strong zhāng fú niáng yī xīn zhēn shǒu zhū tiān xī wàn lǐ fú míng strong
張福娘一心貞守 朱天錫萬里符名
gēng niú wú sù cǎo, cāng shǔ yǒu yú liáng.
耕牛無宿草,倉鼠有餘糧。
wàn shì fēn yǐ dìng, fú shēng kōng zì máng.
萬事分已定,浮生空自忙。
huà shuō tiān xià fán shì jiē yóu qián dìng, rú jìn zài mù qián, yuǎn bù guò shù nián, yù xiān suàn de chū, hái bù zú wèi qí. jǐn yǒu shì jiān wèi zēng yǒu zhè yàng shì, wèi zēng shēng zhè gè rén, jǐ shí nián qián xiān yǒu qián zhī de dào pò le, huò shì jǐ qiān lǐ wài qià xiāng còu zhe de, zhēn lìng rén mèng xiǎng bú dào, kě jiàn shù jiē qián dìng yě.
話說天下凡事皆由前定,如近在目前,遠不過數年,預先算得出,還不足為奇。盡有世間未曾有這樣事,未曾生這個人,幾十年前先有前知的道破了,或是幾千里外恰相湊着的,真令人夢想不到,可見數皆前定也。
qiě shuō sòng shí xuān hé nián jiān, suī yáng yǒu yī guān rén xìng liú míng liáng, yǔ rú rén nián jiē sì shí wài le, lǚ shēng zǐ bù yù, wéi shèng dé yī yòu nǚ. liú guān rén dào jīng shī diào guān qù le, zhè yòu nǚ zài jiā, yòu dé bìng ér sǐ, jiāng chū yì mái. rú rén kàn tā chū mén, bēi tòng bù shèng, kū dé fā hūn, juàn zuò yǐ shàng. zhǐ jiàn yī gè gāo jì fù rén zǒu jiāng jìn lái dào: rú rén hé bì rú cǐ bēi kū? rú rén gào sù tā lǚ sàng sì xī, zhǐ cún yòu nǚ, jīn yòu yāo wáng, guān rén yòu bù zài jiā zhè xiē kǔ chǔ. nà fù rén dào: rú rén mò xīn jiāo, cóng cǐ biàn gāi dé guì zi le. guān rén yǐ yǒu chāi qiǎn, zhè jǐ rì nèi jiù guī. guī lái shí jié, dàn wǎng chéng xī wèi shí èr sǎo chù, yǔ tā xún yī lǐng jiù yī fú liú zhe. dài shēng zǐ zhī hòu, jiè yī gè dà yín hé zi, bǎ yī qún pù zhe, jiāng hái zǐ ān fàng hé nèi. lüè guò shǎo shí, bào jiāng chū lái, qǔ tā yī gè xiǎo míng, huò shì hé zhù, huò shì méng zhù. jí yì zhǎng yì yǎng, zài wú sǔn zhé le. kě láo láo jì qǔ lǎo shēn zhī yán! rú rén fù dào jiā xīn xìng, zuì xǐ huān tīng tā de shì zhè xiē shuō huà. jiàn huà dé yǒu zhī yǒu yè, jiù wèn dào: lǎo lǎo hé chù lái de, xiǎo dé zhè yàng shì? fù rén dào: nǐ bú yào guǎn wǒ lái chù qù chù. wǒ lián nǐ kū dé bēi qiè, yòu jiàn nǐ guì zi jiāng dào, gù jiào nǐ gè fǎ ér, shǐ nǐ yǐ hòu shēng yù dé shí le. rú rén wèn gāo xìng dà míng, hòu lái hǎo xiāng xiè. fù rén dào: wǒ guàn jiù rén kǔ nǎo, zuò hǎo shì bú yào rén xiè de. shuō bà zǒu chū mén wài, bù zhī qù xiàng.
且說宋時宣和年間,睢陽有一官人姓劉名梁,與孺人年皆四十外了,屢生子不育,惟剩得一幼女。劉官人到京師調官去了,這幼女在家,又得病而死,將出瘞埋。孺人看他出門,悲痛不勝,哭得發昏,倦坐椅上。只見一個高髻婦人走將進來道:「孺人何必如此悲哭?」孺人告訴他屢喪嗣息,止存幼女,今又夭亡,官人又不在家這些苦楚。那婦人道:「孺人莫心焦,從此便該得貴子了。官人已有差遣,這幾日內就歸。歸來時節,但往城西魏十二嫂處,與他尋一領舊衣服留着。待生子之後,借一個大銀盒子,把衣裙鋪着,將孩子安放盒內。略過少時,抱將出來,取他一個小名,或是合住,或是蒙住。即易長易養,再無損折了。可牢牢記取老身之言!」孺人婦道家心性,最喜歡聽他的是這些說話。見話得有枝有葉,就問道:「姥姥何處來的,曉得這樣事?」婦人道:「你不要管我來處去處。我憐你哭得悲切,又見你貴子將到,故教你個法兒,使你以後生育得實了。」孺人問高姓大名,後來好相謝。婦人道:「我慣救人苦惱,做好事不要人謝的。」說罷走出門外,不知去向。
guǒ rán guò dé wǔ rì, liú guān rén dé diào chú zhōu fǎ cáo chuán, guī dào jiā lǐ. rú rén bǎ yòu nǚ yāo wáng yòu féng zhe gāo jì fù rén de shuō huà, shuō le yī biàn, liú guān rén gǎn shāng le yī huí, yě shì sǐ pà le ér nǚ de xīn cháng, jiàn shuō zhe fù rén zhī yán, biàn zuò gè bù zháo, yě yào shì shì kàn. kuàng shuō tā dé chà huí lái, yǐ cǐ zhǔn le, xīn lǐ yǒu xiē xìn tā. cì rì jí chū xī mén, biàn fǎng wèi jiā. zǒu le èr lǐ duō lù, dàn zhǐ yǒu xìng zhāng xìng lǐ xìng wáng xìng zhào, zài méi yǒu yī jiā xìng wèi. liú guān rén dào: yǎn jiàn dé shuō huà zuò bù dé zhǔn le. zǒu huí zhuǎn lái, dào le chéng mén biān, zǒu dé kǒu kě, jiàn yī chá fǎng, jìn qù zuò xià chī gè pào chá. wèn wèn zhǔ rén jiā, qià shì xìng wèi. diàn lǐ yī gè hòu shēng, shì zhǔ rén zhī zhí, pái háng shí yī. liú guān rén jiàn tā chēng hū chū lái, dǎ dòng xīn lǐ, wèn wèi shí yī dào: nǐ jiā yǒu xiōng dì me? shí yī dào: yǒu xiōng dì shí èr. liú guān rén dào: lìng dì yǒu sǎo zi le me? shí yī dào: qǔ gè dì fù, shēng guò le shí gè ér zi, bìng wú yī gè sǔn zhé. jiàn jīn tóng jū gòng shí, pín jiā zhī chēng shèn shì fán nán. liú guān rén jiàn yǒu le shí èr sǎo, yòu shì gè duō zǐ de, chèn zhào xiāng hé, bù jué dà xǐ. jiù bǎ shí qíng gào sù tā, shuō lǚ sǔn yòu zǐ jí fù rén jiào dǎo xiàng shí èr sǎo jiǎ jiè jiù yī zhī shì. jīn rú cǐ duō zǐ, kě jiàn yǎn yàng zhī shuō bù wèi xū wàng de. shí yī jiàn shì gè guān rén, tú gè wǎng lái, xīn lǐ yě xǐ huān, máng jìn qù duì xiōng dì shuō le. wèi shí èr jiù qǔ le zì chuān de yī jiàn jiù juàn zhōng dān yī chū lái, sòng yǔ liú guān rén. liú guān rén shēn biān qǔ chū dài lái zhǐ chāo èr guàn dá tā. wèi jiā xiōng dì duàn bù kěn shòu, dào: dàn dé shēng xià guì gōng zǐ zhī shí, chī bēi xǐ jiǔ, rì hòu zhào gù hán jiā zhào gù gōu le. liú guān rén chēng xiè, qǔ le jiù yī huí jiā.
