strong yáng bēn jiàn dé féng xiān yǒu hǔ chū xué yòu zhàng shén wēistrong
羊奔澗得逢仙友 虎出穴又仗神威
sān jiān qū yáng shān wài, qún yáng qí bēn, bǐ yì jí jí zhú zhī. nài yáng bù zé dì ér yóu, sān jiān bèi jīng jí gōu yī, máo cí cì zú, xuè liú bù zhǐ, pán shān nán xíng. rì xī guī lái, xiōng nú shì zhī, yuē:" ěr zú dǐ wèi néng jiē shi, gù bù dí máo cí zhī fēng." suì chā tiě bǎn yú lú zhōng, qí qí hóng shí, lào jí liǎng zú. sān jiān tòng bù kě rěn, hū háo yù jué. xiōng nú yuē:" bù rú shì, bù néng qū yáng shān gāng, hé hū háo nǎi ěr?" jìng jiāng liǎng zú lào bì, shēn yǐ yáng máo zhān pī zhī, shǒu yǐ yáng pí dài fù zhī, yǎn rán yòu yī xiōng nú yě. cì zǎo gěi bǐ qiáo bǐng, mìng jí qū chū qún yáng. sān jiān zú shén tòng téng, yī guǎi yī bǒ, miǎn qiǎng qū zhì shān dǐng. shān xià jiàn shuǐ yī hóng, qún yáng yù yǐn, kuáng bēn ér qù. sān jiān kǒng yáng qù yuǎn, bù néng zhuī zhú yòu jù yáng ruò yǒu shī, shòu rǔ xiōng nú, shì chù liǎng nán, bù gù tòng chǔ, suí zhī xià jiàn. qún yáng yǐn bà, yī yáng bàng jiàn hān mián, zé zhòng yáng xiào zhī.
三緘驅羊山外,群羊齊奔,彼亦急急逐之。奈羊不擇地而游,三緘被荊棘勾衣,茅茨刺足,血流不止,蹣跚難行。日夕歸來,匈奴視之,曰:「爾足底未能結實,故不敵茅茨之鋒。」遂插鐵板於爐中,俟其紅時,烙及兩足。三緘痛不可忍,呼號欲絕。匈奴曰:「不如是,不能驅羊山崗,何呼號乃爾?」竟將兩足烙畢,身以羊毛氈披之,首以羊皮袋覆之,儼然又一匈奴也。次早給彼蕎餅,命急驅出群羊。三緘足甚痛疼,一拐一跛,勉強驅至山頂。山下澗水一泓,群羊欲飲,狂奔而去。三緘恐羊去遠,不能追逐;又懼羊若有失,受辱匈奴,事處兩難,不顧痛楚,隨之下澗。群羊飲罷,一羊傍澗酣眠,則眾羊效之。
sān jiān yú yáng mián hòu, xí dì ér zuò, zì jué zú dǐ rú fén, shēn yín zhī shēng bù jué yú kǒu.
三緘於羊眠後,席地而坐,自覺足底如焚,呻吟之聲不絕於口。
fù lǐ zi lǐng dé shī mìng, chéng yún kōng jì, yǐ chá sān jiān, rú yǒu nán lín, sù wèi yuán jiù. zhèng cóng qín lǐng jiàn sān jiān dú zuò yú dì, yún tóu àn xià, yì yù xiāng jìn yǔ zhī jiāo tán. kǒng qí ǒu lù xíng cáng, wèi bǐ kuī pò, yú shì lüè xiǎn xiān fǎ, zhǐ yī chéng zhān, huà shí chéng yáng, huǎn huǎn qū lái, mián yú jiàn zuǒ. lián hū sān jiān yuē:" ěr yáng bǎo fǒu? shí bǐng qí shí yǐ." sān jiān yì wèn yuē:" ěr yáng hé rú?" fù lǐ zǐ yuē:" wú yáng liè shén, wǎng wǎng kuáng bēn, zhuī zhú shù shān, shǐ mián yú cǐ." sān jiān yuē:" ěr yáng jì mián, liàng yǐ bǎo yǐ, lái zī yī wù kě hū?" fù lǐ zǐ yuē:" wú zhèng wú lǚ, jí yù yǔ zi xián tán yě." yán bì, liāo yī shè jiàn, zhì sān jiān chù, liǎng xiāng jiāo yī ér hòu bìng zuò yān.
