strong bái dào cūn zhōng kùn jùn jié wǔ chuān chéng shàng shí yīng xióng strong
白道村中困俊傑 武川城上識英雄
huà shuō tài hòu nù gāo zhào zhī sǐ, yù lín qián diàn yǔ zhū wáng zhēng lùn, nèi shì liú téng guì zhǐ dào: niáng niáng xī nù, tīng nú bì yī yán. qiè wén zhū wáng suǒ yǐ shā tài shī zhě, tè wèi péng chéng bào chóu. péng chéng qián rì wú zuì ér sǐ, gù tài shī jīn rì yì wú zuì ér jiàn shā. zhū wáng yǐ cǐ wèi zuì, niáng niáng hé shuō zhī cí? qiě tài shī yī sǐ, dà quán yǐ shī, niáng niáng suī wèi tài hòu, zhū wáng níng kěn fǔ shǒu tīng mìng? niáng niáng cǐ shí wéi yǒu gāo jū shēn gōng, wù yǔ wài shì, shù kě zhǎng bǎo fú lù yě. gāo hòu tīng le liú téng zhī yán, sǒng rán tàn dào: zhǐ zhī wēi quán zhǎng zài, nà xiǎo jìng yǒu cǐ rì. yú shì hán lèi huí gōng. cì rì, hū bào hú tài fēi lái yè. gài hú fēi zì gāo zhào sǐ hòu, zhū wáng yíng guī jiù gōng, zūn wèi tài fēi, gù lái cháo jiàn tài hòu. hòu jiàn zhī, jīng wèn yuē: shù rì hé zài? tài fēi zài bài yuē: qiè qián fù āi guī qù, hū jiàn xiān dì wèi qiè yuē: zǎo guī dōng gōng, cǐ jiān bù kě jū yě. qiè jù, gù bì huò ěr. tài hòu mò rán. tài fēi dài xiào ér qù, qù hòu àn zhǔ zhū fēi pín yù, jiē yǐ wēi yán chù zhī, wèi zhù zài gōng zhōng bì wèi fēi suǒ hài, xìng mìng bù bǎo. gāo hòu yì zhī jié yuàn yǐ shēn, cháng pà hú fēi bào fù, wén zhòng rén zhī yán, xīn yì zì wēi. yòu xiǎng: zhū wáng dà chén jiē yǔ gāo shì zuò duì, jiāng lái huò shēng bù cè, jué wú hǎo chù. bù rú jí zǎo xún yī tuì bù, yǐ bǎo yú nián. yīn sī: xiān dì suǒ zào yáo guāng sì jí qí zhuàng lì, yōu fáng qū yuàn bù yì wáng gōng. zài sì zhě jiē guì guān nǚ zǐ wáng hóu fēi qiè, kě yǐ ān shēn. nǎi chuán yù nèi wài, yù wǎng yáo guāng sì luò fà wèi ní, zé rì chū gōng. liù gōng qì sòng, tài hòu yì bēi āi bù yǐ, wéi hú tài fēi bù chū. zhū wáng qún chén suì gè shàng biǎo, zūn tài fēi wèi tài hòu, jū chóng xùn gōng. tiān zǐ lǜ bǎi guān cháo hè. shí yú zhōng yǒu bǎo hù tài hòu zhī gōng, suì shì chǒng yòng shì, chán hài zhèng rén, bǎi guān cè mù. yù shā gāo yáng wáng, yǐ duó qí quán, cuī guāng kǔ zhǐ zhī. gāo yáng jù, chēng jí qiú tuì, zhōng suì chū zhī guī dì.
話說太后怒高肇之死,欲臨前殿與諸王爭論,內侍劉騰跪止道:「娘娘息怒,聽奴婢一言。竊聞諸王所以殺太師者,特為彭城報仇。彭城前日無罪而死,故太師今日亦無罪而見殺。諸王以此為罪,娘娘何說之辭?且太師一死,大權已失,娘娘雖為太后,諸王寧肯俯首聽命?娘娘此時唯有高居深宮,勿與外事,庶可長保福祿也。」高后聽了劉騰之言,悚然嘆道:「只知威權長在,那曉竟有此日。」於是含淚回宮。次日,忽報胡 太妃來謁。蓋胡 妃自高肇死後,諸王迎歸舊宮,尊為太妃,故來朝見太后。後見之,驚問曰:「數日何在?」太妃再拜曰:「妾前赴哀歸去,忽見先帝謂妾曰:「早歸東宮,此間不可居也。』妾懼,故避禍耳。」太后默然。太妃帶笑而去,去後暗囑諸妃嬪御,皆以危言怵之,謂住在宮中必為妃所害,性命不保。高后亦知結怨已深,常怕胡 妃報復,聞眾人之言,心益自危。又想:「諸王大臣皆與高氏作對,將來禍生不測,決無好處。不如及早尋一退步,以保餘年。」因思:「先帝所造瑤光寺極其壯麗,幽房曲院不異王宮。在寺者皆貴官女子、王侯妃妾,可以安身。」乃傳諭內外,欲往瑤光寺落髮為尼,擇日出宮。六宮泣送,太后亦悲哀不已,惟胡 太妃不出。諸王群臣遂各上表,尊太妃為太后,居崇訓宮。天子率百官朝賀。時於忠有保護太后之功,遂恃寵 用事,讒害正人,百官側目。欲殺高陽王,以奪其權,崔光苦止之。高陽懼,稱疾求退,忠遂出之歸第。
shí qún chén yōu tiān zǐ nián yòu, ěr mù yì bì, yǐ tài hòu yǒu cái shí, xián qǐng tài hòu lín cháo tīng zhèng. hòu dà xǐ, suì shēng qián diàn, cháo jiàn bǎi guān. fēng qí fù mǔ qīn zú, shǎng cì jù wàn. tài hòu tiān xìng cōng míng, duō cái yǒu zhì, qīn lǎn wàn jǐ, shǒu pī bǐ duàn, shì jiē zhōng lǐ. yī rì, zuò chóng xùn gōng, zhū wáng dà chén jiē shì.
