gāo zǔ xià
高祖下

yǒng dìng yuán nián dōng shí yuè yǐ hài, gāo zǔ jí huáng dì wèi yú nán jiāo, chái liáo gào tiān yuē: huáng dì chén bà xiān, gǎn yòng xuán mǔ zhāo gào yú huáng huáng hòu dì: liáng shì yǐ pǐ bō jiàn zhēn, lì yùn yǒu jí, qīn ruò tiān yīng, yǐ mìng yú bà xiān. fū zhào yǒu zhēng mín, nǎi shù sī mù, xuǎn xián yǔ néng, wèi cháng jué xìng. fàng xūn zhòng huá zhī shì, xián wú yì yú shòu zhōng, dāng tú diǎn wǔ zhī jūn, suī yǒu xīn yú yī ràng, jiē yǐ yīng cái chù wàn chéng, gāo xūn yù sì hǎi, gù néng dà bì qián shǒu, guāng zhái qū xiàn. yǒu liáng mò yùn, réng yè gòu tún, xūn chǒu píng líng, jiǔ yí shén qì, chéng shèng zài wài, fēi néng sì xià, tiān wèi huǐ huò, fù lí kòu nì, dí sì fèi chù, zōng zhī jiàn zhà, tiān dì dàng fù, jì gāng mǐn jué. bà xiān yuán chū tóu mèi, dà zhěng héng liú, zhòng jǔ yì bīng, shí kān duō nán, fèi wáng lì dì, shí yǒu jué gōng, ān guó dìng shè, yòng jǐn qí lì. shì wèi xiǎo kāng, fāng qī dà dào. jì ér yān yún biǎo sè, rì yuè chéng ruì, wěi jù dōng jǐng, lóng jiàn qiào bāng, chú jiù bù xīn, jí zhāng xuán xiàng, qiān yú shì xià, qiě xié ōu gē, jiǔ yù bā huāng, tóng bù zhōng kuǎn, bǎi shén qún sì, jiē yǒu chéng yuàn. liáng dì gāo xiè wàn bāng, shòu yǐ dà bǎo, bà xiān zì wéi fěi bó, ràng dé bù sì, zhì yú zài sān, cí fú huò xǔ. qiān yǐ bǎi xìng xū zhǔ, wàn jī nán kuàng, huáng líng juàn mìng, fēi kě qiān jù. wèi tiān zhī wēi, yòng yīng jiā zuò, yǒng yán sù zhì, néng wú cán dé. jìng jiǎn yuán chén, shēng tán shòu chán, gào lèi shàng dì, yòng dá mín xīn, yǒng bǎo yú wǒ yǒu chén. wéi míng líng shì xiǎng! xiān shì fēn wù, zhòu yè huì míng, zhì yú shì rì, jǐng qì qīng yàn, shí zhě zhī yǒu tiān dào yān. lǐ bì, yú jià hái gōng, lín tài jí qián diàn. zhào yuē: wǔ dé gèng yùn, dì wáng suǒ yǐ yù tiān, sān zhèng xiāng yīn, xià yīn suǒ yǐ zǎi shì, suī sè fēn cí hàn, shí yì wén zhì, yī ràng zhēng fá, qì yòng cān chà, ér yù dé zhèn mín, yì guī yī kuí. zhèn yǐ guǎ mèi, shí shǔ jiān wēi, guó bù lǚ tún, tiān wéi sān jué, sì qín xiān hòu, zhěng jué héng liú, jí jiāng shuài zhī gōng, jiān měng shì zhī lì, yī kuāng tiān xià, zài zào qián lí. liáng shì yǐ tiān lù yǒng zhōng, lì shù yōu zài, zūn yǔ néng zhī diǎn, jí dà mìng yú zhèn gōng. gù wéi fēi dé, cí bù huò liàng, shì cóng tiān juàn, fǔ xié mín xīn, shòu zhōng wén zǔ, shēng yīn shàng dì, jì jī bǎi wáng, jūn lín wàn yǔ, ruò shè chuān shuǐ, wǎng zhī yōu jì. bǎo yè chū jiàn, huáng zuò wéi xīn, sī bǐ huì zé, tán bèi yì zhào. kě dà shè tiān xià, gǎi liáng tài píng èr nián wèi yǒng dìng yuán nián. cì mín jué èr jí, wén wǔ èr děng. guān guǎ gū dú bù néng zì cún zhě rén gǔ wǔ hú. bū zū sù zhài, jiē wù fù shōu. qí yǒu fàn xiāng lǐ qīng yì zāng wū yín dào zhě, jiē xǐ chú xiān zhù, yǔ zhī gēng shǐ. zhǎng tú chì xì, tè jiē yuán zhī. wáng guān shī jué, jìn gù duó láo, yī yī jiù diǎn. yòu zhào yuē: lǐ chén qǐ sòng, shī yǒng èr kè, fú chén zhī zhòng, lì dài sī dūn. liáng shì qīn ruò rén qí, xiàn zhāng zài xī, jì hé shěn bì, gāo xiè wàn bāng, máo fù suǒ jiā, yí zūn jiù diǎn. qí yǐ jiāng yīn jùn fèng liáng zhǔ wèi jiāng yīn wáng, xíng liáng zhēng shuò, chē qí fú sè, yī yī qián zhǔn, gōng guǎn zī dài, wù jǐn yōu lóng. yòu zhào liáng huáng tài hòu wèi jiāng yīn guó tài fēi, huáng hòu wèi jiāng yīn guó fēi. yòu zhào bǎi sī yī wèi shè zhí. bǐng zǐ, yú jià xìng zhōng shān cí dì miào. wù yín, yú jià xìng huá lín yuán, qīn lǎn cí sòng, lín shè qiú tú. jǐ mǎo, fēn qiǎn dà shǐ xuān láo sì fāng, xià xǐ shū chì zhōu jùn yuē: fū sì wáng gé dài, shāng zhōu suǒ yǐ yīng tiān, wǔ shèng xiāng tuī, xuān xī suǒ yǐ dāng yùn. liáng dé bù zào, sàng luàn jī nián, dōng xià bēng téng, xī dōu dàng fù. xiāo bó gàn jì, fēi wéi zhào lún, hóu jǐng tāo tiān, yú yú liú zài. zhēn yáng fǎn cuàn, zéi yuē lián bīng, jiāng zuǒ lèi shǔ yú xiān bēi, jīn líng jiǔ fēi yú liáng guó. zì yǒu yīn yūn hùn dùn zhī shì, lóng tú fèng jì zhī qián, dōng hàn xìng píng zhī, xī cháo