復禮子領得師命,乘雲空際,以查三緘,如有難臨,速為援救。正從秦嶺見三緘獨坐於地,雲頭按下,意欲相近與之交談。恐其偶露行藏,為彼窺破,於是略顯仙法,指衣成氈,化石成羊,緩緩驅來,眠於澗左。連呼三緘曰:「爾羊飽否?食餅其時矣。」三緘亦問曰:「爾羊何如?」復禮子曰:「吾羊烈甚,往往狂奔,追逐數山,始眠於此。」三緘曰:「爾羊既眠,諒已飽矣,來茲一晤可乎?」復禮子曰:「吾正無侶,急欲與子閒談也。」言畢,撩衣涉澗,至三緘處,兩相交揖而後並坐焉。
zuò yǐ, fù lǐ zǐ yuē:" wú xiōng chóu yán rú cǐ qí jí, qí dài chū rù shì dì ér yì rèn kàn yáng hū?" sān jiān yuē:" rán." fù lǐ zǐ yuē:" chū rèn kàn yáng, bì lào zú dǐ, ruò wú yào yǐ cā qí huàn chù, zhōng zé nóng xuè jiāo liú, mù rèn nán shèng. xiōng nú è zhī, bì jiā biān chī zhī kǔ." sān jiān yuē:" wú yú sī shí, yǐ bù liáo shēng, zài jiā biān chī, yǒu sǐ ér yǐ. xiōng shǔ hé míng, bù lǚ ruò shì qí jiàn hū?" fù lǐ zǐ yuē:" wú fù xìng míng lǐ, shǐ yǐ fǎng yǒu qiú dào sì fāng, jì liàn gōng míng, cān jí hú jiāng jūn háng wǔ. qián jiǎo xiōng nú bài jī, wèi bǐ suǒ qín, yǐ shòu wǔ nián kàn yáng zhī yì, bù wéi zú dǐ jiān shí, ér qiě qiáo bǐng guàn chī, yǔ xuě fēng shuāng jiǔ bù wèi zhī, gù qiáng jiàn nǎi ěr." sān jiān wén ér qì yuē:" wú bù zhī ruò hé ér hòu rú jūn yě." fù lǐ zǐ yuē:" bì lì sì wǔ chūn qiū, fāng néng qiáng jiàn rán zi chū dào, nán shòu cǐ dì yān zhàng, wú yǒu yào yī tiē, jū shuǐ ér yǐn, fēi dàn yān zhàng kě bì, ér zú zì bù lǚ rú cháng." suì qǔ yào shēn páng, yǐ yǔ sān jiān, sān jiān lì ér diē zhě zài. fù lǐ zǐ yuē:" ěr quán bù néng xíng dòng yé?" sān jiān yuē:" bù néng." fù lǐ zǐ yuē:" ěr bù néng xíng dòng, jīn yè lù sù yú cǐ, hǔ láng yī zhì, ān bǎo ěr qū?" sān jiān líng yán, dà shēng kū yuē:" yuàn sǐ hǔ kǒu, yǐ le yī shēng." fù lǐ zǐ yuē:" wú qì wú qì, wú qiě fú ěr zhì jiàn, jū shuǐ yǐn yào." sān jiān qǐ, shǒu fǔ fù lǐ zi liǎng jiān, yī bù yī tíng, yè zhǒng ér zhì, gōng shēn jū shuǐ, jiāng yào yǐn zhī. hūn jué piàn shí, sū lái jué de jīng shén shuǎng kuài, yǐ zú tà dì, qí tòng ruò shī.
坐已,復禮子曰:「吾兄愁顏如此其極,其殆初入是地而役任看羊乎?」三緘曰:「然。」復禮子曰:「初任看羊,必烙足底,若無藥以擦其患處,終則濃血交流,牧任難勝。匈奴惡之,必加鞭笞之苦。」三緘曰:「吾於斯時,已不聊生,再加鞭笞,有死而已。兄屬何名,步履若是其健乎?」復禮子曰:「吾傅姓名理,始以訪友求道四方,繼戀功名,參及胡將軍行伍。前剿匈奴敗績,為彼所擒,已受五年看羊之役,不惟足底堅實,而且蕎餅慣吃,雨雪風霜久不畏之,故強健乃爾。」三緘聞而泣曰:「吾不知若何而後如君也。」復禮子曰:「必歷四五春秋,方能強劍然子初到,難受此地煙瘴,吾有藥一貼,掬水而飲,非但煙瘴可避,而足自步履如常。」遂取藥身旁,以予三緘,三緘立而跌者再。復禮子曰:「爾全不能行動耶?」三緘曰:「不能。」復禮子曰:「爾不能行動,今夜露宿於此,虎狼一至,安保爾軀?」三緘聆言,大聲哭曰:「願死虎口,以了一生。」復禮子曰:「毋泣毋泣,吾且扶爾至澗,掬水飲藥。」三緘起,手撫復禮子兩肩,一步一停,曳踵而至,躬身掬水,將藥飲之。昏絕片時,蘇來覺得精神爽快,以足踏地,其痛若失。
sān jiān xiè yuē:" fú jūn yào ěr, bù chì xiān dān, tǎng néng dé tuō láo lóng, réng guī gù lǐ, xiōng yǔ dù gōng ēn dé, wú bì bào zhī." fù lǐ zǐ yuē:" sī yán jì chū, bù kě wàng yě." sān jiān zhǐ tiān shì yuē:" ruò wàng sī yán, yǒu rú shì rì." fù lǐ zǐ yuē:" cǐ shān hǔ láng shén huǒ, guàn dào qí yáng ér shí, měi yú mù bà guī qù, xiōng nú qìng diǎn qí shù, rú huò qiàn yī, biān chī dìng suǒ bù miǎn. wú yǒu yì shù néng huà shí chéng yáng, xiōng yáng rú bèi hǔ láng suǒ tūn, xiàng shí hū yuē:' ěr shí lái, ěr shí lái, wú jīn huàn ěr rù yáng tāi.
三緘謝曰:「服君藥餌,不啻仙丹,倘能得脫牢籠,仍歸故里,兄與杜公恩德,吾必報之。」復禮子曰:「斯言既出,不可忘也。」三緘指天誓曰:「若忘斯言,有如是日。」復禮子曰:「此山虎狼甚伙,慣盜其羊而食,每於牧罷歸去,匈奴磬點其數,如或欠一,鞭笞定所不免。吾有異術能化石成羊,兄羊如被虎狼所吞,向石呼曰:『爾石來,爾石來,吾今換爾入羊胎。
sù sù huà, sù sù huà, huà zuò yáng ér huí qù bà. wú fèng zǐ xiá mìng, nòng jiǎ kě chéng zhēn.' zhī cǐ shù yán, shí huà wéi yáng, yǐ bǔ qí quē." sān jiān jiāng kǒu jué jì xià, fù lǐ zi yòng shǒu yī zhǐ, shí guǒ huà yáng, xuán huà wéi shí yān. huà yǐ, yòu yǔ zhī yuē:" shì shān hǔ láng bù dàn shí yáng, jí kàn yáng rén duō bèi tūn mì, jiào ěr yī zhòu, hǔ láng zòng jìn ěr tǐ, yì bù guò shé shì bí xiù ér yǐ." sān jiān yuē:" qí zhòu rú hé?" fù lǐ zǐ yuē:" wǒ shì tiān xiān tǐ, mù yáng jiāng tā yǐ, shān shén tīng wǒ lìng, huà wéi mù shí lǚ hǔ láng yí sù bì, mò wéi tiān lǜ yǔ. ěr jiàn hǔ láng zé niàn cǐ zhòu, dàn xū wěn zuò wú dòng, rú qí wèi ér bēn zǒu, bì bù lì ěr gōng yě." sān jiān yī yī jì zhī. fù lǐ zǐ yuē:" rì yǐ xī zhuì, wú tú shàng yáo." yán bié yī shēng, qū dòng qún yáng, jìng tóu shān hòu.
