cǐ shū cóng cuǒ wú zú yán, rán jiān yǒu diǎn zhāng yī èr kě guān, gù hào shì zhě huò qǔ zhī, rán yí què gù bù shǎo yě. jìn jiàn chén yuán jiā suǒ cáng dé shòu gōng qǐ jū zhù, jí wú jū fù gān suǒ biān féng chén děng lù, suī jiē suǒ niàng chén kè" suì" sǎn màn, cān kǎo páng zhèng, zì kě hù xiāng fā huī, yòu jiē gān chún fèng qīn zhī shì, qí yī shí chéng yán yǎng zhì zhī yú, yàn jiān wén wù zhī shèng, shǐ guān zhī zhě xī lèi zhī xīn, yóu rán ér shēng, qí yú shì jiào mín yí, qǐ xiǎo bǔ zāi. yīn jí wèi yī juàn, yǐ wèi cǐ shū zhī zhòng. rán yú suǒ de ér wén zhě, bù guò cǐ shù shì ěr. ruò èr shí bā nián zhī jiǔ, yú suī bù dé jǐn zhī ér jǐn jì zhī, rán jí qí suǒ zhī qí suǒ bù zhī, gài yì kě yǐ xiǎng jiàn yǐ. yīn yì suǒ wèi bèi, tōng wèi shí juǎn, zá rán shū zhī. jì bù néng yǒu suǒ cì dì, yì bù xiá wén qí yán. cí guì hū jì shí, qiě shǐ shì sú yì zhī yún ěr.
此書叢脞無足言,然間有典章一二可觀,故好事者或取之,然遺闕故不少也。近見陳源家所藏《德壽宮起居注》,及吳居父甘所編《逢辰》等錄,雖皆瑣釀(陳刻"碎")散漫,參考旁證,自可互相發揮,又皆乾、淳奉親之事,其一時承顏養志之娛,燕間文物之盛,使觀之者錫類之心,油然而生,其於世教民彝,豈小補哉。因輯為一卷,以為此書之重。然余所得而聞者,不過此數事耳。若二十八年之久,余雖不得盡知而盡紀之,然即其所知其所不知,蓋亦可以想見矣。因益所未備,通為十卷,雜然書之。既不能有所次第,亦不暇文其言。詞貴乎紀實,且使世俗易知云爾。
qián dào sān nián sān yuè chū shí rì, nán nèi qiǎn zhǎng zhì dé shòu gōng zòu zhī:" lián rì tiān qì shén hǎo, yù yī èr yuē jiān gōng yāo chē jià xìng jù jǐng yuán kàn huā, qǔ zì shèng yì xuǎn dìng yī rì." tài shàng yún:" chuán yǔ guān jiā, bèi jiàn shèng xiào, dàn pín pín chū qù, bù wéi fèi yòng, yòu qiě láo dòng duō shǎo rén. běn gōng hòu yuán yì yǒu jǐ zhū hǎo huā, bù ruò lái rì qǐng guān jiā guò lái xián kàn." suì qiǎn tí jǔ guān tóng dào nán nèi zòu guò zūn yī qì. cì rì jìn zǎo shàn hòu, chē jià yǔ huáng hòu tài zǐ guò gōng qǐ jū èr diàn qì, xiān zhì càn jǐn tíng jìn chá, xuān zhào wú jùn wáng céng liǎng fǔ yǐ xià liù yuán shì yàn, tóng zhì hòu yuàn kàn huā. liǎng láng bìng shì xiǎo nèi shì jí mù shì. xiào xué xī hú, pù fàng zhū cuì huā duǒ wán jù pǐ bó, jí huā lán nào gān shì shí děng, xǔ cóng nèi rén guān pū. cì zhì qiú chǎng, kàn xiǎo nèi shì pāo cǎi qiú cù qiū qiān. yòu zhì shè tīng kàn bǎi xì, yī lì xuān cì. huí zhì qīng yán tíng kàn tú, jiù dēng yù zhōu, rào dī xián yóu. yì yǒu xiǎo zhōu shù shí zhī, gōng yīng zá yì piào chàng gǔ bǎn shū guǒ, yǔ hú zhōng yì bān. tài shàng yǐ lán xián kàn, shì yǒu shuāng yàn lüè shuǐ fēi guò, dé zhǐ lìng céng dí fù zhī, suì jìn ruǎn láng guī yún:" liǔ yīn tíng yuàn zhàn fēng guāng, ní nán chūn zhòu zhǎng. bì bō xīn zhǎng xiǎo chí táng, shuāng shuāng cù shuǐ máng. píng sǎn màn, xù fēi yáng, qīng yíng tǐ tài kuáng. wèi lián liú shuǐ luò huā xiāng, xián jiāng guī huà liáng." jí dēng zhōu, zhī zhāng lūn jìn liǔ shāo qīng yún:" liǔ sè chū nóng, yú hán shì shuǐ, xiān yǔ rú chén, yī zhèn dōng fēng, wén wēi zhòu, bì zhǎo lín lín. xiān é huā yuè jīng shén, zòu fèng, luán xián dòu xīn, wàn suì shēng zhōng, jiǔ xiá bēi nèi, zhǎng zuì fāng chūn." céng dí hé jìn yún:" táo yè hóng yún, lí sāi fěn báo, yuān jìng wú chén, fèng líng xū, lóng chí chéng bì, fāng yì lín lín. qīng shí jiǔ shèng huā shén, kàn nèi yuàn, fēng guāng yòu xīn, yī bù xiān sháo, jiǔ zhòng luán zhàng, tiān shàng zhǎng chūn." gè yǒu xuān cì. cì zhì jìng lè táng kàn mǔ dān, jìn jiǔ sān zhǎn, tài hòu yāo tài huáng guān jiā tóng dào liú wǎn róng wèi fèng huá táng tīng zhāi ruǎn zòu qū bà, wǎn róng jìn chá qì, suì zòu tài hòu yún:" běn wèi jìn jiào dé èr nǚ tóng, míng qióng huá lǜ huá, bìng néng qín ruǎn xià qí xiě zì huà zhú bèi sòng gǔ wén, yù de jiù nà yǔ guān jiā zé jù." suì lìng gè chéng jì yì, bìng jìn zì zhì ruǎn pǔ sān shí qū, tài hòu suì xuān cì wǎn róng xuān hé diàn yù zhóu chén xiāng cáo sān xiá liú quán zhèng ruǎn yī miàn bái yù jiǔ zhī dào guān běi zhū yuán lǐng dào chǎng yín juàn sān bǎi pǐ liǎng, huì zi sān wàn guàn. chén kè" yī bǎi wàn guàn" shì wù. shì rì sān diàn bìng zuì, yǒu pái hái nèi. zì cǐ guān lǐ zhī tài shàng shèng yì bù yù pín chū láo rén, suì zòu zhī tài shàng, mìng xiū nèi sī rì xià yú běi nèi hòu yuàn jiàn zào lěng quán táng, dié qiǎo shí wèi fēi lái fēng, kāi zhǎn dà chí, yǐn zhù hú shuǐ, jǐng wù bìng rú xī hú. qí xī yòu jiàn dà lóu, qǔ sū shì shī jù, míng zhī yuē" jù yuǎn", bìng