果然過得五日,劉官人得調滁州法曹椽,歸到家裡。孺人把幼女夭亡又逢着高髻婦人的說話,說了一遍,劉官人感傷了一回,也是死怕了兒女的心腸,見說着婦人之言,便做個不着,也要試試看。況說他得差回來,已此准了,心裡有些信他。次日即出西門,遍訪魏家。走了二里多路,但只有姓張、姓李、姓王、姓趙,再沒有一家姓魏。劉官人道:「眼見得說話作不得准了。」走迴轉來,到了城門邊,走得口渴,見一茶訪,進去坐下吃個泡茶。問問主人家,恰是姓魏。店裡一個後生,是主人之侄,排行十一。劉官人見他稱呼出來,打動心裡,問魏十一道:「你家有兄弟麼?」十一道:「有兄弟十二。」劉官人道:「令弟有嫂子了麼?」十一道:「娶個弟婦,生過了十個兒子,並無一個損折。見今同居共食,貧家支撐甚是煩難。」劉官人見有了十二嫂,又是個多子的,讖兆相合,不覺大喜。就把實情告訴他,說屢損幼子及婦人教導向十二嫂假借舊衣之事。今如此多子,可見魘樣之說不為虛妄的。十一見是個官人,圖個往來,心裡也喜歡,忙進去對兄弟說了。魏十二就取了自穿的一件舊絹中單衣出來,送與劉官人。劉官人身邊取出帶來紙鈔二貫答他。魏家兄弟斷不肯受,道:「但得生下貴公子之時,吃杯喜酒,日後照顧寒家照顧勾了。」劉官人稱謝,取了舊衣回家。
bù duō jǐ shí, rú rén guǒ rán yǒu le hǎo yùn, jiāng wǔ gè yuè, fū qī tóng fù chú zhōu zhī rèn. yī rì zài yá duì shí, liú guān rén duì rú rén dào: yī nà fù rén suǒ yán, wèi shí èr sǎo yǐ yǒu zhè rén, jiù yī yǐ dé, shēng zǐ zhī zhào, xiǎn yǒu de jù le. què yào gè dà yín hé zi, wú xiǎng shèng dé hái zi de hé zi, yě hǎo dà lī. liào xiǎng zì zhì bù chéng, shén yàng rén jiā yǒu zhè yàng hé zi hǎo qù jiè dé? zhè què shì huāng táng le. rú rén dào: zhèng shì zhè huà, rén jiā liào méi yǒu de. jiù yǒu, wǒ men cóng nà lǐ zhī dào, hǎo yǔ tā jiè? zhǐ shì nà lǎo lǎo shuō huà, jù jù bù wàng, qiě kàn yīng yàn jiāng lái. fū qī zhèng zài yí huò jiān, liú guān rén jiē dé fǔ jiān wén shū, wěi tā chá pán chú zhōu gōng kù. liú guān rén bù gǎn chí màn, fēn fù kù lì qǔ qí le bù jí, fán gōng kù suǒ yǒu, jǐn jiē jiǎn chū bèi chá. chú zhōu huāng pì, kù cáng xiāo suǒ, bié bù jiàn shén hǎo wù, dú nèi zhōng cún yǒu dà yín hé èr jù. liú guān rén chù zhe xīn lǐ, yòu yí dào: hé gù yǒu cǐ wù shì? shì wèn kù lì, kù lì dào: jìn rì yǒu gè qīn chà nèi xiāng tán zhí, dào zhè xī gōng gàn, suǒ guò zhōu xiàn bì yào xiàn shàng tǔ yí. nà shèng tǔ yí de, jù yào yòng yín zuò hé zi, lián hé zi duō shōu qù, suǒ yǐ zhōu zhōng bèi dé yǒu cǐ. hòu lái nèi xiāng bù dǎ cóng chú zhōu guò, què zài bié lù qù le. yín hé zi dé yǐ bù yòng, liú zài kù zhōng shōu zhù, zuò wèi gōng wù. liú guān rén jì zài xīn lǐ, huí yǔ rú rén shuō qí yuán gù, gòng xiāng chà yì.
不多幾時,孺人果然有了好孕,將五個月,夫妻同赴滁州之任。一日在衙對食,劉官人對孺人道:「依那婦人所言,魏十二嫂已有這人,舊衣已得,生子之兆,顯有的據了。卻要個大銀盒子,吾想盛得孩子的盒子,也好大哩。料想自置不成,甚樣人家有這樣盒子好去借得?這卻是荒唐了。」孺人道:「正是這話,人家料沒有的。就有,我們從那裡知道,好與他借?只是那姥姥說話,句句不妄,且看應驗將來。」夫妻正在疑惑間,劉官人接得府間文書,委他查盤滁州公庫。劉官人不敢遲慢,分付庫吏取齊了簿藉,凡公庫所有,盡皆簡出備查。滁州荒僻,庫藏蕭索,別不見甚好物,獨內中存有大銀盒二具。劉官人觸着心裡,又疑道:「何故有此物事?」試問庫吏,庫吏道:「近日有個欽差內相譚植,到浙西公幹,所過州縣必要獻上土宜。那盛土宜的,俱要用銀做盒子,連盒子多收去,所以州中備得有此。後來內相不打從滁州過,卻在別路去了。銀盒子得以不用,留在庫中收貯,作為公物。」劉官人記在心裡,回與孺人說其緣故,共相詫異。
guò le jǐ yuè, shēng le yī zi, suì dào kù zhōng jí cǐ yín hé, zhào yī fù rén suǒ yán, yòng wèi shí èr jiā jiù yī chèn zài dǐ xià, bǎ suǒ shēng ér zi mián zài hé zi zhōng jiān. jiāng yǒu yī gè shí chén, cái bào tā chū lái, qǔ xiǎo míng zuò méng zhù. kàn nà hé zi dǐ xià, juān dé yǒu zì, nǎi shì xuān hé gēng zǐ nián zhì. xiǎng qǐ fù rén zài suī yáng shuō huà de shí jié, nà hé zi hái wèi zēng zào qǐ, bù zhī wèi hé tā xiān zhī dào le. zhè ér zi hòu míng xiào wěi, zì zhèng fǔ, guān dào bīng bù shì láng, guǒ rán dà guì. gāo jì fù rén zhī yán, wú yī bù yàn, zhēn shì shù yǐ qián dìng. bìng nà jiàn wù shì, shì jiān hái bù céng yǒu, nà guì rén yǐ gāi zài zhè lǐ tóu mián yī huì, yǎn yàng dé zhǎng chéng, shuō guò zài nà lǐ le, kě bù qí me?
過了幾月,生了一子,遂到庫中藉此銀盒,照依婦人所言,用魏十二家舊衣襯在底下,把所生兒子眠在盒子中間。將有一個時辰,才抱他出來,取小名做蒙住。看那盒子底下,鐫得有字,乃是宣和庚子年制。想起婦人在睢陽說話的時節,那盒子還未曾造起,不知為何他先知道了。這兒子後名孝韙,字正甫,官到兵部侍郎,果然大貴。高髻婦人之言,無一不驗,真是數已前定。並那件物事,世間還不曾有,那貴人已該在這裡頭眠一會,魘樣得長成,說過在那裡了,可不奇麼?
ér jīn shuō yī gè rén zài wàn lǐ zhī wài, liǎng bù xiāng zhī, zhè biān yù qǔ xià de míng zì, yǔ nà biān yuán qǔ xià de jìng zì xiāng tóng. zhè gè dìng shù, hái gèng qí lī. yào zhī duān dì, xiān tīng xiǎo zi sì jù kǒu hào:
而今說一個人在萬里之外,兩不相知,這邊預取下的名字,與那邊原取下的竟自相同。這個定數,還更奇哩。要知端的,先聽小子四句口號:
yǒu mǔ jiāng chú héng qiǎn lí, shuí zhī wàn lǐ yù hái shí.
有母將雛橫遣離,誰知萬里遇還時。
shì kàn liǎng dì míng xiāng hé, shǐ xìn dāng nián tiān cì ér.
試看兩地名相合,始信當年天賜兒。
zhè huí shū yě shì shuō sòng cháo sū zhōu yī gè guān rén, xìng zhū zì jǐng xiān, dān huì yī gè quán zì. chún xī bǐng shēn nián jiān, zhǔ guǎn sì chuān chá mǎ shǐ, yǒu gè gōng zǐ míng xùn, nián yǐ èr shí suì. pìn xià qī shì fàn shì, shì sū zhōu dà jiā, wèi zēng qǔ dé guò mén, suí fù wǎng rèn. nà gōng zǐ qīng chūn zhèng dāng qiáng shèng, yá mén dú chù wú liáo, yù niàn rú huǒ, àn nà bù xià. yāng rén duì fù qīn zhū jǐng xiān shuō yào xiān qǔ yī qiè, yǐ shì zhěn xí. jǐng xiān dào: nán zǐ wèi qǔ qī, xiān qǔ qiè, yǒu cǐ lǐ fǒu? gōng zǐ dào: gù wú cǐ lǐ, ér jīn kè jū shù qiān lǐ zhī wài, zhǐ de fǎn jīng xíng quán, mù xià tú gè bàn jì liáo zhī jì. tā rì qǔ le zhèng qī, qiǎn hái le tā, yì wú bù kě. jǐng xiān dào zhè gè yě shǐ de. zhǐ kǒng tā rì nì yú qíng ài, yào qiǎn jiù fán nán le. gōng zǐ dào: shuō guò le huà, nán zǐ hàn zuò shì, yī dāo liǎng duàn, yǒu hé fán nán! jǐng xiān xǔ yǔn. gōng zǐ suì tuō yá mén zhōng yī gè jiàn bǔ hú hóng chū wài fǎng xún. hú hóng fǎng dé chéng dū zhāng xìng jiā lǐ, yǒu yī nǚ zǐ míng yuē fú niáng, zī róng měi lì, xìng gé wēn róu. lái yǔ gōng zǐ shuō le, jiāng zhe cái lǐ yín wǔ shí liǎng, qǔ jiāng guò lái wèi qiè. fú niáng yǔ gōng zǐ nián jì xiāng fǎng, zhèng shì shào nǚ shǎo láng, qí lè nán dāng. liǎng qíng huān ài, rú jiāo shì xī.
