strong chǔ xióng tōng jiàn hào chēng wáng zhèng jì zú bèi xié lì shù strong
楚熊通僭號稱王 鄭祭足被脅立庶
huà shuō chén huán gōng zhī shù zǐ míng yuè, xì cài jī suǒ chū, cài hóu fēng rén zhī shēng yě. yīn chén cài zhī bīng yī tóng fá zhèng, chén guó shì dài fū bó yuán zhū wèi jiāng, cài guó shì cài hóu zhī dì cài jì wèi jiāng. cài jì xiàng bó yuán zhū sī wèn chén shì, bó yuán zhū yuē: xīn jūn tuó suī rán cuàn lì, rán rén xīn bù fú, yòu xìng hǎo tián liè, měi měi wēi fú cóng qín yú jiāo wài, bù xù guó zhèng, jiāng lái guó zhōng bì rán yǒu biàn. cài jì yuē: hé bù tǎo qí zuì ér lù zhī? bó yuán zhū yuē: xīn fēi bù yù, hèn lì bù dǎi ěr! jí zhōu wáng bīng bài, sān guó zhī shī gè huí běn guó. cài jì jiāng bó yuán zhū suǒ yán, zòu wén cài hóu. cài hóu yuē: tài zǐ miǎn jì sǐ, cì dāng wú shēng jí wèi. tuó nǎi cuàn shì zhī zéi, qǐ róng jiǔ qiè fù guì yé? cài jì zòu yuē: tuó hǎo liè, qí qí chū kě xí ér shì yě. cài hóu yǐ wèi rán, nǎi mì qiǎn cài jì lǜ bīng chē bǎi chéng dài yú jiè kǒu, zhǐ děng nì tuó chū liè biàn wǎng xí zhī. cài jì qiǎn dié dǎ tàn, huí bào: chén jūn sān rì qián chū liè, jiàn tún jiè kǒu. cài jì yuē: wú jì chéng yǐ. nǎi jiāng chē mǎ fēn wèi shí duì, dōu bàn zuò liè rén mó yàng yí lù dǎ wéi qián qù, zhèng yù chén jūn duì zhōng shè dào yī lù, cài jì chí chē duó zhī. chén jūn nù, qīng shēn lái qín cài jì. jì huí chē biàn zǒu, chén jūn zhāo yǐn chē tú gǎn lái. zhǐ tīng dé jīn luó yī shēng xiǎng liàng, shí duì liè rén yī qí shàng qián, jiāng chén jūn ná zhù. cài jì dà jiào dào: wú fēi bié rén, nǎi cài hóu qīn dì cài jì shì yě. yīn rǔ guó nì tuó shì jūn, fèng wú xiōng zhī mìng, lái cǐ tǎo zéi, zhǐ zhū yī rén, yú jù bù wèn. zhòng rén jù bài fú yú dì, cài jì yī yī fǔ wèi, yán: gù jūn zhī zǐ yuè shì wǒ cài hóu wài shēng, jīn fú lì wèi jūn hé rú? zhòng rén qí shēng dá yuē: rú cǐ shén hé gōng xīn, mǒu děng qíng yuàn qián dǎo. cài jì jiāng nì tuó jí shí xiāo shǒu, xuán tóu yú chē shàng zhǎng qū rù chén. zài xiān gēn suí chén jūn chū liè de yī bān rén zhòng wèi zhī kāi lù, biǎo míng cài rén tǎo zéi lì jūn zhī yì. yú shì shì jǐng bù jīng, bǎi xìng huān hū zài dào. cài jì zhì chén, mìng yǐ nì tuó zhī shǒu, jì yú chén huán gōng zhī miào, yōng lì gōng zǐ yuè wèi jūn, shì wèi lì gōng, cǐ zhōu huán wáng shí sì nián zhī shì yě. gōng zǐ tuó cuàn wèi cái yī nián líng liù gè yuè, wèi cǐ xū yú fù guì, gān shòu wàn zài è míng, qǐ bù yú zāi? yǒu shī wèi zhèng:
話說陳桓公之庶子名躍,系蔡姬所出,蔡侯封人之甥也。因陳、蔡之兵一同伐鄭,陳國是大夫伯爰諸為將,蔡國是蔡侯之弟蔡季為將。蔡季向伯爰諸私問陳事,伯爰諸曰:「新君佗雖然篡立,然人心不服,又性好田獵,每每微服從禽於郊外,不恤國政,將來國中必然有變。」蔡季曰:「何不討其罪而戮之?」伯爰諸曰:「心非不欲,恨力不逮耳!」及周王兵敗,三國之師各回本國。蔡季將伯爰諸所言,奏聞蔡侯。蔡侯曰:「太子免既死,次當吾甥即位。佗乃篡弒之賊,豈容久竊富貴耶?」蔡季奏曰:「佗好獵,俟其出可襲而弒也。」蔡侯以為然,乃密遣蔡季率兵車百乘待於界口,只等逆佗出獵便往襲之。蔡季遣諜打探,回報:「陳君三日前出獵,見屯界口。」蔡季曰:「吾計成矣。」乃將車馬分為十隊,都扮作獵人模樣一路打圍前去,正遇陳君隊中射倒一鹿,蔡季馳車奪之。陳君怒,輕身來擒蔡季。季回車便走,陳君招引車徒趕來。只聽得金鑼一聲響亮,十隊獵人一齊上前,將陳君拿住。蔡季大叫道:「吾非別人,乃蔡侯親弟蔡季是也。因汝國逆佗弒君,奉吾兄之命,來此討賊,止誅一人,余俱不問。」眾人俱拜伏於地,蔡季一一撫慰,言:「故君之子躍是我蔡侯外甥,今扶立為君何如?」眾人齊聲答曰:「如此甚合公心,某等情願前導。」蔡季將逆佗即時梟首,懸頭於車上長驅入陳。在先跟隨陳君出獵的一班人眾為之開路,表明蔡人討賊立君之意。於是市井不驚,百姓歡呼載道。蔡季至陳,命以逆佗之首,祭於陳桓公之廟,擁立公子躍為君,是為厲公,此周桓王十四年之事也。公子佗篡位才一年零六個月,為此須臾富貴,甘受萬載惡名,豈不愚哉?有詩為證:
shì jūn zhǐ wàng qiān nián guì, yín liè shuí zhī yī dàn zhū?