shì jīn shàng yù míng gōng shū. yòu yù zhì táng jì, tài shàng fù shī, jīn shàng gōng hé, kè shí táng shàng. shì suì hàn yuàn jìn duān wǔ tiě zǐ yún:" jù yuǎn lóu qián miàn miàn fēng, lěng quán táng xià shuǐ róng róng. rén jiān yán rè hé yóu dào, zhēn shì yáo tái dì yī zhòng." yòu yuē:" fēi lái fēng xià shuǐ quán qīng, tái zhǎo jīng yíng bù rì chéng. jìng qù zì chāo chén shì wài, hé xū fāng shì mì péng yíng." jiē jì shí yě. chún xī sān nián wǔ yuè èr shí yī rì tiān shēn shèng jié. xiān shí rì, jià yì dé shòu gōng jìn xiāng, bìng jìn fèng yín wǔ wàn liǎng, juàn wǔ qiān pǐ, qián wǔ wàn guàn, dù dié yī bǎi dào, yòng lǜ yóu xiá èr bǎi gè. shàng tiē qiān yún:" chén mǒu yù míng jǐn jìn". jīn mù shì ān dùn qǐn diàn qián, hòu zhǎng dào gōng, yí rù diàn shàng, bìng pù fàng qī bǎo jīn yín qì mǐn děng. shí èr rì, huáng hòu dào gōng jìn xiāng pái rì, huáng tài zǐ huáng tài zǐ fēi, bìng dà nèi zhí diǎn děng jìn xiāng. zhì rì mǎo shí, chē jià lǜ huáng hòu tài zǐ tài zǐ fēi wén wǔ bǎi liáo bìng yì gōng shàng shòu. chē jià zhì xiǎo cì jiàng niǎn, tài shàng qiǎn běn gōng tí jǔ chuán zhǐ jiǎn bài xíng lǐ. shàng huí zòu yún:" shàng gǎn shèng ēn, róng chén yī lǐ shàng shòu." tài shàng zài mìng jiǎn shí bài. qí tài shàng shēng diàn, huáng dì qǐ jū bài wǔ rú yí, bìng lǜ huáng tài zǐ bǎi guān fèng shàng yù jiǔ. lè zuò, wèi shì shān hū, jià xìng rù wò cì xiǎo xiē, lè rén zài pái lì diàn shàng, jiàng lián, tài shàng zài zuò, tài hòu lǜ huáng hòu tài zǐ fēi shàng shòu, liù gōng cì dì qǐ jū lǐ bì, tuì. shàng shì tài shàng guò qǐn diàn, jìn zǎo shàn. tài shàng lìng xuān huàn wú jùn wáng děng guān qián lái bàn huà. shàng shì tài shàng tóng wǎng shè tīng kàn bǎi xì, yī lì xuān cì. zài rù wò cì xiǎo xiē, shàng qiǎn zhǎng zòu zhī tài shàng:" wǔ shí èr kè, gōng qǐng fù zuò." zhì qī, chē jià bìng fù dé shòu diàn pái dāng. zì huáng dì yǐ xià, bìng zān huā shì yàn. zhì dì sān zhǎn, tài shàng qiǎn nèi shì qǐng guān jiā miǎn huā mào ér shù dài, bìng xiè shàng gài yī. guān lǐ huí zòu shàng gǎn shèng ēn. bìng miǎn huáng hòu tóu guān, huáng tài zǐ chuān zhí, bìng xiè ēn qì. tài shàng fàn cì huáng tài zǐ lěi jīn qiàn bǎo pán zhǎn zǐ luó zǐ shā. nán běi nèi hù cì chéng yīng rén mù zi qián. zhǔ guǎn jìn wèi guān lǜ jìn wèi děng rén yú diàn mén wài xiè ēn. yòu rù wò cì xiǎo xiē. yuē èr kè, zài qǐng tài shàng wǎng zhì lè táng zài zuò, jiào fāng dà shǐ shēn zhèng dé jìn xīn zhì wàn suì xìng lóng qū lè pò duì wǔ, gè cì yín juàn yǒu chà. yòu yí yàn qīng huá, kàn pán sōng, gōng pín wǔ shí rén, jiē xiān zhuāng, zòu qīng lè, jìn jiǔ, bìng yá qián chéng xīn yì. yuē zhì wǔ zhǎn, tài shàng cì guān lǐ yù shū jí jiù zhāng bìng jīn gāng jīng, guān jiā què jìn yù shū zhēn cǎo qiān zì wén, tài shàng kàn le, shén xǐ yún:" dà gē jìn rì bǐ lì shén jìn." shàng qǐ xiè. tóng huáng tài zǐ bù zhì pán sōng xià, kàn yù shū shī. zài rù zuò, tài shàng xuān suǒ fěi cuì yīng wǔ bēi, guān lǐ yǔ huáng hòu qīn pěng bēi jìn jiǔ. tài shàng yuē:" cǐ shì xuān hé jiān wài guó jìn dào, kě yǐ xiè jīn. jiù yǐ wèi cì." shàng xiè ēn. shí tài shàng guān jiā bìng yǐ qī bā fēn zuì, suì zài fú shàng gài, lǜ huáng hòu tài zǐ xiè ēn, xuān píng niǎn jìn lǐ shēng niǎn. tài shàng xuān yù zhī shěng yún:" guān jiā yǐ zuì, kě yí lù xiǎo xīn zhào guǎn." zhī shěng děng lǐng shèng zhǐ hái nèi lái. zǎo shàng, qiǎn zhī shěng zhì gōng, gōng wèn èr shèng qǐ jū, bìng zòu yù qīn dào gōng xiè ēn. tài shàng jiù lìng tí jǔ wǎng wèn xìng jū, bìng miǎn dào gōng xíng lǐ. bā yuè èr shí yī rì, shòu shèng huáng tài hòu shēng chén. xiān shí rì, chē jià guò gōng, xiān zhì tài shàng chù qǐ jū, fāng zhì běn diàn jìn xiāng. cì huáng hòu huáng tài zǐ tài zǐ fēi zhuāng wén tài zǐ fēi zhāng niáng niáng yǐ xià bìng jìn xiāng qǐ jū. shàng zhì tài shàng nèi shū yuàn jìn fàn suǒ, suì zòu ān zhǐ hái nèi. shí èr rì, wǎn róng dào gōng, zhì xī biàn mén láng xià, xiān zhì tài shàng chù zòu qǐ jū, cì rù běn diàn jìn xiāng, zhí yǔ, miǎn xià jiē qǐ jū, dà nèi jìn xiāng. shí sān rì, zhī shěng jí dà guān dào gōng jìn xiāng, zhǎng jiù guǎn yā jìn fèng yín juàn dù dié děng bìng qī bǎo yín jīn qì mǐn, bǐ tiān shēn jié jiǎn bàn bìng zhū