這回書也是說宋朝蘇州一個官人,姓朱字景先,單諱一個銓字。淳熙丙申年間,主管四川茶馬使,有個公子名遜,年已二十歲。聘下妻室范氏,是蘇州大家,未曾娶得過門,隨父往任。那公子青春正當強盛,衙門獨處無聊,慾念如火,按納不下。央人對父親朱景先說要先娶一妾,以侍枕席。景先道:「男子未娶妻,先娶妾,有此禮否?」公子道:「固無此禮,而今客居數千里之外,只得反經行權,目下圖個伴寂寥之計。他日娶了正妻,遣還了他,亦無不可。」景先道「這個也使得。只恐他日溺於情愛,要遣就煩難了。」公子道:「說過了話,男子漢做事,一刀兩段,有何煩難!」景先許允。公子遂托衙門中一個健捕胡鴻出外訪尋。胡鴻訪得成都張姓家裡,有一女子名曰福娘,姿容美麗,性格溫柔。來與公子說了,將着財禮銀五十兩,取將過來為妾。福娘與公子年紀相仿,正是少女少郎,其樂難當。兩情歡愛,如膠似膝。
guò le yī nián, bù xiǎng sū zhōu fàn jiā jiàn nǚ ér zhǎng chéng, nǚ xù yuǎn fāng suí rèn, wèi yǒu hái qī, kǒng pà dān gé le liǎng xià qīng chūn, yī miàn zhěng bàn zhuāng lián, fù qīn fàn wēng qīn zì bàn sòng dào rèn shàng chéng qīn. jiāng rù sì chuān jìng zhōng, xiān zhe rén chuán xìn dào zhū jiā yá nèi, yǐ zhī zhū gōng zǐ yī nián zhī qián, qǔ dé yǒu qiè, biàn liú zhù xíng lǐ bù xíng, xiě shū qù yǔ qīn jiā dào: xiān qī hòu qiè, shì suǒ héng yǒu. qī wèi chéng hūn, qiè yǐ rù shì, qí yì hé zài? jīn xiǎo nǚ yú guī jiè tú, jí lǐ jiāng chéng, bì qù pián zhī, shǐ xié lián lǐ. cǐ bái. kàn guān tīng shuō zhè gè xiān qiè hòu qī guǒ bú shì zhèng lǐ, rán nán zǐ yǒu qiè yì shì cháng shì. jīn rì jì yǐ qǔ zài shì zhōng le, zhǐ hé jiǎng míng liǎo dí shù zhī fēn, bù dé yǐ xiān hòu zhì yǒu jiàn yuè, biàn kě xiāng ān, cái shì chù fēn de tuǒ de. zhēng nài rén jiā nǚ zǐ, wú yǒu bù dù, zhǐ yī jù yǒu qiè jí yǐ bù xiāng yīng le. bì shì zhú dé qù, fāng bá le yǎn zhōng zhī dīng. yǔ tā shāng liáng, qǐ néng xiāng róng? zuò fù qīn de yǒu dà jiàn shí, dāng yǐ zhèng yán quàn miǎn, shuō yìng qiè suī jiàn, yě shì liáng jiā ér nǚ, jì yǐ yǐ shēn shì fū, biàn yì shì zhōng shēn shì tǐ, rú hé kě qīng shuō yī gè qù tā? shǐ tā bié jià, yì fēi zhèng dào. dào cǐ dì wèi, zhǐ gāi dà dù hán róng, hé qì xiāng yǔ, děng rén sòng yī gè xián huì, tā zì rán zuò xiǎo fú dī, yǒu hé bù kě? ruò fù qīn kěn rú cǐ shuō, nà wèi hūn nǚ zǐ suī zěn shēng jí dù, yě bù hǎo shèn shèn lài lài, jiù fàng chū shǒu duàn yào zhǎng yào duǎn de. dāng dé rén jiā fù qīn hù zhe nǚ ér, bù xiǎo dé diào tíng wèi shàng, zhèng yào bāng tā lì chū jiè qiáng lái, nà guǎn zhè yī jiā zēng le hǎo xiē nán chù de shì? zhǐ zhè yī fēng shū qù, yǒu fèn jiāo: jǐn wō ài qiè, yī zhāo jiàn xī yán jīn, yuǎn dào gū ér, wàn lǐ zhū hái hé pǔ. zhèng shì:
過了一年,不想蘇州范家見女兒長成,女婿遠方隨任,未有還期,恐怕擔閣了兩下青春,一面整辦妝奩,父親范翁親自伴送到任上成親。將入四川境中,先着人傳信到朱家衙內,已知朱公子一年之前,娶得有妾,便留住行李不行,寫書去與親家道:「先妻後妾,世所恆有。妻未成婚,妾已入室,其義何在?今小女于歸戒途,吉禮將成,必去駢枝,始諧連理。此白。」看官聽說這個先妾後妻果不是正理,然男子有妾亦是常事。今日既已娶在室中了,只合講明了嫡庶之分,不得以先後至有僭越,便可相安,才是處分得妥的。爭奈人家女子,無有不妒,只一句有妾即已不相應了。必是逐得去,方拔了眼中之釘。與他商量,豈能相容?做父親的有大見識,當以正言勸勉,說媵妾雖賤,也是良家兒女,既已以身事夫,便亦是終身事體,如何可輕說一個去他?使他別嫁,亦非正道。到此地位,只該大度含容,和氣相與,等人頌一個賢惠,他自然做小伏低,有何不可?若父親肯如此說,那未婚女子雖怎生嫉妒,也不好滲滲癩癩,就放出手段要長要短的。當得人家父親護着女兒,不曉得調停為上,正要幫他立出界牆來,那管這一家增了好些難處的事?只這一封書去,有分交:錦窩愛妾,一朝劍析延津,遠道孤兒,萬里珠還合浦。正是:
shì jiān hǎo wù bù jiān láo, cǎi yún yì sàn liú lí suì.
世間好物不堅牢,彩雲易散琉璃碎。
wú yuán duì miàn bù xiāng féng, yǒu yuán qiān lǐ néng xiāng huì.
無緣對面不相逢,有緣千里能相會。
zhū jǐng xiān jiē le fàn jiā zhī shū, duì gōng zǐ shuō dào: wǒ qián rì céng shuō guò de, jīn rì nǐ yuè fù yǐ shū xiāng zé, yuán shuō tā bù guò. tā shuō bì xiān qiǎn qiè, rán hòu chéng hūn, nǐ qī yǐ sòng zài jìng shàng, tǎo le huí huà rán hòu qián jìn, zhè yě bù dé bù cóng tā le. gōng zǐ xīn lǐ wěi shì bù shě dé zhāng fú niáng, rán qián rì qǔ qiè shí, yuán shuō guò le qǔ qī qiǎn hái de huà jīn rì fù qīn yòu rú cǐ shuō, zhàng rén yòu lì děng huí tóu, ruò bù qiǎn qiè, biàn chéng qīn bù dé. zhēn yě shì zuǒ nán yòu nán, yǎn lèi cóng dǔ zi lǐ là xià lái, zhǐ de bǎ zhè xiē huà yǔ zhāng fú niáng shuō le. zhāng fú niáng dào: dāng chū bú yào wǒ shí, píng dé nǐ jiā. jīn jì qǔ le jìn mén, wǒ méi yǒu de zuì, xū gǎn wǒ qù bù dé. biàn zuò tǎo dà niáng lái shí, wǒ zhǐ shì jǐn lǐ fèng shì tā bà le, hé bì yào de wǒ qù? gōng zǐ dào: wǒ zěn me shě dé nǐ? zhǐ shì dāng chū qǔ nǐ shí jié, yuán duì diē diē shuō guò, dài chéng zhèng hūn zhī rì, xiān xíng sòng hái. jīn diē diē bǎ qián yán zé wǒ, fàn jiā zhàng rén yòu dài le nǚ ér zhù zài jìng shàng, yào děng le nǐ qù rán hòu bǎ nǚ ér guò mén. wǒ yě chù zài liǎng nán zhī dì, méi nài hé le. zhāng fú niáng dào: qiè nǎi shì jiàn bèi, wéi jūn jiā zhāng zhǔ. jūn jiā jì yào qiǎn qù, qǐ kě qiáng zhù yǐ zǔ dà niáng zhī lái? dàn qiè shēn yǒu jiàn bù dé yǐ shì, yào qù yě qù bù dé le. gōng zǐ dào: yǒu shèn bù dé yǐ shì? zhāng fú niáng dào: qiè shēn shàng yǐ huái dé yǒu yùn, cǐ xū shì jūn jiā gǔ xuè. qiè ruò huí qù le, tā rì shēng chū ér nǚ lái, dào dǐ shì zhū jiā zhī rén, nán dào yòu hǎo nà lǐ qù de bù chéng? bǎ shì tā rì zài jiā shǒu zhe, hé rú jīn rì bù qù de shì. gōng zǐ dào: nǐ ruò bù qù, fàn jiā bù kěn chéng hūn, kě bù dān gé le yī shēng hūn yīn zhèng shì? jiù qiáng dé tā kěn le, jìn mén yǐ hòu bì shì méi yǒu hǎo qì, xiāng dài de nǐ kè bó qǐ lái, fǎn wèi bù měi. bù zhī quán bì le chū qù, děng wǒ chéng qīn guò le, màn màn kàn gè jī huì quàn zhuǎn le tā, jiē nǐ lái tóng chù, fāng dé wú ài. zhāng fú niáng méi nài hé, zhèng shì:
朱景先接了范家之書,對公子說道:「我前日曾說過的,今日你岳父以書相責,原說他不過。他說必先遣妾,然後成婚,你妻已送在境上,討了回話然後前進,這也不得不從他了。」公子心裡委是不捨得張福娘,然前日娶妾時,原說過了娶妻遣還的話;今日父親又如此說,丈人又立等回頭,若不遣妾,便成親不得。真也是左難右難,眼淚從肚子裡落下來,只得把這些話與張福娘說了。張福娘道:「當初不要我時,憑得你家。今既娶了進門,我沒有得罪,須趕我去不得。便做討大娘來時,我只是盡禮奉事他罷了,何必要得我去?」公子道:「我怎麼捨得你?只是當初娶你時節,原對爹爹說過,待成正婚之日,先行送還。今爹爹把前言責我,范家丈人又帶了女兒住在境上,要等了你去然後把女兒過門。我也處在兩難之地,沒奈何了。」張福娘道:「妾乃是賤輩,唯君家張主。君家既要遣去,豈可強住以阻大娘之來?但妾身有件不得已事,要去也去不得了。」公子道:「有甚不得已事?」張福娘道:「妾身上已懷得有孕,此須是君家骨血。妾若回去了,他日生出兒女來,到底是朱家之人,難道又好那裡去得不成?把似他日在家守着,何如今日不去的是。」公子道:「你若不去,范家不肯成婚,可不擔閣了一生婚姻正事?就強得他肯了,進門以後必是沒有好氣,相待得你刻薄起來,反為不美。不知權避了出去,等我成親過了,慢慢看個機會勸轉了他,接你來同處,方得無礙。」張福娘沒奈何,正是:
rén shēng mò zuò fù rén shēn, bǎi nián kǔ lè yóu tā rén.
