strong zhāng shū ér qiǎo zhì tuō yáng shēng strong
張淑兒巧智脫楊生

zì xī cái wèi shāng mìng rèn, cóng lái zhì nǎi hù shēn fú.
自昔財為傷命刃，從來智乃護身符。

zéi kūn dú shǒu móu wén shì, shū nǚ shuāng móu shí jùn rú.
賊髡毒手謀文士，淑女雙眸識俊儒。

yǐ xìng yú shēng táo mì wǎng, shuí zhī hǎo shì zài qióng tú?
已幸餘生逃密網，誰知好事在窮途？

yī zhāo huò bǎ fēng zhāng zòu, xuě yuàn chóu ēn xiǎn zhàng fū.
一朝獲把封章奏，雪怨酬恩顯丈夫。

huà shuō zhèng dé nián jiān, yǒu gè jǔ rén, xìng yáng míng yán hé, biǎo zì yuán lǐ, yuán shì sì chuān chéng dū fǔ jí guàn. zǔ shàng liú yù nán zhí lì yáng zhōu fǔ dì fāng zuò kè, suì zhù yáng zhōu jiāng dū xiàn. cǐ rén shēng de jī rú xuě yūn, chún ruò zhū tú, yī gè liǎn ér, qià xiàng yáng zhī bái yù niǎn chéng de, nà lǐ yǒu shén me péi kǎi, nà lǐ yǒu shén me wáng yǎn? zhè gè yáng yuán lǐ, biàn zhēn zhèng shì shén qīng qì qīng dì yī pǐn de rén wù. gèng jiān tā wén cái tiān zòng, xué wèn sù chéng, kāi zhe gǔ shū bù yè, yī shuāng shǒu bú zhù de fān, xī lì huō cì, bù gōu chī yī bēi chá shí hòu, biàn kàn wán yī bù. rén zhī dào tā chá diǎn piān shù, nà xiǎo dé jīng tā yī zhǎn, zhú xíng zhú jù, dōu xī làn de shú zài dǔ zi lǐ tóu. yī yù zuò wén shí jié, pù zhe zhǐ, yán zhuó mò, zhàn zhe bǐ jiān, sōu sōu shēng, sù sù shēng, zhí huī dào dǐ, hǎo xiàng měng yǔ bān sǎ mǎn yī zhǐ, jù jù shì jǐn xiù wén zhāng. zhēn gè shì: bǐ luò jīng fēng yǔ, shū chéng qì guǐ shén.
話說正德年間，有個舉人，姓楊名延和，表字元禮，原是四川成都府籍貫。祖上流寓南直隸揚州府地方做客，遂住揚州江都縣。此人生得肌如雪暈，唇若朱塗，一個臉兒，恰像羊脂白玉碾成的，那裡有什麼裴楷，那裡有什麼王衍？這個楊元禮，便真正是神清氣清第一品的人物。更兼他文才天縱，學問夙成，開着古書簿葉，一雙手不住的翻，吸力豁刺，不勾吃一杯茶時候，便看完一部。人只道他查點篇數，那曉得經他一展，逐行逐句，都稀爛的熟在肚子裡頭。一遇作文時節，鋪着紙，研着墨，蘸着筆尖，颼颼聲，簌簌聲，直揮到底，好像猛雨般灑滿一紙，句句是錦繡文章。真箇是：筆落驚風雨，書成泣鬼神。

zhōng fēi chí zhǎo wù, kān zuò miào táng zhēn.
終非池沼物，堪作廟堂珍。

qī suì néng shū dà zì, bā suì néng zuò gǔ shī, jiǔ suì jīng tōng shí yì, shí suì jìn le fǔ xiáng, cì nián dì yī bǔ lǐn. fù mǔ xiāng jì ér wáng. dīng yōu liù zài, yuán lǐ yīn wèi shǎo gū, qīn shì yě dōu bù céng dìng dé. xǐ de tā kǔ zhì dú shū, shí jiǔ suì biàn dé zhòng le xiāng chǎng dì èr míng. bù dé shǒu jiàn, xīn zhōng mèn mèn bù lè, tàn dào: shì shǎo shí zhě, bù nài fán fù jīng huì shì. nèi xiē shū bó qīn yǒu men, nà gè bù lái quàn tā jí zǎo qǐ chéng. yòu yǒu tóng nián xiōng dì liù rén, shí cháng cuī cù tóng háng. nà yáng yuán lǐ suī shuō bù yuàn huì shì, yě shì bù céng zhōng de jiè yuán, qì fèn de shuō huà, gōng míng xīn yuán shì jí de.
七歲能書大字，八歲能作古詩，九歲精通時藝，十歲進了府庠，次年第一補廩。父母相繼而亡。丁憂六載，元禮因為少孤，親事也都不曾定得。喜得他苦志讀書，十九歲便得中了鄉場第二名。不得首薦，心中悶悶不樂，嘆道：「世少識者，不耐煩赴京會試。」那些叔伯親友們，那個不來勸他及早起程。又有同年兄弟六人，時常催促同行。那楊元禮雖說不願會試，也是不曾中得解元，氣忿的說話，功名心原是急的。

yī rì, bèi zhè jǐ gè tóng nián men cuī bī bù guò, fā qǐ xìng lái, zhěng zhì xíng lǐ. yuán lái fù mǔ suī wáng, tā de lǎo zūn yuán shì wù shí shēng lǐ de rén, què yě yǒu xiē tián fáng yí xià. yuán lǐ biàn mài yī liǎng chù wèi shàng jīng pán chán, tóng le liù gè xiāng tóng nián, yí lù shàng jīng.
一日，被這幾個同年們催逼不過，發起興來，整治行李。原來父母雖亡，他的老尊原是務實生理的人，卻也有些田房遺下。元禮變賣一兩處為上京盤纏，同了六個鄉同年，一路上京。

nà liù wèi tóng nián shì shuí? yī gè xìng jiāo míng shì jì, zì zi zhōu yī gè xìng wáng míng yuán huī, zì jǐng zhào yī gè xìng zhāng míng xiǎn, zì tāo bó yī gè xìng hán míng fān xī, zì kāng hóu yī gè xìng jiǎng míng yì, zì lǐ shēng yī gè xìng liú míng shàn, zì qǔ zhī. liù rén lǐ tóu, zhǐ yǒu liú jiǎng èr rén jiā shì liáng báo xiē ér. nà sì wèi què yě yī gè gè yīn zú. nà xìng wáng de jiā sī bǎi wàn, dì fāng shàng jiào zuò xiǎo wáng kǎi. shuō qǐ lái lián zhè jǔ rén yě shì yǒu xiē yuán gù lái de. nà shí xīn dé jìn shēn, zhè jǐ gè péng yǒu, hǎo bù gāo xìng, dài le wǔ liù gè jiā rén shàng lù. yī gè gè rén cái biǎo biǎo, qì shì áng áng, shí fēn jì zhěng. zěn jiàn dé? dàn jiàn: qīng méi jùn yǎn, xiù tuǐ huā quán, fēng lì piāo yáo, yǔ yī xiān càn. yù lēi mǎ yī shēng sī pò liǔ dī yān, bì wéi chē shù wǔ niǎn cán sōng lǐng xuě. yòu xuán diāo shǐ, xíng sè zēng xióng zuǒ chā jiāo hán, wēi fēng bèi zhuàng. yáng biān hē yuè, tú rén shuí gǎn zhēng xiān jié duì qū chí, cūn shì jǐn jiē jīng pàn. zhèng shì: chù chù lǜ yáng kān xì mǎ, rén rén yǒu lù tòu zhǎng ān.
那六位同年是誰？一個姓焦名士濟，字子舟；一個姓王名元暉，字景照；一個姓張名顯，字弢伯；一個姓韓名蕃錫，字康侯；一個姓蔣名義，字禮生；一個姓劉名善，字取之。六人裡頭，只有劉、蔣二人家事涼薄些兒。那四位卻也一個個殷足。那姓王的家私百萬，地方上叫做小王愷。說起來連這舉人也是有些緣故來的。那時新得進身，這幾個朋友，好不高興，帶了五六個家人上路。一個個人材表表，氣勢昂昂，十分濟整。怎見得？但見：輕眉俊眼，繡腿花拳，風笠飄搖，雨衣鮮燦。玉勒馬一聲嘶破柳堤煙，碧帷車數武碾殘松嶺雪。右懸雕矢，行色增雄；左插鮫函，威風倍壯。揚鞭喝躍，途人誰敢爭先；結隊驅馳，村市盡皆驚盼。正是：處處綠楊堪系馬，人人有路透長安。

