strong shōu yīng cái liù kē liè bǎng zhōng chūn wéi èr dì huán jiāstrong
　　收英才六科列榜　中春闈二弟還家

jiàn wén shí jiǔ nián qiū zuò yuè, wú xué chéng zhì jǐ nán cháo jiàn dì shī, zì chén zhī shí guǎ mèi, fù quē dú hòu, yóu xìng jūn shī chuí jiàn, bù qì fēng fēi, chén shí pà sǒng. yuè jūn yù yuē:" zì gǔ yǐ lái, zāo féng guó biàn, zhōng liè zhī shì, wéi jīn wèi shèng. jiē yóu gāo huáng zhī zài zhí, shèng zhǔ zhī hán yù. qí shā shēn yí zú zhě, zhèng qì sāi yú tiān dì juān shēng xùn guó zhě, dà jié guàn èr gǔ jīn hù cóng chū wáng, yǔ zhuī qiú xíng zài zhě, zhì yì chōng hū yǔ zhòu. shì suī shū ér zhōng zé yī yě. lǚ lǜ jiàn ěr cái kān cān zàn, dào kě jīng lún. yǐ bǐ zhī míng. yān dé yǒu shuǎng?" suí bài xué chéng wèi tài shī, rèn yuán xiāng zhī zhí. zhào tiān tài wèi tài fù, rèn zuǒ xiāng. jīn jiāo wèi tài bǎo, rèn yòu xiāng. liáng tián yù wèi shǎo shī, wáng jìn wèi shǎo fù, guō jié wèi shǎo bǎo, jiē rèn yà xiāng zhī zhí. zài pǐn lǜ suǒ jiàn yáo xiāng, tè shòu jīng mén kāi fǔ. yǐ níng yì yú qìng èr jiāng, lì rù biāo xià. yú rú hǎi shòu wèi zhèn shǒu chǔ sāi jiāng jūn. yú xī zhào qǐng bǔ shòu. liù kē bìng jǔ yī shū, chì xià zōng bó yá mén yì fù, yì rú suǒ qǐng. jūn pī shì yuē:
　　建文十九年秋作月，吳學誠至濟南朝見帝師，自陳知識寡昧，赴闕獨後，猶幸軍師垂鑒，不棄封菲，臣實怕悚。月君諭曰：「自古以來，遭逢國變，忠烈之士，唯今為盛。皆由高皇之載植，聖主之涵育。其殺身夷族者，正氣塞於天地；捐生殉國者，大節貫二古今；扈從出亡，與追求行在者，至義充乎宇宙。事雖殊而忠則一也。呂律薦爾才堪參贊，道可經綸。以彼之明。焉得有爽？」隨拜學誠為太師，任元相之職。趙天泰為太傅，任左相。金焦為太保，任右相。梁田玉為少師，王璡為少傅，郭節為少保，皆任亞相之職。再品律所薦姚襄，特授荊門開府。以寧義、餘慶二將，隸入標下。俞如海授為鎮守楚塞將軍。余悉照請補授。六科並舉一疏，敕下宗伯衙門議復，亦如所請。君批示曰：

rén cái zhě, guó jiā zhī zhēn gàn wén zhāng zhě, miào táng zhī fǔ fú. bǐ yīn jī jǐn jiàn zhēn, jūn lǚ kǒng jí, zhì kuàng dà diǎn. zī jù lǚ lǜ zòu qǐng liù kē bìng jǔ yǐ bǔ quē lüè, guǎng wéi sōu luó, rèn cǐ pán cuò, zhèng hé dà chén yǐ rén shì jūn zhī yì. zhe sù qīn zūn shī xíng!
　　人才者，國家之楨幹；文章者，廟堂之黼黻。比因饑饉洊臻，軍旅孔亟，致曠大典。茲據呂律奏請六科並舉以補缺略，廣為搜羅，任此盤錯，正合大臣以人事君之義。着速欽遵施行！

tǒng xíng gè kāi fǔ gè jiāng jūn zūn zhào, bù xiāo shuō de.
　　統行各開府、各將軍遵照，不消說得。

wèi jǐ, jūn shī tí bào qián qín fù mìng jí qí yí biǎo, yǔ jiàn wén huáng dì yù zhì shī cè, bìng qǐng zèng qián qín jué shì zòu zhāng, jiē zhǒng ér zhì. yuè jūn lǎn guò, jiāo yù zhì shī wén fā yǔ shǐ guǎn, zǎi rù běn jì. zhū jiù chén jiàn le, yī zé yǐ xǐ, yī zé yǐ bēi. bēi zhě, wèi dì juàn niàn cóng wáng zhī shì, yǔ sī dào xùn jié zhī rén xǐ zhě wèi luán yú zhī fù bù yuǎn, tài jiē zhī píng yǒu rì.
　　未幾，軍師題報錢芹復命及其遺表，與建文皇帝御製詩冊，並請贈錢芹爵諡奏章，接踵而至。月君覽過，交御製詩文發與史館，載入本紀。諸舊臣見了，一則以喜，一則以悲。悲者，為帝眷念從亡之士，與思悼殉節之人；喜者為鑾輿之復不遠，泰階之平有日。

hū hū guò le cán suì, yòu shì jiàn wén èr shí nián chūn wáng zhēng yuè. wǔ kāi fǔ jí jiān jūn dào, bìng gè jiāng jūn suǒ zhǔ wén wǔ zhī shì, yǐ cì dì sòng jí jǐ nán què xià. yuè jūn suí mìng wú xué chéng wéi wén chǎng zhèng zhǔ kǎo, wáng zī wèi fù zhǔ kǎo, tóng kǎo guān: jīng shù kē lǚ rú, jīng jì kē zhèn hè shān, shī fù kē liú yán. qí shì jīng shù zhě, zhuān jīng yī piān, sì shū liǎng piān, wén yǐ bā jiā wéi zhǔ. yǒu néng jiān tōng liǎng sān jīng jí wǔ jīng zhě, jiē cóng chāo děng jiān qǔ jīng jì kē, shì cè yī piān, xì dāng jīn zhī wù lùn yī piān, xì wǎng gǔ zhī shì zòu shū yī piān, tīng qí zì fā yǐ cái. wén yì yǐ bā jiā wèi zōng. shī fù kē, shì gǔ shī jìn tǐ bìng fù gè yī shǒu, fù yǐ liù cháo wèi zé, piān duàn bù jū cháng duǎn shī yǐ sān táng wèi fǎ, tǐ gé bù jū wǔ yán qī yán, dàn liú rù cí qǔ diào zhě gài bù lù.
　　忽忽過了殘歲，又是建文二十年春王正月。五開府及監軍道，並各將軍所屬文武之士，已次第送集濟南闕下。月君隨命吳學誠為文場正主考，王資為副主考，同考官：經術科呂儒，經濟科陣鶴山，詩賦科劉炎。其試經術者，專經一篇，四書兩篇，文以八家為主。有能兼通兩三經及五經者，皆從超等兼齲經濟科，試策一篇，系當今之務；論一篇，系往古之事；奏疏一篇，聽其自發已裁。文亦以八家為宗。詩賦科，試古詩、近體並賦各一首，賦以六朝為則，篇段不拘長短；詩以三唐為法，體格不拘五言、七言，但流入詞曲調者概不錄。

