strong sān xiào lián ràng chǎn lì gāo míng strong
三孝廉讓產立高名
zǐ jīng zhī xià hái jiā rì, huā è lóu zhōng hé bèi shí.
紫荊枝下還家日,花萼樓中合被時。
tóng qì cóng lái xiōng yǔ dì, qiān qiū xiū yǒng dòu qí shī.
同氣從來兄與弟,千秋羞詠豆萁詩。
zhè shǒu shī, wèi quàn rén xiōng dì hé shùn ér zuò, yòng zhe èr gè gù shì, kàn guān tīng zài xià yī yī fēn pōu. dì yī jù shuō: zǐ jīng zhī xià hái jiā rì. xī shí yǒu tián shì xiōng dì sān rén, xiǎo tóng jū hé cuàn. zhǎng de qǔ qī jiào tián dà sǎo, cì de qǔ qī jiào tián èr sǎo. zhóu lǐ hé mù, bìng wú xián yán. wéi dì sān de nián xiǎo, suí zhe gē sǎo guò rì. hòu lái zhǎng dà qǔ qī, jiào tián sān sǎo. nà tián sān sǎo wèi rén bù xián, shì zhe zì jǐ yǒu xiē zhuāng lián, kàn jiàn fū jiā yī guō lǐ zhǔ fàn, yī zhuō shàng chī shí, bù yòng sī qián, bù dòng sī chèng, biàn sī fáng yào chī xiē dōng xī, yě bù fāng biàn, rì yè zài zhàng fū miàn qián cuān duō: gōng táng qián kù tián chǎn, dōu shì bó bo men zhǎng guǎn, yī chū yī rù, nǐ quán bù zhī dào. tā shì liàng lǐ, nǐ shì àn lǐ. yòng yī shuō shí, yòng shí shuō bǎi, nǎ lǐ xiǎo dé! mù jīn suī shuō tóng jū, dào dǐ yǒu gè sàn chǎng. ruò hái jiā dào xiāo fá xià lái, zhǐ kǔ dé nǐ nián yòu de. yī wǒ shuō, bù rú zǎo zǎo fēn xī, jiāng cái chǎn sān fēn bō kāi, gè rén zì qù yíng yùn, bù hǎo me? tián sān yī shí bèi qī yán suǒ huò, rèn wèi yǒu lǐ, yāng qīn qī duì gē ge shuō, yào fēn xī ér jū. tián dà tián èr chū shí bù kěn, bèi tián sān fū fù nèi wài lián lián cuī bī, zhǐ de yī yǔn. jiāng suǒ yǒu fáng chǎn qián gǔ zhī lèi, èr fēn bō kāi, fēn háo bù duō, fēn háo bù duō, fēn háo bù shǎo. zhǐ yǒu tíng qián yī kǔn dà zǐ jīng shù, jī zǔ chuán xià, jí qí mào shèng, jì yào xī jū, zhè shù guī zhe nǎ yī gè? kě xī zhèng zài kāi huā zhī jì, yě shuō bù dé le. tián dà zhì gōng wú sī, yì jiāng cǐ shù kǎn dào, jiāng cū běn fèn wèi sān jié, měi rén gè dé yī jié, qí yú líng zhī suì yè, lùn chèng fēn kāi. shāng yì yǐ tuǒ, zhǐ dài lái rì dòng shǒu.
這首詩,為勸人兄弟和順而作,用著二個故事,看官聽在下一一分剖。第一句說:「紫荊枝下還家日」。昔時有田氏兄弟三人,小同居合爨。長的娶妻叫田大嫂,次的娶妻叫田二嫂。妯娌和睦,並無閒言。惟第三的年小,隨著哥嫂過日。後來長大娶妻,叫田三嫂。那田三嫂為人不賢,恃著自己有些妝奩,看見夫家一鍋里煮飯,一桌上吃食,不用私錢,不動私秤,便私房要吃些東西,也不方便,日夜在丈夫面前攛掇:「公堂錢庫田產,都是伯伯們掌管,一出一入,你全不知道。他是亮里,你是暗裡。用一說十,用十說百,哪裡曉得!目今雖說同居,到底有個散場。若還家道消乏下來,只苦得你年幼的。依我說,不如早早分析,將財產三分撥開,各人自去營運,不好麼?」田三一時被妻言所惑,認為有理,央親戚對哥哥說,要分析而居。田大、田二初時不肯,被田三夫婦內外連連催逼,只得依允。將所有房產錢穀之類,二分撥開,分毫不多,分毫不多,分毫不少。只有庭前一捆大紫荊樹,積祖傳下,極其茂盛,既要析居,這樹歸著哪一個?可惜正在開花之際,也說不得了。田大至公無私,議將此樹砍倒,將粗本分為三截,每人各得一截,其餘零枝碎葉,論秤分開。商議已妥,只待來日動手。
cì rì tiān míng, tián dà huàn le liǎng gè xiōng dì, tóng qù kǎn shù. dào de shù biān kàn shí, zhī kū yè wēi, quán wú shēng qì. tián dà bǎ shǒu yī tuī, qí shù yīng shǒu ér dào gēn yá jù lù. tián dà zhù shǒu, xiàng shù dà kū. liǎng gè xiōng dì dào: cǐ shù zhí de shén me! xiōng zhǎng hé bì rú cǐ tòng xī! tián dà dào: wú fēi kū cǐ shù yě. sī wǒ xiōng dì sān rén, chǎn yú yī xìng, tóng yé hé mǔ, bǐ zhè shù zhī zhī yè yè, lián gēn ér shēng, fēn kāi bù dé. gēn shēng běn, běn shēng zhī, zhī shēng yè, suǒ yǐ róng shèng. zuó rì yì jiāng cǐ shù fēn wèi sān jié, shù bù rěn huó huó fēn lí, yī yè zì jiā kū sǐ. wǒ xiōng dì sān rén ruò fēn lí le, yì rú cǐ shù kū sǐ, qǐ yǒu róng shèng zhī rì? wú suǒ yǐ bēi āi ěr. tián èr sān wén gē ge suǒ yán, zhì qíng gǎn dòng: kě yǐ rén ér bù rú shù hū? suì xiāng bào zuò yī duī, tòng kū bù yǐ. dà jiā bù rěn fēn xī, qíng yuàn yī jiù tóng jū hé cuàn. sān fáng qī zǐ tīng dé táng qián kū shēng, chū lái kàn shí fāng zhī qí gù. dà sǎo èr sǎo, gè gè huān xǐ, wéi sān sǎo bù yuàn, kǒu chū yuàn yán. tián sān yào jiāng qī zhú chū. liǎng gè gē ge zài sān quàn zhù. sān sǎo xiū cán, hái fáng zì yì ér sǐ. cǐ nǎi zì zuò niè bù kě huó. zhè huà gē guò bù tí. zài shuō tián dà kě xī nà kē zǐ jīng shù, zài lái kàn qí shù wú zhěng lǐ, zì rán duān zhèng, zhī zhī zài huó, huā wēi chóng xīn, bǐ qián gèng jiā làn màn. tián dà huàn liǎng gè xiōng dì lái kàn le, gè rén jiē yà bù yǐ. zì cǐ tián shì lěi shì tóng jū. yǒu shī wèi zhèng:
次日天明,田大喚了兩個兄弟,同去砍樹。到得樹邊看時,枝枯葉萎,全無生氣。田大把手一推,其樹應手而倒根芽俱露。田大住手,向樹大哭。兩個兄弟道:「此樹值得甚麼!兄長何必如此痛惜!」田大道:「吾非哭此樹也。思我兄弟三人,產於一姓,同爺合母,比這樹枝枝葉葉,連根而生,分開不得。根生本,本生枝,枝生葉,所以榮盛。昨日議將此樹分為三截,樹不忍活活分離,一夜自家枯死。我兄弟三人若分離了,亦如此樹枯死,豈有榮盛之日?吾所以悲哀耳。」田二、三聞哥哥所言,至情感動:「可以人而不如樹乎?」遂相抱做一堆,痛哭不已。大家不忍分析,情願依舊同居合爨。三房妻子聽得堂前哭聲,出來看時方知其故。大嫂二嫂,各各歡喜,惟三嫂不願,口出怨言。田三要將妻逐出。兩個哥哥再三勸住。三嫂羞慚,還房自縊而死。此乃自作孽不可活。這話擱過不題。再說田大可惜那棵紫荊樹,再來看其樹無整理,自然端正,枝枝再活,花萎重新,比前更加爛熳。田大喚兩個兄弟來看了,各人嗟訝不已。自此田氏累世同居。有詩為證:
zǐ jīng huā xià shuō sān tián, rén hé rén lí huā yì rán.