zhè bān suí cóng de rén dǎ bàn chū lù guāng jǐng, suī rán xuán gōng pèi jiàn, shí luò shì yī gè yě dòng bù dé shǒu de. dà fán chū lù de rén, dì yī shì lǎo chéng èr zì zuì wèi jǐn yào.
這班隨從的人打扮出路光景，雖然懸弓佩劍，實落是一個也動不得手的。大凡出路的人，第一是老成二字最為緊要。

yī jǔ yī dòng, jù yào liú xīn. qiān bù hé, wàn bù hé, shì tān le xiǎo pián yí. zài shān dōng yǎn zhōu fǔ mǎ tóu shàng, gè jiā de guǎn jiā dǎ kāi le yín bāo, duì le duō shǎo tóng qián, fàng zài pí xiāng lǐ tóu, yā dé nà mǎ bèi láng dāng, dān fū tān ruǎn. yí lù shàng jiàn de, zhǐ rèn shì yín zi zài nèi, nà lǐ xiǎo dé shì tóng qián zài lǐ tóu. xíng dào hé nán fǔ róng xiàn dì fāng xiāng jìn, lí chéng shàng yǒu qī bā shí lǐ. lù shàng huāng liáng, yuǎn yuǎn de tīng dé zhōng shēng qīng liàng. tái tóu guān kàn, wàng zhe yī zuò dà sì: cāng sōng qiú jié, gǔ bǎi lóng pán. qiān xún qiào bì, chā hàn fú róng bǎi dào míng quán, sǎ kōng zhū yù. chī tóu gāo gǒng, shàng bī céng xiāo chī wěn fēn zhāng, xià lín wú dì. chàn wēi wēi huǎng shì yún zhōng shuāng què, guāng càn càn yóu rú hǎi wài wǔ chéng.
一舉一動，俱要留心。千不合，萬不合，是貪了小便宜。在山東兗州府馬頭上，各家的管家打開了銀包，兌了多少銅錢，放在皮箱裡頭，壓得那馬背郎當，擔夫痑軟。一路上見的，只認是銀子在內，那裡曉得是銅錢在裡頭。行到河南府榮縣地方相近，離城尚有七八十里。路上荒涼，遠遠的聽得鐘聲清亮。抬頭觀看，望着一座大寺：蒼松虬結，古柏龍蟠。千尋峭壁，插漢芙蓉；百道鳴泉，灑空珠玉。螭頭高拱，上逼層霄；鴟吻分張，下臨無地。顫巍巍恍是雲中雙闕，光燦燦猶如海外五城。

sì mén shàng yǒu jīn zì pái biǎn, míng yuē bǎo huá chán sì. zhè jǐ gè lián rì ān mǎ láo dùn, jiàn le zhè me dà sì, xīn zhōng huān xǐ. yī qí xià mǎ tíng chē, jìn qù yóu wán.
寺門上有金字牌扁，名曰「寶華禪寺」。這幾個連日鞍馬勞頓，見了這麼大寺，心中歡喜。一齊下馬停車，進去遊玩。

dàn jiàn chóu yīn jiā dào, qū jìng yū huí, páng biān duō shǎo jiù bēi, qī héng bā shù, bēi shàng zì jī mó hu, kàn qǐ lái táng shí kāi yuán nián jiān jiàn zào. zhèng kàn zhī jiān, yǒu xiǎo hé shàng jí máng jìn bào. suí yǒu zhōng nián hé shàng yóu tóu huá liǎn, bǎi jiāng chū lái, jiàn le zhè jǐ wèi guān miǎn kè rén duó jìn lái, biàn jū gōng yíng jìn. zhú yī wèi jiàn lǐ kàn zuò. wèn le mǒu xìng mǒu chù, xiǎo hé shàng duō chū yī pán chá lái chī le. nà jǐ gè suí jí wèn dào: shī fù fǎ hào? nà hé shàng dào: xiǎo sēng jiàn hào wù shí. liè wèi xiàng gōng yǒu hé zūn gàn, dào huāng sì jīng guò? zhòng rén dào: wǒ men dōu shì fù jīng huì shì de, zài cǐ jīng guò, jiàn sì yǔ zhěng qí, jìn lái suí xǐ. nà hé shàng dào: shī jìng, shī jìng! jiā shī yuǎn chū, yǒu shī yíng jiē, què zěn shēng shì hǎo? shuō le sān yán liǎng yǔ, zǒu chū lái fēn cǔn dào rén bǎi chá guǒ diǎn xīn, biàn zǒu dào mén qián guān kàn. zhǐ jiàn xíng lǐ shí fēn huá lì, gēn suí rén yì, gè gè xiān yī dà mào. méi tóu yī cù, jì shàng xīn lái, àn àn dì huān xǐ dào: zhè xiē xíng lǐ, ruò móu le tā de, jǐn hǎo shòu yòng. wǒ men zhè yàng huāng pì dì miàn, tā měi zài cǐ dòu liú, zhèng shì tiān sòng lái de dōng xī le. jiàn wù bù qǔ, shī zhī qiān lǐ. bù miǎn liú zhù tā men, zài zuò qū chù. zhuǎn shēn jìn lái, jiù duì zhòng jǔ rén dào: liè wèi xiàng gōng zài shàng, xiǎo sēng yǒu yī yán xiāng gào, wù zuì táng tū. zhòng jǔ rén dào: dàn shuō hé fáng.
但見稠陰夾道，曲徑紆迴，旁邊多少舊碑，七橫八豎，碑上字跡模糊，看起來唐時開元年間建造。正看之間，有小和尚疾忙進報。隨有中年和尚油頭滑臉，擺將出來，見了這幾位冠冕客人踱進來，便鞠躬迎進。逐一位見禮看坐。問了某姓某處，小和尚掇出一盤茶來吃了。那幾個隨即問道：「師父法號？」那和尚道：「小僧賤號悟石。列位相公有何尊干，到荒寺經過？」眾人道：「我們都是赴京會試的，在此經過，見寺宇整齊，進來隨喜。」那和尚道：「失敬，失敬！家師遠出，有失迎接，卻怎生是好？」說了三言兩語，走出來分忖道人擺茶果點心，便走到門前觀看。只見行李十分華麗，跟隨人役，個個鮮衣大帽。眉頭一蹙，計上心來，暗暗地歡喜道：「這些行李，若謀了他的，盡好受用。我們這樣荒僻地面，他每在此逗留，正是天送來的東西了。見物不取，失之千里。不免留住他們，再作區處。」轉身進來，就對眾舉人道：「列位相公在上，小僧有一言相告，勿罪唐突。」眾舉人道：「但說何妨。」

hé shàng dào: shuō yě qí guài, xiǎo sēng zuó yè dé yī qí mèng, mèng jiàn tiān shàng yī gè dà xīng, duān duān zhèng zhèng de luò zài huāng sì hòu yuán dì shàng, biàn le yī kuài qīng shí. xiǎo sēng xīn shàng xǐ dào: bì yǒu dà guì rén dào wǒ sì zhōng. jīn rì guǒ dé liè wèi xiàng gōng dào cǐ. jīn kē zhuàng yuán, jué bù chū qī wèi xiàng gōng zhī wài. xiǎo sēng zhè lǐ huāng pì xiāng cūn, suī bù gǎn qū liú zūn jià, dàn xiǎo sēng dé cǐ jiā mèng, yì yù zàn liú guò sù. liè wèi xiàng gōng, ruò bù qì xián, guò le yī xiǔ, yīng cǐ jiā zhào. zhǐ shì shān shū yě sù, dài màn liè wèi xiàng gōng, bú yào jiàn zuì.
和尚道：「說也奇怪，小僧昨夜得一奇夢，夢見天上一個大星，端端正正的落在荒寺後園地上，變了一塊青石。小僧心上喜道：必有大貴人到我寺中。今日果得列位相公到此。今科狀元，決不出七位相公之外。小僧這裡荒僻鄉村，雖不敢屈留尊駕，但小僧得此佳夢，意欲暫留過宿。列位相公，若不棄嫌，過了一宿，應此佳兆。只是山蔬野蔌，怠慢列位相公，不要見罪。」

