strong zhāng shū ér qiǎo zhì tuō yáng shēng strong
张淑儿巧智脱杨生
zì xī cái wèi shāng mìng rèn, cóng lái zhì nǎi hù shēn fú.
自昔财为伤命刃,从来智乃护身符。
zéi kūn dú shǒu móu wén shì, shū nǚ shuāng móu shí jùn rú.
贼髡毒手谋文士,淑女双眸识俊儒。
yǐ xìng yú shēng táo mì wǎng, shéi zhī hǎo shì zài qióng tú?
已幸余生逃密网,谁知好事在穷途?
yī zhāo huò bǎ fēng zhāng zòu, xuě yuàn chóu ēn xiǎn zhàng fū.
一朝获把封章奏,雪怨酬恩显丈夫。
huà shuō zhèng dé nián jiān, yǒu gè jǔ rén, xìng yáng míng yán hé, biǎo zì yuán lǐ, yuán shì sì chuān chéng dū fǔ jí guàn. zǔ shàng liú yù nán zhí lì yáng zhōu fǔ dì fāng zuò kè, suì zhù yáng zhōu jiāng dū xiàn. cǐ rén shēng de jī rú xuě yūn, chún ruò zhū tú, yí gè liǎn ér, qià xiàng yáng zhī bái yù niǎn chéng de, nà lǐ yǒu shén me péi kǎi, nà lǐ yǒu shén me wáng yǎn? zhè gè yáng yuán lǐ, biàn zhēn zhèng shì shén qīng qì qīng dì yī pǐn de rén wù. gèng jiān tā wén cái tiān zòng, xué wèn sù chéng, kāi zhe gǔ shū bù yè, yī shuāng shǒu bú zhù de fān, xī lì huō cì, bù gōu chī yī bēi chá shí hòu, biàn kàn wán yī bù. rén zhī dào tā chá diǎn piān shù, nà xiǎo de jīng tā yī zhǎn, zhú xíng zhú jù, dōu xī làn de shú zài dǔ zi lǐ tou. yī yù zuò wén shí jié, pù zhe zhǐ, yán zhuó mò, zhàn zhuó bǐ jiān, sōu sōu shēng, sù sù shēng, zhí huī dào dǐ, hǎo xiàng měng yǔ bān sǎ mǎn yī zhǐ, jù jù shì jǐn xiù wén zhāng. zhēn gè shì: bǐ luò jīng fēng yǔ, shū chéng qì guǐ shén.
话说正德年间,有个举人,姓杨名延和,表字元礼,原是四川成都府籍贯。祖上流寓南直隶扬州府地方做客,遂住扬州江都县。此人生得肌如雪晕,唇若朱涂,一个脸儿,恰像羊脂白玉碾成的,那里有什么裴楷,那里有什么王衍?这个杨元礼,便真正是神清气清第一品的人物。更兼他文才天纵,学问夙成,开着古书簿叶,一双手不住的翻,吸力豁刺,不勾吃一杯茶时候,便看完一部。人只道他查点篇数,那晓得经他一展,逐行逐句,都稀烂的熟在肚子里头。一遇作文时节,铺着纸,研着墨,蘸着笔尖,飕飕声,簌簌声,直挥到底,好像猛雨般洒满一纸,句句是锦绣文章。真个是:笔落惊风雨,书成泣鬼神。
zhōng fēi chí zhǎo wù, kān zuò miào táng zhēn.
终非池沼物,堪作庙堂珍。
qī suì néng shū dà zì, bā suì néng zuò gǔ shī, jiǔ suì jīng tōng shí yì, shí suì jìn le fǔ xiáng, cì nián dì yī bǔ lǐn. fù mǔ xiāng jì ér wáng. dīng yōu liù zài, yuán lǐ yīn wèi shǎo gū, qīn shì yě dōu bù céng dìng dé. xǐ de tā kǔ zhì dú shū, shí jiǔ suì biàn dé zhòng le xiāng chǎng dì èr míng. bù dé shǒu jiàn, xīn zhōng mèn mèn bù lè, tàn dào:" shì shǎo shí zhě, bù nài fán fù jīng huì shì." nèi xiē shū bó qīn yǒu men, nà gè bù lái quàn tā jí zǎo qǐ chéng. yòu yǒu tóng nián xiōng dì liù rén, shí cháng cuī cù tóng háng. nà yáng yuán lǐ suī shuō bù yuàn huì shì, yě shì bù céng zhōng de jiè yuán, qì fèn de shuō huà, gōng míng xīn yuán shì jí de.
七岁能书大字,八岁能作古诗,九岁精通时艺,十岁进了府庠,次年第一补廪。父母相继而亡。丁忧六载,元礼因为少孤,亲事也都不曾定得。喜得他苦志读书,十九岁便得中了乡场第二名。不得首荐,心中闷闷不乐,叹道:“世少识者,不耐烦赴京会试。”那些叔伯亲友们,那个不来劝他及早起程。又有同年兄弟六人,时常催促同行。那杨元礼虽说不愿会试,也是不曾中得解元,气忿的说话,功名心原是急的。
yī rì, bèi zhè jǐ gè tóng nián men cuī bī bù guò, fā qǐ xìng lái, zhěng zhì xíng lǐ. yuán lái fù mǔ suī wáng, tā de lǎo zūn yuán shì wù shí shēng lǐ de rén, què yě yǒu xiē tián fáng yí xià. yuán lǐ biàn mài yī liǎng chù wèi shàng jīng pán chán, tóng le liù ge xiāng tóng nián, yí lù shàng jīng.
一日,被这几个同年们催逼不过,发起兴来,整治行李。原来父母虽亡,他的老尊原是务实生理的人,却也有些田房遗下。元礼变卖一两处为上京盘缠,同了六个乡同年,一路上京。
nà liù wèi tóng nián shì shuí? yí gè xìng jiāo míng shì jì, zì zi zhōu yí gè xìng wáng míng yuán huī, zì jǐng zhào yí gè xìng zhāng míng xiǎn, zì tāo bó yí gè xìng hán míng fān xī, zì kāng hóu yí gè xìng jiǎng míng yì, zì lǐ shēng yí gè xìng liú míng shàn, zì qǔ zhī. liù rén lǐ tou, zhǐ yǒu liú jiǎng èr rén jiā shì liáng báo xiē ér. nà sì wèi què yě yí gè gè yīn zú. nà xìng wáng de jiā sī bǎi wàn, dì fāng shàng jiào zuò xiǎo wáng kǎi. shuō qǐ lái lián zhè jǔ rén yě shì yǒu xiē yuán gù lái de. nà shí xīn dé jìn shēn, zhè jǐ gè péng yǒu, hǎo bù gāo xìng, dài le wǔ liù ge jiā rén shàng lù. yí gè gè rén cái biǎo biǎo, qì shì áng áng, shí fēn jì zhěng. zěn jiàn de? dàn jiàn: qīng méi jùn yǎn, xiù tuǐ huā quán, fēng lì piāo yáo, yǔ yī xiān càn. yù lè mǎ yī shēng sī pò liǔ dī yān, bì wéi chē shù wǔ niǎn cán sōng lǐng xuě. yòu xuán diāo shǐ, xíng sè zēng xióng zuǒ chā jiāo hán, wēi fēng bèi zhuàng. yáng biān hē yuè, tú rén shuí gǎn zhēng xiān jié duì qū chí, cūn shì jìn jiē jīng pàn. zhèng shì: chǔ chù lǜ yáng kān xì mǎ, rén rén yǒu lù tòu cháng ān.
那六位同年是谁?一个姓焦名士济,字子舟;一个姓王名元晖,字景照;一个姓张名显,字弢伯;一个姓韩名蕃锡,字康侯;一个姓蒋名义,字礼生;一个姓刘名善,字取之。六人里头,只有刘、蒋二人家事凉薄些儿。那四位却也一个个殷足。那姓王的家私百万,地方上叫做小王恺。说起来连这举人也是有些缘故来的。那时新得进身,这几个朋友,好不高兴,带了五六个家人上路。一个个人材表表,气势昂昂,十分济整。怎见得?但见:轻眉俊眼,绣腿花拳,风笠飘摇,雨衣鲜灿。玉勒马一声嘶破柳堤烟,碧帷车数武碾残松岭雪。右悬雕矢,行色增雄;左插鲛函,威风倍壮。扬鞭喝跃,途人谁敢争先;结队驱驰,村市尽皆惊盼。正是:处处绿杨堪系马,人人有路透长安。
zhè bān suí cóng de rén dǎ bàn chū lù guāng jǐng, suī rán xuán gōng pèi jiàn, shí luò shì yí gè yě dòng bù dé shǒu de. dà fán chū lù de rén, dì yī shì lǎo chéng èr zì zuì wéi jǐn yào.