紫荊花下說三田,人合人離花亦然。
tóng qì lián zhī yuán bù jiě, jiā zhōng mò tīng fù rén yán.
同氣連枝原不解,家中莫聽婦人言。
dì èr jù shuō huā è lóu zhōng hé bèi shí. nà huā è lóu zài shǎn xī zhǎng ān chéng zhōng, dà táng xuán zōng huáng dì suǒ jiàn. xuán zōng huáng dì jiù shì táng míng huáng. tā yuán shì táng jiā zōng shì, yīn wèi wéi shì luàn zhèng, wǔ sān qiú zhuān quán, míng huáng qǐ bīng zhū zhī, suì jí dì wèi. yǒu wǔ gè xiōng dì, jiē fēng wáng jué, shí hào wǔ wáng. míng huáng yǒu ài shén dǔ, qǐ yī zuò dà lóu, qǔ zhī yì, míng rì huā è. shí shí zhào wǔ wáng dēng lóu huān yàn. yòu zhì chéng dà màn, míng wèi wǔ wáng zhàng. zhàng zhōng zhǎng zhěn dà bèi, míng huáng hé wǔ wáng shí cháng tóng qǐn qí zhōng. yǒu shī wèi zhèng:
第二句說「花萼樓中合被時」。那花萼樓在陝西長安城中,大唐玄宗皇帝所建。玄宗皇帝就是唐明皇。他原是唐家宗室,因為韋氏亂政,武三囚專權,明皇起兵誅之,遂即帝位。有五個兄弟,皆封王爵,時號「五王」。明皇友愛甚篤,起一座大樓,取〉之義,名日花萼。時時召五王登樓歡宴。又製成大幔,名為「五王帳」。帳中長枕大被,明皇和五王時常同寢其中。有詩為證:
jié gǔ pín qiāo yù dí cuī, zhū lóu yàn bà xī yáng wēi.
羯鼓頻敲玉笛催,朱樓宴罷夕陽微。
gōng rén bǐng zhú tōng xiāo zuò, bù xìn jūn wáng yè bù guī.
宮人秉燭通宵坐,不信君王夜不歸。
dì sì jù shuō qiān qiū xiū yǒng dòu qí shī. hòu hàn wèi wáng cáo cāo zhǎng zi cáo pī, cuàn hàn chēng dì. yǒu dì cáo zhí, zì zi jiàn, cōng míng jué shì. cāo shēng shí zuì suǒ chǒng ài, jǐ biàn yù lì wèi sì ér bù guǒ. cáo pī xián qí jiù hèn, yù xún shì ér shā zhī. yī rì, zhào zi jiàn wèn yuē: xiān dì měi kuā rǔ shī cái mǐn jié, zhèn wèi zēng miàn shì. jīn xiàn rǔ qī bù zhī nèi, chéng shī yī shǒu. rú ruò bù chéng, dāng zuò rǔ qī kuáng zhī zuì. zi jiàn wèi jí qī bù, qí shī yǐ chéng, zhōng yù guī fěng zhī yì. shī yuē:
第四句說「千秋羞詠豆萁詩」。後漢魏王曹操長子曹丕,篡漢稱帝。有弟曹植,字子建,聰明絕世。操生時最所寵愛,幾遍欲立為嗣而不果。曹丕銜其舊恨,欲尋事而殺之。一日,召子建問曰:「先帝每夸汝詩才敏捷,朕未曾面試。今限汝七步之內,成詩一首。如若不成,當坐汝欺誑之罪。」子建未及七步,其詩已成,中寓規諷之意。詩曰:
zhǔ dòu rán dòu qí, dòu zài fǔ zhōng qì.
煮豆燃豆萁,豆在釜中泣。
běn shì tóng gēn shēng, xiāng jiān hé tài jí.
本是同根生,相煎何太急。
cáo pī jiàn shī gǎn qì, suì shì qián hèn. hòu rén yǒu shī wèi zhèng:
曹丕見詩感泣,遂釋前恨。後人有詩為證:
cóng lái chǒng guì qǐ cāi yí, qī bù shī chéng yì kě wēi.
從來寵貴起猜疑,七步詩成亦可危。
kān tàn fǔ qí chóu wèi yǐ, liù cháo gǔ ròu jǐn zhū yí.
堪嘆釜萁仇未已,六朝骨肉盡誅夷。
shuō huà de, wèi hé jīn rì jiǎng zhè liǎng sān gè gù shì? zhǐ wèi zì jiā yào shuō nà sān xiào lián ràng chǎn lì gāo míng. zhè duàn huà wén bù bǐ cáo pī jì kè, yě méi zi jiàn fēng liú, shèng rú zǐ jīng huā xià sān tián, huā è lóu zhōng zhū lǐ, suí nǐ bù hé shùn de dì xiōng, tīng zhe zài xià jiǎng zhè jié gù shì, dōu yào xué hǎo qǐ lái. zhèng shì:
說話的,為何今日講這兩三個故事?只為自家要說那《三孝廉讓產立高名》。這段話文不比曹丕忌刻,也沒子建風流,勝如紫荊花下三田,花萼樓中諸李,隨你不和順的弟兄,聽著在下講這節故事,都要學好起來。正是:
yào zhī tiān xià shì, xū dú gǔ rén shū.
要知天下事,須讀古人書。
zhè gù shì chū zài dōng hàn guāng wǔ nián jiān. nà shí tiān xià ān, wàn mín lè yè. cháo yǒu wú fèng zhī míng, yě wú gǔ jū zhī tàn. yuán lái hàn cháo qǔ shì zhī fǎ, bù bǐ jīn shí. tā bù yǐ kē mù qǔ shì, wéi píng zhōu jùn xuǎn jǔ. suī zé yǒu bó xué hóng cí xián liáng fāng zhèng děng kē, wéi yǐ xiào lián wèi zhòng. xiào zhě, xiào dì lián zhě, lián jié. xiào zé zhōng jūn, lián zé ài mín. dàn shì jǔ le xiào lián, biàn dé chū shēn zuò guān. ruò yī le jīn rì shì shì, zhōu xiàn kǎo gè tóng shēng, hái yǒu jǐ shí fēng jiàn shū, ruò shì jǔ xiào lián shí, bù zhī duō shǎo fēn shàng zuān cì, yī jiù shì fù guì zǐ dì zuān qù le. gū hán de biàn yǒu céng cān zhī xiào, bó yí zhī lián, xiū xiǎng yáng míng xiǎn xìng. zhǐ shì hàn shí fǎ dù shén miào, dàn shì jǔ guò yù rén xiào lián, qí rén ruò kùn rán yǒu cái yǒu dé, bù jū zī gé, zhòu áo shēng zhuó, lián jǔ zhǔ jù jì lù shòu shǎng ruò suǒ jǔ bù dé qí rén, hòu rì huò tān cái huài fǎ, qīng zé zuì chù, zhòng zé chāo méi, lián jǔ zhǔ yī tóng shòu zuì. nà jiàn rén de yǔ suǒ jiàn zhī rén, xiū qī xiāng guān, bù gǎn hú luàn. suǒ yǐ gōng dào dà míng, cháo bān qīng sù. bù zài huà xià.