zhòng jǔ rén tīng jiàn shuō le xīng luò hòu yuán, jué yīng zài wǒ men jǐ rén zhī nèi, yù dài yīng chéng guò sù, zhǐ yǒu yáng yuán lǐ xīn zhōng yí huò, mì xiàng zhòng tóng nián dào: zhè yàng huāng pì sì yuàn, hé shàng wài mào suī zé yīn qín, rén xīn nán cè. tā kǔ kǔ yào liú, bì yǒu yuán gù. zhòng tóng nián dào: yáng nián xiōng yòu lái yū fǔ le. wǒ men lián zhǔ pú rén fū, suàn lái yuē yǒu sì shí duō rén, nà pà zhè jǐ gè xiāng cūn hé shàng. ruò yáng nián xiōng xíng lǐ wàn yǒu tā yú, dōu shì wǒ zhòng rén péi cháng. yáng yuán lǐ dào: qián biān zhǐ yǒu sān sì shí lǐ, biàn dào xiē sù suǒ zài. hái gāi gǎn qù, cái shì dào lǐ. què yǒu zhāng tāo bó yǔ liú qǔ zhī dōu shì jí gāo xìng de péng yǒu, xīn shàng zhǐ shì yào zhù, duì yuán lǐ dào: qiě mò shuō tiān shí yǐ wǎn, gǎn bú dào cūn diàn. cǐ qù tú zhōng, shàng yǒu kě lǜ. xiàn chéng zhè yàng hǎo sēng fáng, shòu yòng yī xiāo, míng zǎo qǐ shēn, yě bù wèi wù shì. ruò nián xiōng bì yào gǎn dào shì zhèn, nián xiōng zì qǐng xiān xíng, wǒ men bù gǎn fèng péi. nà hé shàng kàn jiàn zhòng rén dī shēng shāng yì, yáng yuán lǐ shēng shēng yào qù, biàn xiàng yuán lǐ dào: xiàng gōng, cǐ chù qù shí lái lǐ yǒu huáng ní bà, dǎi rén jí duō. cǐ shí tiān shí yǐ wǎn, lù shàng nán bǎo wú yú. xiàng gōng qiān jīn zhī qū, bù rú xiǎo fáng guò yè, míng rì zǎo xíng, chà dé jǐ shí lù chéng, què bù ān wěn le duō shǎo.
眾舉人聽見說了星落後園，決應在我們幾人之內，欲待應承過宿，只有楊元禮心中疑惑，密向眾同年道：「這樣荒僻寺院，和尚外貌雖則殷勤，人心難測。他苦苦要留，必有緣故。」眾同年道：「楊年兄又來迂腐了。我們連主僕人夫，算來約有四十多人，那怕這幾個鄉村和尚。若楊年兄行李萬有他虞，都是我眾人賠償。」楊元禮道：「前邊只有三四十里，便到歇宿所在。還該趕去，才是道理。」卻有張弢伯與劉取之都是極高興的朋友，心上只是要住，對元禮道：「且莫說天時已晚，趕不到村店。此去途中，尚有可慮。現成這樣好僧房，受用一宵，明早起身，也不為誤事。若年兄必要趕到市鎮，年兄自請先行，我們不敢奉陪。」那和尚看見眾人低聲商議，楊元禮聲聲要去，便向元禮道：「相公，此處去十來里有黃泥壩，歹人極多。此時天時已晚，路上難保無虞。相公千金之軀，不如小房過夜，明日蚤行，差得幾時路程，卻不安穩了多少。」

yuán lǐ bèi zhòng yǒu qiān zhì bù guò, yòu jiàn hé shàng shí fēn hǎo yì, kuàng qiě gēn suí de rén, jiàn sì lǐ rè chá rè shuǐ, yě lǎn dé gǎn lù, xiàng zhǔ rén dào: zhè shī fù shuō huáng ní bà wǎn shàng nán zǒu, bù rú zàn guò yī yè bà. yuán lǐ jiàn shuō dé yǒu lǐ, zhǐ de yǔn cóng. zhòng yǒu fēn fù tái jìn xíng lǐ, míng zǎo qǐ chéng.
元禮被眾友牽制不過，又見和尚十分好意，況且跟隨的人，見寺里熱茶熱水，也懶得趕路，向主人道：「這師父說黃泥壩晚上難走，不如暫過一夜罷。」元禮見說得有理，只得允從。眾友分付抬進行李，明早起程。

nà hé shàng xīn zhōng àn xǐ zhōng jì, lián máng bèi bàn jiǔ xí, fēn cǔn dào rén zǎi jī shā é, pēng yú pào biē, dēng shí bàn qǐ shèng xí lái. zhè děng dì miàn nà lǐ mǎi dé còu shǒu? yuán lái zhè sì hé shàng jí huì shòu yòng, jiàn sè jī é děng lèi, dōu yǎng zài jiā lǐ, yīn cǐ zhuō lái biàn shā, bù fèi gōng fū. fó diàn páng biān zhuǎn guò qū láng, què shì sān jiān jīng zhì kè táng, shàng miàn yī zì ér bǎi xià qī gè yán xí, xià biān liè zhe yī gè péi zhuō, gòng shì bā xí, shí fēn qí zhěng. wù shí jǔ bēi ān xí. zhòng tóng nián xù chǐ zuò dìng. chī le shù bēi zhī hòu, zhāng tāo bó kāi yán dào: liè wèi nián xiōng, bì xū xíng yī jiǔ lìng, cái shì yǒu xìng. liú qǔ zhī dào: shī fù, zhè lǐ kě yǒu sè pén? hé shàng dào: yǒu, yǒu. lián huàn dào rén qǔ chū sè pén, zhēn zhe dà bēi, sòng dì yī wèi jiāo jǔ rén xíng lìng. jiāo zi zhōu yě bù tuī xùn, chī jiǔ biàn zhì, qǔ me diǎn wèi wén xīng, zhì dé zhě bo sè fēi sòng. zhòng rén cháng dé jiǔ wèi gān měi, shàng kǒu biàn gàn. yuán lái zhè jiǔ bù bǐ xún cháng, què shì bǎ jiǔ lái jìn mǐ, qǔ zhōng yòu fàng xiē xiāng liào, yòng xiē rè yào, zuò lái yán sè nóng yàn, hǎo xiàng hǔ pò yì bān. shàng kǒu gān xiāng, chī le biàn jué shén sī hūn mí, sì zhī tān ruǎn. zhè jǐ gè huì shì de lù shàng chī guàn le wāi jiǔ, shuǐ bān yàng de dàn jiǔ, yào bān yàng de kǔ jiǔ, hái yǒu niào bān yàng de chòu jiǔ, zhè wǎn chī le nèn bān nóng yùn, jiā bèi fàng chū yì xìng lái. cāi quán dǔ sè, yī bēi fù yī bēi, chī yī gè bù zhù nà wù shí hé shàng yòu jiào xiǎo hé shàng zài wài xiāng péi le zhè xiē jiā rén, jiào dào rén zhī chí zhè xiē jiào fū mǎ fū, shàng xià rén děng, dōu chī dé ní làn.
那和尚心中暗喜中計，連忙備辦酒席，分忖道人宰雞殺鵝，烹魚炮鱉，登時辦起盛席來。這等地面那裡買得湊手？原來這寺和尚極會受用，件色雞鵝等類，都養在家裡，因此捉來便殺，不費工夫。佛殿旁邊轉過曲廊，卻是三間精緻客堂，上面一字兒擺下七個筵席，下邊列着一個陪卓，共是八席，十分齊整。悟石舉杯安席。眾同年序齒坐定。吃了數杯之後，張弢伯開言道：「列位年兄，必須行一酒令，才是有興。」劉取之道：「師父，這裡可有色盆？」和尚道：「有，有。」連喚道人取出色盆，斟着大杯，送第一位焦舉人行令。焦子舟也不推遜，吃酒便擲，取麼點為文星，擲得者卜色飛送。眾人嘗得酒味甘美，上口便干。原來這酒不比尋常，卻是把酒來浸米，曲中又放些香料，用些熱藥，做來顏色濃釅，好像琥珀一般。上口甘香，吃了便覺神思昏迷，四肢痑軟。這幾個會試的路上吃慣了歪酒，水般樣的淡酒，藥般樣的苦酒，還有尿般樣的臭酒，這晚吃了恁般濃醖，加倍放出意興來。猜拳賭色，一杯復一杯，吃一個不祝那悟石和尚又叫小和尚在外廂陪了這些家人，叫道人支持這些轎夫馬夫，上下人等，都吃得泥爛。