zi shí hào, bìng yú hòu diàn pù fàng. shí liù rì, běn diàn tí jǔ lǜ běn gōng guān shǔ jìn xiāng, bìng shè fàng shòu xīng jí shén xiān yì sī shū huà děng wù, gé lián zòu nuò miǎn qǐ jū tuì. cì rì, huáng tài hòu zhái qīn shǔ dào gōng jìn xiāng, bìng běn gōng rén lì hòu yuàn guān shǔ zuò yuàn shǐ chén děng bìng jié cì jìn xiāng. èr shí yī rì mǎo shí, huáng hòu xiān dào gōng, hòu jià dào, zhì tài shàng qián diàn qǐ jū, cì zhì běn gōng diàn chén kè wú" gōng" zì, guān jiā dì yī bān, huáng hòu dì èr bān, tài zǐ bìng tài zǐ fēi dì sān bān, gòng shàng shòu qì, tài hòu zhái qīn shǔ shàng shòu, bìng tóng tiān shēn jié yí. tài shàng yāo guān lǐ zhì qīng xīn táng jìn fàn suǒ, zhí yǔ bù chéng bǎi xì, yī lì zhī cì. wǔ chū èr kè zòu biàn jiù běn diàn dà táng miàn běi zuò, guān jiā huā mào ér shàng gài, huáng hòu sān chāi tóu guān, bìng cì zān huā. zhì wǔ zhǎn, bìng miǎn dà yī, fú guān lǐ biàn bèi ér fù zuò. dì qī zhǎn, xiǎo liú wǎn róng jìn zì zhì shí sè jú qiān qiū suì qū pò, nèi rù qióng qióng róu róu duì wǔ. shàng yú zi kù qǔ cì wǔ liǎng shù zhū zi yī hào xì sè běi duàn gè shí pǐ, tài hòu yòu cì qī bǎo huā shí zhī zhū cuì fú róng yuán lǐng chén kè" lǐng yuán" yī fù. yòu yí zuò líng zhī diàn yǒu mù xī chù jìn jiǔ. cì dào zhì lè táng zài zuò. zhì gèng hòu hái nèi. shí yuè èr shí èr rì, jīn shàng huáng dì huì qìng shèng jié. zhì rì, chē jià guò gōng, tài shàng shēng diàn qǐ jū qì, zān huā bài wǔ, jìn shòu jiǔ qì, tài shàng huí cì shòu jiǔ. cì zhì tài hòu diàn xíng lǐ xiáng jiàn dì yī juàn. cóng tài shàng zhì hòu yuàn méi pō kàn zǎo méi, yòu zhì huàn xī tíng kàn xiǎo chūn hǎi táng. wǔ chū zhì zài xīn táng pái dāng, guān jiā huàn sù mào ér, tài hòu cì guān lǐ nǚ lè èr shí rén, shàng zài bài xiè ēn. bìng jiào fāng dōu guǎn wáng xǐ děng jìn xīn zhì huì qìng wàn nián báo mèi qū pò duì wǔ, bìng cì yín juàn. tài hòu yǐ bái yù táo bēi cì shàng yù jiǔ yún:" xué qǔ lǎo diē nián jì zǎo zǎo hái jīng." shàng yǐn jiǔ, zài bài xiè ēn. sān zhǎn hòu, guān jiā huàn bèi ér, miǎn bài huáng hòu huàn tuán guān bèi ér tài zǐ miǎn xì guǒ, zài zuò. běn gōng yù shì liù rén, bìng shēng jùn fū rén, jiù cì gào xiè ēn, bìng zhào lì zhī sàn mù zi qián. tài shàng yòu cì guān lǐ yù jiǔ qì shí jiàn, lěi zhū qiàn bǎo qì mǐn yī qiān liǎng, kè sī zuò jīn lóng zhuāng huā ruǎn tào zǐ yī fù. shì yàn guān wú jùn wáng yǐ xià, gè cì jīn pán zhǎn pǐ duàn bìng qiáng wēi lù jiǔ xiāng chá děng. shì rì guān lǐ dà zuì, shēn hòu xuān xiāo yáo zi rù biàn mén shēng niǎn hái nèi. chún xī wǔ nián èr yuè chū yī rì, shàng guò dé shòu gōng qǐ jū, tài shàng liú zuò lěng quán jìn fàn suǒ qì, zhì shí qiáo tíng zi shàng kàn gǔ méi. tài shàng yuē:" tái méi yǒu èr zhǒng, yī zhǒng yí xìng zhāng gōng dòng zhě, tái xiǎn shén hòu, huā jí xiāng yī zhǒng chū yuè shàng, tái rú lǜ sī, zhǎng chǐ yú. jīn suì èr zhǒng tóng shí zhe huā, bù kě bù shǎo liú yī guān." shàng xiè yuē:" gōng lǐng shèng zhǐ." shàng huáng yīn yán:" duō rì bù jiàn shǐ hào." mìng nèi shì xuān zhào, jì zhì, qǐ jū qì, cì zuò, bìng zhào jū guǎng zhèng zǎo chū yán. jiào fāng zòu lè, chéng jì jiǔ sān xíng. tài shàng xuān suǒ shì shí, rú lǐ pó pó zá cài gēng hè sì lào miàn zāng sān zhū yí hú bǐng gē jiā tián shí děng shù zhǒng. tài shàng xiào wèi shǐ hào yuē:" cǐ jiē jīng shī jiù rén." gè hòu cì zhī. shǐ qǐ xiè. yòu yí yàn jìng lè táng, jǐn qiǎn lè gōng, quán yòng nèi rén dòng lè, qiě yòng pán jià, pǐn wèi bǎi yú zhǒng, jiǔ xíng wú suàn. yòu xuān suǒ huáng yù zǐ xīn kuí huā dà zhǎn, tài shàng qīn zì xuān quàn, shǐ pěng shāng wèi liǎng gōng shòu. shí jūn chén jiē yǐ zhān zuì, xiǎo nèi shì mì yǔ shǐ xiàng gōng yún:" shǎo zhuó." shàng wén zhī yuē:" mǎn zhuó bù fáng, dāng wèi lǎo xiān shēng yī zuì." tài shàng jí xǐ, cì shǐ shǎo bǎo yù dài yī tiáo bīng piàn nǎo zi yī jīn hé zǐ ní luó èr shí pǐ yù shū sì zhóu. shǐ xiāng xiè ēn ér tuì. chún xī liù nián sān yuè shí wǔ rì, chē jià guò gōng, gōng qǐng tài shàng tài hòu xìng jù jǐng yuán. cì rì, huáng hòu xiān dào gōng qǐ jū, rù mù cì huàn tóu miàn, hòu chē jià zhì, gōng fàn suǒ qì, cóng tài shàng tài hòu zhì jù jǐng yuán. tài shàng tài hòu zhì huì fāng diàn jiàng niǎn, shàng jí