這故事出在東漢光武年間。那時天下安,萬民樂業。朝有梧鳳之鳴,野無谷駒之嘆。原來漢朝取士之法,不比今時。他不以科目取士,惟憑州郡選舉。雖則有博學宏詞、賢良方正等科,惟以孝廉為重。孝者,孝弟;廉者,廉潔。孝則忠君,廉則愛民。但是舉了孝廉,便得出身做官。若依了今日事勢,州縣考個童生,還有幾十封薦書,若是舉孝廉時,不知多少分上鑽刺,依舊是富貴子弟鑽去了。孤寒的便有曾參之孝,伯夷之廉,休想揚名顯姓。只是漢時法度甚妙,但是舉過芋人孝廉,其人若困然有才有德,不拘資格,驟熬升擢,連舉主俱紀錄受賞;若所舉不得其人,後日或貪財壞法,輕則罪黜,重則抄沒,連舉主一同受罪。那薦人的與所薦之人,休戚相關,不敢胡亂。所以公道大明,朝班清肅。不在話下。
qiě shuō huì jī jùn yáng xiàn xiàn, yǒu yī rén xìng xǔ míng wǔ, zì zhǎng wén, shí wǔ suì shàng, fù mǔ shuāng wáng. suī rán yí xià xiē tián chǎn tóng pú, nài mén hù dān wēi, wú rén bāng zhù. gèng jiān yǒu liǎng gè xiōng dì, yī míng xǔ yàn, nián fāng jiǔ suì, yī míng xǔ pǔ, nián fāng qī suì, dōu zé yòu xiǎo wú zhī, zhōng rì gǎn zhe gē ge tí kū. nà xǔ wǔ rì zé gōng lǜ tóng pú, gēng tián zhǒng pǔ, yè zé tiāo dēng dú shū. dàn shì gēng zhǒng shí, èr dì suī wèi shèng chú, bì shǐ cóng páng guān kàn. dàn shì dú shí, bǎ liǎng gè xiǎo xiōng dì zuò yú àn páng, jiāng jù dú qīn kǒu chuán shòu, xì xì jiǎng jiě, jiào yǐ lǐ ràng zhī jié, chéng rén zhī dào. shāo bù lǜ jiào, zhé guì yú jiā miào zhī qián, tòng zì dū zé, shuō zì jǐ dé xíng bù zú, bù néng huà huì, yuàn fù mǔ yǒu líng, tūn yǒu èr dì, tì qì bù yǐ. zhí dài xiōng dì hào qì qǐng zuì, fāng cái qǐ shēn, bìng bù yǐ jí yán jù sè xiàng jiā yě. shì zhōng zhǐ yòng pù chén yī fù, xiōng dì sān rén tóng shuì. rú cǐ shù nián, èr dì jù yǐ zhǎng chéng, jiā shì yì jiàn fēng shèng. yǒu rén quàn xǔ wǔ qǔ qī, xǔ wǔ dá dào: ruò qǔ qī, biàn dāng yǔ èr dì bié jū. dǔ fū fù zhī ài, ér wàng shǒu zú zhī qíng, wú bù rěn yě. yáo shì zhòu zé tóng gēng, yè zé tóng dú, shí bì tóng qì, sù bì tóng chuáng. xiāng lǐ chuán chū gè dà míng, dōu chēng wèi xiào dì xǔ wǔ, yòu chuán chū jǐ jù kǒu hào, dào shì:
且說會稽郡陽羨縣,有一人姓許名武,字長文,十五歲上,父母雙亡。雖然遺下些田產童僕,奈門戶單微,無人幫助。更兼有兩個兄弟,一名許晏,年方九歲,一名許普,年方七歲,都則幼小無知,終日趕著哥哥啼哭。那許武日則躬率童僕,耕田種圃,夜則挑燈讀書。但是耕種時,二弟雖未勝鋤,必使從旁觀看。但是讀時,把兩個小兄弟坐於案旁,將句讀親口傳授,細細講解,教以禮讓之節,成人之道。稍不率教,輒跪於家廟之前,痛自督責,說自己德行不足,不能化誨,願父母有靈,吞牖二弟,涕泣不已。直待兄弟號泣請罪,方才起身,並不以疾言倨色相加也。室中只用鋪陳一副,兄弟三人同睡。如此數年,二弟俱已長成,家事亦漸豐盛。有人勸許武娶妻,許武答道:「若娶妻,便當與二弟別居。篤夫婦之愛,而忘手足之情,吾不忍也。」繇是晝則同耕,夜則同讀,食必同器,宿必同床。鄉里傳出個大名,都稱為「孝弟許武」,又傳出幾句口號,道是:
yáng xiàn xǔ jì zhǎng, gēng dú zhòu yè máng. jiào huì èr dì jù chéng háng, bú shì zhǎng xiōng shì fù niáng.
陽羨許季長,耕讀晝夜忙。教誨二弟俱成行,不是長兄是父娘。
shí zhōu mù jùn shǒu jù wén qí míng, jiāo zhāng jiàn jǔ, cháo tíng zhēng wèi yì láng, xià zhào huì jī jùn. tài shǒu fèng zhǐ, xí xià xiàn lìng, kè rì quàn jià. xǔ wǔ pò yú jūn mìng, liào nán tuī zǔ, fēn fù liǎng gè xiōng dì: zài jiā gōng gēng lì xué, yī kǒu wǒ zài jiā zhī shí, bù kě xiè fèi yè, yǒu fù xiān rén yí xùn. yòu zhǔ fù nú pú: jù yào xiǎo xīn ān fèn, tīng liǎng gè jiā zhǔ yì shǐ, zǎo qǐ yè mián, gòng fú jiā yè. zhǔ fù yǐ bì, shōu shí xíng zhuāng, bù yòng guān fǔ chē liàng, zì jǐ gù le jiǎo lì dēng chē, zhǐ dài yī gè tóng ér, wàng zhǎng ān jìn fā. bù yī rì, dào jīng cháo jiàn shòu zhí.