zhǐ yǒu yáng yuán lǐ chī dào zhōng jiān, jué jiǔ wèi xiāng nóng, xīn zhōng jiàn jiàn hūn mí, àn dào: zhè suǒ zài nà de nèn bān hǎo jiǔ! qiě shì hūn mí shén sī, qí zhōng jué yǒu yuán gù.
只有楊元禮吃到中間，覺酒味香濃，心中漸漸昏迷，暗道：「這所在那得恁般好酒！且是昏迷神思，其中決有緣故。」

jiù dì shēng chū zhì zhe lái, jiǎ zuò fù tòng, chī bù xià jiǔ. nèi xiē rén bù jiě qí yì, què dào: tú lù shàng huò zhě gǎn xiē hán qì, bì shì duō chī rè jiǔ, cái kě jiě sàn, rú hé dào bù yòng jiǔ? yī qí lái quàn. nà hé shàng dào: yáng xiàng gōng, zhè jiǔ shì sān nián chén de, xiǎo sēng bèi zhì zài chuáng tóu, bù gǎn qīng yòng. jīn rì tè dì kāi chū lái, fèng jìng xiàng gōng. fù nèi zuò tòng, bì shì hán qì, lián yòng shí lái dà bēi, zì rán jiě sàn. yáng yuán lǐ kàn tā miǎn qiáng quàn jiǔ, xīn shàng yù jiā yí huò, jiān zhí bù yǐn. zhòng rén dào: yáng nián xiōng wèi hé zhè bān sǎo xìng? wǒ men shì chàng yǐn yī fān, bú yào fù le shī fù měi qíng. hé shàng hé xí jìng dà bēi, zhǐ fàng yuán lǐ bù guò, xīn shàng dào: tā bù kěn chī jiǔ, bù zhī hé gù? wǒ yě bù pà tā yī gè xǐng de tiào chū quān zi wài biān qù. yòu bǎ dà bēi zhēn sòng.
就地生出智着來，假做腹痛，吃不下酒。那些人不解其意，卻道：「途路上或者感些寒氣，必是多吃熱酒，才可解散，如何倒不用酒？」一齊來勸。那和尚道：「楊相公，這酒是三年陳的，小僧輩置在床頭，不敢輕用。今日特地開出來，奉敬相公。腹內作痛，必是寒氣，連用十來大杯，自然解散。」楊元禮看他勉強勸酒，心上愈加疑惑，堅執不飲。眾人道：「楊年兄為何這般掃興？我們是暢飲一番，不要負了師父美情。」和尚合席敬大杯，只放元禮不過，心上道：「他不肯吃酒，不知何故？我也不怕他一個醒的跳出圈子外邊去。」又把大杯斟送。

yuán lǐ dào: shí shì chī bù xià le, duō xiè hòu qíng. hé shàng zhǐ de bǎ nà jǐ wèi dǐ sǐ quàn jiǔ. què shuō nèi xiē fù shǒu de hé shàng, jiē le zhè xiē xíng lǐ, zhòng guǎn jiā men gè jiǎn jié jìng fáng tóu, pù xià pù gài, zhè xiē chī zuì de jǔ rén, dà jiā nǐ chēng wǒ sòng, luàn jiào zhe mǒu zhuàng yuán mǒu huì yuán, dōng wāi xī dào, diē dào fáng zhōng, miàn yě bù xǐ, yī yě bù tuō, pá shàng chuáng kē tóu biàn shuì, hōu hōu bí xī, xiǎng dòng rú léi. zhè xiē shǒu xià rén yě bèi dào rén hé shàng men dà wǎn tóu quàn zhe, yī fā bù gù xìng mìng, chī dé yǎn dìng kǒu kāi, shǒu tān jiǎo ruǎn, zuò le yī duī cuó dào.
元禮道：「實是吃不下了，多謝厚情。」和尚只得把那幾位抵死勸酒。卻說那些副手的和尚，接了這些行李，眾管家們各揀潔淨房頭，鋪下鋪蓋，這些吃醉的舉人，大家你稱我頌，亂叫着某狀元、某會元，東歪西倒，跌到房中，面也不洗，衣也不脫，爬上床磕頭便睡，齁齁鼻息，響動如雷。這些手下人也被道人和尚們大碗頭勸着，一發不顧性命，吃得眼定口開，手痑腳軟，做了一堆矬倒。

què shuō nà hé shàng yě zài xí shàng péi jiǔ, tā biàn rú hé bù shòu jiǔ dú? tā měi fēn fù xiǎo hé shàng, lìng cáng zhe yī bǎ zhù zi, sè wèi suī tóng, jiǔ lì gè bié. jiān huò kè rén dá jiǔ, zhǐ de gā xià dù lǐ, què yòu yǒu jiě jiǔ tāng, zài fáng lǐ qù chī le, bù dé hūn mí. jiǔ sàn guī fáng, rén rén shú shuì. nèi xiē zéi tū men yī gè gè mó quán cā zhǎng, sī liang dòng shǒu. wù shí dào: zhè shì xū yòng chéng jī qǔ shì, bù kě chí yán. wàn yī jiǔ lì sàn le, biàn nán zuò shì. fēn fù gè chí lì rèn, qiāo qiāo de bù dào wò fáng mén shǒu, tīng le yī fān, sī dài jìn fáng, zhōng jiān yòu yǒu yī gè sì chuān hé shàng, hào yuē jué kōng, qiāo xiàng wù shí dào: zhè xiē shū dāi bù nán le dāng, bì xū xiān bǎ gēn suí rén yì wán liǎo shì, cái jìn nèi fáng, zhè jiào zuò zhǎn cǎo chú gēn, yǒng wú yí huàn. wù shí diǎn tóu dào: shuō dé yǒu lǐ. suì zhuǎn shēn xiàng jiā rén ān xiē qù chù, duō kāi fáng kǒu, jiàn tóu biàn gē. zhè bān jiǔ tòu de rén, pǐ lì pū liù de hǎo xiàng qiè cài yì bān, yī qí shā dào, xuè liú biàn dì. qí shí kān shāng!
卻說那和尚也在席上陪酒，他便如何不受酒毒？他每分付小和尚，另藏着一把注子，色味雖同，酒力各別。間或客人答酒，只得呷下肚裡，卻又有解酒湯，在房裡去吃了，不得昏迷。酒散歸房，人人熟睡。那些賊禿們一個個磨拳擦掌，思量動手。悟石道：「這事須用乘機取勢，不可遲延。萬一酒力散了，便難做事。」分付各持利刃，悄悄的步到臥房門首，聽了一番，思待進房，中間又有一個四川和尚，號曰覺空，悄向悟石道：「這些書呆不難了當，必須先把跟隨人役完了事，才進內房，這叫做斬草除根，永無遺患。」悟石點頭道：「說得有理。」遂轉身向家人安歇去處，掇開房口，見頭便割。這班酒透的人，匹力撲六的好像切菜一般，一齊殺倒，血流遍地。其實堪傷！

què shuō nà yáng yuán lǐ yīn shì xīn zhōng yí huò, hé yī ér shuì. yě shì mìng bù gāi jué, zài chuáng shàng zhǎn zhuǎn bù néng ān qǐn. cè ěr tīng zhe wài biān, zhǐ jué jiǔ sàn zhī hòu, jì wú rén shēng. àn dào: zhè xiē hé shàng shì shān yě de rén, shōu le zhè cán pán shèng fàn, bì rán jù chī yī fān, bù rán, yě yào shōu shí jiā huǒ, wèi hé jì rán wú shēng? yòu shǎo qǐng, wén dé chuāng wài qiāo bù, ruò yǒu rén shēng, xīn zhōng yù fā yí yì. yòu shǎo qǐng, zhǐ tīng dé wài xiāng lián jiào āi yō, yòu yǒu mó hu kǒu shēng. yòu tīng dé pǐ pū de tiào xiǎng, huāng máng tiào qǐ dào: bù hǎo le, bù hǎo le! zhōng le zéi sēng jì yě! yǐn yǐn de wén dé jiǎo zōng shēng jìn, jí máng lǐ yòng lì qù tuī nèi xiē zuì hàn, nà lǐ tuī dé xǐng! yě yǒu mù tóu bān bù dá yīng de, yě yǒu hú hú lú lú shuō kùn huà de. tuī le jǐ tuī, zhǐ tīng dé ya de fáng mén shēng xiǎng. yuán lǐ gù bù dé bié rén, shì jí jì shēng, sǒng shēn tiào chū hòu chuāng, jiàn tíng zhōng yǒu yī kē dà shù, měng lì pá shàng, tōu yǎn guān kàn. zhǐ jiàn yě yǒu hé shàng, yě yǒu sú rén, yī huǒ ér yōng jìn fáng mén, chí zhe lì rèn, wàng jǐng biàn cì.
卻說那楊元禮因是心中疑惑，和衣而睡。也是命不該絕，在床上展轉不能安寢。側耳聽着外邊，只覺酒散之後，寂無人聲。暗道：「這些和尚是山野的人，收了這殘盤剩飯，必然聚吃一番，不然，也要收拾家火，為何寂然無聲？」又少頃，聞得窗外悄步，若有人聲，心中愈發疑異。又少頃，只聽得外廂連叫噯喲，又有模糊口聲。又聽得匹撲的跳響，慌忙跳起道：「不好了，不好了！中了賊僧計也！」隱隱的聞得腳蹤聲近，急忙裡用力去推那些醉漢，那裡推得醒！也有木頭般不答應的，也有胡胡盧盧說困話的。推了幾推，只聽得呀的房門聲響。元禮顧不得別人，事急計生，聳身跳出後窗，見庭中有一棵大樹，猛力爬上，偷眼觀看。只見也有和尚，也有俗人，一夥兒擁進房門，持着利刃，望頸便刺。

