qǐ è féng shè tí gé, jǐn zhān méng dān è, fán èr nián.
起閼逢攝提格,盡旃蒙單閼,凡二年。
strong xiào chéng huáng dì xià suī hé èr nián jiǎ yín, gōng yuán qián qī nián strong
孝成皇帝下綏和二年(甲寅,公元前七年)
chūn, zhēng yuè, shàng xíng xìng gān quán, jiāo tài zhì.
春,正月,上行幸甘泉,郊泰畤。
èr yuè, rén zǐ, chéng xiàng fāng jìn hōng. shí yíng huò shǒu xīn, chéng xiàng fǔ yì cáo píng líng lǐ xún zòu jì fāng jìn, yán: zāi biàn pò qiè, dà zé rì jiā, ān dé dàn bǎo chì zhú zhī lù! hé fǔ sān bǎi yú rén, wéi jūn hóu zé qí zhōng, yǔ jǐn jié zhuǎn xiōng. fāng jìn yōu zhī, bù zhī suǒ chū. huì láng bì lì shàn wèi xīng, yán dà chén yí dāng zhī. shàng nǎi zhào jiàn fāng jìn. hái guī, wèi jí yǐn jué, shàng suì cì cè, zé ràng yǐ zhèng shì bù zhì, zāi hài bìng zhēn, bǎi xìng qióng kùn, yuē: yù tuì jūn wèi, shàng wèi rěn, shǐ shàng shū lìng cì jūn shàng zūn jiǔ shí shí, yǎng niú yī, jūn shěn chù yān! fāng jìn jí rì zì shā. shàng mì zhī, qiǎn jiǔ qīng cè zèng yìn shòu, cì chéng yú mì qì shào fǔ gōng zhāng, zhù kǎn jiē yī sù. tiān zǐ qīn lín diào zhě shù zhì, lǐ cì yì yú tā xiāng gù shì.
二月,壬子,丞相方進薨。時熒惑守心,丞相府議曹平陵李尋奏記方進,言:「災變迫切,大責日加,安得但保斥逐之戮!闔府三百餘人,唯君侯擇其中,與盡節轉凶。」方進憂之,不知所出。會郎賁麗善為星,言大臣宜當之。上乃召見方進。還歸,未及引決,上遂賜冊,責讓以政事不治,災害並臻,百姓窮困,曰:「欲退君位,尚未忍,使尚書令賜君上尊酒十石,養牛一,君審處焉!」方進即日自殺。上秘之,遣九卿冊贈印綬,賜乘輿秘器、少府供張,柱檻皆衣素。天子親臨吊者數至,禮賜異於它相故事。
chén guāng yuē: yàn yīng yǒu yán: tiān mìng bù tāo, bù èr qí mìng. huò fú zhī zhì, ān kě yí hū! xī chǔ zhāo wáng sòng jǐng gōng bù rěn yí zāi yú qīng zuǒ, yuē: yí fù xīn zhī jí, zhì zhū gǔ gōng, hé yì yě! jí qí zāi kě yí, rén jūn yóu bù kěn wèi, kuàng bù kě hū! shǐ fāng jìn zuì bù zhì sǐ ér zhū zhī, yǐ dāng dà biàn, shì wū tiān yě fāng jìn yǒu zuì dāng xíng, yǐn qí zhū ér hòu qí zàng, shì wū rén yě xiào chéng yù wū tiān rén ér zú wú suǒ yì, kě wèi bù zhī mìng yǐ.
臣光曰:晏嬰有言:「天命不慆,不貳其命。」禍福之至,安可移乎!昔楚昭王、宋景公不忍移災於卿佐,曰:「移腹心之疾,寘諸股肱,何益也!」藉其災可移,仁君猶不肯為,況不可乎!使方進罪不至死而誅之,以當大變,是誣天也;方進有罪當刑,隱其誅而厚其葬,是誣人也;孝成欲誣天、人而卒無所益,可謂不知命矣。
sān yuè, shàng xíng xìng hé dōng, cí hòu tǔ.
三月,上行幸河東,祠后土。
bǐng xū, dì bēng yú wèi yāng gōng.
丙戌,帝崩於未央宮。
dì sù qiáng wú jí bìng. shì shí, chǔ sī wáng yǎn liáng wáng lì lái cháo, míng dàn, dāng cí qù, shàng sù gōng zhāng bái hǔ diàn yòu yù bài zuǒ jiāng jūn kǒng guāng wèi chéng xiàng, yǐ kè hóu yìn, shū zàn. hūn yè, píng shàn, xiāng chén, fù kù wà yù qǐ, yīn shī yī, bù néng yán, zhòu lòu shàng shí kè ér bēng, mín jiān huān huā, xián guī zuì zhào zhāo yí. huáng tài hòu zhào dà sī mǎ mǎng zá yǔ yù shǐ chéng xiàng tíng wèi zhì, wèn huáng dì qǐ jū fā bìng zhuàng zhào zhāo yí zì shā.
帝素強無疾病。是時,楚思王衍、梁王立來朝,明旦,當辭去,上宿供張白虎殿;又欲拜左將軍孔光為丞相,已刻侯印,書贊。昏夜,平善,鄉晨,傅絝襪欲起,因失衣,不能言,晝漏上十刻而崩,民間讙嘩,咸歸罪趙昭儀。皇太后詔大司馬莽雜與御史、丞相、廷尉治,問皇帝起居發病狀;趙昭儀自殺。
bān biāo zàn yuē: chén gū chōng hòu gōng wèi jié yú, fù zǐ kūn dì shì wéi wò, shù wèi chén yán: chéng dì shàn xiū róng yí, shēng chē zhèng lì, bù nèi gù, bù jí yán, bù qīn zhǐ, lín cháo yuān hēi, zūn yán ruò shén, kě wèi mù mù yǒu tiān zǐ zhī róng zhě yǐ. bó lǎn gǔ jīn, róng shòu zhí cí, gōng qīng zòu yì kě shù. zāo shì chéng píng, shàng xià hé mù. rán zhàn hū jiǔ sè, zhào shì luàn nèi, wài jiā shàn cháo, yán zhī kě wèi yú yì! jiàn shǐ yǐ lái, wáng shì shǐ zhí guó mìng, āi píng duǎn zuò, mǎng suì cuàn wèi, gài qí wēi fú suǒ yóu lái zhě jiàn yǐ!
班彪贊曰:臣姑充後宮為婕妤,父子、昆弟侍帷幄,數為臣言:「成帝善修容儀,升車正立,不內顧,不疾言,不親指,臨朝淵嘿,尊嚴若神,可謂穆穆有天子之容者矣。博覽古今,容受直辭,公卿奏議可述。遭世承平,上下和睦。然湛乎酒色,趙氏亂內,外家擅朝,言之可為於邑!」建始以來,王氏始執國命,哀、平短祚,莽遂篡位,蓋其威福所由來者漸矣!
shì rì, kǒng guāng yú dà xíng qián bài shòu chéng xiàng bó shān hóu yìn shòu.
是日,孔光於大行前拜受丞相、博山侯印綬。
fù píng hóu zhāng fàng wén dì bēng, sī mù kū qì ér sǐ.
富平侯張放聞帝崩,思慕哭泣而死。
xún yuè lùn yuē: fàng fēi bù ài shàng, zhōng bù cún yān. gù ài ér bù zhōng, rén zhī zéi yě!
荀悅論曰:放非不愛上,忠不存焉。故愛而不忠,仁之賊也!
huáng tài hòu zhào nán běi jiāo zhǎng ān rú gù.
皇太后詔南、北郊長安如故。
xià, sì yuè, bǐng wǔ, tài zǐ jí huáng dì wèi, yè gāo miào zūn huáng tài hòu yuē tài huáng tài hòu, huáng hòu yuē huáng tài hòu. dà shè tiān xià.
夏,四月,丙午,太子即皇帝位,謁高廟;尊皇太后曰太皇太后,皇后曰皇太后。大赦天下。
āi dì chū lì, gōng xíng jiǎn yuē, shěng jiǎn zhū yòng, zhèng shì yóu jǐ chū, cháo tíng xī rán wàng zhì zhì yān.
哀帝初立,躬行儉約,省減諸用,政事由己出,朝廷翕然望至治焉。
jǐ mǎo, zàng jiào chéng huáng dì yú yán líng.
己卯,葬教成皇帝於延陵。
tài huáng tài hòu lìng fù tài hòu dīng jī shí rì yī zhì wèi yāng gōng.
太皇太后令傅太后、丁姬十日一至未央宮。
yǒu zhào wèn chéng xiàng dà sī kōng: dìng táo gòng wáng tài hòu yí dāng hé jū? chéng xiàng kǒng guāng sù wén fù tài hòu wèi rén gāng bào, zhǎng yú quán móu, zì dì zài qiǎng bǎo, ér yǎng zhǎng jiào dào zhì yú chéng rén, dì zhī lì yòu yǒu lì guāng xīn kǒng fù tài hòu yǔ zhèng shì, bù yù yǔ dì dàn xī xiāng jìn, jí yì yǐ wèi: dìng táo tài hòu yí gǎi zhú gōng. dà sī kōng hé wǔ yuē: kě jū běi gōng. shàng cóng wǔ yán. běi gōng yǒu zǐ fáng fù dào tōng wèi yāng gōng, fù tài hòu guǒ cóng fù dào zhāo xī zhì dì suǒ, qiú yù chēng zūn hào, guì chǒng qí qīn shǔ, shǐ shàng bù dé yóu zhí dào héng. gāo chāng hóu dǒng hóng xī zhǐ, shàng shū yán: qín zhuāng xiāng wáng mǔ běn xià shì, ér wèi huá yáng fū rén suǒ zi, jí jí wèi hòu, jù chēng tài hòu. yí lì dìng táo gòng wáng hòu wèi dì tài hòu. shì xià yǒu sī, dà sī mǎ wáng mǎng, zuǒ jiāng jūn guān nèi hóu lǐng shàng shū shì shī dān hé zòu hóng: zhī huáng tài hòu zhì zūn zhī hào, tiān xià yī tǒng, ér chēng yǐn wáng qín yǐ wèi bǐ yù, guà wù shèng cháo, fēi suǒ yí yán, dà bù dào! shàng xīn lì, qiān ràng, nà yòng mǎng dān yán, miǎn hóng wèi shù rén. fù tài hòu dà nù, yào shàng, yù bì chēng zūn hào. shàng nǎi bái tài huáng tài hòu, lìng xià zhào zūn dìng táo gōng wáng wèi gōng huáng.