这班随从的人打扮出路光景,虽然悬弓佩剑,实落是一个也动不得手的。大凡出路的人,第一是老成二字最为紧要。
yī jǔ yī dòng, jù yào liú xīn. qiān bù hé, wàn bù hé, shì tān le xiǎo pián yí. zài shān dōng yǎn zhōu fǔ mǎ tóu shàng, gè jiā de guǎn jiā dǎ kāi le yín bāo, duì le duō shǎo tóng qián, fàng zài pí xiāng lǐ tou, yā dé nà mǎ bèi láng dāng, dān fū tān ruǎn. yí lù shàng jiàn de, zhǐ rèn shì yín zi zài nèi, nà lǐ xiǎo de shì tóng qián zài lǐ tou. xíng dào hé nán fǔ róng xiàn dì fāng xiāng jìn, lí chéng shàng yǒu qī bā shí lǐ. lù shàng huāng liáng, yuǎn yuǎn de tīng dé zhōng shēng qīng liàng. tái tóu guān kàn, wàng zhe yī zuò dà sì: cāng sōng qiú jié, gǔ bǎi lóng pán. qiān xún qiào bì, chā hàn fú róng bǎi dào míng quán, sǎ kōng zhū yù. chī tóu gāo gǒng, shàng bī céng xiāo chī wěn fēn zhāng, xià lín wú dì. chàn wēi wēi huǎng shì yún zhōng shuāng quē, guāng càn càn yóu rú hǎi wài wǔ chéng.
一举一动,俱要留心。千不合,万不合,是贪了小便宜。在山东兖州府马头上,各家的管家打开了银包,兑了多少铜钱,放在皮箱里头,压得那马背郎当,担夫痑软。一路上见的,只认是银子在内,那里晓得是铜钱在里头。行到河南府荣县地方相近,离城尚有七八十里。路上荒凉,远远的听得钟声清亮。抬头观看,望着一座大寺:苍松虬结,古柏龙蟠。千寻峭壁,插汉芙蓉;百道鸣泉,洒空珠玉。螭头高拱,上逼层霄;鸱吻分张,下临无地。颤巍巍恍是云中双阙,光灿灿犹如海外五城。
sì mén shàng yǒu jīn zì pái biǎn, míng yuē" bǎo huá chán sì". zhè jǐ gè lián rì ān mǎ láo dùn, jiàn le zhè me dà sì, xīn zhōng huān xǐ. yī qí xià mǎ tíng chē, jìn qù yóu wán.
寺门上有金字牌扁,名曰“宝华禅寺”。这几个连日鞍马劳顿,见了这么大寺,心中欢喜。一齐下马停车,进去游玩。
dàn jiàn chóu yīn jiā dào, qū jìng yū huí, páng biān duō shǎo jiù bēi, qī héng bā shù, bēi shàng zì jī mó hu, kàn qǐ lái táng shí kāi yuán nián jiān jiàn zào. zhèng kàn zhī jiān, yǒu xiǎo hé shàng jí máng jìn bào. suí yǒu zhōng nián hé shàng yóu tóu huá liǎn, bǎi jiāng chū lái, jiàn le zhè jǐ wèi guān miǎn kè rén duó jìn lái, biàn jū gōng yíng jìn. zhú yī wèi jiàn lǐ kàn zuò. wèn le mǒu xìng mǒu chù, xiǎo hé shàng duō chū yī pán chá lái chī le. nà jǐ gè suí jí wèn dào:" shī fù fǎ hào?" nà hé shàng dào:" xiǎo sēng jiàn hào wù shí. liè wèi xiàng gōng yǒu hé zūn gàn, dào huāng sì jīng guò?" zhòng rén dào:" wǒ men dōu shì fù jīng huì shì de, zài cǐ jīng guò, jiàn sì yǔ zhěng qí, jìn lái suí xǐ." nà hé shàng dào:" shī jìng, shī jìng! jiā shī yuǎn chū, yǒu shī yíng jiē, què zěn shēng shì hǎo?" shuō le sān yán liǎng yǔ, zǒu chū lái fēn cǔn dào rén bǎi chá guǒ diǎn xīn, biàn zǒu dào mén qián guān kàn. zhī jiàn xíng lǐ shí fēn huá lì, gēn suí rén yì, gè gè xiān yī dà mào. méi tóu yī cù, jì shàng xīn lái, àn àn dì huān xǐ dào:" zhèi xiē xíng lǐ, ruò móu le tā de, jìn hǎo shòu yòng. wǒ men zhè yàng huāng pì dì miàn, tā měi zài cǐ dòu liú, zhèng shì tiān sòng lái de dōng xī le. jiàn wù bù qǔ, shī zhī qiān lǐ. bù miǎn liú zhù tā men, zài zuò qū chǔ." zhuǎn shēn jìn lái, jiù duì zhòng jǔ rén dào:" liè wèi xiàng gōng zài shàng, xiǎo sēng yǒu yī yán xiāng gào, wù zuì táng tū." zhòng jǔ rén dào:" dàn shuō hé fáng."
但见稠阴夹道,曲径纡回,旁边多少旧碑,七横八竖,碑上字迹模糊,看起来唐时开元年间建造。正看之间,有小和尚疾忙进报。随有中年和尚油头滑脸,摆将出来,见了这几位冠冕客人踱进来,便鞠躬迎进。逐一位见礼看坐。问了某姓某处,小和尚掇出一盘茶来吃了。那几个随即问道:“师父法号?”那和尚道:“小僧贱号悟石。列位相公有何尊干,到荒寺经过?”众人道:“我们都是赴京会试的,在此经过,见寺宇整齐,进来随喜。”那和尚道:“失敬,失敬!家师远出,有失迎接,却怎生是好?”说了三言两语,走出来分忖道人摆茶果点心,便走到门前观看。只见行李十分华丽,跟随人役,个个鲜衣大帽。眉头一蹙,计上心来,暗暗地欢喜道:“这些行李,若谋了他的,尽好受用。我们这样荒僻地面,他每在此逗留,正是天送来的东西了。见物不取,失之千里。不免留住他们,再作区处。”转身进来,就对众举人道:“列位相公在上,小僧有一言相告,勿罪唐突。”众举人道:“但说何妨。”
hé shàng dào:" shuō yě qí guài, xiǎo sēng zuó yè dé yī qí mèng, mèng jiàn tiān shàng yī ge dà xīng, duān duān zhèng zhèng de luò zài huāng sì hòu yuán dì shàng, biàn le yí kuài qīng shí. xiǎo sēng xīn shàng xǐ dào: bì yǒu dà guì rén dào wǒ sì zhōng. jīn rì guǒ dé liè wèi xiàng gōng dào cǐ. jīn kē zhuàng yuán, jué bù chū qī wèi xiàng gōng zhī wài. xiǎo sēng zhè lǐ huāng pì xiāng cūn, suī bù gǎn qū liú zūn jià, dàn xiǎo sēng dé cǐ jiā mèng, yì yù zàn liú guò sù. liè wèi xiàng gōng, ruò bù qì xián, guò le yī xiǔ, yīng cǐ jiā zhào. zhǐ shì shān shū yě sù, dài màn liè wèi xiàng gōng, bú yào jiàn zuì."