人生莫作婦人身,百年苦樂由他人。
fú niáng zhǔ yì bú yào huí qù, què shì táng shàng zhǔ zhāng fā qiǎn, gōng zǐ yī xīn yào zūn yī zhàng rén shuō huà, děng dài chéng qīn. fú niáng sì bù niù liù, tú zēng xiē kū kū tí tí, zěn shēng piē qiáng dé guò? zhǐ de qiě zì huí jiā qù shǒu zhe.
福娘主意不要回去,卻是堂上主張發遣,公子一心要遵依丈人說話,等待成親。福娘四不拗六,徒增些哭哭啼啼,怎生撇強得過?只得且自回家去守着。
zhè zhū jiā jí bǎ cǐ qíng bào yǔ fàn jiā. fàn wēng fāng cái tóng nǚ ér jìn fā, zhòu yè jiān chéng, xíng dào yá zhōng, zé jí chéng qīn. zhū gōng zǐ nán rén xīn xìng, yī sì hé yè shàng lù shuǐ zhū ér, zhè biān quē le, nà biān yòu yuán. qiě quán le fàn shì kàng lì zhī huān, guǎn bù dé zhāng fú niáng pǐ lí zhī kǔ. fū qī liǎng xià, qiě zì guò dé ēn ài, cǐ shí biàn méi yǒu zhè qiè yě bà le.
這朱家即把此情報與范家。范翁方才同女兒進發,晝夜兼程,行到衙中,擇吉成親。朱公子男人心性,一似荷葉上露水珠兒,這邊缺了,那邊又圓。且全了范氏伉儷之歡,管不得張福娘仳離之苦。夫妻兩下,且自過得恩愛,此時便沒有這妾也罷了。
míng nián, zhū jǐng xiān chá mǎ chà mǎn, cháo tíng chà shǎo qīng wáng wò jiāo dài, zhào qǔ jǐng xiān hái cháo. jǐng xiān jiǎn dìng bā yuè lí rèn, cǐ shí fú niáng yǐ jiāng fēn miǎn, yāng rén lái shuō, yào suí le tóng guī sū zhōu. jǐng xiān dào: lùn lái yǒu le rèn yùn, yuán gāi dài le tóng qù wèi shì. dàn tú zhōng shēng chǎn, hǎo shēng bù biàn, qiě kàn tā zào huà. ruò dé mù xià jí chǎn, biàn hǎo dài qù le. fú niáng zài sān lái shuō: yǐ jià cóng fū, dāng shí zhǐ wèi bì qǔ dà niáng, zàn huí mǔ jiā, yuán wú jué lǐ. kuàng fù zhōng zhī zǐ, shì nà gè de gǔ xuè, kě yǐ qì le jìng qù me? bù lùn jí chǎn yǔ bù chǎn, jià jī zhú jī fēi, zì rán yào yī tóng qù de. zhū jǐng xiān shì shì huàn zhōng rén, bèi zhè nǚ zǐ bǎ zhèng lǐ lái jiǎng, yě yǒu xiē shuō tā bù guò, shuō yǔ fū rén quàn huà fàn shì xí fù, yào tā jiē le fú niáng lái yá zhōng, yī tóng dōng guī. fàn shì yǐ xiān jiàn gōng zǐ shuō guò liǎng fān, jīn wēng gū lái shuō, bù hǎo wéi mìng. tā shì shī lǐ zhī jiā chū shēn de, xiǎo dé dà tǐ, yī miàn dǎ diǎn jiē qǔ fú niáng le. zěn dāng dé: tiān yǒu bù cè fēng yún, rén yǒu dàn xī huò fú! zhū gōng zǐ shì sè shàng yào jǐn de rén, kàn tā wèi chéng hūn shí, biàn rú cǐ rěn nài bù dé, jí yú qǔ qiè, yǐ zhì hài de gè zhāng fú niáng shàng bù dé, xià bù dé, qǐ bú shì gè hóu jí de? jīn yǔ fàn shì fū qī, nǐ tān wǒ ài. yòu qiǎn le zhāng fú niáng, xīn huàn le yī fān jìng jiè. bǎ cóng qián dú huǒ duō zhù zài yī chù, cháo yè tàn tǎo. zǎo yǐ rǎn le láo qiè zhī zhèng, tù xiě sī, fā yè rè, yī jiā zhǐ jiè shǎo jìn nǚ sè. jǐng xiān yǔ fū rén shāng liáng dào: ér zi yǐ dé le bìng, yī gè xí fù, hái yào quàn tā fēn chuáng ér sù. ruò zhāng shì nǚ zǐ zài qǔ jiāng lái, fēn míng shì yóu guō nèi tiān shàng yī bǎ chái le. hái zhǐ shì lì yì huí le tā, bù dài qù bà. zhǐ kě xī tā yǐ jiāng fēn miǎn, shì nán shì nǚ, zhè lǐ wǒ zhū jiā zhī hòu, shě bù dé piē tā. jǐng xiān dào: ér zi xí fù, duō shì qīng nián, zhǐ yào ér zi diào lǐ dé shēn tǐ hǎo le, nà pà shǎo le sūn zi? chèn zhe zhāng jiā nǚ zǐ shàng wèi fēn miǎn, hēi bái wèi fēn, hái hǎo cí dé tā. ruò bù rì zhī jiān chǎn xià yī zi, dào bù hǎo piē tā le. ér jīn zhǐ bǎ tú jiān bù biàn shēng chǎn qù shuō, shí fēn shuō bù dǎo shí, quán yuē tā rì hòu xiāng jiē biàn shì. jì yì yǐ dìng, dāng xià lì cí le zhāng fú niáng, lí le chéng dū. guī hái sū zhōu qù le.