時群臣憂天子年幼,耳目易蔽,以太后有才識,咸請太后臨朝聽政。後大喜,遂升前殿,朝見百官。封其父母親族,賞賜巨萬。太后天性聰明,多才有智,親覽萬幾,手披筆斷,事皆中理。一日,坐崇訓宮,諸王大臣皆侍。
wèn jí shí zhèng dé shī, yuē: yǒu bù biàn zhě, zhū qīng dāng yī yī yán zhī, wú yǒu suǒ yǐn. rèn chéng qīng hé èr wáng zòu dào: niáng niáng tīng zhèng yǐ lái, shì wú bù dāng, wàn mín yuè fú. wéi lǐng jūn yú zhōng nèi tuō dà gōng, zhāo quán nà huì, kǒng shāng shèng huà. shí yú zhōng yì zài diàn, guì fú qiú biàn. hòu jí mìng tuì, chū wèi shān dōng jì zhōu cì shǐ. yòu zhào gāo yáng fù wèi gōng zhí, yuē: yú zhōng chán rǔ, jīn wú fáng yě. mǎn cháo wén wǔ wú bù qīn fú. xiān shì tài hòu yòu shí, yǒu shù zhě yán qí jí guì, dàn bù huò shàn zhōng. jīn fù guì yǐ jí, qián yán yǐ yàn. měi yǐ hòu yán wèi yí, yù dà xiū fó shì yǐ ráng zhī. wèi zì xuān wǔ fèng fú, miào sì biàn yú dōu zhōng. tài hòu lín cháo, bèi chóng fó fǎ. zào yǒng níng sì, jiàn jiǔ jí fú tú. diàn rú tài diàn, mén shì duān mén. zhù jīn xiàng yī zūn, zhǎng yī zhàng liù chǐ, yòu rú rén zhǎng zhě shí zūn. zhū xiàng sān zūn, zhǎng yī zhàng èr chǐ. sēng fáng qiān jiān, shì yǐ jīn yù, guāng yào duó mù. fú tú gāo jiǔ shí zhàng. chāo dù sēng ní shí wàn yú rén. zì fó fǎ rù zhōng guó, wèi yǒu rú cǐ zhī shèng. gōng fèi hào fán, guó yòng rì xū. yú shì bǎi guān tíng fèng, jūn shì jiǎn liáng, yǐ zhù fó shì. tíng chén tān wū, jì gāng jiàn huài, bù jí chū zhèng qīng míng yǐ. jīn qiě àn xià bù biǎo. dān shuō dāng chū jìn dài yǒu yī xuán tú tài shǒu, xìng gāo míng yīn, běn bó hǎi tiáo chéng rén. yīn zi míng qìng, yīn jìn luàn tóu yú mù róng yàn shì. qìng shēng shòu, shòu shēng hú, jiē shì yú yàn. jí wèi miè yàn, hú jiàng wèi, wèi yòu jiāng jūn. hú yǒu sì zǐ, jiē shì yú cháo. hú zú, cì zǐ gāo mì guān wèi zhì shū yù shǐ, zuò shì luò zhí, chù wèi huái shuò zhèn shù zú. mì zhì huái shuò, dìng jū yú bái dào cūn. yǒu sān zi: zhǎng yuē yōu, nián shí bā, qǔ qī shān shì. cì yuē shù, qǔ qī hán shì. yòu yuē huī, nián qī suì. yī rì, mì wèi zhǎng zǐ yuē: jīn guó fǎ yán zhòng, wǒ suī qiān zhé yú cǐ, rán zuì chén zhī jiā, kǒng zhōng bù miǎn yú huò. jīn fù rǔ jīn, yǐ fàn mǎ wèi míng, lǐng fù chū yàn mén jū zhù. shù nián zhī hòu, huò yù dà shè, nǎi kě guī jiā yě. yōu yī fù mìng, xié qí qī zǐ yǐ qù. mì zì zhǎng zi qù hòu, jū cháng hū hū bù lè. yòu chū zhì běi dì, shuǐ tǔ bù fú, sān nián suì yǐ bìng zú. shù sàng fù hòu, fú dàng guò rì, jiā yè jiàn fèi. qí dì huī zhì dù xióng wěi, jí zhǎng, jiàn jiā dào piāo líng, bù yù hūn qǔ. yóu dōng dìng chéng, yǐ cái yì zì gěi, huò yī èr nián bù guī. shù yǒu nǚ yún lián, nián shí sì, yǒu róng sè. yī rì, tóng shì nǚ yóu yú hòu yuán. yuán yǒu hé tíng, kě yǐ wài wàng. yún lián yǐ chuāng ér lì, jiàn yī piān piān nián shào zuò mǎ ér lái, máng jí bì jìn, yǐ bèi shào nián kàn jiàn. nǐ dào shào nián hé rén? xìng wèi míng jǐng, zì shì zhēn, héng zhōu rén shì. qí fù míng wèi zhǎng zhě, jī zǔ fù hòu. jǐng nián shí bā, wèi qǔ, xìng bù xǐ dú shū, gōng qí shè. qí shí shè liè yú bái dào cūn nán, jīng guò gāo shì zhī yuán, jiàn nǚ zǐ shén yǒu róng sè, xīn shén mù zhī. chāi rén chá tīng, yún xì gāo shì yù jiā, shì yù yǐ gù, cǐ nǚ nǎi qí cì zǐ gāo shù suǒ shēng.