速速化,速速化,化作羊兒回去罷。吾奉紫霞命,弄假可成真。』只此數言,石化為羊,以補其缺。」三緘將口訣記下,復禮子用手一指,石果化羊,旋化為石焉。化已,又語之曰:「是山虎狼不但食羊,即看羊人多被吞嘧,教爾一咒,虎狼縱近爾體,亦不過舌舐鼻嗅而已。」三緘曰:「其咒如何?」復禮子曰:「我是天仙體,牧羊將他倚,山神聽我令,化為木石侶;虎狼宜速避,莫違天律語。爾見虎狼則念此咒,但須穩坐毋動,如其畏而奔走,必不利爾躬也。」三緘一一記之。復禮子曰:「日已西墜,吾途尚遙。」言別一聲,驅動群羊,竟投山後。
sān jiān fǎn, xiōng nú diǎn míng yáng shù, yòu yǔ qiáo bǐng. sān jiān chī bà, yǐ yán ér wò.
三緘返,匈奴點明羊數,又予蕎餅。三緘吃罷,倚檐而臥。
tiān xiǎo qū yáng xiàng zuǒ, shān zuǒ zhī cǎo, gèng jiàn cōng lóng, qún yáng jì jì qū bēn, zhēng duó ér shí. hòu yī qū yáng zhě hū yuē:" shì dì bù kě mù yě, ruò zài qián qū, ěr yáng mò bǎo." sān jiān yuē:" cǎo lǜ rù ér shēn féi, yáng fù yì bǎo, hé bù kě mù?" qí rén yuē:" zhōng yǒu guài wù, shàn néng shì yáng, rú hé mù zhī, zǎo yǐ cǎo sè wú cún yǐ." sān jiān wén yán, máng jiāng qún yáng qū zhuǎn xiàng běi. běi miàn mù yáng zhě zhòng, sān jiān suǒ mù yǒu sì wǔ tóu rù bǐ duì zhōng, qí xīn yǐ wéi qū guī zhī shí zì rán gè lǐ gè duì, bù liào xiōng nú mù zi guàn yǐ jǐ yáng qū yú rén mù zhī páng, rén yáng yī rù bǐ qún, jí wéi yǐ yǒu. qū guī, zhǔ diǎn qí shù, duō de zhě hòu shǎng. sān jiān chū rèn cǐ yì, wèi shí qí zhōng guǐ jué, háo bù jiè huái.
天曉驅羊向左,山左之草,更見蔥蘢,群羊濟濟趨奔,爭奪而食。後一驅羊者呼曰:「是地不可牧也,若再前驅,爾羊莫保。」三緘曰:「草綠縟而深肥,羊腹易飽,何不可牧?」其人曰:「中有怪物,善能噬羊,如何牧之,早已草色無存矣。」三緘聞言,忙將群羊驅轉向北。北面牧羊者眾,三緘所牧有四五頭入彼隊中,其心以為驅歸之時自然各理各隊,不料匈奴牧子慣以己羊驅於人牧之旁,人羊一入彼群,即為已有。驅歸,主點其數,多得者厚賞。三緘初任此役,未識其中詭譎,毫不介懷。
bǐ mù yáng zhě kǒng sān jiān jiàn hào zé rèn, gù jiāng qū yáng zhú zhàng, xiàng yáng rào zhī, yáng suì hé qún qū zhī ér qù. sān jiān hū yuē:" wú yáng sì wǔ rù ěr qún nèi, ěr hé bù biàn qí hào ér qū qù hū?" mù yáng zhě yuē:" wú duì wú ěr yáng, wú dé wàng rèn." sān jiān yuē:" yáng rù ěr qún, bù guò piàn shí, hú jí wèi wèi ěr yǒu?" mù zhě bù dá, sān jiān rù bǐ yáng qún zé zhī. mù zhě nù qì bó bó, jiāng sān jiān niǔ wò, dú shǒu xiàng jiā. sān jiān tǐ ruò nán zhī, hūn jué zài dì. mù zhě shì shǒu, qū yáng jìng qù.