yuán lǐ jiàn zhòng rén bèi shā, jīng dé xīn yáo dǎn zhàn, yě bù zhī qiáng wài shì shuǐ shì ní, fèn shēn yī tiào, què shì luàn jí cóng zhōng. yù dài dūn shēn, yòu xiǎng hòu chuāng bù céng bì dé, zéi sēng bì cóng tiān jǐng nèi zhuī xún, cǐ chù bù dāng wěn biàn. yòng lì tuī kāi jí cì, mǎn miàn liú xiě, zuān chū jí cóng, bá bù biàn zǒu, què shì yìng ní huāng dì. dài tiào ér zǒu, yǐ yǒu èr sān lǐ zhī yuǎn. yún hūn dì hēi, yīn fēng xī xī, bù zhī shì shén me suǒ zài, què dōu shì fèi zhǒng huāng qiū. yòu zhuǎn le yī gè wān jiǎo ér, què shì yī suǒ rén jiā, gū dīng dīng zhù zhe, bǎn fèng nèi shàng yǒu huǒ guāng. yuán lǐ dào: wǒ yǐ jīn pí lì jǐn, bù néng xíng dòng.
元禮見眾人被殺，驚得心搖膽戰，也不知牆外是水是泥，奮身一跳，卻是亂棘叢中。欲待蹲身，又想後窗不曾閉得，賊僧必從天井內追尋，此處不當穩便。用力推開棘刺，滿面流血，鑽出棘叢，拔步便走，卻是硬泥荒地。帶跳而走，已有二三里之遠。雲昏地黑，陰風淅淅，不知是什麼所在，卻都是廢冢荒丘。又轉了一個彎角兒，卻是一所人家，孤丁丁住着，板縫內尚有火光。元禮道：「我已筋疲力盡，不能行動。

cǐ jiā dēng huǒ wèi xī, zhǐ de āi qiú jiè sù, zài zuò dào lǐ. zhèng shì: qīng lóng bái hǔ tóng háng, xiōng jí quán rán wèi bǎo.
此家燈火未息，只得哀求借宿，再作道理。」正是：青龍白虎同行，凶吉全然未保。

yuán lǐ dī shēng kòu mén, zhǐ jiàn wǔ shí lái suì yī gè lǎo yù, diǎn dēng kāi mén. jiàn le yuán lǐ, dào: yè shēn rén jìng, wèi hé kòu mén? yuán lǐ dào: hūn yè kòu mén, shí shì xué shēng de zuì. zhēng nài jí nán zhī zhōng, zhǐ de qiú mā mā fāng biàn, róng xué shēng zàn xī bàn xiāo. lǎo yù dào: lǎo shēn gū guǎ, nán hǎo liú nǐ. qiě zūn kè yòu wú xíng lǐ, yòu wú suí cóng, yǔ yán gè bié, bù zhī lái lì, jué nán cóng mìng! yuán lǐ àn dào: shì dào qí jiān, bù dé bù yǐ shí qíng gào tā. mā mā zài shàng, qí shí xiǎo shēng xìng yáng, shì yáng zhōu fǔ rén, huì shì lái cǐ, bèi bǎo huá sì sēng rén kǔ kǔ liú sù. bù xiǎng tā hū qǐ hěn xīn, bǎ wǒ men liù qī wèi tóng nián dōu guàn zuì le, yī qí shā dào. zhǐ yǒu xiǎo shēng bù zuì, xìng de táo shēng. lǎo yù dào: āi yō! ā mí tuó fú! bù xìn yǒu zhè yàng shì! yuán lǐ dào: nǐ bù xìn, kàn wǒ miàn shàng xuè hén. wǒ cóng hòu tíng zhōng dà shù shàng pá chū, tiào chū jīng jí cóng zhōng, miàn dōu cì suì.
元禮低聲叩門，只見五十來歲一個老嫗，點燈開門。見了元禮，道：「夜深人靜，為何叩門？」元禮道：「昏夜叩門，實是學生得罪。爭奈急難之中，只得求媽媽方便，容學生暫息半宵。」老嫗道：「老身孤寡，難好留你。且尊客又無行李，又無隨從，語言各別，不知來歷，決難從命！」元禮暗道：「事到其間，不得不以實情告他。」「媽媽在上，其實小生姓楊，是揚州府人，會試來此，被寶華寺僧人苦苦留宿。不想他忽起狠心，把我們六七位同年都灌醉了，一齊殺倒。只有小生不醉，幸得逃生。」老嫗道：「噯喲！阿彌陀佛！不信有這樣事！」元禮道：「你不信，看我面上血痕。我從後庭中大樹上爬出，跳出荊棘叢中，面都刺碎。」

lǎo yù zhēng jīng kàn shí, guǒ rán miàn pí dōu suì. duì yuán lǐ dào: xiàng gōng guǒ rán zāo nán, lǎo shēn zhǐ de liú zhù xiàng gōng huì shì zhōng le, kàn gù lǎo shēn, jiù yǒu zài lǐ tóu le. yuán lǐ dào: jí gǎn mā mā hòu qíng! zì gǔ dào: jiù rén yī mìng, shèng zào qī jí fú tú. wǒ tì nǐ guān le mén, nǐ zì qù shuì. wǒ jiù cǐ zhuō ér shàng zài jiǎ mèi piàn shí, yī dài tiān míng, jí biàn gào bié. lǎo yù dào: nǐ zì qǐng wěn biàn. nà gè mén méi shì, bù láo xiàng gōng fèi xīn. lǎo shēn zhè yàng hán jiā, nán dé huì shì xiàng gōng dào lái. cháng yán dào: guì rén shàng zhái, chái zhǎng sān qiān, mǐ zhǎng bā bǎi. wǒ lǎo shēn yǒu yī gè yí niáng, shì mài jiǔ de, jiù zhù zài qián cūn. wǒ lǎo shēn qù dǎ yī hú lái, tì xiàng gōng yā jīng, shěng de nǐ yòu wú pù gài, lěng bīng bīng dì shuì bù qù. yuán lǐ zhī dào tuō le dà nán, xīn zhōng yòu jīng yòu xǐ, xiè dào: duō chéng mā mā liú sù, yǐ gǎn hòu qíng, yòu chéng cì jiǔ, hé yǐ tú bào? xiǎo shēng tǎng dé chéng míng, jué bù wàng nǐ dà dé. mā mā dào: xiàng gōng qiě kuān zuò piàn shí. yǒu xiǎo nǚ fèng péi. lǎo shēn zàn qù jiù lái. nǚ ér guò lái, jiàn le xiàng gōng. nǐ qiě bǎ mén ér guān zhe, wǒ qǔ le jiǔ jiù lái yě. nà lǎo yù fēn fù nǚ ér jǐ jù, suí jí tí hú chū mén qù le, bù tí.
老嫗睜睛看時，果然麵皮都碎。對元禮道：「相公果然遭難，老身只得留祝相公會試中了，看顧老身，就有在裡頭了。」元禮道：「極感媽媽厚情！自古道：『救人一命，勝造七級浮屠。』我替你關了門，你自去睡。我就此卓兒上在假寐片時，一待天明，即便告別。」老嫗道：「你自請穩便。那個門沒事，不勞相公費心。老身這樣寒家，難得會試相公到來。常言道：『貴人上宅，柴長三千，米長八百。』我老身有一個姨娘，是賣酒的，就住在前村。我老身去打一壺來，替相公壓驚，省得你又無鋪蓋，冷冰冰地睡不去。」元禮只道脫了大難，心中又驚又喜，謝道：「多承媽媽留宿，已感厚情，又承賜酒，何以圖報？小生倘得成名，決不忘你大德。」媽媽道：「相公且寬坐片時。有小女奉陪。老身暫去就來。女兒過來，見了相公。你且把門兒關着，我取了酒就來也。」那老嫗分付女兒幾句，隨即提壺出門去了，不提。