明年,朱景先茶馬差滿,朝廷差少卿王渥交代,召取景先還朝。景先揀定八月離任,此時福娘已將分娩,央人來說,要隨了同歸蘇州。景先道:「論來有了妊孕,原該帶了同去為是。但途中生產,好生不便,且看他造化。若得目下即產,便好帶去了。」福娘再三來說:「已嫁從夫,當時只為避取大娘,暫回母家,原無絕理。況腹中之子,是那個的骨血,可以棄了竟去麼?不論即產與不產,嫁雞逐雞飛,自然要一同去的。」朱景先是仕宦中人,被這女子把正理來講,也有些說他不過,說與夫人勸化范氏媳婦,要他接了福娘來衙中,一同東歸。范氏已先見公子說過兩番,今翁姑來說,不好違命。他是詩禮之家出身的,曉得大體,一面打點接取福娘了。怎當得:天有不測風雲,人有旦夕禍福!朱公子是色上要緊的人,看他未成婚時,便如此忍耐不得,急於取妾,以致害得個張福娘上不得,下不得,豈不是個喉急的?今與范氏夫妻,你貪我愛。又遣了張福娘,新換了一番境界。把從前毒火多注在一處,朝夜探討。早已染了癆怯之症,吐血絲,發夜熱,醫家只戒少近女色。景先與夫人商量道:「兒子已得了病,一個媳婦,還要勸他分床而宿。若張氏女子再娶將來,分明是油鍋內添上一把柴了。還只是立意回了他,不帶去罷。只可惜他已將分娩,是男是女,這裡我朱家之後,捨不得撇他。」景先道:「兒子媳婦,多是青年,只要兒子調理得身體好了,那怕少了孫子?趁着張家女子尚未分娩,黑白未分,還好辭得他。若不日之間產下一子,到不好撇他了。而今只把途間不便生產去說,十分說不倒時,權約他日後相接便是。」計議已定,當下力辭了張福娘,離了成都。歸還蘇州去了。
zhāng fú niáng yīn zhū jiā bù kěn dài qù, zài jiā zhōng kū le jǐ chǎng. tā xīn lǐ yī yì shǒu zhe fù zhōng xiāo xī. zhū jiā qù de sì shí rì hòu, shēng xià yī zi. yīn dào shǎo bu dé yào guī zhū jiā, zhǐ dāng quán jì zài sì chuān, xiǎo míng huàn zuò jì ér. fú niáng jì shēng de yǒu ér zi, jiù gān pín shǒu jié, shì bù jià rén. suí nǐ fù mǔ xiāng lǐ bǎi bān shuō yù, jǐng bù gǎi xīn. zhǐ jī fǎng bǔ rèn, zī gěi dù rì, shǒu nà jì ér zhǎng chéng. jì ér shēng de méi mù shū xiù, bù tóng fán ér, yǔ lǐ xiàng tóng bàn yì bān de hái tóng xì shuǎ, tā měi měi zuò le zhòng tóng de tóu, zì chēng shì guān rén, bǎ zhòng tóng hū lái hē qù, yǎn rán ràng tā jū zūn de mó yàng. dào le qī bā suì, zhāng fú niáng sòng tā shàng xué cóng shī, suǒ xí zhū shū, yī lǎn chéng sòng. fú niáng yī fā bǎ zuò le dà zhǐ wàng, jiān xīn shǒu qù, yě bù guǎn zhū jiā rì hòu lái rèn bù rèn de shì le.
張福娘因朱家不肯帶去,在家中哭了幾場。他心裡一意守着腹中消息。朱家去得四十日後,生下一子。因道少不得要歸朱家,只當權寄在四川,小名喚做寄兒。福娘既生得有兒子,就甘貧守節,誓不嫁人。隨你父母鄉里百般說諭,井不改心。只績紡補紉,資給度日,守那寄兒長成。寄兒生得眉目疏秀,不同凡兒,與里巷同伴一般的孩童戲耍,他每每做了眾童的頭,自稱是官人,把眾童呼來喝去,儼然讓他居尊的模樣。到了七八歲,張福娘送他上學從師,所習諸書,一覽成誦。福娘一發把做了大指望,堅心守去,也不管朱家日後來認不認的事了。
qiě bù shuō fú niáng kǔ shǒu jiào zǐ, nà zhū jiā zì huí sū zhōu, yǔ chuān zhōng xiāng gé wàn lǐ, bǐ cǐ yǎo bù wén zhī. guò le liǎng nián shì gēng zǐ suì, gōng zǐ zhū xùn bìng bù dé quán, wū hū āi zāi. fàn shì suī zuò le sì nián fū qī, dào yǒu liǎng nián bù tóng fáng, cùn nán chǐ nǚ jiē wú. zhū jǐng xiān yòu zhǐ shēng de zhè gè gōng zǐ, jǐng wú yǐ xià xiǎo nán xiǎo nǚ, yī sǐ zhǐ dāng jué dài le. yǒu shī wèi zhèng:
且不說福娘苦守教子,那朱家自回蘇州,與川中相隔萬里,彼此杳不聞知。過了兩年是庚子歲,公子朱遜病不得痊,嗚呼哀哉。范氏雖做了四年夫妻,到有兩年不同房,寸男尺女皆無。朱景先又只生得這個公子,井無以下小男小女,一死只當絕代了。有詩為證:
bù xiào yǒu sān wú hòu dà, shuí liào ér wáng jìng jué sūn?
不孝有三無後大,誰料兒亡競絕孫?
zǎo zhī jīn rì qī liáng jǐng, hé gù dāng shí hū qiè rèn!
早知今日淒涼景,何故當時忽妾妊!
zhū jǐng xiān suī rán shì huàn róng guì, què shì shàng fèng lǎo mǔ, xià fǔ guǎ xí, xī xià jǐng wú ér sūn, guāng jǐng gū dān, bēi kǔ wú liáo, zài wú kāi méi huān xiào zhī rì. zhí dào yǐ yǐ nián, jǐng xiān mǔ tài fū rén yòu sàng, jǐng xiān xīn shì, yī fā zhǐ yǒu tòng shāng. cǐ shí lián qián rì ér zi dài rèn hái qiè zhī shì, jǐn duō rú gé le yī shì de, nà lǐ hái jì dé yǐng xiǎng qǐ lái?
朱景先雖然仕宦榮貴,卻是上奉老母,下撫寡媳,膝下井無兒孫,光景孤單,悲苦無聊,再無開眉歡笑之日。直到乙已年,景先母太夫人又喪,景先心事,一發只有痛傷。此時連前日兒子帶妊還妾之事,盡多如隔了一世的,那裡還記得影響起來?
yòu dào shì wú qiǎo bù chéng huà, sì chuān hòu rèn chá mǎ wáng wò shǎo qīng, wén zhī zhū jǐng xiān dīng le mǔ yōu, yīn shì tā jiāo shǒu de qián rèn guān, duō yǒu shǒu wěi de, tè chāi rén guì le fù yí diàn bó, qián lái zhì diào, nǐ dào lái de shì shèn me rén? zhèng shì nà nián zhū gōng zǐ tuō tā tǎo zhāng fú niáng de jiù yì jiàn bǔ hú hóng. tā suí zhe běn chù yī gè xún jiǎn zōu guī dào sū zhōu gōng gàn de biàn chuán, lái zhì zhū jiā. sòng lǐ yǐ bì, zhū jǐng xiān wèn tā chuān zhōng jiù shì, shì jiàn bèi chén. zhū jǐng xiān shì gè wú qíng wú xù zhī rén, jiàn le shǒu xià jiù shǐ yì de, piān xǐ shì zhǎng shì duǎn de pó ér qì xiāo qiǎn mèn huái. nà hú hóng zhù zài zhū jiā le jǐ shí, jiǎng le hǎo xiē xián shuō huà, yě kàn jiàn zhū jǐng xiān jiā lǐ shì tǐ guāng jǐng zài xīn, biàn wèn jiā rén dào: kě xī dà yé qīng nián duǎn shòu. jīn bù céng shēng de yǒu gōng zǐ, hái yǔ tā lì gè jì sì me? jiā rén dào: lì shì shǎo bu dé lì tā yī gè, zǒng shì bié rén jiā de ròu, nà lǐ wēi dé rè? suǒ yǐ lǎo yé hái bù céng tí qǐ. hú hóng dào: jiǎ rú dà yé liú dé yī gǔ zhēn gǔ xuè zài shì shàng, lǎo yé xǐ huān me? jiā rén dào: kě zhī dào xǐ huān, què nà lǐ tǎo dé chū? hú hóng dào: yǒu shì yǒu xiē yuán gù zài nà lǐ, zhǐ bù zhī lǎo yé yì sī zěn me yàng. jiā rén jiàn shuō dé qī qiāo, biàn wèn dào: nǐ shuō de huà nà lǐ qǐ? hú hóng dào: nǐ měi qǐ wàng jì le dà yé zài chéng dū céng qǔ guò qiè me? jiā rén dào: qǔ shì qǔ guò, hòu lái yīn qǔ dà niáng zǐ, hái le tā niáng jiā le. hú hóng dào: ér jīn tā shēng de yǒu ér zi. jiā rén dào: tā bié jià le zhàng fū, jiù shēng de yǒu ér zi, yǔ jiā yǒu shèn xiāng gān? hú hóng dào: yuān qū! yuān qū! tā nà céng jià rén? hái shì nǐ jiā dài qù de zhǒng lī! jiā rén dào: wǒ měi bù gǎn xìn nǐ zhè huà, duì lǎo yé shuō le, nǐ zì shuō qù!