和尚道:“说也奇怪,小僧昨夜得一奇梦,梦见天上一个大星,端端正正的落在荒寺后园地上,变了一块青石。小僧心上喜道:必有大贵人到我寺中。今日果得列位相公到此。今科状元,决不出七位相公之外。小僧这里荒僻乡村,虽不敢屈留尊驾,但小僧得此佳梦,意欲暂留过宿。列位相公,若不弃嫌,过了一宿,应此佳兆。只是山蔬野蔌,怠慢列位相公,不要见罪。”
zhòng jǔ rén tīng jiàn shuō le xīng luò hòu yuán, jué yīng zài wǒ men jǐ rén zhī nèi, yù dài yìng chéng guò sù, zhǐ yǒu yáng yuán lǐ xīn zhōng yí huò, mì xiàng zhòng tóng nián dào:" zhè yàng huāng pì sì yuàn, hé shàng wài mào suī zé yīn qín, rén xīn nán cè. tā kǔ kǔ yào liú, bì yǒu yuán gù." zhòng tóng nián dào:" yáng nián xiōng yòu lái yū fǔ le. wǒ men lián zhǔ pú rén fū, suàn lái yuē yǒu sì shí duō rén, nà pà zhè jǐ gè xiāng cūn hé shàng. ruò yáng nián xiōng xíng lǐ wàn yǒu tā yú, dōu shì wǒ zhòng rén péi cháng." yáng yuán lǐ dào:" qián biān zhǐ yǒu sān sì shí lǐ, biàn dào xiē sù suǒ zài. hái gāi gǎn qù, cái shì dào lǐ." què yǒu zhāng tāo bó yǔ liú qǔ zhī dōu shì jí gāo xìng de péng yǒu, xīn shàng zhǐ shì yào zhù, duì yuán lǐ dào:" qiě mò shuō tiān shí yǐ wǎn, gǎn bú dào cūn diàn. cǐ qù tú zhōng, shàng yǒu kě lǜ. xiàn chéng zhè yàng hǎo sēng fáng, shòu yòng yī xiāo, míng zǎo qǐ shēn, yě bù wéi wù shì. ruò nián xiōng bì yào gǎn dào shì zhèn, nián xiōng zì qǐng xiān xíng, wǒ men bù gǎn fèng péi." nà hé shàng kàn jiàn zhòng rén dī shēng shāng yì, yáng yuán lǐ shēng shēng yào qù, biàn xiàng yuán lǐ dào:" xiàng gōng, cǐ chù qù shí lái lǐ yǒu huáng ní bà, dǎi rén jí duō. cǐ shí tiān shí yǐ wǎn, lù shàng nán bǎo wú yú. xiàng gōng qiān jīn zhī qū, bù rú xiǎo fáng guò yè, míng rì zǎo xíng, chà dé jǐ shí lù chéng, què bù ān wěn le duō shǎo."
众举人听见说了星落后园,决应在我们几人之内,欲待应承过宿,只有杨元礼心中疑惑,密向众同年道:“这样荒僻寺院,和尚外貌虽则殷勤,人心难测。他苦苦要留,必有缘故。”众同年道:“杨年兄又来迂腐了。我们连主仆人夫,算来约有四十多人,那怕这几个乡村和尚。若杨年兄行李万有他虞,都是我众人赔偿。”杨元礼道:“前边只有三四十里,便到歇宿所在。还该赶去,才是道理。”却有张弢伯与刘取之都是极高兴的朋友,心上只是要住,对元礼道:“且莫说天时已晚,赶不到村店。此去途中,尚有可虑。现成这样好僧房,受用一宵,明早起身,也不为误事。若年兄必要赶到市镇,年兄自请先行,我们不敢奉陪。”那和尚看见众人低声商议,杨元礼声声要去,便向元礼道:“相公,此处去十来里有黄泥坝,歹人极多。此时天时已晚,路上难保无虞。相公千金之躯,不如小房过夜,明日蚤行,差得几时路程,却不安稳了多少。”
yuán lǐ bèi zhòng yǒu qiān zhì bù guò, yòu jiàn hé shàng shí fēn hǎo yì, kuàng qiě gēn suí de rén, jiàn sì lǐ rè chá rè shuǐ, yě lǎn de gǎn lù, xiàng zhǔ rén dào:" zhè shī fù shuō huáng ní bà wǎn shàng nán zǒu, bù rú zàn guò yī yè bà." yuán lǐ jiàn shuō de yǒu lǐ, zhǐ de yǔn cóng. zhòng yǒu fēn fù tái jìn xíng lǐ, míng zǎo qǐ chéng.
元礼被众友牵制不过,又见和尚十分好意,况且跟随的人,见寺里热茶热水,也懒得赶路,向主人道:“这师父说黄泥坝晚上难走,不如暂过一夜罢。”元礼见说得有理,只得允从。众友分付抬进行李,明早起程。
nà hé shàng xīn zhōng àn xǐ zhòng jì, lián máng bèi bàn jiǔ xí, fēn cǔn dào rén zǎi jī shā é, pēng yú pào biē, dēng shí bàn qǐ shèng xí lái. zhè děng dì miàn nà lǐ mǎi dé còu shǒu? yuán lái zhè sì hé shàng jí huì shòu yòng, jiàn sè jī é děng lèi, dōu yǎng zài jiā lǐ, yīn cǐ zhuō lái biàn shā, bù fèi gōng fu. fó diàn páng biān zhuǎn guò qū láng, què shì sān jiān jīng zhì kè táng, shàng miàn yī zì ér bǎi xià qī ge yán xí, xià biān liè zhe yí gè péi zhuō, gòng shì bā xí, shí fēn qí zhěng. wù shí jǔ bēi ān xí. zhòng tóng nián xù chǐ zuò dìng. chī le shù bēi zhī hòu, zhāng tāo bó kāi yán dào:" liè wèi nián xiōng, bì xū xíng yī jiǔ lìng, cái shì yǒu xìng." liú qǔ zhī dào:" shī fù, zhè lǐ kě yǒu sè pén?" hé shàng dào:" yǒu, yǒu." lián huàn dào rén qǔ chū sè pén, zhēn zhe dà bēi, sòng dì yī wèi jiāo jǔ rén xíng lìng. jiāo zi zhōu yě bù tuī xùn, chī jiǔ biàn zhì, qǔ me diǎn wéi wén xīng, zhì dé zhě bo sè fēi sòng. zhòng rén cháng dé jiǔ wèi gān měi, shàng kǒu biàn gàn. yuán lái zhè jiǔ bù bǐ xún cháng, què shì bǎ jiǔ lái jìn mǐ, qǔ zhōng yòu fàng xiē xiāng liào, yòng xiē rè yào, zuò lái yán sè nóng yàn, hǎo xiàng hǔ pò yì bān. shàng kǒu gān xiāng, chī le biàn jué shén sī hūn mí, sì zhī tān ruǎn. zhè jǐ gè huì shì de lù shàng chī guàn le wāi jiǔ, shuǐ bān yàng de dàn jiǔ, yào bān yàng de kǔ jiǔ, hái yǒu niào bān yàng de chòu jiǔ, zhè wǎn chī le nèn bān nóng yùn, jiā bèi fàng chū yì xìng lái. cāi quán dǔ sè, yī bēi fù yī bēi, chī yí gè bù zhù nà wù shí hé shàng yòu jiào xiǎo hé shàng zài wài xiāng péi le zhèi xiē jiā rén, jiào dào rén zhī chí zhèi xiē jiào fū mǎ fū, shàng xià rén děng, dōu chī dé ní làn.
那和尚心中暗喜中计,连忙备办酒席,分忖道人宰鸡杀鹅,烹鱼炮鳖,登时办起盛席来。这等地面那里买得凑手?原来这寺和尚极会受用,件色鸡鹅等类,都养在家里,因此捉来便杀,不费工夫。佛殿旁边转过曲廊,却是三间精致客堂,上面一字儿摆下七个筵席,下边列着一个陪卓,共是八席,十分齐整。悟石举杯安席。众同年序齿坐定。吃了数杯之后,张弢伯开言道:“列位年兄,必须行一酒令,才是有兴。”刘取之道:“师父,这里可有色盆?”和尚道:“有,有。”连唤道人取出色盆,斟着大杯,送第一位焦举人行令。焦子舟也不推逊,吃酒便掷,取么点为文星,掷得者卜色飞送。众人尝得酒味甘美,上口便干。原来这酒不比寻常,却是把酒来浸米,曲中又放些香料,用些热药,做来颜色浓酽,好像琥珀一般。上口甘香,吃了便觉神思昏迷,四肢痑软。这几个会试的路上吃惯了歪酒,水般样的淡酒,药般样的苦酒,还有尿般样的臭酒,这晚吃了恁般浓醖,加倍放出意兴来。猜拳赌色,一杯复一杯,吃一个不祝那悟石和尚又叫小和尚在外厢陪了这些家人,叫道人支持这些轿夫马夫,上下人等,都吃得泥烂。
zhǐ yǒu yáng yuán lǐ chī dào zhōng jiān, jué jiǔ wèi xiāng nóng, xīn zhōng jiàn jiàn hūn mí, àn dào:" zhè suǒ zài nà de nèn bān hǎo jiǔ! qiě shì hūn mí shén sī, qí zhōng jué yǒu yuán gù."