弒君指望千年貴,淫獵誰知一旦誅?
ruò shì xiōng rén wú xiǎn lù, luàn chén zéi zi dìng fēn rú!
若是凶人無顯戮,亂臣賊子定紛如!
chén zì gōng zǐ yuè jí wèi, yǔ cài shén mù, shù nián wú shì. zhè duàn huà jiǎo guò bù tí.
陳自公子躍即位,與蔡甚睦,數年無事。這段話繳過不提。
qiě shuō nán fāng zhī guó yuē chǔ, mǐ xìng, zǐ jué. chū zì zhuān xū dì sūn zhòng lí, wèi gāo xīn shì huǒ zhèng zhī guān, néng guāng róng tiān xià, mìng yuē zhù róng. zhòng lí sǐ, qí dì wú huí sì wèi zhù róng. shēng zǐ lù zhōng, qǔ guǐ fāng guó jūn zhī nǚ, dé yùn huái shí yī nián, kāi zuǒ xié, shēng xià sān zi, yòu kāi yòu xié, fù shēng xià sān zi. zhǎng yuē fán, jǐ xìng, fēng yú wèi xū, wèi xià bó, tāng fá jié, miè zhī cì yuē cān hú, dǒng xìng, fēng yú hán xū, zhōu shí wèi hú guó, hòu miè yú chǔ sān yuē péng zǔ, péng xìng, fēng yú hán xū, wèi shāng bó, shāng mò shǐ wáng sì yuē huì rén, yún xìng, fēng yú zhèng xū wǔ yuē ān, cáo xìng, fēng yú zhū xū liù yuē jì lián, mǐ xìng, nǎi jì lián zhī miáo yì. yǒu míng yù xióng zhě, bó xué yǒu dào, zhōu wén wáng wǔ wáng jù shī zhī, hòu shì yǐ xióng wèi shì.
且說南方之國曰楚,羋姓,子爵。出自顓頊帝孫重黎,為高辛氏火正之官,能光融天下,命曰祝融。重黎死,其弟吳回嗣為祝融。生子陸終,娶鬼方國君之女,得孕懷十一年,開左脅,生下三子,又開右脅,復生下三子。長曰樊,己姓,封於衛墟,為夏伯,湯伐桀,滅之;次曰參胡,董姓,封於韓墟,周時為胡國,後滅於楚;三曰彭祖,彭姓,封於韓墟,為商伯,商末始亡;四曰會人,妘姓,封於鄭墟;五曰安,曹姓,封於邾墟;六曰季連,羋姓,乃季連之苗裔。有名鬻熊者,博學有道,周文王、武王俱師之,後世以熊為氏。
chéng wáng shí, jǔ wén wǔ qín láo zhī hòu, dé yù xióng zhī céng sūn xióng yì, fēng yú jīng mán, zuò yǐ zǐ nán zhī tián, dōu yú dān yáng. wǔ chuán zhì xióng qú, shén dé jiāng hàn jiān mín hé, jiàn hào chēng wáng. zhōu lì wáng bào nüè, xióng qú wèi qí qīn fá, qù wáng hào bù gǎn chēng. yòu bā chuán zhì yú xióng yí, shì wèi ruò áo. yòu zài chuán zhì xióng xuàn, shì wèi fén mào. fén mào zú, qí dì xióng tōng, shì fén mào zhī zǐ ér zì lì. xióng tōng qiáng bào hǎo zhàn, yǒu jiàn hào chēng wáng zhī zhì. jiàn zhū hóu dài zhōu, cháo pìn bù jué, yǐ cǐ yóu huái guān wàng. jí zhōu huán wáng bīng bài yú zhèng, xióng tōng yì wú jì dàn, jiàn móu suì jué. lìng yǐn dòu bó bǐ jìn yuē: chǔ qù wáng hào yǐ jiǔ, jīn yù fù chēng, kǒng hài guān tīng, bì xiān yǐ wēi lì zhì fú zhū hóu fāng kě. xióng tōng yuē: qí dào rú hé? bó bǐ duì yuē: hàn dōng zhī guó, wéi suí wèi dà. jūn gū yǐ bīng lín suí, ér qiǎn shǐ qiú chéng yān. suí fú, zé hàn huái zhū guó, wú bù shùn yǐ. xióng tōng cóng zhī, nǎi qīn lǜ dà jūn, tún yú xiá, qiǎn dài fū wěi zhāng, qiú chéng yú suí.
