fán yòng bīng zhī dào, yǐ jì wéi shǒu. wèi zhàn zhī shí, xiān liào jiāng zhī xián yú, dí zhī qiáng ruò, bīng zhī zhòng guǎ, dì zhī xiǎn yì, liáng zhī xū shí. jì liào yǐ shěn, rán hòu chū bīng, wú yǒu bù shèng. fǎ yuē:" liào dí zhì shèng, jì xiǎn è yuǎn jìn, shàng jiàng zhī dào yě."
凡用兵之道,以计为首。未战之时,先料将之贤愚,敌之强弱,兵之众寡,地之险易,粮之虚实。计料已审,然后出兵,无有不胜。法曰:“料敌制胜,计险厄远近,上将之道也。”
hàn mò, liú xiān zhǔ zài xiāng yáng, sān wǎng qiú jì yú zhū gě liàng. liàng yuē:" zì dǒng zhuō zào nì yǐ lái, tiān xià háo jié bìng qǐ, kuà zhōu lián jùn zhě bù kě shèng shǔ. cáo cāo bǐ yú yuán shào, zé míng wēi ér zhòng guǎ, rán cāo suì néng kè shào, yǐ ruò wèi qiáng zhě, fēi wéi tiān shí, yì yì rén móu yě. jīn cāo yǐ yōng bǎi wàn zhī zhòng, xié tiān zǐ ér lìng zhū hóu, cǐ chéng bù kě yǔ zhēng fēng. sūn quán jù yǒu jiāng dōng, yǐ lì sān shì, guó xiǎn ér mín fù, xián néng wéi zhī yòng, cǐ kě yǐ wéi yuán ér bù kě tú yě. jīng zhōu běi jù hàn miǎn, lì jǐn nán hǎi, dōng lián wú huì, xī tōng bā shǔ, cǐ yòng wǔ zhī guó, ér qí zhǔ bù néng shǒu. cǐ dài tiān suǒ yǐ zī jiāng jūn, jiāng jūn qǐ yǒu yì hū? yì zhōu xiǎn sāi, wò yě qiān lǐ, tiān fǔ zhī tǔ, gāo zǔ yīn zhī yǐ chéng dì yè. liú zhāng àn ruò, zhāng lǔ zài běi, mín yīn guó fù ér bù zhī cún xù, zhì néng zhī shì sī dé míng jūn. jiāng jūn jì dì shì zhī zhòu, xìn yì zhe yú sì hǎi, zǒng lǎn yīng xióng, sī xián rú kě, ruò kuà yǒu jīng yì, bǎo qí yán zǔ, xī hé zhū róng, nán fǔ yí yuè, wài jié hǎo sūn quán, nèi xiū zhèng lǐ tiān xià yǒu biàn, zé mìng yī shàng jiàng jiāng jīng zhōu zhī jūn yǐ xiàng wǎn luò, jiāng jūn shēn shuài yì zhōu zhī zhòng chū yú qín chuān, bǎi xìng shú gǎn bù dān sì hú jiāng yǐ yíng jiāng jūn zhě hū? chéng rú shì, bà yè kě chéng, hàn shì kě xìng yǐ." xiān zhǔ yuē:" shàn." hòu guǒ rú qí jì.
汉末,刘先主在襄阳,三往求计于诸葛亮。亮曰:“自董卓造逆以来,天下豪杰并起,跨州连郡者不可胜数。曹操比于袁绍,则名微而众寡,然操遂能克绍,以弱为强者,非惟天时,抑亦人谋也。今操已拥百万之众,挟天子而令诸侯,此诚不可与争锋。孙权据有江东,已历三世,国险而民附,贤能为之用,此可以为援而不可图也。荆州北据汉、沔,利尽南海,东连吴、会,西通巴、蜀,此用武之国,而其主不能守。此殆天所以资将军,将军岂有意乎?益州险塞,沃野千里,天府之土,高祖因之以成帝业。刘璋暗弱,张鲁在北,民殷国富而不知存恤,智能之士思得明君。将军既帝室之冑,信义着于四海,总揽英雄,思贤如渴,若跨有荆、益,保其岩阻,西和诸戎,南抚夷越,外结好孙权,内修政理;天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛,将军身帅益州之众出于秦川,百姓孰敢不箪食壶浆以迎将军者乎?诚如是,霸业可成,汉室可兴矣。”先主曰:“善。”后果如其计。