提壶连索儿,可盛白酒二斗,白玉双莲杯盘、碾玉香脱儿一套,六个大金盆,一面盛七宝水戏,并宣押赵喜等教舞水族。又进太皇后白玉香珀扇柄儿四把、龙涎香数珠佩带五十副、真珠香囊等物。直至酉初还内。