成王時,舉文武勤勞之後,得鬻熊之曾孫熊繹,封於荊蠻,胙以子男之田,都于丹陽。五傳至熊渠,甚得江漢間民和,僭號稱王。周厲王暴虐,熊渠畏其侵伐,去王號不敢稱。又八傳至於熊儀,是為若敖。又再傳至熊眴,是為蚡冒。蚡冒卒,其弟熊通,弒蚡冒之子而自立。熊通強暴好戰,有僭號稱王之志。見諸侯戴周,朝聘不絕,以此猶懷觀望。及周桓王兵敗於鄭,熊通益無忌憚,僭謀遂決。令尹斗伯比進曰:「楚去王號已久,今欲復稱,恐駭觀聽,必先以威力制服諸侯方可。」熊通曰:「其道如何?」伯比對曰:「漢東之國,惟隨為大。君姑以兵臨隨,而遣使求成焉。隨服,則漢淮諸國,無不順矣。」熊通從之,乃親率大軍,屯於瑕,遣大夫薳章,求成於隨。
suí yǒu yī xián chén, míng yuē jì liáng, yòu yǒu yī yú chén, míng yuē shǎo shī. suí hóu xǐ yú ér shū xián, suǒ yǐ shǎo shī yǒu chǒng. jí chǔ shǐ zhì suí, suí hóu zhào èr chén wèn zhī. jì liáng zòu yuē: chǔ qiáng suí ruò, jīn lái qiú chéng, qí xīn bù kě cè yě. gū wài wèi yīng chéng, ér nèi xiū bèi yù, fāng bǎo wú yú. shǎo shī yuē: chén qǐng fèng chéng yuē, wǎng tàn chǔ jūn. suí hóu nǎi shǐ shǎo shī zhì xiá, yǔ chǔ jié méng. dòu bó bǐ wén shǎo shī jiāng zhì, zòu xióng tōng yuē: chén wén shǎo shī nǎi qiǎn jìn zhī tú, yǐ yú dé chǒng. jīn fèng shǐ lái cǐ tàn wú xū shí, yí cáng qí zhuàng ruì, yǐ lǎo ruò shì zhī, bǐ jiāng qīng wǒ, qí qì bì jiāo, jiāo bì dài, rán hòu wǒ kě yǐ dé zhì. dài fū xióng lǜ bǐ yuē: jì liáng zài bǐ, hé yì yú shì? bó bǐ yuē: fēi wèi jīn rì, wú yǐ tú qí hòu yě. xióng tōng cóng qí jì.
隨有一賢臣,名曰季梁,又有一諛臣,名曰少師。隨侯喜諛而疏賢,所以少師有寵。及楚使至隨,隨侯召二臣問之。季梁奏曰:「楚強隨弱,今來求成,其心不可測也。姑外為應承,而內修備御,方保無虞。」少師曰:「臣請奉成約,往探楚軍。」隨侯乃使少師至瑕,與楚結盟。斗伯比聞少師將至,奏熊通曰:「臣聞少師乃淺近之徒,以諛得寵。今奉使來此探吾虛實,宜藏其壯銳,以老弱示之,彼將輕我,其氣必驕,驕必怠,然後我可以得志。」大夫熊率比曰:「季梁在彼,何益於事?」伯比曰:「非為今日,吾以圖其後也。」熊通從其計。
shǎo shī rù chǔ yíng, zuǒ yòu zhān shì, jiàn gē jiǎ xiǔ bì, rén huò lǎo huò ruò, bù kān zhàn dòu, suì yǒu jīn gāo zhī sè, wèi xióng tōng yuē: wú liǎng guó gè shǒu jiāng yǔ, bù shí shàng guó zhī qiú chéng hé yì? xióng tōng miù yīng yuē: bì yì lián nián huāng qiàn, bǎi xìng pí léi, chéng kǒng xiǎo guó hé dǎng wèi gěng, gù yù yǔ shàng guó yuē wèi xiōng dì, wèi chún chǐ zhī yuán ěr. shǎo shī duì yuē: hàn dōng xiǎo guó, jiē bì yì hào lìng suǒ jí, jūn bù bì lǜ yě. xióng tōng suì yǔ shǎo shī jié méng shǎo shī xíng hòu, xióng tōng chuán lìng bān shī. shǎo shī hái jiàn suí hóu, shù chǔ jūn léi ruò zhī zhuàng: xìng ér dé méng, jí kè bān shī, qí jù wǒ shén yǐ. yuàn jiǎ chén piān shī zhuī xí zhī, zòng bù néng xī fú yǐ guī, yì kě lüè qǔ qí bàn, shǐ chǔ jīn hòu bù gǎn zhèng yǎn shì suí. suí hóu yǐ wèi rán. fāng yù qǐ shī, jì liáng wén zhī, qū rù jiàn yuē: bù kě, bù kě! chǔ zì ruò áo fén mào yǐ lái, shì xiū qí zhèng, féng líng jiāng hàn, jī yǒu suì nián. xióng tōng shì zhí ér zì lì, xiōng bào gèng shén, wú gù qǐng chéng, bāo cáng huò xīn. jīn yǐ lǎo ruò shì wǒ, gài yòu wǒ ěr. ruò zhuī zhī, bì duò qí jì. suí hóu bo zhī, bù jí, suì bù zhuī chǔ shī.
