lóu yǐ yǒu tǒng zhì, yǔ lín zhī suǒ zōng.
螻蟻有統治,羽鱗知所宗。
shì zhī jūn chén chū, zhí yǔ tài jí tóng.
是知君臣初,直與太極同。
zi zhī yú qí fù, chéng xìng tiān suǒ zhōng.
子之於其父,成性天所鍾。
yīn qí qīn ài xīn, yǐ yǎng rì yì gōng.
因其親愛心,以養日益恭。
píng jū jié qín cuì, huàn nàn wàng jué gōng.
平居竭勤瘁,患難忘厥躬。
bù zé jiān yǔ yì, nǎ zhī tōng yǔ qióng.
不擇艱與易,那知通與窮。
zhì yú shì qí jūn, shì nǎi xiào zhī zhōng.
至於事其君,是乃孝之中。
wèi wén jūn fù jiān, chéng jìng yǒu bēi chóng.
未聞君父間,誠敬有卑崇。
kǒng zǐ gù yǒu yán, yí xiào sī wèi zhōng.
孔子故有言,移孝斯為忠。
gǔ shǔ bù lí cǎo, cán yú qí lèi chóng.
谷黍不離草,蠶魚其類蟲。
jiē néng yī shí rén, shēng shì céng bù kōng.
皆能衣食人,生世曾不空。
shěn nǎi bèi wàn wù, yīn yáng zī cuì chōng.
矧乃備萬物,陰陽資粹沖。
xué wèn bì táng yú, chái bèi jiē zhū xióng.
學問必唐虞,儕輩皆朱熊。
yú shì nǎi wú bǔ, jiāng hé biàn máo zhōng.
於世乃無補,將何辯蟊螽。
wǔ dì dào zūn jí, sān wáng huà chún nóng.
五帝道尊極,三王化醇濃。
jiē yóu zhū dà chén, jí yǐn xiāng zhuī zōng.
皆由諸大臣,汲引相追蹤。
xī zāi wù wěi chì, huì qiǎo wèi xīn péng.
惜哉物偽熾,慧巧為心蓬。
cái xié chǒu zhèng zhí, dǎng yǔ jiāo jī gōng.
才邪丑正直,黨與交譏攻。
shàng zhě yǐ xī zǐ, xià yān zī jū xiōng.
上者以翕訿,下焉滋鞠凶。
luán fèng yuǎn dùn fú, yīng sǔn mó cāng qióng.
鸞鳳遠遁伏,鷹隼摩蒼穹。
rén shén gòng chóu tàn, hán shǔ mí qiū dōng.
人神共愁嘆,寒暑迷秋冬。
yī rén niàn zhōng zhí, bǎi zhì huái bīng róng.
一人念忠直,百志懷兵戎。
lì kǒu ruì gē máo, wēi jī jùn lín wèi.
利口銳戈矛,危機峻臨衛。
xián zhèng yù zì bǎo, gū yáng huàn láng cóng,
賢正欲自保,孤羊豢狼叢,
bāng jiā yù cháng níng, xī jià ér qiú dōng.
邦家欲常寧,西駕而求東。
shèng sòng huì míng liáng, yíng chéng shào xī lóng.
聖宋會明良,盈成紹熙隆。
qǐn qǐn yú bǎi nián, shāo shāo zhuī gǔ fēng.
寢寢逾百年,稍稍追古風。
jiā yú zhēng zhào shàn, fú yī zài mén cóng.
嘉魚蒸罩汕,鳧鷖在亹潨。
zhōng jiān hū fēn gèng, xīn jìn zhēng fēng máng.
中間忽紛更,新進爭鋒芒。
qǐ gù jūn yǔ mín, zhì shēn wéi qióng lóng.
豈顧君與民,致身惟穹窿。
yǐ yǒu yǐ chǒu jiān, qún dēng hé mèng mèng.