què shuō nà nǚ zǐ bǎ yuán lǐ zǐ xì duān xiáng, ruò yǒu jiē tàn zhī zhuàng. yuán lǐ dào: qǐng wèn xiǎo jiě jie jīn nián jǐ suì le? nǚ zǐ dào: nián fāng yī shí sān suì. yuán lǐ dào: nǐ wèi hé zhǐ guǎn dāi kàn xiǎo shēng? nǚ zǐ dào: wǒ kàn nǐ táng táng róng mào, biǎo biǎo zī cái, shòu cǐ dà nán, gù cǐ bǎ nǐ zǐ xì guān kàn. kě xī nǐ mǎn fù wén zhāng, kàn bu chū rén qíng shì gù. yuán lǐ jīng wèn dào: nǐ wèi hé shuō cǐ jǐ jù, lìng wǒ hǎo shēng yí yì? nǚ zǐ dào: nǐ zhī dào wǒ jiā mǔ qīn wèi hé bù kěn liú nǐ jiè sù? yuán lǐ dào: gū guǎ rén jiā, bù kěn yín yè liú rén. nǚ zǐ dào: hòu biān shuō le bèi nán yuán yīn, tā yòu rú hé kěn liú qǐ lái? yuán lǐ dào: zhè shì nǐ lìng táng cè yǐn zhī xīn, liú wǒ jiè sù. nǚ zǐ dào: zhè jiào zuò yàn què chù táng, bù zhī huò zhī jiāng jí. yuán lǐ yì fā jīng wèn dào: nán dào nǐ mǔ qīn yě dài móu hài wǒ bù chéng? wǒ rú jīn gū shēn wú wù, tā yòu hé suǒ lì yú wǒ? xiǎo jiě jie, mò fēi dào wǒ shāng gōng zhī niǎo, gù bǎ yán yǔ lái xià zhà wǒ me? nǚ zǐ dào: nǐ zhī dào wǒ jiā zhù jū de fáng wū, shì nà gè de fáng wū? wǒ jiā yíng yùn de běn qián shì nà gè de běn qián? yuán lǐ dào: xiǎo jiě jie shuō huà hào qí guài! zhè shì nǐ jiā shì, xiǎo shēng rú hé zhī dào? nǚ zǐ dào: qiè xìng zhāng, yǒu gè gē ge, jiào zuò zhāng xiǎo yǐ, shì wǒ mǔ qīn guò jì de ér zi, zài wài miàn zuò xiē xiǎo jīng jì. tā de běn qián, yě shì bǎo huá sì wù shí hé shàng de, zhè yī suǒ cǎo fáng yě shì sì lǐ dā gài de. gē ge zuó wǎn huí lái, jīn rì dào sì lǐ jiāo nà lì qián qù le, xìng bù zài jiā. ruò hái zhuàng jiàn xiàng gōng, jué bù xiāng ráo. yuán lǐ xiǎng dào: fāng cái zhòng hé shàng xíng xiōng, nèi zhōng yě yǒu sú rén, yí dìng shì zhāng xiǎo yǐ le. biàn wèn dào: jì shì nǐ mā mā hé sì lǐ hé shàng men yí lù, rú hé yòu mǎi jiǔ qǐng wǒ? nǚ zǐ dào: tā nà lǐ zhēn gè qù mǎi jiǔ! jiǎ cǐ wèi míng, chū qù bào yǔ hé shàng dé zhī. shǎo qǐng tā men jiù dào le, nǐ zhōng xū yī sǐ! wǒ jiàn nǐ fēng yí chū zhòng, jué fēi fán pǐn, gù cǐ duì nǐ shuō zhī, fàng nǐ táo tuō cǐ nán!
卻說那女子把元禮仔細端詳，若有嗟嘆之狀。元禮道：「請問小姐姐今年幾歲了？」女子道：「年方一十三歲。」元禮道：「你為何只管呆看小生？」女子道：「我看你堂堂容貌，表表姿材，受此大難，故此把你仔細觀看。可惜你滿腹文章，看不出人情世故。」元禮驚問道：「你為何說此幾句，令我好生疑異？」女子道：「你只道我家母親為何不肯留你借宿？」元禮道：「孤寡人家，不肯夤夜留人。」女子道：「後邊說了被難緣因，他又如何肯留起來？」元禮道：「這是你令堂惻隱之心，留我借宿。」女子道：「這叫做燕雀處堂，不知禍之將及。」元禮益發驚問道：「難道你母親也待謀害我不成？我如今孤身無物，他又何所利於我？小姐姐，莫非道我傷弓之鳥，故把言語來嚇詐我麼？」女子道：「你只道我家住居的房屋，是那個的房屋？我家營運的本錢是那個的本錢？」元禮道：「小姐姐說話好奇怪！這是你家事，小生如何知道？」女子道：「妾姓張，有個哥哥，叫做張小乙，是我母親過繼的兒子，在外面做些小經紀。他的本錢，也是寶華寺悟石和尚的，這一所草房也是寺里搭蓋的。哥哥昨晚回來，今日到寺里交納利錢去了，幸不在家。若還撞見相公，決不相饒。」元禮想道：「方才眾和尚行兇，內中也有俗人，一定是張小乙了。」便問道：「既是你媽媽和寺里和尚們一路，如何又買酒請我？」女子道：「他那裡真箇去買酒！假此為名，出去報與和尚得知。少頃他們就到了，你終須一死！我見你丰儀出眾，決非凡品，故此對你說知，放你逃脫此難！」

yuán lǐ xià dé hún shēn lěng hàn, chōu shēn biàn dài zǒu chū. nǚ zǐ chě zhù dào: nǐ qù liǎo bù dǎ jǐn, wǒ jiā mǔ qīn jí shì lì hài, tā huí lái bù jiàn le nǐ, bì dào wǒ xiè lòu jī guān. zhè chǎng zé fá, jiào wǒ zěn shēng jīn shòu? yuán lǐ dào: nǐ ruò yǒu xīn jiù wǒ, zhǐ de chī zhè chǎng zé fá, xiǎo shēng sǐ bù wàng bào. nǚ zǐ dào: yǒu jì zài cǐ!
元禮嚇得渾身冷汗，抽身便待走出。女子扯住道：「你去了不打緊，我家母親極是利害，他回來不見了你，必道我泄漏機關。這場責罰，教我怎生禁受？」元禮道：「你若有心救我，只得吃這場責罰，小生死不忘報。」女子道：「有計在此！

nǐ kuài bǎ shéng zi jiāng wǒ bǎng fù zài zhù zi shàng, nǐ zì tuō shēn qián qù. wǒ kǒu zhōng luàn jiào mǔ qīn, děng tā huí lái, zhǐ gào sù tā shuō nǐ yào bǎ wǒ qiáng jiān, bǎng fù zài cǐ. bèi wǒ jiào hǎn bù guò, tā pà mǔ qīn guī lái, zhǐ de táo zǒu le qù. bì rán rú cǐ, fāng miǎn zé fá. yòu jí xiàng xiāng zhōng qǔ yín yī dìng yǔ yuán lǐ dào: zhè zhèng shì hé shàng jiè wǒ jiā de běn qián. ruò mǔ qīn wèn qǐ, wǒ zì yǒu yán dǐ duì. yuán lǐ chū bù gǎn shòu, sī liang qián lù pán chán, shàng wú háo hū, zhǐ de shòu le. bǎ zhè nǚ zǐ bǎng fù qǐ lái, xīn zhōng àn dào: cǐ nǚ rén zhì jiān quán, jiù wǒ xìng mìng, bù kě wàng tā dà ēn. bù rú yǔ tā dìng yuē, yì rì qǔ tā huí qù. biàn xiàng nǚ zǐ dào: xiǎo shēng yáng yán hé, biǎo zì yuán lǐ, nián shí jiǔ suì, nán zhí yáng zhōu fǔ jiāng dū xiàn rén shì. yīn fù mǔ zǎo wáng, shàng wèi hūn pèi. shòu nǐ huó mìng zhī ēn, yì yù jié wèi fū fù, hòu rì qǔ nǐ, jué bù shí yán. xiǎo jiě jie yì xià rú hé? nǚ zǐ dào: qiè xiǎo míng shū ér, jīn suì shí sān suì.
你快把繩子將我綁縛在柱子上，你自脫身前去。我口中亂叫母親，等他回來，只告訴他說你要把我強姦，綁縛在此。被我叫喊不過，他怕母親歸來，只得逃走了去。必然如此，方免責罰。」又急向箱中取銀一錠與元禮道：「這正是和尚借我家的本錢。若母親問起，我自有言抵對。」元禮初不敢受，思量前路盤纏，尚無毫忽，只得受了。把這女子綁縛起來，心中暗道：「此女仁智兼全，救我性命，不可忘他大恩。不如與他定約，異日娶他回去。」便向女子道：「小生楊延和，表字元禮，年十九歲，南直揚州府江都縣人氏。因父母早亡，尚未婚配。受你活命之恩，意欲結為夫婦，後日娶你，決不食言。小姐姐意下如何？」女子道：「妾小名淑兒，今歲十三歲。