少師入楚營,左右瞻視,見戈甲朽敝,人或老或弱,不堪戰鬥,遂有矜高之色,謂熊通曰:「吾兩國各守疆宇,不識上國之求成何意?」熊通謬應曰:「敝邑連年荒歉,百姓疲羸,誠恐小國合黨為梗,故欲與上國約為兄弟,為唇齒之援耳。」少師對曰:「漢東小國,皆敝邑號令所及,君不必慮也。」熊通遂與少師結盟」少師行後,熊通傳令班師。少師還見隨侯,述楚軍羸弱之狀:「幸而得盟,即刻班師,其懼我甚矣。願假臣偏師追襲之,縱不能悉俘以歸,亦可掠取其半,使楚今後不敢正眼視隨。」隨侯以為然。方欲起師,季梁聞之,趨入諫曰:「不可,不可!楚自若敖、蚡冒以來,世修其政,馮陵江漢,積有歲年。熊通弒侄而自立,凶暴更甚,無故請成,包藏禍心。今以老弱示我,蓋誘我耳。若追之,必墮其計。」隨侯卜之,不吉,遂不追楚師。
xióng tōng wén jì liáng jiàn zhǐ zhuī bīng, fù zhào dòu bó bǐ wèn jì. bó bǐ xiàn cè yuē: qǐng hé zhū hóu yú shěn lù. ruò suí rén lái huì, fú cóng bì yǐ, rú qí bù zhì, zé yǐ pàn méng fá zhī. xióng tōng suì qiǎn shǐ biàn gào hàn dōng zhū guó, yǐ mèng xià zhī shuò, yú shěn lù qǔ qí. zhì qī, bā yōng pú dèng yōu jiǎo luó yún èr zhěn shēn jiāng zhū guó bì jí, wéi huáng suí èr guó bù zhì. chǔ zi shǐ wěi zhāng zé huáng, huáng zi qiǎn shǐ gào zuì. yòu shǐ qū xiá zé suí, suí hóu bù fú. xióng tōng nǎi lǜ shī fá suí, jūn yú hàn, huái èr shuǐ zhī jiān. suí hóu jí qún chén wèn jù chǔ zhī cè. jì liáng jìn yuē: chǔ chū hé zhū hóu, yǐ bīng lín wǒ, qí fēng fāng ruì, wèi kě qīng dí, bù rú bēi cí yǐ qǐng chéng. chǔ gǒu tīng wǒ, fù xiū jiù hǎo zú yǐ. qí huò bù tīng, qū zài yú chǔ. chǔ qī wǒ zhī cí bēi, shì yǒu dài xīn, wǒ jiàn chǔ zhī jù qǐng, shì yǒu nù qì, wǒ nù bǐ dài, shù kě yī zhàn, yǐ tú jiǎo xìng hū. shǎo shī cóng páng rǎng bì yán yuē: ěr hé qiè zhī shén yě? chǔ rén yuǎn lái, nǎi zì sòng sǐ ěr. ruò bù sù zhàn, kǒng chǔ rén fù rú qián fān dùn táo, qǐ bù kě xī. suí hóu huò qí yán, nǎi yǐ shǎo shī wèi róng yòu, yǐ jì liáng wèi yù, qīn zì chū shī yù chǔ, bù zhèn yú qīng lín shān zhī xià.
熊通聞季梁諫止追兵,復召斗伯比問計。伯比獻策曰:「請合諸侯於沈鹿。若隨人來會,服從必矣,如其不至,則以叛盟伐之。」熊通遂遣使遍告漢東諸國,以孟夏之朔,於沈鹿取齊。至期,巴、庸、濮、鄧、鄾、絞、羅、鄖、貳、軫、申、江諸國畢集,惟黃、隨二國不至。楚子使薳章責黃,黃子遣使告罪。又使屈瑕責隨,隨侯不服。熊通乃率師伐隨,軍於漢,淮二水之間。隨侯集群臣問拒楚之策。季梁進曰:「楚初合諸侯,以兵臨我,其鋒方銳,未可輕敵,不如卑辭以請成。楚苟聽我,復修舊好足矣。其或不聽,曲在於楚。楚欺我之辭卑,士有怠心,我見楚之拒請,士有怒氣,我怒彼怠,庶可一戰,以圖僥倖乎。」少師從旁攘臂言曰:「爾何怯之甚也?楚人遠來,乃自送死耳。若不速戰,恐楚人復如前番遁逃,豈不可惜。」隨侯惑其言,乃以少師為戎右,以季梁為御,親自出師御楚,布陣於青林山之下。
jì liáng shēng chē yǐ wàng chǔ shī, wèi suí hóu yuē: chǔ bīng fēn zuǒ yòu èr jūn. chǔ sú yǐ zuǒ wèi shàng, qí jūn bì zài zuǒ, jūn zhī suǒ zài, jīng bīng jù yān. qǐng zhuān gōng qí yòu jūn, ruò yòu bài, zé zuǒ yì sàng qì yǐ! shǎo shī yuē: bì chǔ jūn ér bù gōng, níng bù yí xiào yú chǔ rén hū? suí hóu cóng qí yán, xiān gōng chǔ zuǒ jūn, chǔ kāi zhèn yǐ nà suí shī. suí hóu shā rù zhèn zhōng, chǔ sì miàn fú bīng jiē qǐ, rén rén yǒng měng, gè gè jīng qiáng. shǎo shī yǔ chǔ jiāng dòu dān jiāo fēng, bù shí hé, bèi dòu dān zhǎn yú chē xià, jì liáng bǎo zhe suí hóu sǐ zhàn, chǔ bīng bù tuì. suí hóu qì le róng chē, wēi fú hùn yú xiǎo jūn zhī zhōng, jì liáng shā tiáo xuè lù, fāng tuō zhòng wéi, diǎn shì jūn zú, shí fēn bù cún sān sì. suí hóu wèi jì liáng yuē: gū bù tīng rǔ yán, yǐ zhì yú cǐ! wèn: shǎo shī hé zài? yǒu jūn rén jiàn qí bèi shā, zòu zhī suí hóu, suí hóu tàn xī bù yǐ. jì liáng yuē: cǐ wù guó zhī rén, jūn hé xī yān? wèi jīn zhī jì, zuò sù qǐng chéng wèi shàng. suí hóu yuē: gū jīn yǐ guó tīng zi.