yǒng jiā zhī luàn, tiān xià fēn bēng, wèi yǒu ruò yú liáng cháo zhě yě. zhèn yǐ xū báo, shǔ dāng xìng yùn, zì xī dēng yōng, shǒu qīng zhū yuè, xú mén làng pō, mí bù zhēng xíng, fú hǎi chéng shān, suǒ zài kān dìng. mào shuò fēng chén, chěng chí shī lǚ, liù yán liáng sì, shí jiǎn qiáng kòu, qǐ yuē rén móu, jiē yóu tiān qǐ. liáng shì yǐ tiān lù sī gǎi, qī yùn yǒng zhōng, qīn ruò táng yú, tuī qí dǐng yù, zhèn dōng xī tuì ràng, bài shǒu chén cí, bì shùn zi yú jī shān zhī yáng, qiú zhī bó yú cāng zhōu zhī yě, ér gōng qīng dūn bī, lǜ tǔ qiào huáng, tiān mìng nán jī, suì xiǎng jiā zuò. jīn yuè yǐ hài, shēng lǐ tài tán, yán niàn qiān tóng, dàn yǒu cán dé. zì liáng shì jiāng mò, pín yuè kàng yáng, huǒ yùn sī zhōng, qiū lín yǎn jiàng. yì rì chéng lǐ, yuán qiū sù shè, āi yún wǎn jì, xīng xiàng yè zhāng. cháo jǐng zhòng lún, xuàn sān wēi zhī gāo lù, chén guāng hé bì, dài wǔ sè zhī qīng yún. gù wéi guǎ báo, mí cán xiū zhǐ, mèi dàn pī xiǎn, fāng sī zhì zhì. qīng děng yōng máo fāng yuè, xiāng rèn gǔ gōng, pōu fú míng shǒu, fāng jì xù yǐn. wáng lì wéi xīn, niàn yǒu xīn qìng, xiǎng shēn qiú mín mò, wù zài lián píng, ài huì yǐ fǔ gū pín, wēi xíng yǐ yù qiáng huá. ruò yǒu huán pú zhī dào, huò fàn róng shāng, shān gǔ zhī qiú, shàn qiáng yōu xiǎn, jiē cóng sì shè, xián shǐ zhī wén. rú huò mí tú, bǐ zài wú dài. jīn qiǎn shǐ rén jù xuān wǎng zhǐ, niàn sī shàn zhèng, fù cǐ xū huái. gēng chén, zhào chū fó yá yú dù lǎo zhái, jí sì bù shè wú zhē dà huì, gāo zǔ qīn chū què qián lǐ bài. chū, qí gù sēng tǒng fǎ xiàn yú wū chán guó dé zhī, cháng zài dìng lín shàng sì, liáng tiān jiān mò, wèi shè shān qìng yún sì shā mén huì xìng bǎo cáng, huì xìng jiāng zhōng, yǐ shǔ dì huì zhì, chéng shèng mò, huì zhì mì sòng yú gāo zǔ, zhì shì nǎi chū. xīn sì, zhuī zūn huáng kǎo yuē jǐng huáng dì, miào hào tài zǔ huáng bǐ dǒng tài fū rén yuē ān huáng hòu. zhuī shì qián fū rén qián shì hào wèi zhāo huáng hòu, shì zǐ kè wèi xiào huái tài zǐ. lì fū rén zhāng shì wèi huáng hòu. guǐ wèi, zūn jǐng dì líng yuē ruì líng, zhāo huáng hòu líng yuē jiā líng, yī liáng chū yuán líng gù shì. lì shān dìng láng, zhì dìng lǜ lìng. wù zǐ, qiān jǐng huáng dì shén zhǔ fù yú tài miào. xīn mǎo, yǐ zhōng quán jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī dān yáng yǐn wáng chōng wèi zuǒ guāng lù dài fū. guǐ sì, zhuī zèng huáng xiōng liáng gù sàn qí cháng shì píng běi jiāng jūn yǎn zhōu cì shǐ zhǎng chéng xiàn gōng dào tán biāo qí dà jiāng jūn tài wèi, fēng shǐ xìng jùn wáng dì liáng gù shì zhōng biāo qí jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ wǔ kāng xiàn hóu xiū xiān chē qí dà jiāng jūn sī tú, fēng nán kāng jùn wáng. shì yuè, xī tǎo dū du zhōu wén yù hóu ān dōu yú yǐng zhōu bài jī, qiú yú wáng lín. shí yī yuè bǐng shēn, zhào yuē: dōng dōu qí guó, yì nǎi qīn xián, xī hàn chéng yáng, shì jiān gōng liè. sàn qí cháng shì shǐ chí jié dū du huì jī děng shí jùn zhū jūn shì xuān yì jiāng jūn huì jī tài shǒu zhǎng chéng xiàn hóu qiàn, xué shàng qīng yōu, shén yǔ níng zhèng, wén cān lǐ lè, wǔ dìng yāo fēn, xīn lì móu yóu, wèi jiā zhì guó, yōng máo zuò shǒu, qī yuè yǒu chéng, pì bǐ guān hé, gōng yú xiāo kòu, huán pú zhī dào, zì fǎn gēng nóng, huáng zhú zhī háo, yòng bǐng shēng shuò. zhèn yǐ xū guǎ, shǔ dāng xìng yùn, tí bǐ sān chǐ, bīn yú sì mén, wáng yè jiān nán, lài hū cǐ zi, yí lóng shàng jué, chēng shì yuán gōng. kě fēng lín chuān jùn wáng, yì èr qiān hù. xiōng zi liáng zhōng shū shì láng xū xí fēng shǐ xìng wáng, dì zǐ liáng zhōng shū shì láng tán lǎng xí fēng nán kāng wáng, lǐ zhì yī tóng zhèng wáng. jǐ hài, gān lù jiàng yú zhōng shān sōng lín, mí mǎn yán gǔ. gēng zi, kāi shàn sì shā mén cǎi zhī yǐ xiàn, chì bān cì qún chén. bǐng chén, yǐ zhèn xī jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ xú dù wèi zhèn yòu jiāng jūn lǐng jūn jiāng jūn. gēng shēn, jīng shī dà huǒ. shí èr yuè gēng chén, huáng hòu yè tài miào.