huáng hòu zhì cuì guāng jiàng niǎn, bìng rù wò cì xiǎo xiē. shàng yāo liǎng diàn zhì yáo jīn shǎo zuò, jìn fàn suǒ. tài shàng tài hòu bìng chéng bù niǎn, guān lǐ chéng mǎ, biàn yóu yuán zhōng, zài zhì yáo jīn xī xuān, rù yù yán. zhì dì sān zhǎn, dōu guǎn shǐ chén liú jǐng zhǎng gōng jìn xīn zhì fàn lán zhōu qǔ pò, wú xìng yòu wǔ, gè cì yín juàn. shàng qīn pěng yù jiǔ chuán shàng shòu jiǔ, jiǔ mǎn yù chuán, chuán zhōng rén wù, duō néng jǔ dòng rú huó, tài shàng xǐ jiàn yán sè. sàn liǎng gōng nèi guān jiǔ shí, bìng chéng yīng rén mù zi qián. suì zhì jǐn bì shǎng dà huā, sān miàn màn pō, mǔ dān yuē qiān yú cóng, gè yǒu yá pái jīn zì, shàng zhāng dà yàng bì yóu juàn mù. yòu bié jiǎn hào sè yàng yī qiān duǒ, ān dùn huā jià, bìng shì shuǐ jīng bō lí tiān qīng rǔ yáo jīn píng. jiù zhōng jiān chén xiāng zhuō ér yī zhī, ān dùn bái yù niǎn huā shāng zūn, yuē gāo èr chǐ, jìng èr chǐ sān cùn, dú chā" zhào diàn hóng" shí wǔ zhī. jìn jiǔ sān bēi, yīng suí jià guān rén nèi guān, bìng cì liǎng miàn cuì yè dī jīn mǔ dān yī zhī cuì yè mǔ dān chén xiāng bǐng jīn cǎi chén kè" sī" yù shū shàn gè yī bǎ. shì rì zhī zhāng lūn jìn hú zhōng tiān màn yún:" dòng tiān shēn chù, shǎng yāo hóng qīng yù, gāo zhāng yún mù, guó yàn tiān xiāng xiāng jìng xiù. qióng yuàn fēng guāng rú zuó, lù xǐ yāo yán chén kè" ráo", fēng chuán fù yù, yún yǔ wū shān yuē. chūn nóng rú jiǔ, wǔ yún tái xiè lóu gé. shèng dài dào qià gōng chéng, yī chén bù dòng, sì jìng wú míng tuò. lǚ yǒu fēng nián tiān zhù shùn, jī yè zēng lóng shān yuè. liǎng shì míng jūn, qiān qiū wàn suì, yǒng xiǎng shēng píng lè. dōng huáng chéng ruì, gèng wú yī piàn huā luò." cì jīn bēi pán fǎ jǐn děng wù. cǐ cí huò wèi shì kāng bó kě suǒ fù, zhāng lūn yǐ wèi jǐ zuò. yòu jìn jiǔ liǎng zhǎn, zhì qīng huī shǎo xiē. zhì cuì guāng dēng yù zhōu, rù lǐ hú, chū duàn qiáo, yòu zhì zhēn zhū yuán, tài shàng mìng jǐn mǎi hú zhōng guī yú fàng shēng, bìng xuān huàn zài hú mài mǎi děng rén. nèi shì yòng xiǎo cǎi qí zhāo yǐn, gè yǒu zhī cì. shí yǒu mài yú gēng rén sòng wǔ sǎo duì yù zì chēng:" dōng jīng rén shì, suí jià dào cǐ." tài shàng tè xuān shàng chuán qǐ jū, niàn qí nián lǎo, cì jīn qián shí wén yín qián yī bǎi wén juàn shí pǐ, réng lìng hòu yuàn gōng yīng fàn suǒ. shí cóng jià guān chéng xiàng zhào xióng shū mì shǐ wáng huái cān zhèng qián liáng chén bìng zài xiǎn yīng guān xī zhāi táng shì bān, gè cì jiǔ shí cuì huā shàn zi. zhì shēn shí yù zhōu shāo pō huā guāng tíng, zhì huì fāng shǎo xiē. shí tài shàng yǐ zuì, guān lǐ qīn fú shàng chuán, bìng chéng jiào ér hái nèi. dōu rén qīng chéng, jǐn chū guān zhān, zàn tàn shèng xiào. jiǔ yuè shí wǔ rì, míng táng dà lǐ. shí sān rì zhí yǔ, wèi shí zòu qǐng sù zhāi. běi nèi sòng tiān huā mó gū mì jiān shān yào zǎo ér rǔ táng qiǎo chuī huǒ shāo jiǎo ér děng. shí sì rì zǎo, chē jià yì jǐng líng gōng, huí tài miào sù zhāi. yǔ zhōng rì bù zhǐ, wǔ hòu tài shàng qiǎn tí jǔ zhì tài miào chuán yǔ guān jiā:" lián rì sì shì bù yì, suǒ yǒu shí liù rì yì gōng yǐn fú, yǐ yīn yǔ ní nìng láo dùn, kě miǎn dào gōng xíng lǐ. tiān qì yīn hán, qǐng guān jiā shàn jìn yù shàn, pín tiān yù fú." shèng zhǐ qiǎn zhǎng huí zòu:" shàng gǎn shèng ēn, zhì rì ruò dēng lóu sì shè shí, yī jiù yì gōng xíng lǐ. ruò zhí yǔ bù dēng mén shí, xù dāng zòu wén." zhì wǎn, yǔ bù zhǐ, xuān yù dà lǐ shǐ zhào xióng:" lái zǎo gèng bù chéng hé, zhǐ yòng xiāo yáo niǎn yì wén dé diàn zhì zhāi, yī yīng yí zhàng pái lì, bìng xíng fàng miǎn, cóng jià guān bìng cháng fú yǐ cóng." bìng qiǎn yù yào zòu wén běi nèi:" lái rì wèi zhí yǔ, gèng bù chéng hé, jǐn zūn shèng zhǐ, gèng bù guò gōng xíng yǐn fú lǐ." tài shàng lìng chuán yǔ guān jiā:" jì bù chéng hé, cǐ jiān yě bù chū qù kàn yě." dà lǐ shǐ zhào xióng suī yǐ dé zhǐ, yóu bù xǔ fàng sàn. shàng wén zhī yuē:" lái zǎo ruò bù qíng shí, yǒu hé miàn mù?" xióng wén zhī yuē:" zòng shǐ bù qíng dé zuì, bù guò bà xiāng ěr." jiān zhí bù kěn fàng sàn. zhì huáng hūn hòu yǔ zhǐ yuè míng, shàng dà xǐ, qiǎn nèi shì lǐ sī gōng xuān yù dà lǐ shǐ, réng jiù chéng hé, zài qiǎn yù yào zòu wén běi nèi, yǐ tiān qíng réng jiù chéng hé, hòu dēng mén sì shè qì, yì gōng xíng