ruò bù qì wēi jiàn, yǒng jié jiā fú, sǐ qiě bù hèn. zhǐ shì yī jiàn: wǒ mǔ qīn tōng bào sì sēng, yě shì píng xī shòu tā ēn huì, gù ěr bù kěn fù tā. qǐng jūn rì hòu wù fù jì huái. shì yǐ wēi pò, jūn wú liú liàn. yuán lǐ wén yán yī bì, chōu shēn wǎng wài biàn zǒu.
若不棄微賤，永結葭莩，死且不恨。只是一件：我母親通報寺僧，也是平昔受他恩惠，故爾不肯負他。請君日後勿復記懷。事已危迫，君無留戀。」元禮聞言一畢，抽身往外便走。

cái dé chū mén, huí tóu yī kàn, zhǐ jiàn hòu biān yī duì rén zhòng, chí zháo huǒ bǎ, fēng yōng ér lái. yuán lǐ hún fēi pò sàng, hǎo xiàng shī xīn fēng yì bān, wàng qián luàn diē, yě bù gǎn huí tóu zài kàn.
才得出門，回頭一看，只見後邊一隊人眾，持着火把，蜂擁而來。元禮魂飛魄喪，好像失心風一般，望前亂跌，也不敢回頭再看。

huà fēn liǎng tóu. dān tí nà lǎo yù dǎ tóu, yǐn sēng jué kōng, chí gùn zài qián, wù shí suí hòu, yě yǒu zhāng xiǎo yǐ, tōng gòng yǒu èr shí yú rén, qì hōng hōng yī zhí gǎn dào lǎo yù jiā lǐ. nǚ zǐ tīng dé rén shēng xiāng jìn, luàn jiào luàn kū. lǎo yù yī jìn mén lái, bù jiàn le xìng yáng de, zhǐ jiàn nǚ zǐ bèi fù, xià le yī tiào, dào: nǚ ér wèi hé dào fù zài nà lǐ? nǚ zǐ kū dào: nà rén jiàn mǔ qīn chū qù, jìng yào bǎ wǒ qiáng jiān, dào wǒ bù cóng, jìng bǎ shéng zi bǎng fù le wǒ. bèi wǒ luàn jiào luàn rǎng, zhǐ de bēn qù. yòu zhuǎn shēn jìn lái yào jiè pán chán, wǒ huí tā méi yǒu, jìng xiàng xiāng zhōng mō qǔ dōng xī, bù zhī ná le shén me, xiàng wài jiù zǒu. nà lǎo yù wén yán, hǎo xiàng luò tāng jī yì bān, kǒu bù néng yán, lián máng zài xiāng zi nèi zhā kàn, bù jiàn le yī dìng yín zi, jiào dào: bù hǎo le!
話分兩頭。單提那老嫗打頭，引僧覺空，持棍在前，悟石隨後，也有張小乙，通共有二十餘人，氣吽吽一直趕到老嫗家裡。女子聽得人聲相近，亂叫亂哭。老嫗一進門來，不見了姓楊的，只見女子被縛，嚇了一跳，道：「女兒為何倒縛在那裡？」女子哭道：「那人見母親出去，竟要把我強姦，道我不從，竟把繩子綁縛了我。被我亂叫亂嚷，只得奔去。又轉身進來要借盤纏，我回他沒有，竟向箱中摸取東西，不知拿了甚麼，向外就走。」那老嫗聞言，好像落湯雞一般，口不能言，連忙在箱子內查看，不見了一錠銀子，叫道：「不好了！

wǒ jiè shī fù de běn qián, fǎn bèi tā tāo mō qù le.
我借師父的本錢，反被他掏摸去了。」

zhòng hé shàng bù jiàn yáng yuán lǐ, yě méi gōng fū dòu liú, lián máng xiàng wài zhuī gǎn. yòu bù zhī dōng xī nán běi nà yī tiáo lù qù le. zǒu le yī zhèn, zhǐ de tàn kǒu qì huí dào sì zhōng, diē jiǎo tàn dào: dǎ shé bù sǐ, zì yí qí hài. shì yǐ rú cǐ, wú kě nài hé. qiě bǎ shā sǐ zhòng shī, mái zài hòu yuán kòng dì shàng. kāi le xiāng lóng bèi náng děng wù, yuán lái duō shì tóng qián zài nèi, yín zi yě yǒu bā jiǔ bǎi liǎng, bǎ xiē lái fēn yǔ jué kōng, yòu bǎ xiē fēn yǔ zhòng hé shàng zhòng dào rén děng, yě fēn xiē yǔ zhāng xiǎo yǐ. rén rén huān xǐ, gè gè gǎn jī. yòu lìng bǎ xiē sòng yǔ lǎo yù, yī zé mǎi tā de kǒu, yī zé péi cháng tā suǒ shī běn qián. yī jiù zuò jiè.
眾和尚不見楊元禮，也沒工夫逗留，連忙向外追趕。又不知東西南北那一條路去了。走了一陣，只得嘆口氣回到寺中，跌腳嘆道：「打蛇不死，自遺其害。」事已如此，無可奈何。且把殺死眾屍，埋在後園空地上。開了箱籠被囊等物，——原來多是銅錢在內，銀子也有八九百兩，把些來分與覺空，又把些分與眾和尚、眾道人等，也分些與張小乙。人人歡喜，個個感激。又另把些送與老嫗，一則買他的口，一則賠償他所失本錢。依舊作借。

què shuō nà yuán lǐ tuō shēn zhī hòu, hēi dì lǐ zǒu lái zǒu qù, yuán zhī zài yī dá dì fāng, qì lì dōu jǐn, zhǐ de dūn zài yī gè lěng miào táng lǐ tóu. tiān sè wēi míng, xiàng qián bēn zǒu, yǐ dào róng xiàn. gāng dài jìn chéng, yù zhe yī gè lǎo sǒu, lián jiào: lǎo zhí, wén dé nǐ xīn zhōng le jǔ rén, gōng xǐ, gōng xǐ! jīn shàng jīng huì shì, rú hé zài cǐ dú bù, méi rén suí cóng? nà lǎo sǒu nǐ dào shì shuí? què jiù shì yuán lǐ de shū fù, jiào zuò yáng xiǎo fēng, yī xiàng zài jīng shēng lǐ, fàn huò xià lái, jīng yáo hé jiān fǔ dào wǎng shān dōng. pī miàn zhuàng zhe le xīn zhōng de zhí ér, zhēn shì yì tiān zhī xǐ. yuán lǐ zhèng zhí qióng tú, zhuàng jiàn le zì jiā de shū fù, bǎ bǎo huá sì shòu nán gēn yīn, yǔ lǎo yù jiā tuō shēn de yuán gù yī yī gào sù. yáng xiǎo fēng shí fēn jīng háo. wǎn zhuó shǒu, tuō dào fàn diàn shàng chī le fàn, jiāng zì jǐ shēn biān suí cóng de ā sān sòng yǔ yuán lǐ fú shì, yòu jiè tā bái yín yī bǎi èr sān shí liǎng, yòu tì tā jiào le luó jiào sòng tā jìn jīng. zhèng jiào zuò: bú shì yī fān hán chè gǔ, zěn de méi huā pū bí xiāng.
卻說那元禮脫身之後，黑地里走來走去，原只在一笪地方，氣力都盡，只得蹲在一個冷廟堂裡頭。天色微明，向前奔走，已到榮縣。剛待進城，遇着一個老叟，連叫：「老侄，聞得你新中了舉人，恭喜，恭喜！今上京會試，如何在此獨步，沒人隨從？」那老叟你道是誰？卻就是元禮的叔父，叫做楊小峰，一向在京生理，販貨下來，經繇河間府到往山東。劈面撞着了新中的侄兒，真是一天之喜。元禮正值窮途，撞見了自家的叔父，把寶華寺受難根因，與老嫗家脫身的緣故一一告訴。楊小峰十分驚諕。挽着手，拖到飯店上吃了飯，將自己身邊隨從的阿三送與元禮伏侍，又借他白銀一百二三十兩，又替他叫了騾轎送他進京。正叫做：不是一番寒徹骨，怎得梅花撲鼻香。