永定元年冬十月乙亥，高祖即皇帝位於南郊，柴燎告天曰：「皇帝臣霸先，敢 用玄牡昭告於皇皇后帝：梁氏以圮剝荐臻，歷運有極，欽若天應，以命於霸先。夫 肇有烝民，乃樹司牧，選賢與能，未常厥姓。放勛、重華之世，咸無意於受終，當 塗、典午之君，雖有心於揖讓，皆以英才處萬乘，高勛御四海，故能大庇黔首，光 宅區縣。有梁末運，仍葉遘屯，獯丑憑陵，久移神器，承聖在外，非能祀夏，天未 悔禍，復罹寇逆，嫡嗣廢黜，宗枝僭詐，天地盪覆，紀綱泯絕。霸先爰初投袂，大 拯橫流，重舉義兵，實戡多難，廢王立帝，實有厥功，安國定社，用盡其力。是謂 小康，方期大道。既而煙雲表色，日月呈瑞，緯聚東井，龍見譙邦，除舊布新，即 彰玄象，遷虞事夏，且協謳歌，九域八荒，同布衷款，百神群祀，皆有誠願。梁帝 高謝萬邦，授以大寶，霸先自惟菲薄，讓德不嗣，至於再三，辭弗獲許。僉以百姓 須主，萬機難曠，皇靈眷命，非可謙拒。畏天之威，用膺嘉祚，永言夙志，能無慚 德。敬簡元辰，升壇受禪，告類上帝，用答民心，永保於我有陳。惟明靈是饗！」 先是氛霧，晝夜晦冥，至於是日，景氣清晏，識者知有天道焉。禮畢，輿駕還宮， 臨太極前殿。詔曰：「五德更運，帝王所以御天，三正相因，夏、殷所以宰世，雖 色分辭翰，時異文質，揖讓征伐，迄用參差，而育德振民，義歸一揆。朕以寡昧， 時屬艱危，國步屢屯，天維三絕，肆勤先後，拯厥橫流，藉將帥之功，兼猛士之力， 一匡天下，再造黔黎。梁氏以天祿永終，歷數攸在，遵與能之典，集大命於朕躬。 顧惟菲德，辭不獲亮，式從天眷，俯協民心，受終文祖，升禋上帝，繼跡百王，君 臨萬宇，若涉川水，罔知攸濟。寶業初建，皇祚惟新，思俾惠澤，覃被億兆。可大 赦天下，改梁太平二年為永定元年。賜民爵二級，文武二等。鰥寡孤獨不能自存者 人谷五斛。逋租宿債，皆勿復收。其有犯鄉里清議贓污淫盜者，皆洗除先注，與之 更始。長徒敕系，特皆原之。亡官失爵，禁錮奪勞，一依舊典。」又詔曰：「《禮》 陳杞、宋，《詩》詠二客，弗臣之重，歷代斯敦。梁氏欽若人祇，憲章在昔，濟河 沈璧，高謝萬邦，茅賦所加，宜遵舊典。其以江陰郡奉梁主為江陰王，行梁正朔， 車旗服色，一依前准，宮館資待，務盡優隆。」又詔梁皇太后為江陰國太妃，皇后 為江陰國妃。又詔百司依位攝職。丙子，輿駕幸鐘山祠帝廟。戊寅，輿駕幸華林園， 親覽詞訟，臨赦囚徒。己卯，分遣大使宣勞四方，下璽書敕州郡曰：「夫四王革代， 商、周所以應天，五勝相推，軒、羲所以當運。梁德不造，喪亂積年，東夏崩騰， 西都盪覆。蕭勃干紀，非唯趙倫，侯景滔天，逾於劉載。貞陽反篡，賊約連兵，江 左累屬於鮮卑，金陵久非於梁國。自有氤氳混沌之世，龍圖鳳紀之前，東漢興平之， 西朝永嘉之亂，天下分崩，未有若於梁朝者也。朕以虛薄，屬當興運，自昔登庸， 首清諸越，徐門浪泊，靡不征行，浮海乘山，所在戡定。冒朔風塵，騁馳師旅，六 延梁祀，十翦強寇，豈曰人謀，皆由天啟。梁氏以天祿斯改，期運永終，欽若唐、 虞，推其鼎玉，朕東西退讓，拜手陳辭，避舜子於箕山之陽，求支伯於滄洲之野， 而公卿敦逼，率土翹惶，天命難稽，遂享嘉祚。今月乙亥，升禮太壇，言念遷桐， 但有慚德。自梁氏將末，頻月亢陽，火運斯終，秋霖奄降。翌日成禮，圓丘宿設， 埃雲晚霽，星象夜張。朝景重輪，泫三危之膏露，晨光合璧，帶五色之卿雲。顧惟 寡薄，彌慚休祉，昧旦丕顯，方思至治。卿等擁旄方岳，相任股肱，剖符名守，方 寄恤隱。王歷惟新，念有欣慶，想深求民瘼，務在廉平，愛惠以撫孤貧，威刑以御 強猾。若有萑蒲之盜，或犯戎商，山谷之酋，擅強幽險，皆從肆赦，咸使知聞。如 或迷途，俾在無貸。今遣使人具宣往旨，念思善政，副此虛懷。」庚辰，詔出佛牙 於杜姥宅，集四部設無遮大會，高祖親出闕前禮拜。初，齊故僧統法獻於烏纏國得 之，常在定林上寺，梁天監末，為攝山慶雲寺沙門慧興保藏，慧興將終，以屬弟慧 志，承聖末，慧志密送於高祖，至是乃出。辛巳，追尊皇考曰景皇帝，廟號太祖； 皇妣董太夫人曰安皇后。追諡前夫人錢氏號為昭皇后，世子克為孝懷太子。立夫人 章氏為皇后。癸未，尊景帝陵曰瑞陵，昭皇后陵曰嘉陵，依梁初園陵故事。立刪定 郎，治定律令。戊子，遷景皇帝神主祔於太廟。辛卯，以中權將軍、開府儀同三司、 丹陽尹王沖為左光祿大夫。癸巳，追贈皇兄梁故散騎常侍、平北將軍、兗州刺史長 城縣公道譚驃騎大將軍、太尉，封始興郡王；弟梁故侍中、驃騎將軍、南徐州刺史 武康縣侯休先車騎大將軍、司徒，封南康郡王。是月，西討都督周文育、侯安都於 郢州敗績，囚於王琳。十一月丙申，詔曰：「東都齊國，義乃親賢，西漢城陽，事 兼功烈。散騎常侍、使持節、都督會稽等十郡諸軍事、宣毅將軍、會稽太守長城縣 侯蒨，學尚清優，神宇凝正，文參禮樂，武定妖氛，心力謀猷，為家治國，擁旄作 守，期月有成，辟彼關河，功逾蕭、寇，萑蒲之盜，自反耕農，篁竹之豪，用稟聲 朔。朕以虛寡，屬當興運，提彼三尺，賓於四門，王業艱難，賴乎此子，宜隆上爵， 稱是元功。可封臨川郡王，邑二千戶。兄子梁中書侍郎頊襲封始興王，弟子梁中書 侍郎曇朗襲封南康王，禮秩一同正王。」己亥，甘露降於鐘山松林，彌滿岩谷。庚 子，開善寺沙門采之以獻，敕頒賜群臣。丙辰，以鎮西將軍、南豫州刺史徐度為鎮 右將軍、領軍將軍。庚申，京師大火。十二月庚辰，皇后謁太廟。

èr nián chūn zhēng yuè yǐ wèi, zhào yuē: fū shè guān fēn zhí, yīn shì zhòng qīng, yǔ yí chē mǎ, suí shí lóng tì, jìn zhī wǔ xiào, míng jiā qǐ tú, hàn zhī jiǔ qīng, chuán hū bìng liè, yú guān xià lǐ, qǐ yuē tóng kē, yīn pǔ zhōu wén, gù wú héng gé. zhèn yīng zī bǎo lì, dài shì tiān gōng, liú niàn guān fāng, shù yǔn shí zhōng. liáng tiān jiān zhōng, zuǒ yòu xiāo qí lǐng zhū yī zhí gé, bìng gěi yí cóng, běi xú zhōu cì shǐ chāng yì zhī chū, shǒu wèi cǐ zhí. luàn lí suì jiǔ, cháo diǎn bù cún, hòu shēng nián shǎo, xī wén jiù zé. jīn qù zuǒ yòu xiāo qí, yí tōng wén wǔ, wén guān zé yòng fù xīn, wǔ guān zé yòng gōng chén, suǒ gěi yí cóng, tóng tài zǐ èr wèi lǜ. cǐ wài zhòng guān, shàng shū xiáng wèi tiáo zhì. chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī hóu zhèn jìn wèi sī kōng, zhōng quán jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xīn chú zuǒ guāng lù dài fū wáng chōng wèi tài zǐ shǎo fù. zuǒ wèi jiāng jūn xú shì pǔ wèi hù jūn jiāng jūn, nán yǎn zhōu cì shǐ wú míng chè jìn hào ān nán jiāng jūn, héng zhōu cì shǐ ōu yáng wěi jìn hào zhèn nán jiāng jūn. xīn chǒu, yú jià qīn cí nán jiāo. zhào yuē: zhèn shòu mìng jūn lín, chū yí xīng guǎn, mèng zōu jiā yuè, bèi lǐ tài tán, jǐng hòu zhāo huá, rén zhī yǔn qìng, sī lìng yì zhào, xián yǔ wéi xīn. qiě wǎng dài yāo fēn, yú jīn yóu gěng, jūn jī wèi xī, zhēng fù xián fán, shì bù huò yǐ, jiǔ zhī xià bì, yán niàn qián lí, wú wàng qǐn shí. fū zuì wú qīng zhòng, yǐ fā jué wèi fā jué, zài jīn mèi shuǎng yǐ qián, jiē shè chú zhī. xī kòu zì wáng lín yǐ xià, bìng xǔ fǎn mí, yī wú suǒ wèn. jìn suǒ mù yì jūn, běn nǐ xī kòu, bìng yí jiě qiǎn, liú jiā fù yè. wǎn dìng jūn zī wèi sòng zhě bìng tíng, yuán nián jūn liáng bū yú zhě yuán qí bàn. zhōu jùn xiàn jūn shù bìng bù dé zhé qiǎn shǐ mín jiān, wù cún yōu yǎng. ruò yǒu qīn rǎo, yán wèi fǎ zhì. yǐ sì, yú jià qīn cí běi jiāo. jiǎ chén, zhèn yuǎn jiāng jūn liáng zhōu cì shǐ zhāng lì biǎo chēng qù yǐ hài suì bā yuè, dān tú lán líng èr xiàn jiè yí shān cè, yī dàn yīn tāo shuǐ yǒng shēng, shā zhǎng, zhōu xuán qiān yú qǐng, bìng gāo yú, kān kěn zhí. wù wǔ, yú jià qīn cí míng táng. èr yuè rén shēn, nán yù zhōu cì shǐ shěn tài bēn yú qí. xīn mǎo, zhào chē qí jiāng jūn sī kōng hóu zhèn zǒng dū shuǐ bù zhòng jūn yǐ è qí kòu. sān yuè jiǎ wǔ, zhào yuē: fá bù jí sì, zì gǔ tōng diǎn, zuì yí wéi qīng, bù zài fāng cè. shěn tài fǎn fù wú xíng, xiá ěr suǒ zhī. xī yǒu wēi gōng, réng hé cháo jì, pōu fú míng jùn, tuī gǔ lèi fān, hàn kǒu bān shī, hái jū fāng yuè, liáng tián yǒu yú yú sì bǎi, shí kè bù zhǐ yú sān qiān, fù guì xiǎn róng, zhèng dāng rú cǐ. guǐ hài qí yíng, tiān duó zhī pò, wú gù chāng kuáng, zì tóu xūn chǒu. suī fù zhī rén zé zhé, wéi dì qí nán, guāng wǔ yǒu bì yú páng méng, wèi wǔ bù zhī yú yú jìn, dàn lìng cháo tíng, wú wǒ fù rén. qí bù qǔ qī ér, gè lìng fù yè, suǒ zài jí jūn rén ruò yǒu kǒng xié qīn lüè zhě, jiē yǐ jié lùn. ruò yǒu nán nǚ kǒu wèi rén suǒ cáng, bìng xǔ yì tái shēn sù. ruò lè suí lín chuān wáng jí jié jiāng lì xiào zhě, xī jiē tīng xǔ. yǐ mǎo, gāo zǔ xìng hòu táng tīng sòng, hái yú qiáo shàng guān shān shuǐ, fù shī shì qún chén. shì yuè, wáng lín lì liáng yǒng jiā wáng xiāo zhuāng yú yǐng zhōu. xià sì yuè jiǎ zǐ, yú jià qīn cí tài miào. yǐ chǒu, jiāng xù wáng hōng, zhào qiǎn tài zǎi diào jì, sī kōng jiān hù sàng shì, xiōng lǐ suǒ xū, suí yóu bèi bàn. yǐ liáng wǔ lín hóu xiāo zī xī jì qīng sì wèi jiāng yīn wáng. bǐng yín, yú jià xìng shí tóu, jiàn sī kōng hóu zhèn. wù chén, zhòng yún diàn dōng chī wěi yǒu zǐ yān shǔ tiān. wǔ yuè yǐ wèi, jīng shī dì zhèn. guǐ chǒu, qí guǎng líng nán chéng zhǔ zhāng xiǎn hé zhǎng shǐ zhāng sēng nà gè lǜ qí suǒ bù rù fù. xīn yǒu, yú jià xìng dà zhuāng yán sì shě shēn. rén xū, qún chén biǎo qǐng hái gōng. liù yuè