dào shì tiān dì jiān běn rán zhī dào, bú shì yīn rén zuò gōng fu chù lùn. dé biàn shì jiù rén zuò gōng fu chù lùn. dé shì xíng shì dào ér shí yǒu de yú wú xīn zhě, gù wèi zhī dé. hé wèi xíng shì dào ér shí yǒu de yú wú xīn? rú shí néng shì qīn, biàn shì cǐ xīn shí dé zhè xiào. shí néng shì xiōng, biàn shì cǐ xīn shí dé zhè tì. dà gài dé zhī yī zì, shì jiù rén zuò gōng fu yǐ dào chù lùn, nǎi shì zuò gōng fu shí yǒu de zhī yú yǐ le, bú shì jiù fāng zuò gōng fu shí shuō.
道是天地間本然之道，不是因人做工夫處論。德便是就人做工夫處論。德是行是道而實有得於吾心者，故謂之德。何謂行是道而實有得於吾心？如實能事親，便是此心實得這孝。實能事兄，便是此心實得這悌。大概德之一字，是就人做工夫已到處論，乃是做工夫實有得之於已了，不是就方做工夫時說。

dà gài dé zhě, de yě, bù néng lí dé yī gè dé zì. gǔ jīng shū suī shì duō jiù zuò gōng fu shí yǒu de shàng shuō, rán yì yǒu jiù běn yuán lái lì shàng lùn. rú suǒ wèi míng dé zhě, shì rén shēng suǒ de yú tiān, běn lái guāng míng zhī lǐ jù zài wú xīn zhě, gù wèi zhī míng dé. rú hái tí zhī tóng, wú bù zhī ài qīn jìng xiōng, cǐ biàn shì de yú tiān běn míng chù. yǒu suǒ wèi dá dé zhě, shì gǔ jīn tiān xià rén xīn zhī suǒ tóng dé, gù yǐ dá yán zhī. yǒu suǒ wèi yì dé zhě, shì de tiān lǐ zhī cuì měi, gù yǐ yì yán zhī. yòu yǒu suǒ wèi dé xìng zhě, yì zhǐ shì zài wǒ suǒ de yú tiān zhī zhèng lǐ, gù wèi zhī dé xìng. yòu yǒu suǒ wèi tiān dé zhě, zì tiān ér yán, zé cǐ lǐ gōng gòng, zài tiān de zhī, wèi tiān dé qí dào liú xíng fù yǔ, wèi wù zhī suǒ de, yì wèi zhī tiān dé. ruò jiù rén lùn, zé rén dé tiān zhī lǐ yǐ shēng, yì wèi zhī tiān dé qí suǒ wèi chún dé tiān lǐ zhī zhēn, ér wú rén wěi zhī zá, yì wèi zhī tiān dé.
大概德者，得也，不能離得一個得字。古經書雖是多就做工夫實有得上說，然亦有就本原來歷上論。如所謂明德者，是人生所得於天，本來光明之理具在吾心者，故謂之明德。如孩提之童，無不知愛親敬兄，此便是得於天本明處。有所謂達德者，是古今天下人心之所同得，故以達言之。有所謂懿德者，是得天理之粹美，故以懿言之。又有所謂德性者，亦只是在我所得於天之正理，故謂之德性。又有所謂天德者，自天而言，則此理公共，在天得之，為天德；其道流行賦予，為物之所得，亦謂之天德。若就人論，則人得天之理以生，亦謂之天德；其所為純得天理之真，而無人偽之雜，亦謂之天德。

dào yǔ dé bú shì pàn rán èr wù, dà dǐ dào shì gōng gòng dǐ, dé shì shí dé yú shēn, wèi wǒ suǒ yǒu dǐ.
道與德不是判然二物，大抵道是公共底，德是實得於身，為我所有底。