季梁升車以望楚師,謂隨侯曰:「楚兵分左右二軍。楚俗以左為上,其君必在左,君之所在,精兵聚焉。請專攻其右軍,若右敗,則左亦喪氣矣!」少師曰:「避楚君而不攻,寧不貽笑於楚人乎?」隨侯從其言,先攻楚左軍,楚開陣以納隨師。隨侯殺入陣中,楚四面伏兵皆起,人人勇猛,個個精強。少師與楚將斗丹交鋒,不十合,被斗丹斬於車下,季梁保著隨侯死戰,楚兵不退。隨侯棄了戎車,微服混於小軍之中,季梁殺條血路,方脫重圍,點視軍卒,十分不存三四。隨侯謂季梁曰:「孤不聽汝言,以至於此!」問:「少師何在?」有軍人見其被殺,奏知隨侯,隨侯嘆息不已。季梁曰:「此誤國之人,君何惜焉?為今之計,作速請成為上。」隨侯曰:「孤今以國聽子。」
jì liáng nǎi rù chǔ jūn qiú chéng. xióng tōng dà nù yuē: rǔ zhǔ pàn méng jù huì, yǐ bīng xiāng kàng. jīn bīng bài qiú chéng, fēi chéng xīn yě. jì liáng miàn bù gǎi sè, cóng róng jìn yuē: xī zhě jiān chén shǎo shī, shì chǒng tān gōng, qiáng guǎ jūn yú xíng zhèn, shí fēi chū guǎ jūn zhī yì. jīn shǎo shī yǐ sǐ, guǎ jūn zì zhī qí zuì, qiǎn xià chén qǐ shǒu yú huī xià. jūn ruò shè yòu, dāng chàng lǜ hàn dōng jūn zhǎng, zhāo xī zài tíng, yǒng wèi nán fú, wéi jūn cái zhī. dòu bó bǐ yuē: tiān yì bù yù wáng suí, gù qù qí yú nìng, suí wèi kě miè yě. bù ruò xǔ chéng, shǐ chàng lǜ hàn dōng jūn zhǎng, sòng chǔ gōng jī yú zhōu, yīn jiǎ wèi hào, yǐ zhèn fú mán yí, yú chǔ wú bù lì yān. xióng tōng yuē: shàn. nǎi shǐ wěi zhāng sī wèi jì liáng yuē: guǎ jūn yǎn yǒu jiāng hàn, yù jiǎ wèi hào yǐ zhèn fú mán yí. ruò jiǎo huì shàng guó, lǜ qún mán yǐ qǐng yú zhōu shì, xìng ér dé qǐng, guǎ jūn zhī róng, shí wéi shàng guó zhī cì. guǎ jūn jí bīng yǐ dài mìng.
季梁乃入楚軍求成。熊通大怒曰:「汝主叛盟拒會,以兵相抗。今兵敗求成,非誠心也。」季梁面不改色,從容進曰:「昔者奸臣少師,恃寵貪功,強寡君於行陣,實非出寡君之意。今少師已死,寡君自知其罪,遣下臣稽首於麾下。君若赦宥,當倡率漢東君長,朝夕在庭,永為南服,惟君裁之。」斗伯比曰:「天意不欲亡隨,故去其諛佞,隨未可滅也。不若許成,使倡率漢東君長,頌楚功績於周,因假位號,以鎮服蠻夷,於楚無不利焉。」熊通曰:「善。」乃使薳章私謂季梁曰:「寡君奄有江漢,欲假位號以鎮服蠻夷。若徼惠上國,率群蠻以請於周室,幸而得請,寡君之榮,實惟上國之賜。寡君戢兵以待命。」
jì liáng guī, yán yú suí hóu, suí hóu bù gǎn bù cóng. nǎi zì yǐ hàn dōng zhū hóu zhī yì, sòng chǔ gōng jī, qǐng wáng shì yǐ wáng hào jiǎ chǔ, dàn yā mán yí. huán wáng bù xǔ, xióng tōng wén zhī, nù yuē: wú xiān rén xióng yù, yǒu fǔ dǎo èr wáng zhī láo, jǐn fēng wēi guó, yuǎn zài jīng shān, jīn dì pì mín zhòng, mán yí mò bù chén fú, ér wáng bù jiā wèi, shì wú shǎng yě zhèng rén shè wáng jiān, ér wáng bù néng tǎo, shì wú fá yě. wú shǎng wú fá, hé yǐ wèi wáng? qiě wáng hào, wǒ xiān jūn xióng qú zhī suǒ zì chēng yě, gū yì guāng fù jiù hào, ān yòng zhōu wèi? suì jí zhōng jūn zì lì wèi chǔ wǔ wáng, yǔ suí rén jié méng ér qù, hàn dōng zhū guó, gè qiǎn shǐ chēng hè. huán wáng suī nù chǔ, wú rú zhī hé. zì cǐ zhōu shì yù ruò, ér chǔ yì wú yàn. xióng tōng zú, chuán zi xióng zī, qiān dōu yú yǐng, yì shǔ qún mán, qīn qīn hū yǒu qīn fàn zhōng guó zhī shì, hòu lái ruò fēi shào líng zhī shī, chéng pú zhī zhàn, zé qí shì bù kě è yǐ.
季梁歸,言於隨侯,隨侯不敢不從。乃自以漢東諸侯之意,頌楚功績,請王室以王號假楚,彈壓蠻夷。桓王不許,熊通聞之,怒曰:「吾先人熊鬻,有輔導二王之勞,僅封微國,遠在荊山,今地辟民眾,蠻夷莫不臣服,而王不加位,是無賞也;鄭人射王肩,而王不能討,是無罰也。無賞無罰,何以為王?且王號,我先君熊渠之所自稱也,孤亦光復舊號,安用周為?」遂即中軍自立為楚武王,與隨人結盟而去,漢東諸國,各遣使稱賀。桓王雖怒楚,無如之何。自此周室愈弱,而楚益無厭。熊通卒,傳子熊貲,遷都於郢,役屬群蠻,駸駸乎有侵犯中國之勢,後來若非召陵之師,城濮之戰,則其勢不可遏矣。
huà fēn liǎng tóu, zài shuō zhèng zhuāng gōng zì shèng wáng shī, shēn jiā gōng zǐ yuán zhī gōng, dài chéng lì yì, shǐ zhī jū shǒu, bǐ yú fù yōng, zhū dài fū gè yǒu fēng shǎng, wéi zhù dān zhī gōng bù lù, zhù dān zì yán yú zhuāng gōng, gōng yuē: shè wáng ér lù qí gōng, rén jiāng yì wǒ. zhù dān fèn hèn, jū fā yú bèi ér sǐ, zhuāng gōng sī gěi qí jiā, mìng hòu zàng zhī. zhōu huán wáng shí jiǔ nián xià, zhuāng gōng yǒu jí, zhào jì zú zhì chuáng tóu, wèi yuē: guǎ rén yǒu zi shí yī rén, zì shì zǐ hū zhī wài, zi tū zi mén zi yí, jiē yǒu guì zhēng, zi tū cái zhì fú lù, shì yòu chū sān zi zhī shàng, sān zi jiē fēi lìng zhōng zhī xiāng yě, guǎ rén yì yù chuán wèi yú tū, hé rú? jì zú yuē: dèng màn, yuán fēi yě, zi hū dí zhǎng, jiǔ jū chǔ wèi, qiě lǚ jiàn dà gōng, guó rén xìn cóng, fèi dí lì shù, chén bù gǎn fèng mìng. zhuāng gōng yuē: tū zhì fēi ān yú xià wèi zhě, ruò lì hū, wéi yǒu chū tū yú wài jiā ěr. jì zú yuē: zhī zi mò rú fù, wéi jūn mìng zhī. zhuāng gōng tàn yuē: zhèng guó zì cǐ duō shì yǐ! nǎi shǐ gōng zǐ tū chū jū yú sòng. wǔ yuè, zhuāng gōng hōng, shì zǐ hū jí wèi, shì wèi zhāo gōng, shǐ zhū dài fū fēn pìn gè guó, jì zú pìn sòng, yīn biàn chá zi tū zhī biàn.