只有杨元礼吃到中间,觉酒味香浓,心中渐渐昏迷,暗道:“这所在那得恁般好酒!且是昏迷神思,其中决有缘故。”
jiù dì shēng chū zhì zhe lái, jiǎ zuò fù tòng, chī bù xià jiǔ. nèi xiē rén bù jiě qí yì, què dào:" tú lù shàng huò zhě gǎn xiē hán qì, bì shì duō chī rè jiǔ, cái kě jiě sàn, rú hé dào bù yòng jiǔ?" yī qí lái quàn. nà hé shàng dào:" yáng xiàng gōng, zhè jiǔ shì sān nián chén de, xiǎo sēng bèi zhì zài chuáng tóu, bù gǎn qīng yòng. jīn rì tè dì kāi chū lái, fèng jìng xiàng gōng. fù nèi zuò tòng, bì shì hán qì, lián yòng shí lái dà bēi, zì rán jiě sàn." yáng yuán lǐ kàn tā miǎn qiǎng quàn jiǔ, xīn shàng yù jiā yí huò, jiān zhí bù yǐn. zhòng rén dào:" yáng nián xiōng wèi hé zhè bān sǎo xìng? wǒ men shì chàng yǐn yī fān, bú yào fù le shī fù měi qíng." hé shàng hé xí jìng dà bēi, zhǐ fàng yuán lǐ bù guò, xīn shàng dào:" tā bù kěn chī jiǔ, bù zhī hé gù? wǒ yě bù pà tā yí gè xǐng de tiào chū quān zi wài biān qù." yòu bǎ dà bēi zhēn sòng.
就地生出智着来,假做腹痛,吃不下酒。那些人不解其意,却道:“途路上或者感些寒气,必是多吃热酒,才可解散,如何倒不用酒?”一齐来劝。那和尚道:“杨相公,这酒是三年陈的,小僧辈置在床头,不敢轻用。今日特地开出来,奉敬相公。腹内作痛,必是寒气,连用十来大杯,自然解散。”杨元礼看他勉强劝酒,心上愈加疑惑,坚执不饮。众人道:“杨年兄为何这般扫兴?我们是畅饮一番,不要负了师父美情。”和尚合席敬大杯,只放元礼不过,心上道:“他不肯吃酒,不知何故?我也不怕他一个醒的跳出圈子外边去。”又把大杯斟送。
yuán lǐ dào:" shí shì chī bù xià le, duō xiè hòu qíng." hé shàng zhǐ de bǎ nà jǐ wèi dǐ sǐ quàn jiǔ. què shuō nèi xiē fù shǒu de hé shàng, jiē le zhèi xiē xíng lǐ, zhòng guǎn jiā men gè jiǎn jié jìng fáng tóu, pù xià pū gài, zhèi xiē chī zuì de jǔ rén, dà jiā nǐ chēng wǒ sòng, luàn jiào zhe mǒu zhuàng yuán mǒu huì yuán, dōng wāi xī dǎo, diē dào fáng zhōng, miàn yě bù xǐ, yī yě bù tuō, pá shàng chuáng kē tóu biàn shuì, hōu hōu bí xī, xiǎng dòng rú léi. zhèi xiē shǒu xià rén yě bèi dào rén hé shàng men dà wǎn tóu quàn zhe, yī fà bù gù xìng mìng, chī dé yǎn dìng kǒu kāi, shǒu tān jiǎo ruǎn, zuò le yī duī cuó dào.
元礼道:“实是吃不下了,多谢厚情。”和尚只得把那几位抵死劝酒。却说那些副手的和尚,接了这些行李,众管家们各拣洁净房头,铺下铺盖,这些吃醉的举人,大家你称我颂,乱叫着某状元、某会元,东歪西倒,跌到房中,面也不洗,衣也不脱,爬上床磕头便睡,齁齁鼻息,响动如雷。这些手下人也被道人和尚们大碗头劝着,一发不顾性命,吃得眼定口开,手痑脚软,做了一堆矬倒。
què shuō nà hé shàng yě zài xí shàng péi jiǔ, tā biàn rú hé bù shòu jiǔ dú? tā měi fēn fù xiǎo hé shàng, lìng cáng zhe yī bǎ zhù zi, sè wèi suī tóng, jiǔ lì gè bié. jiàn huò kè rén dá jiǔ, zhǐ de gā xià dù lǐ, què yòu yǒu jiě jiǔ tāng, zài fáng lǐ qù chī le, bù dé hūn mí. jiǔ sàn guī fáng, rén rén shú shuì. nèi xiē zéi tū men yí gè gè mó quán cā zhǎng, sī liang dòng shǒu. wù shí dào:" zhè shì xū yòng chéng jī qǔ shì, bù kě chí yán. wàn yī jiǔ lì sàn le, biàn nàn zuò shì." fēn fù gè chí lì rèn, qiāo qiāo de bù dào wò fáng mén shǒu, tīng le yī fān, sī dài jìn fáng, zhōng jiān yòu yǒu yí gè sì chuān hé shàng, hào yuē jué kōng, qiāo xiàng wù shí dào:" zhèi xiē shū dāi bù nán liǎo dàng, bì xū xiān bǎ gēn suí rén yì wán liǎo shì, cái jìn nèi fáng, zhè jiào zuò zhǎn cǎo chú gēn, yǒng wú yí huàn." wù shí diǎn tóu dào:" shuō de yǒu lǐ." suì zhuǎn shēn xiàng jiā rén ān xiē qù chù, duō kāi fáng kǒu, jiàn tóu biàn gē. zhè bān jiǔ tòu de rén, pǐ lì pū liù de hǎo xiàng qiè cài yì bān, yī qí shā dào, xuè liú biàn dì. qí shí kān shāng!
却说那和尚也在席上陪酒,他便如何不受酒毒?他每分付小和尚,另藏着一把注子,色味虽同,酒力各别。间或客人答酒,只得呷下肚里,却又有解酒汤,在房里去吃了,不得昏迷。酒散归房,人人熟睡。那些贼秃们一个个磨拳擦掌,思量动手。悟石道:“这事须用乘机取势,不可迟延。万一酒力散了,便难做事。”分付各持利刃,悄悄的步到卧房门首,听了一番,思待进房,中间又有一个四川和尚,号曰觉空,悄向悟石道:“这些书呆不难了当,必须先把跟随人役完了事,才进内房,这叫做斩草除根,永无遗患。”悟石点头道:“说得有理。”遂转身向家人安歇去处,掇开房口,见头便割。这班酒透的人,匹力扑六的好像切菜一般,一齐杀倒,血流遍地。其实堪伤!
què shuō nà yáng yuán lǐ yīn shì xīn zhōng yí huò, hé yī ér shuì. yě shì mìng bù gāi jué, zài chuáng shàng zhǎn zhuǎn bù néng ān qǐn. cè ěr tīng zhe wài biān, zhǐ jué jiǔ sàn zhī hòu, jì wú rén shēng. àn dào:" zhèi xiē hé shàng shì shān yě de rén, shōu le zhè cán pán shèng fàn, bì rán jù chī yī fān, bù rán, yě yào shōu shí jiā huǒ, wèi hé jì rán wú shēng?" yòu shǎo qǐng, wén de chuāng wài qiāo bù, ruò yǒu rén shēng, xīn zhōng yù fā yí yì. yòu shǎo qǐng, zhǐ tīng dé wài xiāng lián jiào ài yō, yòu yǒu mó hu kǒu shēng. yòu tīng dé pǐ pū de tiào xiǎng, huāng máng tiào qǐ dào:" bù hǎo le, bù hǎo le! zhōng le zéi sēng jì yě!" yǐn yǐn de wén de jiǎo zōng shēng jìn, jí máng lǐ yòng lì qù tuī nèi xiē zuì hàn, nà lǐ tuī dé xǐng! yě yǒu mù tou bān bù dā yìng de, yě yǒu hú hú lú lú shuō kùn huà de. tuī le jǐ tuī, zhǐ tīng dé ya de fáng mén shēng xiǎng. yuán lǐ gù bu de bié rén, shì jí jì shēng, sǒng shēn tiào chū hòu chuāng, jiàn tíng zhōng yǒu yī kē dà shù, měng lì pá shàng, tōu yǎn guān kàn. zhī jiàn yě yǒu hé shàng, yě yǒu sú rén, yī huǒ ér yōng jìn fáng mén, chí zhe lì rèn, wàng jǐng biàn cì.