又道是無巧不成話,四川後任茶馬王渥少卿,聞知朱景先丁了母優,因是他交手的前任官,多有首尾的,特差人貴了傅儀奠帛,前來致吊,你道來的是甚麼人?正是那年朱公子托他討張福娘的舊役健捕胡鴻。他隨着本處一個巡簡鄒圭到蘇州公幹的便船,來至朱家。送禮已畢,朱景先問他川中舊事,是件備陳。朱景先是個無情無緒之人,見了手下舊使役的,偏喜是長是短的婆兒氣消遣悶懷。那胡鴻住在朱家了幾時,講了好些閒說話,也看見朱景先家裡事體光景在心,便問家人道:「可惜大爺青年短壽。今不曾生得有公子,還與他立個繼嗣麼?」家人道:「立是少不得立他一個,總是別人家的肉,那裡煨得熱?所以老爺還不曾提起。」胡鴻道:「假如大爺留得一股真骨血在世上,老爺喜歡麼?」家人道:「可知道喜歡,卻那裡討得出?」胡鴻道:「有是有些緣故在那裡,只不知老爺意思怎麼樣。」家人見說得蹊蹺,便問道:「你說的話那裡起?」胡鴻道:「你每豈忘記了大爺在成都曾娶過妾麼?」家人道:「娶是娶過,後來因娶大娘子,還了他娘家了。」胡鴻道:「而今他生得有兒子。」家人道:「他別嫁了丈夫,就生得有兒子,與家有甚相干?」胡鴻道:「冤屈!冤屈!他那曾嫁人?還是你家帶去的種哩!」家人道:「我每不敢信你這話,對老爺說了,你自說去!」
jiā rén bǎ hú hóng zhī yán, yī yī lái bǐng zhū jǐng xiān. zhū jǐng xiān què jì qǐ nà nián lí rèn zhī rì, zhāng jiā nǚ zǐ jiāng cì fēn miǎn, zài sān yào tóng dào sū zhōu zhī shì, míng zhī yǒu yí fù zài bǐ dì. jiàn shuō shì shēng le ér zi, qiě jīng qiě xǐ, jí huàn hú hóng lái wèn tā de xìn. hú hóng dào: xiǎo rén bù zhī lǎo yé zhǔ yì zěn me yàng, xiǎo rén bù gǎn luàn jiǎng chū lái. zhū jǐng xiān dào, nǐ zhǐ shuō qián rì yǔ dà yé zuò qiè de nà gè nǚ zǐ, ér jīn zěn me yàng le jiù shì! hú hóng dào: bù gǎn mán lǎo yé shuō, dāng rì dà yé qǔ nà nǚ zǐ, jí shì xiǎo rén zài lǐ tóu zuò shì de, suǒ yǐ bèi zhī duān dì. dà yé qiǎn tā chū qù zhī shí, yuán shì yǒu shēn. hòu lái lǎo yé lí rèn dé sì shí duō rì, jí chǎn xià yī gè gōng zǐ le. jǐng xiān dào: ér jīn jiàn zài nà lǐ? hú hóng dào: zhè gè gōng zǐ, shēng de hǎo bù qīng xiù sú lì, jí huì dú shū, ér jīn zài niáng shēn biān, mǔ zǐ xiāng shǒu, zài nà lǐ guò rì. jǐng xiān dào: nán dào zhè nǚ zǐ hái bù jià rén? hú hóng dào: shuō zhè nǚ zǐ yě kě lián! tā fèng yī bǔ shang, chèn qián dù rì, yǎng nà ér zi, gōng gěi dú shū, bù kěn jià rén. fù mǔ duō céng quàn tā, xiāng lǐ yě yǒu xiǎng tā de, lián xiǎo rén yě bā bù dé tā yǒu zhè rì, zài lǐ tóu zài zhuàn liǎng shù yín zi. zěn dāng dé tā xīn jiān rú tiě, zài shuō bù rù. hòu lái kàn jiàn ér zi huì dú le shū, yī fā bǎ zhè tiáo mén lù jué le. jǐng xiān dào: ruò guǒ rán rú cǐ, wǒ zhū shì yī mài kě yǐ bù jué, mò dà zhī xǐ le. zhǐ shì nǐ de shuō huà kě xìn me? hú hóng dào: xiǎo rén shì lǎo yé jiù yì, cóng lái lǎo shí, bù huì shuō huǎng, kuàng cǐ nǚ shì xiǎo rén de shǒu wěi, xiǎo rén zěn de yǒu chà? jǐng xiān dào: suī rán rú cǐ, wǒ sì xù dà shì fēi tóng xiǎo kě, jīn lù gé wàn lǐ, wèi zhī xū shí, nǐ yī jiè xiǎo rén, qǐ kě yīn nǐ yī yán zào cì jǔ dòng dé? hú hóng dào: lǎo yé xìn bù dé xiǎo rén yī gè de yán yǔ, xiǎo rén fù zhōu lái de shì xún jiǎn zōu guī, tā yě shì lǎo yé de jiù lì. lǎo yé wèn tā, tā bèi zhī duān dì. zhū jǐng xiān jiàn shuō huà yǒu lái yīn, bā bù de de zhī yī gè xiáng xì, jí chà jiā rén qíng nà zōu xún jiǎn lái.
家人把胡鴻之言,一一來稟朱景先。朱景先卻記起那年離任之日,張家女子將次分娩,再三要同到蘇州之事,明知有遺腹在彼地。見說是生了兒子,且驚且喜,急喚胡鴻來問他的信。胡鴻道:「小人不知老爺主意怎麼樣,小人不敢亂講出來。」朱景先道,「你只說前日與大爺做妾的那個女子,而今怎麼樣了就是!」胡鴻道:「不敢瞞老爺說,當日大爺娶那女子,即是小人在裡頭做事的,所以備知端的。大爺遣他出去之時,元是有娠。後來老爺離任得四十多日,即產下一個公子了。」景先道:「而今見在那裡?」胡鴻道:「這個公子,生得好不清秀俗俐,極會讀書,而今在娘身邊,母子相守,在那裡過日。」景先道:「難道這女子還不嫁人?」胡鴻道:「說這女子也可憐!他縫衣補裳,趁錢度日,養那兒子,供給讀書,不肯嫁人。父母多曾勸他,鄉里也有想他的,連小人也巴不得他有這日,在裡頭再賺兩數銀子。怎當得他心堅如鐵,再說不入。後來看見兒子會讀了書,一發把這條門路絕了。」景先道:「若果然如此,我朱氏一脈可以不絕,莫大之喜了。只是你的說話可信麼?」胡鴻道:「小人是老爺舊役,從來老實,不會說謊,況此女是小人的首尾,小人怎得有差?」景先道:「雖然如此,我嗣續大事非同小可,今路隔萬里,未知虛實,你一介小人,豈可因你一言造次舉動得?」胡鴻道:「老爺信不得小人一個的言語,小人附舟來的是巡簡鄒圭,他也是老爺的舊吏。老爺問他,他備知端的。」朱景先見說話有來因,巴不得得知一個詳細,即差家人情那鄒巡簡來。
zōu xún jiǎn jiàn shì jiù shí běn guān xiāng zhào, bù gǎn chí màn, máng xiě le bǐng tiē, lái jiàn zhū jǐng xiān. zhū jǐng xiān wèn tā shǔ zhōng zhī shì, tā bǎ zhāng fú niáng shǒu zhēn jiào zǐ, yǔ nà ér zi cōng míng jùn xiù bù bǐ xún cháng de huà, shuō le yī biàn. yǔ hú hóng suǒ shuō, fēn háo bù chā. jǐng xiān xǐ de dǎ diē, jìn qù yǔ fū rén jí xí fù fàn shì bèi yán qí gù, hé jiā jīng xǐ dào: ruò dé rú cǐ, jué chù féng shēng, zǔ zōng zhī dà qìng yě! jǐng xiān fēn fù bèi zhì jiǔ fàn, guǎn dài zōu xún jiǎn, yǔ zōu xún jiǎn shāng liáng chuān zhōng jiē tā mǔ zǐ lái sū zhōu shuō huà. zōu xún jiǎn dào: cǐ lù tiáo yáo, kuàng yī gè nǚ zǐ, yī gè hái zi, bá shè jiān nán, fēi yǒu dà lì, bù néng zhōu quán dé zhí dào zhè lǐ. xiǎo guān rú jīn gōng děng yǐ wán, zǎo wǎn huí shǔ. ēn zhǔ chú fēi chéng cǐ biàn zhì shū nà biān dāng dào, zhī chí yí lù zhōu chē zhī fèi, xiǎo guān zì dāng xiào quǎn mǎ zhī lì, zhuó luò tā mǔ zǐ qǐ shēn, yī jìng dào fǔ shàng, fāng kě wú wù. jǐng xiān dào: zú xià suǒ yán, shí shì lǎo chéng zhī jiàn. xià guān rú jīn xiě liǎng fēng shū, yī fēng xiě yǔ zhì zhì shǐ liú shàng shū, yī fēng jí xiě yǔ chá mǎ wáng shǎo qīng, tuō tā zhōu zhì yī yīng lù shàng shì tǐ, bǎo quán tú zhōng mǔ zǐ wú yú. zhì yú liǎng rén zài nà lǐ shōu shí qǐ shēn zhī shì, quán zhàng zú xià yǔ hú hóng zhào guǎn tíng dāng, xià guān gǎn jī bù jǐn, dāng yǒu hòu bào. zōu xún jiǎn dào: cǐ zhèng xiǎo guān yǔ hú hóng bào dá ēn zhǔ zhī rì, gǎn bù suí biàn jǐn xīn, qū hù xiǎo gōng zǐ dào fǔ? ēn zhǔ zuò sù xiě qǐ shū lái, xiǎo guān zǎo wǎn jí xíng yě. zhū jǐng xiān suì yī miàn xiě qǐ shū lái, shū yún: quán bù lù, mǔ wáng zi yāo, mù qián wú sūn. qián fā shǔ shí, yǒu chéng dū nǚ zǐ zhāng shì wèi ér qiè, huái shēn liú bǐ. jīn jù jiù xū xún jiǎn zōu guī jí jiù yì hú hóng jù yán yè yǐ huò xióng, jīn jì bā líng yǐ. yí niè wàn lǐ, shí xì hán zōng rú xiàn. yù zhì qí hái wú, ér líng dīng mǔ zǐ, bá shè fēi yì. gǎn qí dǐng lì fù bì, shǐ zhōu chē wú yú fēi dàn gǔ ròu dé yǐ huì hé, shí lìng zǔ zōng jiè yǐ mián yán, gǎn jī fēi kě míng yù yě. quán bái. yī yàng fā shū èr fēng, fù yǔ zōu xún jiǎn jiāng qù, jiù biàn shǎng le hú hóng, zhì xiè wáng shǎo qīng xiàng diào zhī lǐ. gè hòu zèng pán fèi, qiān dīng wàn zhǔ, liǎng rén shòu tuō ér qù. zhū jǐng xiān dào shì jì yǒu shàng sī zhǔ zhāng, yòu yǒu jiù yì bāng chèn, bì shì tíng dāng dé lái de, hé jiā rì yè zhǐ wàng hǎo yīn bù tí.