有詔問丞相、大司空:「定陶共王太后宜當何居?」丞相孔光素聞傅太后為人剛暴,長於權謀,自帝在襁褓,而養長教道至於成人,帝之立又有力;光心恐傅太后與政事,不欲與帝旦夕相近,即議以為:「定陶太后宜改築宮。」大司空何武曰:「可居北宮。」上從武言。北宮有紫房復道通未央宮,傅太后果從復道朝夕至帝所,求欲稱尊號,貴寵其親屬,使上不得由直道行。高昌侯董宏希指,上書言:「秦莊襄王母本夏氏,而為華陽夫人所子,及即位後,俱稱太后。宜立定陶共王后為帝太后。」事下有司,大司馬王莽,左將軍、關內侯、領尚書事師丹劾奏宏:「知皇太后至尊之號,天下一統,而稱引亡秦以為比喻,詿誤聖朝,非所宜言,大不道!」上新立,謙讓,納用莽、丹言,免宏為庶人。傅太后大怒,要上,欲必稱尊號。上乃白太皇太后,令下詔尊定陶恭王為恭皇。
wǔ yuè, bǐng xū, lì huáng hòu fù shì, fù tài hòu cóng dì yàn zhī zǐ yě.
五月,丙戌,立皇后傅氏,傅太后從弟晏之子也。
zhào yuē: chūn qiū, mǔ yǐ zi guì. yí zūn dìng táo tài hòu yuē gōng huáng tài hòu, dīng jī yuē gōng huáng hòu, gè zhì zuǒ yòu zhān shì, shí yì rú zhǎng xìn gōng zhōng gōng. zhuī zūn fù fù wèi chóng zǔ hóu, dīng fù wèi bāo dé hóu fēng jiù dīng míng wèi yáng ān hóu, jiù zǐ mǎn wèi píng zhōu hóu, huáng hòu fù yàn wèi kǒng xiāng hóu, huáng tài hòu dì shì zhōng guāng lù dài fū zhào qīn wèi xīn chéng hóu. tài huáng tài hòu zhào dà sī mǎ mǎng jiù dì, bì dì wài jiā mǎng shàng shū qǐ hái gǔ. dì qiǎn shàng shū lìng zhào qǐ mǎng, yòu qiǎn chéng xiàng kǒng guāng dà sī kōng hé wǔ zuǒ jiāng jūn shī dān wèi wèi fù xǐ bái tài huáng tài hòu yuē: huáng dì wén tài hòu zhào, shén bēi! dà sī mǎ jí bù qǐ, huáng dì jí bù gǎn tīng zhèng! tài hòu nǎi fù lìng mǎng shì shì.
詔曰:「《春秋》,母以子貴。宜尊定陶太后曰恭皇太后,丁姬曰恭皇后,各置左右詹事,食邑如長信宮、中宮。」追尊傅父為崇祖侯,丁父為褒德侯;封舅丁明為陽安侯,舅子滿為平周侯,皇后父晏為孔鄉侯,皇太后弟、侍中、光祿大夫趙欽為新城侯。太皇太后詔大司馬莽就第,避帝外家;莽上疏乞骸骨。帝遣尚書令詔起莽,又遣丞相孔光、大司空何武、左將軍師丹、衛尉傅喜白太皇太后曰:「皇帝聞太后詔,甚悲!大司馬即不起,皇帝即不敢聽政!」太后乃復令莽視事。
chéng dì zhī shì, zhèng shēng yóu shén, huáng mén míng chàng bǐng qiáng jǐng wǔ zhī shǔ fù xiǎn yú shì, guì qī zhì yǔ rén zhǔ zhēng nǚ lè. dì zì wèi dìng táo wáng shí jí zhī, yòu xìng bù hǎo yīn, liù yuè, zhào yuē: kǒng zǐ bù yún hū: fàng zhèng shēng, zhèng shēng yín. qí bà lè fǔ guān jiāo jì lè jí gǔ bīng fǎ wǔ lè zài jīng, fēi zhèng wèi zhī lè zhě, tiáo zòu bié shǔ tā guān. fán suǒ bà shěng guò bàn. rán bǎi xìng jiàn zì rì jiǔ, yòu bù zhì yǎ lè yǒu yǐ xiāng biàn, háo fù lì mín zhàn miǎn zì ruò.
成帝之世,鄭聲尤甚,黃門名倡丙強、景武之屬富顯於世,貴戚至與人主爭女樂。帝自為定陶王時疾之,又性不好音,六月,詔曰:「孔子不云乎:『放鄭聲,鄭聲淫。』其罷樂府官;郊祭樂及古兵法武樂在《經》,非鄭、衛之樂者,條奏別屬他官。」凡所罷省過半。然百姓漸漬日久,又不制雅樂有以相變,豪富吏民湛沔自若。
wáng mǎng jiàn zhōng lěi xiào wèi liú xīn yǒu cái xíng, wèi shì zhōng, shāo qiān guāng lù dài fū, guì xìng gēng míng xiù. shàng fù lìng xiù diǎn lǐng wǔ jīng, zú fù qián yè xiù yú shì zǒng qún shū ér zòu qí qī lüè, yǒu jí lüè yǒu liù yì lüè yǒu zhū zi lüè yǒu shī fù lüè yǒu bīng shū lüè yǒu shù shù lüè yǒu fāng jì lüè. fán shū liù lüè, sān shí bā zhǒng, wǔ bǎi jiǔ shí liù jiā wàn sān qiān èr bǎi liù shí jiǔ juǎn. qí xù zhū zi, fēn wèi jiǔ liú: yuē rú, yuē dào, yuē yīn yáng, yuē fǎ, yuē míng, yuē mò, yuē cóng héng, yuē zá, yuē nóng, yǐ wèi: jiǔ jiā jiē qǐ yú wáng dào jì wēi, zhū hóu lì zhèng, shí jūn shì zhǔ hǎo è shū fāng, shì yǐ jiǔ jiā zhī shù fēng chū bìng zuò, gè yǐn yī duān, chóng qí suǒ shàn, yǐ cǐ chí shuō, qǔ hé zhū hóu, qí yán suī shū, pì yóu shuǐ huǒ xiāng miè, yì xiāng shēng yě rén zhī yǔ yì, jìng zhī yǔ hé, xiāng fǎn ér jiē xiāng chéng yě. yì yuē: tiān xià tóng guī ér shū tú, yī zhì ér bǎi lǜ. jīn yì jiā zhě tuī suǒ zhǎng, qióng zhī jiū lǜ yǐ míng qí zhǐ, suī yǒu bì duǎn, hé qí yào guī, yì liù jīng zhī zhī yǔ liú yì shǐ qí rén zāo míng wáng shèng zhǔ, dé qí suǒ zhé zhōng, jiē gǔ gōng zhī cái yǐ. zhòng ní yǒu yán: lǐ shī ér qiú zhū yě. fāng jīn qù shèng jiǔ yuǎn, dào shù quē fèi, wú suǒ gèng suǒ, bǐ jiǔ jiā zhě, bù yóu yù yú yě hū! ruò néng xiū liù yì zhī shù ér guān cǐ jiǔ jiā zhī yán, shě duǎn qǔ zhǎng, zé kě yǐ tōng wàn fāng zhī lüè yǐ.
王莽薦中壘校尉劉歆有材行,為侍中,稍遷光祿大夫,貴幸;更名秀。上復令秀典領《五經》,卒父前業;秀於是總群書而奏其七略,有《輯略》、有《六藝略》、有《諸子略》、有《詩賦略》、有《兵書略》、有《術數略》、有《方技略》。凡書六略,三十八種,五百九十六家、萬三千二百六十九卷。其敘諸子,分為九流:曰儒,曰道,曰陰陽,曰法,曰名,曰墨,曰從橫,曰雜,曰農,以為:「九家皆起於王道既微,諸侯力政,時君世主好惡殊方,是以九家之術蜂出並作,各引一端,崇其所善,以此馳說,取合諸侯,其言雖殊,譬猶水火相滅,亦相生也;仁之與義,敬之與和,相反而皆相成也。《易》曰:『天下同歸而殊塗,一致而百慮。』今異家者推所長,窮知究慮以明其指,雖有蔽短,合其要歸,亦《六經》之支與流裔;使其人遭明王聖主,得其所折中,皆股肱之材已。仲尼有言:『禮失而求諸野。』方今去聖久遠,道術缺廢,無所更索,彼九家者,不猶愈於野乎!若能修《六藝》之術而觀此九家之言,捨短取長,則可以通萬方之略矣。」
hé jiān huì wáng liáng néng xiū xiàn wáng zhī xíng, mǔ tài hòu hōng, fú sàng rú lǐ zhào yì fēng wàn hù, yǐ wèi zōng shì yí biǎo.