yǐn fú lǐ. shí wǔ rì qíng sè shèn jiā, chē jià zì tài miào chéng hé hái nèi, rì yìng yù páo, tiān yán shén xǐ, dōu mín jiē zàn tàn shèng dé. zhì yǐ shí, tài shàng zhí zi guān wǎng zhāi diàn chuán yǔ guān jiā:" qiě xǐ qíng míng, kě jiàn chéng xīn gǎn gé." cì yù yòng pǐ duàn yù pèi qī bǎo bì dāo zi shì jiàn sù shí guǒ yī děng, réng yù:" lián rì láo dùn, miǎn xíng yǐn fú lǐ." jīn shàng jiù qiǎn zhī shěng huí zòu:" shàng gǎn shèng ēn, tiān qì zhuǎn qíng, jiē tài shàng huáng dì shèng xīn gǎn gé. róng sì shè qì, yì gōng xíng lǐ, bìng xiè shèng ēn." shí liù rì dēng mén sì shè bì, chē jià yì gōng xiǎo cì jiàng niǎn, tí jǔ chuán tài shàng huáng shèng zhǐ: tè jiǎn bā bài, réng miǎn zhì shòu shèng chù yǐn fú. xíng lǐ bì, lüè zhì jiàng huá táng jìn fàn suǒ. zhī zhāng lūn jìn lín jiāng xiān cí yún:" wén dào tóng tíng sēn bǎo zhàng, shuāng fēng zhú yǔ qū yún. liù lóng fú niǎn xià qīng míng, xiāng suí luán shàn yuǎn, rì yìng zhě páo míng. lián juǎn tiān jiē rén dǐng dài, mǎn chéng xǐ qì yīn yūn, děng xián sàn zuò bā huāng chūn. yù zhī tiān yì hǎo, zuó yè yuè huá xīn." chún xī qī nián shí èr yuè èr shí bā rì, nán nèi qiǎn yù yào bìng hòu yuàn guān guǎn yā jìn fèng liǎng gōng shǒu suì hé shí zé jù jīn yín qián xiāo yè suì zhóu guǒ ér jǐn lì zhōng kuí bào zhàng gāo ér fǎ jiǔ chūn niú huā duǒ děng. jiù zòu zhī tài shàng huáng dì:" yuán rì yù xiān yì gōng cháo hè, rán hòu hái nèi yǐn jiàn dà jīn rén shǐ." tài shàng bù xǔ, chuán yǔ guān jiā:" zhì rì kě xiān yǐn jiàn rén shǐ qì, què xíng dào gōng." chún xī bā nián zhēng yuè yuán rì, shàng zuò zǐ chén diàn, yǐn jiàn rén shǐ qì, jí lǜ huáng hòu huáng tài zǐ tài zǐ fēi zhì dé shòu gōng xíng cháo hè lǐ xiáng jiàn dì yī juàn, bìng jìn chéng huà běn rén shǐ miàn mào xìng míng jí guǎn bàn wèn dá. shì suì tài shàng shèng shòu qī shí yǒu wǔ, jiù suì yù zài xíng qìng shòu lǐ, tài shàng bù xǔ, zhì shì nǎi mì jìn huáng jīn jiǔ qì èr qiān liǎng, shàng shì tài shàng yú luó mù táng xiāng nèi shuō huà, xuān yā qí dài zhào bìng xiǎo shuō rén sūn qí děng shí sì rén xià qí liǎng jú, gè cì yín juàn, gōng fàn suǒ qì, guān jiā gōng qǐng tài shàng tài hòu lái rì jiù nán nèi pái dāng. chū èr rì jìn zǎo shàn qì, qiǎn huáng tài zǐ dào gōng, gōng qǐng liǎng diàn bìng zhǐ yòng jiào ér, jìn wèi cù yōng rù nèi, guān jiā qīn zhì diàn mén gōng yíng, qīn fú tài shàng jiàng niǎn, zhì sǔn zhāi jìn chá, cì zhì qīng yàn diàn xián kàn shū huà wán qì, yuē wǔ shí chū, hòu yuàn gōng jìn sū jiǔ, shí sè áo zhǔ. wǔ zhèng èr kè, jiù líng xū pái dāng sān zhǎn, zhì è lǜ huá táng kàn méi. shàng jìn yín sān wàn liǎng huì zi shí wàn guàn. tài shàng yún:" gōng zhōng wú yòng qián chù, bù xū dé." shàng zài sān zòu qǐng, zhǐ shòu sān fēn zhī yī. wèi chū, xuě dà xià, zhèng shì là qián, tài shàng shén xǐ. guān jiā yún:" jīn nián zhèng qiàn xiē xuě, kě wèi jí shí." tài shàng yún:" xuě què shén hǎo, dàn kǒng zhǎng ān yǒu pín zhě." shàng zòu yún:" yǐ lìng yǒu sī bǐ qù nián bèi shù zhī sàn yǐ." tài shàng yì mìng tí jǔ guān yú běn gōng zhī bō guān huì, zhào cháo tíng shù mù fā xià lín ān fǔ, zhī sàn pín mín yī cì. yòu yí zhì míng yuǎn lóu, zhāng dēng jìn jiǔ. jié shǐ wú jū jìn xǐ xuě shuǐ lóng yín cí yún:" zǐ huáng gāo yàn xiāo tái, shuāng chéng xì jī qióng bāo suì. hé rén wèi bǎ, yín hé shuǐ jiǎn, jiǎ bīng dōu xǐ, yù yàng qián kūn, bā huāng tóng sè, le wú chén yì, xǐ bīng xiāo tài yè, nuǎn róng què, duān mén xiǎo, bān chū tuì. shèng zhǔ yōu mín shēn yì, zhuǎn hóng jūn, mǎn tiān hé qì, tài píng yǒu xiàng, sān gōng èr shèng, wàn nián qiān suì, shuāng yù bēi shēn, wǔ yún lóu jiǒng, bù fáng pín zuì, xì kàn lái, bú shì fēi huā, piàn piàn shì fēng nián ruì." shàng dà xǐ, cì dù jīn jiǔ qì èr bǎi liǎng xì sè duàn pǐ fù gǔ diàn xiāng gāo ér jiǔ děng. tài hòu mìng běn gōng gē bǎn sè gē cǐ qū jìn jiǔ, tài shàng jǐn zuì. zhì gèng hòu, xuān jiào ér rù biàn mén, shàng qīn fú tài shàng shàng niǎn hái gōng. chún xī jiǔ nián bā yuè shí wǔ rì, jià guò dé shòu gōng qǐ jū, tài shàng liú zuò zhì lè táng jìn zǎo shàn bì, mìng xiǎo nèi shì jìn cǎi gān chuí diào. shàng huáng yuē:" jīn rì zhōng qiū, tiān qì shén qīng, yè jiān bì yǒu hǎo yuè sè, kě shǎo