時州牧郡守俱聞其名,交章薦舉,朝廷徵為議郎,下詔會稽郡。太守奉旨,檄下縣令,刻日勸駕。許武迫於君命,料難推阻,吩咐兩個兄弟:「在家躬耕力學,一口我在家之時,不可懈廢業,有負先人遺訓。」又囑咐奴僕:「俱要小心安分,聽兩個家主役使,早起夜眠,共扶家業。」囑咐已畢,收拾行裝,不用官府車輛,自己雇了腳力登車,只帶一個童兒,望長安進發。不一日,到京朝見受職。
hū yī rì, sī xiǎng èr dì zài jiā, lì xué duō nián, bù jiàn zhōu jùn jiàn jǔ, chéng kǒng dài huāng shī yè, yì yù hái jiā shěng shì. suì shàng shū, qí lüè yún:
忽一日,思想二弟在家,力學多年,不見州郡薦舉,誠恐怠荒失業,意欲還家省視。遂上疏,其略云:
chén yǐ fēi cái, zāo féng shèng dài, zhì wèi tōng xiǎn, wèi móu bào chēng, gǎn tú xiá yì? dàn gǔ rén yún: rén shēng bǎi xíng, xiào dì wèi xiān. bù xiào yǒu sān, wú hòu wèi dà. xiān fù mǔ zǎo bèi, yù zhào wèi xiū chén dì èr rén, xué yè wèi lì chén sān shí wèi qǔ. wǔ tiān zǐ lǎn zòu, zhǔn gěi jiǎ zàn guī, mìng chéng chuán yī jǐn hái xiāng, fù cì huáng jīn èr shí jīn wèi hūn lǐ zhī fèi. xǔ wǔ xiè ēn cí cháo, bǎi guān jù yú jiāo wài sòng xíng. zhèng shì:
臣以菲才,遭逢聖代,致位通顯,未謀報稱,敢圖暇逸?但古人云:「人生百行,孝弟為先。」「不孝有三,無後為大。」先父母早背,域兆未修;臣弟二人,學業未立;臣三十未娶。五天子覽奏,准給假暫歸,命乘傳衣錦還鄉,復賜黃金二十斤為婚禮之費。許武謝恩辭朝,百官俱於郊外送行。正是:
bào dào jǐn yī guī gù lǐ, zhēng kuā bái wū chū gōng qīng.
報道錦衣歸故里,爭夸白屋出公卿。
xǔ wǔ jì guī, shěng shì xiān yíng yǐ bì, biàn nǎi nà hái guān gào, zhǐ tuī yǒu bìng, bù yuàn wèi guān. guò le xiē shí, cóng róng zhào èr dì zhì qián, xún qí xué yè zhī jìn tuì. xǔ yàn xǔ pǔ yīng dá rú liú, lǐ míng cí chàng. xǔ wǔ xīn zhōng dà xǐ. zài jī chá tián zhái zhī shù, bǐ qián huī kuò shù bèi, jiē èr dì qín jiǎn zhī suǒ jī yě. wǔ yú shì biàn fǎng lǐ zhōng liáng jiā nǔ: zǐ, xiān yǔ liǎng gè xiōng dì dìng qīn, zì jǐ fāng cái qǔ qī, xù yòu yǔ èr dì hūn pèi.
許武既歸,省視先塋已畢,便乃納還官誥,只推有病,不願為官。過了些時,從容召二弟至前,詢其學業之進退。許晏、許普應答如流,理明詞暢。許武心中大喜。再稽查田宅之數,比前恢廓數倍,皆二弟勤儉之所積也。武於是遍訪里中良家女子,先與兩個兄弟定親,自己方才娶妻,續又與二弟婚配。
yuē mò shù yuè, hū rán duì èr dì shuō dào: wú wén xiōng dì yǒu xī jū zhī yì. jīn wú yǔ rǔ, jiē yǐ qǔ fù, tián chǎn bù báo, lǐ yí gè lì mén hù. èr dì wěi wěi wéi mìng. nǎi zé rì zhì jiǔ, biàn zhào lǐ zhōng fù lǎo. sān jué yǐ guò, nǎi gào yǐ xī jū zhī shì. yīn xī zhào tóng pú zhì qián, jiāng suǒ yǒu jiā cái, yī yī fēn pōu. shǒu qǔ guǎng zhái zì yǔ, shuō dào: wú wèi wèi guì chén, mén yí, tǐ miàn bù kě bù sù. rǔ bèi lì tián gēng zuò, dé zhú lú máo shè zú yǐ. yòu yuè tián dì zhī jí, fán liáng tián xī guī zhī yǐ, jiāng qiāo báo zhě liàng gěi èr dì, shuō dào: wǒ bīn kè zhòng shèng, jiāo yóu rì guǎng, fēi zhuàng jiàn líng lì zhě, shuō dào: wú chū rù gēn suí, fēi cǐ bù zú yǐ gěi shǐ lìng. rǔ bèi hé lì gēng zuò, zhèng xū cǐ yú chǔn zhě zuò bàn, lǎo ruò kuì shí zú yǐ, bù xū duō rén, fèi rǔ yī shí yě.
約莫數月,忽然對二弟說道:「吾聞兄弟有析居之義。今吾與汝,皆已娶婦,田產不薄,理宜各立門戶。」二弟唯唯惟命。乃擇日治酒,遍召里中父老。三爵已過,乃告以析居之事。因悉召僮僕至前,將所有家財,一一分剖。首取廣宅自予,說道:「吾位為貴臣,門宜,體面不可不肅。汝輩力田耕作,得竹廬茅舍足矣。」又閱田地之籍,凡良田悉歸之已,將磽薄者量給二弟,說道:「我賓客眾盛,交遊日廣,非壯健伶俐者,說道:「吾出入跟隨,非此不足以給使令。汝輩合力耕作,正須此愚蠢者作伴,老弱饋食足矣,不須多人,費汝衣食也。」
zhòng fù lǎo yī xiàng zhī xǔ wǔ shì gè xiào dì zhī rén, zhè fān fēn cái, dìng rán cí duō jiù shǎo. bù xiǎng tā bān bān jiàn jiàn, zì zhàn pián yí. liǎng gè xiǎo xiōng dì suǒ de, bù jí tā shí fēn zhī wǔ, quán wú qiān ràng zhī xīn, dà yǒu qī líng zhī yì. zhòng rén xīn zhōng shèn shì bù píng, yǒu jǐ gè gāng zhí lǎo rén qì fèn bù guò, jìng zì qù le. yǒu gè xīn zhí kǒu kuài de, biàn xiǎng yào kāi kǒu, shuō gōng dào huà, yǔ liǎng gè xiǎo xiōng dì zuò qiáo zhǔ zhāng. qí zhōng yòu yǒu gè lǎo chéng de, bèi dì lǐ niē shǒu niē jiǎo, jiào tā mò shuō, yǐ cǐ bà le. nà jiào tā mò shuō de, yě yǒu xiē jiàn shí, tā dào: fù guì de rén, yǔ pín jiàn de rén, bú shì yì bān dù cháng. xǔ wǔ yǐ zuò le xiǎn guān, bǐ bù dé dāng chū le. cháng yán dào: shū bù jiān qīn. nǐ wǒ zhōng shì wài rén, zěn guǎn dé tā jiā shì. jiù shì hǎo yán xiāng quàn, liào wèi bì tīng cóng, wǎng fèi le chún shé, dào tiāo bō tā xiōng dì bù hé. tǎng huò zuò xiōng dì de kěn ràng gē ge, shí fēn zhī měi, nǐ wǒ yòu ǒu zhè xián qì zé shén!, ruò zuò xiōng dì de xīn shàng bù gān, bì rán zhēng lùn. děng tā zhēng lùn shí jié, wǒ men tì tā zuò gè zhǔ zhāng, què bú shì hǎo! zhèng shì:
眾父老一向知許武是個孝弟之人,這番分財,定然辭多就少。不想他般般件件,自占便宜。兩個小兄弟所得,不及他十分之五,全無謙讓之心,大有欺凌之意。眾人心中甚是不平,有幾個剛直老人氣忿不過,竟自去了。有個心直口快的,便想要開口,說公道話,與兩個小兄弟做喬主張。其中又有個老成的,背地裡捏手捏腳,教他莫說,以此罷了。那教他莫說的,也有些見識,他道:「富貴的人,與貧賤的人,不是一般肚腸。許武已做了顯官,比不得當初了。常言道:疏不間親。你我終是外人,怎管得他家事。就是好言相勸,料未必聽從,枉費了唇舌,到挑撥他兄弟不和。倘或做兄弟的肯讓哥哥,十分之美,你我又嘔這閒氣則甚!,若做兄弟的心上不甘,必然爭論。等他爭論時節,我們替他做個主張,卻不是好!」正是:
shì fēi gàn yǐ xiū duō guǎn, huà bù tóu jī mò qiáng yán.