話分兩頭,再說鄭莊公自勝王師,深嘉公子元之功,大城櫟邑,使之居守,比於附庸,諸大夫各有封賞,惟祝聃之功不錄,祝聃自言於莊公,公曰:「射王而錄其功,人將議我。」祝聃忿恨,疽發於背而死,莊公私給其家,命厚葬之。周桓王十九年夏,莊公有疾,召祭足至床頭,謂曰:「寡人有子十一人,自世子忽之外,子突、子亹、子儀,皆有貴徵,子突才智福祿,似又出三子之上,三子皆非令終之相也,寡人意欲傳位於突,何如?」祭足曰:「鄧曼,元妃也,子忽嫡長,久居儲位,且屢建大功,國人信從,廢嫡立庶,臣不敢奉命。」莊公曰:「突志非安於下位者,若立忽,惟有出突於外家耳。」祭足曰:「知子莫如父,惟君命之。」莊公嘆曰:「鄭國自此多事矣!」乃使公子突出居於宋。五月,莊公薨,世子忽即位,是為昭公,使諸大夫分聘各國,祭足聘宋,因便察子突之變。
què shuō gōng zǐ tū zhī mǔ, nǎi sòng yōng shì zhī nǚ, míng yuē yōng jí. yōng shì zōng zú, duō shì yú sòng, sòng zhuāng gōng shén chǒng rèn zhī, gōng zǐ tū bèi chū zài sòng, sī niàn qí mǔ yōng jí, yǔ yōng shì shāng yì guī zhèng zhī cè, yōng shì gào yú sòng gōng, sòng gōng xǔ wèi zhī jì, shì jì zú xíng pìn zhì sòng. sòng gōng xǐ yuē: zi tū zhī guī, zhī zài jì zhòng shēn shàng yě. nǎi shǐ nán gōng zhǎng wàn fú jiǎ shì yú cháo, yǐ dài jì zú rù cháo, zhì pìn xíng lǐ bì, jiǎ shì qū chū, jiāng jì zú jū zhí, jì zú dà hū: wài chén hé zuì? sòng gōng yuē: gū zhì jūn fǔ yán zhī. shì rì, jì zú bèi qiú yú jūn fǔ, jiǎ shì zhōu wéi bǎ shǒu, shuǐ xiè bù tōng, jì zú yí jù, zuò bù ān xí, zhì wǎn, tài zǎi huá dū xié jiǔ qīn zhì jūn fǔ, yǔ jì zú yā jīng, jì zú yuē: guǎ jūn shǐ zú xiū hǎo shàng guó, wèi yǒu kāi zuì, bù zhī hé yǐ chù nù? jiāng guǎ jūn zhī lǐ, huò yǒu suǒ quē, yì shǐ chén zhī bù zhí hū? huá dū yuē: jiē fēi yě, gōng zǐ tū zhī chū yú yōng, shuí bù zhī zhī, jīn zi tū cuàn fú zài sòng, guǎ jūn mǐn yān. qiě zi hū róu nuò, bù kān wèi jūn, wú zi ruò néng xíng fèi lì zhī shì, guǎ jūn yuàn yǔ wú zi shì xiū yīn hǎo, wéi wú zi tú zhī! jì zú yuē: guǎ jūn zhī lì, xiān jūn suǒ mìng yě, yǐ chén fèi jūn, zhū hóu jiāng tǎo wú zuì yǐ. huá dū yuē: yōng jí yǒu chǒng yú zhèng xiān jūn, mǔ chǒng zi guì, bù yì kě hū? qiě shì nì zhī shì, hé guó miè yǒu? wéi lì shì shì, shuí jiā zuì yān? yīn fù jì zú zhī ěr yuē: wú guǎ jūn zhī lì, yì yǒu fèi ér hòu xìng. zi bì xíng zhī, guǎ jūn dāng rèn qí wú jiù. jì zú zhòu méi bù dá, huá dū yòu yuē: zi bì bù cóng, guǎ jūn jiāng mìng nán gōng zhǎng wàn wèi jiāng, fā chē liù bǎi chéng, nà gōng zǐ tū yú zhèng. chū jūn zhī rì, zhǎn wú zi yǐ xùn yú jūn, wú jiàn zi zhǐ yú jīn rì yǐ. jì zú dà jù, zhǐ de yīng nuò, huá dū fù yào zhī lì shì. jì zú yuē: suǒ bù lì gōng zǐ tū zhě, shén míng jí zhī. shǐ guān yǒu shī jī jì zú yún:
卻說公子突之母,乃宋雍氏之女,名曰雍姞。雍氏宗族,多仕於宋,宋莊公甚寵任之,公子突被出在宋,思念其母雍姞,與雍氏商議歸鄭之策,雍氏告於宋公,宋公許為之計,適祭足行聘至宋。宋公喜曰:「子突之歸,只在祭仲身上也。」乃使南宮長萬伏甲士於朝,以待祭足入朝,致聘行禮畢,甲士趨出,將祭足拘執,祭足大呼:「外臣何罪?」宋公曰:「姑至軍府言之。」是日,祭足被囚於軍府,甲士周圍把守,水泄不通,祭足疑懼,坐不安席,至晚,太宰華督攜酒親至軍府,與祭足壓驚,祭足曰:「寡君使足修好上國,未有開罪,不知何以觸怒?將寡君之禮,或有所缺,抑使臣之不職乎?」華督曰:「皆非也,公子突之出於雍,誰不知之,今子突竄伏在宋,寡君憫焉。且子忽柔懦,不堪為君,吾子若能行廢立之事,寡君願與吾子世修姻好,惟吾子圖之!」祭足曰:「寡君之立,先君所命也,以臣廢君,諸侯將討吾罪矣。」華督曰:「雍姞有寵於鄭先君,母寵子貴,不亦可乎?且弒逆之事,何國蔑有?惟力是視,誰加罪焉?」因附祭足之耳曰:「吾寡君之立,亦有廢而後興。子必行之,寡君當任其無咎。」祭足皺眉不答,華督又曰:「子必不從,寡君將命南宮長萬為將,發車六百乘,納公子突於鄭。出軍之日,斬吾子以殉於軍,吾見子止於今日矣。」祭足大懼,只得應諾,華督復要之立誓。祭足曰:「所不立公子突者,神明殛之。」史官有詩譏祭足云:
zhàng fū chǒng rǔ bù néng jīng, guó xiàng rú hé shòu xié líng?