問及時政得失,曰:「有不便者,諸卿當一一言之,毋有所隱。」任城、清河二王奏道:「娘娘聽政以來,事無不當,萬民悅服。唯領軍於忠內托大功,招權納賄,恐傷聖化。」時於忠亦在殿,跪伏求辯。後即命退,出為山東冀州刺史。又詔高陽復位供職,曰:「於忠讒汝,今無妨也。」滿朝文武無不欽服。先是太后幼時,有術者言其極貴,但不獲善終。今富貴已極,前言已驗。每以後言為疑,欲大修佛事以禳之。魏自宣武奉佛,廟寺遍於都中。太后臨朝,倍崇佛法。造永寧寺,建九級浮圖。殿如太殿,門似端門。鑄金像一尊,長一丈六尺,又如人長者十尊。珠像三尊,長一丈二尺。僧房千間,飾以金玉,光耀奪目。浮圖高九十丈。超度僧尼十萬餘人。自佛法入中國,未有如此之盛。工費浩繁,國用日虛。於是百官停俸,軍士減糧,以助佛事。廷臣貪污,紀綱漸壞,不及初政清明矣。今且按下不表。單說當初晉代有一玄菟太守,姓高名陰,本勃海蓚城人。陰子名慶,因晉亂投於慕容燕氏。慶生壽,壽生湖,皆仕於燕。及魏滅燕,湖降魏,為右將軍。湖有四子,皆仕於朝。湖卒,次子高謐官為治書御史,坐事落職,黜為懷朔鎮戍卒。謐至懷朔,定居於白道村。有三子:長曰優,年十八,娶妻山氏。次曰樹,娶妻韓氏。幼曰徽,年七歲。一日,謐謂長子曰:「今國法嚴重,我雖遷謫於此,然罪臣之家,恐終不免於禍。今付汝金,以販馬為名,領婦出雁門居住。數年之後,或遇大赦,乃可歸家也。」優依父命,攜其妻子以去。謐自長子去後,居常忽忽不樂。又初至北地,水土不服,三年遂以病卒。樹喪父後,浮蕩過日,家業漸廢。其弟徽志度雄偉,及長,見家道飄零,不欲婚娶。游東定城,以才藝自給,或一二年不歸。樹有女雲蓮,年十四,有容色。一日,同侍女游於後園。園有荷亭,可以外望。雲蓮倚窗而立,見一翩翩年少坐馬而來,忙即避進,已被少年看見。你道少年何人?姓尉名景,字士真,恆州人氏。其父名尉長者,積祖富厚。景年十八,未娶,性不喜讀書,工騎射。其時射獵於白道村南,經過高氏之園,見女子甚有容色,心甚慕之。差人察聽,雲系高侍御家,侍御已故,此女乃其次子高樹所生。
jǐng huí jiā gào zhī fù mǔ, qiǎn méi qiú qǔ wèi fù, shù xǔ zhī, yún lián suì guī wèi shì. yǐ hòu gāo shù jiā dào rì shuāi, zhǐ de jiāng tián yuán chǎn yè biàn mài cún huó. cūn zhōng jiē xiào qí wú néng, ér wū shàng cháng yǒu chì guāng zǐ qì téng rào qí shàng. yī yè , cūn zhōng jiàn qí jiā nèi huǒ guāng zhú tiān, yí wèi shī huǒ, gòng wǎng jiù zhī, ér shù qī hán shì fáng zhōng chǎn xià yī zi, zhòng yǐ wèi yì. shù nǎi dà xǐ, yīn míng zhī yuē huān, zì hè liù hún. běi qí gāo zǔ xiàn wǔ dì yě. huān shēng èr yuè, mǔ hán shì bìng zú. qí zǐ yún lián āi qí yòu ér shī shì, bǐng fù xié guī yǎng zhī. shù zì qī zǐ wáng hòu, yì jué wú liáo. hòu nǎi xù qǔ huái shuò zhèn mín zhào wén gàn zhī mèi wèi shì. zhào shì qín yú zuò jiā, dé miǎn dòng něi. hòu shēng yī nǚ, míng yún jī.