qǐng wèn: zhè yàng qǔ shì zhī fǎ, qǐ bù tài jiǎn? rán yǐ zuò shū zhě lùn zhī, yóu wéi fán yě. rú chūn qiū liè guó yóu shuì zhī shì, jiē yǐ lì tán qǔ qīng xiàng, ér rén cái bèi chū, jí kǒng mén zhī xǐ yǔ mèng shì yì rán hàn zhòng chǔ shì, míng yuē zhēng jūn, qǐ zì yán ā, dēng yú láng miào. ér wén zhāng jīng shù, mò shèng yú hàn, qiě yǒu chū shēn cóng shì, wèi zhì sān gōng zhě, wèi wén shì qí wén yě táng zhī jìn shì, jiē shì shī fù yī piān, shén yǒu zhǐ yǐ wǔ yán jué jù, jiǎ yú míng bǎng, ér wèi tiān xià suǒ chēng dào zhě zhì sòng yǐ cè lùn qǔ shì, yì zhǐ liǎng piān, ér ōu sū céng wáng zhī shǒu bǐ, líng lì jīn gǔ, yì wèi yī dài zhī shèng. zì wǔ ān shí zào wèi zhì yì zhī wén, ér qí cái jiǒng shù zhū huì ān jí chéng jīng shū zhī zhù, ér xué zhě yǎn kǒng gù bì. lín chǎng sōu jiǎn, děng zhī dào zéi, yú shì háo jié zhī shì, qiě fèn ér diào bì qù yǐ! cóng cǐ zhì kē zhī wén rì duō, wǔ nián mò zài. jí héng wén zhě, yì wèi kuī qiān bó zhī shén yī. shì shǐ yōng liú dé yǐ chāo xí ér duō gāo kuí, bù yì làn shāng zhī zhì zāi! yóu kě guài zhě, chūn qiū liǎng wéi, xī xì shǒu, shì wén zhì yú qī piān zhī duō, cè lùn biǎo pàn wú yī bù jù, jì yǒu zǒng cái, zhèng fù zhǔ kǎo, fēn fáng tóng kǎo, gōng tóng zhēn bá, yòu yǒu jiān lín tí diào, mí fēng téng lù, yòng yìn shōu juǎn guān, fáng xián jī chá, ér zú bù dé yī cái shì. hé zhě? qí wén bù yóu zhōng chū yě. kǒng zǐ lùn shī sān bǎi piān zhī zhǐ, zhǐ" sī wú xié" sān zì jǐn zhī jīn yǐ shù jù zhī tí, ér bì lǜ yǐ bā gǔ pái bǐ zhī wén, qí cè lùn yì bì yòu zhī yǐ gé shì, biǎo jiān zé lǜ zhī yǐ pián cí, jiē wěi wěi shù qiān yán bù zhǐ, jí shǐ bān mǎ zài shēng, yì wú jiān shàn jìn měi zhī fǎ, sī dé bù chū yú shí yá huì qiè tuò yú, yǐ fěn shì yī xiē. shì gù rén wéi suǒ zhōng zhī wén, jiē qí píng rì zài chuāng xià shú dú qiáng jì wén yě. shén yǒu xiá zhě, shī zuò zhī miàn dì dú zhī, bù jiǎ sī suǒ, xiě zhī ér yǐ. qí jiān yōng yǒu cháng cái, néng chuǎi mó rén gòu zhě, yì tuō bù dé" yóu qiāng shú diào" sì zì. xī zhě hán chāng lí yǐ kuàng gǔ xióng wén, shì zhé bù zhōng, zhǐ de wéi xīn miǎn xiào shí zuò, fāng huò yī dì. gōng zì yuè qí wén ér xiào yuē:" bù yì wǒ wén yōng fǔ làn è zhì cǐ!" táng jì qiě rán, ér kuàng hòu shì? nǎi jīn zhī jiào kān kē wéi zhě gù hé zài yě. ruò fú fǎ yù fán ér bì zī shén, yòu yǒu bù qiāo yú yán zhuān lì hào yǐ! yù yáng zǐ yǒu jiàn yú cǐ, yī qiè fǎ wǎng, jǐn xíng xuē zhī, dàn qǔ zhēn wén ér bá qí cái, yǐ tǔ yīng háo zhī qì.
　　請問：這樣取士之法，豈不太簡？然以作書者論之，尤為繁也。如春秋列國遊說之士，皆以立談取卿相，而人才輩出，即孔門之徙與孟氏亦然；漢重處士，名曰征君，起自岩阿，登於郎廟。而文章經術，莫盛於漢，且有出身從事，位至三公者，未聞試其文也；唐之進士，皆試詩賦一篇，甚有止以五言絕句，甲於名榜，而為天下所稱道者；至宋以策論取士，亦止兩篇，而歐、蘇、曾、王之手筆，凌轢今古，亦為一代之盛。自五安石造為制藝之文，而奇才窘束；朱晦庵集成經書之注，而學者眼孔錮蔽。臨場搜檢，等之盜賊，於是豪傑之士，且奮而掉臂去矣！從此制科之文日多，五年莫載。即衡文者，亦未窺千伯之什一。是使庸流得以抄襲而掇高魁，不亦濫觴之至哉！尤可怪者，春秋兩闈，悉系手，試文至於七篇之多，策、論、表、判無一不具，既有總裁，正、副主考，分房同考，公同甄拔，又有監臨提調，彌封謄錄，用印收卷官，防閒稽察，而卒不得一才士。何者？其文不由中出也。孔子論《詩》三百篇之旨，只「思無邪」三字盡之；今以數句之題，而必律以八股排比之文，其策論亦必囿之以格式，表間則律之以駢詞，皆娓娓數千言不止，即使班、馬再生，亦無兼善盡美之法，斯得不出於拾牙慧、竊唾餘，以粉飾一些。是故人闈所中之文，皆其平日在窗下熟讀強記文也。甚有黠者，師作之面弟讀之，不假思索，寫之而已。其間庸有長才，能揣摩人彀者，亦脫不得「油腔熟調」四字。昔者韓昌黎以曠古雄文，試輒不中，只得違心勉效時作，方獲一第。公自閱其文而笑曰：「不意我文庸腐爛惡至此！」唐季且然，而況後世？乃今之校勘科闈者固何在也。若夫法愈繁而弊滋甚，又有不悄於言專利號矣！御陽子有鑑於此，一切法網，盡行削之，但取真文而拔奇才，以吐英豪之氣。