彼牧羊者恐三緘見號擇認,故將驅羊竹杖,向羊繞之,羊遂合群驅之而去。三緘呼曰:「吾羊四五入爾群內,爾何不辨其號而驅去乎?」牧羊者曰:「吾隊無爾羊,毋得妄認。」三緘曰:「羊入爾群,不過片時,胡即謂為爾有?」牧者不答,三緘入彼羊群擇之。牧者怒氣勃勃,將三緘扭臥,毒手相加。三緘體弱難支,昏絕在地。牧者釋手,驅羊竟去。
zǐ xiá zhēn rén shì dēng jiǎng dào tái, hū jí qún dì zǐ pái bān tīng dào, jiāng dào jiǎng bì, xiàng fù lǐ zi ér yán yuē:" sān jiān mù yáng shī yáng, yǐ wèi dé yáng zhě ōu bì. ěr jí rù chén shì, yǐ dān huó zhī." fù lǐ zǐ yuē:" sān jiān shòu mó yǐ duō, shī hú fú shāo jiě yī èr." zǐ xiá yuē:" shì fēi ěr suǒ zhī yě, pì zhū chén shì zhī zǐ, mí yú piáo dǔ, wèi fù mǔ zhě, xiān jiào yǐ tián yán, bù tīng, jì jiā yǐ xià chǔ, yì bù tīng. fù mǔ jiàn qí xīn xìng nán yú yí yì, yù zhì zhī sǐ, huò yù qīn yǒu quàn jiě shì zhī, ér qí zuò wéi réng fù rú qián. fù mǔ wú kě wéi qíng, rèn zhī ér yǐ. zi jiàn fù mǔ bù jiā zé chì, jì dàn yù wú, bì zhì yú jīn jǐn shēn qióng, jī hū fú sǐ, shǐ zhuǎn niàn ér shēn yàn piáo dǔ, zú néng chéng jiā dēng fù zhě, hé zāi? mó liàn jīng mí zhèn pò yě. sān jiān zì rù míng chǎng, yǐ zhì yú jīn, mí zhèn shàng shēn, dào xīn wèi dòng, fú shǐ zhī yī shēng jiǔ sǐ, ān néng mó chū bái yù jīng jīn. bù rán shī mìng tuō huà hóng chén, qǐ bù sī yī mó bù shǐ zhī shòu hū?" fù lǐ zǐ yuē:" hóng chén zhēn sì hǎi, xiàn nì rì yù shēn, bù pà tiān xiān zǐ, nán tiào xiàn rén kēng." zǐ xiá yuē:" fán yóu xiān rù shì, bù yǒu zhǐ diǎn, zhōng zhuì niè hǎi, suǒ yǐ sú zǐ liàn dào néng chū chén zhě nán, rù chén ér sī chū chén zhě gèng nán. ěr děng jì yǐ chéng zhēn, sī fán chén xīn qiè bù kě bào." yán yǐ. tuì rù xiān fǔ.
紫霞真人適登講道台,呼及群弟子排班聽道,將道講畢,向復禮子而言曰:「三緘牧羊失羊,已為得羊者毆斃。爾急入塵世,以丹活之。」復禮子曰:「三緘受磨已多,師胡弗稍解一二。」紫霞曰:「是非爾所知也,譬諸塵世之子,迷於嫖賭,為父母者,先教以甜言,不聽,繼加以夏楚,亦不聽。父母見其心性難於移易,欲置之死,或遇親友勸解釋之,而其作為仍復如前。父母無可為情,任之而已。子見父母不加責斥,忌憚愈無,必至於金盡身窮,幾乎莩死,始轉念而深厭嫖賭,卒能成家登富者,何哉?磨鍊精、迷陣破也。三緘自入名場,以至於今,迷陣尚深,道心未動,弗使之一生九死,安能磨出白玉精金。不然師命脫化紅塵,豈不思一磨不使之受乎?」復禮子曰:「紅塵真似海,陷溺日愈深,不怕天仙子,難跳陷人坑。」紫霞曰:「凡由仙入世,不有指點,終墜孽海,所以俗子煉道能出塵者難,入塵而思出塵者更難。爾等既已成真,思凡塵心切不可抱。」言已。退入仙府。
zhū dì zǐ wèi fù lǐ zǐ yuē:" shī mìng ěr chí dān yǐ jiù sān jiān, kě sù qù zhī." fù lǐ zi nuò, qù chē jià dòng, jìng zhuì lǐng tóu. piē jiàn sān jiān yǎng wò yú dì, máng nà dān kǒu nèi, qǐng kè hún guī qū qiào, yóu rán dà kū yuē:" hái wú yáng lái." fù lǐ zǐ yuē:" ěr yáng ān zài?" sān jiān yuē:" wú yáng wù rù ěr duì, ěr kě bù fēn zào bái, jìng qū qù hū?" fù lǐ zǐ yuē:" ěr qí jí qǐ, yào yáng bù nán yě." sān jiān jiàn jiàn qīng xǐng, jiāng fù lǐ zi dì shì yī biàn ér qì yuē:" ěr fù xiōng hū?" yīng zhī yuē:" shì yǐ." sān jiān yuē:" wú qū yáng zhì cǐ, wù rù rén qún, bǐ bù biàn míng, zhàn qū zhī qù. wú bù fú, rù qún zé zhī, bèi mù yáng zhě dú ōu ér hūn, bù xǐng rén shì. zī yù fù xiōng jiù wú yú jì sǐ, ēn gù dà yǐ, rán wú yáng bù dé, wū néng duì jí xiōng nú? kǒng chéng xiōng ēn huó yú cǐ shí, nán miǎn biān sǐ yú jīn xī." fù lǐ zǐ yuē:" yào ěr zhī yáng, yì rú fǎn zhǎng ěr." sān jiān bài ér qiú zhī. fù lǐ zi yǐ shǒu zhāo yuē:" shī yáng lái, shī yáng lái, wú rù tā qún rě huò tāi. jí jí guī, jí jí guī, réng yǔ yáng qún gòng yī duī." jì fǔ bì, tū lái sì wǔ yáng rù qún nèi. sān jiān kǒng fēi jǐ zhī suǒ shī, shì chá qí hào, guǒ gù wù yě. fāng yù bài xiè fù lǐ, biàn xún bù dé, yǐ wéi mù yáng yì dì yǐ.
諸弟子謂復禮子曰:「師命爾持丹以救三緘,可速去之。」復禮子諾,去車駕動,竟墜嶺頭。瞥見三緘仰臥於地,忙納丹口內,頃刻魂歸軀殼,猶然大哭曰:「還吾羊來。」復禮子曰:「爾羊安在?」三緘曰:「吾羊誤入爾隊,爾可不分皂白,竟驅去乎?」復禮子曰:「爾其急起,要羊不難也。」三緘漸漸清醒,將復禮子諦視一遍而泣曰:「爾傅兄乎?」應之曰:「是矣。」三緘曰:「吾驅羊至此,誤入人群,彼不辨明,占驅之去。吾不服,入群擇之,被牧羊者毒毆而昏,不醒人事。茲遇傅兄救吾於既死,恩固大矣,然吾羊不得,烏能對及匈奴?恐承兄恩活於此時,難免鞭死於今夕。」復禮子曰:「要爾之羊,易如反掌耳。」三緘拜而求之。復禮子以手招曰:「失羊來,失羊來,毋入他群惹禍胎。急急歸,急急歸,仍與羊群共一堆。」偈甫畢,突來四五羊入群內。三緘恐非己之所失,試查其號,果故物也。方欲拜謝傅理,遍尋不得,以為牧羊異地矣。
zì cǐ jiàn mù yáng duō chù, àn xiàng bié dì qū zhī.