已酉乙丑間,群燈何夢夢。
yǒu bì guò zhòng yún, qí dú rú chài fēng.
有蔽過重雲,其毒如蠆蜂。
shuí gǎn zhèng yī yì, sǎ zī móu yóu qióng.
誰敢正一議,灑茲謀猶邛。
gōng chéng shè jì chén, shí jiàn hé tóng tóng.
公誠社稷臣,識見何瞳瞳。
duān fāng yì yǐ lì, qiān luán yī wēi fēng.
端方屹以立,千巒一危峰。
yōu lín fù yī lán. xuě shuāng mào cháng sōng.
幽林馥猗蘭。雪霜茂長松。
xiá yǐ shū zhuō shēn, qū shí liáng gàng chōng.
俠以疏拙身,趨時良戇舂。
xiàng zhě yǒu suǒ chén, kuáng yán jǐ kū zhōng.
向者有所陳,狂言幾枯終。
suǒ fàn fǔ chéng zhū, kuān rén lài tiān zhōng.
所犯斧鋮誅,寬仁賴天衷。
wèi jǐ jù zhāo xuě, hái guī lù gèng fēng.
未幾遽昭雪,還歸祿更豐。
háo lí wèi bì bào, yǐ kuì gāo yáng fèng.
毫嫠未裨報,已愧羔羊縫。
shěn nǎi sù bǐ jiàn, wú jiē wàng mén yōng.
矧乃素鄙賤,無階望門墉。
wèi wěi hé suǒ zhǎng, néng rú càn tóu yōng.
未委何所長,能如粲投邕。
xīng chē wèi yāng tuō, è jiàn é tiān tōng.
星車未鞅脫,鶚薦俄天通。
cháo tíng jiā dǎng yán, gù yǐ kě gōng zòu.
朝廷嘉讜言,固已可公奏。
zhì mǎn bì zài chén, tuī ēn fēi dú hòu.
秩滿裨再陳,推恩非獨後。
gài yǐ lì rèn qiǎn, yù jìn nán wéi zhòu.
蓋以歷任淺,欲進難為驟。
bì rú shēng jiē tī, děng jí yán wú móu.
壁如升階梯,等級言無繆。
qiě yǐ zuì lèi rén, dùn cǐ wú qiān jiù.
且以罪累人,頓此無愆咎。
yǒu lù xìng jí qīn, fēi tú yǎng tǐ kǒu.
有祿幸及親,非徒養體口。
duān rán zuò píng xù, wú fù shì bēn zǒu.
端然坐屏序,無復事奔走。
suī rì qù qīn xī, céng bù yuǎn chán mǔ.
雖日去親膝,曾不遠廛畝。
tǎn tú wǔ duǎn yì, ān wèn lián dàn shū.
坦途五短驛,安問連旦書。
rú cǐ fèng wēn qīng, bù shū jū zuǒ yòu.
如此奉溫清,不殊居左右。
píng shēng zuì zhī xìng, huò fù zhū rú hòu.
平生最知幸,獲附諸儒後。
xué wèn suī bù shēn, shì fēi xìng wú mào.
學問雖不深,是非幸無瞀。
zhī xīn zài suǒ yǎng, yù yù rú yù kòu.
知心在所養,御欲如禦寇。
ěr mù zhū wán hǎo, cháng rú duì chén gòu.
耳目諸玩好,常如對塵垢。
wéi yǒu xué wèn xīn, zhōng nián yōu bù shòu.
惟有學問心,終年憂不售。
jīn zī zú yōu yóu, yǒng rì shī shū yòu.
今茲足優遊,永日詩書囿。
rén gù yǒu tōng sāi, yù yì suí měi chǒu.
人固有通塞,譽亦隨美醜。
wéi yǒu piàn chún chéng, yú shēn kě cháng jiǔ.
惟有片純誠,於身可長久。
píng shēng suǒ yóu lì, zhāo rú rèn xīng dǒu.
