bào piáo zǐ yuē: yú zhī yǒu rén yǒu jū líng xiān shēng zhě, tián yú jìng sù, xíng shén xiāng wàng, wài bù shì jīng yú zhī róng, nèi bù jì yǒu róng zhī xīn, yóu jīng fén gào, lè yǐ wàng yōu. zhòu jìng xī hé zhī mò jǐng, xī zhào wàng shū zhī yú yào, dào mí yuǎn ér bù jiù, yán wú wēi ér bù yán. rán chē jī bù rèn quán yòu zhī guó, chǐ dú bù jīng guì shì zhī tíng. shì yǐ míng bù chū péng hù, shēn bù lí quǎn mǔ.
抱朴子曰:余之友人有居泠先生者,恬愉靜素,形神相忘,外不飾驚愚之容,內不寄有容之心,游精墳誥,樂以忘憂。晝競羲和之末景,夕照望舒之餘耀,道靡遠而不究,言無微而不研。然車跡不軔權右之國,尺牘不經貴勢之庭。是以名不出蓬戶,身不離畎畝。
yú shì yì liàng dài fū hòu ér nán zhī yuē: yú wén yuān pán qǐ zé xuán yún fù, dào huà yǔ zhān zé yì cái fèn. gù kāng qú yǒu jiǎo gē zhī yīn, dǐng zǔ fā líng fēng zhī jī. gū zhī zé shōu bù zī zhī jiǎ, yǒng zhī zé chāo zài tiān zhī jǔ. yào yì jǐng yú yáng gǔ, bō dà míng hū jiǔ gāi. xūn yīn dāng shì, shēng yáng wǎng jí. gù xún rèn zhī tú shén jìn ér fú wǎng zhě, suī zhuī fēng zhī jiǎo bù néng dào yě yíng zhuó zhī xià zhì bēi ér bù dòng zhě, suī hóng kūn zhī chì wèi zhī jí yě. kuàng hū qǐn zú yú dà huāng zhī biǎo, liǎn yǔ yú yōu wú zhī zhī, ān dé xiào xùn yǐ xún jǐng, zhèn qīng hū cāng xiāo zāi?
於是翼亮大夫候而難之曰:「余聞淵蟠起則玄雲赴,道化雨沾則逸才奮。故康衢有角歌之音,鼎俎發凌風之跡。沽之則收不貲之賈,踴之則超在天之舉。耀逸景於暘谷,播大明乎九垓。勛蔭當世,聲揚罔極。故尋仞之途甚近而弗往者,雖追風之腳不能到也;楹梲之下至卑而不動者,雖鴻鶤之翅未之及也。況乎寢足於大荒之表,斂羽於幽梧之枝,安得效迅以尋景,振輕乎蒼霄哉?
nián qī yǎn rǎn ér bù jiǔ, tuō shì piāo xùn ér bù zài, zhì zhě lǚ shuāng zé zhī jiān bīng zhī bì zhì, chù shǐ zé wù shēng wù zhī yǒu zhōng. liù lóng cù guǐ yú dà hún, huá diān shū hū ér gào mù, gǔ rén suǒ yǐ yìng shùn liú ér gù tàn, miǎn guò xì ér xìng bēi yǐ.
年期奄冉而不久,托世飄迅而不再,智者履霜則知堅冰之必至,處始則悟生物之有終。六龍促軌於大渾,華顛倏忽而告暮,古人所以映順流而顧嘆,眄過隙而興悲矣。
xiān shēng zī mìng shì zhī yì liàng, hán yīng wěi yǐ miǎo sú, ruì hàn wāng huì yǐ bō yǒng, liù qí yì yù ér yuān xù rán bù néng líng fú yáo yǐ gāo sǒng, yáng qīng yào yú jiǔ xuán, qì bù chén yú hú guǐ zhī mò, tǐ bù miǎn yú fù xīn zhī láo, yóu zòu hé yīn yú lóng sú zhī dì, yù zhāng fǔ yú bèi fā zhī yù. tú wàng wù yú hàn lín, ruì yì yǐ qióng shén, chóng wǎn yǎn yú huái bào zhī nèi, tǔ lín láng yú máo mò zhī duān, gōng kùn lǚ kōng zhī jiǎn, shén láo jiān gāo zhī jiān, pì ruò mái chǐ bì yú zhòng rǎng zhī xià, fēng wén jǐn yú dá guì zhī zhōng, zhōng wú jiāo yì zhī fù, shú shǎng yīn yì zhī zhēn zāi?