自此見牧羊多處,暗向別地驅之。
shí jiè qiū shēn, sān jiān mù yáng yún lǐng, yáo wén nián shào xiōng nú chù chuī shēng, chù dòng dù gōng xiāng bié zhī qíng, yǔ yán yòu zuì guī dōu zhī shì, bù jué xīn fù rú gē, lèi dī yáng zhān, wàng zhe nán guān dà kū, yuē:" gū shēn rú yàn zài liáo yáng, sī jí gāo táng àn zì shāng wàng jiàn nán guān hún yù duàn, pín jiāng xiāo xī wèn cāng cāng." zhèng shāng gǎn jiān, hū tīng huàn yáng shēng, jí mù xiāng shì zhī, nǎi yī nián shào mù zi qū yáng lǐng zuǒ. sān jiān wèi shén, jiāng yáng qū zhì lǐng yòu. bǐ jiàn sān jiān qū yáng yòu xíng, jí yǐ suǒ chí zhú zhàng chā yú dì, qún yáng duò ér jiē mián.
時屆秋深,三緘牧羊雲嶺,遙聞年少匈奴處吹笙,觸動杜公相別之情,與言宥罪歸都之事,不覺心腹如割,淚滴羊氈,望着南關大哭,曰:「孤身如雁在遼陽,思及高堂暗自傷;望見南關魂欲斷,頻將消息問蒼蒼。」正傷感間,忽聽喚羊聲,極目相視之,乃一年少牧子驅羊嶺左。三緘畏甚,將羊驅至嶺右。彼見三緘驅羊右行,即以所持竹杖插於地,群羊惰而皆眠。
sān jiān jiàn bǐ yáng yǐ mián, bù fù tā shì, dú zuò yú lǎo shù zhī xià, mò mò bù yǔ, lèi dī xiōng jīn.
三緘見彼羊已眠,不復他適,獨坐於老樹之下,默默不語,淚滴胸襟。
qǐng zhī shào nián yì zhì, yǔ sān jiān bìng jiān ér zuò. sān jiān kǒng rú qián rì xiōng nú dú shǒu xiàng jiā, qǐ ér bì zhī. shào nián yuē:" jūn wú bì wú, wú yì dà cháo zǐ mín, wù rù cǐ dì zhě yě." sān jiān líng qí yán shàn, nǎi xiáng wèn yuē:" ěr hú wéi ér zhì cǐ?" shào nián yuē:" wú fù shí yùn shān, hàn lín xué shì yě. wú fǔ liù líng, mǔ jí wù gù, hòu mǔ hàn dú, kè dài wú shēn, xìng fù sòng wú dú yú tóng nián jiā zhōng bù shòu luó zhī. zì fù méi hòu, huàn náng suī bǎo, wèi hòu mǔ suǒ zhǎng, hòu mǔ suǒ shēng dì mèi jǐn yī yǒu yú, wú yù dí hán ér bù zú, qiě rì jiā dǎ mà, fú kān liáo shēng, wú wèi guī, xún zhì jiù yé jiā xià, bàng jiù yé wéi shēng huó jì. jiù yé jiàn wú líng lì, xié yǔ wèi lǚ, mào yì jiāng hú. qián suì fàn mào nán guān, zhèng yù xiōng nú qiǎng lüè, jiù yé zāo lù, wú shēn bèi qín, yīn cǐ yì rèn mù yáng, cháng shòu bēn zǒu zhī kǔ. jīn jiàn ěr mù yáng wú ǒu, zhī bì wèi xiōng nú suǒ lǔ zhě. dé tóng dì zhī rén ér xiāng yǔ yǔ zhī, shù xiōng cì kuān ér chóu cháng shǎo ěr." sān jiān yuē:" wú yǐ míng wù, ěr yǐ lì wù, kě zhī míng lì èr zì, fú rén bù shǎo zhě, huò rén yì bù shǎo yě." shào nián yuē:" ěr yòu hú wéi zhì cǐ?" sān jiān jiàn bǐ cǐ tóng bìng, qiě qì qiě sù, jǐn dào qí yóu. shào nián wén zhī, yì shāng gǎn bù yǐ, yuē:" cóng cǐ ěr wǒ hé wéi yī tǐ, měi rì lái zī, huǒ mù qún yáng, guī zé gè rèn qí jì." sān jiān nuò, èr rén yú shì shēn xiāng qīn ài, bù chì nǎi dì nǎi xiōng. mù zhì rì xī, gè qū yáng qún, yī yī bù shě ér fǎn.