事非干已休多管,話不投機莫強言。
yuán lái xǔ yàn xǔ pǔ, zì cóng méng gē ge jiào huì, zhī shū dá lǐ, quán yǐ xiào dì wèi zhòng, jiàn gē ge rú cǐ fēn xī, yǐ wèi lǐ zhī dāng rán, jué wú jǐ wēi bù píng de yì sī. xǔ wǔ fēn bō yǐ dìng, zhòng rén jiē sàn. xǔ wǔ jū zhōng zhù le zhèng fáng, qí zuǒ yòu xiǎo fáng, xǔ yàn xǔ pǔ gè zhù yī biān. měi rì lǜ lǐng jiā nú xià tián gēng zhǒng, xiá zé dú shū, shí shí jiāng yí yì kòu wèn gē ge, yǐ cǐ wèi cháng. zhóu lǐ zhī jiān, yě yǔ tā xiōng dì sān rén yì bān hé shùn. cóng cǐ lǐ zhōng fù lǎo, rén rén báo xǔ wǔ zhī suǒ wèi, dōu kě lián tā liǎng gè xiōng dì, sī xià yì lùn dào lù: xǔ wǔ shì gè jiǎ xiào lián, xǔ yàn xǔ pǔ cái shì gè zhēn xiào lián. tā sī niàn fù mǔ miàn shàng, yī tǐ tóng qì, tīng qí jiào huì, wěi wěi nuò nuò, bìng bù wéi ǎo, qǐ bú shì xiào? tā yòu zhòng yì qīng cái, rèn fēn duō shǎo, quán bù zhēng lùn, qǐ bú shì lián? qǐ chū lǐ zhōng chuán gè hǎo míng, jiào zuò xiào dì xǔ wǔ, rú jīn mǒ luò le wǔ zì, gǎi zuò xiào dì xǔ jiā, bǎ xǔ yàn xǔ pǔ nòng chū yī gè dà míng lái. nà hàn cháo qīng yì jí zhòng, yòu chuán chū jǐ jù kǒu hào, dào shì:
原來許晏、許普,自從蒙哥哥教誨,知書達禮,全以孝弟為重,見哥哥如此分析,以為理之當然,絕無幾微不平的意思。許武分撥已定,眾人皆散。許武居中住了正房,其左右小房,許晏、許普各住一邊。每日率領家奴下田耕種,暇則讀書,時時將疑義叩問哥哥,以此為常。妯娌之間,也與他兄弟三人一般和順。從此里中父老,人人薄許武之所為,都可憐他兩個兄弟,私下議論道路:「許武是個假孝廉,許晏、許普才是個真孝廉。他思念父母面上,一體同氣,聽其教誨,唯唯諾諾,並不違拗,豈不是孝?他又重義輕財,任分多少,全不爭論,豈不是廉?」起初里中傳個好名,叫做「孝弟許武」,如今抹落了武字,改做「孝弟許家」,把許晏、許普弄出一個大名來。那漢朝清議極重,又傳出幾句口號,道是:
jiǎ xiào lián, zuò guān yuán zhēn xiào lián, chū kǒu qián. jiǎ xiào lián, jù gāo xuān zhēn xiào lián, shǒu máo yán. jiǎ xiào, fù tián yuán zhēn xiào lián, zhí chú lián. zhēn wèi yù, jiǎ wèi wǎ, wǎ dēng shà, yù pāo yě. bù yí zhēn, zhǐ yí jiǎ.
假孝廉,做官員;真孝廉,出口錢。假孝廉,據高軒;真孝廉,守茅檐。假孝,富田園;真孝廉,執鋤鐮。真為玉,假為瓦,瓦登廈,玉拋野。不宜真,只宜假。
nà shí míng dì jí, xià zhào qiú xián, lìng yǒu sī fǎng wèn dǔ xíng yǒu xué zhī shì, dēng mén lǐ pìn, chuán yì zhì jīng. zhào shū dào huì jī jùn, jùn shǒu fèn yù gè xiàn. xiàn lìng píng xī yǐ zhī xǔ yàn xǔ pǔ ràng chǎn bù zhēng zhī shì, yòu zhí fù lǎo gōng jǔ tā zhēn xiào zhēn lián, xíng guò qí xiōng, bǎ èr rén shēn bào běn jùn. jùn shǒu hé zhōu mù jiē sù wén qí míng, yī tóng jǔ jiàn. xiàn lìng qīn dào qí mén, xià chē tóu yè, shǒu fèng xuán shù bó, bèi chén tiān zǐ qiú xián zhī yì. xǔ yàn xǔ pǔ qiān ràng bù yǐ. xǔ wǔ dào: yòu xué zhuàng xíng, jūn zǐ běn fèn zhī shì, wú dì bù kě gù cí.
那時明帝即,下詔求賢,令有司訪問篤行有學之士,登門禮聘,傳驛至京。詔書到會稽郡,郡守分諭各縣。縣令平昔已知許晏、許普讓產不爭之事,又值父老公舉他真孝真廉,行過其兄,把二人申報本郡。郡守和州牧皆素聞其名,一同舉薦。縣令親到其門,下車投謁,手奉玄束帛,備陳天子求賢之意。許晏、許普謙讓不已。許武道:「幼學壯行,君子本分之事,吾弟不可固辭。」
èr rén zhǐ de yīng zhào, bié le gē sǎo, chéng chuán dào yú zhǎng ān, cháo jiàn tiān zǐ. bài wǔ yǐ bì, tiān zǐ jīn kǒu yù yán, wèn dào: qīng shì xǔ wǔ zhī dì hū? yàn pǔ kòu tóu yīng zhào. tiān zǐ yòu dào: wén qīng jiā yǒu xiào dì zhī míng. qīng zhī lián ràng, yǒu guò yú xiōng, zhèn xīn jiā yuè. yàn pǔ kòu tóu dào: shèng yùn lóng xìng, pì mén fǎng luò, cǐ nǎi dì wáng shèng diǎn. jùn xiàn bù yǐ chén yàn chén pǔ wèi bù xiào, yǒu hùn shèng cōng. chén yòu shī hù shì, chéng xiōng wǔ jiào xùn, jīng jīng zì shǒu, gēng yún sòng dú zhī wài, bié wú tā zhǎng. dì děng hé néng jí xiōng wǔ zhī wàn yī. tiān zǐ wén duì, jiā qí qiān dé, jí rì jù bài wèi nèi shǐ. bù wǔ nián jiān, jiē zhì jiǔ qīng zhī wèi. jū guān suī bù rú nǎi xiōng hè hè zhī míng, rán mǎn cháo chēng wèi lián ràng. hū yī rì, xǔ wǔ zhì jiā shū yú èr dì. èr dì chāi kāi kàn zhī, shū yuē:
二人只得應詔,別了哥嫂,乘傳到於長安,朝見天子。拜舞已畢,天子金口玉言,問道:「卿是許武之弟乎?」晏、普叩頭應詔。天子又道:「聞卿家有孝弟之名。卿之廉讓,有過於兄,朕心嘉悅。」晏、普叩頭道:「聖運龍興,辟門訪落,此乃帝王盛典。郡縣不以臣晏臣普為不肖,有溷聖聰。臣幼失怙恃,承兄武教訓,兢兢自守,耕耘誦讀之外,別無他長。弟等何能及兄武之萬一。」天子聞對,嘉其謙德,即日俱拜為內史。不五年間,皆至九卿之位。居官雖不如乃兄赫赫之名,然滿朝稱為廉讓。忽一日,許武致家書於二弟。二弟拆開看之,書曰:
pǐ fū ér yīng pì zhào, shì huàn ér zhì jiǔ qīng, cǐ yì rén shēng zhī jí róng yě. èr shū yǒu yán: zhī zú bù rǔ, zhī zhǐ bù dài.