liú kàn yuè le qù." shàng gōng lǐng shèng zhǐ, suǒ chē ér tóng guò shè tīng shè gōng, guān yù mǎ yuàn shǐ chén dǎ qiú, jìn shì shí, kàn shuǐ kuǐ lěi. wǎn yàn xiāng yuǎn táng, táng dōng yǒu wàn suì qiáo, zhǎng liù zhàng yú, bìng yòng wú jìn dào yù shí chéng, sì pàn diāo lòu lán kǎn, yíng chè kě ài, qiáo zhōng xīn zuò sì miàn tíng, yòng xīn luó bái luó mù gài zào, jí wèi yǎ jié. dà chí shí yú mǔ, jiē shì qiān yè bái lián. fán yù tà yù píng jiǔ qì xiāng lián qì yòng, bìng yòng shuǐ jīng. nán àn liè nǚ tóng wǔ shí rén zòu qīng lè, běi àn fú róng gāng yī dài, bìng shì jiào fāng gōng, jìn èr bǎi rén. dài yuè chū shàng, xiāo sháo qí jǔ, piǎo miǎo xiāng yīng, rú zài xiāo hàn. jì rù zuò, lè shǎo zhǐ. tài shàng zhào xiǎo liú guì fēi dú chuī bái yù shēng ní cháng zhōng xù, shàng zì qǐ zhí yù bēi, fèng liǎng diàn jiǔ, bìng yǐ lěi jīn qiàn bǎo zhù wǎn bēi pán děng cì guì fēi. shì yàn guān kāi fǔ céng dí gōng shàng hú zhōng tiān màn yī shǒu yún:" sù biāo bì, kàn tiān qú wěn sòng, yī lún míng yuè. cuì shuǐ yíng hú rén bú dào, bǐ shì shì jiān qiū bié. yù shǒu yáo shēng, yī shí tóng sè, xiǎo àn ní cháng dié. tiān jīn qiáo shàng, yǒu rén tōu jì xīn què. dāng rì shuí huàn yín qiáo, ā mán ér xì, yī xiào chéng chī jué. kěn xìn qún xiān gāo yàn chù, yí xià shuǐ jīng gōng què. yún hǎi chén qīng, shān hé yǐng mǎn, guì lěng chuī xiāng xuě. hé láo yù fǔ, jīn ōu qiān gǔ wú quē." shàng huáng yuē:" cóng lái yuè cí bù céng yòng jīn ōu shì, kě wèi xīn qí." cì jīn shù dài zǐ fān luó shuǐ jīng zhù wǎn yī fù. shàng yì cì bǎo zhǎn gǔ xiāng. zhì yī gēng wǔ diǎn hái nèi. shì yè gé jiāng xī xìng, yì wén tiān lè zhī shēng. chún xī shí nián bā yuè shí bā rì, shàng yì dé shòu gōng gōng qǐng liǎng diàn wǎng zhè jiāng tíng guān cháo. jìn zǎo shàn qì, yù niǎn yán ér jí nèi rén chē mǎ, bìng chū hòu cháo mén, xiān mìng xiū nèi sī yú zhè jiāng tíng liǎng páng zhuā fù xí wū wǔ shí jiān, zhì shì bìng yòng cǎi xié mù. dé zhǐ cóng jià bǎi guān, gè cì jiǔ shí, bìng miǎn shì bān, cóng biàn guān kàn. xiān shì gǎn pǔ jīn shān dōu tǒng sī shuǐ jūn wǔ qiān rén dǐ jiāng xià, zhì shì yòu mìng diàn sī xīn cì fáng jiāng shuǐ jūn lín ān fǔ shuǐ jūn bìng xíng yuè shì jūn chuán, bǎi bù xī xìng lóng shān liǎng yán, jìn qiān zhī. guǎn jūn guān yú jiāng miàn fēn bù wǔ zhèn, chéng qí nòng qí, biāo qiāng wǔ dāo, rú lǚ píng dì, diǎn fàng wǔ sè yān pào mǎn jiāng, jí yān shōu pào xī, zé zhū chuán jǐn cáng, bù jiàn yī zhī. fèng shèng zhǐ zì guǎn jūn guān yǐ xià, bìng xíng zhī kào yī cì. zì lóng shān yǐ xià, guì dǐ háo mín, cǎi mù fán èr shí yú lǐ, chē mǎ pián tián, jǐ wú xíng lù. xī xìng yī dài, yì jiē zhuā fù mù cì, cǎi xiù zhào jiāng, yǒu rú pù jǐn. shì jǐng nòng shuǐ rén, yǒu rú sēng ér liú zhù děng fán bǎi yú rén, jiē shǒu chí shí fú cǎi qí, tà làng zhēng xióng, zhí zhì hǎi mén yíng cháo. yòu yǒu tà hùn mù shuǐ kuǐ lěi shuǐ bǎi xì cuō nòng děng, gè chéng jì yì, bìng yǒu zhī cì. tài shàng xǐ jiàn yán sè, yuē:" qián táng xíng shèng, dōng nán suǒ wú." shàng qǐ zòu yuē:" qián táng jiāng cháo, yì tiān xià suǒ wú yǒu yě." tài shàng xuān yù shì yàn guān, lìng gè fù lèi jiāng yuè yī qǔ, zhì wǎn jìn chéng, tài shàng yǐ wú jū wèi dì yī, qí cí yún:" yù hóng yáo guà, wàng qīng shān yǐn yǐn, yī méi rú mǒ. hū jué tiān fēng chuī hǎi lì, hǎo sì chūn tíng chū fā, bái mǎ líng kōng, qióng áo jià shuǐ, rì yè cháo tiān què. fēi lóng wǔ fèng, yù cōng huán gǒng wú yuè. cǐ jǐng tiān xià yīng wú, dōng nán xíng shèng, wěi guān zhēn qí jué. hǎo sì wú ér fēi cǎi zhì, cù qǐ yī jiāng qiū xuě. huáng wū tiān lín, shuǐ xī yún yōng, kàn jī zhōng liú jí, wǎn lái bō jìng, hǎi mén fēi shàng míng yuè." liǎng gōng bìng yǒu xuān cì. zhì yuè shàng hái nèi. chún xī shí yī nián liù yuè chū yī rì, chē jià guò gōng, tài shàng mìng tí jǔ chuán zhǐ:" shèng shǔ, qǐng guān jiā miǎn bài." zhì nèi diàn qǐ jū, tài shàng lìng xiǎo nèi shì fú yè, miǎn bài xiè ēn, tài hòu chù yì miǎn bài. tài shàng yāo guān lǐ biàn bèi ér zhì lěng quán táng jìn zǎo shàn qì, tài shàng xuān yù yún:" jīn suì bǐ cháng nián rè shén." shàng qǐ dá yún:" fú zhōng zhèng yào rú cǐ." tài shàng yún:" jīn rì qiě liú zài cǐ nà liáng, dào wǎn qù. huò