yī zài bù gōng mào jí, tiān zhī shēng cái, bù yòu yú yú, suǒ yǐ tāng shú zhōng lì xián wú fāng, bù dàn yuè jùn xiàn yóu zhī, jí yuè shěng fēn yì yóu zhī. wáng zhě yǐ sì hǎi wéi jiā, hé chǔ bù kě yìng shì yé? yī zài bù dìng é shù, měi jùn xiàn qǔ shí rén yì kě, yī èr rén yì kě, zhì yú bìng wú yī rén yì wú bù kě. fū cái zhě, qǐ ruò cǎo mù zhī yǒu dì jí shēng yé? nài zhī hé dìng yǐ měi yì jǐ míng yě! yú zú jī biàn tiān xià, jiàn yī xiàn yǒu tóng zǐ shì ér zhì yú qiān rén, jí èr sān qiān zhě, yǒu bù jí bǎi rén, huò shí xǔ ér jǐn zhǐ sì wǔ rén zhě. zhì qí yīng qǔ é shù, dà gài bù shèn xiàn jué, gù yǒu mù bù shí dīng ér jī liè rù hóng zhě yǐ. yī zài bù xíng sōu jiǎn, fū qǔ zhī yú wǒ xīn zhě fāng wèi zhī zhēn wén. wén jì zhēn, zé cái yì wú bù zhēn. yǒu zhēn cái zhī rén, kǔ quán zhī yǒu yuán, hào kē chōng pèi ér bù kě è. jí shǐ shū sì shū náng zá chén yú qián, bù dàn bú yào kàn, ér yì bù qiāo kàn, yòu qǐ kěn zài xiù zhōng xié dài yī liǎng ér zhī wén zì zāi! ér qí qǔ fǎ zhè yán, zé zài yú qí yìng shì. gài bù jué yú yī rì zhī wén, ér jué qí píng sù zhī jīng jǐ yǔ xué yè. dà dǐ rén zài èr shí yǐ nèi, shàng yǒu nǐ shī dū zé, zhōng cái lì xué, biàn shén qiǎn bǎo zòng shǐ shén dān, bù guò wén cí mǐn gěi, ān néng tōng dá shèng xián dà dào? kǒng zǐ sān shí ér lì, mèng zǐ sì shí bù dòng xīn zhǔ shì chū lín mín shè zhī hòu. suǒ wèi" xué yōu zé shì" zhě rú cǐ, kǔ bǐ hòu shì yǒu ruò guàn dēng dì, shào nián bài jué zhě, fǎn yōu yú yú kǒng mèng yě yé? rán qí zhì yán zhī zhōng, yòu jù zhì jiǎn zhì jié zhī fǎ, ér shǐ rén lè cóng. chū shì yú jùn xiàn, zài shì yú kē wéi, zhōng zhě jí chéng jìn shì, qí bèi chù zhě réng wèi bù yī. suī ruò fàng qì zhī, ér shí yù mó lì zhī yì, gài jī zhī zài dú shū ér zài jìn yě. jīn zhě qǔ shì, zhì yú sān shì ér fǔ dé wèi xiù cái, yòu zài sān shì ér hòu dé chéng wéi shí shì, jǔ tiān xià zhī xiù cái, ér néng dé zhòng chūn qiū liǎng wéi zhě, bù chì qiān bǎi zhī shén yī. jiū jìng jìn shì zhī wén, biàn bú jiàn qí guǒ yōu yú jǔ rén gòng shì xiù cái zhě, hé yě? yǐ chù zhì zhě zǒng fēi zhēn wén yě. qiě bǐ zhī wèi xiù cái zhě, yì jì báo yǒu qián chéng, ér yòu bù néng dēng yú shì tú, wǎng wǎng wǔ duàn xiāng qū, xié zhì guān fǔ. shèn huò zuò jiān fàn kē, gǔ diàn gōng qiáng, yì ān yòng cǐ xiù cái gòng shì míng sè wèi zāi.
　　一在不攻冒籍，天之生才，不囿於隅，所以湯孰中立賢無方，不但越郡縣由之，即越省分亦由之。王者以四海為家，何處不可應試耶？一在不定額數，每郡、縣取十人亦可，一、二人亦可，至於並無一人亦無不可。夫才者，豈若草木之有地即生耶？奈之何定以每邑幾名也！余足跡遍天下，見一縣有童子試而至於千人，及二、三千者，有不及百人，或十許而僅止四、五人者。至其應取額數，大概不甚縣絕，故有目不識丁而跡列入黌者矣。一在不行搜撿，夫取之於我心者方謂之真文。文既真，則才亦無不真。有真才之人，苦泉之有源，浩科充沛而不可遏。即使書笥、書囊雜陳於前，不但不要看，而亦不悄看，又豈肯在袖中攜帶一兩而之文字哉！而其取法這嚴，則在於其應試。蓋不決於一日之文，而決其平素之經給予學業。大抵人在二十以內，尚有你師督責，中才力學，變甚淺保縱使神單，不過文詞敏給，安能通達聖賢大道？孔子三十而立，孟子四十不動心主是出臨民社之候。所謂「學優則仕」者如此，苦彼後世有弱冠登第，少年拜爵者，反優于于孔、孟也耶？然其至嚴之中，又具至簡至捷之法，而使人樂從。初試於郡、縣，再試於科闈，中者即成進士，其被黜者仍為布衣。雖若放棄之，而實寓磨勵之意，蓋激之再讀書而再進也。今者取士，至於三試而甫得為秀才，又再三試而後得成為時士，舉天下之秀才，而能得中春、秋兩闈者，不啻千百之什一。究竟進士之文，變不見其果優於舉人、貢士、秀才者，何也？以黜陟者總非真文也。且彼之為秀才者，亦既薄有前程，而又不能登於仕途，往往武斷鄉曲，挾制官府。甚或作奸犯科，骨玷宮牆，亦安用此秀才、貢士名色為哉。