河間惠王良能修獻王之行,母太后薨,服喪如禮;詔益封萬戶,以為宗室儀表。
chū, dǒng zhòng shū shuō wǔ dì, yǐ qín yòng shāng yāng zhī fǎ, chú jǐng tián, mín dé mài mǎi, fù zhě tián lián qiān mò, pín zhě wáng lì zhuī zhī dì, yì yǒu rén jūn zhī zūn, lǐ yǒu gōng hóu zhī fù, xiǎo mín ān dé bù kùn! gǔ jǐng tián fǎ suī nán zú xíng, yí shǎo jìn gǔ, xiàn mín míng tián yǐ shàn bù zú, sāi bìng jiān zhī lù qù nú bì, chú zhuān shā zhī wēi báo fù liǎn, shěng yáo yì, yǐ kuān mín lì, rán hòu kě shàn zhì yě! jí shàng jí wèi, shī dān fù jiàn yán: jīn lěi shì chéng píng, háo fù lì mín zī shù jù wàn, ér pín ruò yù kùn, yí lüè wèi xiàn. tiān zǐ xià qí yì, chéng xiàng guāng dà sī kōng wǔ zòu qǐng: zì zhū hóu wáng liè hóu gōng zhǔ míng tián gè yǒu xiàn guān nèi hóu lì mín míng tián jiē wú guò sān shí qǐng nú bì wú guò sān shí rén. qī jǐn sān nián. fàn zhě méi rù gōng. shí tián zhái nú bì jiǎ wèi jiǎn jiàn, guì qī jìn xí jiē bù biàn yě, zhào shū: qiě xū hòu. suì qǐn bù xíng. yòu zhào qí sān fú guān: zhū guān zhī qǐ xiù, nán chéng hài nǚ hóng zhī wù, jiē zhǐ, wú zuò shū. chú rèn zǐ lìng jí fěi bàng dǐ qī fǎ. yē tíng gōng rén nián sān shí yǐ xià, chū jià zhī guān nú bì wǔ shí yǐ shàng, miǎn wèi shù rén, yì lì sān bǎi shí yǐ xià fèng.
初,董仲舒說武帝,以「秦用商鞅之法,除井田,民得賣買,富者田連阡陌,貧者亡立錐之地,邑有人君之尊,里有公侯之富,小民安得不困!古井田法雖難卒行,宜少近古,限民名田以贍不足,塞併兼之路;去奴婢,除專殺之威;薄賦斂,省繇役,以寬民力,然後可善治也!」及上即位,師丹復建言:「今累世承平,豪富吏民訾數巨萬,而貧弱愈困,宜略為限。」天子下其議,丞相光、大司空武奏請:「自諸侯王、列侯、公主名田各有限;關內侯、吏、民名田皆毋過三十頃;奴婢毋過三十人。期盡三年。犯者沒入宮。」時田宅、奴婢賈為減賤,貴戚近習皆不便也,詔書:「且須後。」遂寢不行。又詔齊三服官:「諸官織綺繡,難成、害女紅之物,皆止,無作輸。除任子令及誹謗詆欺法。掖廷宮人年三十以下,出嫁之;官奴婢五十以上,免為庶人,益吏三百石以下俸。」
shàng zhì jiǔ wèi yāng gōng, nèi zhě lìng wèi fù tài hòu zhāng wò, zuò yú tài huáng tài hòu zuò páng. dà sī mǎ mǎng àn xíng, zé nèi zhě lìng yuē: dìng táo tài hòu, fān qiè, hé yǐ dé yǔ zhì zūn bìng! chè qù, gèng shè zuò. fù tài hòu wén zhī, dà nù, bù kěn huì, zhòng yuàn huì mǎng mǎng fù qǐ hái gǔ. qiū, qī yuè, dīng mǎo, shàng cì mǎng huáng jīn wǔ bǎi jīn, ān chē sì mǎ, bà jiù dì. gōng qīng dài fū duō chēng zhī zhě, shàng nǎi jiā ēn chǒng, zhì zhōng huáng mén, wèi mǎng jiā gěi shǐ, shí rì yī cì cān. yòu xià zhào yì fēng qū yáng hóu gēn, ān yáng hóu shùn, xīn dū hóu mǎng, chéng xiàng guāng, dà sī kōng wǔ yì hù gè yǒu chà. yǐ mǎng wèi tè jìn gěi shì zhōng cháo shuò wàng, jiàn lǐ rú sān gōng. yòu hái hóng yáng hóu lì yú jīng shī.
上置酒未央宮,內者令為傅太后張幄,坐於太皇太后坐旁。大司馬莽按行,責內者令曰:「定陶太后,籓妾,何以得與至尊並!」徹去,更設坐。傅太后聞之,大怒,不肯會,重怨恚莽;莽復乞骸骨。秋,七月,丁卯,上賜莽黃金五百斤,安車駟馬,罷就第。公卿大夫多稱之者,上乃加恩寵,置中黃門,為莽家給使,十日一賜餐。又下詔益封曲陽侯根,安陽侯舜,新都侯莽,丞相光,大司空武邑戶各有差。以莽為特進、給事中、朝朔望,見禮如三公。又還紅陽侯立於京師。
fù tài hòu cóng dì yòu jiāng jūn xǐ, hǎo xué wèn, yǒu zhì xíng. wáng mǎng jì bà tuì, zhòng shù guī wàng yú xǐ. chū, shàng zhī guān jué wài qīn yě, xǐ dú zhí qiān chēng jí fù tài hòu shǐ yǔ zhèng shì, shù jiàn zhī yóu shì fù tài hòu bù yù lìng xǐ fǔ zhèng. gēng wǔ, yǐ zuǒ jiāng jūn shī dān wèi dà sī mǎ, fēng gāo xiāng tíng hòu cì xǐ huáng jīn bǎi jīn, shàng yòu jiāng jūn yìn shòu, yǐ guāng lù dài fū yǎng bìng yǐ guāng lù xūn huái yáng péng xuān wèi yòu jiāng jūn. dà sī kōng hé wǔ shàng shū lìng táng lín jiē shàng shū yán: xǐ xíng yì xiū jié, zhōng chéng yōu guó, nèi fǔ zhī chén yě. jīn yǐ qǐn bìng yī dàn qiǎn guī, zhòng shù shī wàng, jiē yuē: fù shì xián zi, yǐ lùn yì bù hé yú dìng táo tài hòu, gù tuì, bǎi liáo mò bù wèi guó hèn zhī. zhōng chén, shè jì zhī wèi. lǔ yǐ jì yǒu zhì luàn, chǔ yǐ zi yù qīng zhòng, wèi yǐ wú jì zhé chōng, xiàng yǐ fàn zēng cún wáng. bǎi wàn zhī zhòng, bù rú yī xián, gù qín xíng qiān jīn yǐ jiān lián pō, hàn sàn huáng jīn yǐ shū yà fù. xǐ lì yú cháo, bì xià zhī guāng huī, fù shì zhī fèi xìng yě. shàng yì zì zhòng zhī, gù xún fù jìn yòng yān.
傅太后從弟右將軍喜,好學問,有志行。王莽既罷退,眾庶歸望於喜。初,上之官爵外親也,喜獨執謙稱疾;傅太后始與政事,數諫之;由是傅太后不欲令喜輔政。庚午,以左將軍師丹為大司馬,封高鄉亭侯;賜喜黃金百斤,上右將軍印綬,以光祿大夫養病;以光祿勛淮陽彭宣為右將軍。大司空何武、尚書令唐林皆上書言:「喜行義修潔,忠誠憂國,內輔之臣也。今以寢病一旦遣歸,眾庶失望,皆曰:『傅氏賢子,以論議不合於定陶太后,故退,』百寮莫不為國恨之。忠臣,社稷之衛。魯以季友治亂,楚以子玉輕重,魏以無忌折衝,項以范增存亡。百萬之眾,不如一賢,故秦行千金以間廉頗,漢散黃金以疏亞父。喜立於朝,陛下之光輝,傅氏之廢興也。」上亦自重之,故尋復進用焉。
jiàn píng hóu dù yè shàng shū dǐ qū yáng hóu wáng gēn gāo yáng hóu xuē xuān ān chāng hóu zhāng yǔ ér jiàn zhū bó. dì shǎo ér wén zhī wáng shì jiāo shèng, xīn bù néng shàn, yǐ chū lì, gù qiě yōu zhī. hòu yuè yú, sī lì xiào wèi jiě guāng zòu: qū yáng hóu, xiān dì shān líng wèi chéng, gōng pìn qǔ gù yè tíng nǚ lè wǔ guān yīn yán wáng fēi jūn děng zhì jiǔ gē wǔ, jí gēn xiōng zi chéng dū hóu kuàng, yì pìn qǔ gù yè tíng guì rén yǐ wèi qī, jiē wú rén chén lǐ, dà bù jìng, bù dào! yú shì tiān zǐ yuē: xiān dì yù gēn kuàng fù zǐ, zhì hòu yě, jīn nǎi bèi ēn wàng yì! yǐ gēn cháng jiàn shè jì zhī cè, qiǎn jiù guó, miǎn kuàng wèi shù rén, guī gù jùn. gēn jí kuàng fù shāng suǒ jiàn jǔ wèi guān zhě jiē bà.
建平侯杜業上書詆曲陽侯王根、高陽侯薛宣、安昌侯張禹而薦硃博。帝少而聞知王氏驕盛,心不能善,以初立,故且優之。後月餘,司隸校尉解光奏:「曲陽侯,先帝山陵未成,公聘取故掖庭女樂五官殷嚴、王飛君等置酒歌舞,及根兄子成都侯況,亦聘取故掖庭貴人以為妻,皆無人臣禮,大不敬,不道!」於是天子曰:「先帝遇根、況父子,至厚也,今乃背恩忘義!」以根嘗建社稷之策,遣就國,免況為庶人,歸故郡。根及況父商所薦舉為官者皆罷。
jiǔ yuè, gēng shēn, dì zhèn, zì jīng shī dào běi biān jùn guó sān shí yú chù, huài chéng guō, fán yā shā sì bǎi yú rén. shàng yǐ zāi yì wèn dài zhào lǐ xún, duì yuē: fū rì zhě, zhòng yáng zhī zhǎng, rén jūn zhī biǎo yě. jūn bù xiū dào, zé rì shī qí dù, àn mèi wáng guāng. jiān zhě rì yóu bù jīng, guāng míng qīn duó shī sè, xié qì ěr, ní shù zuò. xiǎo chén bù zhī nèi shì, qiè yǐ rì shì bì xià, zhì cāo shuāi yú shǐ chū duō yǐ. wéi bì xià zhí gān gāng zhī dé, qiáng zhì shǒu dù, wú tīng nǚ yè xié chén zhī tài zhū bǎo ā rǔ mǔ gān yán bēi cí zhī tuō, duàn ér wù tīng. miǎn qiáng dà yì, jué xiǎo bù rěn liáng yǒu bù dé yǐ, kě cì yǐ huò cái, bù kě sī yǐ guān wèi, chéng huáng tiān zhī jìn yě.