sān xǐng yǒu jǐn qiè wén zì, bù fáng jiù wò cì jìn chéng." shàng lǐng shèng zhǐ, suì tóng zhì" fēi lái fēng" kàn fàng shuǐ lián. shí hé huā shèng kāi, tài shàng zhǐ chí xīn yún:" cǐ zhǒng wǔ huā tóng gàn, jìn bó guī zì hú zhōu jìn lái, qián cǐ wèi jiàn yě." táng qián jiǎ shān xiū zhú gǔ sōng, bù jiàn rì sè, bìng wú shǔ qì. hòu yuàn xiǎo sī ér sān shí rén, dǎ xī qì chàng dào qíng. tài shàng yún:" cǐ shì zhāng lūn suǒ zhuàn gǔ zi cí." hòu yuàn jìn hàng xiè jiāng, xuě jìn bái jiǔ. shàng qǐ zòu yuē:" cǐ wù kǒng bù yí duō chī." tài shàng yuē:" bù fáng, fǎn jué shuǎng kuài." shàng yuē:" bì jìng shāng pí." tài shàng shǒu kěn. yīn xián shuō xuān hé jiān, gōng gōng měi yù sān fú, duō zài bì yù hú jí fēng quán guǎn wàn hé zhuāng děng chù nà liáng, cǐ chù liáng shén, měi cì shì yàn, suī jí shǔ zhōng, yì zhe nà ǎo ér yě. mìng xiǎo nèi shì xuān zhāng wǎn róng zhì qīng xīn táng fǔ qín, bìng lìng qí tóng xià qí, jí lìng nèi shì tóu hú dǔ sài lì wù zé jù. guān jiā jìn shuǐ jīng tí hú lián suǒ ér, kě shèng bái jiǔ èr dòu, bái yù shuāng lián bēi pán niǎn yù xiāng tuō ér yī tào, liù gè dà jīn pén, yī miàn shèng qī bǎo shuǐ xì, bìng xuān yā zhào xǐ děng jiào wǔ shuǐ zú. yòu jìn tài huáng hòu bái yù xiāng pò shàn bǐng ér sì bǎ lóng xián xiāng shù zhū pèi dài wǔ shí fù zhēn zhū xiāng náng děng wù. zhí zhì yǒu chū hái nèi.
乾道三年三月初十日,南內遣長至德壽宮奏知:"連日天氣甚好,欲一二曰間恭邀車駕幸聚景園看花,取自聖意選定一日。"太上云:"傳語官家,備見聖孝,但頻頻出去,不惟費用,又且勞動多少人。本宮後園亦有幾株好花,不若來日請官家過來閒看。"遂遣提舉官同到南內奏過遵依訖。次日進早膳後,車駕與皇后太子過宮起居二殿訖,先至燦錦亭進茶,宣召吳郡王、曾兩府已下六員侍宴,同至後苑看花。兩廊並是小內侍及幕士。效學西湖,鋪放珠翠、花朵、玩具、匹帛,及花籃、鬧竿、市食等,許從內人關撲。次至球場,看小內侍拋彩球、蹴鞦韆。又至射廳看百戲,依例宣賜。回至清妍亭看荼,就登御舟,繞堤閒遊。亦有小舟數十隻,供應雜藝、嘌唱、鼓板、蔬果,與湖中一般。太上倚闌閒看,適有雙燕掠水飛過,得旨令曾覿賦之,遂進《阮郎歸》云:"柳陰庭院占風光,呢喃春晝長。碧波新漲小池塘,雙雙蹴水忙。萍散漫,絮飛揚,輕盈體態狂。為憐流水落花香,銜將歸畫梁。"即登舟,知張掄進《柳梢青》云:"柳色初濃,余寒似水,纖雨如塵,一陣東風,紋微皺,碧沼鱗鱗。仙娥花月精神,奏鳳,鸞弦斗新,萬歲聲中,九霞杯內,長醉芳春。"曾覿和進云:"桃靨紅勻,梨腮粉薄,鴛徑無塵,鳳凌虛,龍池澄碧,芳意鱗鱗。清時酒聖花神,看內苑,風光又新,一部仙韶,九重鸞仗,天上長春。"各有宣賜。次至靜樂堂看牡丹,進酒三盞,太后邀太皇、官家同到劉婉容位奉華堂聽摘阮奏曲罷,婉容進茶訖,遂奏太后云:"本位近教得二女童,名瓊華、綠華,並能琴阮、下棋、寫字、畫竹、背誦古文,欲得就納與官家則劇。"遂令各呈伎藝,並進自製阮譜三十曲,太后遂宣賜婉容宣和殿玉軸、沉香槽三峽流泉正阮一面、白玉九芝道冠、北珠緣領道氅、銀絹三百匹兩,會子三萬貫。(陳刻"一百萬貫"似誤。)是日三殿並醉,酉牌還內。自此官里知太上聖意不欲頻出勞人,遂奏知太上,命修內司日下於北內後苑建造冷泉堂,疊巧石為飛來峰,開展大池,引注湖水,景物並如西湖。其西又建大樓,取蘇軾詩句,名之曰"聚遠",並是今上御名恭書。又御製堂記,太上賦詩,今上恭和,刻石堂上。是歲翰苑進《端午帖子》云:"聚遠樓前面面風,冷泉堂下水溶溶。人間炎熱何由到,真是瑤台第一重。"又曰:"飛來峰下水泉清,台沼經營不日成。境趣自超塵世外,何須方士覓蓬瀛。"皆紀實也。淳熙三年五月二十一日天申聖節。先十日,駕詣德壽宮進香,並進奉銀五萬兩,絹五千匹,錢五萬貫,度牒一百道,用綠油匣二百個。上貼簽云:"臣某(御名)謹進"。今幕士安頓寢殿前,候長到宮,移入殿上,並鋪放七寶金銀器皿等。十二日,皇后到宮進香排日,皇太子、皇太子妃,並大內職典等進香。至日卯時,車駕率皇后、太子、太子妃、文武百僚並詣宮上壽。車駕至小次降輦,太上遣本宮提舉傳旨減拜行禮。上回奏云:"上感聖恩,容臣依禮上壽。"太上再命減十拜。俟太上升殿,皇帝起居拜舞如儀,並率皇太子、百官奉上御酒。樂作,衛士山呼,駕興入幄次小歇,樂人再排立殿上,降簾,太上再坐,太后率皇后、太子妃上壽,六宮次第起居禮畢,退。上侍太上過寢殿,進早膳。太上令宣喚吳郡王等官前來伴話。上侍太上同往射廳看百戲,依例宣賜。再入幄次小歇,上遣長奏知太上:"午時二刻,恭請赴坐。"至期,車駕並赴德壽殿排當。自皇帝已下,並簪花侍宴。至第三盞,太上遣內侍請官家免花帽兒束帶,並卸上蓋衣。官里回奏上感聖恩。並免皇后頭冠,皇太子穿執,並謝恩訖。太上泛賜皇太子壘金嵌寶盤盞、紫羅紫紗。南北內互賜承應人目子錢。主管禁衛官率禁衛等人於殿門外謝恩。又入幄次小歇。約二刻,再請太上往至樂堂再坐,教坊大使申正德進新制《萬歲興龍曲》樂破對舞,各賜銀絹有差。又移宴清華,看蟠松,宮嬪五十人,皆仙妝,奏清樂,進酒,並衙前呈新藝。約至五盞,太上賜官里御書《急就章》並《金剛經》,官家卻進御書真草《千字文》,太上看了,甚喜云:"大哥近日筆力甚進。"上起謝。同皇太子步至蟠松下,看御書詩。再入坐,太上宣索翡翠鸚鵡杯,官里與皇后親捧杯進酒。太上曰:"此是宣和間外國進到,可以屑金。就以為賜。"上謝恩。時太上、官家並已七八分醉,遂再服上蓋,率皇后、太子謝恩,宣平輦近里升輦。太上宣諭知省云:"官家已醉,可一路小心照管。"知省等領聖旨還內來。早上,遣知省至宮,恭問二聖起居,並奏欲親到宮謝恩。太上就令提舉往問興居,並免到宮行禮。八月二十一日,壽聖皇太后生辰。先十日,車駕過宮,先至太上處起居,方至本殿進香。次皇后、皇太子、太子妃、莊文太子妃張娘娘已下並進香起居。上至太上內書院進泛索,遂奏安止還內。十二日,婉容到宮,至西便門廊下,先至太上處奏起居,次入本殿進香,值雨,免下階起居,大內進香。十三日,知省及大官到宮進香,長就管押進奉銀絹度牒等並七寶銀金器皿,(比天申節減半)並珠子十號,並於後殿鋪放。十六日,本殿提舉率本宮官屬進香,並設放壽星及神仙意思書畫等物,隔簾奏喏免起居退。次日,皇太后宅親屬到宮進香,並本宮人吏、後苑官屬、作苑使臣等並節次進香。二十一日卯時,皇后先到宮,候駕到,至太上前殿起居,次至本宮殿(陳刻無"宮"字),官家第一班,皇后第二班,太子並太子妃第三班,共上壽訖,太后宅親屬上壽,並同天申節儀。太上邀官里至清心堂進泛索,值雨不呈百戲,依例支賜。午初二刻奏辨就本殿大堂面北坐,官家花帽兒上蓋,皇后三釵頭冠,並賜簪花。至五盞,並免大衣,服官里便背兒赴坐。第七盞,小劉婉容進自製《十色菊》、《千秋歲》曲破,內入瓊瓊、柔柔對舞。上於子庫取賜五兩數珠子一號、細色北緞各十匹,太后又賜七寶花十枝、珠翠芙蓉緣領(陳刻"領緣")一副。又移坐靈芝殿有木犀處進酒。次到至樂堂再坐。至更後還內。十月二十二日,今上皇帝會慶聖節。至日,車駕過宮,太上升殿起居訖,簪花拜舞,進壽酒訖,太上回賜壽酒。次至太后殿行禮(詳見第一卷)。從太上至後苑梅坡看早梅,又至浣溪亭看小春海棠。午初至載忻堂排當,官家換素帽兒,太后賜官里女樂二十人,上再拜謝恩。並教坊都管王喜等進新制《會慶萬年》薄媚曲破對舞,並賜銀絹。太后以白玉桃杯賜上御酒云:"學取老爹年紀早早還京。"上飲酒,再拜謝恩。三盞後,官家換背兒,免拜;皇后換團冠背兒;太子免系裹,再坐。本宮御侍六人,並升郡夫人,就賜誥謝恩,並照例支散目子錢。太上又賜官里玉酒器十件,壘珠嵌寶器皿一千兩,克絲作金龍裝花軟套子一副。侍宴官吳郡王已下,各賜金盤盞、匹段、並薔薇露酒、香茶等。是日官里大醉,申後宣逍遙子入便門升輦還內。淳熙五年二月初一日,上過德壽宮起居,太上留坐冷泉進泛索訖,至石橋亭子上看古梅。太上曰:"苔梅有二種,一種宜興張公洞者,苔蘚甚厚,花極香;一種出越上,苔如綠絲,長尺余。今歲二種同時著花,不可不少留一觀。"上謝曰:"恭領聖旨。"上皇因言:"多日不見史浩。"