匹夫而膺辟召,仕宦而至九卿,此亦人生之極榮也。二疏有言:「知足不辱,知止不殆。」
jì wú chū lèi bá cuì zhī cái, yí jí liú yǒng tuì, yǐ bì xián lù. yàn pǔ dé shū, jí rì tóng shàng shū cí guān. tiān zǐ bù xǔ. shū sān shàng, tiān zǐ wèn zǎi xiàng wèi jūn dào: xǔ yàn xǔ pǔ zhuàng rù shì, bèi wèi jiǔ qīng. zhèn dài zhī bù báo, ér lǚ lǚ qiú tuì, hé yě? wèi jūn zòu dào: yàn pǔ xiōng dì èr rén, tiān xìng xiào yǒu. jīn xǔ wǔ jiǔ jū lín xià, ér yàn pǔ bìng jià tiān qú, qí xīn huò yǒu wèi ān. tiān zǐ dào: zhèn bìng zhào xǔ wǔ, shǐ xiōng dì sān rén tóng cháo fǔ zhèng hé rú? wèi jūn dào: chén chá yàn pǔ zhī yì, chū yú zhì chéng. bì xià bù ruò gū cóng suǒ qǐng, yǐ suì qí gāo. yì rì gèng xià zhào zhēng zhī. huò fǎng xiān cháo gù shì, jiù jìn yǔ yī dà jùn, yǐ zhǎn qí wèi jǐn zhī cái, yīn shǐ biàn dào guī shěng, zé bì xià hǎo xián zhī chéng, yǔ yàn pǔ yǒu ài zhī yì, liǎng dé zhī yǐ. tiān zǐ zhǔn zòu, jí bài xǔ yàn wèi dān yáng jùn tài shǒu, xǔ pǔ wèi wú jùn tài shǒu, gè cì huáng jīn èr shí jīn, kuān jiǎ sān yuè, yǐ jǐn xiōng dì zhī qíng. xǔ yàn xǔ pǔ xiè ēn cí cháo, gōng qīng jù chū guō dào shí lǐ zhǎng tíng, xiāng jiàn ér bié. yàn pǔ èr rén, xīng yè huí dào yáng xiàn, bài jiàn le gē ge, jiāng cháo tíng suǒ cì huáng jīn, jǐn shù xiàn chū. xǔ wǔ dào: zhè shì shèng shàng ēn cì, wú hé gǎn dāng! jiào èr dì gè zì shōu qù. cì rì, xǔ wǔ bèi xià sān shēng jì lǐ, lǜ lǐng èr dì dào fù mǔ fén yíng, bài diàn le bì, suí jí shè yàn biàn zhào lǐ zhōng fù lǎo. xǔ shì sān xiōng dì, dōu zuò le dà guān, suī rán tā bù yǐ fù guì jiāo rén, zì rán shēng shì hè yì. wén tā hū huàn, bù gǎn bù lái, liè měng jiā gè qǐng zì? nà shí zhòng fù lǎo lái dé yù jiā zhěng qí. xǔ wǔ shǒu pěng jiǔ zhī, qīn zì quàn jiǔ. zhòng rén dōu dào: zhǎng wén gōng yǔ èr gē sān gē jiē fēng zhī jiǔ, lǎo hàn bèi ān gǎn jiàn xiān! bǐ shí fēng sú chún hòu, xiāng dǎng xù chǐ, xǔ wǔ chū shì jǐ jiǔ, hái jiào yī jù zhǎng wén gōng. nà liǎng gè xiōng dì, yòu xià yī bèi le, suī shì jiǔ qīng zhī guì, xiāng zūn gù jiù, yī jiù chēng gē. xǔ wǔ dào: xià guān cǐ xí, zhuān qū zhū xiāng qīn xià jiàng, yǒu jù fèi fǔ yán fèng gào. bì xū mǎn yǐn sān bēi, fāng gǎn fèng wén. zhòng rén bèi quàn, zhǐ de chī le. xǔ wǔ jiào liǎng gè xiōng dì cì dì bǎ zhǎn, gè jìng yī bēi. zhòng rén yǐn bà, qí shēng dào: lǎo hàn bèi chéng xián kūn yù hòu ài, jiè huā xiàn fú, yě yào fèng jìng. xǔ wǔ děng sān rén, yì gè yǐn qì. zhòng rén dào: shì cái zhǎng wén gōng suǒ yù jīn yù zhī yán, lǎo hàn bèi gǒng tīng yǐ jiǔ, yuàn dé shì xià. xǔ wǔ dié liǎng gè zhǐ tóu, shuō jiāng chū lái. yán wú shù jù, shǐ tīng zhě máo gǔ sǒng rán. zhèng shì:
既無出類拔萃之才,宜急流勇退,以避賢路。晏、普得書,即日同上疏辭官。天子不許。疏三上,天子問宰相未均道:「許晏、許普壯入仕,備位九卿。朕待之不薄,而屢屢求退,何也?」未均奏道:「晏、普兄弟二人,天性孝友。今許武久居林下,而晏、普並駕天衢,其心或有未安。」天子道:「朕並召許武,使兄弟三人同朝輔政何如?」未均道:「臣察晏、普之意,出於至誠。陛下不若姑從所請,以遂其高。異日更下詔徵之。或仿先朝故事,就近與一大郡,以展其未盡之才,因使便道歸省,則陛下好賢之誠,與晏、普友愛之義,兩得之矣。」天子准奏,即拜許宴為丹陽郡太守,許普為吳郡太守,各賜黃金二十斤,寬假三月,以盡兄弟之情。許晏、許普謝恩辭朝,公卿俱出郭到十里長亭,相餞而別。晏、普二人,星夜回到陽羨,拜見了哥哥,將朝廷所賜黃金,盡數獻出。許武道:「這是聖上恩賜,吾何敢當!」教二弟各自收去。次日,許武備下三牲祭禮,率領二弟到父母墳塋,拜奠了畢,隨即設宴遍召里中父老。許氏三兄弟,都做了大官,雖然他不以富貴驕人,自然聲勢赫奕。聞他呼喚,不敢不來,浖獴加個請字?那時眾父老來得愈加整齊。許武手捧酒卮,親自勸酒。眾人都道:「長文公與二哥三哥接風之酒,老漢輩安敢僭先!」比時風俗淳厚,鄉黨序齒,許武出仕己久,還叫一句「長文公」。那兩個兄弟,又下一輩了,雖是九卿之貴,鄉尊故舊,依舊稱「哥」。許武道:「下官此席,專屈諸鄉親下降,有句肺腑言奉告。必須滿飲三杯,方敢奉聞。」眾人被勸,只得吃了。許武教兩個兄弟次第把盞,各敬一杯。眾人飲罷,齊聲道:「老漢輩承賢昆玉厚愛,借花獻佛,也要奉敬。」許武等三人,亦各飲訖。眾人道:「適才長文公所諭金玉之言,老漢輩拱聽已久,願得示下。」許武疊兩個指頭,說將出來。言無數句,使聽者毛骨聳然。正是:
chì yàn bù zhī dà péng, hé bó bù zhī hǎi ruò.