jǐ sì, zhào sī kōng hóu zhèn lǐng jūn jiāng jūn xú dù lǜ zhōu shī wèi qián jūn, yǐ tǎo wáng lín. qiū qī yuè wù xū, yú jià xìng shí tóu, qīn sòng zhèn děng. jǐ hài, jiāng zhōu cì shǐ zhōu dí qín wáng lín jiāng lǐ xiào qīn fán měng yú xiào qǐng yú gōng táng. jiǎ chén, qiǎn lì bù shàng shū xiè zhé yù wáng lín. jiǎ yín, jiā hé yī suì liù qí shēng wǔ chéng. chū, hóu jǐng zhī píng yě, huǒ fén tài jí diàn, chéng shèng zhōng yì yù yíng zhī, dú què yī zhù, zhì shì yǒu zhāng mù dà shí bā wéi, zhǎng sì zhàng wǔ chǐ, liú pō táo jiā hòu zhǔ, jiān jūn zōu zi dù yǐ wén. zhào zhōng shū lìng shěn zhòng jiān qǐ bù shàng shū, shào fǔ qīng cài chóu jiān jiāng zuò dà jiàng, qǐ tài jí diàn. bā yuè bǐng yín, yǐ guǎng liáng jùn wèi chén liú jùn. xīn wèi, zhào lín chuān wáng qiàn xī tǎo, yǐ zhōu shī wǔ wàn fā zì jīng shī, yú jià xìng yě chéng sì qīn sòng yān. qián kāi fǔ yí tóng sān sī nán yù zhōu cì shǐ zhōu wén yù, qián zhèn běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ xīn chú kāi fǔ yí tóng sān sī hóu ān dōu děng yú wáng lín suǒ táo guī, zì hé tíng wèi, jí rì yǐn jiàn, bìng yòu zhī. wù yín, zhào fù wén yù děng běn guān. rén wǔ, zhuī fēng huáng zǐ lì wèi yù zhāng wáng, shì yuē xiàn quán wèi zhǎng shā wáng, shì yuē sī zhǎng nǚ wèi yǒng shì gōng zhǔ, shì yuē yì. xiè zhé fǎn mìng, wáng lín qǐng hái zhèn xiāng chuān, zhào zhuī zhòng jūn huǎn qí fá. guǐ wèi, xī tǎo zhòng jūn zhì zì dà léi. dīng hài, yǐ xìn wēi jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ zhōu dí wèi kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn hào píng nán jiāng jūn. gǎi nán xú zhōu suǒ lǐng nán lán líng jùn fù wèi dōng hǎi jùn. dōng shí yuè gēng wǔ, qiǎn zhèn nán jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī zhōu wén yù dū du zhòng jūn chū yù zhāng, tǎo yú xiào mài. yǐ hài, yú jià xìng zhuāng yán sì, fā jīn guāng míng jīng tí. dīng yǒu, yǐ rén wēi jiāng jūn gāo zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn wèi kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn hào zhèn nán jiāng jūn. jiǎ yín, tài jí diàn chéng, jiàng gè gěi fù. shí èr yuè gēng shēn, shì zhōng ān dōng jiāng jūn lín chuān wáng qiàn lǜ bǎi liáo cháo qián diàn, bài shàng niú jiǔ. jiǎ zǐ, yú jià xìng dà zhuāng yán sì, shè wú xǔ dà huì, shě chéng yú fǎ wù. qún chén bèi fǎ jià fèng yíng, jí rì yú jià hái gōng. bǐng yín, gāo zǔ yú tài jí diàn dōng táng yàn qún chén, shè jīn shí zhī lè, yǐ lù qǐn gào chéng yě. rén shēn, gē wú jùn yán guān hǎi yán qián jīng sān xiàn zhì hǎi níng jùn, shǔ yáng zhōu. yǐ ān chéng suǒ bù guǎng xìng liù dòng zhì ān lè jùn. bǐng xū, yǐ níng yuǎn jiāng jūn běi jiāng zhōu cì shǐ xióng tán lǎng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn hào píng xī jiāng jūn. dīng hài, zhào yuē: liáng shí jiù shì, luàn lí bō yuè, shǐ hái cháo tíng, duō wèi quán xù. yòu qǐ bīng yǐ lái, jūn xūn shén zhòng. xuǎn cáo jí tiáo wén wǔ bù jí jié jiāng yīng jiǔ liú zhě, liàng qí suǒ nǐ. yú shì suí cái zhuó yòng zhě wǔ shí yú rén.