却说那杨元礼因是心中疑惑,和衣而睡。也是命不该绝,在床上展转不能安寝。侧耳听着外边,只觉酒散之后,寂无人声。暗道:“这些和尚是山野的人,收了这残盘剩饭,必然聚吃一番,不然,也要收拾家火,为何寂然无声?”又少顷,闻得窗外悄步,若有人声,心中愈发疑异。又少顷,只听得外厢连叫嗳哟,又有模糊口声。又听得匹扑的跳响,慌忙跳起道:“不好了,不好了!中了贼僧计也!”隐隐的闻得脚踪声近,急忙里用力去推那些醉汉,那里推得醒!也有木头般不答应的,也有胡胡卢卢说困话的。推了几推,只听得呀的房门声响。元礼顾不得别人,事急计生,耸身跳出后窗,见庭中有一棵大树,猛力爬上,偷眼观看。只见也有和尚,也有俗人,一伙儿拥进房门,持着利刃,望颈便刺。
yuán lǐ jiàn zhòng rén bèi shā, jīng dé xīn yáo dǎn zhàn, yě bù zhī qiáng wài shì shuǐ shì ní, fèn shēn yī tiào, què shì luàn jí cóng zhōng. yù dài dūn shēn, yòu xiǎng hòu chuāng bù céng bì dé, zéi sēng bì cóng tiān jǐng nèi zhuī xún, cǐ chù bù dàng wěn biàn. yòng lì tuī kāi jí cì, mǎn miàn liú xiě, zuān chū jí cóng, bá bù biàn zǒu, què shì yìng ní huāng dì. dài tiào ér zǒu, yǐ yǒu èr sān lǐ zhī yuǎn. yún hūn dì hēi, yīn fēng xī xī, bù zhī shì shén me suǒ zài, què dōu shì fèi zhǒng huāng qiū. yòu zhuǎn le yí gè wān jiǎo ér, què shì yī suǒ rén jiā, gū dīng dīng zhù zhe, bǎn fèng nèi shàng yǒu huǒ guāng. yuán lǐ dào:" wǒ yǐ jīn pí lì jìn, bù néng xíng dòng.
元礼见众人被杀,惊得心摇胆战,也不知墙外是水是泥,奋身一跳,却是乱棘丛中。欲待蹲身,又想后窗不曾闭得,贼僧必从天井内追寻,此处不当稳便。用力推开棘刺,满面流血,钻出棘丛,拔步便走,却是硬泥荒地。带跳而走,已有二三里之远。云昏地黑,阴风淅淅,不知是什么所在,却都是废冢荒丘。又转了一个弯角儿,却是一所人家,孤丁丁住着,板缝内尚有火光。元礼道:“我已筋疲力尽,不能行动。
cǐ jiā dēng huǒ wèi xī, zhǐ de āi qiú jiè sù, zài zuò dào lǐ." zhèng shì: qīng lóng bái hǔ tóng háng, xiōng jí quán rán wèi bǎo.
此家灯火未息,只得哀求借宿,再作道理。”正是:青龙白虎同行,凶吉全然未保。
yuán lǐ dī shēng kòu mén, zhī jiàn wǔ shí lái suì yí gè lǎo yù, diǎn dēng kāi mén. jiàn le yuán lǐ, dào:" yè shēn rén jìng, wèi hé kòu mén?" yuán lǐ dào:" hūn yè kòu mén, shí shì xué shēng de zuì. zhēng nài jí nàn zhī zhōng, zhǐ de qiú mā mā fāng biàn, róng xué shēng zàn xī bàn xiāo." lǎo yù dào:" lǎo shēn gū guǎ, nán hǎo liú nǐ. qiě zūn kè yòu wú xíng lǐ, yòu wú suí cóng, yǔ yán gè bié, bù zhī lái lì, jué nán cóng mìng!" yuán lǐ àn dào:" shì dào qí jiān, bù dé bù yǐ shí qíng gào tā."" mā mā zài shàng, qí shí xiǎo shēng xìng yáng, shì yáng zhōu fǔ rén, huì shì lái cǐ, bèi bǎo huá sì sēng rén kǔ kǔ liú sù. bù xiǎng tā hū qǐ hěn xīn, bǎ wǒ men liù qī wèi tóng nián dōu guàn zuì le, yī qí shā dào. zhǐ yǒu xiǎo shēng bù zuì, xìng de táo shēng." lǎo yù dào:" ài yō! ē mí tuó fó! bù xìn yǒu zhè yàng shì!" yuán lǐ dào:" nǐ bù xìn, kàn wǒ miàn shàng xuè hén. wǒ cóng hòu tíng zhōng dà shù shàng pá chū, tiào chū jīng jí cóng zhōng, miàn dōu cì suì."
元礼低声叩门,只见五十来岁一个老妪,点灯开门。见了元礼,道:“夜深人静,为何叩门?”元礼道:“昏夜叩门,实是学生得罪。争奈急难之中,只得求妈妈方便,容学生暂息半宵。”老妪道:“老身孤寡,难好留你。且尊客又无行李,又无随从,语言各别,不知来历,决难从命!”元礼暗道:“事到其间,不得不以实情告他。”“妈妈在上,其实小生姓杨,是扬州府人,会试来此,被宝华寺僧人苦苦留宿。不想他忽起狠心,把我们六七位同年都灌醉了,一齐杀倒。只有小生不醉,幸得逃生。”老妪道:“嗳哟!阿弥陀佛!不信有这样事!”元礼道:“你不信,看我面上血痕。我从后庭中大树上爬出,跳出荆棘丛中,面都刺碎。”
lǎo yù zhēng jīng kàn shí, guǒ rán miàn pí dōu suì. duì yuán lǐ dào:" xiàng gōng guǒ rán zāo nàn, lǎo shēn zhǐ de liú zhù xiàng gōng huì shì zhōng le, kàn gù lǎo shēn, jiù yǒu zài lǐ tou le." yuán lǐ dào:" jí gǎn mā mā hòu qíng! zì gǔ dào:' jiù rén yī mìng, shèng zào qī jí fú tú.' wǒ tì nǐ guān le mén, nǐ zì qù shuì. wǒ jiù cǐ zhuō ér shàng zài jiǎ mèi piàn shí, yī dài tiān míng, jí biàn gào bié." lǎo yù dào:" nǐ zì qǐng wěn biàn. nà gè mén méi shì, bù láo xiàng gōng fèi xīn. lǎo shēn zhè yàng hán jiā, nán de huì shì xiàng gōng dào lái. cháng yán dào:' guì rén shàng zhái, chái zhǎng sān qiān, mǐ zhǎng bā bǎi.' wǒ lǎo shēn yǒu yí gè yí niáng, shì mài jiǔ de, jiù zhù zài qián cūn. wǒ lǎo shēn qù dǎ yī hú lái, tì xiàng gōng yā jīng, shěng de nǐ yòu wú pū gài, lěng bīng bīng dì shuì bù qù." yuán lǐ zhī dào tuō le dà nàn, xīn zhōng yòu jīng yòu xǐ, xiè dào:" duō chéng mā mā liú sù, yǐ gǎn hòu qíng, yòu chéng cì jiǔ, hé yǐ tú bào? xiǎo shēng tǎng dé chéng míng, jué bù wàng nǐ dà dé." mā mā dào:" xiàng gōng qiě kuān zuò piàn shí. yǒu xiǎo nǚ fèng péi. lǎo shēn zàn qù jiù lái. nǚ ér guò lái, jiàn le xiàng gōng. nǐ qiě bǎ mén ér guān zhe, wǒ qǔ le jiǔ jiù lái yě." nà lǎo yù fēn fù nǚ ér jǐ jù, suí jí tí hú chū mén qù le, bù tí.