斥鷃不知大鵬,河伯不知海若。
shèng xián yī duàn kǔ xīn, yōng fū qǐ néng cè dù.
聖賢一段苦心,庸夫豈能測度。
xǔ wǔ dāng shí wèi zēng kāi tán, xiān liú xià lèi lái. xià dé zhòng rén jīng huáng wú cuò. liǎng gè xiōng dì huāng máng guì xià, wèn dào: gē ge hé shì bēi shāng? xǔ wǔ dào: wǒ de xīn shì, cáng zhī shù nián, jīn rì bù dé bù yán. zhǐ zhe yàn pǔ dào: zhǐ yīn wèi nǐ liǎng gè míng yù wèi chéng, shǐ wǒ zuò wéi xīn zhī shì, mào bù wěi zhī míng, yǒu diàn yú zǔ zōng, yí xiào yú xiāng lǐ, suǒ yǐ liú lèi. suì qǔ chū yī juàn cè jí, bǎ yǔ zhòng rén guān kàn. yuán lái tián dì wū zhái jí lì nián shōu liǎn mǐ sù bù bó zhī shù. zhòng rén hái wèi xiǎo qí yì. xǔ wǔ yòu dào: wǒ dāng chū jiào yù liǎng gè xiōng dì, yuán yào tā lì shēn xiū dào, yáng míng xiǎn qīn. bù xiǎng wǒ xū míng zǎo zhe, suì xiān xiǎn dá. èr dì zài jiā, gōng gēng lì xué, bù dé zhōu jùn zhēng pì. wǒ yù xiào gǔ rén qí dài fū nèi jǔ bù bì qīn, chéng kǒng bù zhī èr dì zhī xué xíng zhě, shuō tā yīn xiōng ér dé guān, wù le zhōng shēn míng jié. wǒ gù chàng wèi xī jū zhī yì, jiāng dà zhái liáng tián, qiáng nú qiǎo bì, xī jù wèi yǐ yǒu. dù wú dì sù dūn ài jìng, jué bù zhēng jìng. wú zàn mào tān tāo zhī jī, wú dì yǒu lián ràng zhī míng. kùn méng xiāng lǐ gōng píng, róng yīng zhēng pìn. jīn wèi liè gōng qīng, guān cháng wú diàn, wú zhì yǐ suì yǐ. zhè xiē tián fáng nú bì, dōu shì gōng gòng zhī wù, wú qǐ kě yī rén dú xiǎng! zhè jǐ nián yǐ lái, suǒ shōu mǐ gǔ bù bó, fēn háo bù gǎn wàng yòng, jǐn shù kāi zài zài nà cè jí shàng. jīn rì jiāo fù èr dì, biǎo wèi xiōng de xiàng lái xīn jī, yě jiào zhòng xiāng zūn dé zhī.
許武當時未曾開談,先流下淚來。嚇得眾人驚惶無措。兩個兄弟慌忙跪下,問道:「哥哥何事悲傷?」許武道:「我的心事,藏之數年,今日不得不言。」指著晏、普道:「只因為你兩個名譽未成,使我作違心之事,冒不韙之名,有玷於祖宗,貽笑於鄉里,所以流淚。」遂取出一卷冊籍,把與眾人觀看。原來田地屋宅及歷年收斂米粟布帛之數。眾人還未曉其意。許武又道:「我當初教育兩個兄弟,原要他立身修道,揚名顯親。不想我虛名早著,遂先顯達。二弟在家,躬耕力學,不得州郡徵辟。我欲效古人祁大夫內舉不避親,誠恐不知二弟之學行者,說他因兄而得官,誤了終身名節。我故倡為析居之議,將大宅良田,強奴巧婢,悉據為已有。度吾弟素敦愛敬,決不爭競。吾暫冒貪饕之跡,吾弟有廉讓之名。困蒙鄉里公評,榮膺徵聘。今位列公卿,官常無玷,吾志已遂矣。這些田房奴婢,都是公共之物,吾豈可一人獨享!這幾年以來,所收米谷布帛,分毫不敢妄用,盡數開載在那冊籍上。今日交付二弟,表為兄的向來心跡,也教眾鄉尊得知。」
zhòng fù lǎo dào cǐ, fāng zhī xǔ wǔ xiān nián xī chǎn yī piàn kǔ xīn, zì kuì jiàn shí dī wēi, bù néng kuī cè, qí shēng chēng tàn bù yǐ. zhǐ yǒu xǔ yàn xǔ pǔ kū dào zài dì, yǒu lèi xiōng zhǎng. jīn rì ruò fēi xiōng zhǎng zì shuō, dì bèi dōu zài mèng zhōng. xiōng zhǎng shèng dé, cóng gǔ wèi yǒu. zhǐ shì dì bèi bù xiào zhī zuì, wàn fēn nán shú. zhè xiē xiǎo jiā cái, yuán shì xiōng zhǎng kǔ zhēng lái de, hé gāi xiōng zhǎng guǎn yè. dì bèi yī shí zì zú, bù xiāo xiōng zhǎng guà niàn. xǔ wǔ dào: zuò gē de lì tián yǒu nián, pō zhī shēng zhí. kuàng qiě huàn qíng yǐ dàn, biàn dāng lǎo yú chú, yǐ zhōng tiān nián. èr dì nián fù lì qiáng, fāng sī mín shè, yí zī zhuāng chǎn, yǐ zhōng lián jié. yàn pǔ yòu dào: gē ge wèi dì bèi ér cè jí, liáo jiǎn dì bèi wàn yī zhī zuì.
眾父老到此,方知許武先年析產一片苦心,自愧見識低微,不能窺測,齊聲稱嘆不已。只有許晏、許普哭倒在地,有累兄長。今日若非兄長自說,弟輩都在夢中。兄長盛德,從古未有。只是弟輩不肖之罪,萬分難贖。這些小家財,原是兄長苦掙來的,合該兄長管業。弟輩衣食自足,不消兄長掛念。」許武道:「做哥的力田有年,頗知生殖。況且宦情已淡,便當老於鋤,以終天年。二弟年富力強,方司民社,宜資莊產,以終廉節。」晏、普又道:「哥哥為弟輩而冊籍,聊減弟輩萬一之罪。」
zhòng fù lǎo jiàn tā xiōng dì sān rén jiāo xiāng tuī ràng, nǐ bù shōu, wǒ bù shòu, yī qí xiàng qián quàn dào: xián kūn yù suǒ yán, dōu zé yì bān dào lǐ. zhǎng wén gōng ruò dú dé le zhè tián chǎn, bù jiàn dé xiàng lái chéng quán liǎng wèi zhè yī duàn kǔ xīn liǎng wèi ruò jìng shòu le, yòu fù le lìng xiōng zhǎng wén gōng zhè yī duàn měi yì. yī lǎo hàn bèi yú jiàn, yí zuò sān gǔ jūn fēn, wú hòu wú báo, zhè cái jiàn xiōng yǒu dì gōng, gè jǐn qí dào. tā sān gè wū zì nǐ tuī wǒ ràng. nà fù lǎo zhōng yǒu qián fān nà jǐ gè gāng zhí de, tǐng shēn xiàng qián, lì shēng shuō dào: wú děng shì cái fèn chù, shén dé zhòng yōng zhī dào, ruò zài tuī xùn, biàn shì jiǎo qíng gū yù le. bǎ zhè cè jí lái, dài lǎo hàn yǔ nǐ fēn pōu. xǔ wǔ dì xiōng sān rén, gèng bù gǎn duō yán, zhǐ de píng tā zhǔ zhāng, dāng shí jiāng tián chǎn pèi dā sān gǔ fēn kāi, gè zì guǎn yè. zhōng jiān dà zhái, réng jiù xǔ wǔ jū zhù. zuǒ yòu wū yǔ zhǎi xiá, yǐ suǒ zài sù bó zhī shù bǔ cháng yàn pǔ, tā rì zì xíng gǎi zào. qí tóng bì, yì jiē fēn pài. zhòng fù lǎo dōu chēng wèi gōng píng. xǔ wǔ děng sān rén shī lǐ zuò xiè, yāo rù zhèng xí yǐn jiǔ, jǐn huān ér sàn.