yuán lǐ bié le xiǎo fēng, dào jīng huì shì, zhōng le dì èr míng huì kuí, tàn dào: wǒ yáng yán hé dào dǐ xùn rén yī chóu! rán suī rú cǐ, wǒ jīn fān dé zhòng, yī zé kě yǐ jiàn yuē, èr zé dé yǐ shēn yuān yǐ. diàn shì zhōng le dì yī jiǎ dì sān míng, rù le hàn lín.
元禮別了小峰，到京會試，中了第二名會魁，嘆道：「我楊延和到底遜人一籌！然雖如此，我今番得中，一則可以踐約，二則得以伸冤矣。」殿試中了第一甲第三名，入了翰林。

yǒu xiāng hòu huì shì tóng nián shū yǒu qìng, tā fù qīn shū tǐng, zhèng zài shān dōng zuò xún àn. yuán lǐ bǎ liù gè tóng nián jí cóng rén shòu hài běn mò, xì xì yǔ shū yǒu qìng shuō zhī. yǒu qìng bào zhī fù qīn, suí zhe fǔ xiàn jū tí hé sì sēng rén dào xiàn. jí jiāng wèi shǒu sēng rén wù shí jué kōng èr rén, jí xíng jū wèn, zhāo chū shā hài jǔ rén yuán yáo. yā fù hòu yuán, qǐ shī xiāng yàn, suí jiāng zhòng sēng jū jìn. cǐ shí zhāng xiǎo yǐ yǐ zì bìng gù le. shū tǐng jí shí tí qǐng miè sì tú sēng, lì bēi dào bàng, dì fāng chēng kuài. hòu biān yuán lǐ gào jià huí lái, qīn dào fèi sì jī zhǐ, zuò shī diào jì liù wèi tóng nián, bù tí.
有相厚會試同年舒有慶，他父親舒珽，正在山東做巡按。元禮把六個同年及從人受害本末，細細與舒有慶說知。有慶報知父親，隨着府縣拘提合寺僧人到縣。即將為首僧人悟石、覺空二人，極刑鞫問，招出殺害舉人原繇。押赴後園，起屍相驗，隨將眾僧拘禁。此時張小乙已自病故了。舒珽即時題請滅寺屠僧，立碑道傍，地方稱快。後邊元禮告假回來，親到廢寺基址，作詩弔祭六位同年，不題。

què shuō nà lǎo yù yuán xì hé shàng xīn fù, yī wén sì miè sēng tú, zhèng dài táo zǒu. nǚ zǐ xīn zhōng àn dào: wǒ ruò gēn suí mǔ qīn tóng qù, qián rì nà yáng jǔ rén cóng hé xún wèn?
卻說那老嫗原系和尚心腹，一聞寺滅僧屠，正待逃走。女子心中暗道：「我若跟隨母親同去，前日那楊舉人從何尋問？」

zhèng zài yōu huáng, zhǐ jiàn yī gè lǎo rén jiā zǒu jìn lái, wèn dào: zhè lǐ kě shì zhāng mā mā jiā? lǎo yù dào: lǎo shēn wáng fū, qí shí xìng zhāng. lǎo sǒu dào: lìng ài kě jiào zuò shū ér me? lǎo yù dào: xiǎo nǚ de míng zì, lǎo rén jiā rú hé xiǎo dé? lǎo sǒu dào: lǎo fū shì yáng zhōu yáng xiǎo fēng, wǒ zhí ér yáng yán hé zhōng le jǔ rén, zài cǐ jīng guò, wǎng jīng huì shì. bù yì zhè lǐ bǎo huá chán sì hé shàng hū qǐ láng xīn, móu hài tóng háng liù wèi jǔ rén, bìng shā gēn suí duō mìng. zhí ér xìng tuō cǐ nán. xiàn jīn zhōng le tàn huā, gǎn jī nǐ jiā lìng ài huó mìng zhī ēn, yòu xiè tā zèng le pán chán yín yī dìng, yīn cǐ tuō le lǎo fū dào cǐ shuō qīn. lǎo yù tīng le, xià dāi le bàn shǎng, wú yán huí dá. nà nǚ zǐ kuī jiàn mǔ qīn qíng huāng wú cuò, chě tā dào fáng zhōng shuō dào: qí shí dōu wǎn jiàn tā fēng gé chāo qún, bì yǒu dà guì zhī rì. hái ér xī tā yī mìng, zhǐ de zèng le pán chán fàng tā táo qù. bǐ shí gǎn jī hái ér, suì dìng zhōng shēn zhī yuē. hái ér dào: mǔ qīn píng xī shòu le sì sēng ēn huì, zòng qù bào yǔ sì sēng zhī dào, yě shì gè bù xiāng fù, nǐ qiè bù kě huái hèn. tā yǒu yán zài xiān, nǐ jīn rì bù xū jīng pà. yáng xiǎo fēng jiù jiē shū ér mǔ zǐ dào yáng zhōu dì fāng, lìn fáng jū zhù děng le yuán lǐ róng guī, suí jí jié yīn. lǎo yù bù gǎn jìn jiàn yuán lǐ, nǚ ér kǔ kǔ dài mǔ qǐng zuì, fāng dé xiāng jiàn. lǎo yù pú fú ér qián. yuán lǐ fú qǐ xíng lǐ, bù tí qián shì. què shuō hòu lái shū ér yǔ yuán lǐ shēng chū ér zi, yòu zhōng xīn wèi kē zhuàng yuán, zi sūn róng shèng. ruò fēi hēi yè táo shēng, zěn de jiā rén zuò hé? zhè jiào zuò: fū qī tóng shì qián shēng dìng, céng xiàng pán táo huì lǐ lái.
正在憂惶，只見一個老人家走進來，問道：「這裡可是張媽媽家？」老嫗道：「老身亡夫，其實姓張。」老叟道：「令愛可叫做淑兒麼？」老嫗道：「小女的名字，老人家如何曉得？」老叟道：「老夫是揚州楊小峰，我侄兒楊延和中了舉人，在此經過，往京會試。不意這裡寶華禪寺和尚忽起狼心，謀害同行六位舉人，並殺跟隨多命。侄兒幸脫此難。現今中了探花，感激你家令愛活命之恩，又謝他贈了盤纏銀一錠，因此託了老夫到此說親。」老嫗聽了，嚇呆了半晌，無言回答。那女子窺見母親情慌無措，扯他到房中說道：「其實都晚見他豐格超群，必有大貴之日。孩兒惜他一命，只得贈了盤纏放他逃去。彼時感激孩兒，遂訂終身之約。孩兒道：母親平昔受了寺僧恩惠，縱去報與寺僧知道，也是各不相負，你切不可懷恨。他有言在先，你今日不須驚怕。」楊小峰就接淑兒母子到揚州地方，賃房居祝等了元禮榮歸，隨即結姻。老嫗不敢進見元禮，女兒苦苦代母請罪，方得相見。老嫗匍伏而前。元禮扶起行禮，不提前事。卻說後來淑兒與元禮生出兒子，又中辛未科狀元，子孫榮盛。若非黑夜逃生，怎得佳人作合？這叫做：夫妻同是前生定，曾向蟠桃會裡來。

yǒu shī wèi zhèng:
有詩為證：

chūn wéi fù xuǎn yù qiáng tú, jiě è quán píng nǚ zhàng fū.
春闈赴選遇強徒，解厄全憑女丈夫。

fán shì bì xū liú hòu zhe, tā nián fāng bù huǐ dāng chū.
凡事必須留後着，他年方不悔當初。