二年春正月乙未，詔曰：「夫設官分職，因事重輕，羽儀車馬，隨時隆替，晉 之五校，鳴笳啟途，漢之九卿，傳呼並迾，虞官夏禮，豈曰同科，殷朴周文，固無 恆格。朕膺茲寶曆，代是天工，留念官方，庶允時衷。梁天監中，左右驍騎領硃衣 直閣，並給儀從，北徐州刺史昌義之初，首為此職。亂離歲久，朝典不存，後生年 少，希聞舊則。今去左右驍騎，宜通文武，文官則用腹心，武官則用功臣，所給儀 從，同太子二衛率。此外眾官，尚書詳為條制。」車騎將軍、開府儀同三司侯瑱進 位司空，中權將軍、開府儀同三司、新除左光祿大夫王沖為太子少傅。左衛將軍徐 世譜為護軍將軍，南兗州刺史吳明徹進號安南將軍，衡州刺史歐陽頠進號鎮南將軍。 辛丑，輿駕親祠南郊。詔曰：「朕受命君臨，初移星琯，孟陬嘉月，備禮泰壇，景 候昭華，人祗允慶，思令億兆，咸與惟新。且往代祅氛，於今猶梗，軍機未息，征 賦咸繁，事不獲已，久知下弊，言念黔黎，無忘寢食。夫罪無輕重，已發覺未發覺， 在今昧爽以前，皆赦除之。西寇自王琳以下，並許返迷，一無所問。近所募義軍， 本擬西寇，並宜解遣，留家附業。晚訂軍資未送者並停，元年軍糧逋餘者原其半。 州郡縣軍戍並不得輒遣使民間，務存優養。若有侵擾，嚴為法制。」乙巳，輿駕親 祠北郊。甲辰，振遠將軍、梁州刺史張立表稱去乙亥歲八月，丹徒、蘭陵二縣界遺 山側，一旦因濤水涌生，沙漲，周旋千餘頃，並膏腴，堪墾植。戊午，輿駕親祠明 堂。二月壬申，南豫州刺史沈泰奔於齊。辛卯，詔車騎將軍、司空侯瑱總督水步眾 軍以遏齊寇。三月甲午，詔曰：「罰不及嗣，自古通典，罪疑惟輕，布在方策。沈 泰反覆無行，遐邇所知。昔有微功，仍荷朝寄，剖符名郡，推轂累籓，漢口班師， 還居方岳，良田有逾於四百，食客不止於三千，富貴顯榮，政當如此。鬼害其盈， 天奪之魄，無故猖狂，自投獯丑。雖復知人則哲，惟帝其難，光武有蔽於龐萌，魏 武不知于于禁，但令朝廷，無我負人。其部曲妻兒，各令復業，所在及軍人若有恐 脅侵掠者，皆以劫論。若有男女口為人所藏，並許詣台申訴。若樂隨臨川王及節將 立效者，悉皆聽許。」乙卯，高祖幸後堂聽訟，還於橋上觀山水，賦詩示群臣。是 月，王琳立梁永嘉王蕭莊於郢州。夏四月甲子，輿駕親祠太廟。乙丑，江絮王薨， 詔遣太宰弔祭，司空監護喪事，凶禮所須，隨由備辦。以梁武林侯蕭諮息季卿嗣為 江陰王。丙寅，輿駕幸石頭，餞司空侯瑱。戊辰，重雲殿東鴟尾有紫煙屬天。五月 乙未，京師地震。癸丑，齊廣陵南城主張顯和、長史張僧那各率其所部入附。辛酉， 輿駕幸大莊岩寺捨身。壬戌，群臣表請還宮。六月己巳，詔司空侯瑱、領軍將軍徐 度率舟師為前軍，以討王琳。秋七月戊戌，輿駕幸石頭，親送瑱等。己亥，江州刺 史周迪擒王琳將李孝欽、樊猛、余孝頃於工塘。甲辰，遣吏部尚書謝哲諭王琳。甲 寅，嘉禾一穗六岐生五城。初，侯景之平也，火焚太極殿，承聖中議欲營之，獨闕 一柱，至是有樟木大十八圍，長四丈五尺，流泊陶家後渚，監軍鄒子度以聞。詔中 書令沈眾兼起部尚書，少府卿蔡儔兼將作大匠，起太極殿。八月丙寅，以廣梁郡為 陳留郡。辛未，詔臨川王蒨西討，以舟師五萬發自京師，輿駕幸冶城寺親送焉。前 開府儀同三司、南豫州刺史周文育，前鎮北將軍、南徐州刺史、新除開府儀同三司 侯安都等於王琳所逃歸，自劾廷尉，即日引見，並宥之。戊寅，詔復文育等本官。 壬午，追封皇子立為豫章王，諡曰獻；權為長沙王，諡曰思；長女為永世公主，諡 曰懿。謝哲反命，王琳請還鎮湘川，詔追眾軍緩其伐。癸未，西討眾軍至自大雷。 丁亥，以信威將軍、江州刺史周迪為開府儀同三司，進號平南將軍。改南徐州所領 南蘭陵郡復為東海郡。冬十月庚午，遣鎮南將軍、開府儀同三司周文育都督眾軍出 豫章，討余孝勱。乙亥，輿駕幸莊嚴寺，發《金光明經》題。丁酉，以仁威將軍、 高州刺史黃法抃為開府儀同三司，進號鎮南將軍。甲寅，太極殿成，匠各給復。十 二月庚申，侍中、安東將軍臨川王蒨率百僚朝前殿，拜上牛酒。甲子，輿駕幸大莊 嚴寺，設無珝大會，舍乘輿法物。群臣備法駕奉迎，即日輿駕還宮。丙寅，高祖於 太極殿東堂宴群臣，設金石之樂，以路寢告成也。壬申，割吳郡鹽官、海鹽、前京 三縣置海寧郡，屬揚州。以安成所部廣興六洞置安樂郡。丙戌，以寧遠將軍、北江 州刺史熊曇朗為開府儀同三司，進號平西將軍。丁亥，詔曰：「梁時舊仕，亂離播 越，始還朝廷，多未銓序。又起兵已來，軍勛甚眾。選曹即條文武簿及節將應九流 者，量其所擬。」於是隨材擢用者五十餘人。

sān nián chūn zhēng yuè jǐ chǒu, qīng lóng jiàn yú dōng fāng. dīng yǒu, yǐ zhèn nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ ōu yáng wěi jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī. shì yè dà xuě, jí dàn, tài jí diàn qián yǒu lóng jī jiàn. jiǎ wǔ, guǎng zhōu cì shǐ ōu yáng wěi biǎo chēng bái lóng jiàn yú zhōu jiāng nán àn, zhǎng shù shí zhàng, dà kě bā jiǔ wéi, lì zhōu chéng xī dào rù tiān jǐng gǎng. xiān rén jiàn yú luó fú shān sì xiǎo shí lóu, zhǎng sān zhàng suǒ, tōng shēn jié bái, yī fú chǔ lì. xīn chǒu, zhào yuē: nán kāng shǐ xìng wáng zhū mèi, yǐ yǒu fēng jué, yī lǐ zhǐ shì fān zhǔ. cǐ èr wáng zhě, yǒu shū héng qíng, yí lóng lǐ shù. zhū zhǔ yí zhì jí shàng zhǔ, kě bìng tóng huáng nǚ. wù shēn, zhào lín chuān wáng qiàn shěng yáng xú èr zhōu cí sòng. èr yuè xīn yǒu, yǐ píng xī jiāng