九月,庚申,地震,自京師到北邊郡國三十餘處,壞城郭,凡壓殺四百餘人。上以災異問待詔李尋,對曰:「夫日者,眾陽之長,人君之表也。君不修道,則日失其度,晻昧亡光。間者日尤不精,光明侵奪失色,邪氣珥,蜺數作。小臣不知內事,竊以日視陛下,志操衰於始初多矣。唯陛下執乾剛之德,強志守度,毋聽女謁、邪臣之態;諸保阿、乳母甘言悲辭之託,斷而勿聽。勉強大誼,絕小不忍;良有不得已,可賜以貨財,不可私以官位,誠皇天之禁也。
chén wén yuè zhě, zhòng yīn zhī zhǎng, fēi hòu dà chén zhū hóu zhī xiàng yě. jiān zhě yuè shù wèi biàn, cǐ wèi mǔ hòu yǔ zhèng luàn cháo, yīn yáng jù shāng, liǎng bù xiāng biàn wài chén bù zhī cháo shì, qiè xìn tiān wén, jí rú cǐ, jìn chén yǐ bù zú zhàng yǐ. wéi bì xià qīn qiú xián shì, wú qiáng suǒ è, yǐ chóng shè jì, zūn qiáng běn cháo!
「臣聞月者,眾陰之長,妃後、大臣、諸侯之象也。間者月數為變,此為母后與政亂朝,陰陽俱傷,兩不相便;外臣不知朝事,竊信天文,即如此,近臣已不足杖矣。唯陛下親求賢士,無強所惡,以崇社稷,尊強本朝!
chén wén wǔ xíng yǐ shuǐ wèi běn, shuǐ wèi zhǔn píng, wáng dào gōng zhèng xiū míng, zé bǎi chuān lǐ, luò mài tōng piān dǎng shī gāng, zé yǒng yì wèi bài. jīn rǔ yǐng piào yǒng, yǔ yǔ shuǐ bìng wèi mín hài, cǐ shī suǒ wèi bǎi chuān fèi téng, jiù zài huáng fǔ qīng shì zhī shǔ. wéi bì xià shǎo yì wài qīn dà chén!
「臣聞五行以水為本,水為準平,王道公正修明,則百川理,落脈通;偏黨失綱,則涌溢為敗。今汝、潁漂涌,與雨水並為民害,此《詩》所謂『百川沸騰』,咎在皇甫卿士之屬。唯陛下少抑外親大臣!
chén wén dì dào róu jìng, yīn zhī cháng yì yě. jiān zhě guān dōng dì shù zhèn, yí wù chóng yáng yì yīn yǐ jiù qí jiù, gù zhì jiàn wēi, bì jué sī lù, bá jìn yīng juàn, tuì bù rèn zhí, yǐ qiáng běn cháo! fū běn qiáng zé jīng shén zhé chōng běn ruò zé zhāo yāng zhì xiōng, wèi xié móu suǒ líng. wén wǎng zhě huái nán wáng zuò móu zhī shí, qí suǒ nán zhě dú yǒu jí àn, yǐ wèi gōng sūn hóng děng bù zú yán yě. hóng, hàn zhī míng xiāng, yú jīn wáng bǐ, ér shàng jiàn qīng, hé kuàng wáng hóng zhī shǔ hū! gù yuē cháo tíng wáng rén, zé wèi zéi luàn suǒ qīng, qí dào zì rán yě.
「臣聞地道柔靜,陰之常義也。間者關東地數震,宜務崇陽抑陰以救其咎,固志建威,閉絕私路,拔進英雋,退不任職,以強本朝!夫本強則精神折衝;本弱則招殃致凶,為邪謀所陵。聞往者淮南王作謀之時,其所難者獨有汲黯,以為公孫弘等不足言也。弘,漢之名相,於今亡比,而尚見輕,何況亡弘之屬乎!故曰朝廷亡人,則為賊亂所輕,其道自然也。」
qí dū wèi píng dāng shǐ lǐng hé dī, zòu: jiǔ hé jīn jiē tián miè. àn jīng yì, zhì shuǐ yǒu jué hé shēn chuān ér wú dī fáng yōng sè zhī wén. hé cóng wèi jùn yǐ dōng běi duō yì jué, shuǐ jī nán yǐ fēn míng, sì hǎi zhī zhòng bù kě wū. yí bó qiú néng jùn chuān shū hé zhě. shàng cóng zhī.
騎都尉平當使領河堤,奏:「九河今皆窴滅。按經義,治水有決河深川而無堤防壅塞之文。河從魏郡以東北多溢決,水跡難以分明,四海之眾不可誣。宜博求能浚川疏河者。」上從之。
dài zhào jiǎ ràng zòu yán: zhì hé yǒu shàng zhōng xià cè. gǔ zhě lì guó jū mín, jiāng lǐ tǔ dì, bì yí chuān zé zhī fēn, dù shuǐ shì suǒ bù jí. dà chuān wú fáng, xiǎo shuǐ dé rù, bēi zhàng bēi xià, yǐ wèi wū zé, shǐ qiū shuǐ duō de qí suǒ xiū xī, zuǒ yòu yóu bō kuān huǎn ér bù pò. fū tǔ zhī yǒu chuān, yóu rén zhī yǒu kǒu yě, zhì tǔ ér fáng qí chuān, yóu zhǐ ér tí ér sāi qí kǒu, qǐ bù jù zhǐ, rán qí sǐ kě lì ér dài yě. gù yuē: shàn wèi chuān zhě jué zhī shǐ dào, shàn wèi mín zhě xuān zhī shǐ yán. gài dī fáng zhī zuò, jìn qǐ zhàn guó, yōng fáng bǎi chuān, gè yǐ zì lì. qí yǔ zhào wèi yǐ hé wèi jìng, zhào wèi bīn shān, qí dì bēi xià, zuò dī qù hé èr shí wǔ lǐ, hé shuǐ dōng dǐ qí dī zé xī fàn zhào wèi zhào wèi yì wèi dī, qù hé èr shí wǔ lǐ, suī fēi qí zhèng, shuǐ shàng yǒu suǒ yóu dàng. shí zhì ér qù, zé tián yū féi měi, mín gēng tián zhī huò jiǔ wú hài, shāo zhú gōng zhái, suì chéng jù luò dà shuǐ shí zhì, piào méi, zé gèng qǐ dī fáng yǐ zì jiù, shāo qù qí chéng guō, pái shuǐ zé ér jū zhī, zhàn nì zì qí yí yě. jīn dī fáng, xiá zhě qù shuǐ shù bǎi bù, yuǎn zhě shù lǐ, yú gù dà dī zhī nèi fù yǒu shù zhòng, mín jū qí jiān, cǐ jiē qián shì suǒ pái yě. hé cóng hé nèi lí yáng zhì wèi jùn zhāo yáng, dōng xī hù yǒu shí dī, jī shuǐ shǐ hái, bǎi yú lǐ jiān, hé zài xī sān dōng, pò è rú cǐ, bù dé ān xī. jīn xíng shàng cè, xǐ jì zhōu zhī mín dāng shuǐ chōng zhě, jué lí yáng zhē hài tíng, fàng hé shǐ běi rù hǎi hé xī báo dà shān, dōng báo jīn dī, shì bù néng yuǎn fàn làn, qī yuè zì dìng. nán zhě jiāng yuē: ruò rú cǐ, bài huài chéng guō tián lú zhǒng mù yǐ wàn shù, bǎi xìng yuàn hèn. xī dà yǔ zhì shuǐ, shān líng dāng lù zhě huǐ zhī, gù záo lóng mén, pì yī què, xī dǐ zhù, pò jié shí, duò duàn tiān dì zhī xìng, cǐ nǎi rén gōng suǒ zào, hé zú yán yě! jīn bīn hé shí jùn, zhì dī suì fèi qiě wàn wàn jí qí dà jué, suǒ cán wú shù. rú chū shù nián zhì hé zhī fèi yǐ yè suǒ xǐ zhī mín, zūn gǔ shèng zhī fǎ, dìng shān chuān zhī wèi, shǐ shén rén gè chù qí suǒ ér bù xiāng jiān qiě yǐ dà hàn fāng zhì wàn lǐ, qǐ qí yǔ shuǐ zhēng zhǐ chǐ zhī dì zāi! cǐ gōng yī lì, hé dìng mín ān, qiān zài wú huàn, gù wèi zhī shàng cè. ruò nǎi duō chuān cáo qú yú jì zhōu dì, shǐ mín dé yǐ gài tián, fēn shā shuǐ nù, suī fēi shèng rén fǎ, rán yě jiù bài shù yě. kě cóng qí kǒu yǐ dōng wèi shí dī, duō zhāng shuǐ mén. kǒng yì zhě yí hé dà chuān nán jìn zhì, xíng yáng cáo qú zú yǐ bo zhī. jì zhōu qú shǒu jǐn, dāng yǎng cǐ shuǐ mén, zhū qú jiē wǎng wǎng gǔ yǐn qǔ zhī: hàn zé kāi dōng fāng xià shuǐ mén, gài jì zhōu shuǐ zé kāi xī fāng gāo mén, fēn hé liú, mín tián shì zhì, hé dī yì chéng. cǐ chéng fù guó ān mín xìng lì chú hài, zhī shù bǎi suì, gù wèi zhī zhōng cè. ruò nǎi shàn wán gù dī, zēng bēi bèi báo, láo fèi wú yǐ, shù féng qí hài, cǐ zuì xià cè yě.