丈夫寵辱不能驚,國相如何受脅陵?
ruò shì zhōng chén pàn yī sǐ, sòng rén wèi bì gǎn xiāng qīng.
若是忠臣拚一死,宋人未必敢相輕。
huá dū lián yè hái bào sòng gōng, shuō: jì zú yǐ tīng mìng le! cì rì, sòng gōng shǐ rén zhào gōng zǐ tū zhì yú mì shì, wèi yuē: guǎ rén yǔ yōng shì yǒu yán, xǔ guī wú zi. jīn zhèng guó gào lì xīn jūn, yǒu mì shū jí guǎ rén yuē: bì shā zhī, yuàn gē sān chéng wèi xiè.' guǎ rén bù rěn, gù sī gào zi. gōng zǐ tū bài yuē: tū bù xìng, yuè zài shàng guó. tū zhī sǐ shēng, yǐ shǔ yú jūn. ruò yǐ jūn zhī líng, shǐ de zhòng jiàn xiān rén zhī zōng miào, wéi jūn suǒ mìng, qǐ wéi sān chéng? sòng gōng yuē: guǎ rén qiú jì zhòng yú jūn fǔ, zhèng wéi gōng zǐ zhī gù. cǐ dà shì fēi zhòng bù chéng, guǎ rén jiāng méng zhī. nǎi bìng zhào jì zú shǐ yǔ zi tū xiāng jiàn, yì zhào yōng shì, jiāng fèi hū lì tū zhī shì shuō míng. sān rén shà xuè dìng méng, sòng gōng zì wèi sī méng, tài zǎi huá dū lì shì. sòng gōng shǐ zi tū lì xià shì yuē, sān chéng zhī wài, dìng yào bái bì bǎi shuāng, huáng jīn wàn yì, měi suì shū gǔ sān wàn zhōng, yǐ wèi chóu xiè zhī lǐ. jì zú shū míng wèi zhèng. gōng zǐ tū jí yú dé guó, wú bù yīng chéng. sòng gōng yòu yào gōng zǐ tū jiāng guó zhèng jǐn wěi jì zú, tū yì yǔn zhī. yòu wén jì zú yǒu nǚ, shǐ xǔ pèi yōng shì zhī zǐ yōng jiū, jiù jiào dài yōng jiū guī guó chéng qīn, shì yǐ dài fū zhī zhí, jì zú yì bù gǎn bù cóng.
華督連夜還報宋公,說:「祭足已聽命了!」次日,宋公使人召公子突至於密室,謂曰:「寡人與雍氏有言,許歸吾子。今鄭國告立新君,有密書及寡人曰:『必殺之,願割三城為謝。'寡人不忍,故私告子。」公子突拜曰:「突不幸,越在上國。突之死生,已屬於君。若以君之靈,使得重見先人之宗廟,惟君所命,豈惟三城?」宋公曰:「寡人囚祭仲於軍府,正惟公子之故。此大事非仲不成,寡人將盟之。」乃並召祭足使與子突相見,亦召雍氏,將廢忽立突之事說明。三人歃血定盟,宋公自為司盟,太宰華督蒞事。宋公使子突立下誓約,三城之外,定要白璧百雙,黃金萬鎰,每歲輸谷三萬鍾,以為酬謝之禮。祭足書名為證。公子突急於得國,無不應承。宋公又要公子突將國政盡委祭足,突亦允之。又聞祭足有女,使許配雍氏之子雍糾,就教帶雍糾歸國成親,仕以大夫之職,祭足亦不敢不從。
gōng zǐ tū yǔ yōng jiū jiē wēi fú, zhà wèi shāng jiǎ, jià chē gēn suí jì zú, yǐ jiǔ yuè shuò rì zhì zhèng, cáng yú jì zú zhī jiā. jì zú wěi chēng yǒu jí, bù néng qū cháo, zhū dài fū jù zhì jì fǔ wèn ān. jì zú fú sǐ shì bǎi rén yú bì yī zhī zhōng, qǐng zhū dài fū zhì nèi shì xiāng jiàn. zhū dài fū jiàn jì zú miàn sè chōng yíng, yì guān qí zhěng, dà jīng yuē: xiāng jūn wú yàng, hé bù rù cháo? jì zú yuē: zú fēi shēn bìng, nǎi guó bìng yě. xiān jūn chǒng ài zi tū, zhǔ zhū sòng gōng, jīn sòng jiāng qiǎn nán gōng zhǎng wàn wèi jiāng, lǜ chē liù bǎi chéng, fǔ tū fá zhèng. zhèng guó wèi níng, hé yǐ dāng zhī? zhū dài fū miàn miàn xiāng qù, bù gǎn zhì duì. jì zú yuē: jīn rì yù jiě sòng bīng, wéi yǒu fèi lì kě miǎn ěr. gōng zǐ tū jiàn zài, zhū jūn cóng fǒu, yuàn yī yán ér jué! gāo qú mí yīn shì zǐ hū jiàn zhǐ shàng qīng zhī wèi, sù yǔ zi hū yǒu xì, tǐng shēn fǔ jiàn ér yán yuē: xiāng jūn cǐ yán, shè jì zhī fú, wú děng yuàn jiàn xīn jūn!