鄒巡簡見是舊時本官相召,不敢遲慢,忙寫了稟帖,來見朱景先。朱景先問他蜀中之事,他把張福娘守貞教子,與那兒子聰明俊秀不比尋常的話,說了一遍。與胡鴻所說,分毫不差。景先喜得打跌,進去與夫人及媳婦范氏備言其故,合家驚喜道:「若得如此,絕處逢生,祖宗之大慶也!」景先分付備治酒飯,管待鄒巡簡,與鄒巡簡商量川中接他母子來蘇州說話。鄒巡簡道:「此路迢遙,況一個女子,一個孩子,跋涉艱難,非有大力,不能周全得直到這裡。小官如今公等已完,早晚回蜀。恩主除非乘此便致書那邊當道,支持一路舟車之費,小官自當效犬馬之力,着落他母子起身,一徑到府上,方可無誤。」景先道:「足下所言,實是老成之見。下官如今寫兩封書,一封寫與制置使留尚書,一封即寫與茶馬王少卿,托他周置一應路上事體,保全途中母子無虞。至於兩人在那裡收拾起身之事,全仗足下與胡鴻照管停當,下官感激不盡,當有後報。」鄒巡簡道:「此正小官與胡鴻報答恩主之日,敢不隨便盡心,曲護小公子到府?恩主作速寫起書來,小官早晚即行也。」朱景先遂一面寫起書來,書云:「銓不祿,母亡子夭,目前無孫。前發蜀時,有成都女子張氏為兒妾,懷娠留彼。今據舊胥巡簡鄒圭及舊役胡鴻俱言業已獲雄,今計八齡矣。遺孽萬里,實系寒宗如線。欲致其還吳,而伶仃母子,跋涉非易。敢祈鼎力覆庇,使舟車無虞非但骨肉得以會合,實令祖宗藉以綿延,感激非可名喻也。銓白。」一樣發書二封,附與鄒巡簡將去,就便賞了胡鴻,致謝王少卿相吊之禮。各厚贈盤費,千叮萬囑,兩人受託而去。朱景先道是既有上司主張,又有舊役幫襯,必是停當得來的,合家日夜只望好音不題。
qiě shuō zōu xún jiǎn yǔ hú hóng huí qù, dào le chuān zhōng, zōu xún jiǎn jiāng liú shàng shū de shū qù zhì fǔ zhōng dì guò. hú hóng yě huí fù le wáng shǎo qīng de chāi shǐ, jiù dì le jiù chá mǎ zhū jǐng xiān xiè tiē, bìng shū yī fēng. wáng shǎo qīng suì wèn hú hóng zhè shū nèi de xiáng xì, hú hóng yī yī shuō le. wáng shǎo qīng liú zài xīn shàng, jiù fēn fù hú hóng dào: nǐ xiān qù tā jiā tōng cǐ xiāo xī, jiào mǔ zǐ shōu shí dǎ dié tíng dāng le, lái bǐng zhe wǒ. wǒ zǎo wǎn chéng biàn zhōu zhì tā qǐ shēn jiù lù biàn shì. hú hóng lǐng zhǐ, jìng dào zhāng jiā jiàn le fú niáng, bèi shù shēn bèi chāi qiǎn zhí dào sū zhōu zhū jiā zuò diào dài fū rén de shì. fú niáng máng wèn: zhū gōng zǐ jí hé jiā ān fǒu? hú hóng dào: gōng zǐ yǐ gù le wǔ liù nián le. zhāng fú niáng dà kū yī chǎng, yòu wèn gōng zǐ shēn hòu shì tǐ. hú hóng dào: gōng zǐ wú sì, zhū yé zhōng rì fán nǎo, ǒu rán shuō qǐ niáng zǐ zhè biān yǒu le ér zi, niáng zǐ jiào tā dú shū, kǔ shǒu bù jià. zhū yé bù xìn, suì wèn dé zōu xún jiǎn zhī yán xiāng tóng, shí fēn huān xǐ, yǒu liǎng fēng shū, tuō zhè biān liú zhì shǐ yǔ wáng shǎo qīng, yào tā měi shè fǎ hù sòng zhe niáng zǐ yǔ xiǎo guān rén dào sū zhōu. wǒ fāng cái jiàn guò shǎo qīng le, shǎo qīng jiào wǒ xiān lái tōng zhī nǐ mǔ zǐ, zǎo wǎn yǒu biàn, jiù yào qǐng nǐ men dòng shēn yě. zhāng fú niáng qián fān yào gēn huí sū zhōu, shì tā běn xīn, yīn bù dé zì yóu, zhǐ de qiáng liú zài bǐ, yòu bù kěn jià rén, rú cǐ kǔ shǒu. jīn jiàn zhū jiā yào lái jiē tā, zhèng shì yè luò guī gēn shì wù, xīn xià qǐ bù zì xǐ? yī miàn xiè le hú hóng bào xìn, yī miàn duì ér zi shuō le, dǎ diǎn dōng guī, zhǐ kàn wáng shǎo qīng fā fù. wáng shǎo qīng yīn huì zhe liú zhì shǐ, tóng tí qǐ zhū jǐng xiān tuō zhì yí sūn zhī shì, yī qí dào: zhè lǐ wán quán rén jiā gǔ ròu de měi shì, wǒ bèi dāng lì rèn zhī. shì yǒu shǔ zhōng jìn shì féng zhèn wǔ yào dào lín ān, yǒu zhōu dōng xià, qí lù bì jīng sū zhōu. qiě zhōu zhōng kuān chǎng, jǐn kě fù rén. wáng shǎo qīng zhī dé, bào yǔ liú zhì shǐ, gè fā jiǎn yǔ féng jìn shì shuō le, rú cǐ liǎng wèi dà tóu nǎo qù shuō nèi xiē xiǎo fù zhōu zhī shì, nǐ dào gǎn bù yī cóng me? féng jìn shì fēn fù le chuán hù, jiāng hǎo cāng kǒu fēn bié dé nèi wài de, shōu shí jié jìng, zhuān děng zhū jiā jiā xiǎo xià chuán. liú zhì shǐ yǔ wáng shǎo qīng gè zèng lù fèi chá guǒ yín liǎng, jí zhe zōu xún jiǎn. hú hóng liǎng rén jī fā zhāng fú niáng mǔ zǐ dòng shēn, fù zhe hú hóng fáng sòng dào sū zhōu. zhāng fú niáng suí bié le zì jiā jiā lǐ, tóng le bā suì ér zi jì ér, shàng zài féng jìn shì chuán shàng. féng jìn shì xiǎo dé shì jìn shēn jiā shǔ, yòu shì zhì shǐ chá mǎ shǐ suǒ tuō, jiā yì zhào guǎn, zì bù bì shuō. yí lù jìn fā, shàng wèi dé dào.
