dà sī tú zhī zhí, zhǎng jiàn bāng zhī tǔ dì zhī tú yǔ qí rén mín zhī shù, yǐ zuǒ wáng ān rǎo bāng guó. yǐ tiān xià tǔ dì zhī tú, zhōu zhī jiǔ zhōu zhī dì yù guǎng lún zhī shù, biàn qí shān lín chuān zé qiū líng fén yǎn yuán xí zhī míng wù. ér biàn qí bāng guó dū bǐ zhī shù, zhì qí jī jiāng ér gōu fēng zhī, shè qí shè jì zhī wěi, ér shù zhī tián zhǔ, gè yǐ qí yě zhī suǒ yí mù, suì yǐ míng qí shè yǔ yuē yī. yǐ tǔ huì zhī fǎ, biàn wǔ dì zhī wù shēng: yī yuē shān lín, qí dòng wù yí máo wù, qí zhí wù yí zào lín. qí mín máo ér fāng. èr yuē chuān zé, qí dòng wù yí lín wù, qí zhí wù yí gāo wù, qí mín hēi ér jīn. sān yuē qiū líng, qí dòng wù yí yǔ wù, qí zhí wù yí hé wù, qí mín zhuān ér zhǎng. sì yuē fén yǎn, qí dòng wù yí jiè wù, qí zhí wù yí jiá wù, qí mín xī ér jí. wǔ yuē yuán xí, qí dòng wù yí léi wù, qí zhí wù yí cóng wù, qí mín fēng ròu ér bì. yīn cǐ wǔ wù zhě mín zhī cháng. ér shī shí yǒu èr jiào yān: yī dàn yǐ sì lǐ jiào jìng, zé mín bù gǒu. èr yuē yǐ yáng lǐ jiào ràng, zé mín bù zhēng. sān rì yǐ yīn lǐ jiào qīn, zé mín bù yuàn. sì yuē, yǐ lè lǐ jiào hé, hé mín bù guāi. wǔ yuē yǐ yí biàn děng, zé mín bù yuè. liù yuē yǐ sú jiào ān, zé mín bù yú. qī yuē yǐ xíng jiào zhōng, zé mín bù bào. bā yuē yǐ shì jiào xù, zé mín bù dài. jiǔ yuē yǐ dù jiào jié, zé mín zhī zú. shí yuē yǐ shì shì jiào néng, zé mín bù shī zhí. shí yǒu yī yuē yǐ xián zhì jué, zé mín shèn dé. shí yǒu èr yuē, yǐ yōng zhì lù, zé mín xìng gōng. yǐ tǔ yí zhī fǎ, biàn shí yǒu èr tǔ zhī míng wù, yǐ xiāng mín zhái ér zhī qí lì hài, yǐ fù rén mín, yǐ fān niǎo shòu, yǐ yù cǎo mù, yǐ rèn tǔ shì. biàn shí yǒu èr rǎng zhī wù ér zhī qí zhǒng, yǐ jiào jià sè shù yì, yǐ tǔ jūn zhī fǎ biàn wǔ wù jiǔ děng, zhì tiān xià zhī dì zhēng, yǐ zuò mín zhí, yǐ lìng dì gòng, yǐ liǎn cái fù, yǐ jūn qí tiān xià zhī zhèng. yǐ tǔ guī zhī fǎ cè tǔ shēn. zhèng rì jǐng, yǐ qiú dì zhōng. rì nán zé jǐng duǎn, duō shǔ rì běi zé jǐng zhǎng, duō hán rì dōng zé jǐng xī, duō fēng rì xī zé jǐng cháo, duō yīn. rì zhì zhī jǐng, chǐ yǒu wǔ cùn, wèi zhī dì zhōng, tiān dì zhī suǒ hé yě, sì shí zhī suǒ jiāo yě, fēng yǔ zhè suǒ huì yě, yīn yáng zhī suǒ hé yě. rán zé bǎi wù fù ān, nǎi jiàn wáng guó yān, zhì qí jī fāng qiān lǐ ér fēng shù zhī. fán jiàn bāng guó, yǐ tǔ guī tǔ qí dì ér zhì qí yù. zhū gōng zhī dì, fēng