先生資命世之逸量,含英偉以邈俗,銳翰汪濊以波涌,六奇抑鬱而淵稸;然不能凌扶搖以高竦,揚清耀於九玄,器不陳於瑚簋之末,體不免於負薪之勞,猶奏和音於聾俗之地,鬻章甫於被發之域。徒忘寤於翰林,銳意以窮神,崇琬琰於懷抱之內,吐琳琅於毛墨之端,躬困屢空之儉,神勞堅高之間,譬若埋尺璧於重壤之下,封文錦於沓匱之中,終無交易之富,孰賞堙翳之珍哉?
fū lóng jì wéi zhí, zé wú yǐ bié hū jiǎn lǘ chì dāo tāo fēng, zé hé yòng yì yú qiān rèn. zhān wěi bù jū niú jī, dà péng bù zhì hāo lín. yuàn xiān shēng wěi lóng shé zhī xué, shēng lì jiàn zhī tú, shì hù tíng zhī dú jié, lǎn èr shǔ ér yuǎn wù, yuè qióng gǔ yǐ dēng gāo, xí dān zǎo yǐ gǎi sù, jìng jīng biāo yú qīng chén, bù pán xuán yǐ cuò dù, shōu míng qì yú chóng gāo, xiǎng zhōng dǐng zhī qìng zuò. bǎi chéng yī jiè zhī fū, biàn wēi kě zú duō mù hū?
「夫龍驥維縶,則無以別乎蹇驢;赤刀韜鋒,則曷用異於鉛刃。鱣鮪不居牛跡,大鵬不滯蒿林。願先生委龍蛇之穴,升利見之途,釋戶庭之獨潔,覽二鼠而遠寤,越窮谷以登高,襲丹藻以改素,競驚飈於清晨,不盤旋以錯度,收名器於崇高,響鍾鼎之慶祚。柏成一介之夫,辨薇可足多慕乎?」
jū líng xiān shēng yīng yuē: gài wén líng jī míng miǎn, hùn máng miǎo mèi, huò fú jiāo cuò hū yǐ fú zhī jiān, xìng wáng chán mián hū yíng xū zhī huì xùn yóu zhě bù néng tuō zhú shēn zhī jǐng, lè chéng zhě bù néng miǎn lǐ zhì zhī bài kuāng liú mò zhě, wèi ruò tǐng zhì hū wú zhào zhī zhōng zhěng yǐ rán zhě, bù dǎi fǎn běn hū xuán pǔ zhī wài. shì yǐ jué huò zhě, gān qū yǐ bǎo shēn shí tōng sāi zhě, bù cǎn yuè yú fǒu tài.
居泠先生應曰:「蓋聞靈機冥緬,混芒眇昧,禍福交錯乎倚伏之間,興亡纏綿乎盈虛之會;迅游者不能脫逐身之景,樂成者不能免理致之敗;匡流末者,未若挺治乎無兆之中;整已然者,不逮反本乎玄朴之外。是以覺蠖者,甘屈以保伸;識通塞者,不慘悅於否泰。
qiě fú hóng táo fàn wù, dà xiàng liú xíng, zào jìng yì shàng, xiáng shěn chuǎn qíng. jīn bǎo qí zhòng, yǔ jīn qí qīng. dǔ ài zhě zhí shù yú zǐ niè dá miào zhě xiāo yáo yú xuán qīng. huáng wū nà xíng lǎo ér pān yì, bó xiè tūn bǎi chuān ér bù yíng. yóu xiā yǒng yuè yú ní nìng, chì chī líng lì hū gāo míng. jué xiāng ěr zhě, kuài shì yù ér fù sǐ wèi xū dàn zhě, hán tiān hé ér qū shēng shí jī shén zhě, zhān wú zhào ér fú huò àn xiū jiù zhě, chù qiáng nǔ ér bù jīng. gè fù yōu hǎo, ān kěn gǎi yíng?
且夫洪陶范物,大象流形,躁靜異尚,翔沈舛情。金寶其重,羽矜其輕。篤隘者執束於滓涅達妙者逍遙於玄清。潢洿納行潦而潘溢,渤澥吞百川而不盈。鮋蝦踴悅於泥濘,赤螭凌厲乎高冥。嚼香餌者,快嗜欲而赴死;味虛淡者,含天和而趨生;識機神者,瞻無兆而弗惑;暗休咎者,觸強弩而不驚。各附攸好,安肯改營?
wú wén wǔ yù bù néng zì pōu yú sōng xiù, téng shé bù néng wú wù ér diàn zhēng, lóng yuān bù néng wù cāo ér duàn xī sì, jǐng zhōng bù néng mò kòu ér yáng hóng shēng. jīn zhī xū shāng fēng ér jī yào, cāng gēng qí yān huǒ rì mǐn ér xiū míng, qí lù bù gǒu chí yǐ fù xiǎn, jūn zǐ bù guǐ yù yǐ huǐ míng. yùn tún zé shěn lún yú wù yòng, shí xíng zé gāo sǒng hū tiān tíng. shì yǐ zì xuàn wèi bù gāo, nǚ yǐ zì méi wèi bù zhēn. hé bì wěi xǐ ěr zhī jùn biāo, xiào fù zǔ zhī gàn róng zāi?