公子突與雍糾皆微服,詐為商賈,駕車跟隨祭足,以九月朔日至鄭,藏於祭足之家。祭足偽稱有疾,不能趨朝,諸大夫俱至祭府問安。祭足伏死士百人於壁衣之中,請諸大夫至內室相見。諸大夫見祭足面色充盈,衣冠齊整,大驚曰:「相君無恙,何不入朝?」祭足曰:「足非身病,乃國病也。先君寵愛子突,囑諸宋公,今宋將遣南宮長萬為將,率車六百乘,輔突伐鄭。鄭國未寧,何以當之?」諸大夫面面相覷,不敢置對。祭足曰:「今日欲解宋兵,惟有廢立可免耳。公子突見在,諸君從否,願一言而決!」高渠彌因世子忽諫止上卿之位,素與子忽有隙,挺身撫劍而言曰:「相君此言,社稷之福,吾等願見新君!」
zhòng rén wén gāo qú mí zhī yán, yí yǔ jì zú yǒu yuē, yòu kuī jiàn bì yī yǒu rén, gè huái sǒng jù, qí shēng wěi wěi. jì zú nǎi hū gōng zǐ tū zhì, nà zhī shàng zuò, jì zú yǔ gāo qú mí xiān xià bài. zhū dài fū méi nài hé, zhǐ de tóng bài fú yú dì. jì zú yù xiān xiě jiù lián míng biǎo zhāng, shǐ rén shàng zhī, yán: sòng rén yǐ zhòng bīng nà tū, chén děng bù néng shì jūn yǐ. yòu zì zuò mì qǐ, qǐ zhōng yán: zhǔ jūn zhī lì, shí fēi xiān jūn zhī yì, nǎi chén zú zhǔ zhī. jīn sòng qiú chén ér nà tū, yào chén yǐ méng, chén kǒng shēn sǐ wú yì yú jūn, yǐ kǒu xǔ zhī. jīn bīng jiāng jí jiāo, qún chén wèi sòng zhī qiáng, xié móu wǎng yíng. zhǔ gōng bù ruò cóng quán, zàn shí bì wèi, róng chén chéng jiān zài tú yíng fù. mò xiě yī shì yún: wéi cǐ yán zhě, yǒu rú rì. zhèng zhāo gōng jiē le biǎo wén jí mì qǐ, zì zhī gū lì wú zhù, yǔ guī fēi qì bié, chū bēn wèi guó qù le. jiǔ yuè jǐ hài rì, jì zú fèng gōng zǐ tū jí wèi, shì wèi lì gōng. dà xiǎo zhèng shì, jiē jué yú jì zú. yǐ nǚ qī yōng jiū, wèi zhī yōng jī. yán yú lì gōng, guān yōng jiū yǐ dài fū zhī zhí. yōng shì yuán shì lì gōng wài jiā, lì gōng zài sòng shí, yǔ yōng shì qīn mì wǎng lái, suǒ yǐ lì gōng chǒng xìn yōng jiū, yà yú jì zú. zì lì gōng jí wèi, guó rén jù yǐ ān fú. wéi gōng zǐ mén gōng zǐ yí èr rén xīn huái bù píng, yòu kǒng lì gōng jiā hài, shì yuè gōng zǐ mén bēn cài gōng zǐ yí bēn chén. sòng gōng wén zi tū dìng wèi. qiǎn rén zhì shū lái hè. yīn cǐ yī fān shǐ mìng, tiǎo qǐ liǎng guó gān gē, qiě tīng xià huí fēn jiě.
眾人聞高渠彌之言,疑與祭足有約,又窺見壁衣有人,各懷悚懼,齊聲唯唯。祭足乃呼公子突至,納之上坐,祭足與高渠彌先下拜。諸大夫沒奈何,只得同拜伏於地。祭足預先寫就連名表章,使人上之,言:「宋人以重兵納突,臣等不能事君矣。」又自作密啟,啟中言:「主君之立,實非先君之意,乃臣足主之。今宋囚臣而納突,要臣以盟,臣恐身死無益於君,已口許之。今兵將及郊,群臣畏宋之強,協謀往迎。主公不若從權,暫時避位,容臣乘間再圖迎復。」末寫一誓云:「違此言者,有如日。」鄭昭公接了表文及密啟,自知孤立無助,與媯妃泣別,出奔衛國去了。九月己亥日,祭足奉公子突即位,是為厲公。大小政事,皆決於祭足。以女妻雍糾,謂之雍姬。言於厲公,官雍糾以大夫之職。雍氏原是厲公外家,厲公在宋時,與雍氏親密往來,所以厲公寵信雍糾,亞於祭足。自厲公即位,國人俱已安服。惟公子亹、公子儀二人心懷不平,又恐厲公加害,是月公子亹奔蔡、公子儀奔陳。宋公聞子突定位。遣人致書來賀。因此一番使命,挑起兩國干戈,且聽下回分解。