且說鄒巡簡與胡鴻回去,到了川中,鄒巡簡將留尚書的書去至府中遞過。胡鴻也回復了王少卿的差使,就遞了舊茶馬朱景先謝帖,並書一封。王少卿遂問胡鴻這書內的詳細,胡鴻一一說了。王少卿留在心上,就分付胡鴻道:「你先去他家通此消息,教母子收拾打疊停當了,來稟着我。我早晚乘便周置他起身就路便是。」胡鴻領旨,竟到張家見了福娘,備述身被差遣直到蘇州朱家作吊大夫人的事。福娘忙問:「朱公子及合家安否?」胡鴻道:「公子已故了五六年了。」張福娘大哭一場,又問公子身後事體。胡鴻道:「公子無嗣,朱爺終日煩惱,偶然說起娘子這邊有了兒子,娘子教他讀書,苦守不嫁。朱爺不信,遂問得鄒巡簡之言相同,十分歡喜,有兩封書,托這邊留制使與王少卿,要他每設法護送着娘子與小官人到蘇州。我方才見過少卿了,少卿叫我先來通知你母子,早晚有便,就要請你們動身也。」張福娘前番要跟回蘇州,是他本心,因不得自由,只得強留在彼,又不肯嫁人,如此苦守。今見朱家要來接他,正是葉落歸根事務,心下豈不自喜?一面謝了胡鴻報信,一面對兒子說了,打點東歸,只看王少卿發付。王少卿因會着留制使,同提起朱景先托致遺孫之事,一齊道:「這裡完全人家骨肉的美事,我輩當力任之。」適有蜀中進士馮震武要到臨安,有舟東下,其路必經蘇州。且舟中寬敞,盡可附人。王少卿知得,報與留制使,各發柬與馮進士說了,如此兩位大頭腦去說那些小附舟之事,你道敢不依從麼?馮進士分付了船戶,將好艙口分別得內外的,收拾潔淨,專等朱家家小下船。留制使與王少卿各贈路費茶果銀兩,即着鄒巡簡。胡鴻兩人齎發張福娘母子動身,復着胡鴻防送到蘇州。張福娘隨別了自家家裡,同了八歲兒子寄兒,上在馮進士船上。馮進士曉得是縉紳家屬,又是制使、茶馬使所託,加意照管,自不必說。一路進發,尚未得到。
zhè biān zhū jǐng xiān jiā lǐ, rì rì pàn wàng xiāo xī, zhēn tóng dà hàn wàng yǔ. yī rì, yù zhe cháo tíng nán jiāo lǐ chéng, dà guì ēn diǎn, shì cóng guān yuán dāng yīn yī zi, wú zi jí sūn. zhū jǐng xiān dài bào zài zi sūn lái, mù qián shí shì méi yǒu, dài shuō méi yǒu lái, yǐ zhe rén sì chuān gōu dāng qù le. suī shì wèi dào, bú shì wú zhǐ wàng de. nán dào xū le ēn diǎn bù chéng? xīn lǐ jì jiào dào: níng kě xiān bào le míng zì qù, tā rì kě bǎ rén lái bǔ yīn. zhǔ yì yǐ dìng, zhǐ yào qǔ xià yī gè míng zì jiù hǎo tián le. xiǎng yī xiǎng dào: hái shì qǔ yī gè shén me míng zì hǎo?
這邊朱景先家裡,日日盼望消息,真同大旱望雨。一日,遇着朝廷南郊禮成,大貴恩典,侍從官員當蔭一子,無子即孫。朱景先待報在子孫來,目前實是沒有,待說沒有來,已着人四川勾當去了。雖是未到,不是無指望的。難道虛了恩典不成?心裡計較道:「寧可先報了名字去,他日可把人來補蔭。」主意已定,只要取下一個名字就好填了。想一想道:「還是取一個甚麼名字好?」
yǒu ēn xū píng zi hé sūn, zhēng nài tíng qián wèi yǒu rén!
有恩須憑子和孫,爭奈庭前未有人!
wàn lǐ yǐ yíng yí fù niè, xiān jiāng míng huì bào jīn mén.
萬里已迎遺腹孽,先將名諱報金門。
zhū jǐng xiān zhǎn zhuǎn le yī yè, wèi dé jiā míng. cì zǎo xīn xià měng rán dào: shǔ zhōng zhāng shì zhī zǐ, guǒ shōu shí huí lái, cǐ nǎi shù nián jué wàng zhī hòu cóng tiān jiàng xià lái de, qǐ fēi tiān xī? shī yún: tiān xī gōng chún gǔ. qǔ míng tiān xī, jì hán xù tiān xìng de lái de yì sī, yòu jué zì yì gǔ yǎ, shén miào, shén miào! suì bǎ yǒu sūn zhū tiān xī tián zài cè zi shàng, bào dào yí bù qù le, zhǔn le ēn yīn, zhǐ děng shǔ zhōng rén lái dǐng bǔ.
朱景先輾轉了一夜,未得佳名。次早心下猛然道:「蜀中張氏之子,果收拾回來,此乃數年絕望之後從天降下來的,豈非天錫?《詩》云:『天錫公純嘏。』取名天錫,既含蓄天幸得來的意思,又覺字義古雅,甚妙,甚妙!」遂把「有孫朱天錫」填在冊子上,報到儀部去了,准了恩蔭,只等蜀中人來頂補。」
bù duō jǐ shí, hū rán hú hóng fù lái jiào jiàn, jiāng le liú shàng shū wáng shǎo qīng liǎng fēng huí shū lái bǐng dào: shì yǐ tíng dāng, liǎng wèi yé gěi fā pán chán, zhāng xiǎo niáng zǐ yǔ gōng zǐ duō zài féng jìn shì chuán shàng fù lái, yǐ dào hé xià le. zhū jǐng xiān dà xǐ, zhèng yào zhe rén chū yíng, zhǐ jiàn féng jìn shì xiān jiāng tiē lái jìn bài. jǐng xiān jiē jiàn féng jìn shì, sù chū liú. wáng èr dà rén xiāng tuō, shùn dài lìng sūn mǔ zǐ zài chuán shàng lái, xìng de ān wěn, yǐ dào fǔ qián shuō huà. zhū jǐng xiān chēng xiè bù jǐn, dá bài le féng jìn shì, jiù jiē qǔ zhāng fú niáng mǔ zǐ shàng lái. zhāng fú niáng lǐng le ér zi jì ér, jiàn le wēng gū yǔ fàn shì dà niáng, gǎn qǐ le jiù shì, quán jiā kū zuò le yī tuán. yòu jiào jì ér zhú wèi bài jiàn guò, yòu hé jiā huān xǐ. zhū jǐng xiān wèn zhāng fú niáng dào: sūn ér kě jiào dé shén me míng zì? fú niáng dào: rǔ míng jiào dé jì ér, liǎng nián zhī qián, sòng rù xué táng cóng shī, nà xiān shēng qǔ míng tiān xī. zhū jǐng xiān dà jīng dào: wǒ yīn yí bù suǒ qǔ ēn yīn zhī míng, nǐ měi wèi lái dào, xiǎng le yī yè, cái qǔ zhè liǎng gè zì, yù xiān tián zài cè zi shàng sòng qù. qǐ zhī nǐ měi wàn lǐ zhī wài, liǎng nián zhī qián, yǐ qǔ xià zhè liǎng gè zì zuò míng le? kě jiàn tiān shù yǒu dìng ruò cǐ, zhēn wèi qí guài zhī shì! hé jiā tàn yì. nà zhū jǐng xiān hū rán dé sūn, zhí zài sì chuān qù rèn jiāng lái, yǐ cǐ shì xīn wén le. yòu liǎng chù qǔ míng, shì rán xiāng tóng, zǒu jìn mén lái, zhǐ xiāo bǔ yīn, gèng wèi kě hài. chuán jiāng kāi qù, suì wèi qí tán. hòu lái zhū tiān xī xí le ēn yīn, guān wèi dà xiǎn, zhāng fú niáng yì shòu fēng zhāng. zhè shì tā shǒu zhēn jiào zǐ zhī bào. yǒu shī wèi zhèng:
不多幾時,忽然胡鴻復來叫見,將了留尚書、王少卿兩封回書來稟道:「事已停當,兩位爺給發盤纏,張小娘子與公子多在馮進士船上附來,已到河下了。」朱景先大喜,正要着人出迎,只見馮進士先將帖來進拜。景先接見馮進士,訴出留。王二大人相托,順帶令孫母子在船上來,幸得安穩,已到府前說話。朱景先稱謝不盡,答拜了馮進士,就接取張福娘母子上來。張福娘領了兒子寄兒,見了翁姑與范氏大娘,感起了舊事,全家哭做了一團。又教寄兒逐位拜見過,又合家歡喜。朱景先問張福娘道:「孫兒可叫得甚麼名字?」福娘道:「乳名叫得寄兒,兩年之前,送入學堂從師,那先生取名天錫。」朱景先大驚道:「我因儀部索取恩蔭之名,你每未來到,想了一夜,才取這兩個字,預先填在冊子上送去。豈知你每萬里之外,兩年之前,已取下這兩個字作名了?可見天數有定若此,真為奇怪之事!」合家嘆異。那朱景先忽然得孫,直在四川去認將來,已此是新聞了。又兩處取名,適然相同,走進門來,只消補蔭,更為可駭。傳將開去,遂為奇談。後來朱天錫襲了恩蔭,官位大顯,張福娘亦受封章。這是他守貞教子之報。有詩為證:
qǔ qiè xiān qī yì ǒu rán, qǐ zhī qì qiè gèng xīn jiān?
娶妾先妻亦偶然,豈知棄妾更心堅?
guī lái wàn lǐ yóu qián dìng, shàn niàn yīn zhōng bì bǎo quán!
歸來萬里由前定,善念陰中必保全!