景回家告知父母,遣媒求娶為婦,樹許之,雲蓮遂歸尉氏。以後高樹家道日衰,只得將田園產業變賣存活。村中皆笑其無能,而屋上常有赤光紫氣騰繞其上。一夜 ,村中見其家內火光燭天,疑為失火,共往救之,而樹妻韓氏房中產下一子,眾以為異。樹乃大喜,因名之曰歡,字賀六渾。北齊高祖獻武帝也。歡生二月,母韓氏病卒。其姊雲蓮哀其幼而失恃,稟父攜歸養之。樹自妻子亡後,益覺無聊。後乃續娶懷朔鎮民趙文干之妹為室。趙氏勤於作家,得免凍餒。後生一女,名雲姬。
qiě shuō hè liù hún yī shēn wèi jiā, rì jiàn zhǎng dà. kuí wěi yǒu dù, róng mào duān yán, méi mù rú huà. jū cháng shí bù lì jìn, yán bù wàng fā. wèi jǐng fū fù ài zhī rú zi. qī suì jiào zhī cóng xué, shí suì jiào yǐ wǔ yì. lǚ lì guò rén, jīng tōng qí shè, suì xí xiān bēi zhī sú. nián shí wǔ yún lián yù wèi pìn fù. yǒu yǔ liù hún tóng xué zhě míng hán guǐ, qí mèi yuē jùn yīng, shén yǒu yán sè. yún lián qiǎn méi qiú zhī, hán mǔ wèi méi yuē: wú wén gāo láng pín shén, yī wèi jiā cún huó. qí fù fú dàng fèi jiā, qí zi yì bì bù néng chéng qì. wú nǚ qǐ kě jià zhī. hán guǐ sī xiàng mǔ dào: mǔ yán chà yǐ. wú guān shuò zhōu fù jiā zǐ dì, jiē bù jí hè liù hún. cǐ zi bì yǒu shí lù zhī rì, nài hé qì zhī? mǔ jìng bù xǔ. méi zhì wèi jiā, yǐ hán mǔ xiè jué zhī yán gào zhī yún lián.
且說賀六渾依身尉家,日漸長大。魁偉有度,容貌端嚴,眉目如畫。居常食不立進,言不妄發。尉景夫婦愛之如子。七歲教之從學,十歲教以武藝。膂力過人,精通騎射,遂習 鮮卑之俗。年十五雲蓮欲為聘婦。有與六渾同學者名韓軌,其妹曰俊英,甚有顏色。雲蓮遣媒求之,韓母謂媒曰:「吾聞高郎貧甚,依尉家存活。其父浮蕩廢家,其子亦必不能成器。吾女豈可嫁之。」韓軌私向母道:「母言差矣。吾觀朔州富家子弟,皆不及賀六渾。此子必有食祿之日,奈何棄之?」母竟不許。媒至尉家,以韓母謝絕之言告知雲蓮。
yún lián nù dào: rú hé qīng liàng wú dì ruò cǐ? suì yǐ gào huān. huān yì nù dào: dà zhàng fū hé huàn wú qī, zǐ wù yǐ wèi yōu yě. dàn wú zài cǐ bèi rén qīng báo, jīn yù bié zǐ guī jiā, tú yī chū tóu rì zi.
雲蓮怒道:「如何輕量吾弟若此?」遂以告歡。歡亦怒道:「大丈夫何患無妻,姊勿以為憂也。但吾在此被人輕薄,今欲別姊歸家,圖一出頭日子。」
yún lián wén qí yào guī, bù jué liú lèi dào: rǔ suī cōng jùn, qí rú nián shàng yòu hé? liù hún yì xià lèi dào: zǐ yóu mǔ yě, hé rěn qīng bié. dàn wú yì yǐ jué, bù néng zài liú yǐ. shí wèi jǐng yǐ wèi huái shuò zhèn duì zhǔ, dào jiā jiàn qī zǐ yǒu lèi róng, wèn zhī qí gù, yuē: wú fú yǎng liù hún shí wǔ nián yǐ. jīn yù guī qù, wú yì bù biàn qiáng liú. dàn nián jì shàng xiǎo, bù néng rú xiān bēi rén shā rén zhàn dòu wèi shì. qī yuē: cǐ zi shī yú cí yǎng, rì hòu dāng shǐ jīng yíng jiā yè, hé yǐ zhàn dòu wèi? jǐng tàn yuē: rǔ fù rén bù shí dào lǐ. nán ér shēng tiān dì jiān, dāng shā zéi lì gōng, yǐ qǔ fù guì, nài hé qū qū qiú xiǎo lì hū! yán bà, yǐ gōng jiàn bǎo jiàn zèng zhī. liù hún zài bài ér shòu. suì qīn sòng liù hún guī jiā. shù jiàn zhī dà xǐ, wèi shì zhēn yuē: lèi rǔ duō yǐ. zhì jiǔ xiāng dài ér bié. zhào shì jiàn zhī yì xǐ, ài rú jǐ chū. yī rì, gāo huī cóng jīng shī huí, jiàn liù hún qì dù xuān áng, dà xǐ. xiāng jù shù yuè, ēn yì shén hòu. wén cháo tíng yǐ wǔ xuǎn qǔ rén, huī yù yǔ zhí jù wǎng. liù hún yǐ fù nián wǔ shí, yòu guān sī zhēng liú rén shén jí, bù gǎn xíng. huī nǎi dú wǎng, qí nián zhōng wǔ jǔ, shòu zhí yǔ lín tǒng qí. shù wén bào, hé jiā huān xǐ. liù hún zì cǐ yóu liè wèi shēng, yì xí qí shè.