jiāng fāng wǔ bǎi lǐ, qí shí zhě bàn zhū hóu zhī dì fēng jiāng fāng sì bǎi lǐ, qí shí zhě sān zhī yī zhū bó zhī dì, fēng jiāng fāng sān bǎi lǐ, qí shí zhě cān zhī yī zhū zǐ zhī dì, fēng jiāng fāng èr bǎi lǐ, qí shí zhě sì zhī yī zhū nán zhī dì, fēng jiāng fāng bǎi lǐ, qí shí zhě sì zhī yī. fán zào dōu bǐ, zhì qí dì yù ér fēng gōu zhī yǐ qí shì shù zhì zhī. bù yì zhī dì, jiā bǎi yī yì zhī dì, jiā èr bǎi zài yì zhī dì, jiā sān bǎi. nǎi fēn dì zhí, diàn dì shǒu, zhì dì gòng, ér bān zhí shì yān. yǐ wéi dì fǎ ér dài zhèng lìng, yǐ huāng zhèng shí yǒu èr jù wàn mín: yī yuē sàn lì, èr yuē báo zhēng, sān yuē huǎn xíng, sì yuē chí lì, wǔ yuē shě jìn, liù yuē qù jǐ, qī yuē shěng lǐ, bā yuē shā āi, jiǔ yuē fān lè, shí yuē duō hūn, shí yǒu yī yuē suǒ guǐ shén, shí yǒu èr yuē chú dào zéi. yǐ bǎo xī liù yǎng wàn mín: yī yuē cí yòu, èr yuē yǎng lǎo, sān yuē zhèn qióng, sì yuē xù pín, wǔ yuē kuān jí, liù yuē ān fù. yǐ běn sú lù ān wàn mín: yī yuē měi gōng shì, èr yuē zú fén mù, sān yuē lián xiōng dì, sì yuē lián shī rú, wǔ yuē lián péng yǒu, liù yuē tóng yī fú. zhēng yuè zhī jí, shǐ hé, bù jiào yú bāng guó dū bǐ, nǎi xiàn jiào xiàng zhī fǎ yú xiàng wèi, shǐ wàn mín guān jiào xiàng. xié rì ér liǎn zhī, nǎi shī jiào fǎ yú bāng guó dū bǐ, shǐ zhī gè yǐ jiào qí suǒ zhì mín. lìng wǔ jiā wèi bǐ, shǐ zhī xiāng bǎo wǔ bǐ wèi lǘ, shǐ zhī xiāng ài sì lǘ wèi zú, shǐ zhī xiāng zàng wǔ zú wèi dǎng, shǐ zhī xiāng jiù wǔ dǎng wèi zhōu, shǐ zhī xiāng zhōu wǔ zhōu wèi xiāng, shǐ zhī xiāng bīn. bān zhí shì shí yǒu èr yú bāng guó dū bǐ. shǐ yǐ dēng wàn mín: yī yuē jià sè, èr yuē shù yì, sān yuē zuò cái, sì yuē fù fān, wǔ yuē chì cái, liù yuē tōng cái, qī yuē huà cái, bā yuē liǎn cái, jiǔ yuē shēng cái, shí rì xué yì, shí yǒu yī yuē shì shì, shí yǒu èr yuē fú shi. yǐ xiāng sān wù jiào wàn mín ér bīn xìng zhī: yī yuē liù dé: zhī rén shèng yì zhōng hé. èr yuē liù háng: jiào yǒu mù yīn rèn xù. sān rì liù yì: lǐ yuè shè yù shū shù. yǐ xiāng bā xíng jiū wàn mín: yī yuē bù xiào zhī xíng, èr yuē bù mù zhī xíng, sān yuē bù yīn zhī xíng, sì yuē bù dì zhī xíng, wǔ yuē bù rèn zhī xíng, liù yuē bù xù zhī xíng, qī yuē zào yán zhī xíng, bā yuē luàn mín zhī xíng. yǐ wǔ sì fáng wàn mín zhī wěi ér jiào zhī zhōng, yǐ liù lè fáng wàn mín zhī qíng ér jiào zhī hé. fán wàn mín