頃之少年亦至,與三緘並肩而坐。三緘恐如前日匈奴毒手相加,起而避之。少年曰:「君毋避吾,吾亦大朝子民,誤入此地者也。」三緘聆其言善,乃詳問曰:「爾胡為而至此?」少年曰:「吾父石蘊山,翰林學士也。吾甫六齡,母即物故,後母悍毒,刻待吾身,幸父送吾讀於同年家中不受羅織。自父沒後,宦囊雖飽,為後母所掌,後母所生弟妹錦衣有餘,吾禦敵寒而不足,且日加打罵,弗堪聊生,吾畏歸,尋至舅爺家下,傍舅爺為生活計。舅爺見吾伶俐,攜與為侶,貿易江湖。前歲販貿南關,正遇匈奴搶掠,舅爺遭戮,吾身被擒,因此役任牧羊,常受奔走之苦。今見爾牧羊無偶,知必為匈奴所擄者。得同地之人而相與語之,庶胸次寬而愁腸少耳。」三緘曰:「吾以名誤,爾以利誤,可知名利二字,福人不少者,禍人亦不少也。」少年曰:「爾又胡為至此?」三緘見彼此同病,且泣且訴,盡道其由。少年聞之,亦傷感不已,曰:「從此爾我合為一體,每日來茲,伙牧群羊,歸則各認其記。」三緘諾,二人於是深相親愛,不啻乃弟乃兄。牧至日西,各驅羊群,依依不捨而返。
cì rì, sān jiān hòu zhì. shào nián yuē:" ěr lái hé chí yě?" sān jiān yuē:" wú yóu xuě lǐng zhí xià, jiào zuǒ xuán gèng jié. shū zhì lǐng shàng, qián miàn xiōng nú mù zi yuē yǒu shí shù duì, wú qīn yáng luàn, qí bǐ qù jǐn, rán hòu qū yáng lái cǐ, suǒ yǐ shāo chí." shào nián yuē:" kě jiāng qún yáng qū zhì cǎo mào chù, shǐ bǐ bǎo cān, wú yǔ xiōng xí dì xián tán, ér shāng àn táo zhī jì." yán gāng zhì cǐ, yáo jiàn duì shān yáng qún sì sàn, mù yáng zhě huò tī shù ér shàng, yǐn yú yè mì zhī zhōng, huò xiàng yá ér bēn, qián yú shí fèng zhī nèi. sān jiān yuē:" shì hé shì gù, rén yáng huāng luàn rú sī?" shào nián yuē:" shì bì hǔ láng chū xué, bǔ shí rén yáng, xiǎn mò guò yú cǐ zhě." sān jiān yuē:" duì shān yǒu è shòu, wú yǔ ěr jìn bù wù rù, liàng yì wú fáng." shào nián yuē:" wú shān wú hǔ láng, dàn chū yǒu qí shí, yì wú làn jué rén yáng zhī lǐ. suǒ wèi zhě jīn rì bǐ shān jì chū hǔ láng, shì shān bù zhī yòu zài hé rì." sān jiān yuē:" hǔ láng yù chū, kě qián zhī hū?" shào nián yuē:" shān fēng kuáng juǎn, cì rì dìng chū." sān jiān yuē:" rú shì, shì shān wèi dòng kuáng fēng, míng rì liàng bù chū xué."
次日,三緘後至。少年曰:「爾來何遲也?」三緘曰:「吾由雪嶺直下,較左旋更捷。殊至嶺上,前面匈奴牧子約有十數隊,吾侵羊亂,俟彼去盡,然後驅羊來此,所以稍遲。」少年曰:「可將群羊驅至草茂處,使彼飽餐,吾與兄席地閒談,而商暗逃之計。」言剛至此,遙見對山羊群四散,牧羊者或梯樹而上,隱於葉密之中,或向崖而奔,潛於石縫之內。三緘曰:「是何事故,人羊慌亂如斯?」少年曰:「是必虎狼出穴,捕食人羊,險莫過於此者。」三緘曰:「對山有惡獸,吾與爾禁步勿入,諒亦無妨。」少年曰:「無山無虎狼,但出有其時,亦無濫嚼人羊之理。所畏者今日彼山既出虎狼,是山不知又在何日。」三緘曰:「虎狼欲出,可前知乎?」少年曰:「山風狂卷,次日定出。」三緘曰:「如是,是山未動狂風,明日諒不出穴。」
yán yóu wèi yǐ, hū jiàn yī hǔ xián yī mù zi, fēi bēn qián lái, hòu miàn yī láng fèn lì chí zhuī, shì yù zhēng duó qí rén ér shí zhě. yī shí kuáng fēng sì qǐ, hǔ xiào zhī shēng dòng yáo shān yuè. èr rén hài jí, máng zhì shù xià. shào nián xiān tī shàng shù, sān jiān shàng ér fù xià zhě lěi lěi. shào nián yǐ suǒ zhuì dì, sān jiān suí suǒ ér shàng, zuò yú zhī jiān. dàn jiàn wú shù hǔ láng, zhāng yá wǔ zhǎo, yáng qún kuì luàn, sì sàn fēn rán. xìng ér duì shān zhī yáng bēn guò shì dì zhě shén zhòng, hǔ láng gè jué qí yī, wú ěr wú zōng. sān jiān yuē:" tiān yǐ hūn hēi, qún yáng bù zhī suǒ wǎng, wū hū guī?" shào nián yuē:" hǔ láng chū xué, jí xiōng nú yì jǐn bì mén hù. ěr wǒ gǎn xià shì shù, zì tǎo sàng wáng zāi?" sān jiān yú shì wěn zuò zhī tóu, bù gǎn shēng zhāng.