眾父老見他兄弟三人交相推讓,你不收,我不受,一齊向前勸道:「賢昆玉所言,都則一般道理。長文公若獨得了這田產,不見得向來成全兩位這一段苦心;兩位若逕受了,又負了令兄長文公這一段美意。依老漢輩愚見,宜作三股均分,無厚無薄,這才見兄友弟恭,各盡其道。」他三個兀自你推我讓。那父老中有前番那幾個剛直的,挺身向前,厲聲說道:「吾等適才分處,甚得中庸之道,若再推遜,便是矯情沽譽了。把這冊籍來,待老漢與你分剖。」許武弟兄三人,更不敢多言,只得憑他主張,當時將田產配搭三股分開,各自管業。中間大宅,仍舊許武居住。左右屋宇窄狹,以所在粟帛之數補償晏、普,他日自行改造。其僮婢,亦皆分派。眾父老都稱為公平。許武等三人施禮作謝,邀入正席飲酒,盡歡而散。
xǔ wǔ xīn zhōng zhōng yǐ qián xiāng xī chǎn zhī shì wèi qiàn, yù jiāng suǒ de liáng tián zhī bàn, lì wèi yì zhuāng, yǐ shàn xiāng lǐ, xǔ yàn xǔ pǔ wén zhī, yì gè chū jǐ chǎn xiāng zhù. lǐ zhōng rén rén tàn fú, yòu chuán chū jǐ jù kǒu hào lái, dào shì: zhēn xiào lián, wéi xǔ wǔ shuí jì zhī? yàn yǔ pǔ. dì bù zhēng, xiōng bù qǔ. zuò yì zhuāng, shàn xiāng lǐ, wū hū xiào lián shuí kě bǐ!
許武心中終以前香析產之事為歉,欲將所得良田之半,立為義莊,以贍鄉里,許晏、許普聞知,亦各出己產相助。里中人人嘆服,又傳出幾句口號來,道是:真孝廉,惟許武;誰繼之?晏與普。弟不爭,兄不取。作義莊,贍鄉里,嗚呼孝廉誰可比!
yàn pǔ gǎn xiōng zhī yì, yòu jiāng cháo tíng suǒ cì huáng jīn, dà shì niú jiǔ, rì rì yāo lǐ zhōng fù lǎo yǔ gē ge huì yǐn. rú cǐ sān yuè, jià qī yǐ mǎn, yàn pǔ bù rěn yǔ gē ge fēn bié, gè yào nà hái guān gào. xǔ wǔ zài sān quàn yù, zé yǐ dà yì, èr rén zhǐ de tīng cóng, gè xié qī xiǎo fù rèn.
晏、普感兄之義,又將朝廷所賜黃金,大市牛酒,日日邀里中父老與哥哥會飲。如此三月,假期已滿,晏、普不忍與哥哥分別,各要納還官誥。許武再三勸諭,責以大義,二人只得聽從,各攜妻小赴任。
què shuō lǐ zhōng fù lǎo, jiāng xǔ wǔ yī mén xiào dì zhī shì, bèi xì shēn wén jùn xiàn, jùn xiàn wèi zhī zòu wén. shèng zhǐ mìng yǒu sī jīng biǎo qí mén, chēng qí lǐ wèi xiào dì lǐ. hòu lái sān gōng jiǔ qīng, jiāo zhāng jiàn xǔ wǔ dé xíng jué lún, bù yí yì zhī tián yě, lèi zhào qǐ yòng. xǔ wǔ zhǐ bù fèng zhào, yǒu rén wèn qí yuán gù, xǔ wǔ dào: liǎng dì zài cháo jū wèi zhī shí, wú céng fěng yǐ zhī zú zhī zhǐ. wǒ ruò jīn rì fù chū yīng zhào, shì zì shí qí wú le. kuàng fāng jīn zhāo tíng zhī shàng, shì fēi xiāng jī, shì lì xiāng qīng, kǒng fēi jìn shēn zhī fú bù rú gōng gēng lè dào zhī wèi yù ěr. rén jiē fú qí gāo jiàn.
卻說里中父老,將許武一門孝弟之事,備細申聞郡縣,郡縣為之奏聞。聖旨命有司旌表其門,稱其里為孝弟里。後來三公九卿,交章薦許武德行絕倫,不宜逸之田野,累詔起用。許武只不奉詔,有人問其緣故,許武道:「兩弟在朝居位之時,吾曾諷以知足知止。我若今日復出應詔,是自食其吾了。況方今朝廷之上,是非相激,勢利相傾,恐非縉紳之福;不如躬耕樂道之為愈耳。」人皆服其高見。
zài shuō yàn pǔ dào rèn, shǒu qí nǎi xiōng zhī jiào, gè yǐ qīng jié zì lì, dà yǒu zhèng shēng. hòu wén qí xiōng gāo zhì, bù kěn chū shì. dì xiōng xiāng yuē, gè jiāng yìn shòu nà hái, bēn huí tián lǐ, rì fèng qí xiōng wèi shān shuǐ zhī yóu, jǐn lǎo bǎi nián ér zhōng. xǔ shì zi sūn chāng mào, lěi dài yì guān bù jué, zhì jīn chēng wèi xiào dì xǔ jiā yún. hòu rén zuò gē tàn dào:
再說晏、普到任,守其乃兄之教,各以清節自勵,大有政聲。後聞其兄高致,不肯出仕。弟兄相約,各將印綬納還,奔回田裡,日奉其兄為山水之游,盡老百年而終。許氏子孫昌茂,累代衣冠不絕,至今稱為「孝弟許家」雲。後人作歌嘆道:
jīn rén xiōng dì duō fēn chǎn, gǔ rén xiōng dì yì fēn chǎn.
今人兄弟多分產,古人兄弟亦分產。
gǔ rén fēn chǎn chéng dì míng, jīn rén fēn chǎn dàn xiāo zhēng.
古人分產成弟名,今人分產但囂爭。
gǔ rén zì wū wèi yì, jīn rén zì wū zhēng wēi lì.
古人自污為義,今人自污爭微利。
xiào yì míng gāo shēn bìng róng, wēi lì xiāng zhēng jiā gòng qīng.
孝義名高身並榮,微利相爭家共傾。
ān dé jǐn jū xiào dì lǐ, què bǎ xì qiáng rén kuì sǐ.
安得盡居孝弟里,卻把鬩牆人愧死。