zhī bù fú jiào ér yǒu yù sòng zhě, yǔ yǒu dì zhì zhě tīng ér duàn zhī, qí fù yú xíng zhě, guī yú shì. sì wǔ dì, fèng niú shēng, xiū qí sì. xiǎng xiān wáng, yì rú zhī. dà bīn kè, lìng yě xiū dào wěi jī. dà sàng, shuài liù xiāng zhī zhòng shù, shǔ qí liù yǐn, ér zhì qí zhèng lìng. dà jūn lǚ dà tián yì, yǐ qí zhì wàn mín, ér zhì qí tú shù zhī zhèng lìng. ruò guó yǒu dà gù, zé zhì wàn mín yú wáng mén, lìng wú jié zhě bù xíng yú tiān xià. dà huāng dà zhá, zé lìng bāng guó yí mín tōng cái shě jìn chí lì báo zhēng huǎn xíng. suì zhōng, zé lìng jiào guān zhèng zhì ér zhì shì. zhèng suì, lìng yú jiào guān yuē: gè gòng ěr zhí, xiū nǎi shì, yǐ tīng wáng mìng. qí yǒu bù zhèng, zé guó yǒu cháng xíng.
大司徒之职,掌建邦之土地之图与其人民之数,以佐王安扰邦国。以天下土地之图,周知九州之地域广轮之数,辨其山林、川泽、丘陵、坟衍原隰之名物。而辨其邦国、都鄙之数,制其畿疆而沟封之,设其社稷之壝,而树之田主,各以其野之所宜木,遂以名其社与曰医。以土会之法,辨五地之物生:一曰山林,其动物宜毛物,其植物宜皂鳞。其民毛而方。二曰川泽,其动物宜鳞物,其植物宜膏物,其民黑而津。三曰丘陵,其动物宜羽物,其植物宜核物,其民专而长。四曰坟衍,其动物宜介物,其植物宜荚物,其民皙而瘠。五曰原隰,其动物宜羸物,其植物宜丛物,其民丰肉而庳。因此五物者民之常。而施十有二教焉:一旦以祀礼教敬,则民不苟。二曰以阳礼教让,则民不争。三日以阴礼教亲,则民不怨。四曰,以乐礼教和,和民不乖。五曰以仪辨等,则民不越。六曰以俗教安,则民不愉。七曰以刑教中,则民不虣。八曰以誓教恤,则民不怠。九曰以度教节,则民知足。十曰以世事教能,则民不失职。十有一曰以贤制爵,则民慎德。十有二曰,以庸制禄,则民兴功。以土宜之法,辨十有二土之名物,以相民宅而知其利害,以阜人民,以蕃鸟兽,以毓草木,以任土事。辨十有二壤之物而知其种,以教稼穑树艺,以土均之法辨五物九等,制天下之地征,以作民职,以令地贡,以敛财赋,以均齐天下之政。以土圭之法测土深。正日景,以求地中。日南则景短,多暑;日北则景长,多寒;日东则景夕,多风;日西则景朝,多阴。日至之景,尺有五寸,谓之地中,天地之所合也,四时之所交也,风雨这所会也,阴阳之所和也。然则百物阜安,乃建王国焉,制其畿方千里而封树之。凡建邦国,以土圭土其地而制其域。诸公之地,封疆方五百里,其食者半;诸侯之地封疆方四百里,其食者三之一;诸伯之地,封疆方三百里,其食者参之一;诸子之地,封疆方二百里,其食者四之一;诸男之地,封疆方百里,其食者四之一。凡造都鄙,制其地域而封沟之;以其室数制之。不易之地,家百□;一易之地,家二百□;再易之地,家三百□。乃分地职,奠地守,制地贡,而颁职事焉。以为地法而待政令,以荒政十有二聚万民:一曰散利,二曰薄征,三曰缓刑,四曰弛力,五曰舍禁,六曰去几,七曰眚礼,八曰杀哀,九曰蕃乐,十曰多昏,十有一曰索鬼神,十有二曰除盗贼。以保息六养万民:一曰慈幼,二曰养老,三曰振穷,四曰恤贫,五曰宽疾,六曰安富。以本俗六安万民:一曰媺宫室,二曰族坟墓,三曰联兄弟,四曰联师儒,五曰联朋友,六曰同衣服。正月之吉,始和,布教于邦国、都鄙,乃县教象之法于象魏,使万民观教象。挟日而敛之,乃施教法于邦国、都鄙,使之各以教其所治民。令五家为比,使之相保;五比为闾,使之相爱;四闾为族,使之相葬;五族为党,使之相救;五党为州,使之相賙;五州为乡,使之相宾。颁职事十有二于邦国、都鄙。使以登万民:一曰稼穑,二曰树艺,三曰作材,四曰阜藩,五曰饬材,六曰通财,七曰化材,八曰敛材,九曰生材,十日学艺,十有一曰世事,十有二曰服事。以乡三物教万民而宾兴之:一曰六德:知、仁、圣、义、忠、和。二曰六行:教、友、睦、姻、任、恤。三日六艺:礼、乐、射、御、书、数。以乡八刑纠万民:一曰不孝之刑,二曰不睦之刑,三曰不姻之刑,四曰不弟之刑,五曰不任之刑,六曰不恤之刑,七曰造言之刑,八曰乱民之刑。以五祀防万民之伪而教之中,以六乐防万民之情而教之和。凡万民之不服教而有狱讼者,与有地治者听而断之,其附于刑者,归于士。祀五帝,奉牛牲,羞其肆。享先王,亦如之。大宾客,令野修道、委积。大丧,帅六乡之众庶,属其六引,而治其政令。大军旅、大田役,以旗致万民,而治其徒庶之政令。若国有大故,则致万民于王门,令无节者不行于天下。大荒、大札,则令邦国移民、通财、舍禁、弛力、薄征、缓刑。岁终,则令教官正治而致事。正岁,令于教官曰:「各贡尔职,修乃事,以听王命。其有不正,则国有常刑。」