言猶未已,忽見一虎銜一牧子,飛奔前來,後面一狼奮力馳追,似欲爭奪其人而食者。一時狂風四起,虎嘯之聲動搖山嶽。二人駭極,忙至樹下。少年先梯上樹,三緘上而復下者累累。少年以索縋地,三緘隨索而上,坐於枝間。但見無數虎狼,張牙舞爪,羊群潰亂,四散紛然。幸而對山之羊奔過是地者甚眾,虎狼各攫其一,無爾無蹤。三緘曰:「天已昏黑,群羊不知所往,烏乎歸?」少年曰:「虎狼出穴,即匈奴亦緊閉門戶。爾我敢下是樹,自討喪亡哉?」三緘於是穩坐枝頭,不敢聲張。
sān gēng jiāng jìn, dà yǔ rú zhù, lài cǐ shù zhī mào mì, bù néng shī jí yáng zhān. dà yǔ tíng shí, wēi chū yuè guāng yī xiàn, kě yǐ shì jí lǐ xǔ. shào nián jīng yuē:" wán yǐ, wán yǐ. shān xiāo chū yǐ!" sān jiān dī shēng xún yuē:" shān xiāo ān zài?" shào nián fù ěr gào yuē:" qián lín wài shēn cháng zhàng xǔ mù shì dēng qiú zhě shì yě." sān jiān yuē:" shān xiāo zhī chū, yòu jiāng hé wéi?" shào nián yuē:" bǔ rén ér shí ěr." sān jiān yuē:" rú bǐ lái zī, jiāng hé yǐ yù?" shào nián yuē:" tīng qí zì rán, yīng sǐ shān xiāo, wū néng táo què? wú yǔ ěr qiě yǐn shēn bù lù, yǐ bì qí fēng." qǐng jiàn shān xiāo wǎng lái, yù jù yù huǒ. yǒu zhì gāo zhě, yǒu dī yú zhì gāo zhě, sì miàn kuī sì, shí ér zì xiāng wǔ dòu, wèi shèng zhě āi háo zhèn dì, hài rén wén tīng.
三更將近,大雨如注,賴此樹枝茂密,不能濕及羊氈。大雨停時,微出月光一線,可以視及里許。少年驚曰:「完矣,完矣。山魈出矣!」三緘低聲詢曰:「山魈安在?」少年附耳告曰:「前林外身長丈許、目似燈球者是也。」三緘曰:「山魈之出,又將何為?」少年曰:「捕人而食耳。」三緘曰:「如彼來茲,將何以御?」少年曰:「聽其自然,應死山魈,烏能逃卻?吾與爾且隱身不露,以避其鋒。」頃見山魈往來,愈聚愈伙。有至高者,有低於至高者,四面窺伺,時而自相舞斗,為勝者哀號震地,駭人聞聽。
shì shān zuǒ yá xià hū rán yī shēng xiǎng liàng, rú wàn jūn shí zhuì, shēng tíng hòu lái yī wěi hàn, gāo guò shān xiāo. shān xiāo jiàn zhī, qún jiē fǔ shǒu. wěi hàn yī yī pī qí é, shān xiāo yǐn, bǐ yì xià yá ér méi. sān jiān yuē:" wěi hàn wèi shuí, hé néng fú jí shān xiāo?" shào nián yuē:" cǐ shān wáng yě. fán shān xiāo hǔ láng, jiē wèi guǎn xiá. xǔ chū zé chū, fú xǔ zé bù gǎn, gù shān wáng yī zhì, ér shān xiāo jù yǐn yān." sān jiān yuē:" shān xiāo láng hǔ ér wài, bié wú guài yì hū?" shào nián yuē:" tiān dì zhī dà, hé suǒ bù yǒu." yán cǐ, shù xià hū rán niú chuǎn. èr rén fǔ shì, jiàn wú shù jù shòu, tóu shēng sān jiǎo, máo shēn chǐ yú, yī bù yī míng, shēng chuán wěn wěn, qián chàng hòu hé, ruò yǒu shù shí zhī duō. huò yǐ shù ér cā qí pí, zé quán shù yáo yáo, jǐ wèi diān pū. cǐ wù fǔ qù, shān diān fù chū yī wù, zhǎng yuē shù zhàng, cū rú tǒng dǐ, kǒu tǔ hóng zhū yī lì, shǎn zhuó guāng míng. sān jiān yuē:" cǐ hé wù hū?" shào nián yuē:" cǐ nǎi lǎo mǎng pāo zhū ěr." sān jiān yuē:" cā shù jù shòu, yòu hé míng yé?" shào nián yuē:" wú bù shí yě."
是山左崖下忽然一聲響亮,如萬鈞石墜,聲停後來一偉漢,高過山魈。山魈見之,群皆俯首。偉漢一一披其額,山魈隱,彼亦下崖而沒。三緘曰:「偉漢為誰,何能伏及山魈?」少年曰:「此山王也。凡山魈虎狼,皆為管轄。許出則出,弗許則不敢,故山王一至,而山魈俱隱焉。」三緘曰:「山魈狼虎而外,別無怪異乎?」少年曰:「天地之大,何所不有。」言此,樹下忽然牛喘。二人俯視,見無數巨獸,頭生三角,毛深尺余,一步一鳴,聲傳吻吻,前倡後和,若有數十之多。或倚樹而擦其皮,則全樹搖搖,幾為顛撲。此物甫去,山巔復出一物,長約數丈,粗如桶底,口吐紅珠一粒,閃灼光明。三緘曰:「此何物乎?」少年曰:「此乃老蟒拋珠耳。」三緘曰:「擦樹巨獸,又何名耶?」少年曰:「吾不識也。」
yī yè zhī jiān, èr rén dǎn suì xīn jīng, wèi gǎn bì mù. tiān xiǎo qún wù bú jiàn, èr rén xià de shù lái, biàn hū qí yáng, wú yǒu xíng yǐng. sān jiān yuē:" yáng qún rú shī, hé yǐ guī jiàn xiōng nú." shào nián yuē:" hǔ láng chū shí, yáng yì xún xué hé zhù, bù gǎn luàn sàn, sàn zé bì shòu tūn shì. kě yóu shān yòu xún zhī." xún bù guò jiàn dì tú chéng, piē jiàn yá jiān yǒu yī shí xué, shào nián xié xié zhí shàng, shì yǐ xiào yuē:" ěr wǒ zhī yáng, jǐn zài qí zhōng." yǐ zhàng yāo zhī, èr duì jù chū, gè diǎn qí shù, wú yī shī zhě. èr rén xǐ jí, qū zhì shān yāo. shào nián yuē:" fù shén něi yǐ, kě jí qū guī yǐ qiú qiáo bǐng." suì qū yáng xiàng zuǒ, sān jiān xiàng yòu, xiāng bié ér huí. xiōng nú diǎn shì wú quē, yǔ yǐ qiáo bǐng yuē:" jīn rì zàn xiē, míng rì zài mù." wǔ kè lìng shǎng niú yáng ròu shí. sān jiān zhǐ shí qiáo bǐng, ér qì niú yáng ròu yān.