老妪睁睛看时,果然面皮都碎。对元礼道:“相公果然遭难,老身只得留祝相公会试中了,看顾老身,就有在里头了。”元礼道:“极感妈妈厚情!自古道:‘救人一命,胜造七级浮屠。’我替你关了门,你自去睡。我就此卓儿上在假寐片时,一待天明,即便告别。”老妪道:“你自请稳便。那个门没事,不劳相公费心。老身这样寒家,难得会试相公到来。常言道:‘贵人上宅,柴长三千,米长八百。’我老身有一个姨娘,是卖酒的,就住在前村。我老身去打一壶来,替相公压惊,省得你又无铺盖,冷冰冰地睡不去。”元礼只道脱了大难,心中又惊又喜,谢道:“多承妈妈留宿,已感厚情,又承赐酒,何以图报?小生倘得成名,决不忘你大德。”妈妈道:“相公且宽坐片时。有小女奉陪。老身暂去就来。女儿过来,见了相公。你且把门儿关着,我取了酒就来也。”那老妪分付女儿几句,随即提壶出门去了,不提。
què shuō nà nǚ zǐ bǎ yuán lǐ zǐ xì duān xiáng, ruò yǒu jiē tàn zhī zhuàng. yuán lǐ dào:" qǐng wèn xiǎo jiě jie jīn nián jǐ suì le?" nǚ zǐ dào:" nián fāng yī shí sān suì." yuán lǐ dào:" nǐ wèi hé zhǐ guǎn dāi kàn xiǎo shēng?" nǚ zǐ dào:" wǒ kàn nǐ táng táng róng mào, biǎo biǎo zī cái, shòu cǐ dà nàn, gù cǐ bǎ nǐ zǐ xì guān kàn. kě xī nǐ mǎn fù wén zhāng, kàn bu chū rén qíng shì gù." yuán lǐ jīng wèn dào:" nǐ wèi hé shuō cǐ jǐ jù, lìng wǒ hǎo shēng yí yì?" nǚ zǐ dào:" nǐ zhī dào wǒ jiā mǔ qīn wèi hé bù kěn liú nǐ jiè sù?" yuán lǐ dào:" gū guǎ rén jiā, bù kěn yín yè liú rén." nǚ zǐ dào:" hòu biān shuō le bèi nàn yuán yīn, tā yòu rú hé kěn liú qǐ lái?" yuán lǐ dào:" zhè shì nǐ lìng táng cè yǐn zhī xīn, liú wǒ jiè sù." nǚ zǐ dào:" zhè jiào zuò yàn què chǔ táng, bù zhī huò zhī jiāng jí." yuán lǐ yì fā jīng wèn dào:" nán dào nǐ mǔ qīn yě dài móu hài wǒ bù chéng? wǒ rú jīn gū shēn wú wù, tā yòu hé suǒ lì yú wǒ? xiǎo jiě jie, mò fēi dào wǒ shāng gōng zhī niǎo, gù bǎ yán yǔ lái xià zhà wǒ me?" nǚ zǐ dào:" nǐ zhī dào wǒ jiā zhù jū de fáng wū, shì nà gè de fáng wū? wǒ jiā yíng yùn de běn qián shì nà gè de běn qián?" yuán lǐ dào:" xiǎo jiě jie shuō huà hào qí guài! zhè shì nǐ jiā shì, xiǎo shēng rú hé zhī dào?" nǚ zǐ dào:" qiè xìng zhāng, yǒu gè gē ge, jiào zuò zhāng xiǎo yǐ, shì wǒ mǔ qīn guò jì de ér zi, zài wài miàn zuò xiē xiǎo jīng jì. tā de běn qián, yě shì bǎo huá sì wù shí hé shàng de, zhè yī suǒ cǎo fáng yě shì sì lǐ dā gài de. gē ge zuó wǎn huí lái, jīn rì dào sì lǐ jiāo nà lì qián qù le, xìng bù zài jiā. ruò hái zhuàng jiàn xiàng gōng, jué bù xiāng ráo." yuán lǐ xiǎng dào:" fāng cái zhòng hé shàng xíng xiōng, nèi zhōng yě yǒu sú rén, yí dìng shì zhāng xiǎo yǐ le." biàn wèn dào:" jì shì nǐ mā mā hé sì lǐ hé shàng men yí lù, rú hé yòu mǎi jiǔ qǐng wǒ?" nǚ zǐ dào:" tā nà lǐ zhēn gè qù mǎi jiǔ! jiǎ cǐ wéi míng, chū qù bào yǔ hé shàng dé zhī. shǎo qǐng tā men jiù dào le, nǐ zhōng xū yī sǐ! wǒ jiàn nǐ fēng yí chū zhòng, jué fēi fán pǐn, gù cǐ duì nǐ shuō zhī, fàng nǐ táo tuō cǐ nán!"
却说那女子把元礼仔细端详,若有嗟叹之状。元礼道:“请问小姐姐今年几岁了?”女子道:“年方一十三岁。”元礼道:“你为何只管呆看小生?”女子道:“我看你堂堂容貌,表表姿材,受此大难,故此把你仔细观看。可惜你满腹文章,看不出人情世故。”元礼惊问道:“你为何说此几句,令我好生疑异?”女子道:“你只道我家母亲为何不肯留你借宿?”元礼道:“孤寡人家,不肯夤夜留人。”女子道:“后边说了被难缘因,他又如何肯留起来?”元礼道:“这是你令堂恻隐之心,留我借宿。”女子道:“这叫做燕雀处堂,不知祸之将及。”元礼益发惊问道:“难道你母亲也待谋害我不成?我如今孤身无物,他又何所利于我?小姐姐,莫非道我伤弓之鸟,故把言语来吓诈我么?”女子道:“你只道我家住居的房屋,是那个的房屋?我家营运的本钱是那个的本钱?”元礼道:“小姐姐说话好奇怪!这是你家事,小生如何知道?”女子道:“妾姓张,有个哥哥,叫做张小乙,是我母亲过继的儿子,在外面做些小经纪。他的本钱,也是宝华寺悟石和尚的,这一所草房也是寺里搭盖的。哥哥昨晚回来,今日到寺里交纳利钱去了,幸不在家。若还撞见相公,决不相饶。”元礼想道:“方才众和尚行凶,内中也有俗人,一定是张小乙了。”便问道:“既是你妈妈和寺里和尚们一路,如何又买酒请我?”女子道:“他那里真个去买酒!假此为名,出去报与和尚得知。少顷他们就到了,你终须一死!我见你丰仪出众,决非凡品,故此对你说知,放你逃脱此难!”
yuán lǐ xià dé hún shēn lěng hàn, chōu shēn biàn dài zǒu chū. nǚ zǐ chě zhù dào:" nǐ qù liǎo bù dǎ jǐn, wǒ jiā mǔ qīn jí shì lì hài, tā huí lái bú jiàn le nǐ, bì dào wǒ xiè lòu jī guān. zhè chǎng zé fá, jiào wǒ zěn shēng jīn shòu?" yuán lǐ dào:" nǐ ruò yǒu xīn jiù wǒ, zhǐ de chī zhè chǎng zé fá, xiǎo shēng sǐ bù wàng bào." nǚ zǐ dào:" yǒu jì zài cǐ!
元礼吓得浑身冷汗,抽身便待走出。女子扯住道:“你去了不打紧,我家母亲极是利害,他回来不见了你,必道我泄漏机关。这场责罚,教我怎生禁受?”元礼道:“你若有心救我,只得吃这场责罚,小生死不忘报。”女子道:“有计在此!
nǐ kuài bǎ shéng zǐ jiāng wǒ bǎng fù zài zhù zi shàng, nǐ zì tuō shēn qián qù. wǒ kǒu zhōng luàn jiào mǔ qīn, děng tā huí lái, zhǐ gào sù tā shuō nǐ yào bǎ wǒ qiáng jiān, bǎng fù zài cǐ. bèi wǒ jiào hǎn bù guò, tā pà mǔ qīn guī lái, zhǐ de táo zǒu le qù. bì rán rú cǐ, fāng miǎn zé fá." yòu jí xiàng xiāng zhōng qǔ yín yī dìng yǔ yuán lǐ dào:" zhè zhèng shì hé shàng jiè wǒ jiā de běn qián. ruò mǔ qīn wèn qǐ, wǒ zì yǒu yán dǐ duì." yuán lǐ chū bù gǎn shòu, sī liang qián lù pán chán, shàng wú háo hū, zhǐ de shòu le. bǎ zhè nǚ zǐ bǎng fù qǐ lái, xīn zhōng àn dào:" cǐ nǚ rén zhì jiān quán, jiù wǒ xìng mìng, bù kě wàng tā dà ēn. bù rú yǔ tā dìng yuē, yì rì qǔ tā huí qù." biàn xiàng nǚ zǐ dào:" xiǎo shēng yáng yán hé, biǎo zì yuán lǐ, nián shí jiǔ suì, nán zhí yáng zhōu fǔ jiāng dū xiàn rén shì. yīn fù mǔ zǎo wáng, shàng wèi hūn pèi. shòu nǐ huó mìng zhī ēn, yì yù jié wèi fū fù, hòu rì qǔ nǐ, jué bù shí yán. xiǎo jiě jie yì xià rú hé?" nǚ zǐ dào:" qiè xiǎo míng shū ér, jīn suì shí sān suì.