平生所遊歷,昭如認星斗。
jí xiōng xì xíng wéi, chéng huǐ yóu yōng mào.
吉凶系行違,成毀由慵懋。
yú xīn jì bù yí, bù lái wèi míng pōu.
於心既不疑,不來為明剖。
shí zhōng yī èr wù, yì zú zhǎng fú yòu.
十中一二悟,亦足長福佑。
kuàng zī shān shuǐ qīng, rén wù duō qí xiù.
況茲山水清,人物多奇秀。
jiā yǐ tuō xià fēng, zhǎng rú yǐn chún zhòu.
加以托下風,長如飲醇酎。
rén zhī yú zǐ dì, qīn ài guān cí yǒu.
人之於子弟,親愛關慈友。
zhì yú lì wéi chí, wèi bì néng zài fù.
至於力維持,未必能再復。
nǎi zhī dà xián xīn, shēng chéng jí gāo hòu.
乃知大賢心,生成即高厚。
zhī qí yuǎn fāng guī, piān qīn yǐ hào shǒu.
知其遠方歸,偏親已皓首。
bù rěn zhòng wéi qù, shì gān lǎo lí qiǔ.
不忍重違去,誓甘老藜糗。
yòu yǐ jiā sù pín, wú tián shì gēng nòu.
又以家素貧,無田事耕耨。
sì dì sān yún wáng, ruò shēn wú zú zhǒu.
四弟三雲亡,若身無足肘。
jù zhǐ jǐ sì bǎi, jū qián bàn gū yòu.
聚指幾四百,居前半孤幼。
wěi qū wèi zhī lǜ, guò qí zì yíng gòu.
委曲為之慮,過其自營構。
shì zhī suǒ dà huàn, zhì yǔ shí bù ǒu.
士之所大患,志與時不偶。
shí yǔ zhì liǎng de, bǎi zhòng ér yī yǒu.
時與志兩得,百中而一有。
gài yǐ shì huò shēn, zhēn wěi xiāng fēn jiū.
蓋以世惑深,真偽相紛糾。
huáng sī zài kǒu shé, qiǎo lìng gōng yíng còu.
簧絲在口舌,巧令工迎湊。
rǎng bì shì tīng xià, fēi míng shú néng qióng.
攘臂視聽下,非明孰能窮。
mén xià wú cùn wǔ, zōng jī fēi sù niǔ.
門下無寸武,蹤跡非素狃。
yī dàn yǐ lùn bá, rú shè zhī yǒu gòu.
一旦扆論拔,如射之有彀。
wéi yǐ xiàng suǒ wéi, qī yǐ quàn shēn shòu.
惟以向所為,期以勸紳綬。
tiān xià běn wú shì, yù zhì duō fēn róu.
天下本無事,欲治多紛揉。
wéi shì jǔ cuò diān, jiā miáo bù rú yǒu.
惟是舉措顛,嘉苗不如莠。
lǚ xì yǐ zūn dài, guān zān sī jiàn róu.
履舄以尊戴,冠簪斯踐蹂。
zhù tiān xì chǒng suí, yí mín wéi yǒu yòu.
助天系寵綏,宜民惟有宥。
rén rú gōng yòng xīn, quàn bù yóu shǎng gòu.
人如公用心,勸不由賞購。
yǒu liè gān jǐng quán, qīng shēn yù qí zhòu.
有冽甘井泉,清深玉其甃。
wèi guān shū zhǎng gěng, dà shī rú chuān liū.
未觀紓長綆,大施如川溜。
qū qū yī fāng bù, bù jǐ mù qí shōu.
區區一方部,不幾幕其收。
yú jiē yù yú wàng, wú lù dá liú huà.
於嗟郁輿望,無路達旒黊。
zuò shī dào zūn guāng, shù jī chuán bù xiǔ.
作詩道尊光,庶幾傳不朽。