待詔賈讓奏言:「治河有上、中、下策。古者立國居民,疆理土地,必遺川澤之分,度水勢所不及。大川無防,小水得入,陂障卑下,以為污澤,使秋水多得其所休息,左右游波寬緩而不迫。夫土之有川,猶人之有口也,治土而防其川,猶止兒啼而塞其口,豈不遽止,然其死可立而待也。故曰:『善為川者決之使道,善為民者宣之使言。』蓋堤防之作,近起戰國,雍防百川,各以自利。齊與趙、魏以河為竟,趙、魏瀕山,齊地卑下,作堤去河二十五里,河水東抵齊堤則西泛趙、魏;趙、魏亦為堤,去河二十五里,雖非其正,水尚有所遊蕩。時至而去,則填淤肥美,民耕田之;或久無害,稍築宮宅,遂成聚落;大水時至,漂沒,則更起堤防以自救,稍去其城郭,排水澤而居之,湛溺自其宜也。今堤防,狹者去水數百步,遠者數里,於故大堤之內復有數重,民居其間,此皆前世所排也。河從河內黎陽至魏郡昭陽,東西互有石堤,激水使還,百餘裡間,河再西三東,迫厄如此,不得安息。今行上策,徙冀州之民當水沖者,決黎陽遮害亭,放河使北入海;河西薄大山,東薄金堤,勢不能遠泛濫,期月自定。難者將曰:『若如此,敗壞城郭、田廬、冢墓以萬數,百姓怨恨。』昔大禹治水,山陵當路者毀之,故鑿龍門,辟伊闕,析厎柱,破碣石,墮斷天地之性,此乃人功所造,何足言也!今瀕河十郡,治堤歲費且萬萬;及其大決,所殘無數。如出數年治河之費以業所徙之民,遵古聖之法,定山川之位,使神人各處其所而不相奸;且以大漢方制萬里,豈其與水爭咫尺之地哉!此功一立,河定民安,千載無患,故謂之上策。若乃多穿漕渠於冀州地,使民得以溉田,分殺水怒,雖非聖人法,然也救敗術也。可從淇口以東為石堤,多張水門。恐議者疑河大川難禁制,滎陽漕渠足以卜之。冀州渠首盡,當仰此水門,諸渠皆往往股引取之:旱則開東方下水門,溉冀州;水則開西方高門,分河流,民田適治,河堤亦成。此誠富國安民、興利除害,支數百歲,故謂之中策。若乃繕完故堤,增卑倍薄,勞費無已,數逢其害,此最下策也。」
kǒng guāng hé wǔ zòu: dié huǐ zhī cì dāng yǐ shí dìng, qǐng yǔ qún chén zá yì. yú shì guāng lù xūn péng xuān děng wǔ shí sān rén jiē yǐ wèi: xiào wǔ huáng dì suī yǒu gōng liè, qīn jǐn yí huǐ. tài pú wáng shùn zhōng lěi xiào wèi liú xīn yì yuē: lǐ, tiān zǐ qī miào. qī zhě qí zhèng fǎ shù, kě cháng shù zhě yě. zōng bù zài cǐ shù zhōng, zōng biàn yě. gǒu yǒu gōng dé zé zōng zhī, bù kě yù wèi shè shù. chén yú yǐ wèi xiào wǔ huáng dì gōng liè rú bǐ, xiào xuān huáng dì chóng lì zhī rú cǐ, bù yí huǐ. shàng lǎn qí yì, zhì yuē: tài pú shùn zhōng lěi xiào wèi xīn yì kě.
孔光、何武奏:「迭毀之次當以時定,請與群臣雜議。」於是光祿勛彭宣等五十三人皆以為:「孝武皇帝雖有功烈,親盡宜毀。」太僕王舜、中壘校尉劉歆議曰:「《禮》,天子七廟。七者其正法數,可常數者也。宗不在此數中,宗變也。苟有功德則宗之,不可預為設數。臣愚以為孝武皇帝功烈如彼,孝宣皇帝崇立之如此,不宜毀。」上覽其議,制曰:「太僕舜、中壘校尉歆議可。」
hé wǔ hòu mǔ zài shǔ jùn, qiǎn lì guī yíng huì chéng dì bēng, lì kǒng dào lù yǒu dào zéi, hòu mǔ liú zhǐ. zuǒ yòu huò jī wǔ shì qīn bù dǔ, dì yì yù gǎi yì dà chén, dōng, shí yuè, cè miǎn wǔ, yǐ liè hóu guī guó. guǐ yǒu, yǐ shī dān wèi dà sī kōng. dān jiàn shàng duō suǒ kuāng gǎi chéng dì zhī zhèng, nǎi shàng shū yán: gǔ zhě liàng àn bù yán, tīng yú zhǒng zǎi, sān nián wú gǎi yú fù zhī dào. qián dà xíng shī jiù zài táng, ér guān jué chén děng yǐ jí qīn shǔ, hè rán jiē guì chǒng, fēng jiù wèi yáng ān hóu, huáng hòu zūn hào wèi dìng, yù fēng fù wèi kǒng xiāng hóu chū shì zhōng wáng yì shè shēng xiào wèi wáng hán děng. zhào shū bǐ xià, biàn dòng zhèng shì, zú bào wú jiàn. chén zòng bù néng míng chén dà yì, fù céng bù néng láo ràng jué wèi, xiāng suí kōng shòu fēng hóu, zēng yì bì xià zhī guò. jiān zhě jùn guó duō dì dòng shuǐ chū, liú shā rén mín, rì yuè bù míng, wǔ xīng shī xíng, cǐ jiē jǔ cuò shī zhōng, hào lìng bù dìng, fǎ dù shī lǐ, yīn yáng hùn zhuó zhī yīng yě.
何武后母在蜀郡,遣吏歸迎;會成帝崩,吏恐道路有盜賊,後母留止。左右或譏武事親不篤,帝亦欲改易大臣,冬,十月,策免武,以列侯歸國。癸酉,以師丹為大司空。丹見上多所匡改成帝之政,乃上書言:「古者諒暗不言,聽於冢宰,三年無改於父之道。前大行屍柩在堂,而官爵臣等以及親屬,赫然皆貴寵,封舅為陽安侯,皇后尊號未定,豫封父為孔鄉侯;出侍中王邑、射聲校尉王邯等。詔書比下,變動政事,卒暴無漸。臣縱不能明陳大義,復曾不能牢讓爵位,相隨空受封侯,增益陛下之過。間者郡國多地動水出,流殺人民,日月不明,五星失行,此皆舉錯失中,號令不定,法度失理,陰陽溷濁之應也。
chén fú wéi rén qíng wú zi, nián suī liù qī shí, yóu bó qǔ ér guǎng qiú. xiào chéng huáng dì shēn jiàn tiān mìng, zhú zhī zhì dé, yǐ zhuàng nián kè jǐ, lì bì xià wèi sì. xiān dì bào qì tiān xià, ér bì xià jì tǐ, sì hǎi ān níng, bǎi xìng bù jù, cǐ xiān dì shèng dé, dāng hé tiān rén zhī gōng yě. chén wén tiān wēi bù wéi yán zhǐ chǐ, yuàn bì xià shēn sī xiān dì suǒ yǐ jiàn lì bì xià zhī yì, qiě kè jǐ gōng xíng, yǐ guān qún xià zhī cóng huà. tiān xià zhě, bì xià zhī jiā yě, zǐ fù hé huàn bù fù guì, bù yí cāng zú ruò shì, qí bù jiǔ zhǎng yǐ! dān shū shù shí shàng, duō qiè zhí zhī yán.
「臣伏惟人情無子,年雖六七十,猶博取而廣求。孝成皇帝深見天命,燭知至德,以壯年克己,立陛下為嗣。先帝暴棄天下,而陛下繼體,四海安寧,百姓不懼,此先帝聖德,當合天人之功也。臣聞『天威不違顏咫尺』,願陛下深思先帝所以建立陛下之意,且克己躬行,以觀群下之從化。天下者,陛下之家也,胏附何患不富貴,不宜倉卒若是,其不久長矣!」丹書數十上,多切直之言。
fù tài hòu cóng dì zǐ qiān zài zuǒ yòu, yóu qīng xié, shàng è zhī, miǎn guān, qiǎn guī gù jùn. fù tài hòu nù shàng bù dé yǐ, fù liú qiān. chéng xiàng guāng yǔ dà sī kōng dān zòu yán: zhào shū qián hòu xiāng fǎn, tiān xià yí huò, wú suǒ qǔ xìn. chén qǐng guī qiān gù jùn, yǐ xiāo jiān dǎng. zú bù dé qiǎn, fù wèi shì zhōng, qí bī yú fù tài hòu, jiē cǐ lèi yě.
