gōng sūn zàn zì bó guī, wèi shàng jì lì. jùn tài shǒu liú jī wèi shì bèi zhēng, bó guī yù chē dào luò yáng, shēn zhí tú yǎng. jī jiāng xǐ yuē nán, bó guī jù tún mǐ yú běi máng, shàng jì xiān rén. shāng, shì yuē: xī wèi rén zǐ, jīn wèi rén chén, dāng yì yuē nán, duō zhàng qì, kǒng huò bù hái, yǔ xiān rén cí yú cǐ. zài bài kāng kǎi ér qǐ, guān zhě mò bù xū xī. zài dào dé shè jù hái.
公孫瓚字伯珪,為上計吏。郡太守劉基為事被徵,伯珪御車到洛陽,身執徒養。基將徙曰南,伯珪具豚米於北邙,上祭先人。觴■,視曰:「昔為人子,今為人臣,當詣曰南,多瘴氣,恐或不還,與先人辭於此。」再拜慷慨而起,觀者莫不歔欷。在道得赦俱還。
gōng sūn bó guī zhuī tǎo pàn hú qiū lì jū děng yú guǎn zǐ chéng. bó guī lì zhàn fá shí, mǎ jǐn, zhǔ nǔ dùn, dàn shí zhī.
公孫伯圭追討叛胡邱力居等於管子城。伯圭力戰乏食,馬盡,煮弩楯,啖食之。
gōng sūn zàn yǔ zhū shǔ jùn xiàn, měi zhì jié huì, tú niú zuò pú, měi jiǔ yī shāng, zhì pú yī dòu.
公孫瓚與諸屬郡縣,每至節會,屠牛作脯,每酒一觴,致脯一豆。
gōng sūn zàn yǔ pò lǔ xiào wèi zōu jìng jù zhuī hú, jìng wèi suǒ wéi, zàn huí shī bēn jiù, hú jí pò sàn, jiě jìng zhī wéi, chéng shì qióng zhuī, yuē rù zhī hòu, bǎ jù zhú běi.
公孫瓚與破虜校尉鄒靖俱追胡,靖為所圍,瓚回師奔救,胡即破散,解靖之圍,乘勢窮追,曰入之後,把炬逐北。
zàn měi yǔ lǔ zhàn, cháng chéng bái mǎ, zhuī bù xū fā, shù huò róng jié, lǔ xiāng gào yún: dāng bì bái mǎ. yīn lǔ suǒ jì, jiǎn qí bái mǎ shù qiān pǐ, xuǎn qí shè zhī shì, hào wèi bái mǎ yì cóng. yī yuē hú yí jiàn zhě cháng chéng bái mǎ, zàn yǒu jiàn qí shù qiān pǐ chéng bái mǎ, gù yǐ hào yān.
瓚每與虜戰,常乘白馬,追不虛發,數獲戎捷,虜相告云:「當避白馬。」因虜所忌,簡其白馬數千匹,選騎射之士,號為「白馬義從」。一曰胡夷健者常乘白馬,瓚有健騎數千匹乘白馬,故以號焉。
gōng sūn zàn měi wén biān jīng, zhé lì sè zuò qì, rú fù chóu. cháng chéng bái mǎ, yòu bái mǎ shù shí pǐ, xuǎn qí shè zhī shì, hào wèi bái mǎ yì cóng, yǐ wèi zuǒ yòu yì, hú shén wèi zhī, xiāng gào yuē: dāng bì bái mǎ zhǎng shǐ.
公孫瓚每聞邊驚,輒厲色作氣,如赴仇。嘗乘白馬,又白馬數十匹,選騎射之士,號為「白馬義從」,以為左右翼,胡甚畏之,相告曰:「當避白馬長史。」
gōng sūn zàn chú liáo dōng shǔ guó zhǎng shǐ, lián jiē biān kòu, měi yǒu jīng, zhé lì sè fèn nù, rú fù chóu, dí wàng chén bēn. jì zhī yè zhàn, lǔ shí zàn shēng, dàn qí yǒng, mò gǎn fàn zhī.
公孫瓚除遼東屬國長史,連接邊寇,每有驚,輒厲色憤怒,如赴讎,敵望塵奔。繼之夜戰,虜識瓚聲,憚其勇,莫敢犯之。
yōu zhōu suì suì bù dēng, rén xiāng shí, yǒu huáng hàn zhī zāi, rén shǐ zhī cǎi lǚ, yǐ zǎo shèn wèi liáng, gǔ yī shí shí wàn qián. gōng sūn bó guī kāi zhì tún tián, shāo shāo dé zì gòng gěi.