zhì yú qǔ wǔ sān kē, jiāng cái zé qǔ zhī yǒng jiān quán, shì zhī bīng fǎ èr piān, yuè qí liàn shì bǎi rì. qí huò yǒu zhī ér wú yǒng zhě, guǒ yǒu jiāng lüè, yì bì zhēn bá. ruò wǔ yì yī kē, shì zhī yǐ qiān jīn zhī dǐng shí shí zhī gōng sān shí yú jīn jūn qì, gè jiù qí suǒ zhǎng ér shì zhī. rú shàn yòng qiāng zhě bù shì dāo, shàn yòng dāo zhě bù shì biān jiǎn, shàn gōng nǔ zhě fāng shì qí shè. yī yì guǒ jīng, zì kě lín zhèn, qǔ qí zhēn wǔ yì, yì yóu zhī hū qǔ zhēn wén zhāng yě. jīn zhī wǔ kē, fǎn yǐ cè lùn wéi zhǔ, hé rén bù kě néng hū? suǒ yǐ wǔ tóng bù jìn, hū rán gǎi ér wéi wén wén tóng bù jìn, yì hū rán gǎi ér wèi wǔ. ruò cǐ zhě, qí kě lín zhèn hū? bèi biān hū? jì yuē qǔ qí wǔ yì, zhèng bù bì yòu zé qí néng wén yě. wài cǐ ér yǒu shān lín chǔ shì, xué guàn tiān rén, cái tōng wén wǔ zhě, zé lìng jùn xiàn zhēng pìn, rú qí chǐ dé jiān zūn, zhào yǐ ān chē pú lún, tiān zǐ yǔ zhī zuò ér wèn dào, bù yǐ chén lǐ dài zhī. fū rú shì, zé tiān xià zhī xián cái, mò bù dēng yú láng miào, ér bù xiào zhě bù dé yǐ xìng jìn yǐ! fū rén gǒu wú cái, zé yī guān zhǐ gōng yī zhí, yóu lǜ qí yì tà róng chéng yǒu cái, zé yī rén cháng jiān shù shì, céng bù huàn qí yǔn yuè. gǒu fēi xián cái, suī yī nián ér cháng yì shù guān, zhōng shǔ wú jì chéng shì xián cái, jí shí nián ér bù chū yī quē, zhèng kě shōu qí chéng xiào. rú zhào chōng guó zhī zhì bīng, yú dìng guó zhī zhì yù, liú yàn hán huàng zhī lǐ cái, jiē jiǔ yú qí zhí rèn, ér hòu wèi qiān gǔ zhī míng chén. kǒng zǐ yún cái nán, bù qí rán hū? nǎi hòu shì yī qiū wéi ér jìn zhě qiān yú, yī chūn wéi ér jìn zhě shù bǎi yú, jí qí fú guān ér shēng qiān, zé lǐ yuè bīng nóng zhū wù, jiē shǐ zhī zhōu liú lì biàn. chū zé fàn rán ér qǔ zhī, jì zé fàn rán ér rèn zhī, qǐ fēi jǔ míng qì ér qì zhī, jǔ mín shè ér fèi zhī yě zāi?
　　至於取武三科，將材則取知勇兼全，試之兵法二篇，閱其練士百日。其或有知而無勇者，果有將略，亦必甄拔。若武藝一科，試之以千斤之鼎、十石之弓、三十餘斤軍器，各就其所長而試之。如善用槍者不試刀，善用刀者不試鞭、鐧，善弓弩者方試其射。一藝果精，自可臨陣，取其真武藝，亦猶之乎取真文章也。今之武科，反以策論為主，何人不可能乎？所以武童不進，忽然改而為文；文童不進，亦忽然改而為武。若此者，其可臨陣乎？備邊乎？既曰取其武藝，正不必又責其能文也。外此而有山林處士，學貫天人，才通文武者，責令郡、縣徵聘，如其齒德兼尊，召以安車蒲輪，天子與之坐而問道，不以臣禮待之。夫如是，則天下之賢才，莫不登於廊廟，而不肖者不得以幸進矣！夫人苟無才，則一官只供一職，猶慮其意闒茸；誠有才，則一人常兼數事，曾不患其隕越。苟非賢才，雖一年而常易數官，終屬無濟；誠是賢才，即十年而不出一缺，正可收其成效。如趙充國之治兵，於定國之治獄，劉晏、韓滉之理財，皆久於其職任，而後為千古之名臣。孔子云才難，不其然乎？乃後世一秋闈而進者千餘，一春闈而進者數百餘，及其服官而升遷，則禮、樂、兵、農諸務，皆使之周流歷遍。初則泛然而取之，繼則泛然而任之，豈非舉名器而棄之，舉民社而廢之也哉？

rú jīn qiě shuō gè kāi fǔ jiāng jūn suǒ gòng wén shì, jī zhì liù kē zhī jiǔ, zhǐ liù shí yǒu sān míng, wǔ shì èr shí yǒu jiǔ míng. wú xué chéng děng diǎn shì wén wéi, yòu chù yī shí qī míng.
　　如今且說各開府將軍所貢文士，積至六科之久，止六十有三名，武士二十有九名。吳學誠等典試文闈，又黜一十七名。

dǒng yàn gǎo děng kǎo xiào wǔ chǎng, yòu qù le bā míng. wén zhě jìn chéng shì juàn, wǔ zhě jìn chéng wǔ yì cè, jù qǐng diàn shì. yuè jūn lín xuān yù yuē:" qīng děng jū xīn zhì gōng zhì míng, yuè wén zhì yǔn zhì dāng, hé yòng zài shì? dàn gū jiā yuè jīng shù kē, dì yī míng huáng shù zǔ, ér yòu yǒu huáng zuǎn zǔ huáng niàn zǔ èr rén, gū yù bìng dēng yú bǎng shǒu, yǐ wéi shèng diǎn. qí xiān hòu cì xù, dāng tīng yú tiān." suí lìng jiāng sān rén míng zì zhù yú yù píng, gōng yú jīn àn, xiān mìng wú xué chéng yǐ lóng zhù jiā qǐ yī míng, shì huáng zuǎn zǔ, suì dìng wèi diàn yuán yòu mìng zhào tiān tài jīn jiāo gè jiā qǐ yī míng, huáng niàn zǔ wèi dì èr, huáng shù zǔ wèi dì sān. yuè jūn yòu yǐ jīng jì kē dì yī míng shì wáng zhě xìng, ér shī fù kē dì sì míng yǒu wáng zhě shī, yīn qí xìng míng yǒu chèn, yì bá wèi běn kē dì yī. qí wǔ kē jiāng cái bìng wú yī rén, jiàn shù kē zhǐ yǒu yī míng yuē yǐn fá xià, wǔ yì kē dì yī míng yuē tú lóng, jiē wú suǒ gēng yì.
　　董彥杲等考校武場，又去了八名。文者進呈試卷，武者進呈武藝冊，俱請殿試。月君臨軒諭曰：「卿等居心至公至明，閱文至允至當，曷用再試？但孤家閱經術科，第一名黃述祖，而又有黃纘祖、黃念祖二人，孤欲並登於榜首，以為盛典。其先後次序，當聽於天。」隨令將三人名字貯於玉瓶，供於金案，先命吳學誠以龍箸夾起一名，是黃纘祖，遂定為殿元；又命趙天泰、金焦各夾起一名，黃念祖為第二，黃述祖為第三。月君又以經濟科第一名是王者興，而詩賦科第四名有王者師，因其姓名有讖，亦拔為本科第一。其武科將材並無一人，劍術科止有一名曰尹伐夏，武藝科第一名曰屠龍，皆無所更易。