傅太后從弟子遷在左右,尤傾邪,上惡之,免官,遣歸故郡。傅太后怒;上不得已,復留遷。丞相光與大司空丹奏言:「詔書前後相反,天下疑惑,無所取信。臣請歸遷故郡,以銷奸黨。」卒不得遣,復為侍中,其逼於傅太后,皆此類也。
yì láng gěng yù shàng shū yuān sòng chén tāng yuē: gān yán shòu chén tāng, wèi shèng hàn yáng gōu shēn zhì yuǎn zhī wēi, xuě guó jiā lěi nián zhī chǐ, tǎo jué yù bù jī zhī jūn, xì wàn lǐ nán zhì zhī lǔ, qǐ yǒu bǐ zāi! xiān dì jiā zhī, réng xià míng zhào, xuān zhe qí gōng, gǎi nián chuí lì, chuán zhī wú qióng. yīng shì, nán jùn xiàn bái hǔ, biān chuí wú jǐng bèi. huì xiān dì qǐn jí, rán yóu chuí jìng bù wàng, shù shǐ shàng shū zé wèn chéng xiàng, qù lì qí gōng dú chéng xiàng kuāng héng pái ér bù yǔ, fēng yán shòu tāng shù bǎi hù, cǐ gōng chén zhàn shì suǒ yǐ shī wàng yě. xiào chéng huáng dì chéng jiàn yè zhī jī, chéng zhēng fá zhī wēi, bīng gé bù dòng, guó jiā wú shì, ér dà chén qīng xié, yù zhuān zhǔ wēi, pái dù yǒu gōng, shǐ tāng kuài rán bèi yuān jū qiú, bù néng zì míng, zú yǐ wú zuì lǎo qì. dūn huáng zhèng dāng xī yù tōng dào, lìng wēi míng zhé chōng zhī chén, xuán zhǒng jí shēn, fù wèi zhì zhī yí lǔ suǒ xiào, chéng kě bēi yě! zhì jīn fèng shǐ wài mán zhě, wèi cháng bù chén zhì zhī zhī zhū yǐ yáng hàn guó zhī shèng. fū yuán rén zhī gōng yǐ jù dí, qì rén zhī shēn yǐ kuài chán, qǐ bù tòng zāi! qiě ān bù wàng wēi, shèng bì lǜ shuāi, jīn guó jiā sù wú wén dì lěi nián jié jiǎn fù ráo zhī chù, yòu wú wǔ dì jiàn yán xiāo jùn qín dí zhī chén, dú yǒu yī chén tāng ěr! jiǎ shǐ yì shì bù jí bì xià, shàng wàng guó jiā zhuī lù qí gōng, fēng biǎo qí mù, yǐ quàn hòu jìn yě. tāng xìng de shēn dāng shèng shì, gōng céng wèi jiǔ, fǎn tīng xié chén biān zhú chì yuǎn, shǐ wáng táo fēn cuàn, sǐ wú chù suǒ. yuǎn lǎn zhī shì, mò bù jì dù, yǐ wèi tāng gōng lěi shì bù kě jí, ér tāng guò rén qíng suǒ yǒu, tāng shàng rú cǐ, suī fù pò jué jīn gǔ, bào lù xíng hái, yóu fù zhì yú chún shé, wèi jí dù zhī chén suǒ xì lǔ ěr. cǐ chén suǒ yǐ wèi guó jiā yóu qī qī yě. shū zòu, tiān zǐ hái tāng, zú yú zhǎng ān.
議郎耿育上書冤訟陳湯曰:「甘延壽、陳湯,為聖漢揚鈎深致遠之威,雪國家累年之恥,討絕域不羈之君,系萬里難制之虜,豈有比哉!先帝嘉之,仍下明詔,宣著其功,改年垂歷,傳之無窮。應是,南郡獻白虎,邊垂無警備。會先帝寢疾,然猶垂竟不忘,數使尚書責問丞相,趣立其功;獨丞相匡衡排而不予,封延壽、湯數百戶,此功臣戰士所以失望也。孝成皇帝承建業之基,乘征伐之威,兵革不動,國家無事,而大臣傾邪,欲專主威,排妒有功,使湯塊然被冤拘囚,不能自明,卒以無罪老棄。敦煌正當西域通道,令威名折衝之臣,旋踵及身,復為郅支遺虜所笑,誠可悲也!至今奉使外蠻者,未嘗不陳郅支之誅以揚漢國之盛。夫援人之功以懼敵,棄人之身以快讒,豈不痛哉!且安不忘危,盛必慮衰,今國家素無文帝累年節儉富饒之畜,又無武帝薦延梟俊禽敵之臣,獨有一陳湯耳!假使異世不及陛下,尚望國家追錄其功,封表其墓,以勸後進也。湯幸得身當聖世,功曾未久,反聽邪臣鞭逐斥遠,使亡逃分竄,死無處所。遠覽之士,莫不計度,以為湯功累世不可及,而湯過人情所有,湯尚如此,雖復破絕筋骨,暴露形骸,猶複製於脣舌,為嫉妒之臣所系虜耳。此臣所以為國家尤戚戚也。」書奏,天子還湯,卒於長安。
xiào āi huáng dì shàng
孝哀皇帝上
strong xiào chéng huáng dì xià jiàn píng yuán nián yǐ mǎo, gōng yuán qián liù nián strong
孝成皇帝下建平元年(乙卯,公元前六年)
chūn, zhēng yuè, yǔn shí yú běi dì shí liù.
春,正月,隕石於北地十六。
shè tiān xià.
赦天下。
sī lì xiào wèi jiě guāng zòu yán: chén wén xǔ měi rén jí gù zhōng gōng shǐ cáo gōng jiē yù xìng xiào chéng huáng dì, chǎn zi. zi yǐn bù jiàn. chén qiǎn lì yàn wèn, jiē dé qí zhuàng: yuán yán yuán nián, gōng yǒu shēn qí shí yuè, gōng rǔ yè tíng niú guān lìng shě. zhōng huáng mén tián kè chí zhào jì yǔ yè tíng yù chéng jí wǔ, lìng shōu zhì bào shì yù, wú wèn ér nán nǚ, shuí ér yě! gōng yuē: shàn zāng wǒ ér bāo, chéng zhī shì hé děng ér yě! hòu sān rì, kè chí zhào jì yǔ wǔ, wèn: ér sǐ wèi? wǔ duì: wèi sǐ. kè yuē: shàng yǔ zhāo yí dà nù, nài hé bù shā! wǔ kòu tóu tí yuē: bù shā ér, zì zhī dāng sǐ shā zhī, yì sǐ! jí yīn kè zòu fēng shì yuē: bì xià wèi yǒu jì sì, zi wú guì jiàn, wéi liú yì! zòu rù, kè fù tè zhào jì qǔ ér, fù zhōng huáng mén wáng shùn. shùn shòu zhào, nèi ér diàn zhōng, wèi zé rǔ mǔ, gào shàn yǎng ér, qiě yǒu shǎng, wú lìng lòu xiè! shùn zé guān bì zhāng qì wèi rǔ mǔ. hòu sān rì, kè fù chí zhào jì bìng yào yǐ yǐn gōng. gōng yuē: guǒ yě yù zǐ dì shàn tiān xià! wǒ ér, nán yě, é shàng yǒu zhuàng fā, lèi xiào yuán huáng dì. jīn ér ān zài? wēi shā zhī yǐ! nài hé lìng zhǎng xìn dé wén zhī? suì yǐn yào sǐ. qì suǒ yǎng ér shí yī rì, gōng zhǎng lǐ nán yǐ zhào shū qǔ ér qù, bù zhī suǒ zhì. xǔ měi rén yuán yán èr nián huái zi, shí yī yuè rǔ. zhāo yí wèi chéng dì yuē: cháng dài wǒ yán cóng zhōng gōng lái. jí cóng zhōng gōng lái, xǔ měi rén ér hé cóng shēng zhōng! xǔ shì jìng dāng fù lì xié! duì, yǐ shǒu zì dǎo, yǐ tóu jī bì hù zhù, cóng chuáng shàng zì tóu dì, tí qì bù kěn shí, yuē: jīn dāng ān zhì wǒ, wǒ yù guī ěr! dì yuē: jīn gù gào zhī, fǎn nù wèi, shū bù kě xiǎo yě! dì yì bù shí. zhāo yí yuē: bì xià zì zhī shì, bù shí hé wèi! bì xià cháng zì yán: yuē bù fù nǚ! jīn měi rén yǒu zi, jìng fù yuē, wèi hé? dì yuē: yuē yǐ zhào shì, gù bù lì xǔ shì, shǐ tiān xià wú chū zhào shì shàng zhě, wú yōu yě! hòu zhào shǐ zhōng huáng mén jìn yán cóng xǔ měi rén qǔ ér qù, shèng yǐ wěi qiè, zhì shì shì lián nán qù. dì yǔ zhāo yí zuò, shǐ yù zhě yú kè zi jiě qiè jiān, wèi yǐ, dì shǐ kè zi jí yù zhě jiē chū, zì bì hù, dú yǔ zhāo yí zài. xū yú kāi hù, hū kè zi shǐ jiān fēng qiè, jí zhào jì lìng zhōng huáng mén wú gōng chí yǐ yǔ jí wǔ yuē: gào wǔ, qiè zhōng yǒu sǐ ér, mái píng chù, wù lìng rén zhī! wǔ chuān yù lóu yuán xià wèi kǎn, mái qí zhōng. qí tā yǐn yào shāng duò zhě wú shù shì, jiē zài sì yuè bǐng chén shè lìng qián. chén jǐn àn: yǒng guāng sān nián, nán zǐ zhōng děng fà zhǎng líng fù fū rén zhǒng. shì gèng dà shè, xiào yuán huáng dì xià zhào yuē: cǐ zhèn suǒ bù dāng dé shè yě. qióng zhì, jǐn fú gū. tiān xià yǐ wèi dāng. zhào zhāo yí qīng luàn shèng cháo, qīn miè jì sì, qīn shǔ dāng fú tiān zhū. ér tóng chǎn qīn shǔ jiē zài zūn guì zhī wèi, pò jìn wéi wò, qún xià hán xīn, qǐng shì qióng jìng! chéng xiàng yǐ xià yì zhèng fǎ, dì yú shì miǎn xīn chéng hóu zhào qīn qīn xiōng zi chéng yáng hóu jiē wèi shù rén, jiāng jiā shǔ xǐ liáo xī jùn.