雲蓮聞其要歸,不覺流淚道:「汝雖聰俊,其如年尚幼何?」六渾亦下淚道:「姊猶母也,何忍輕別。但吾意已決,不能再留矣。」時尉景已為懷朔鎮隊主,到家見妻子有淚容,問知其故,曰:「吾扶養六渾十五年矣。今欲歸去,吾亦不便強留。但年紀尚小,不能如鮮卑人殺人戰鬥為事。」妻曰:「此子失於慈養,日後當使經營家業,何以戰鬥為?」景嘆曰:「汝婦人不識道理。男兒生天地間,當殺賊立功,以取富貴,奈何區區求小利乎!」言罷,以弓箭寶劍贈之。六渾再拜而受。遂親送六渾歸家。樹見之大喜,謂士真曰:「累汝多矣。」置酒相待而別。趙氏見之亦喜,愛如己出。一日,高徽從京師回,見六渾氣度軒昂,大喜。相聚數月,恩義甚厚。聞朝廷以武選取人,徽欲與侄俱往。六渾以父年五十,又官司征流人甚急,不敢行。徽乃獨往,其年中武舉,授職羽林統騎。樹聞報,合家歡喜。六渾自此遊獵為生,益習 騎射。
zài shuō dài jùn píng chéng běn xì wèi zhī jiù dōu, cháo tíng gōng què wáng hóu guì qī zhī jiā jiē zài qí nèi. shí shān mán fǎn luàn, yún shuò èr zhōu cháng bèi gōng lüè. shuò zhōu guān lì xī fā liú rén dāng jūn, yǐ wèi píng chéng. liù hún nián yǐ èr shí, dài fù wǎng píng chéng yīng yì. xiān shì píng chéng yǒu fù hù lóu tí, jiā cái bǎi wàn, tóng pú qiān yú, xìng kāng kǎi, hǎo zhōu jí rén. shì dài fū duō chēng zhī. tài wǔ huáng dì shí yǐ gōng fēng zhēn dìng hóu. zhǎng zi xí jué, cì zǐ suí jià luò yáng. yòu zǐ yuē nèi gàn, yì dé wǔ zhí. bié jū yú bái dào cūn nán, diāo liáng huà dòng, huā mù yuán tíng, nǐ yú gōng hóu. zhèng shì xī shì shēng nǚ yuē huì jūn, guī duàn róng wèi qī. jì qǔ yáng shì shēng nǚ yuē zhāo jūn, nán yuē lóu zhāo. yòu qiè wáng shì shēng nán míng lóu xiǎn, qiè lǐ shì shēng nǚ yuē ài jūn. zhāo jūn xiàng mào duān yán, yòu yǒu yì shí, nèi gàn fū fù yóu ài zhī. yī rì, yù tàn qí xiōng zhēn dìng hóu, qiè qí juàn shǔ dào píng chéng lái, tóng pú chē mǎ wú shù. zhèng zhí mán kòu zuò luàn, zhèn jiāng duàn zhǎng bǎ shǒu mén jìn shén yán. nèi gàn zhì, rì yǐ wǎn, bù dé rù. zhēn dìng hóu wén zhī, qīn zì shàng chéng yǔ zhèn jiāng shuō le, suì kāi guān fàng rù. nèi gàn yǔ fū rén zǐ nǚ zhǐ de yī qí dēng chéng, yǔ zhēn dìng hóu zhèn jiāng xiāng jiàn. yīn chē qí shàng wèi jǐn rù, gù zài chéng shàng shǎo zuò. sī shí liù hún dāng jūn, zhí dāo shì lì zhèn jiāng zhī cè. zhāo jūn gù jiàn, bù jué chī jīng, zì cǔn dào: cǐ zi shēn ruò shān lì, yǎn rú shǔ xīng, bí zhí kǒu fāng, tóu shàng yǐn yǐn yǒu bái guāng lóng zhào, nǎi dà guì zhī xiāng. nú ruò jià le cǐ rén, bù wǎng wèi nǚ yī shì. rán shēn wèi nǚ zǐ, zěn hǎo wèn qí míng xìng. shǎo qǐng dìng hóu qǐ shēn, nèi gàn juàn shǔ yī tóng guī fǔ. dāng yè shè yàn guǎn dài. dìng hóu jiàn zhāo jūn róng mào chāo qún, wèi nèi gàn yuē: zhí nǚ róng mào ruò cǐ, xū zé jiā xù, fēi wáng hóu guì qī fù jiā zǐ dì, bù kě qīng xǔ. zhāo jūn cǐ shí zhèng yù shí yīng xióng yú pín jiàn zhī zhōng, wén zhī mò rán bù yuè. kuǎn liú shù rì, nèi gàn yī jiā fù guī bái dào cūn.