幽州歲歲不登,人相食,有蝗旱之災,人始知采穭,以棗椹為糧,谷一石十萬錢。公孫伯圭開置屯田,稍稍得自供給。
zàn tǒng nèi wài, yì guān zǐ dì yǒu cái xiù zhě, bì yì sǐ zài qióng kǔ zhī dì, huò wèn qí gù, dá yuē: jīn qǔ yì guān jiā zǐ dì jí shàn shì fù guì zhī, jiē zì yǐ wèi zhí dāng dé zhī, bù xiè rén shàn yě. suǒ chǒng yù jiāo zì zhě, lèi duō yōng ér, ruò gù bo shù shī liú wěi tái fàn zēng lǐ yí zi jiǎ rén lè hé dāng děng sān rén, yǔ zhī dìng xiōng dì zhī shì, zì hào wèi bó, sān rén zhě wèi zhòng shū lǐ, fù jiē jù yì, huò qǔ qí nǚ yǐ pèi jǐ zi, cháng chēng gǔ zhě qǔ zhōu guàn yīng zhī shǔ yǐ pì yě.
瓚統內外,衣冠子弟有才秀者,必抑死在窮苦之地,或問其故,答曰:「今取衣冠家子弟及善士富貴之,皆自以為職當得之,不謝人善也。」所寵遇驕恣者,類多庸兒,若故卜數師劉緯台、販繒李移子、賈人樂何當等三人,與之定兄弟之誓,自號為伯,三人者為仲、叔、李,富皆巨億,或取其女以配己子,常稱古者曲周、灌嬰之屬以譬也。
gōng sūn zàn jī qīng zhōu huáng jīn zéi, dà pò zhī, hái tún guǎng zōng, gǎi yì shǒu lìng, jì zhōu zhǎng lì wú bù wàng fēng xiàng yīng, kāi mén shòu zhī. shào zì wǎng zhēng zàn, hé zhàn yú jiè qiáo nán èr shí lǐ. zàn bù bīng èr wàn yú rén wèi fāng zhèn, qí wèi liǎng yì, zuǒ yòu gè wǔ qiān yú pǐ, bái mǎ yì cóng wèi zhōng jiān, yì fēn zuò liǎng xiào, zuǒ shè yòu, yòu shè zuǒ, jīng qí kǎi jiǎ, guāng zhào tiān dì. shào lìng qū yì yǐ bā bǎi bīng wèi xiān dēng, qiáng nǔ qiān zhāng jiā chéng zhī, shào zì yǐ bù bīng shù wàn jié zhèn yú hòu. yì jiǔ zài liáng zhōu, xiǎo xí qiāng dòu, bīng jiē xiāo ruì. zàn jiàn qí bīng shǎo, biàn fàng qí yù líng xiàn zhī. yì bīng jiē fú dùn xià bù dòng, wèi zhì shù shí bù, nǎi tóng shí jù qǐ, yáng chén dà jiào, zhí qián chōng tū, qiáng nǔ léi fā, suǒ zhōng bì dào, lín zhèn zhǎn zàn suǒ shǔ jì zhōu cì shǐ yán gāng jiǎ shǒu qiān yú jí, zàn jūn bài jī, bù qí bēn zǒu, bù fù hái yíng. yì zhuī zhì jiè qiáo, zàn diàn bīng hái zhàn qiáo shàng, yì fù pò zhī, suì dào zàn yíng, bá qí yá mén, yíng zhōng yú zhòng jiē fù sàn zǒu. shào zài hòu, wèi dào qiáo shí shù lǐ, xià mǎ fā ān, jiàn zàn yǐ pò, bù wèi shè bèi, wéi zhàng xià qiáng nǔ shù shí zhāng, dà jǐ shì bǎi yú rén zì suí. zàn bù bèng qí èr qiān yú pǐ zú zhì, biàn wéi shào shù zhòng, gōng shǐ yǔ xià, bié jià cóng shì tián fēng fú shào yù què rù kōng yuán, shào yǐ dōu móu pū dì yuē: dà zhàng fū dāng qián dòu sǐ, ér rù qiáng jiān, qǐ kě dé huó hū? qiáng nǔ nǎi luàn fā, duō suǒ shā shāng. zàn qí bù zhī shì shào, yì shāo yǐn què, qū yì lái yíng, nǎi sàn qù.