jūn guì zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn hào zhèn xī dà jiāng jūn. rén wǔ, sī kōng hóu zhèn dū zhòng jūn zì jiāng rù hé zhōu, fén qí zhōu jiàn. sān yuè bǐng shēn, hóu zhèn zhì zì hé féi, zhòng jūn xiàn jié. xià rùn sì yuè gēng yín, zhào yuē: kāi lǐn zhèn jué, yù mín zhī dà huì, xún fāng xù huàn, qián wáng zhī lìng diǎn. zhèn dāng sī jì sú, yīng cǐ lè tuī, jūn dé wèi fú, mín mò yóu shén, zhòng zī duō lěi, mí jiù nà huáng. liáng yóu sì cōng fú dá, qiān lǐ wù yīng. bó shī zhī rén, hé qí huò shuǎng? cán bì zhī guǐ, zhì cǐ wèi kāng. wú zhōu jìn zhōu, qù suì huáng hàn, yǐng tián suī shū, zhèng qú zhōng hé, shì mí yíng jī zhī wàng, jiā yǒu tián hè zhī jiē. bǎi xìng bù zú, zhào mín hé lài? jìn yǐ qiǎn zhōng shū shè rén jiāng dé zǎo xián mìng dōng yáng, yǔ lìng zhǎng èr qiān dàn wèn mín jí kǔ, réng yǐ rù tái cāng jiàn mǐ fēn xù. suī dé fēi jì bǎo, shù wēi wèi zǔ jī. jiǎ wǔ, zhào yī qián dài zhì xī shěng xué shì, jiān yǐ jì shù zhě yù yān. dīng yǒu, qiǎn zhèn běi jiāng jūn xú dù lǜ zhòng chéng nán wǎn kǒu. shì shí jiǔ bù yǔ, bǐng wǔ, yú jià xìng zhōng shān cí jiǎng dì miào, shì rì jiàng yǔ, qì yú yuè huì. wǔ yuè bǐng chén shuò, rì yǒu shí zhī, yǒu sī zòu: jiù yí, yù qián diàn, fú zhū shā páo tōng tiān guān. zhào yuē: cǐ nǎi qián dài chéng yòng, yì yǒu wèi tóng. hé shuò yǎng zhù tài yáng, yí bèi gǔn miǎn zhī fú. zì jīn yǐ qù, yǒng kě wèi zhǔn. bǐng yín, fú nán guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. yǐ yǒu, běi jiāng zhōu cì shǐ xióng tán lǎng shā dū du zhōu wén yù yú jūn, jǔ bīng fǎn. wáng lín qiǎn qí jiāng cháng zhòng ài cáo qìng lǜ bīng yuán yú xiào mài. liù yuè wù zǐ, yí tóng hóu ān dōu bài zhòng ài děng yú zuǒ lǐ, huò lín cóng dì xí zhǔ shuài yáng jiǎn děng sān shí yú rén, zhòng ài dùn zǒu, gēng yín, lú shān mín zhǎn zhī, chuán shǒu jīng shī. jiǎ wǔ, zhòng shī kǎi guī. zhào yuē: tán lǎng shì nì, zuì bù róng zhū, fēn mìng zhòng jūn, réng shì yǎn tǎo, fāng jiā xiāo zhé, yǐ míng xíng xiàn. zhēng lín chuān wáng zhuāng wǎng wǎn kǒu zhì chéng shān, yǐ qián dào jí shǒu yān. dīng yǒu, gāo zǔ bù yù, qiǎn jiān tài zǎi shàng shū zuǒ pú shè wáng tōng yǐ jí gào tài miào, jiān tài zǎi zhōng shū lìng xiè zhé gào dà shè nán běi jiāo. xīn chǒu, gāo zǔ jí xiǎo chōu. gù sī kōng zhōu wén yù zhī jiù zhì zì jiàn chāng. rén yín, gāo zǔ sù fú kū yú dōng táng, āi shén. guǐ mǎo, gāo zǔ lín xùn yù sòng. shì yè, yíng huò zài tiān zūn. gāo zǔ jí shén. bǐng wǔ, bēng yú xuán jī diàn, shí nián wǔ shí qī. yí zhào zhuī lín chuān wáng qiàn rù zuǎn. jiǎ yín, dà xíng huáng dì qiān bìn yú tài jí diàn xī jiē. qiū bā yuè jiǎ wǔ, qún chén shàng shì yuē wǔ huáng dì, miào hào gāo zǔ. bǐng shēn, zàng wàn ān líng.