再說代郡平城本系魏之舊都,朝廷宮闕、王侯貴戚之家皆在其內。時山蠻反亂,雲、朔二州常被攻掠。朔州官吏悉發流人當軍,以衛平城。六渾年已二十,代父往平城應役。先是平城有富戶婁提,家財百萬,僮僕千餘,性慷慨,好周急人。士大夫多稱之。太武皇帝時以功封真定侯。長子襲爵,次子隨駕洛陽。幼子曰內干,亦得武職。別居於白道村南,雕樑畫棟,花木園亭,擬於公侯。正室奚氏生女曰惠君,歸段榮為妻。繼娶楊氏生女曰昭君,男曰婁昭。又妾王氏生男名婁顯,妾李氏生女曰愛君。昭君相貌端嚴,幼有異識,內干夫婦尤愛之。一日,欲探其兄真定侯,挈其眷屬到平城來,僮僕車馬無數。正值蠻寇作亂,鎮將段長把守門禁甚嚴。內干至,日已晚,不得入。真定侯聞知,親自上城與鎮將說了,遂開關放入。內干與夫人子女只得一齊登城,與真定侯、鎮將相見。因車騎尚未盡入,故在城上少坐。斯時六渾當軍,執刀侍立鎮將之側。昭君顧見,不覺吃驚,自忖道:「此子身若山立,眼如曙星,鼻直口方,頭上隱隱有白光籠罩,乃大貴之相。奴若嫁了此人,不枉為女一世。」然身為女子,怎好問其名性。少頃定侯起身,內干眷屬一同歸府。當夜設宴管待。定侯見昭君容貌超群,謂內干曰:「侄女容貌若此,須擇佳婿,非王侯貴戚、富家子弟,不可輕許。」昭君此時正欲識英雄於貧賤之中,聞之默然不悅。款留數日,內干一家復歸白道村。
zhāo jūn huí lái, yī xīn cháng niàn zhí dāo jūn shì, kǔ wú zōng jī kě fǎng, chàng wàng zhī huái shí xíng yán miàn. hòu yǒu lái yì qīn zhě, nèi gàn yù chéng, zé zhāo jūn yōu mèn bù shí. fù mǔ zhī qí bù yuàn, zhì zhī. rú cǐ shù cì, mò cè qí yì. shì bì lán chūn xìng líng lì, jiàn zhāo jūn chóu huái bù fàng, sī yǔ zhāo jūn dào: xiǎo jiě yǒu hé xīn shì, yù yù ruò cǐ? jīn rì wú rén zài cǐ, hé bù duì xiǎo bì yī shuō, yǐ fēn zhǔ yōu. zhāo jūn jiàn wèn, tàn kǒu qì dào: wǒ qǐ bù zhī nǚ zǐ zhōng shēn bù kě zì zhǔ. dàn suǒ guī fēi rén, yī shēng mái méi, gù shì jià yī háo jié zhī shì fāng chēng wú huái. qián dào píng chéng, rǔ bù jiàn yī zhí dāo jūn shì hū? cǐ zhēn jīn zhī háo jié yě. wú yù yǐ shēn guī zhī, dàn wèi shí qí xìng míng jū zhǐ, gù xīn cháng bù lè. rǔ néng wèi wú fǎng qí xià luò, biàn kě fēn wú yōu yǐ. lán chūn xiào dào: xiǎo bì yì céng jiàn zhī. ruò guǒ yīn yuán, zì rán fǎng de zháo, xiǎo jiě hé bì yōu xīn. què àn sī: cǐ zi wú céng jiàn zhī, róng mào suī hǎo, nán dào fù jiā zǐ dì dào bù jí tā, xiǎo jiě rú hé xiǎng yào jià tā? qiě jūn shì shén duō, hé cóng fǎng chù? yī rì, ǒu zhì wài xiāng, tīng jiàn zhòng rén fēn fēn shuō dào: mán kòu píng le, shǒu chéng jūn shì dōu yǐ huí jiā. lán chūn dào: cǐ chù yì yǒu dāng jūn de me? zhòng rén dào: zěn me méi yǒu? xī lín gāo shù zhī zǐ hè liù hún cái qù dāng jūn ér huí. lán chūn àn xiǎng dào: xiǎo jiě kàn zhòng zhě mò fēi jiù shì cǐ rén? wǒ qù yī kàn biàn zhī. suì qiāo qiāo zǒu zhì gāo jiā. zhào shì jiàn zhī, biàn wèn: xiǎo niáng zǐ hé lái? lán chūn dào: wú shì lóu jiā shǐ nǚ. wén nǐ jiā dà guān rén jiě yì ér huí, lái wèn mán kòu píng dìng xiāo xī. liù hún zhèng zài fáng zhōng zǒu chū, lán chūn yī jiàn, guǒ shì cǐ rén.