命內侍宣召,既至,起居訖,賜坐,並召居廣、鄭藻初筵。教坊奏樂,呈伎酒三行。太上宣索市食,如李婆婆雜菜羹、賀四酪面、髒三豬胰、胡餅、戈家甜食等數種。太上笑謂史浩曰:"此皆京師舊人。"各厚賜之。史起謝。又移宴靜樂堂,盡遣樂工,全用內人動樂,且用盤架,品味百餘種,酒行無算。又宣索黃玉紫心葵花大盞,太上親自宣勸,史捧觴為兩宮壽。時君臣皆已沾醉,小內侍密語史相公云:"少酌。"上聞之曰:"滿酌不妨,當為老先生一醉。"太上極喜,賜史少保玉帶一條、冰片腦子一金合、紫泥羅二十匹、御書四軸。史相謝恩而退。淳熙六年三月十五日,車駕過宮,恭請太上、太后幸聚景園。次日,皇后先到宮起居,入幕次換頭面,候車駕至,供泛索訖,從太上、太后至聚景園。太上、太后至會芳殿降輦,上及皇后至翠光降輦,併入幄次小歇。上邀兩殿至瑤津少坐,進泛索。太上、太后並乘步輦,官里乘馬,遍遊園中,再至瑤津西軒,入御筵。至第三盞,都管使臣劉景長供進新制《泛蘭舟》曲破,吳興佑舞,各賜銀絹。上親捧玉酒船上壽酒,酒滿玉船,船中人物,多能舉動如活,太上喜見顏色。散兩宮內官酒食,並承應人目子錢。遂至錦壁賞大花,三面漫坡,牡丹約千餘叢,各有牙牌金字,上張大樣碧油絹幕。又別翦好色樣一千朵,安頓花架,並是水晶玻璃天青汝窯金瓶。就中間沉香卓兒一隻,安頓白玉碾花商尊,約高二尺,徑二尺三寸,獨插"照殿紅"十五枝。進酒三杯,應隨駕官人內官,並賜兩面翠葉滴金牡丹一枝、翠葉牡丹沉香柄金彩(陳刻"絲")御書扇各一把。是日知張掄進《壺中天慢》云:"洞天深處,賞妖紅輕玉,高張雲幕,國艷天香相競秀。瓊苑風光如昨,露洗妖妍(陳刻"嬈"),風傳馥郁,雲雨巫山約。春濃如酒,五雲台榭樓閣。聖代道洽功成,一塵不動,四境無鳴柝。屢有豐年天助順,基業增隆山嶽。兩世明君,千秋萬歲,永享昇平樂。東皇呈瑞,更無一片花落。"賜金杯盤、法錦等物。(此詞或謂是康伯可所賦,張掄以為己作。)又進酒兩盞,至清輝少歇。至翠光登御舟,入里湖,出斷橋,又至珍珠園,太上命盡買湖中龜魚放生,並宣喚在湖賣買等人。內侍用小彩旗招引,各有支賜。時有賣魚羹人宋五嫂對御自稱:"東京人氏,隨駕到此。"太上特宣上船起居,念其年老,賜金錢十文、銀錢一百文、絹十匹,仍令後苑供應泛索。時從駕官丞相趙雄、樞密使王淮、參政錢良臣並在顯應觀西齋堂侍班,各賜酒食、翠花扇子。至申時御舟捎泊花光亭,至會芳少歇。時太上已醉,官里親扶上船,並乘轎兒還內。都人傾城,盡出觀瞻,讚嘆聖孝。九月十五日,明堂大禮。十三日值雨,未時奏請宿齋。北內送天花蘑菇、蜜煎山藥棗兒、乳糖、巧炊、火燒、角兒等。十四日早,車駕詣景靈宮,回太廟宿齋。雨終日不止,午後太上遣提舉至太廟傳語官家:"連日祀事不易,所有十六日詣宮飲福,以陰雨泥濘勞頓,可免到宮行禮。天氣陰寒,請官家善進御膳,頻添御服。"聖旨遣長回奏:"上感聖恩,至日若登樓肆赦時,依舊詣宮行禮。若值雨不登門時,續當奏聞。"至晚,雨不止,宣諭大禮使趙雄:"來早更不乘輅,止用逍遙輦詣文德殿致齋,一應儀仗排立,並行放免,從駕官並常服以從。"並遣御藥奏聞北內:"來日為值雨,更不乘輅,謹遵聖旨,更不過宮行飲福禮。"太上令傳語官家:"既不乘輅,此間也不出去看也。"大禮使趙雄雖已得旨,猶不許放散。上聞之曰:"來早若不晴時,有何面目?"雄聞之曰:"縱使不晴得罪,不過罷相耳。"堅執不肯放散。至黃昏後雨止月明,上大喜,遣內侍李思恭宣諭大禮使,仍舊乘輅,再遣御藥奏聞北內,以天晴仍舊乘輅,候登門肆赦訖,詣宮行飲福禮。十五日晴色甚佳,車駕自太廟乘輅還內,日映御袍,天顏甚喜,都民皆讚嘆聖德。至已時,太上直子官往齋殿傳語官家:"且喜晴明,可見誠心感格。"賜御用匹緞、玉轡、七寶篦刀子、事件、素食、果衣等,仍諭:"連日勞頓,免行飲福禮。"今上就遣知省回奏:"上感聖恩,天氣轉晴,皆太上皇帝聖心感格。容肆赦訖,詣宮行禮,並謝聖恩。"十六日登門肆赦畢,車駕詣宮小次降輦,提舉傳太上皇聖旨:特減八拜,仍免至壽聖處飲福。行禮畢,略至絳華堂進泛索。知張掄進《臨江仙》詞云:"聞道彤庭森寶杖,霜風逐雨驅雲。六龍扶輦下青冥,香隨鸞扇遠,日映赭袍明。簾卷天街人頂戴,滿城喜氣氤氳,等閒散作八荒春。欲知天意好,昨夜月華新。"淳熙七年十二月二十八日,南內遣御藥並後苑官管押進奉兩宮守歲合食、則劇、金銀錢、消夜歲軸果兒、錦歷、鍾馗、爆仗、羔兒、法酒、春牛、花朵等。就奏知太上皇帝:"元日欲先詣宮朝賀,然後還內引見大金人使。"太上不許,傳語官家:"至日可先引見人使訖,卻行到宮。"淳熙八年正月元日,上坐紫宸殿,引見人使訖,即率皇后、皇太子、太子妃至德壽宮行朝賀禮(詳見第一卷),並進呈畫本人使面貌姓名及館伴問答。是歲太上聖壽七十有五,舊歲欲再行慶壽禮,太上不許,至是乃密進黃金酒器二千兩,上侍太上於欏木堂香內說話,宣押棋待詔並小說人孫奇等十四人下棋兩局,各賜銀絹,供泛索訖,官家恭請太上、太后來日就南內排當。初二日進早膳訖,遣皇太子到宮,恭請兩殿並只用轎兒,禁衛簇擁入內,官家親至殿門恭迎,親扶太上降輦,至損齋進茶,次至清燕殿閒看書畫玩器,約午時初,後苑恭進酥酒,十色熬煮。午正二刻,就凌虛排當三盞,至萼綠華堂看梅。上進銀三萬兩、會子十萬貫。太上云:"宮中無用錢處,不須得。"上再三奏請,止受三分之一。未初,雪大下,正是臘前,太上甚喜。官家云:"今年正欠些雪,可謂及時。"太上云:"雪卻甚好,但恐長安有貧者。"上奏云:"已令有司比去年倍數支散矣。"太上亦命提舉官於本宮支撥官會,照朝廷數目發下臨安府,支散貧民一次。又移至明遠樓,張燈進酒。節使吳琚進喜雪《水龍吟》詞云:"紫皇高宴蕭台,雙成戲擊瓊包碎。何人為把,銀河水翦,甲兵都洗,玉樣乾坤,八荒同色,了無塵翳,喜冰消太液,暖融鵲,端門曉,班初退。聖主憂民深意,轉鴻鈞,滿天和氣,太平有象,三宮二聖,萬年千歲,雙玉杯深,五雲樓迥,不妨頻醉,細看來,不是飛花,片片是豐年瑞。"上大喜,賜鍍金酒器二百兩、細色段匹、復古殿香羔兒酒等。太后命本宮歌板色歌此曲進酒,太上盡醉。至更後,宣轎兒入便門,上親扶太上上輦還宮。淳熙九年八月十五日,駕過德壽宮起居,太上留坐至樂堂進早膳畢,命小內侍進彩竿垂釣。上皇曰:"今日中秋,天氣甚清,夜間必有好月色,可少留看月了去。"上恭領聖旨,索車兒同過射廳射弓,觀御馬院使臣打球,進市食,看水傀儡。晚宴香遠堂,堂東有萬歲橋,長六丈余,並用吳進到玉石成,四畔雕鏤闌檻,瑩徹可愛,橋中心作四面亭,用新羅白羅木蓋造,極為雅潔。大池十餘畝,皆是千葉白蓮。凡御榻、御屏、酒器、香奩、器用,並用水晶。南岸列女童五十人奏清樂,北岸芙蓉岡一帶,並是教坊工,近二百人。待月初上,簫韶齊舉,縹緲相應,如在霄漢。既入座,樂少止。太上召小劉貴妃獨吹白玉笙《霓裳中序》,上自起執玉杯,奉兩殿酒,並以壘金嵌寶注碗杯盤等賜貴妃。侍宴官開府曾覿恭上《壺中天慢》一首云:"素飆碧,看天衢穩送,一輪明月。翠水瀛壺人不到,比似世間秋別。玉手瑤笙,一時同色,小按霓裳疊。天津橋上,有人偷記新闋。當日誰幻銀橋,阿瞞兒戲,一笑成痴絕。肯信群仙高宴處,移下水晶宮闕。雲海塵清,山河影滿,桂冷吹香雪。何勞玉斧,金甌千古無缺。"上皇曰:"從來月詞不曾用金甌事,可謂新奇。"賜金束帶、紫番羅水晶注碗一副。上亦賜寶盞古香。至一更五點還內。是夜隔江西興,亦聞天樂之聲。淳熙十年八月十八日,上詣德壽宮恭請兩殿往浙江亭觀潮。進早膳訖,御輦檐兒及內人車馬,並出候潮門,先命修內司於浙江亭兩旁抓縛席屋五十間,至是並用彩纈幕。得旨從駕百官,各賜酒食,並免侍班,從便觀看。先是澉浦金山都統司水軍五千人抵江下,至是又命殿司新刺防江水軍臨安府水軍並行閱試軍船,擺布西興、龍山兩岩,近千隻。管軍官於江面分布五陣,乘騎弄旗,標槍舞刀,如履平地,點放五色煙炮滿江,及煙收炮息,則諸船盡藏,不見一隻。奉聖旨自管軍官已下,並行支犒一次。自龍山已下,貴邸豪民,彩幕凡二十餘里,車馬駢闐,幾無行路。西興一帶,亦皆抓縛幕次,彩繡照江,有如鋪錦。市井弄水人,有如僧兒、留住等凡百餘人,皆手持十幅彩旗,踏浪爭雄,直至海門迎潮。又有踏混木、水傀儡、水百戲、撮弄等,各呈伎藝,並有支賜。太上喜見顏色,曰:"錢塘形勝,東南所無。"上起奏曰:"錢塘江潮,亦天下所無有也。"太上宣諭侍宴官,令各賦《酹江月》一曲,至晚進呈,太上以吳琚為第一,其詞云:"玉虹遙掛,望青山隱隱,一眉如抹。忽覺天風吹海立,好似春霆初發,白馬凌空,瓊鰲駕水,日夜朝天闕。飛龍舞鳳,郁蔥環拱吳越。此景天下應無,東南形勝,偉觀真奇絕。好似吳兒飛彩幟,蹴起一江秋雪。黃屋天臨,水犀雲擁,看擊中流楫,晚來波靜,海門飛上明月。"兩宮並有宣賜。至月上還內。淳熙十一年六月初一日,車駕過宮,太上命提舉傳旨:"盛暑,請官家免拜。"至內殿起居,太上令小內侍扶掖,免拜謝恩,太后處亦免拜。太上邀官里便背兒至冷泉堂進早膳訖,太上宣諭云:"今歲比常年熱甚。"上起答云:"伏中正要如此。"太上云:"今日且留在此納涼,到晚去。或三省有緊切文字,不妨就幄次進呈。"上領聖旨,遂同至"飛來峰"看放水簾。時荷花盛開,太上指池心云:"此種五花同干,近伯圭自湖州進來,前此未見也。"堂前假山、修竹、古松,不見日色,並無暑氣。後苑小廝兒三十人,打息氣唱道情。太上云:"此是張掄所撰《鼓子詞》。"後苑進沆瀣漿,雪浸白酒。上起奏曰:"此物恐不宜多吃。"太上曰:"不妨,反覺爽快。"上曰:"畢竟傷脾。"太上首肯。因閒說宣和間,公公每遇三伏,多在碧玉壺及風泉館、萬荷莊等處納涼,此處涼甚,每次侍宴,雖極暑中,亦着衲襖兒也。命小內侍宣張婉容至清心堂撫琴,並令棋童下棋,及令內侍投壺、賭賽、利物、則劇。官家進水晶提壺連索兒,可盛白酒二斗,白玉雙蓮杯盤、碾玉香脫兒一套,六個大金盆,一面盛七寶水戲,並宣押趙喜等教舞水族。又進太皇后白玉香珀扇柄兒四把、龍涎香數珠佩帶五十副、真珠香囊等物。直至酉初還內。