三年春正月己丑，青龍見於東方。丁酉，以鎮南將軍、廣州刺史歐陽頠即本號 開府儀同三司。是夜大雪，及旦，太極殿前有龍跡見。甲午，廣州刺史歐陽頠表稱 白龍見於州江南岸，長數十丈，大可八九圍，歷州城西道入天井崗。仙人見於羅浮 山寺小石樓，長三丈所，通身潔白，衣服楚麗。辛丑，詔曰：「南康、始興王諸妹， 已有封爵，依禮止是籓主。此二王者，有殊恆情，宜隆禮數。諸主儀秩及尚主，可 並同皇女。」戊申，詔臨川王蒨省揚、徐二州辭訟。二月辛酉，以平西將軍、桂州 刺史淳于量為開府儀同三司，進號鎮西大將軍。壬午，司空侯瑱督眾軍自江入合州， 焚齊舟艦。三月丙申，侯瑱至自合肥，眾軍獻捷。夏閏四月庚寅，詔曰：「開廩賑 絕，育民之大惠，巡方恤患，前王之令典。朕當斯季俗，膺此樂推，君德未孚，民 瘼猶甚，重茲多壘，彌疚納隍。良由四聰弗達，千里勿應。博施之仁，何其或爽？ 殘弊之軌，致此未康。吳州、縉州，去歲蝗旱，郢田雖疏，鄭渠終涸，室靡盈積之 望，家有填壑之嗟。百姓不足，兆民何賴？近已遣中書舍人江德藻銜命東陽，與令 長二千石問民疾苦，仍以入台倉見米分恤。雖德非既飽，庶微慰阻飢。」甲午，詔 依前代置西省學士，兼以伎術者預焉。丁酉，遣鎮北將軍徐度率眾城南皖口。是時 久不雨，丙午，輿駕幸鐘山祠蔣帝廟，是日降雨，迄於月晦。五月丙辰朔，日有食 之，有司奏：舊儀，御前殿，服硃紗袍、通天冠。詔曰：「此乃前代承用，意有未 同。合朔仰助太陽，宜備袞冕之服。自今已去，永可為準。」丙寅，扶南國遣使獻 方物。乙酉，北江州刺史熊曇朗殺都督周文育於軍，舉兵反。王琳遣其將常眾愛、 曹慶率兵援余孝勱。六月戊子，儀同侯安都敗眾愛等於左里，獲琳從弟襲、主帥羊 暕等三十餘人，眾愛遁走，庚寅，廬山民斬之，傳首京師。甲午，眾師凱歸。詔曰： 「曇朗噬逆，罪不容誅，分命眾軍，仍事掩討，方加梟磔，以明刑憲。」徵臨川王 裝往皖口置城柵，以錢道戢守焉。丁酉，高祖不豫，遣兼太宰、尚書左僕射王通以 疾告太廟，兼太宰、中書令謝哲告大社、南北郊。辛丑，高祖疾小瘳。故司空周文 育之柩至自建昌。壬寅，高祖素服哭於東堂，哀甚。癸卯，高祖臨訊獄訟。是夜， 熒惑在天尊。高祖疾甚。丙午，崩於璿璣殿，時年五十七。遺詔追臨川王蒨入纂。 甲寅，大行皇帝遷殯於太極殿西階。秋八月甲午，群臣上諡曰武皇帝，廟號高祖。 丙申，葬萬安陵。

gāo zǔ zhì yǐ suī wù, wǔ yǐ níng luàn, yīng móu dú yùn, rén jiē mò jí, gù néng zhēng fá sì kè, jìng nán yí xiōng. zhì shēng dà lù zhī rì, jū ā héng zhī rèn, héng chóng kuān zhèng, ài yù wèi běn. yǒu xū fà diào jūn chǔ, jiē chū yú shì bù kě xī. jiā yǐ jiǎn sù zì lǜ, cháng shàn bù guò shù pǐn, sī xiǎng qū yàn, jiē wǎ qì bàng pán, yáo hé shù xiū, cái lìng chōng zú ér yǐ, bù wèi xū fèi. chū píng hóu jǐng, jí lì shào tài, zǐ nǚ yù bó, jiē bān jiāng shì. qí chōng wéi fáng zhě, yī bù zhòng cǎi, shì wú jīn cuì, gē zhōng nǚ lè, bù liè yú qián. jí hū jiàn zuò, mí lì gōng jiǎn. gù lóng gōng mào dé, guāng yǒu tiān xià yān.
高祖智以綏物，武以寧亂，英謀獨運，人皆莫及，故能征伐四克，靜難夷凶。 至升大麓之日，居阿衡之任，恆崇寬政，愛育為本。有鬚髮調軍儲，皆出於事不可 息。加以儉素自率，常膳不過數品，私饗曲宴，皆瓦器蚌盤，餚核庶羞，裁令充足 而已，不為虛費。初平侯景，及立紹泰，子女玉帛，皆班將士。其充闈房者，衣不 重彩，飾無金翠，哥鍾女樂，不列於前。及乎踐祚，彌厲恭儉。故隆功茂德，光有 天下焉。

chén lì bù shàng shū yáo chá yuē: gāo zǔ yīng lüè dà dù, yīng biàn wú fāng, gài hàn gāo wèi wǔ zhī yà yǐ. jí xī dōu dàng fù, chéng guàn tiān rén. wáng sēng biàn què yī yǐn zhī cái, kōng jié tóng gōng zhī fèn, zhēn yáng jiǎ qín bīng zhī sòng, bù sī mù yíng zhī qì. gāo zǔ nǎi dǎo xuán jī ér fǔ mò yùn, chéng shì xì ér zhěng héng liú, wáng jī suǒ jī, shǐ zì yú cǐ, hé zhì kān lí shēng ér zhī jié ér yǐ yān. gù yú shèn huī shí xù zhī shì, biàn shēng gǎi wù zhī chén, zhào shù guī yǐ ōu gē, yán líng qù rú shì fù, fāng zhī qián dài, hé qí měi hū!
陳吏部尚書姚察曰：高祖英略大度，應變無方，蓋漢高、魏武之亞矣。及西都 盪覆，誠貫天人。王僧辯闕伊尹之才，空結桐宮之憤，貞陽假秦兵之送，不思穆嬴 之泣。高祖乃蹈玄機而撫末運，乘勢隙而拯橫流，王跡所基，始自於此，何至戡黎 升陑之捷而已焉。故於慎徽時序之世，變聲改物之辰，兆庶歸以謳歌，炎靈去如釋 負，方之前代，何其美乎！