昭君回來,一心常念執刀軍士,苦無蹤跡可訪,悵望之懷時形顏面。後有來議親者,內干欲成,則昭君憂悶不食。父母知其不願,置之。如此數次,莫測其意。侍婢蘭春性伶俐,見昭君愁懷不放,私語昭君道:「小姐有何心事,鬱郁若此?今日無人在此,何不對小婢一說,以分主憂。」昭君見問,嘆口氣道:「我豈不知女子終身不可自主。但所歸非人,一生埋沒,故誓嫁一豪傑之士方稱吾懷。前到平城,汝不見一執刀軍士乎?此真今之豪傑也。吾欲以身歸之,但未識其姓名居止,故心常不樂。汝能為吾訪其下落,便可分吾憂矣。」蘭春笑道:「小婢亦曾見之。若果姻緣,自然訪得着,小姐何必憂心。」卻暗思:「此子吾曾見之,容貌雖好,難道富家子弟倒不及他,小姐如何想要嫁他?且軍士甚多,何從訪處?」一日,偶至外廂,聽見眾人紛紛說道:「蠻寇平了,守城軍士都已回家。」蘭春道:「此處亦有當軍的麼?」眾人道:「怎麼沒有?西鄰高樹之子賀六渾才去當軍而回。」蘭春暗想道:「小姐看中者莫非就是此人?我去一看便知。」遂悄悄走至高家。趙氏見之,便問:「小娘子何來?」蘭春道:「吾是婁家使女。聞你家大官人解役而回,來問蠻寇平定消息。」六渾正在房中走出,蘭春一見,果是此人。
guān qí xiàng mào bù fán, jiǎ wèn shù yǔ biàn cí ér qù. qí mèi yún jī sòng chū. lán chūn yuē: nǐ xiōng yǒu sǎo fǒu?
觀其相貌不凡,假問數語便辭而去。其妹雲姬送出。蘭春曰:「你兄有嫂否?」
yuē: wèi qǔ. wèn: nián jǐ hé? yuē: èr shí suì. lán chūn huí lái, máng bào yú zhāo jūn dào: nà rén wú yǐ fǎng zhe, nǎi shì xī lín zhī zǐ, xìng gāo míng huān, yòu míng hè liù hún. xiàng mào guǒ rán bù fán, dàn jiā pín rú xǐ, kǒng bù biàn yǔ xiǎo jiě wèi ǒu. zhāo jūn wén zhī, xǐ yuē: wú shì jì yǐ.
曰:「未娶。」問:「年幾何?」曰:「二十歲。」蘭春回來,忙報於昭君道:「那人吾已訪着,乃是西鄰之子,姓高名歡,又名賀六渾。相貌果然不凡,但家貧如洗,恐不便與小姐為耦。」昭君聞之,喜曰:「吾事濟矣。」
nǎi mìng lán chūn tōng yì liù hún, jiào tā yāng méi qiú qǔ. lán chūn dào: zhè què bù kě. xiǎo jiě shēn guī xiù zhì, bǎo shēn rú yù. ruò shǐ xiǎo bì jì jiǎn chuán shū, yī dàn shì lù, bù dàn xiǎo jiě fāng míng yǒu diàn, xiǎo bì yì sǐ wú zàng shēn zhī dì. yuàn xiǎo jiě sān sī. zhāo jūn dào: wú qǐ sī tú gǒu hé zhě, zhǐ kǒng cǐ shēn mái méi yú yōng cái zhī shǒu, gù yù jià zhī, yǐ shēn jǐ zhì. nǐ ruò bù zūn wǒ mìng, zé wù wú zhōng shēn yǐ. lán chūn kǒng fú xiǎo jiě yì, nǎi yīng nuò. shǎo qǐng, yáng shì yuàn jūn dào fáng, wèi zhāo jūn yuē: jīn yǒu huái shuò jiāng duàn zhǎng, qián zài píng chéng céng jiàn rǔ miàn, jīn tuō méi dào lái, wèi qí zhǎng zi duàn níng qiú hūn. cǐ zi nián fāng shí qī, cái mào jiā jùn. rǔ diē yǒu yì xǔ zhī, nǐ yì xià rú hé? zhāo jūn bù dá. wèn zhī zài sān, zhōng bù yī yǔ.