司隸校尉解光奏言:「臣聞許美人及故中宮史曹宮皆御幸孝成皇帝,產子。子隱不見。臣遣吏驗問,皆得其狀:元延元年,宮有身;其十月,宮乳掖庭牛官令舍。中黃門田客持詔記與掖庭獄丞籍武,令收置暴室獄,『毋問兒男、女,誰兒也!』宮曰:『善臧我兒胞,丞知是何等兒也!』後三日,客持詔記與武,問:『兒死未?』武對:『未死。』客曰:『上與昭儀大怒,奈何不殺!』武叩頭啼曰:『不殺兒,自知當死;殺之,亦死!』即因客奏封事曰:『陛下未有繼嗣,子無貴賤,唯留意!』奏入,客復特詔記取兒,付中黃門王舜。舜受詔,內兒殿中,為擇乳母,告『善養兒,且有賞,毋令漏泄!』舜擇官婢張棄為乳母。後三日,客復持詔記並藥以飲宮。宮曰:『果也欲姊弟擅天下!我兒,男也,額上有壯發,類孝元皇帝。今兒安在?危殺之矣!奈何令長信得聞之?』遂飲藥死。棄所養兒十一日,宮長李南以詔書取兒去,不知所置。許美人元延二年懷子,十一月乳。昭儀謂成帝曰:『常紿我言從中宮來。即從中宮來,許美人兒何從生中!許氏竟當復立邪!』懟,以手自搗,以頭擊壁戶柱,從床上自投地,啼泣不肯食,曰:『今當安置我,我欲歸耳!』帝曰:『今故告之,反怒為,殊不可曉也!』帝亦不食。昭儀曰:『陛下自知是,不食何為!陛下嘗自言:「約不負女!」今美人有子,竟負約,謂何?』帝曰:『約以趙氏,故不立許氏,使天下無出趙氏上者,毋憂也!』後詔使中黃門靳嚴從許美人取兒去,盛以葦篋,置飾室簾南去。帝與昭儀坐,使御者於客子解篋緘,未已,帝使客子及御者皆出,自閉戶,獨與昭儀在。須臾開戶,呼客子使緘封篋,及詔記令中黃門吳恭持以與籍武曰:『告武,篋中有死兒,埋屏處,勿令人知!』武穿獄樓垣下為坎,埋其中。其它飲藥傷墮者無數事,皆在四月丙辰赦令前。臣謹案:永光三年,男子忠等髮長陵傅夫人冢。事更大赦,孝元皇帝下詔曰:『此朕所不當得赦也。』窮治,盡伏辜。天下以為當。趙昭儀傾亂聖朝,親滅繼嗣,親屬當伏天誅。而同產親屬皆在尊貴之位,迫近帷幄,群下寒心,請事窮竟!」丞相以下議正法,帝於是免新成侯趙欽、欽兄子成陽侯皆為庶人,將家屬徙遼西郡。
yì láng gěng yù shàng shū yán: chén wén jì sì shī tǒng, fèi shì lì shù, shèng rén fǎ jìn, gǔ jīn zhì jiè. rán tài bó jiàn lì zhī shì, qūn xún gù ràng, wěi shēn wú yuè, quán biàn suǒ shè, bù jì cháng fǎ, zhì wèi wáng jì, yǐ chóng shèng sì, zú yǒu tiān xià, zi sūn chéng yè qī bā bǎi zài, gōng guān sān wáng, dào dé zuì bèi, shì yǐ zūn hào zhuī jí tài wáng. gù shì bì yǒu fēi cháng zhī biàn, rán hòu nǎi yǒu fēi cháng zhī móu. xiào chéng huáng dì zì zhī jì sì bù yǐ shí lì, niàn suī mò yǒu huáng zǐ, wàn suì zhī hòu wèi néng chí guó, quán bǐng zhī zhòng, zhì yú nǚ zhǔ, nǚ zhǔ jiāo shèng zé qí yù wú jí, shǎo zhǔ yòu ruò zé dà chén bù shǐ, shì wú zhōu gōng bào fù zhī fǔ, kǒng wēi shè jì, qīng luàn tiān xià. zhī bì xià yǒu xián shèng tōng míng zhī dé, rén xiào zǐ ài zhī ēn, huái dú jiàn zhī míng, nèi duàn yú shēn, gù fèi hòu gōng jiù guǎn zhī jiàn, jué wēi sì huò luàn zhī gēn, nǎi yù zhì wèi bì xià yǐ ān zōng miào. yú chén jì bù néng shēn yuán ān wēi, dìng jīn guì zhī jì, yòu bù zhī tuī yǎn shèng dé, shù xiān dì zhī zhì, nǎi fǎn fù xiào shěng nèi, bào lù sī yàn, wū wū xiān dì qīng huò zhī guò, chéng jié chǒng qiè shí mào zhī zhū, shén shī xián shèng yuǎn jiàn zhī míng, nì fù xiān dì yōu guó zhī yì! fū lùn dà dé bù jū sú, lì dà gōng bù hé zhòng, cǐ nǎi xiào chéng huáng dì zhì sī suǒ yǐ wàn wàn yú zhòng chén, bì xià shèng dé shèng mào suǒ yǐ fú hé yú huáng tiān yě, qǐ dāng shì yōng yōng dǒu shāo zhī chén suǒ néng jí zāi! qiě bāo guǎng jiāng shùn jūn fù zhī měi, kuāng jiù xiāo miè jì wǎng zhī guò, gǔ jīn tōng yì yě. shì bù dāng shí gù zhēng, fáng huò yú wèi rán, gè suí zhǐ ā cóng yǐ qiú róng mèi yàn jià zhī hòu, zūn hào yǐ dìng, wàn shì yǐ qì, nǎi tàn zhuī bù jí zhī shì, jié yáng yōu mèi zhī guò, cǐ chén suǒ shēn tòng yě! yuàn xià yǒu sī yì, jí rú chén yán, yí xuān bù tiān xià, shǐ xián xiǎo zhī xiān dì shèng yì suǒ qǐ. bù rán, kōng shǐ bàng yì shàng jí shān líng, xià liú hòu shì, yuǎn wén bǎi mán, jìn bù hǎi nèi, shén fēi xiān dì tuō hòu zhī yì yě. gài xiào zǐ, shàn shù fù zhī zhì, shàn chéng rén zhī shì, wéi bì xià xǐng chá! dì yì yǐ wèi tài zǐ pō dé zhào tài hòu lì, suì bù jìng qí shì. fù tài hòu ēn zhào tài hòu, zhào tài hòu yì guī xīn, gù tài huáng tài hòu jí wáng shì jiē yuàn zhī.
議郎耿育上疏言:「臣聞繼嗣失統,廢適立庶,聖人法禁,古今至戒。然太伯見歷知適,逡循固讓,委身吳、粵,權變所設,不計常法,致位王季,以崇聖嗣,卒有天下,子孫承業七八百載,功冠三王,道德最備,是以尊號追及太王。故世必有非常之變,然後乃有非常之謀。孝成皇帝自知繼嗣不以時立,念雖末有皇子,萬歲之後未能持國,權柄之重,制於女主,女主驕盛則耆欲無極,少主幼弱則大臣不使,世無周公抱負之輔,恐危社稷,傾亂天下。知陛下有賢聖通明之德,仁孝子愛之恩,懷獨見之明,內斷於身,故廢后宮就館之漸,絕微嗣禍亂之根,乃欲致位陛下以安宗廟。愚臣既不能深援安危,定金匱之計,又不知推演聖德,述先帝之志,乃反覆校省內,暴露私燕,誣污先帝傾惑之過,成結寵妾石媢之誅,甚失賢聖遠見之明,逆負先帝憂國之意!夫論大德不拘俗,立大功不合眾,此乃孝成皇帝至思所以萬萬於眾臣,陛下聖德盛茂所以符合於皇天也,豈當世庸庸斗筲之臣所能及哉!且褒廣將順君父之美,匡救銷滅既往之過,古今通義也。事不當時固爭,防禍於未然,各隨指阿從以求容媚;晏駕之後,尊號已定,萬事已訖,乃探追不及之事,訐揚幽昧之過,此臣所深痛也!願下有司議,即如臣言,宜宣布天下,使咸曉知先帝聖意所起。不然,空使謗議上及山陵,下流後世,遠聞百蠻,近布海內,甚非先帝托後之意也。蓋孝子,善述父之志,善成人之事,唯陛下省察!」帝亦以為太子頗得趙太后力,遂不竟其事。傅太后恩趙太后,趙太后亦歸心,故太皇太后及王氏皆怨之。
dīng yǒu, guāng lù dài fū fù xǐ wèi dà sī mǎ, fēng gāo wǔ hòu.
丁酉,光祿大夫傅喜為大司馬,封高武侯。
qiū, jiǔ yuè, jiǎ chén, yǔn shí yú yú èr. láng zhōng lìng líng bāo huáng mén láng duàn yóu děng fù zòu yán: dìng táo gòng huáng tài hòu gòng huáng hòu, jiē bù yí fù yǐn dìng táo fān guó zhī míng, yǐ guān dà hào chē mǎ yī fú yí jiē chēng huáng zhī yì, zhì lì èr qiān dàn yǐ xià, gè gōng jué zhí yòu yí wèi gòng huáng lì miào jīng shī. shàng fù xià qí yì, qún xià duō shùn zhǐ yán: mǔ yǐ zi guì, yí lì zūn hào yǐ hòu xiào dào. wéi chéng xiàng guāng dà sī mǎ xǐ dà sī kōng dān yǐ wèi bù kě. dān yuē: shèng wáng zhì lǐ, qǔ fǎ yú tiān dì. zūn bēi zhě, suǒ yǐ zhèng tiān dì zhī wèi, bù kě luàn yě. jīn dìng táo gòng huáng tài hòu gòng huáng hòu yǐ dìng táo gòng wèi hào zhě, mǔ cóng zi, qī cóng fū zhī yì yě. yù lì guān zhì lì, chē fú yǔ tài huáng tài hòu bìng, fēi suǒ yǐ míng zūn wú èr shàng zhī yì yě. dìng táo gòng huáng hào shì yǐ qián dìng, yì bù dé fù gǎi. lǐ: fù wèi shì, zi wèi tiān zǐ, jì yǐ tiān zǐ, qí shī fú yǐ shì fú, zi wú jué fù zhī yì, zūn fù mǔ yě. wèi rén hòu zhě wèi zhī zǐ, gù wèi suǒ hòu fú zhǎn shuāi sān nián, ér jiàng qí fù mǔ qī, míng zūn běn zǔ ér zhòng zhèng tǒng yě. xiào chéng huáng dì shèng ēn shēn yuǎn, gù wèi gòng wáng lì hòu, fèng chéng jì sì, lìng gòng huáng zhǎng wèi yī guó tài zǔ, wàn shì bù huǐ, ēn yì yǐ bèi. bì xià jì jì tǐ xiān dì, chí zhòng dà zōng, chéng zōng miào tiān dì shè jì zhī sì, yì bù kě fù fèng dìng táo gòng huáng jì rù qí miào. jīn yù lì miào yú jīng shī, ér shǐ chén xià jì zhī, shì wú zhǔ yě. yòu, qīn jǐn dāng huǐ. kōng qù yī guó tài zǔ bù duò zhī sì, ér jiù wú zhǔ dāng huǐ bù zhèng zhī lǐ, fēi suǒ yǐ zūn hòu gòng huáng yě. dān yóu shì jìn bù hé shàng yì.