yuè jūn yù sān gōng yuē:" táng cháo zhī zhì, jì zhōng jìn shì, rén zhǔ yòu bì miàn kǎo shēn yán shū pàn sì zhě, rán hòu shòu guān, cǐ fǎ jí shàn. dà yuē yī mìng zhī róng, jiē wèi shù rén suǒ zhān yǎng, ruò shǐ miàn quē ěr bí, shēn huài zhī tǐ, huò kǒu yǎn nǚ màn xié, qí hé yǐ lín mín shàng? zhì ruò yán zhě, shēn zhī wén yě. shī jiào tīng zhèng, jué yù duàn qiú, suǒ guān shén dà. tǎng huò yǒu shé jiǎn bí sāi shēng yīn mó hu zhī rén, xū lì shàng bù néng tīng qí yǔ yán, hé kuàng shù mín? zòng yǒu cái néng, bù yí shòu zhí. gū yì bù xū qīn chá yǐ yáng qí chǒu, dàn shì lìng bù fù diàn shì, réng yǐ jìn shì zhōng shēn kě yě. qí wǔ shì bù zài cǐ lì." tuì cháo ér sàn.
　　月君諭三公曰：「唐朝之制，既中進士，人主又必面考身、言、書、判四者，然後授官，此法極善。大約一命之榮，皆為庶人所瞻仰，若使面缺耳鼻，身壞肢體，或口眼女曼斜，其何以臨民上？至若言者，身之文也。施教聽政，決獄斷囚，所關甚大。倘或有舌蹇鼻塞、聲音模糊之人，胥吏尚不能聽其語言，何況庶民？縱有才能，不宜授職。孤亦不須親察以揚其丑，但示令不赴殿試，仍以進士終身可也。其武士不在此例。」退朝而散。

zhì dì sān rì, bǎi guān huì jí chuán lú, dì yī míng huáng zuǎn zǔ zòu yuē:" chén fù lǐ bù shì láng huáng guān, xùn nàn yú luó shā jī mǔ wēng shì, yǔ èr zǐ jǐn jié yú huái qīng qiáo. chén xiàng táo nì yǐng zhōng, miù chéng chéng xiàng lǚ jūn shī jiàn bá sòng shì de." dì èr míng huáng niàn zǔ zòu dào:" chén běn xìng táng, xiān chén huì kuí, zì yáo jǔ. liú yù pú tái, yǐ jīng sì shì. chén suí jiù shì qiān zài jiāng líng yuán jí, xiàng tāo jiào yù, suǒ yǐ mào le wài xìng. ér jīn huáng shù zǔ jiù shì jiù fù zhī zǐ, yǔ chén wèi zhōng biǎo kūn dì." niàn zǔ zòu chū lǚ lì, tíng chén xián zhī yī wèi dì shī zhī dì, yī wèi dì shī zhī nèi zhí. ér yuè jūn mò wú yī yǔ, ruò jué bù xiāng guān zhě.
　　至第三日，百官會集傳臚，第一名黃纘祖奏曰：「臣父禮部侍郎黃觀，殉難於羅剎磯；母翁氏，與二姊盡節於淮清橋。臣向逃匿郢中，謬承丞相呂軍師鑒拔送試的。」第二名黃念祖奏道：「臣本姓唐，先臣諱夔，字堯舉。流寓蒲台，已經四世。臣隨舅氏遷在江陵原籍，向叨教育，所以冒了外姓。而今黃述祖就是舅父之子，與臣為中表昆弟。」念祖奏出履歷，廷臣咸知一為帝師之弟，一為帝師之內侄。而月君默無一語，若絕不相關者。

yòu chuán chàng dì sān míng huáng shù zǔ, yuè jūn nǎi wèn:" rǔ fù shì hé guān?" zòu dào:" chén fù shì bù yī. huáng niàn zǔ zhī fù, shì chén zhī gū fù." yuè jūn yòu wèn:" rǔ fù mǔ shàng zài fǒu?" yòu zòu:" fù mǔ jù zài." chàng dào dì sì míng jǐng sù wǔ, qián zòu dào:" chén fù gōng bù shì láng zhāng ān guó, yǔ mǔ jiǎ shì, záo zhōu shěn yú tài hú, quán jiā xùn guó. wéi chén tuō yú gù jiù jǐng jiā, yīn cóng qí xìng." yuè jūn yù dào:" zhāng yì wèi dì wǔ sù, kě fù běn xìng wèi zhāng sù wǔ, wú wàng zōng tiāo." dì wǔ míng gān cǎi wēi zòu dào:" chén fù jiān chá yù shǐ gān lín, xùn jié zhī rì, yí mìng dì bù fù wèi, zǐ sūn yǒng yuǎn bù xǔ chū shì. jīn xìng shèng yú jiāng fǎn, fù quē yìng shì de." cǐ wǔ rén gè zhuān yī jīng, yīn tí yuē:" wǔ kuí bǎng." yòu chuán jīng jì kē dì yī míng wáng zhě xìng, qián zòu:" chén fù jiān chá yù shǐ wáng dù, fèng chì láo jūn xú zhōu. wén yàn wáng dù jiāng, chí fù guó nàn, shí chén fǔ wǔ suì. chén fù tuō gū yú zhōng zhōu yì shì jìn xī yīng, xié guī fǔ yǎng. suǒ yǐ hé zú bèi lù, chén dé miǎn nán. shàng yǒu yī wáng zhě shī, shì zhè jiāng xùn nàn niè sī wáng liáng zhī zǐ, jìn xī yīng zài qián táng shōu nì huí jiā de. yǔ chén tóng táng sòng dú, jīn yì dāo zhōng shī fù kē. chén èr rén zài diān pèi zhī shí, qǐ fù zhī yǒu jīn rì?" yuè jūn gù wèi dà chén dào:" zhōng yì zhī zǐ, xián dé dēng kē, cǐ tiān zhī suǒ yǐ bào shī yě!" qí dì èr míng dài tiān cāng, xún shì xùn nàn jǐ shì zhōng dài dé yí zhī shǎo zǐ. yuè jūn hū zhī shǐ qián yuē:" rǔ bó mǔ xiàng fū rén, shòu jìn páo luò cǎn xíng ér sǐ, fāng dé miǎn yī jiā zhī nán. cǐ děng qí liè, gèn gǔ suǒ wú, rǔ zhī zhī hū?" tiān cāng bēi qì bù shèng, zòu yuē:" bó mǔ yǎng yāo dì shī jīng diǎn, guāng chuí bǎi shì, chén yī mén xìng shèn!" yòu dì sān míng hú fù, jí yuán xiāng wú xué chéng shōu yǎng shǎo shī kòu hú zhāo zhī zhí zi, jìn rì tóng guī què xià zhě. yòu chàng shī fù kē dì yī míng wáng zhě shī, zhèng shì wáng liáng zhī zǐ. dì èr míng jīn nán, wèi hé mén xùn guó xiū zhuàn wáng shū yīng zhī shǎo zǐ, yù yú wài jiā xí xìng jīn shì. yuè jūn yù yuē:" ěr fù běn xìng wèi wáng nán, yì shì jiā chèn." dì sān míng lín tǐng qióng, jí yù shǐ lín yīng zhī zǐ. lín yīng yǔ yuán zhōu fǔ tài shǒu yáng rèn gòng tú qǐ yì, móu fù jiàn wén dì, shì xiè ér zì yì zhě. yǐ shàng liù rén, jiē zhōng chén zhī lìng shì, bù chū sān míng zhī nèi, yīn tí yuē:" dǐng jiǎ bǎng."
　　又傳唱第三名黃述祖，月君乃問：「汝父是何官？」奏道：「臣父是布衣。黃念祖之父，是臣之姑父。」月君又問：「汝父母尚在否？」又奏：「父母俱在。」唱到第四名井宿五，前奏道：「臣父工部侍郎張安國，與母賈氏，鑿舟沈於太湖，全家殉國。唯臣托於故舊井家，因從其姓。」月君諭道：「張亦為第五宿，可複本姓為張宿五，毋忘宗祧。」第五名甘採薇奏道：「臣父監察御史甘霖，殉節之日，遺命帝不復位，子孫永遠不許出仕。今幸乘輿將返，赴闕應試的。」此五人各專一經，因題曰：「五魁榜。」又傳經濟科第一名王者興，前奏：「臣父監察御史王度，奉敕勞軍徐州。聞燕王渡江，馳赴國難，時臣甫五歲。臣父託孤於中州義士晉希嬰，攜歸撫養。所以合族被戮，臣得免難。尚有一王者師，是浙江殉難臬司王良之子，晉希嬰在錢塘收匿回家的。與臣同堂誦讀，今亦叨中詩賦科。臣二人在顛沛之時，豈復知有今日？」月君顧謂大臣道：「忠義之子，鹹得登科，此天之所以報施也！」其第二名戴天蒼，詢是殉難給事中戴德彝之少子。月君呼之使前曰：「汝伯母項夫人，受盡炮烙慘刑而死，方得免一家之難。此等奇烈，亘古所無，汝知之乎？」天蒼悲泣不勝，奏曰：「伯母仰邀帝師旌典，光垂百世，臣一門幸甚！」又第三名胡復，即元相吳學誠收養少師寇胡昭之侄子，近日同歸闕下者。又唱詩賦科第一名王者師，正是王良之子。第二名金南，為合門殉國修撰王叔英之少子，育於外家襲姓金氏。月君諭曰：「爾複本姓為王南，亦是佳讖。」第三名林挺瓊，即御史林英之子。林英與袁州府太守楊任共圖起義，謀復建文帝，事泄而自縊者。以上六人，皆忠臣之令似，不出三名之內，因題曰：「鼎甲榜。」