一夜之間,二人膽碎心驚,未敢閉目。天曉群物不見,二人下得樹來,遍呼其羊,無有形影。三緘曰:「羊群如失,何以歸見匈奴。」少年曰:「虎狼出時,羊亦尋穴合住,不敢亂散,散則必受吞噬。可由山右尋之。」尋不過箭地途程,瞥見崖間有一石穴,少年斜斜直上,視已笑曰:「爾我之羊,盡在其中。」以杖邀之,二隊俱出,各點其數,無一失者。二人喜極,驅至山腰。少年曰:「腹甚餒矣,可急驅歸以求蕎餅。」遂驅羊向左,三緘向右,相別而回。匈奴點視無缺,予以蕎餅曰:「今日暫歇,明日再牧。」午刻另賞牛羊肉食。三緘只食蕎餅,而棄牛羊肉焉。
shí yǐ chū wài, xià wàng nán guān shén jìn, qiè niàn sī xiāng, huí shì xiōng nú wú rén kuī sì, àn àn chěng bù tōu xià nán guān. shú liào xiōng nú jiàn zhī, máng rán zhuī zhì, niǔ fā ér guī, yuē:" wá zǐ sī táo hū? wú bì mài zhī." sān jiān bù néng biàn. xiōng nú hèn shén, měi rì zhǐ yǔ yī bǐng, sān jiān bù néng guǒ fù, xìng shào nián cháng cháng fēn gěi, bù zhì tí jī. tā rì qū yáng shān cè, réng wàng lǎo shù ér lái, yáng yǐ bǎo ér tóng mián shào nián wèi zhì. zhèng pàn wàng bù yǐ, tū jiàn shān yòu yī hǔ, fēi bēn shēn páng, sī jí fù xiōng zhī yán, niàn zhòu wěn zuò, hǔ zhì, yǐ zhǎo xì kōu yáng zhān, yòu yǐ shé shì qí kǒu bí, jiǔ zé bàng shēn ér wò yǐ. sān jiān chéng xì bēn cuàn, hǔ ruò shǐ qí wéi rén yě zhě, suí hòu chí zhuī. sān jiān qì bī lì wēi, bàn shí dǎo dì. hǔ fāng jǔ kǒu, páng yī hóng xū dà hàn yǐ biān jī zhī, hǔ xiāo ér táo.
食已出外,下望南關甚近,切念思鄉,回視匈奴無人窺伺,暗暗逞步偷下南關。孰料匈奴見之,忙然追至,扭發而歸,曰:「娃子思逃乎?吾必賣之。」三緘不能辯。匈奴恨甚,每日只予一餅,三緘不能裹腹,幸少年常常分給,不至啼飢。他日驅羊山側,仍望老樹而來,羊已飽而同眠少年未至。正盼望不已,突見山右一虎,飛奔身旁,思及傅兄之言,念咒穩坐,虎至,以爪戲摳羊氈,又以舌舐其口鼻,久則傍身而臥矣。三緘乘隙奔竄,虎若始其為人也者,隨後馳追。三緘氣逼力微,絆石倒地。虎方舉口,旁一紅須大漢以鞭擊之,虎哮而逃。
sān jiān jiàn hǔ yǐ yuǎn, wēi wēi qǐ lì, bù yì fù lái shù hǔ, zhí rù yáng qún, gè niè yī yáng bēn qù shān diān. sān jiān yuē:" mù yáng cǐ dì, yǐ shòu wú xiàn jiān xīn, yòu jiān shān duō hǔ láng, liàng bù sǐ yú jī hán, bì sǐ yú dú shòu, yǔ qí shēng zāo cuò zhé, bù ruò tóu rù jiàn nèi, sǐ shàng ān rán." gāng yù bào shí ér tóu, shào nián hū zhì, xún qí suǒ yǐ, sān jiān xī dào qí yóu. shào nián yuē:" shòu dé jiān kǔ, dà qì fāng chéng. ěr qiě zàn liú cán qū, qí xiōng nú cháo hè nǎi wáng shí, chéng jiàn táo zhī." sān jiān líng yán, tóu jiàn zhī xīn suì zhǐ. shào nián yuē:" jīn rì xiōng nú mìng wú yì yáng tā suǒ, bù néng jiǔ hòu, míng rì zài wù kě yě." yán bà ér qù. sān jiān chá diǎn yáng shù, yǐ quē qí sān, zhào jì sòng zhī, shí guǒ huà yáng, yǐ bǔ qí quē. sān jiān xǐ, hé duì qū guī. xiōng nú yuē:" cǐ hòu ěr wú mù yáng, míng rì suí wú yì yáng tā fāng, zì xiǎng ān lè.
三緘見虎已遠,微微起立,不意復來數虎,直入羊群,各齧一羊奔去山巔。三緘曰:「牧羊此地,已受無限艱辛,又兼山多虎狼,諒不死於饑寒,必死於毒獸,與其生遭挫折,不若投入澗內,死尚安然。」剛欲抱石而投,少年忽至,詢其所以,三緘悉道其由。少年曰:「受得艱苦,大器方成。爾且暫留殘軀,俟匈奴朝賀乃王時,乘間逃之。」三緘聆言,投澗之心遂止。少年曰:「今日匈奴命吾易羊他所,不能久候,明日再晤可也。」言罷而去。三緘查點羊數,已缺其三,照偈誦之,石果化羊,以補其缺。三緘喜,合隊驅歸。匈奴曰:「此後爾毋牧羊,明日隨吾易羊他方,自享安樂。