秋,九月,甲辰,隕石於虞二。郎中令泠褒、黃門郎段猶等復奏言:「定陶共皇太后、共皇后,皆不宜復引定陶籓國之名,以冠大號;車馬、衣服宜皆稱皇之意,置吏二千石以下,各供厥職;又宜為共皇立廟京師。」上復下其議,群下多順指言:「母以子貴,宜立尊號以厚孝道。」唯丞相光、大司馬喜、大司空丹以為不可。丹曰:「聖王制禮,取法於天地。尊卑者,所以正天地之位,不可亂也。今定陶共皇太后、共皇后以『定陶共』為號者,母從子,妻從夫之義也。欲立官置吏,車服與太皇太后並,非所以明『尊無二上』之義也。定陶共皇號諡已前定,義不得復改。禮:『父為士,子為天子,祭以天子,其屍服以士服』,子無爵父之義,尊父母也。為人後者為之子,故為所後服斬衰三年,而降其父母期,明尊本祖而重正統也。孝成皇帝聖恩深遠,故為共王立後,奉承祭祀,令共皇長為一國太祖,萬世不毀,恩義已備。陛下既繼體先帝,持重大宗,承宗廟、天地、社稷之祀,義不可復奉定陶共皇祭入其廟。今欲立廟於京師,而使臣下祭之,是無主也。又,親盡當毀。空去一國太祖不墮之祀,而就無主當毀不正之禮,非所以尊厚共皇也。」丹由是浸不合上意。
huì yǒu shàng shū yán: gǔ zhě yǐ guī bèi wèi huò, jīn yǐ qián yì zhī, mín yǐ gù pín, yí kě gǎi bì. shàng yǐ wèn dān, dān duì yán kě gǎi. zhāng xià yǒu sī yì, jiē yǐ wèi xíng qián yǐ lái jiǔ, nán zú biàn yì. dān lǎo rén, wàng qí qián yǔ, fù cóng gōng qīng yì. yòu dān shǐ lì shū zòu, lì sī xiě qí cǎo. dīng fù zǐ dì wén zhī, shǐ rén shàng shū gào dān shàng fēng shì, háng dào rén biàn chí qí shū. shàng yǐ wèn jiāng jūn zhōng cháo chén, jiē duì yuē: zhōng chén bù xiǎn jiàn. dà chén zòu shì, bù yí lòu xiè, yí bù tíng wèi zhì. shì xià tíng wèi, hé dān dà bù jìng, shì wèi jué, gěi shì zhōng bó shì shēn xián guì qīn shàng shū yán: dān jīng xíng wú bǐ, zì jìn shì dà chén néng ruò dān zhě shǎo. fā fèn mèn, zòu fēng shì, bù jí shēn sī yuǎn lǜ, shǐ zhǔ bù shū, lòu xiè zhī guò bù zài dān, yǐ cǐ biǎn chù, kǒng bù yàn zhòng xīn. shàng biǎn xián qīn zhì gè èr děng. suì cè miǎn dān yuē: zhèn wéi jūn wèi zūn rèn zhòng, huái xuān mí guó, jìn tuì wéi mìng, fǎn fù yì yán, shén wèi jūn chǐ zhī! yǐ jūn cháng tuō fù wèi, wèi rěn kǎo yú lǐ, qí shàng dà sī kōng gāo lè hóu yìn shòu, bà guī!
會有上書言:「古者以龜、貝為貨,今以錢易之,民以故貧,宜可改幣。」上以問丹,丹對言可改。章下有司議,皆以為行錢以來久,難卒變易。丹老人,忘其前語,復從公卿議。又丹使吏書奏,吏私寫其草。丁、傅子弟聞之,使人上書告「丹上封事,行道人遍持其書。」上以問將軍、中朝臣,皆對曰:「忠臣不顯諫。大臣奏事,不宜漏泄,宜不廷尉治。」事下廷尉,劾丹大不敬,事未決,給事中、博士申咸、炔欽上書言:「丹經行無比,自近世大臣能若丹者少。發憤懣,奏封事,不及深思遠慮,使主簿書,漏泄之過不在丹,以此貶黜,恐不厭眾心。」上貶咸、欽秩各二等。遂策免丹曰:「朕惟君位尊任重,懷諼迷國,進退違命,反覆異言,甚為君恥之!以君嘗托傅位,未忍考於理,其上大司空、高樂侯印綬,罷歸!」
shàng shū lìng táng lín shàng shū yuē: qiè jiàn miǎn dà sī kōng dān cè shū, tài shēn tòng qiè! jūn zǐ zuò wén, wèi xián zhě huì. dān, jīng wèi shì rú zōng, dé wèi guó huáng gǒu, qīn fù shèng gōng, wèi zài sān gōng suǒ zuò zhě wēi, hǎi nèi wèi jiàn qí dà guò. shì jì yǐ wǎng, miǎn jué tài zhòng jīng shī shí zhě xián yǐ wèi yí fù dān jué yì, shǐ fèng cháo qǐng. wéi bì xià cái lǎn zhòng xīn, yǒu yǐ wèi fù shī fù zhī chén! shàng cóng lín yán, xià zhào, cì dān jué guān nèi hóu.
尚書令唐林上疏曰:「竊見免大司空丹策書,泰深痛切!君子作文,為賢者諱。丹,經為世儒宗,德為國黃耇,親傅聖躬,位在三公;所坐者微,海內未見其大過。事既以往,免爵太重;京師識者咸以為宜復丹爵邑,使奉朝請。唯陛下裁覽眾心,有以尉復師傅之臣!」上從林言,下詔,賜丹爵關內侯。
shàng yòng dù yè zhī yán, zhào jiàn zhū bó, qǐ jiā fù wèi guāng lù dài fū qiān jīng zhào yǐn. dōng, shí yuè, rén wǔ, yǐ bó wèi dà sī kōng.
上用杜業之言,召見硃博,起家復為光祿大夫;遷京兆尹。冬,十月,壬午,以博為大司空。
zhōng shān wáng jī zǐ, yòu yǒu shěng bìng, zǔ mǔ féng tài hòu zì yǎng shì, shù dǎo cí jiě. shàng qiǎn zhōng láng yè zhě zhāng yóu jiāng yī zhì zhī. yóu sù yǒu kuáng yì bìng, bìng fā, nù qù, xī guī zhǎng ān. shàng shū bù zé yóu shàn qù zhuàng, yóu kǒng, yīn wū yán zhōng shān tài hòu zhù zǔ shàng jí fù tài hòu. fù tài hòu yǔ féng tài hòu bìng shì yuán dì, zhuī yuàn zhī, yīn shì qiǎn yù shǐ dīng xuán àn yàn shù shí rì, wú suǒ de. gèng shǐ zhōng yè zhě lìng shǐ lì zhì zhī lì shòu fù tài hòu zhǐ, jì dé fēng hóu, zhì féng tài hòu nǚ dì xí jí dì fù jūn zhī, sǐ zhě shù shí rén, wū zòu yún: zhù zǔ, móu shā shàng, lì zhōng shān wáng. zé wèn féng tài hòu, wú fú cí. lì yuē: xióng zhī shàng diàn hé qí yǒng, jīn hé qiè yě! tài hòu hái wèi zuǒ yòu: cǐ nǎi zhōng yǔ, qián shì shì, lì hé yòng zhī zhī? yù xiàn wǒ xiào yě! nǎi yǐn yào zì shā. yí xiāng hóu cān jūn zhī xí fū jí zi dāng xiāng zuò zhě, huò zì shā, huò fú fǎ, fán sǐ zhě shí qī rén. zhòng mò bù lián zhī.
中山王箕子,幼有眚病,祖母馮太后自養視,數禱祠解。上遣中郎謁者張由將醫治之。由素有狂易病,病發,怒去,西歸長安。尚書簿責由擅去狀,由恐,因誣言中山太后祝詛上及傅太后。傅太后與馮太后並事元帝,追怨之,因是遣御史丁玄案驗;數十日,無所得。更使中謁者令史立治之;立受傅太后指,冀得封侯,治馮太后女弟習及弟婦君之,死者數十人,誣奏云:「祝詛,謀殺上,立中山王。」責問馮太后,無服辭。立曰:「熊之上殿何其勇,今何怯也!」太后還謂左右:「此乃中語,前世事,吏何用知之?欲陷我效也!」乃飲藥自殺。宜鄉侯參、君之、習夫及子當相坐者,或自殺,或伏法,凡死者十七人。眾莫不憐之。
sī lì sūn bǎo zòu qǐng fù zhì féng shì yù, fù tài hòu dà nù yuē: dì zhì sī lì, zhǔ shǐ chá wǒ! féng shì fǎn shì míng bái, gù yù tī jué yǐ yáng wǒ è, wǒ dāng zuò zhī! shàng nǎi shùn zhǐ, xià bǎo yù. shàng shū pú shè táng lín zhēng zhī, shàng yǐ lín péng dǎng bǐ zhōu, zuǒ qiān dūn huáng yú zé zhàng hòu. dà sī mǎ fù xǐ guāng lù dài fū gōng shèng gù zhēng, shàng wèi yán tài hòu, chū bǎo, fù guān. zhāng yóu yǐ xiān gào, cì jué guān nèi hóu shǐ lì qiān zhōng tài pú.
司隸孫寶奏請覆治馮氏獄,傅太后大怒曰:「帝置司隸,主使察我!馮氏反事明白,故欲擿抉以揚我惡,我當坐之!」上乃順指,下寶獄。尚書僕射唐林爭之,上以林朋黨比周,左遷敦煌魚澤障候。大司馬傅喜、光祿大夫龔勝固爭,上為言太后,出寶,復官。張由以先告,賜爵關內侯;史立遷中太僕。