你快把绳子将我绑缚在柱子上,你自脱身前去。我口中乱叫母亲,等他回来,只告诉他说你要把我强奸,绑缚在此。被我叫喊不过,他怕母亲归来,只得逃走了去。必然如此,方免责罚。”又急向箱中取银一锭与元礼道:“这正是和尚借我家的本钱。若母亲问起,我自有言抵对。”元礼初不敢受,思量前路盘缠,尚无毫忽,只得受了。把这女子绑缚起来,心中暗道:“此女仁智兼全,救我性命,不可忘他大恩。不如与他定约,异日娶他回去。”便向女子道:“小生杨延和,表字元礼,年十九岁,南直扬州府江都县人氏。因父母早亡,尚未婚配。受你活命之恩,意欲结为夫妇,后日娶你,决不食言。小姐姐意下如何?”女子道:“妾小名淑儿,今岁十三岁。
ruò bù qì wēi jiàn, yǒng jié jiā fú, sǐ qiě bù hèn. zhǐ shì yī jiàn: wǒ mǔ qīn tōng bào sì sēng, yě shì píng xī shòu tā ēn huì, gù ěr bù kěn fù tā. qǐng jūn rì hòu wù fù jì huái. shì yǐ wēi pò, jūn wú liú liàn." yuán lǐ wén yán yī bì, chōu shēn wǎng wài biàn zǒu.
若不弃微贱,永结葭莩,死且不恨。只是一件:我母亲通报寺僧,也是平昔受他恩惠,故尔不肯负他。请君日后勿复记怀。事已危迫,君无留恋。”元礼闻言一毕,抽身往外便走。
cái dé chū mén, huí tóu yī kàn, zhī jiàn hòu biān yī duì rén zhòng, chí zháo huǒ bǎ, fēng yōng ér lái. yuán lǐ hún fēi pò sāng, hǎo xiàng shī xīn fēng yì bān, wàng qián luàn diē, yě bù gǎn huí tóu zài kàn.
才得出门,回头一看,只见后边一队人众,持着火把,蜂拥而来。元礼魂飞魄丧,好像失心风一般,望前乱跌,也不敢回头再看。
huà fēn liǎng tóu. dān tí nà lǎo yù dǎ tóu, yǐn sēng jué kōng, chí gùn zài qián, wù shí suí hòu, yě yǒu zhāng xiǎo yǐ, tōng gòng yǒu èr shí yú rén, qì hōng hōng yī zhí gǎn dào lǎo yù jiā lǐ. nǚ zǐ tīng dé rén shēng xiāng jìn, luàn jiào luàn kū. lǎo yù yī jìn mén lái, bú jiàn le xìng yáng de, zhī jiàn nǚ zǐ bèi fù, xià le yī tiào, dào:" nǚ ér wèi hé dào fù zài nà li?" nǚ zǐ kū dào:" nà rén jiàn mǔ qīn chū qù, jìng yào bǎ wǒ qiáng jiān, dào wǒ bù cóng, jìng bǎ shéng zi bǎng fù le wǒ. bèi wǒ luàn jiào luàn rǎng, zhǐ de bēn qù. yòu zhuǎn shēn jìn lái yào jiè pán chán, wǒ huí tā méi yǒu, jìng xiàng xiāng zhōng mō qǔ dōng xī, bù zhī ná le shèn me, xiàng wài jiù zǒu." nà lǎo yù wén yán, hǎo xiàng luò tāng jī yì bān, kǒu bù néng yán, lián máng zài xiāng zi nèi zhā kàn, bú jiàn le yī dìng yín zi, jiào dào:" bù hǎo le!
话分两头。单提那老妪打头,引僧觉空,持棍在前,悟石随后,也有张小乙,通共有二十余人,气吽吽一直赶到老妪家里。女子听得人声相近,乱叫乱哭。老妪一进门来,不见了姓杨的,只见女子被缚,吓了一跳,道:“女儿为何倒缚在那里?”女子哭道:“那人见母亲出去,竟要把我强奸,道我不从,竟把绳子绑缚了我。被我乱叫乱嚷,只得奔去。又转身进来要借盘缠,我回他没有,竟向箱中摸取东西,不知拿了甚么,向外就走。”那老妪闻言,好像落汤鸡一般,口不能言,连忙在箱子内查看,不见了一锭银子,叫道:“不好了!
wǒ jiè shī fù de běn qián, fǎn bèi tā tāo mō qù le."
我借师父的本钱,反被他掏摸去了。”
zhòng hé shàng bú jiàn yáng yuán lǐ, yě méi gōng fū dòu liú, lián máng xiàng wài zhuī gǎn. yòu bù zhī dōng xī nán běi nà yī tiáo lù qù le. zǒu le yī zhèn, zhǐ de tàn kǒu qì huí dào sì zhōng, diē jiǎo tàn dào:" dǎ shé bù sǐ, zì yí qí hài." shì yǐ rú cǐ, wú kě nài hé. qiě bǎ shā sǐ zhòng shī, mái zài hòu yuán kòng dì shàng. kāi le xiāng lǒng bèi náng děng wù, yuán lái duō shì tóng qián zài nèi, yín zi yě yǒu bā jiǔ bǎi liǎng, bǎ xiē lái fēn yǔ jué kōng, yòu bǎ xiē fēn yǔ zhòng hé shàng zhòng dào rén děng, yě fēn xiē yǔ zhāng xiǎo yǐ. rén rén huān xǐ, gè gè gǎn jī. yòu lìng bǎ xiē sòng yǔ lǎo yù, yī zé mǎi tā de kǒu, yī zé péi cháng tā suǒ shī běn qián. yī jiù zuò jiè.
众和尚不见杨元礼,也没工夫逗留,连忙向外追赶。又不知东西南北那一条路去了。走了一阵,只得叹口气回到寺中,跌脚叹道:“打蛇不死,自遗其害。”事已如此,无可奈何。且把杀死众尸,埋在后园空地上。开了箱笼被囊等物,——原来多是铜钱在内,银子也有八九百两,把些来分与觉空,又把些分与众和尚、众道人等,也分些与张小乙。人人欢喜,个个感激。又另把些送与老妪,一则买他的口,一则赔偿他所失本钱。依旧作借。
què shuō nà yuán lǐ tuō shēn zhī hòu, hēi dì lǐ zǒu lái zǒu qù, yuán zhī zài yī dá dì fāng, qì lì dōu jǐn, zhǐ de dūn zài yí gè lěng miào táng lǐ tou. tiān sè wēi míng, xiàng qián bēn zǒu, yǐ dào róng xiàn. gāng dài jìn chéng, yù zhe yí gè lǎo sǒu, lián jiào:" lǎo zhí, wén de nǐ xīn zhōng le jǔ rén, gōng xǐ, gōng xǐ! jīn shàng jīng huì shì, rú hé zài cǐ dú bù, méi rén suí cóng?" nà lǎo sǒu nǐ dào shì shuí? què jiù shì yuán lǐ de shū fù, jiào zuò yáng xiǎo fēng, yī xiàng zài jīng shēng lǐ, fàn huò xià lái, jīng yáo hé jiān fǔ dào wǎng shān dōng. pī miàn zhuàng zhe le xīn zhōng de zhí ér, zhēn shì yì tiān zhī xǐ. yuán lǐ zhèng zhí qióng tú, zhuàng jiàn le zì jiā de shū fù, bǎ bǎo huá sì shòu nàn gēn yīn, yǔ lǎo yù jiā tuō shēn de yuán gù yī yī gào sù. yáng xiǎo fēng shí fēn jīng háo. wǎn zhuó shǒu, tuō dào fàn diàn shàng chī le fàn, jiāng zì jǐ shēn biān suí cóng de ā sān sòng yǔ yuán lǐ fú shì, yòu jiè tā bái yín yī bǎi èr sān shí liǎng, yòu tì tā jiào le luó jiào sòng tā jìn jīng. zhèng jiào zuò: bú shì yī fān hán chè gǔ, zěn de méi huā pū bí xiāng.