公孫瓚擊青州黃巾賊,大破之,還屯廣宗,改易守令,冀州長吏無不望風向應,開門受之。紹自往征瓚,合戰於界橋南二十里。瓚步兵二萬餘人為方陣,騎為兩翼,左右各五千餘匹,白馬義從為中堅,亦分作兩校,左射右,右射左,旌旗鎧甲,光照天地。紹令麴義以八百兵為先登,強弩千張夾承之,紹自以步兵數萬結陣於後。義久在涼州,曉習羌斗,兵皆驍銳。瓚見其兵少,便放騎欲陵陷之。義兵皆伏楯下不動,未至數十步,乃同時俱起,揚塵大叫,直前衝突,強弩雷發,所中必倒,臨陣斬瓚所署冀州刺史嚴綱甲首千餘級,瓚軍敗績,步騎奔走,不復還營。義追至界橋,瓚殿兵還戰橋上,義復破之,遂到瓚營,拔其牙門,營中餘眾皆復散走。紹在後,未到橋十數里,下馬發鞍,見瓚已破,不為設備,惟帳下強弩數十張,大戟士百餘人自隨。瓚部迸騎二千餘匹卒至,便圍紹數重,弓矢雨下,別駕從事田豐扶紹欲卻入空垣,紹以兜鍪撲地曰:「大丈夫當前斗死,而入牆間,豈可得活乎?」強弩乃亂發,多所殺傷。瓚騎不知是紹,亦稍引卻,麴義來迎,乃散去。
chū píng sì nián, tiān zǐ shǐ tài fù mǎ yuē dān tài pú zhào qí hé jiě guān dōng. qí bié yì hé běi, shào chū yíng yú bǎi lǐ shàng, bài fèng dì mìng. qí zhù shào yíng, yí shū gào zàn. zàn qiǎn shǐ jù yǔ shào shū yuē: zhào tài pú yǐ zhōu zhào zhī dé, xián mìng lái zhēng, xuān yáng cháo ēn, shì yǐ hé mù, kuàng ruò kāi yún jiàn yuē, hé xǐ rú zhī? xī jiǎ fù kòu xún yì zhēng shì zú, yù xiāng wēi hài, yù guāng wǔ zhī kuān, qīn jù bì jiàn, tóng yú gòng chū, rén yǐ wèi róng. zì xǐng biān bǐ, dé yǔ jiāng jūn gòng tóng cǐ fú, cǐ chéng jiāng jūn zhī juàn, ér zàn zhī xìng yě.
初平四年,天子使太傅馬曰單、太僕趙岐和解關東。岐別詣河北,紹出迎於百里上,拜奉帝命。岐住紹營,移書告瓚。瓚遣使具與紹書曰:「趙太僕以周召之德,銜命來征,宣揚朝恩,示以和睦,曠若開雲見曰,何喜如之?昔賈復、寇恂亦爭士卒,欲相危害,遇光武之寬,親俱陛見,同輿共出,人以為榮。自省邊鄙,得與將軍共同此福,此誠將軍之眷,而瓚之幸也。」
xiān shì, yǒu tóng yáo yuē: yàn nán chuí, zhào běi jì, zhōng yāng bù hé dà rú lì, wéi yǒu cǐ zhōng kě bì shì. zàn yǐ yì dāng zhī, nǎi zhú jīng gù shǒu. zàn bié jiāng yǒu wèi dí suǒ wéi, yì bù jiù yě. qí yán yuē: jiù yī rén, hòu jiāng shì jiù bù lì zhàn, jīn bù jiù cǐ, hòu jiāng dāng niàn zài zì miǎn. shì yǐ yuán shào shǐ běi jī zhī shí, zàn nán jiè shàng bié yíng zì dù shǒu zé bù néng zì gù, yòu zhī bì bù jiàn jiù, shì yǐ huò zì shā qí jiāng shuài, huò wèi shào bīng suǒ pò, suì lìng shào jūn jìng zhì qí mén.
先是,有童謠曰:「燕南垂,趙北際,中央不合大如礪,惟有此中可避世。」瓚以易當之,乃築京固守。瓚別將有為敵所圍,義不救也。其言曰:「救一人,後將恃救不力戰,今不救此,後將當念在自勉。」是以袁紹始北擊之時,瓚南界上別營自度守則不能自固,又知必不見救,是以或自殺其將帥,或為紹兵所破,遂令紹軍徑至其門。
zǎn zhū jiāng jiā jiā gè yǒu gāo lóu, lóu yǐ qiān jì. zàn zuò tiě mén, jū lóu shàng, píng qù zuǒ yòu, bì qiè shì cè, jí shàng wén shū.
攢諸將家家各有高樓,樓以千計。瓚作鐵門,居樓上,屏去左右,婢妾侍側,汲上文書。
yuán shào fēn bù gōng zhě jué dì wèi dào, chuān xué qí lóu xià, shāo shāo shī mù zhù zhī, dù zú dá bàn, biàn shāo suǒ shī zhī zhù, lóu zhé qīng dào.
袁紹分部攻者掘地為道,穿穴其樓下,稍稍施木柱之,度足達半,便燒所施之柱,樓輒傾倒。