sān kē chuán lú yǐ bì, rén shù suī duō, qí wú guān xì zhě bù xù. nèi yǒu jīng jì kē dì wǔ míng, miàn ruò shī xíng, shēng rú jīng hǒu, xiàng qián zòu dào:" chén fù bīng bù láng zhōng tán yì, dāng guó nàn shí, jǔ huǒ zì fén. mǔ zōu shì xiōng jǐn, yǔ mèi yīng gū jiē yì sǐ. chén yòu chū sì, bù céng yǔ nán." yuè jūn suí wèn:" rǔ zhī bīng hū?" zòu yuē:" cū zhī dà lüè." yòu wèn:" rǔ hǎo wǔ hū?" zòu yuē:" chén chóng wén ér ài wǔ, qián céng yīng guò wǔ wéi, shì yǐ bìng jí zhōng zhǐ." yuè jūn yù yuē:" jīn zhě zhōng chén zhī hòu, xián zài yuán kuí zhī liè, yǐ rǔ wén wǔ tōng cái, qū yú wǔ míng. mù xià jiāng cái quē diǎn, shì tiān yù shǐ ěr yī rén rèn zhī, yǐ guāng lìng diǎn." suì yǐ tán fú dú zhàn jiāng cái yī kē, yuē:" wǔ jiǎ bǎng." tán fú dà xǐ, kòu shǒu zūn mìng. yòu chàng wǔ yì shǒu míng yuē tú lóng, shàn shǐ dà dāo, zhòng sān shí liù jīn. yuè jūn wèn:" dāo fǎ rú hé?" bīn hóng dài zòu:" běn cháo kǎo wǔ de dāo, zhòng bā shí yī jīn, zhèi xiē wǔ jǔ, liǎn hóng jǐng chì, hěn mìng shǐ gè bèi huā, zǒng shì hé shēn zhuàn dòng, bú shì zhēn zhèng lì qì ruò dào shàng zhèn, jiù gěi tā shí lái jīn de dāo, yě shǒu chàn jīn má, dòng bù dé bàn fēn. tú lóng de dāo fǎ, kě yǐ shàng dé zhèn, shā dé zéi de le. yòu qiě shàn yòng fēi chā, néng shā rén yú bǎi bù zhī wài, suǒ yǐ qǔ wèi dì yī."
　　三科傳臚已畢，人數雖多，其無關係者不敘。內有經濟科第五名，面若獅形，聲如鯨吼，向前奏道：「臣父兵部郎中譚翼，當國難時，舉火自焚。母鄒氏、兄謹，與妹瑛姑皆縊死。臣幼出嗣，不曾與難。」月君隨問：「汝知兵乎？」奏曰：「粗知大略。」又問：「汝好武乎？」奏曰：「臣重文而愛武，前曾應過武闈，適以病疾中止。」月君諭曰：「今者忠臣之後，咸在元魁之列，以汝文武通才，屈於五名。目下將才缺典，是天欲使爾一人任之，以光令典。」遂以譚符獨占將材一科，曰：「武甲榜。」譚符大喜，叩首遵命。又唱武藝首名曰屠龍，善使大刀，重三十六斤。月君問：「刀法如何？」賓鴻代奏：「本朝考武的刀，重八十一斤，這些武舉，臉紅頸赤，狠命使個背花，總是和身轉動，不是真正力氣；若到上陣，就給他十來斤的刀，也手顫筋麻，動不得半分。屠龍的刀法，可以上得陣，殺得賊的了。又且善用飛叉，能殺人於百步之外，所以取為第一。」