「吾聞五玉不能自剖於嵩岫,騰蛇不能無霧而電征,龍淵不能勿操而斷犀兕,景鍾不能莫扣而揚洪聲。金芝須商風而激耀,倉庚俟煙火日皿而修鳴,騏騄不苟馳以赴險,君子不詭遇以毀名。運屯則沈淪於勿用,時行則高竦乎天庭。士以自炫為不高,女以自媒為不貞。何必委洗耳之峻標,效負俎之干榮哉?
fū qí qióng yě, zé yǒu yú pó suō ér táo diào, shàng fù jiàn zhú yú yú yù, fàn shēng lái rǔ yú nì kuì, hóng shì nì qí yú gēng mù jí qí dá yě, zé huái yīn tóu gān ér chēng gū, wén zhǒng jiě shī chì qiáo ér yū qīng, fù shuō shì zhú ér lùn dào, guǎn zǐ tuō zhì wèi shàng qīng. gài jūn zǐ cáng qì yǐ yǒu dài yě, xù dé yǐ yǒu wèi yě, fēi qí shí bù jiàn yě, fēi qí jūn bù shì yě, qióng dá rèn suǒ zhí, chū chù wú suǒ xì. qí jìng yě, zé wèi yì mín zhī zōng qí dòng yě, zé wèi yuán kǎi zhī biǎo. huò yùn sī yú lì yán, huò míng xūn hū guó qì. shū tú tóng guī, qí zhì yī yān.
夫其窮也,則有虞婆娑而陶釣,尚父見逐於愚嫗,范生來辱於溺簣,弘式匿奇於耕牧;及其達也,則淮陰投竿而稱孤,文種解屍彳喬而紆青,傅說釋築而論道,管子脫桎為上卿。蓋君子藏器以有待也,稸德以有為也,非其時不見也,非其君不事也,窮達任所值,出處無所系。其靜也,則為逸民之宗;其動也,則為元凱之表。或運思於立言,或銘勛乎國器。殊途同歸,其致一焉。
shì néng wèi kě guì zhī xíng, ér bù néng shǐ sú bì guì zhī yě néng wèi kě yòng zhī cái, ér bù néng shǐ shì bì yòng zhī yě. bèi hè rú cǎo jū tù, zé xīn huān yì de, rú jiāng zhōng shēn, fú miǎn chéng yáo, jiān zhū zhòng zǐ, zé ruò gù yǒu zhī. cháng rú bù yī, cǐ zhì rén zhī yòng huái yě.
「士能為可貴之行,而不能使俗必貴之也;能為可用之才,而不能使世必用之也。被褐茹草罝兔,則心歡意得,如將終身,服冕乘軺,兼朱重紫,則若固有之。常如布衣,此至人之用懷也。
ruò xí shàng zhī zhēn bù jī, huán dǔ zhī cāo bù cuì zhě, yǔ zhī zuì yě. zhī zhī zhě xī, míng wèi bù zhēn, yǐ yù wèi shí, wèi fèng yuē yàn zhě, fēi yú zuì yě. fū jí jí yú jiàn zhī, yì yì yú fǒu zhì zhě, shang mín zhī qíng yě hào rán ér yǎng qì, dàn ěr ér mí yù zhě, wú mèn zhī zhì yě. shí zhì dào héng, qì dà zhě bù yuè tiān dì zhī jiān, zhī mìng zhě bù yōu. ruò nǎi xùn wàn jīn zhī huò, yǐ suǒ bǎi shí zhī shòu, duō shī gǔ gàn máo, wǒ zé wèi xiá yǐ.
若席上之珍不積,環堵之操不粹者,予之罪也。知之者希,名位不臻,以玉為石,謂鳳曰鷃者,非餘罪也。夫汲汲於見知,悒悒於否滯者,裳民之情也;浩然而養氣,淡爾而靡欲者,無悶之志也。時至道行,器大者不悅;天地之間,知命者不憂。若乃徇萬金之貨,以索百十之售,多失骨幹毛,我則未暇矣。」