却说那元礼脱身之后,黑地里走来走去,原只在一笪地方,气力都尽,只得蹲在一个冷庙堂里头。天色微明,向前奔走,已到荣县。刚待进城,遇着一个老叟,连叫:“老侄,闻得你新中了举人,恭喜,恭喜!今上京会试,如何在此独步,没人随从?”那老叟你道是谁?却就是元礼的叔父,叫做杨小峰,一向在京生理,贩货下来,经繇河间府到往山东。劈面撞着了新中的侄儿,真是一天之喜。元礼正值穷途,撞见了自家的叔父,把宝华寺受难根因,与老妪家脱身的缘故一一告诉。杨小峰十分惊諕。挽着手,拖到饭店上吃了饭,将自己身边随从的阿三送与元礼伏侍,又借他白银一百二三十两,又替他叫了骡轿送他进京。正叫做:不是一番寒彻骨,怎得梅花扑鼻香。
yuán lǐ bié le xiǎo fēng, dào jīng huì shì, zhōng le dì èr míng huì kuí, tàn dào:" wǒ yáng yán hé dào dǐ xùn rén yī chóu! rán suī rú cǐ, wǒ jīn fān dé zhòng, yī zé kě yǐ jiàn yuē, èr zé dé yǐ shēn yuān yǐ." diàn shì zhōng le dì yī jiǎ dì sān míng, rù le hàn lín.
元礼别了小峰,到京会试,中了第二名会魁,叹道:“我杨延和到底逊人一筹!然虽如此,我今番得中,一则可以践约,二则得以伸冤矣。”殿试中了第一甲第三名,入了翰林。
yǒu xiāng hòu huì shì tóng nián shū yǒu qìng, tā fù qīn shū tǐng, zhèng zài shān dōng zuò xún àn. yuán lǐ bǎ liù ge tóng nián jí cóng rén shòu hài běn mò, xì xì yǔ shū yǒu qìng shuō zhī. yǒu qìng bào zhī fù qīn, suí zhe fǔ xiàn jū tí hé sì sēng rén dào xiàn. jí jiāng wéi shǒu sēng rén wù shí jué kōng èr rén, jí xíng jū wèn, zhāo chū shā hài jǔ rén yuán yáo. yā fù hòu yuán, qǐ shī xiāng yàn, suí jiāng zhòng sēng jū jìn. cǐ shí zhāng xiǎo yǐ yǐ zì bìng gù le. shū tǐng jí shí tí qǐng miè sì tú sēng, lì bēi dào bàng, dì fāng chēng kuài. hòu biān yuán lǐ gào jià huí lái, qīn dào fèi sì jī zhǐ, zuò shī diào jì liù wèi tóng nián, bù tí.
有相厚会试同年舒有庆,他父亲舒珽,正在山东做巡按。元礼把六个同年及从人受害本末,细细与舒有庆说知。有庆报知父亲,随着府县拘提合寺僧人到县。即将为首僧人悟石、觉空二人,极刑鞫问,招出杀害举人原繇。押赴后园,起尸相验,随将众僧拘禁。此时张小乙已自病故了。舒珽即时题请灭寺屠僧,立碑道傍,地方称快。后边元礼告假回来,亲到废寺基址,作诗吊祭六位同年,不题。
què shuō nà lǎo yù yuán xì hé shàng xīn fù, yī wén sì miè sēng tú, zhèng dài táo zǒu. nǚ zǐ xīn zhōng àn dào:" wǒ ruò gēn suí mǔ qīn tóng qù, qián rì nà yáng jǔ rén cóng hé xún wèn?"
却说那老妪原系和尚心腹,一闻寺灭僧屠,正待逃走。女子心中暗道:“我若跟随母亲同去,前日那杨举人从何寻问?”
zhèng zài yōu huáng, zhī jiàn yí gè lǎo rén jiā zǒu jìn lái, wèn dào:" zhè lǐ kě shì zhāng mā mā jiā?" lǎo yù dào:" lǎo shēn wáng fū, qí shí xìng zhāng." lǎo sǒu dào:" lìng ài kě jiào zuò shū ér me?" lǎo yù dào:" xiǎo nǚ de míng zì, lǎo rén jiā rú hé xiǎo de?" lǎo sǒu dào:" lǎo fū shì yáng zhōu yáng xiǎo fēng, wǒ zhí ér yáng yán hé zhōng le jǔ rén, zài cǐ jīng guò, wǎng jīng huì shì. bù yì zhè lǐ bǎo huá chán sì hé shàng hū qǐ láng xīn, móu hài tóng háng liù wèi jǔ rén, bìng shā gēn suí duō mìng. zhí ér xìng tuō cǐ nán. xiàn jīn zhōng le tàn huā, gǎn jī nǐ jiā lìng ài huó mìng zhī ēn, yòu xiè tā zèng le pán chán yín yī dìng, yīn cǐ tuō le lǎo fū dào cǐ shuō qīn." lǎo yù tīng le, xià dāi le bàn shǎng, wú yán huí dá. nà nǚ zǐ kuī jiàn mǔ qīn qíng huāng wú cuò, chě tā dào fáng zhōng shuō dào:" qí shí dōu wǎn jiàn tā fēng gé chāo qún, bì yǒu dà guì zhī rì. hái ér xī tā yī mìng, zhǐ de zèng le pán chán fàng tā táo qù. bǐ shí gǎn jī hái ér, suì dìng zhōng shēn zhī yuē. hái ér dào: mǔ qīn píng xī shòu le sì sēng ēn huì, zòng qù bào yǔ sì sēng zhī dào, yě shì gè bù xiāng fù, nǐ qiè bù kě huái hèn. tā yǒu yán zài xiān, nǐ jīn rì bù xū jīng pà." yáng xiǎo fēng jiù jiē shū ér mǔ zǐ dào yáng zhōu dì fāng, lìn fáng jū zhù děng le yuán lǐ róng guī, suí jí jié yīn. lǎo yù bù gǎn jìn jiàn yuán lǐ, nǚ ér kǔ kǔ dài mǔ qǐng zuì, fāng dé xiāng jiàn. lǎo yù pú fú ér qián. yuán lǐ fú qǐ xíng lǐ, bù tí qián shì. què shuō hòu lái shū ér yǔ yuán lǐ shēng chū ér zi, yòu zhōng xīn wèi kē zhuàng yuán, zǐ sūn róng shèng. ruò fēi hēi yè táo shēng, zěn de jiā rén zuò hé? zhè jiào zuò: fū qī tóng shì qián shēng dìng, céng xiàng pán táo huì lǐ lái.
正在忧惶,只见一个老人家走进来,问道:“这里可是张妈妈家?”老妪道:“老身亡夫,其实姓张。”老叟道:“令爱可叫做淑儿么?”老妪道:“小女的名字,老人家如何晓得?”老叟道:“老夫是扬州杨小峰,我侄儿杨延和中了举人,在此经过,往京会试。不意这里宝华禅寺和尚忽起狼心,谋害同行六位举人,并杀跟随多命。侄儿幸脱此难。现今中了探花,感激你家令爱活命之恩,又谢他赠了盘缠银一锭,因此托了老夫到此说亲。”老妪听了,吓呆了半晌,无言回答。那女子窥见母亲情慌无措,扯他到房中说道:“其实都晚见他丰格超群,必有大贵之日。孩儿惜他一命,只得赠了盘缠放他逃去。彼时感激孩儿,遂订终身之约。孩儿道:母亲平昔受了寺僧恩惠,纵去报与寺僧知道,也是各不相负,你切不可怀恨。他有言在先,你今日不须惊怕。”杨小峰就接淑儿母子到扬州地方,赁房居祝等了元礼荣归,随即结姻。老妪不敢进见元礼,女儿苦苦代母请罪,方得相见。老妪匍伏而前。元礼扶起行礼,不提前事。却说后来淑儿与元礼生出儿子,又中辛未科状元,子孙荣盛。若非黑夜逃生,怎得佳人作合?这叫做:夫妻同是前生定,曾向蟠桃会里来。
yǒu shī wèi zhèng:
有诗为证:
chūn wéi fù xuǎn yù qiáng tú, jiě è quán píng nǚ zhàng fū.
春闱赴选遇强徒,解厄全凭女丈夫。
fán shì bì xū liú hòu zhe, tā nián fāng bù huǐ dāng chū.
凡事必须留后着,他年方不悔当初。