yuè jūn dào:" wǔ bǐ wén, gèng wéi nán de rú cǐ." tú lóng suí zòu:" huī zhōu fǔ tài shǒu chén yàn huí, shì chén zhī zǐ zhàng. dāng rì qǐ bīng qín wáng, xiān xiōng tú jiāo, tóng rì bèi nàn. chén yuàn dé shā shēn bào chóu yě!" yuè jūn dào:" dà yǒu zhì qì! zú chēng dì yī míng." dì èr shì zhū fēi hǔ, xì zhèn wáng dōu zhǐ huī zhū jiàn zhī zǐ. shēng de tiě miàn qiú rán, jiān bí diào yǎn, shēn cái shòu xuē, gǔ gé léng zhēng, què shì guǎi yī zú de. ér néng tú bù tiào yuè, mǎ shàng rú fēi, yīn cǐ shàng rén chēng wéi" fēi hǔ". yuè jūn yù dào:" shǒu míng shì lóng, cì míng shì hǔ, yǒu lóng hǔ fēng yún zhī zhào, yīng tí cǐ kē yuē:' lóng hǔ bǎng."' bīn hóng yòu zòu:" dāng rì shī yī zhū fēi hǔ, jīn rì yòu dé yī zhū fēi hǔ, èr hǔ lǚ lì bù xiāng shàng xià, dú shì suǒ yòng liǎng bǐng tiě chuí, wǔ shī chuán shòu, zhǐ kě yǐ dāng bù zhàn. dàn huài le yī zú, bì xū kuà mǎ, ér yòu bù néng yòng zhǎng dà jūn qì, suǒ yǐ liè wéi dì èr." yòu chàng dì sān míng, jiào zuò xiǎo guàn shī gōng shū. qí fù gōng yì, yuán shì jīn chuān mén de shǒu bīng, yīn lǐ jǐng lóng kāi mén jiàng yàn, tā jiù táo qù bù shí ér sǐ, shì chǔ fú yī liú rén wù. yī zi zài tóng zhì zhī shí, biàn hǎo de shè jiàn, bǎi fā bǎi zhòng, rén bǐ zhī shěn xiū guàn shī, gù yǒu cǐ hào.
　　月君道：「武比文，更為難得如此。」屠龍隨奏：「徽州府太守陳彥回，是臣之姊丈。當日起兵勤王，先兄屠蛟，同日被難。臣願得殺身報仇也！」月君道：「大有志氣！足稱第一名。」第二是朱飛虎，系陣亡都指揮朱鑒之子。生得鐵面虬髯，尖鼻吊眼，身材瘦削，骨格棱崢，卻是拐一足的。而能徒步跳躍，馬上如飛，因此上人稱為「飛虎」。月君諭道：「首名是龍，次名是虎，有龍虎風雲之兆，應題此科曰：『龍虎榜。」』賓鴻又奏：「當日失一朱飛虎，今日又得一朱飛虎，二虎膂力不相上下，獨是所用兩柄鐵錘，五師傳授，只可以當步戰。但壞了一足，必須跨馬，而又不能用長大軍器，所以列為第二。」又唱第三名，叫做小貫虱龔殳。其父龔翊，原是金川門的守兵，因李景隆開門降燕，他就逃去不食而死，是儲福一流人物。伊子在童稚之時，便好的射箭，百發百中，人比之沈休貫虱，故有此號。

dǒng yàn gǎo zòu dào:" lùn tā de jiàn fǎ, kě yǐ yǔ yóu jī zào qí èr rén xiāng jiào. zhǐ yīn gōng ruǎn le xiē, bù néng chuān zhá, qū wèi dì sān." gōng shū zòu dào:" chén fù běn yī xiǎo zú, suī rán xùn guó, shì wú zhī zhě. chén bù zì liàng lái yīng wǔ kē, jì dé wèi xiān fù xiǎn yáng dà jié!" yuè jūn wèi yù dào:" zhōng xiào běn wú èr zhì, ěr fù wèi bù wáng yǐ!"
　　董彥杲奏道：「論他的箭法，可以與由基、皂旗二人相較。只因弓軟了些，不能穿札，屈為第三。」龔殳奏道：「臣父本一小卒，雖然殉國，世無知者。臣不自量來應武科，冀得為先父顯揚大節！」月君慰諭道：「忠、孝本無二致，爾父為不亡矣！」

suí kàn dì sì míng chén yuè, nián fǔ ruò guàn, yòng de shì gōu lián qiāng. yuè jūn wèn:" yǒu rén chuán shòu fǒu?" chén yuè zòu:" shì xiān fù shòu le, yòu jīng zì jǐ cāo liàn chū lái de." yuè jūn yòu wèn:" rǔ fù shì shèn míng zì?" zòu dào:" dū du chén huī. céng yǔ yàn wáng bǎi zhàn zhèn wáng de. chén jīn lái yīng wǔ kē, bù tān fù guì, zhǐ yào xué dé xiān rén, yǔ yàn zéi jìn gè sǐ huó bà le!" yàn gǎo zòu dào:" tā de gōu lián qiāng fǎ shén jīng, kě yǐ dí yìng dòu qiáng. yǎn tā yī jūn, yì xiǎn wēi wǔ."
　　隨看第四名陳鉞，年甫弱冠，用的是鈎鐮槍。月君問：「有人傳授否？」陳鉞奏：「是先父授了，又經自己操練出來的。」月君又問：「汝父是甚名字？」奏道：「都督陳暉。曾與燕王百戰陣亡的。臣今來應武科，不貪富貴，只要學得先人，與燕賊進個死活罷了！」彥杲奏道：「他的鈎鐮槍法甚精，可以敵硬斗強。演他一軍，亦顯威武。」

yǐ xià jǐ rén, suī gè yǒu wǔ yì, zǒng bù néng chāo yuè xún cháng, zhǐ kě chōng piān bì zhī shù. wǔ kē chàng bì, yuè jūn nǎi wèn yǐn fá xià:" rǔ néng jiàn shù, cóng hé chǔ de lái?" huí zòu:" chén fù jí yún yáng guó guó shī yǐn tiān fēng. shòu chén yǐ fēi jiàn fǎ shù, bù lùn yuǎn jìn, néng qǔ rén shǒu jí. tè lái yìng shì, fǔ zuǒ zhōng cháo de." yuè jūn yòu wèn:" fēi jiàn zhǎn rén, hái néng fēi huí fǒu?" yīng dào:" bù néng. yào zhǎn shì zhǎn gè zhǔ ér, hé yòng fēi huí?" yuè jūn jiàng yù dào:" fēi jiàn fǎ shù, zhǐ yǒu de jiàn xiān, qí jiàn néng qū néng shēn, néng gāng néng róu, néng duǎn néng zhǎng, kě yǐ tōng líng biàn huà. ruò zài jiàn xiá, zhǐ jiǎng dé jī cì, suàn zài wǔ yì zhī liè. rú jīn yǐn fá xià de jiàn shù, dà dǐ yòng fú zhòu qiǎn zhe guǐ shén qù de, ruò shì zhèng shén, qǐ yǒu zhù rén xíng shā? ruò shì xié shén, shàn xíng shā lù, bì zhì shàng qiān tiān nù, zhè suàn shì xié shù. táng táng tiān cháo, hé yòng cǐ wèi? dàn bǐ jì yuǎn lái, gū jiā bié yǒu diào dù. yǐ hòu jiàn shù yī kē, zhǐ suǒ xū xuán bà le." suí tuì cháo huí gōng.
　　以下幾人，雖各有武藝，總不能超越尋常，只可充偏裨之數。武科唱畢，月君乃問尹伐夏：「汝能劍術，從何處得來？」回奏：「臣父即鄖陽國國師尹天峰。授臣以飛劍法術，不論遠近，能取人首級。特來應試，輔佐中朝的。」月君又問：「飛劍斬人，還能飛回否？」應道：「不能。要斬是斬個主兒，曷用飛回？」月君降諭道：「飛劍法術，只有得劍仙，其劍能屈能伸，能剛能柔，能短能長，可以通靈變化。若在劍俠，只講得擊刺，算在武藝之列。如今尹伐夏的劍術，大抵用符咒遣着鬼神去的，若是正神，豈有助人行殺？若是邪神，擅行殺戮，必致上千天怒，這算是邪術。堂堂天朝，曷用此為？但彼既遠來，孤家別有調度。以後劍術一科，只索虛懸罷了。」隨退朝回宮。