乃命蘭春通意六渾,教他央媒求娶。蘭春道:「這卻不可。小姐深閨秀質,保身如玉。若使小婢寄柬傳書,一旦事露,不但小姐芳名有玷,小婢亦死無葬身之地。願小姐三思。」昭君道:「吾豈私圖苟合者,只恐此身埋沒於庸才之手,故欲嫁之,以伸己志。你若不遵我命,則誤吾終身矣。」蘭春恐拂小姐意,乃應諾。少頃,楊氏院君到房,謂昭君曰:「今有懷朔將段長,前在平城曾見汝面,今托媒到來,為其長子段寧求婚。此子年方十七,才貌佳俊。汝爹有意許之,你意下如何?」昭君不答。問之再三,終不一語。
hū yī rì huì jūn guī, yòu yán píng chéng liú kù rén fù nǐ wáng hóu, wèi qí cì zǐ qiú hūn yú mèi. nèi gàn fū fù yuē: háo mén qiú hūn zhě shén duō, guān rǔ mèi zhī yì zhōng bù yù jiù, rǔ wèi wú xì wèn zhī. huì jūn jìn fáng jiàn mèi, xì kòu qí bù yù duì hūn zhī gù. zhāo jūn yuē: xiǎo mèi nián yòu, bù yù yuǎn lí fù mǔ ěr.
忽一日惠君歸,又言平城劉庫仁富擬王侯,為其次子求婚於妹。內干夫婦曰:「豪門求婚者甚多,觀汝妹之意終不欲就,汝為吾細問之。」惠君進房見妹,細叩其不欲對婚之故。昭君曰:「小妹年幼,不欲遠離父母耳。」
huì jūn xìn yǐ wèi rán. huì jūn zǒu chū, zhāo jūn sī yǔ lán chūn dào: shì jí yǐ, rǔ sù wèi wǒ tú zhī.
惠君信以為然。惠君走出,昭君私語蘭春道:「事急矣,汝速為我圖之。」
lán chūn fèng mìng, qián shēn zǒu zhì gāo jiā. zhèng zhí liù hún dú lì táng shàng, jiàn lán chūn zhì, wèn yǒu hé shì dào cǐ.
蘭春奉命,潛身走至高家。正值六渾獨立堂上,見蘭春至,問有何事到此。
lán chūn qīng yǔ dào: wú xiǎo jiě yǒu huà zhì yì láng jūn, gǎn qiú jiè yī bù shuō huà. liù hún tuì bù ér rù, lán chūn suí zhì pì suǒ, xì jiāng zhāo jūn zhī yì gào zhī. liù hún yuē: pín fù xiāng xuán, nán yú qǐ kǒu. zhì yì nǐ zhǔ, liù hún bù néng cóng mìng. lán chūn guī, yǐ liù hún zhī yán gào zhī zhāo jūn. zhāo jūn dào: wú fáng, bǐ wèi pín, gù bù gǎn qiú hūn. wǒ yǐ sī cái zèng zhī rú hé? suì qǔ chì jīn shí dìng zhū bǎo yī bāo, mìng lán chūn sòng qù. shí wài táng zhèng zhí yàn huì, jiā zhōng máng luàn, lán chūn chéng biàn lái zhì gāo jiā, zǒu rù shū fáng, jiàn huān dú zuò, jiāng jīn bǎo fàng yú zhuō shàng, yuē: cǐ wù wèi jūn nà pìn zhī zī. yán bì jí qù. liù hún yòu jīng yòu yí, kǒng pà rén jiàn, zhǐ de shōu cáng xiāng zhōng. gài liù hún yǔ zhāo jūn suī zài píng chéng lüè jiàn qí róng mào, chū wú ài mù zhī yì, jīn jiàn zhāo jūn shǔ yì yú jǐ, xīn shàng wěi jué bù xià. yòu niàn: qián yuán fēn dìng, yì wèi kě zhī. dài bǐng zhī fù mǔ, yāng méi qiú hé biàn liǎo. dàn wèi shí liǎng xià liáng yuán bì jìng chéng yǔ bù chéng, qiě tīng xià huí xì shuō.
蘭春輕語道:「吾小姐有話致意郎君,敢求借一步說話。」六渾退步而入,蘭春隨至僻所,細將昭君之意告之。六渾曰:「貧富相懸,難於啟口。致意你主,六渾不能從命。」蘭春歸,以六渾之言告知昭君。昭君道:「無妨,彼為貧,故不敢求婚。我以私財贈之如何?」遂取赤金十錠、珠寶一包,命蘭春送去。時外堂正值宴會,家中忙亂,蘭春乘便來至高家,走入書房,見歡獨坐,將金寶放於桌上,曰:「此物為君納聘之資。」言畢即去。六渾又驚又疑,恐怕人見,只得收藏箱中。蓋六渾與昭君雖在平城略見其容貌,初無愛慕之意,今見昭君屬意於己,心上委決不下。又念:「前緣分定,亦未可知。待稟知父母,央媒求合便了。」但未識兩下良緣畢竟成與不成,且聽下回細說。