yuè sān rì, cì yàn yú xī hú zhī lì xià tíng, wén wǔ jìn shì xián jí. bǐ hàn zhī shàng lín táng zhī qǔ jiāng zhǐ yàn wén zhě wèi shū yě. yuè jūn yòu jiàng chì sān dào. qí yī yuē:
　　越三日，賜宴於西湖之歷下亭，文武進士咸集。比漢之上林、唐之曲江止宴文者為殊也。月君又降敕三道。其一曰：

huáng niàn zǔ wèi gū zhī dì, suī yuán jí jiāng líng, ér liú yù pú tái, yǐ jīng wǔ shì. zēng zǔ zǔ mí fén mù, xián zài yú sī, qí kě shě cǐ ér qù hū? rǔ qí réng fù táng xìng, yuán guī pú yì, tián yuán wèi wú, sōng jú yóu cún yě. gǔ rén sì shí qiáng shì, fāng wèi dào míng dé lì zhī shí. rǔ shàng xū bì hù dú shū, qián xīn yǎng qì, xué chéng ér míng zì lì. dāng yǐ bù xiǔ zhī yè wèi jǐ rèn, wù yǐ zàn shí zhī róng huá wéi kě yuè, fāng dé wèi gǔ zhī xué zhě, kě yǐ jì ěr zǔ fù zhī zhì yǐ! huáng shù zǔ wèi gū zhī biǎo dì, nián qīng xué qiǎn, zhòu dé kē míng, ruò bù néng jǐn shēn xiū dé, shū fēi jiā mén zhī měi shì. kuàng rǔ shuāng qīn yǐ lǎo, chén hūn wēn qīng, zhèng yí cháng yī xī xià. gǔ rén yǒu yún:" bào jūn zhī rì zhǎng, bào qīn zhī rì duǎn" yǐ! yú jīn wèi dì shī, ěr èr rén bǐ jiān lì cháo, fēi shǐ qí zǐ dì wèi qīng, dà yǒu guāi yú shèng xián zhī zhǐ hū! gōng hòu huáng dì fù wèi zhī rì, ěr děng fāng kě chū shì. gè cì bái jīn yī qiān liǎng, sù guī gù lǐ. qīn zāi, wú hū!
　　黃念祖為孤之弟，雖原籍江陵，而流寓蒲台，已經五世。曾祖、祖、禰墳墓，咸在於斯，其可舍此而去乎？汝其仍復唐姓，原歸蒲邑，田園未蕪，松菊猶存也。古人四十強仕，方為道明德立之時。汝尚須閉戶讀書，潛心養氣，學成而名自立。當以不朽之業為己任，勿以暫時之榮華為可悅，方得謂古之學者，可以繼爾祖父之志矣！黃述祖為孤之表弟，年輕學淺，驟得科名，若不能謹身修德，殊非家門之美事。況汝雙親已老，晨昏溫清，正宜常依膝下。古人有云：「報君之日長，報親之日短」矣！余今為帝師，爾二人比肩立朝，非使其子弟為卿，大有乖於聖賢之旨乎！恭候皇帝復位之日，爾等方可出仕。各賜白金一千兩，速歸故里。欽哉，毋忽！

chì xià zhī rì, zhū yuán kuí jù zài xiāng fǔ, wú xué chéng dú bà, jué rán dà jīng, yuē:" dì shī fēi xiān rén, nǎi shèng rén yě!" niàn zǔ suí bǐng dào:" mǒu děng ruò xī fù guì, zǎo jiù xún lái, hé qí jīn rì? jiù fù yǒu mìng yuē:' kǒng dì shī bù zhī rǔ bèi xià luò, wèi miǎn yíng huái, ruò qù qǐng yè, yòu shè gàn qiú. shì yǐ jiǎ tú yìng shì, wēi dì shī jiàng chì, yì jí cí guī yě." zhū dà chén jiē dà zàn dào:" táng jiè gōng zhēn kě wèi shì qí jiā zhě!"
　　敕下之日，諸元魁俱在相府，吳學誠讀罷，矍然大驚，曰：「帝師非仙人，乃聖人也！」念祖隨稟道：「某等若希富貴，早就尋來，何俟今日？舅父有命曰：『恐帝師不知汝輩下落，未免縈懷，若去請謁，又涉干求。是以假途應試，微帝師降敕，亦即辭歸也。」諸大臣皆大讚道：「唐介公真可謂世其家者！」

yú liǎng chì, yī wén kē zhōng chén zhī hòu, xiān xíng bǔ quē, huáng zuǎn zǔ zhāng sù wǔ gān cǎi wēi wáng zhě shī, jūn shòu xué shì wáng zhě xìng jīn nán lín tǐng qióng, jiē qiān xiàn yù shǐ hú fù dài tiān cāng, bìng chú jiān jūn dào. yī wǔ kē tán fú, shòu wèi jīng yíng jiān jūn tú lóng chén yuè bì wèi zuǒ yòu yì xiǎo guàn shī gōng shū wèi qián fēng shǐ zhū fēi hǔ fā wǎng sī tāo jūn mén, rèn zhōng yíng fù jiāng zhī zhí yǐn tiān fēng fā wǎng dēng zhōu dǒng yàn sōng jūn qián, fáng hǎi zhuó yòng. qí yú wén wǔ, jiē yóu dà zhǒng zǎi cì dì chè xuǎn, bù zài huà xià.
　　余兩敕，一文科忠臣之後，先行補缺，黃纘祖、張宿五、甘採薇、王者師，均授學士；王者興、金南、林挺瓊，皆僉憲御史；胡復、戴天蒼，並除監軍道。一武科譚符，授為京營監軍；屠龍、陳鉞畀為左右翼；小貫虱龔殳為前鋒使；朱飛虎發往司韜軍門，任中營副將之職；尹天峰發往登州董彥嵩軍前，防海擢用。其餘文武，皆由大冢宰次第掣選，不在話下。

hū bào jiàn wén huáng dì, chà shì chén èr yuán, jī chì zhǐ dào lái. zhū jiù chén dà xǐ, zhěng dùn chū jiāo yíng jiē. zhèng shì: luán jià wèi hái, xiān xià jiǔ tiān fèng zhào cháo yí yǐ dìng, yǔn chēng bǎi shì hóng yóu. qiě kàn xià huí fēn jiě.
　　忽報建文皇帝，差侍臣二員，齎敕旨到來。諸舊臣大喜，整頓出郊迎接。正是：鑾駕未還，先下九天鳳詔；朝儀已定，允稱百世鴻猷。且看下回分解。